This could save lives— but are you willing to do it? - Michael Vazquez and Sarah Stroud

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

For some reason, your otherwise peaceful planet

အကြောင်းတစ်ခုကြောင့်၊ တစ်နည်းနည်းနဲ့ သင့်ရဲ့ငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဂြိုလ်က

attracts the most reckless drivers in the galaxy.

နဂါးငွေ့တန်းထဲက မဆင်မခြင်ဆုံး ယာဉ်မောင်းတွေကိုတွေကို ဆွဲဆောင်နေတယ်။

So your government has introduced a plan to address the record-breaking rates

ဒါကြောင့်၊အစိုးရက စံချိန်တင် ယာဉ်စည်းကမ်း ဖောက်ဖျက်မှုနှုန်းတွေနဲ့ သေစေလောက်တဲ့

of traffic tickets and deadly hovercar accidents.

ရှပ်ပြေးယာဉ် မတော်တဆမှုတွေကိုဖြေရှင်းဖို့ အစီအစဉ်တစ်ခုကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့တယ်။

They propose assigning driver credit scores to every car-owning citizen.

သူတို့က ကားပိုင်တဲ့ နိုင်ငံသားတိုင်းအတွက် ယာဉ်မောင်း ရမှတ်တွေသတ်မှတ်ဖို့အဆိုပြုတယ်။

Drivers’ scores will go up when they drive in legal and considerate ways,

ယာဉ်မောင်းတွေရဲ့ ရမှတ်တွေက ဥပဒေနဲ့အညီ မောင်းနှင်တဲ့အခါ၊ တက်သွားပြီး၊

and down when they drive recklessly.

မဆင်မခြင် မောင်းနှင်တဲ့အခါမှာ ကျဆင်းသွားမယ်။

Citizens with high scores will then be rewarded with car-related benefits,

ဒီနောက် ရမှတ်များတဲ့ နိုင်ငံသားတွေက ကားချေးငွေ ပိုရလွယ်တာ၊ သက်သာတဲ့ ဆီနဲ့

like easier access to car loans and cheaper gas and toll payments.

ဖြတ်သန်းခ ပေးချေမှုတွေလို ကားနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကျိုးခံစားခွင့်တွေ ရရှိမယ်။

But drivers with low scores will see the price of those things go up.

ဒါပေမဲ့၊ ရမှတ်နည်းတဲ့ ယာဉ်မောင်းတွေက ဒီအရာတွေရဲ့ စျေးနှုန်းတက်တာကို ကြုံရမှာပါ။

Your planet's already tested this system,

သင့်ကမ္ဘာဂြိုဟ်က ဒီစနစ်ကို စမ်းသပ်ထားပြီးဖြစ်ပြီး၊

and researchers found a drastic decrease in car accidents

ယာဉ်မတော်တဆမှုနဲ့ မဆင်မခြင် မောင်းနှင်မှု သိသိသာသာ လျော့ကျသွားတာကို

and inconsiderate driving.

သုတေသီတွေ တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

But to implement this planet-wide,

ဒါပေမဲ့၊ ဒီကမ္ဘာတစ်ခုလုံးကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့၊

the government needs to observe every driver’s behavior.

အစိုးရက ယာဉ်မောင်းတိုင်းရဲ့ အပြုအမူကို စောင့်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်တယ်။

And because hover cars routinely drive off-road,

ရှပ်ပြေးကားတွေက လမ်းကြမ်းမှာ ပုံမှန် မောင်းနှင်တာကြောင့်၊

it won’t be enough simply to surveil the roads—

လမ်းတွေကို စောင့်ကြည့်ဖို့ လုံလောက်မှာမဟုတ်ဘူး၊

the government will need to install cameras and microphones in every vehicle.

အစိုးရက ယာဉ်တိုင်းမှာ ကင်မရာတွေနဲ့ မိုက်ခရိုဖုန်းတွေ တပ်ဆင်ဖို့ လိုအပ်မှာပါ။

The recordings would be stored

ယာဉ်မောင်းရဲ့ အပြုအမူကို မှတ်တမ်းတင်ဖို့နဲ့

on government servers to document driver behavior and justify scores.

ရမှတ်တွေကို ကျိုးကြောင်းပြဖို့ မှတ်တမ်း တွေကို အစိုးရ ဆာဗာတွေမှာ သိမ်းထားမှာပါ။

Clearly it would be good for everyone if the roads were safer.

လမ်းတွေ ပိုလုံခြုံရင်၊ လူတိုင်းအတွက် ကောင်းမယ်ဆိုတာက ရှင်းပါတယ်။

But is this undeniable benefit worth the cost to drivers’ privacy?

ဒါပေမဲ့၊ဒီငြင်းမရတဲ့အကျိုးက ယာဉ်မောင်းရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ နစ်နာမှုအတွက်  တန်ရဲ့လား။

The government has put their controversial plan to a vote.

အစိုးရက ၎င်းရဲ့ အငြင်းပွားဖွယ် အစီအစဉ်ကို မဲခွဲ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

Where do you stand?

သင် ဘယ်ဘက်မှာ ရပ်တည်လဲ။

Your answer will likely depend on what you think the value of privacy is.

သင့်အဖြေက ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ တန်ဖိုးက ဘာလဲလို့ သင် ယူဆတာအပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။

Philosophers often understand privacy as the ability to control information

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆိုတာက အချက်အလက်တွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းလို့

အတွေးအခေါ်ပညာရှင်တွေက နားလည်လေ့ရှိတယ်။

about oneself.

From this perspective, privacy matters

ဒီရှုထောင့်ကနေဆို၊ ဒါက လူတစ်ဦးစီက

because it impacts how each of us navigates the social world,

လူမှုလောကကို ဖြတ်သန်းပုံကို သက်ရောက်ပြီး အများအမြင်မှာ ဘယ်အချိန် ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ

deciding when and to what extent to be in the public eye.

ရှိဖို့ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်တာကြောင့်၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာက အရေးကြီးပါတယ်။

Some think this kind of control is essential to being free,

ဒီထိန်းချုပ်မှုမျိုးကနေ လွတ်ကင်းဖို့ လိုအပ်ပြီး ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကို

and that any policy which reduces privacy therefore impairs our freedom.

လျှော့ချတဲ့ မူဝါဒတိုင်းက လွတ်လပ်ခွင့်ကို ထိခိုက်စေတယ်လို့ တချို့က ယူဆကြတယ်။

For example, living in a surveillance state would likely affect your actions

ဥပမာ၊ သင့်အလိုမတူတဲ့ သင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်ကို ဘယ်သူကမှ အသုံးမပြုတာတောင်၊

even if no one was using your private information against you.

စောင့်ကြည့်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုမှာ  နေရတာက သင့်လုပ်ရပ်တွေအပေါ်  သက်ရောက်နိုင်တယ်။

But in cases like your planet’s,

ဒါပေမဲ့၊ သင့်ကမ္ဘာဂြိုဟ်လို ကိစ္စမျိုးတွေမှာ၊

the conflict is between your own personal freedom

ပဋိပက္ခက ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့

and the good of the larger social world.

ပိုကြီးမားတဲ့ လူမှုလောကရဲ့ ကောင်းကျိုးကြားမှာပါ။

And since society is really just a collection of individuals

လူ့အဖွဲ့အစည်းက ကိုယ်ပိုင် ရပိုင်ခွင့်တွေရှိတဲ့ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့

with their own rights,

အစုအဝေးသာဖြစ်တာကြောင့်၊

how can we determine what the “greater good” even is?

ဘာက “သာလွန် ကောင်းမွန်” တယ်ဆိုတာ ကိုတောင် ဘယ်လို ဆုံးဖြတ်နိုင်လဲ။

For the philosopher Plato, this was very straightforward.

ဒဿနပညာရှင် ပလေတိုအတွက်တော့၊ ဒါက အလွန်ရိုးရှင်းပါတယ်။

He defined justice as referring to the welfare of society as a whole—

သူက လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးရဲ့ ကောင်းကျိုး-သုခကို

not the well-being or liberty of its individual members.

ရည်ညွှန်းရင်း တရားမျှတမှုလို့ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့တယ်။

He likened this to the way we talk about the health of a human body,

သူက လူ့ခန္ဓာကိုယ် ကျန်းမာရေးအကြောင်း ပြောဆိုပုံနဲ့ ဒါကို ခိုင်းနှိုင်းခဲ့တယ်၊

where the condition of any single limb or organ matters only

ဒီမှာ ခြေ၊လက်၊ ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်း တစ်ခုစီရဲ့ အခြေအနေက ပိုကြီးတဲ့ အခြေအနေရဲ့

as part of the bigger picture.

အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ်သာ အရေးပါတာပါ။

For Plato, the same is true of individual members of society;

ပလေတိုအတွက်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းဝင် တစ်ဦးချင်းစီက အလားတူပါ၊

justice requires prioritizing the collective good

တရားမျှတမှုက သူတို့ တစ်ဦးချင်း ကောင်းကျိုးထက်

over their own individual good.

စုပေါင်း ကောင်းကျိုးကို ဦးစားပေးဖို့ လိုအပ်တာာပါ။

On the other hand, other philosophers have defended privacy

အခြားတစ်ဖက်မှာတော့၊ အခြားဒဿနပညာရှင်တွေက “အတားအဆီးမဲ့ လုံခြုံရေး အခြေအနေတစ်ခုရဲ့ “

as a means of moderating the “tyrannical excesses of an unchecked security state.”

တရားလွန် ဖိနှိပ်မှု” ထိန်းညှိတဲ့ နည်းလမ်း အဖြစ် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကို ကာကွယ်ထားတယ်။

In the present case, your government could misuse this surveillance data.

လက်ရှိအဖြစ်မှာ၊ အစိုးရက ဒီစောင့်ကြည့်ရေး ဒေတာကို အလွဲသုံးစားလုပ်နိုင်တယ်။

But even if your government were perfectly trustworthy,

ဒါပေမဲ့၊ သင့်ရဲ့အစိုးရဟာ လုံးဝ ယုံကြည်စိတ်ချရတယ်ဆိုတာတောင်၊

some feel your right to privacy

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ရပိုင်ခွင့်က

would still be an essential cornerstone of democracy.

ဒီမိုကရေစီရဲ့ မရှိမဖြစ် အခြေခံအုတ်မြစ် ဖြစ်နေတုန်းပဲလို့ တချို့က ယူဆကြတယ်။

Ruth Gavison notes that the protection of privacy fosters “moral autonomy,”

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အကာအကွယ်က ဒီမိုကရေစီ ရပိုင်ခွင့်တွေ့ ကျင့်သုံးဖို့

which she argues is necessary for people to exercise their democratic rights.

“သမစိတ္တဖြစ်တဲ့ ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့်”ကို မြှင့်တင်ပေးတယ်လို့ ရုသ် ဂါဗီဆင်က ဆိုတယ်။

She maintains that democracy depends on people’s ability

ဒီမိုကရေစီက လူတွေရဲ့ အမှီအခိုကင်းတဲ့ ဆုံးဖြတ်မှုတွေနဲ့ လိုလားချက်တွေကို

to form independent judgments and preferences,

ဖွဲ့စည်းနိုင်စွမ်း အပေါ်မှာ မူတည်ပြီး အများပြည်သူ ရန်လိုစိတ်၊

and this requires knowing that we're free from the threat of public hostility

အရှက်ကွဲမှုရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုကနေ လွတ်မြောက်တာကို သိရှိတာလည်း

or humiliation.

လိုအပ်တယ်လို့ သူက ခံယူတယ်။

However, perhaps it’s worth questioning whether privacy is really valuable

ဒါပေမဲ့၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာက ဒါရဲ့ကိုယ်ပိုင် ရပိုင်ခွင့်အတွက် တကယ် ထိုက်တန်ရဲ့လားလို့

in its own right.

မေးခွန်းထုတ်သင့်ပါတယ်။

If privacy is only instrumentally valuable—

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာက အရေးပါမှုအရ တန်ဖိုးရှိတယ်၊  

meaning valuable to the extent that it brings about other valuable things

လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် အခြား အဖိုးတန်တာတွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ယူဆောင်လာပေးတဲ့

for society—

တန်ဖိုးရှိရင်၊

then its worth can be outweighed by other social goals.

အခြားလူမှုရေးပန်းတိုင်တွေက ဒါရဲ့တန်ဖိုးထက် သာလွန်နိုင်တယ်။

It’s also possible that our right to privacy doesn’t even exist

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ရပိုင်ခွင့်က လူတွေ ယူဆတဲ့အတိုင်းတောင်

in the way we think it does.

ရှိမနေနိုင်တာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။

Judith Jarvis Thomson argues that our so-called right to privacy

ဂျူးဒစ် ဂျာဗစ် သွန်မဆင်က လူတွေရဲ့ ကိုယ်ရေး ကိုယ်တာ ရပိုင်ခွင့်လို့ ခေါ်တဲ့

is really just a combination of other, more specific rights,

ရပိုင်ခွင့်က ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာ ဒါမဟုတ် ကိုယ်ခန္ဓာကို အသုံးပြုပိုင်ခွင့်လို

like the right to own property or to use our bodies as we see fit.

အခြား၊ ပိုတိကျတဲ့ ရပိုင်ခွင့်ရဲ့ ပေါင်းစပ်မှုတစ်ခုလို့ စောဒကတက်တယ်။

By this logic, all debates over privacy should be refocused on the rights

ဒီယုတ္တိဗေဒအရ၊ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ငြင်းခုံမှုအားလုံးကို အပေးအယူလုပ်ထားတဲ့

which are actually being compromised.

So is the safety afforded by this new system

ဒီတော့။ ဒီစနစ်သစ်ကနေ ရရှိတဲ့ ဘေးကင်းမှုက

worth the cost to individual privacy?

တစ်ဦးချင်း ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ နစ်နာမှုနဲ့ ထိုက်တန်ပါသလား။

What will you do with your vote?

သင့်ရဲ့ မဲနဲ့  သင် ဘာလုပ်မလဲ။