The trauma of systematic racism is killing Black women. A first step toward change...

Tłumaczenie: Anna Pawlak Korekta: Magda Komorowska

Vanessia Garrison: Jestem Vanessa,

Vanessa Garrison: I am Vanessa,

daughter of Annette,

córka Annette,

daughter of Olympia,

wnuczka Olympii,

daughter of Melvina,

prawnuczka Melviny,

daughter of Katie, born 1878,

praprawnuczka Katie urodzonej w 1878 roku

Parish County, Louisiana.

w hrabstwie Parish, w stanie Luizjana.

T. Morgan Dixon: And my name is Morgan,

T. Morgan Dixon: Mam na imię Morgan,

daughter of Carol, daughter of Letha, daughter of Willie,

jestem córką Carol, wnuczką Lethy, prawnuczką Willie,

daughter of Sarah, born 1849 in Bardstown, Kentucky.

praprawnuczką Sarah, urodzoną w 1849 roku w Bardstown, w stanie Kentucky.

VG: And in the tradition of our families,

VG: Zgodnie z tradycją naszych rodzin,

the great oral tradition of almost every Black church we know

wspaniałą ustną tradycją prawie każdego czarnego kościoła,

honoring the culture from which we draw so much power,

ku czci kultury, z której czerpiemy tak dużo siły,

we're gonna start the way our mommas and grandmas would want us to start.

zaczniemy tak, jak chciałyby tego nasze mamy i babcie.

TMD: Pomódlmy się.

TMD: In prayer. Let the words of my mouth,

"Niech znajdą uznanie słowa ust moich i myśli mego serca u Ciebie Panie,

the meditation of our hearts, be acceptable in thy sight,

oh Lord, my strength and my redeemer.

moja skało i mój Zbawicielu!"

VG: We call the names and rituals of our ancestors into this room today

VG: Przywołujemy teraz imiona i rytuały naszych przodków,

because from them we received a powerful blueprint for survival,

bo to dzięki nim znamy niezwykłą tajemnicę przetrwania,

strategies and tactics for healing carried across oceans by African women,

sposoby na uleczenie przyniesione przez afrykańskie kobiety,

passed down to generations of Black women in America

przekazane pokoleniom czarnych kobiet w Ameryce,

who used those skills to navigate institutions of slavery

które używały tej wiedzy, żeby przebrnąć przez czasy niewolniczych instytucji

and state-sponsored discrimination

i dyskryminacji przez państwo,

in order that we might stand on this stage.

po to, żebyśmy mogły stać dzisiaj na tej scenie.

We walk in the footsteps of those women,

Podążamy śladami tych kobiet,

our foremothers, legends

naszych pramatek, legend,

like Ella Baker, Septima Clark, Fannie Lou Hamer,

takimi jak: Ella Baker, Septima Clark, Fannie Lou Hamer,

from whom we learned the power of organizing

od której nauczyłyśmy się, jaką siłę ma jednoczenie się

after she would had single-handedly registered

po tym, jak sama zarejestrowała

60,000 voters in Jim Crow Mississippi.

60 tys. nowych wyborców w Mississippi za czasów praw Jima Crowa.

TMD: 60,000 is a lot of people, so if you can imagine

TMD: 60 tys. to mnóstwo ludzi, więc możecie sobie wyobrazić,

me and Vanessa inspiring 60,000 women to walk with us last year,

że gdy rok temu z Vanessą namówiłyśmy 60 tys. kobiet do chodzenia z nami,

we were fired up.

byłyśmy wniebowzięte.

But today, 100,000 Black women and girls stand on this stage with us.

Dzisiaj 100 tys. czarnych kobiet i dziewczyn stoi z nami na tej scenie.

We are committed to healing ourselves,

Jesteśmy zdecydowane, żeby się uleczyć,

to lacing up our sneakers, to walking out of our front door

zawiązać tenisówki, wychodzić na ulice codziennie,

every single day for total healing and transformation in our communities,

żeby całkowicie uleczyć i zreformować naszą społeczność,

because we understand

bo rozumiemy,

that we are in the footsteps of a civil rights legacy

że mamy obowiązek kontynuować misję walki o prawa obywatelskie

like no other time before,

jak nigdy wcześniej,

and that we are facing a health crisis like never ever before.

że grozi nam kryzys zdrowotny jakiego nigdy nie było.

And so we've had a lot of moments, great moments,

Przeżyłyśmy wiele wspaniałych chwil, jak wtedy, kiedy siedząc w piżamach

including the time we had on our pajamas, we were working on our computer

i pracując na komputerach, dostałyśmy maila od Michelle Obamy,

and Michelle Obama emailed us and invited us to the White House,

zapraszającej nas do Białego Domu,

a my wzięłyśmy to za spam.

and we thought it was spam.

But this moment here is an opportunity.

Ale ten moment to szansa.

It is an opportunity that we don't take for granted,

To szansa, którą potrafimy docenić.

and so we thought long and hard about how we would use it.

Długo i intensywnie myślałyśmy, jak ją wykorzystamy.

Would we talk to the women we hope to inspire,

Mamy przemawiać do kobiet, które chcemy zainspirować,

a million in the next year,

może będzie ich milion w przyszłym roku,

or would we talk to you?

czy mamy przemówić do was?

We decided to talk to you,

Zdecydowałyśmy się przemówić do was,

and to talk to you about a question that we get all the time,

porozmawiać o pytaniu, które ciągle słyszymy,

so that the millions of women who hopefully will watch this

tak, żeby miliony kobiet, które, mamy nadzieję, to obejrzą,

will never have to answer it again.

już nigdy nie musiały na nie odpowiadać.

It is: Why are Black women dying

To pytanie brzmi: Dlaczego czarne kobiety

faster and at higher rates

umierają szybciej i liczniej

than any other group of people in America

niż jakakolwiek inna grupa ludzi w USA

from preventable, obesity-related diseases?

na choroby związane z otyłością, którym da się zapobiec.

The question hurts me.

Ciężko mi o tym mówić.

I'm shaking a little bit.

Trochę się trzęsę.

It feels value-laden.

Czuję, jakbyśmy były oceniane.

It hurts my body because the weight represents so much.

Boli mnie ciało od tego ciężaru, bo jest on symbolem tak wielu rzeczy.

But we're going to talk about it

Ale będziemy o tym mówić

and invite you into an inside conversation today

i zaprosimy was do tej szczerej rozmowy,

because it is necessary, and because we need you.

bo to konieczne, a my was potrzebujemy.

VG: Each night, before the first day of school,

VG: Każdej nocy, przed pierwszym dniem szkoły,

my grandmother would sit me next to the stove

babcia sadzała mnie obok pieca

i starannie prostowała mi włosy za pomocą rozgrzanego grzebienia.

and with expert precision use a hot comb to press my hair.

My grandmother was legendary, big, loud.

Moja babcia była wyjątkowa, duża i głośna.

She filled up a room with laughter and oftentimes curse words.

Kiedy była w pokoju, słychać było śmiech, a często też przekleństwa.

She cooked a mean peach cobbler,

Piekła genialny placek brzoskwiniowy,

had 11 children, a house full of grandchildren,

miała 11 dzieci, dom pełen wnuków

and like every Black woman I know,

i jak każda czarna kobieta, którą znam,

like most all women I know,

jak większość kobiet, które znam,

she had prioritized the care of others over caring for herself.

troszczyła się o innych bardziej niż o siebie.

We measured her strength by her capacity to endure pain and suffering.

Myśleliśmy, że miarą jej siły było to, jak znosiła ból i cierpienie.

We celebrated her for it, and our choice would prove to be deadly.

Ceniliśmy ją za to, ale nasz wybór doprowadził do jej śmierci.

One night after pressing my hair before the first day of eighth grade,

Pewnej nocy po wyprostowaniu mi włosów przed pierwszym dniem ósmej klasy,

my grandmother went to bed and never woke up,

babcia poszła spać i nigdy się nie obudziła.

dead at 66 years old from a heart attack.

Zmarła w wieku 66 lat na zawał serca.

By the time I would graduate college,

Zanim ukończyłam studia,

I would lose two more beloved family members to chronic disease:

straciłam jeszcze dwie ukochane osoby z powodu przewlekłych chorób,

my aunt Diane, dead at 55, my aunt Tricia, dead at 63.

ciocię Dianę zmarłą w wieku 55 lat i ciocię Tricię zmarłą w wieku 63 lat.

After living with these losses, the hole that they left,

Po doświadczeniu tych strat, pustki, jaką zostawiły,

I decided to calculate the life expectancy of the women in my family.

postanowiłam obliczyć, ile lat średnio będą żyły kobiety w mojej rodzinie.

Staring back at me, the number 65.

Myśląc o sobie, widzę tę liczbę - 65.

I knew I could not sit by

Nie mogłam po prostu siedzieć

and watch another woman I loved die an early death.

i patrzeć, jak kolejna kobieta, którą kocham, umiera przedwcześnie.

TMD: Zazwyczaj nie mówimy na forum o prywatnych sprawach.

TMD: So we don't usually put our business in the streets.

Let's just put that out there.

Chcę postawić sprawę jasno.

Ale muszę zapoznać was ze statystykami.

But I have to tell you the statistics.

Black women are dying at alarming rates,

Czarnoskóre kobiety umierają w piekielnie szybkim tempie.

and I used to be a classroom teacher,

Byłam kiedyś nauczycielką

and I was at South Atlanta High School,

w liceum w południowej Atlancie

and I remember standing in front of my classroom,

i pamiętam, kiedy stałam przed całą klasą

and I remember a statistic that half of Black girls will get diabetes

i wiedziałam, że połowa czarnych dziewczyn zachoruje na cukrzycę,

jeśli nie poprawi się ich dieta i aktywność fizyczna.

unless diet and levels of activity change.

Half of the girls in my classroom. So I couldn't teach anymore.

Połowa dziewczyn w mojej klasie. Nie mogłam już dłużej uczyć.

So I started taking girls hiking, which is why we're called GirlTrek,

Zaczęłam zabierać dziewczyny na przechadzki, stąd nasza nazwa GirlTrek,

but Vanessa was like,

ale Vanessa mówiła,

that is not going to move the dial on the health crisis; it's cute.

że ta inicjatywa nie powstrzyma kryzysu zdrowotnego, to po prostu urocze.

Twierdziła, że to po prostu uroczy klub sportowy.

She was like, it's a cute hiking club.

So what we thought

Więc pomyślałyśmy, co by było,

is if we could rally a million of their mothers ...

gdybyśmy zgromadziły milion ich matek...

82 percent of Black women are over a healthy weight right now.

82 procent czarnych kobiet ma nadwagę.

53 percent of us are obese.

53 procent jest otyłych.

But the number that I cannot,

Ale liczba,

o której nie mogę przestać myśleć,

that I cannot get out of my head

is that every single day in America,

to 137 czarnoskórych kobiet,

137 Black women

które umierają każdego dnia w Ameryce

die from a preventable disease,

z powodu choroby, której da się zapobiec,

heart disease.

z powodu zawału serca.

That's every 11 minutes.

To jedna co 11 minut.

137 is more than gun violence,

137 to więcej niż ofiary zabójstw,

cigarette smoking and HIV combined,

papierosów i wirusa HIV razem wzięte.

every day.

Każdego dnia.

It is roughly the amount of people

To mniej więcej tyle osób,

that were on my plane from New Jersey to Vancouver.

ile było ze mną w samolocie z New Jersey do Vancouver.

Can you imagine that?

Wyobraźcie to sobie.

A plane filled with Black women crashing to the ground every day,

Samolot pełen czarnych kobiet, który rozbija się każdego dnia

and no one is talking about it.

i nikt o tym nie mówi.

VG: So the question that you're all asking yourselves right now is why?

VG: Teraz wszyscy pytacie - dlaczego?

Why are Black women dying? We asked ourselves that same question.

Dlaczego czarne kobiety tak umierają? Zadawałyśmy sobie to samo pytanie.

Why is what's out there not working for them?

Dlaczego nic im nie pomaga?

Private weight loss companies, government interventions,

Prywatne kliniki odchudzające, pomoc od rządu,

public health campaigns.

kampanie o zdrowiu publicznym.

I'm going to tell you why:

Powiem wam, dlaczego.

Ponieważ skupiają się na utracie wagi,

because they focus on weight loss

or looking good in skinny jeans

żeby obcisłe dżinsy dobrze leżały.

without acknowledging the trauma

Nie zwraca się uwagi na ciężkie przeżycia,

that Black women hold in our bellies and bones,

które czarne kobiety dźwigają w brzuchach i kościach,

that has been embedded in our very DNA.

które są częścią naszego DNA.

The best advice from hospitals and doctors,

Najlepsze porady ze szpitali, od lekarzy,

the best medications from pharmaceutical companies

najlepsze leki od firm farmaceutycznych

to treat the congestive heart failure of my grandmother didn't work

leczące niewydolność serca nie zadziałały u mojej babci,

because they didn't acknowledge the systemic racism

bo nie uwzględniały rasizmu instytucjonalnego,

that she had dealt with since birth.

którego doświadczała od narodzin.

(Applause)

A divestment in schools, discriminatory housing practices,

(Brawa)

Brak inwestycji w szkolnictwo, dyskryminacja na rynku nieruchomości,

predatory lending, a crack cocaine epidemic,

oszustwa pożyczkowe, epidemia cracku,

mass incarceration putting more Black bodies behind bars

zamykanie za kratkami większej liczby czarnoskórych

than were owned at the height of slavery.

niż w najgorszym okresie niewolnictwa.

But GirlTrek does.

Ale GirlTrek działa.

For Black women whose bodies are buckling under the weight

Dla czarnych kobiet, których ciała uginają się pod ciężarem

of systems never designed to support them,

znacznie przekraczającym ich możliwości wytrzymałości.

GirlTrek is a lifeline.

GirlTrek jest ostatnią deską ratunku.

August 16, 2015, Danita Kimball, a member of GirlTrek in Detroit,

16. sierpnia 2015 roku Danita Kimball, członkini GirlTreku w Detroit,

received the news that too many Black mothers have received.

usłyszała to, co słyszy zbyt wiele czarnych mam.

Her son Norman, 23 years old, a father of two,

Jej syn Norman, mający 23 lata, ojciec dwójki dzieci,

was gunned down while on an afternoon drive.

został zastrzelony, jadąc po południu samochodem.

Imagine the grief

Wyobraźcie sobie to cierpienie,

that overcomes your body in that moment,

które w takiej chwili obezwładnia całe ciało.

the immobilizing fear.

Ten paraliżujący strach.

Now, know this, that just days after laying her son to rest,

Zaledwie kilka dni po pochowaniu syna

Danita Kimball posted online,

Danita Kimball zamieściła w sieci wpis.

"I don't know what to do or how to move forward,

"Nie wiem, co robić i jak żyć dalej,

but my sisters keep telling me I need to walk, so I will."

ale siostry mówią mi, że muszę się ruszyć, więc zrobię to".

And then just days after that,

Kilka dni po tym napisała znowu.

"I got my steps in today for my baby Norm.

"Spacerowałam dzisiaj dla mojego chłopca, Norma.

It felt good to be out there, to walk."

Dobrze było to zrobić, dobrze było iść".

TMD: Walking through pain is what we have always done.

TMD: Chodzenie w czasie cierpienia. Zawsze to robiłyśmy.

My mom, she's in the middle right there,

Moja mama, to ta w środku,

my mom desegregated her high school in 1955.

obaliła segregację rasową w swoim liceum w 1955 roku.

Her mom walked down the steps of an abandoned school bus

Babcia zeszła po schodach opuszczonego autobusu szkolnego,

where she raised 11 kids as a sharecropper.

gdzie wychowała 11 dzieci, pracując na czyimś polu za część plonów.

And her mom stepped onto Indian territory

Prababcia wkroczyła na terytorium Indian,

fleeing the terrors of the Jim Crow South.

uciekając przed terrorem praw Jima Crowa.

And her mom walked her man to the door

Praprababcia odprowadziła swojego męża do drzwi,

as he went off to fight in the Kentucky Colored Regiment,

kiedy wyruszał walczyć w legionie Kentucky Colored Regiment

the Civil War.

w wojnie secesyjnej.

They were born slaves but they wouldn't die slaves.

Urodziły się w niewoli, ale nie umarły jako niewolnice.

Change-making, it's in my blood.

Reformy mam we krwi.

It's what I do,

Właśnie tym się zajmuję,

and this health crisis ain't nothing compared to the road we have traveled.

a kryzys zdrowotny jest niczym w porównaniu do tego, co przeszłyśmy.

(Applause)

(Brawa)

So it's like James Cleveland.

Jak śpiewał James Cleveland.

I don't feel no ways tired, so we got to work.

W ogóle nie czuję zmęczenia, musimy dalej działać.

We started looking at models of change.

Zaczęłyśmy patrzeć na różne modele zmian.

Szukałyśmy ich na całym świecie.

We looked all over the world.

We needed something

Potrzebowałyśmy czegoś,

not only that was a part of our cultural inheritance like walking,

co nie tylko jest częścią naszej kultury, tak jak maszerowanie,

but something that was scalable, something that was high-impact,

ale czegoś, co można zmierzyć, czegoś potężnego,

something that we could replicate across this country.

co można wprowadzić w całym kraju.

So we studied models like Wangari Maathai, who won the Nobel Peace Prize

Omawiałyśmy postacie jak Wangari Maathai, zdobywczynię Pokojowej Nagrody Nobla

for inspiring women to plant 50 million trees in Kenya.

za zmobilizowanie kobiet do zasadzenia 50 milionów drzew w Kenii.

She brought Kenya back from the brink of environmental devastation.

Uratowała Kenijczyków przed całkowitym spustoszeniem ich środowiska.

We studied these systems of change, and we looked at walking scientifically.

Studiowałyśmy te zmiany i patrzyłyśmy na naukowy aspekt chodzenia.

And what we learned is that walking just 30 minutes a day

Dowiedziałyśmy się, że codzienny zaledwie 30-minutowy spacer,

can single-handedly decrease 50 percent of your risk of diabetes,

może o 50 procent zmniejszyć ryzyko zachorowania na cukrzycę,

heart disease, stroke, even Alzheimer's and dementia.

choroby serca, wylew, a nawet chorobę Alzheimera czy demencję.

We know that walking is the single most powerful thing

Maszerowanie jest najlepszą i najprostszą rzeczą,

that a woman can do for her health,

jaką kobieta może zrobić dla zdrowia.

so we knew we were on to something,

Wiedziałyśmy, że musimy to wykorzystać,

because from Harriet Tubman to the women in Montgomery,

bo zaczynając od Harriet Tubman po kobiety w Montgomery,

when Black women walk, things change.

kiedy czarne kobiety maszerują, zachodzą ważne zmiany.

(Applause)

(Brawa)

VG: So how did we take this simple idea of walking

VG: Jak wykorzystałyśmy ten zwykły pomysł maszerowania

and start a revolution that would catch a fire

i zaczęłyśmy rewolucję,

in neighborhoods across America?

która opanowała całą Amerykę?

We used the best practices of the Civil Rights Movement.

Wykorzystałyśmy najlepsze taktyki ruchu praw obywatelskich.

We huddled up in church basements.

Gromadziłyśmy się w piwnicach kościołów.

We did grapevine information sharing through beauty salons.

Pocztą pantoflową rozpuściłyśmy informacje po salonach urody.

We empowered and trained mothers to stand on the front lines.

Ośmieliłyśmy i wytrenowałyśmy matki, żeby prowadziły marsze.

We took our message directly to the streets,

Propagowałyśmy naszą misję na ulicach

and women responded.

i kobiety na nią zareagowały.

Women like LaKeisha in Chattanooga,

Jak LaKeisha w mieście Chattanooga

Chrysantha in Detroit,

czy Chrysantha w Detroit,

Onika in New Orleans,

Onika w Nowym Orleanie,

women with difficult names and difficult stories

kobiety z trudnymi imionami i trudnymi historiami

join GirlTrek every day and commit to walking as a practice of self-care.

codziennie dołączają do GirlTrek i obiecują dbać o siebie, maszerując.

Once walking, those women get to organizing,

Kiedy już z nami chodzą, zaczynają się organizować.

first their families, then their communities,

Angażują rodziny, swoją społeczność,

to walk and talk and solve problems together.

żeby maszerować, rozmawiać i razem rozwiązywać problemy.

They walk and notice the abandoned building.

Idą i widzą opuszczony budynek.

They walk and notice the lack of sidewalks,

Idą i widzą, że jest za mało chodników,

the lack of green space,

za mało zieleni,

and they say, "No more."

i mówią: "Dość tego".

Women like Susie Paige in Philadelphia,

Kobiety jak Susie Paige w Filadelfii,

who after walking daily past an abandoned building in her neighborhood,

która spacerując, każdego dnia mijała opuszczony budynek w swojej okolicy

decided, "I'm not waiting.

i zdecydowała: "Nie będę dłużej czekać.

Let me rally my team. Let me grab some supplies.

Zbiorę swoją drużynę, wezwę posiłki.

Let me do what no one else has done for me and my community."

Zrobię to, czego nikt inny nie zrobił dla mnie i mojej społeczności".

TMD: We know one woman can make a difference,

TMD: Jedna kobieta może dużo zmienić,

because one woman has already changed the world,

bo jedna zmieniła już cały świat,

and her name is Harriet Tubman.

a nazywa się Harriet Tubman.

And trust me, I love Harriet Tubman.

Uwierzcie mi, kocham Harriet Tubman.

Mam na jej punkcie obsesję, a byłam kiedyś nauczycielką historii.

I'm obsessed with her, and I used to be a history teacher.

I will not tell you the whole history.

Nie będę was teraz uczyć historii.

I will tell you four things.

Powiem wam cztery rzeczy.

So I used to have an old Saab --

Miałam kiedyś starego saaba,

the kind of canvas top that drips on your head when it rains --

z materiałem na dachu, który przecieka podczas deszczu,

i pojechałam aż na wschodnie wybrzeże Maryland.

and I drove all the way down to the eastern shore of Maryland,

Kiedy stanęłam na tej ziemi,

and when I stepped on the dirt

that Harriet Tubman made her first escape,

gdzie Harriet Tubman zrobiła swoje pierwsze kroki ku wolności,

I knew she was a woman just like we are

wiedziałam, że była taka jak my,

and that we could do what she had done,

że możemy dokonać tego samego, co ona,

and we learned four things from Harriet Tubman.

że nauczyła nas czterech rzeczy.

The first one: do not wait.

Po pierwsze, nie czekaj.

Walk right now in the direction of your healthiest, most fulfilled life,

Już teraz idź w stronę pełnego zdrowia i spełnienia,

because self-care is a revolutionary act.

bo zadbanie o siebie to doniosły czyn.

Number two:

Po drugie,

when you learn the way forward, come back and get a sister.

kiedy nauczysz się chodzić, wróć się i weź ze sobą siostrę.

So in our case, start a team with your friends --

W naszym wypadku, załóż grupę,

your friends, your family, your church.

przyjaciele, rodzina, członkowie kościoła.

Number three:

Po trzecie,

rally your allies.

zbierz sojuszników.

Every single person in this room

Każda osoba w tym pomieszczeniu

is complicit in a Tubman-inspired takeover.

jest częścią rewolucji zainspirowanej postacią Tubman.

And number four:

I po czwarte,

find joy.

znajdź radość.

The most underreported fact of Harriet Tubman

Mało osób wie,

is that she lived to be 93 years old,

że Harriet Tubman dożyła 93 lat,

and she didn't live just an ordinary life; uh-uh.

a nie miała zwykłego życia.

She was standing up for the good guys. She married a younger man.

Wstawiała się za wieloma dobrymi ludźmi, poślubiła młodszego mężczyznę.

She adopted a child. I'm not kidding. She lived.

Zaadoptowała dziecko. Nie żartuję, żyłą pełnią życia.

And I drove up to her house of freedom in upstate New York,

Pojechałam do jej domu na północy stanu Nowy Jork,

and she had planted apple trees,

zasadziła tam jabłonie

and when I was there on a Sunday, they were blooming.

i gdy byłam tam w niedzielę, były w pełni rozkwitu.

Do you call it -- do they bloom?

Tak się mówi? One kwitną?

The apples were in season,

To był sezon na jabłka

and I was thinking, she left fruit for us,

i pomyślałam, że zostawiła dla nas owoce,

the legacy of Harriet Tubman, every single year.

owoce pracy Harriet Tubman, co roku.

And we know that we are Harriet,

Wiemy, że nią jesteśmy,

and we know that there is a Harriet in every community in America.

taka Harriet żyje w każdej społeczności w Ameryce.

VG: We also know that there's a Harriet in every community across the globe,

VG: Wiemy, że takie Harriet żyją na całym świecie,

and that they could learn from our Tubman Doctrine,

mogą uczyć się naszej doktryny Tubman,

as we call it, the four steps.

jak nazywamy te cztery kroki.

Imagine the possibilities

Wyobraźcie sobie, co może się stać,

beyond the neighborhoods of Oakland and Newark,

nie tylko w okolicach miast Oakland i Newark,

to the women working rice fields in Vietnam,

ale też wśród kobiet pracujących na wietnamskich polach ryżowych,

tea fields in Sri Lanka,

plantacjach herbaty na Sri Lance,

the women on the mountainsides in Guatemala,

wśród kobiet żyjących w górach Gwatemali,

the indigenous reservations throughout the vast plains of the Dakotas.

czy w indiańskich rezerwatach na nizinach stanów Dakota.

We believe that women walking

Wierzymy, że kobiety maszerujące,

and talking together to solve their problems

rozmawiające, rozwiązujące razem swoje kłopoty

is a global solution.

to odpowiedź na globalne problemy.

TMD: And I'll leave you with this,

TMD: Zostawię was z tym,

because we also believe it can become the center of social justice again.

bo wierzymy, że to może zaprowadzić sprawiedliwość w społeczeństwie.

Vanessa and I were in Fort Lauderdale.

Razem z Vanessą byłyśmy w Fort Lauderdale.

We had an organizer training,

Miałyśmy tam szkolenie.

and I was leaving and I got on the airplane,

Właśnie wyjeżdżałam, weszłam do samolotu,

and I saw someone I knew, so I waved,

zobaczyłam znajomą twarz, więc pomachałam.

and as I'm waiting in that long line that you guys know,

Czekałam w długiej kolejce,

waiting for people to put their stuff away,

aż wszyscy włożą swoje bagaże do schowków,

I looked back and I realized I didn't know the woman but I recognized her.

obróciłam się i odkryłam, że nie znam jej, ale wiem, kim jest ta kobieta.

And so I blew her a kiss because it was Sybrina Fulton,

Posłałam jej buziaka, bo to była Sybrina Fulton.

Trayvon Martin's mom,

Mama Trayvona Martina.

and she whispered "thank you" back to me.

Szeptem mi podziękowała.

And I can't help but wonder what would happen

Nie mogę przestać myśleć, co by było,

if there were groups of women walking on Trayvon's block that day,

gdyby całe grupy kobiet maszerowały na ulicy Trayvona tego dnia.

or what would happen in the South Side of Chicago every day

Lub jak wyglądałoby południowe Chicago,

if there were groups of women and mothers and aunts and cousins

gdyby były tam grupy kobiet, matek, ciotek, kuzynek,

walking,

maszerujące,

or along the polluted rivers of Flint, Michigan.

czy też wzdłuż brudnych rzek w Flint, w stanie Michigan.

I believe that walking can transform our communities,

Wierzę, że chodzenie może zreformować nasze środowisko,

because it's already starting to.

bo już zaczyna to robić.

VG: We believe that the personal is political.

VG: Wierzymy, że zajęcie się sobą to akt polityczny.

Our walking is for healing, for joy, for fresh air,

Maszerujemy po uleczenie, radość, świeże powietrze,

quiet time, to connect and disconnect, to worship.

spokój, żeby się łączyć lub się wyłączyć, żeby medytować.

But it's also walking so we can be healthy enough

Ale chodzimy też po to, żebyśmy były wystarczająco zdrowe,

to stand on the front lines for change in our communities,

żeby jako pierwsze zaprowadzać zmiany w swoim środowisku.

and it is our call to action to every Black woman listening,

Wzywamy do działania każdą czarną kobietę, która nas słucha,

every Black woman in earshot of our voice,

każdą czarną kobietę w naszym zasięgu,

every Black woman who you know.

każdą czarną kobietę, którą znacie.

Think about it: the woman working front desk reception at your job,

Pomyślcie: recepcjonistka w waszej pracy,

the woman who delivers your mail, your neighbor --

listonoszka, sąsiadka.

our call to action to them, to join us on the front lines

Chcemy je zmobilizować, żeby do nas dołączyły

for change in your community.

i wprowadziły zmiany w waszej okolicy.

TMD: And I'll bring us back to this moment

TMD: Wróćmy do tego,

dlaczego to jest takie ważne dla mnie i mojej drogiej przyjaciółki Vanessy.

and why it's so important for my dear, dear friend Vanessa and I.

It's because it's not always easy for us,

To dlatego, że nie jest nam łatwo,

and in fact, we have both seen really, really dark days,

tak naprawdę, przeżyłyśmy wiele bardzo ciężkich chwil,

from the hate speech to the summer of police brutality and violence

począwszy od mowy nienawiści, przez brutalność i przemoc policjantów,

które widzieliśmy w zeszłym roku,

that we saw last year,

to even losing one of our walkers,

po stratę jednej z naszych maszerujących kobiet,

Sandy Bland, who died in police custody.

Sandy Bland, która zmarła w areszcie.

But the most courageous thing we do every day is we practice faith

Ale najodważniejszą rzeczą, jaką robimy jest praktyka wiary,

that goes beyond the facts,

która wykracza poza fakty,

and we put feet to our prayers every single day,

codziennie poświęcamy się naszym modlitwom.

and when we get overwhelmed,

Kiedy coś nas przerasta,

we think of the words of people like Sonia Sanchez, a poet laureate,

myślimy o słowach ludzi, takich jak Sonia Sanchez, poetka,

who says, "Morgan, where is your fire?

która mówi: "Morgan, gdzie jest twój ogień?

Gdzie jest ten ogień, co wypalał dziury w statkach z niewolnikami,

Where is the fire that burned holes through slave ships

to make us breathe?

abyśmy mogli oddychać?

Where is the fire that turned guts into chitlins,

Gdzie jest ten ogień, który przekształcił flaki w potrawę?

that took rhythms and make jazz,

Który tworzył rytmy, jazz,

that took sit-ins and marches and made us jump boundaries and barriers?

prowadził do manifestacji, sprawiał, że zwalczaliśmy przeszkody?

You've got to find it and pass it on."

Odnajdź ten ogień i podaj go dalej".

So this is us finding our fire and passing it on to you.

Właśnie to robimy, znajdujemy nasz ogień i przekazujemy go wam.

So please, stand with us,

Prosimy, stańcie za nami,

walk with us as we rally a million women

maszerujcie z nami, kiedy zrzeszamy milion kobiet,

to reclaim the streets of the 50 highest need communities

żeby odzyskać ulice 50 najbiedniejszych dzielnic

in this country.

tego kraju.

We thank you so much for this opportunity.

Dziękujemy bardzo, że mogłyśmy tu wystąpić.

(Applause)

(Brawa)