Sasha Sarago: The (de)colonizing of beauty | TED

Transcriber:

Μετάφραση: Δέσποινα Τσιάρα Επιμέλεια: Chryssa Rapessi

Σήμερα, θα ήθελα να σας μιλήσω για την ομορφιά.

Kαι πόσο έχουμε παρανοήσει τις αντιλήψεις μας για τις γυναίκες.

Today, I would like to talk to you about beauty

Ιδιαίτερα για τις γυναίκες Αβορίγινες.

and how we've got it all wrong when it comes to our perceptions of women,

Αλλά πριν το κάνω, θα ήθελα να αναγνωρίσω τους παραδοσιακούς κηδεμόνες

της γης στην οποία στέκομαι:

particularly Aboriginal women.

του λαού Γκάντιγκαλ του έθνους Εόρα.

But before I do, I would like to acknowledge the traditional custodians

Υποβάλω τα σέβη μου στους παλαιότερους, στους παρόντες και στους επόμενους

of the land in which I stand upon:

the Gadigal people of the Eora Nation.

και ευχαριστώ τους προγόνους μας που μας καθοδηγούν και μας προστατεύουν.

I pay my respects to the elders past, present and emerging

Ήταν το 1990 και ήμουν ενθουσιασμένη.

and give thanks to our ancestors who guide and protect us.

Πήγαινα στο πρώτο μου πάρτι γενεθλίων,

λίγο πριν φτάσω στην τρομερή εφηβεία.

It was 1990, and I was pumped.

Χωρίς συνοδό,

και χωρίς την κακομαθημένη αδερφή μου που θα ερχόταν για να με καρφώσει.

I was off to my first birthday party,

just before I hit the terrible teens.

Φορούσα τα χαριτωμένα μου ρούχα,

No chaperone,

με το δώρο στο χέρι,

and no bratty sister to tag along so she could snitch.

και ήλπιζα ότι εκείνος ο ωραίος που μου άρεσε θα εμφανιζόταν.

I had my cute little outfit on,

Και ήλπιζα ότι εκείνος ο ωραίος θα μου έκανε αυτή την ερώτηση.

gift in hand,

and I was hoping that this little cutie that I liked would show up.

Εκείνη την ερώτηση που κάνει την καρδιά να χτυπάει έξω από το στήθος σου...

And I was hoping that this little cutie would ask me this one question.

Θέλεις να γίνεις η κοπέλα μου;

Παρόλο που δεν είχα καμία δουλειά να έχω αγόρι σε εκείνη την ηλικία.

You know that question that makes your heart beat right out your chest --

Αλλά δεν είχε σημασία, γιατί τότε, όλοι βιαζόμασταν να το ζήσουμε.

Do you want to be my girlfriend? --

even though I had no business having a boyfriend at that age.

Ποτέ δεν μου έκαναν αυτή την ερώτηση.

But it didn’t matter,

Αλλά η ερώτηση που μου έκαναν ήταν:

because back then, it was all about the rush.

Από που κατάγεσαι;

Και όπως κάθε περήφανο παιδί των Αβοριγίνων θα δήλωνε,

I never did get asked that question.

But the question I did get asked was:

«Είμαι Αβορίγινη».

What’s your background?

Δεδομένης της αντίδρασής τους,

And like any proud Aboriginal child would declare,

το να είσαι Αβορίγινη ήταν σαφώς μια κακή λέξη.

“I’m Aboriginal.”

Και στην τρυφερή ηλικία των 11 ετών,

Given the reaction of the room,

μου είπε η ενήλικη αδερφή του καλύτερού μου φίλου

being Aboriginal was clearly a dirty word.

ότι ήμουν πολύ όμορφη για να είμαι Αβορίγινη.

And at the tender age of 11,

I was told by my best friend’s adult sister

Εκείνη τη στιγμή, το στόμα μου είχε στεγνώσει, το αίμα μου έβραζε,

that I was too pretty to be Aboriginal.

και προσπαθούσα τόσο σκληρά να αντισταθώ αυτό που ένιωθα σαν ωκεανό δακρύων.

By this time, my mouth is dry, my blood is boiling,

Πήγα ήρεμα στην παρέα μου

and I'm trying so hard to fight back what feels like an ocean of tears.

και άρχισα να γελάω ψεύτικα με οτιδήποτε ήταν αστείο

I calmly join my circle of friends

για να καλύψω την αμηχανία μου,

and begin to fake laugh at whatever is funny

καθώς κρατιόμουν από το νέο μου κόμπλεξ.

Και γι′ αυτό πρέπει να αλλάξουμε τις αντιλήψεις μας για την ομορφιά.

to mask my embarrassment,

as I clutch on to my newfound complex.

Και το κάνουμε αυτό μαθαίνοντας από τις γυναίκες Αβορίγινες,

And this is why we need to change our perceptions of beauty.

τις ιστορίες τους και τις οπτικές τους.

Επειδή αυτή τη στιγμή, η λέξη «όμορφη» πονάει.

And how we do this is by learning from Aboriginal women,

Το «όμορφη» πονάει γιατί προσπαθείτε να διαγράψετε την ιθαγένειά μου,

their stories and perspectives.

Because right now, "pretty" hurts.

για να επικροτήσετε την εγγύτητά μου στη λευκότητα.

Pretty hurts because you're trying to erase my Aboriginality,

Η λέξη «όμορφη» πονάει γιατί όταν απευθύνεται σε μια Αβορίγινη,

to applaud my proximity to whiteness.

είναι ένα όπλο φορτωμένο με ρατσισμό,

σεξουαλική εκμετάλλευση και πολιτισμική γενοκτονία.

Pretty hurts because aimed at an Aboriginal woman,

it is a weapon loaded in racism,

Βλέπετε, αυτό που δεν συνειδητοποίησε αυτή η γυναίκα

όταν δήλωσε ότι ήμουν πολύ όμορφη για να είμαι Αβορίγινη

sexual exploitation

and cultural genocide.

είναι ότι πήρε κάτι πολύτιμο από μένα:

You see, what this woman didn’t realize

when she declared that I was too pretty to be Aboriginal

την υπερηφάνεια για την ταυτότητά μου.

Βλέπετε, ανήκω στον παλαιότερο εν ζωή πολιτισμό στον κόσμο.

is that she took something precious from me:

Αλλά εκείνη τη μέρα, αυτή η κληρονομιά αντικαταστάθηκε με ντροπή.

pride in my identity.

You see, I belong to the oldest living culture in the world,

Αυτό το μιαρό στίγμα προσπαθώ να ξεφορτωθώ εδώ και 20 χρόνια.

but that day, that legacy --

Και από αυτό πηγάζει η εμμονή μου για την ομορφιά.

it was replaced with shame,

and it's been this filthy stain I've been trying to get rid of

Με την πάροδο των χρόνων, προσπαθώντας να κάνω το μοντέλο,

for 20 years.

υποστηρίζοντας την ποικιλομορφία στη μόδα,

And this is where my obsession for beauty comes from,

στην έκδοση του περιοδικού Ascension αφιερωμένο στις έγχρωμες γυναίκες,

over the years, trying to mimic it as a model,

των οποίων η ομορφιά εξακολουθεί να υποεκπροσωπείται.

advocating for diversity in fashion,

to launching "Ascension" magazine to celebrate women of color,

Με πολύ πόνο και τραύμα πίσω από μια λέξη,

whose beauty is still underrepresented.

το «όμορφη» με δίδαξε, μέσα από την ιθαγένειά μου,

ότι μπορώ να διεκδικήσω την ομορφιά μου.

With much pain and trauma behind one word,

Για τις ιθαγενείς γυναίκες,

η αληθινή ομορφιά προερχόταν από τους παραδοσιακούς μας ρόλους,

“pretty” taught me, through my indigeneity,

I could reclaim my beauty.

τα συγγενικά μας συστήματα,

To Indigenous women,

τη σύνδεσή μας με τη φύση και τα ύδατα

true beauty came from the traditional roles we upheld,

και πώς μεταδίδουμε αυτή την αρχαία γνώση στην επόμενη γενιά.

our kinship systems,

Ο τρόπος που εκφράζουμε την ομορφιά

connection to country and the waterways

δεν καθορίστηκε ποτέ με βάση την ευρωκεντρική ιδέα της ομορφιάς.

and how we pass this ancient knowledge down to the next generation.

Βλέπετε, στην κουλτούρα μου, η ομορφιά μας δεν είναι μονολιθική.

The way we express beauty

was never defined against a Eurocentric ideal of beauty.

Δεν μετριέται από μια λεπτή μέση, πορσελάνινη επιδερμίδα ή λεπτούς γοφούς.

You see, in my culture, our beauty is not monolithic.

Είναι πολύ πιο βαθύ από αυτό.

It's not measured by a thin waistline, porcelain skin or slender hips.

Πώς μοιάζει λοιπόν η ιθαγενής ομορφιά;

Είναι άγρια, αγέρωχη και περήφανη.

It runs much deeper than that.

So what does indigenous beauty look like?

Και ένας πρόγονος που ενσαρκώνει αυτή την ομορφιά είναι η Μπαρανγκαρού,

Oh, it's fierce, defiant and proud.

μια ισχυρή γυναίκα της φυλής Καμερέιγκαλ.

And one ancestor who epitomizes indigenous beauty is Barangaroo,

Σεβαστή για τη σοφία και για την ανεξαρτησία της,

η Μπαρανγκαρού, όπως και άλλες γυναίκες της φυλής Εόρα,

a powerful Cammeraygal woman.

ήταν υπερήφανες για την ιδιότητά τους ως κύριες τροφοδότριες της φυλής τους.

Revered for her wisdom and independence, Barangaroo, like the Eora other women,

Μια επιδέξια και υπομονετική γυναίκα ψαράς,

took pride in their status as being the main food providers for their tribe.

η Μπαρανγκαρού πήγαινε στο λιμάνι του Σίδνεϋ και τα γύρω νερά του

A skillful and patient fisherwoman,

για την άφθονη τροφή του,

αλλά έπαιρνε μόνο ό,τι χρειαζόταν.

Barangaroo would access Sydney Harbour and its surrounding waters

Έτσι μπορείτε να φανταστείτε πόσο εξαγριωμένη ήταν η Μπαρανγκαρού

for its abundant food supply,

όταν είδε Βρετανούς αποίκους να ψαρεύουν 4.000 σολομούς στη βόρεια ακτή

only taking what was needed.

So you can just imagine how furious Barangaroo was

μέσα σε μία μόνο μέρα.

Στη συνέχεια, να χαρίζουν μέρος της ψαριάς στον σύζυγό της

when she saw British colonists troll 4,000 salmon off the north shore

και σε άλλους άνδρες της φυλής της.

in just one day,

Η Μπαρανγκαρού ήξερε ότι μια τέτοια σπάταλη πράξη

then gifting some of this catch to her husband

θα απειλούσε την εξουσία των γυναικών Εόρα μέσα στην κοινωνία της φυλής,

and some of the other men from her tribe.

καταστρέφοντας επιπλέον τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους.

Barangaroo knew such a wasteful act

would threaten the Eora women's cultural authority within the tribe,

Έτσι η Μπαρανγκαρού απέρριψε τους βρετανικούς νόμους και έθιμα,

furthermore destroying their traditional way of life.

το φαγητό, το ποτό και την κοινωνική εθιμοτυπία τους,

So Barangaroo rejected British laws and customs,

ακόμη και όταν ο σύζυγός της αποφάσισε να συμμορφωθεί.

Όταν εκείνη και ο σύζυγός της Μπένελονγκ προσκλήθηκαν σε δείπνο

their food, drink and social etiquette,

even when her husband decided to conform.

με τον Κυβερνήτη Φίλιπ και τους Βρετανούς,

η Μπαρανγκαρού έμεινε πιστή στην ταυτότητά της.

When Barangaroo and her husband Bennelong were invited to dine with Governor Phillip

Αντί να φοράει αποικιακή ενδυμασία,

and the British party,

έναν στενό κορσέ και ένα μεταξωτό φόρεμα με πιέτες και μαργαριτάρια,

Barangaroo stayed true to who she was.

instead of wearing colonial attire --

ήρθε με την παραδοσιακής της αμφίεση:

a tight corset and a gown layered in silk finished with pearls --

βαμμένη κίτρινη και με ένα κόκαλο περασμένο στη μύτη της.

she came sporting her traditional wares:

Η Μπαρανγκαρού απεικόνιζε την αυθεντικότητα της ομορφιάς των ιθαγενών.

white ochre and a bone through her nose.

Η θεία Μπέριλ Βαν-Ούπλου, μια σεβαστή ηλικιωμένη Γκαμιλαρέι,

What Barangaroo illustrated was: indigenous beauty is authentic.

μοιράστηκε μια ιστορία με μια ομάδα γυναικών μια μέρα,

και είπε: «Όλες έχουμε ένα κομμάτι της Μπαρανγκαρού μέσα μας».

Aunty Beryl Van-Oploo, a respected Gamilaraay elder,

shared a story with a group of women one day,

Αργότερα εκείνο το βράδυ, σκέφτηκα τα λόγια της θείας Μπέριλ.

and she said,

"We all have a bit of Barangaroo in us."

Και αυτό που έλαβα από το μήνυμά της ήταν

ότι δεν έχει σημασία η κουλτούρα μας, το χρώμα μας ή πώς αυτοπροσδιοριζόμαστε.

Later that evening, I thought about Aunty Beryl's message.

And what I received from her message was,

Το πνεύμα είναι αυτό που έχουμε κοινό.

Είναι αυτό που μας συνδέει.

no matter our culture,

color or how we identify,

Βλέπετε, αν ιθαγενοποιήσουμε την ομορφιά,

το νόημά της μετατρέπεται από αισθητικά ευχάριστο

spirit is what we share.

It's what connects us.

σε μια κατάσταση θεϊκότητας.

You see, if we indigenize beauty,

Η ομορφιά γίνεται τώρα πνεύμα έκδηλο.

the meaning is transformed from aesthetically pleasing

Το πνεύμα δεν βρίσκεται μόνο μέσα μας,

to a state of divinity;

beauty now becomes spirit manifested.

είναι μέσα σε όλα τα πράγματα.

Είναι στα τοπία, είναι στα στοιχεία.

Not only is spirit found within us,

Ο λαός Γιόνγκλου της βορειοανατολικής Γης Άρνεμ,

it's in all things.

έχουν μια ιστορία από τη μυθολογία των Αβορίγινων:

It's in the landscapes, it's in the elements.

Γουάλου, η γυναίκα του Ήλιου.

The Yolngu people of northeast Arnhem Land,

Λένε ότι η Γουάλου ανάβει μια μικρή φωτιά κάθε πρωί,

they have a Dreamtime story:

η οποία δημιουργεί την αυγή.

Walu, the Sun woman.

Έπειτα βάφει το σώμα της με κόκκινη ώχρα.

They say Walu lights a small fire each morning,

Και καθώς το κάνει, πέφτει λίγο χρώμα στα σύννεφα,

which creates the dawn.

δημιουργώντας την ανατολή του ήλιου.

Στη συνέχεια, φτιάχνει έναν πυρσό από ξύλο ευκάλυπτου

She then paints her body in red ochre.

And as she does, some of it falls onto the clouds,

και μεταφέρει αυτή τη φωτιά στον ουρανό από την Ανατολή προς τη Δύση,

creating the sunrise.

δημιουργώντας το φως της ημέρας.

She then makes a torch from a stringybark tree

Και όταν έρθει η ώρα να τελειώσει το ταξίδι της, κατεβαίνει από τον ουρανό.

and carries this fire across the sky from east to west,

Και καθώς το κάνει, κόκκινη ώχρα από το σώμα της πέφτει στα σύννεφα,

creating the daylight.

And when it's time for her journey to end,

δημιουργώντας το ηλιοβασίλεμα.

she descends from the sky.

And as she does, some of the red ochre from her body falls onto the clouds,

Η ομορφιά των ιθαγενών είναι εμφανής σε όλη αυτή την ήπειρο.

creating the sunset.

Κάθε έθνος Αβοριγίνων με τις δικές του ιστορίες δημιουργίας μας.

Indigenous beauty can be seen right across this continent,

Αστρονομία, ιατρική, γεωργία, αρχιτεκτονική, εκπαίδευση, καινοτομία.

each Aboriginal nation with its own creation stories of how we came to be --

Και όταν είχαμε συγκρούσεις,

astronomy, medicine, agriculture, architecture, education, innovation.

είχαμε τον νόμο lore, για να αποκαταστήσουμε την τάξη.

And when we had conflict,

Όπως οι εποχές, η χλωρίδα και η πανίδα, η νύχτα και η μέρα

we had lore, l-o-r-e, to restore order.

είμαστε όλοι συνδεδεμένοι μεταξύ μας.

Το ένα δεν λειτουργεί χωρίς το άλλο.

Like the seasons, flora and fauna, night and day,

Οι ίδιες οι αρχές που ενώνουν την ανθρωπότητα.

we are all interconnected.

One does not work without the other --

Με τα χρόνια, η εμμονή μου για την ομορφιά,

the very principles which binds humanity together.

με οδήγησε σε αυτή την αλήθεια:

Δεν μπορείς να εκτιμήσεις την ομορφιά

Over the years, my obsession for beauty,

αν δεν μπορείς να την αναγνωρίσεις στον εαυτό σου.

it's led me to this truth:

Πώς αλλάζουμε λοιπόν τις αντιλήψεις μας για την ομορφιά;

you cannot appreciate beauty

if you cannot recognize it in yourself.

Πρέπει να γίνουμε αληθινοί με τον εαυτό μας

και να ξεκινήσουμε ρωτώντας: Ποιος είμαι;

So how do we change our perceptions of beauty?

Από πού προέρχομαι;

We have to get real with ourselves

Ο κόσμος στον οποίο ζω, πώς δημιουργήθηκε;

Και το πιο σημαντικό: Πού οδεύουμε από εδώ και πέρα;

and start by asking: Who am I?

Where do I come from?

Μπορεί να μη σας αρέσει αυτό που θα ανακαλύψετε.

The world that I live in -- how did it come to be?

And more importantly: Where to from here?

Αλλά σκεφτείτε το λίγο, νιώστε τη δυσφορία.

Ο αποικισμός μας έκλεψε

You may not like what you discover.

έναν από τους μεγαλύτερους θησαυρούς που μπορούμε να αποκτήσουμε:

But sit with it, feel the discomfort.

ο ένας τον άλλον.

Φέτος είδαμε παθολογική πολιτική και κοινωνική αναταραχή.

Colonization has stolen from us

one of the greatest treasures we can obtain:

each other.

Για αυτό η θεραπεία είναι το αντίδοτο που χρειάζεται η ανθρωπότητα

This year alone, we've witnessed pathological political and social unrest.

γιατί μας οδηγεί στην ενότητα.

Όταν αποαποικιοποιούμε την ομορφιά,

That is why healing is the antidote humanity needs

προσδιορίζουμε εκ νέου τον αυθεντικό μας εαυτό.

because it leads us to unity.

Αναρωτιόμουν τι απέγινε εκείνη η γυναίκα από το πάρτι γενεθλίων.

When we decolonize beauty,

we are reintroduced to our authentic selves.

Αυτή που μου είπε ότι ήμουν πολύ όμορφη για να είμαι Αβορίγινη.

I used to wonder whatever happened to that woman from the birthday party,

Μια στιγμή που ήταν τόσο καταστροφική με βοήθησε να αγκαλιάσω το «gigorou» μου.

you know, the one that told me I was too pretty to be Aboriginal.

«Girgorou» σημαίνει «όμορφη» στα Τζίρμπαλ, στη γλώσσα της γιαγιάς μου.

A moment that was so devastating helped me to embrace my girgorou.

Τώρα ξέρω ότι το girgorou μου είναι πανίσχυρο,

"Girgorou" means "beautiful" in Jirrbal, my grandmother's language.

όπως η Μπαράνγκαρου.

Και το girgorou μου, όπως η Γουάλου, είναι παντοτινό,

I now know that my girgorou is mighty,

από όταν ανατέλλει ο ήλιος μέχρι όταν αυτός ο ήλιος να δύσει.

like Barangaroo.

And my girgorou, like Walu,

Είστε έτοιμοι να αγκαλιάσετε το girgorou σας;

it’s everlasting,

from when that sun rises to when that sun sets.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Are you ready to embrace your girgorou?

Thank you.

(Applause)