The ethical dilemma of privacy - Michael Vazquez and Sarah Stroud

137,247 views ・ 2024-11-14

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit
00:07
For some reason, your otherwise peaceful planet
0
7003
3754
အကြောင်းတစ်ခုကြောင့်၊ တစ်နည်းနည်းနဲ့ သင့်ရဲ့ငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဂြိုလ်က
00:10
attracts the most reckless drivers in the galaxy.
1
10757
3753
နဂါးငွေ့တန်းထဲက မဆင်မခြင်ဆုံး ယာဉ်မောင်းတွေကိုတွေကို ဆွဲဆောင်နေတယ်။
00:15
So your government has introduced a plan to address the record-breaking rates
2
15136
5172
ဒါကြောင့်၊အစိုးရက စံချိန်တင် ယာဉ်စည်းကမ်း ဖောက်ဖျက်မှုနှုန်းတွေနဲ့ သေစေလောက်တဲ့
00:20
of traffic tickets and deadly hovercar accidents.
3
20308
4254
ရှပ်ပြေးယာဉ် မတော်တဆမှုတွေကိုဖြေရှင်းဖို့ အစီအစဉ်တစ်ခုကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့တယ်။
00:24
They propose assigning driver credit scores to every car-owning citizen.
4
24979
5881
သူတို့က ကားပိုင်တဲ့ နိုင်ငံသားတိုင်းအတွက် ယာဉ်မောင်း ရမှတ်တွေသတ်မှတ်ဖို့အဆိုပြုတယ်။
00:31
Drivers’ scores will go up when they drive in legal and considerate ways,
5
31235
4964
ယာဉ်မောင်းတွေရဲ့ ရမှတ်တွေက ဥပဒေနဲ့အညီ မောင်းနှင်တဲ့အခါ၊ တက်သွားပြီး၊
00:36
and down when they drive recklessly.
6
36199
2377
မဆင်မခြင် မောင်းနှင်တဲ့အခါမှာ ကျဆင်းသွားမယ်။
00:38
Citizens with high scores will then be rewarded with car-related benefits,
7
38910
4963
ဒီနောက် ရမှတ်များတဲ့ နိုင်ငံသားတွေက ကားချေးငွေ ပိုရလွယ်တာ၊ သက်သာတဲ့ ဆီနဲ့
00:43
like easier access to car loans and cheaper gas and toll payments.
8
43998
5422
ဖြတ်သန်းခ ပေးချေမှုတွေလို ကားနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကျိုးခံစားခွင့်တွေ ရရှိမယ်။
00:49
But drivers with low scores will see the price of those things go up.
9
49754
4546
ဒါပေမဲ့၊ ရမှတ်နည်းတဲ့ ယာဉ်မောင်းတွေက ဒီအရာတွေရဲ့ စျေးနှုန်းတက်တာကို ကြုံရမှာပါ။
00:54
Your planet's already tested this system,
10
54717
2920
သင့်ကမ္ဘာဂြိုဟ်က ဒီစနစ်ကို စမ်းသပ်ထားပြီးဖြစ်ပြီး၊
00:57
and researchers found a drastic decrease in car accidents
11
57637
4296
ယာဉ်မတော်တဆမှုနဲ့ မဆင်မခြင် မောင်းနှင်မှု သိသိသာသာ လျော့ကျသွားတာကို
01:01
and inconsiderate driving.
12
61933
2043
သုတေသီတွေ တွေ့ရှိခဲ့တယ်။
01:04
But to implement this planet-wide,
13
64602
2461
ဒါပေမဲ့၊ ဒီကမ္ဘာတစ်ခုလုံးကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့၊
01:07
the government needs to observe every driver’s behavior.
14
67063
3920
အစိုးရက ယာဉ်မောင်းတိုင်းရဲ့ အပြုအမူကို စောင့်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်တယ်။
01:11
And because hover cars routinely drive off-road,
15
71609
3378
ရှပ်ပြေးကားတွေက လမ်းကြမ်းမှာ ပုံမှန် မောင်းနှင်တာကြောင့်၊
01:14
it won’t be enough simply to surveil the roads—
16
74987
2878
လမ်းတွေကို စောင့်ကြည့်ဖို့ လုံလောက်မှာမဟုတ်ဘူး၊
01:18
the government will need to install cameras and microphones in every vehicle.
17
78032
5130
အစိုးရက ယာဉ်တိုင်းမှာ ကင်မရာတွေနဲ့ မိုက်ခရိုဖုန်းတွေ တပ်ဆင်ဖို့ လိုအပ်မှာပါ။
01:23
The recordings would be stored
18
83287
1460
ယာဉ်မောင်းရဲ့ အပြုအမူကို မှတ်တမ်းတင်ဖို့နဲ့
01:24
on government servers to document driver behavior and justify scores.
19
84747
4963
ရမှတ်တွေကို ကျိုးကြောင်းပြဖို့ မှတ်တမ်း တွေကို အစိုးရ ဆာဗာတွေမှာ သိမ်းထားမှာပါ။
01:30
Clearly it would be good for everyone if the roads were safer.
20
90044
3921
လမ်းတွေ ပိုလုံခြုံရင်၊ လူတိုင်းအတွက် ကောင်းမယ်ဆိုတာက ရှင်းပါတယ်။
01:34
But is this undeniable benefit worth the cost to drivers’ privacy?
21
94132
5505
ဒါပေမဲ့၊ဒီငြင်းမရတဲ့အကျိုးက ယာဉ်မောင်းရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ နစ်နာမှုအတွက်  တန်ရဲ့လား။
01:39
The government has put their controversial plan to a vote.
22
99971
3753
အစိုးရက ၎င်းရဲ့ အငြင်းပွားဖွယ် အစီအစဉ်ကို မဲခွဲ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
01:44
Where do you stand?
23
104016
1460
သင် ဘယ်ဘက်မှာ ရပ်တည်လဲ။
01:46
Your answer will likely depend on what you think the value of privacy is.
24
106227
5255
သင့်အဖြေက ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ တန်ဖိုးက ဘာလဲလို့ သင် ယူဆတာအပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။
01:51
Philosophers often understand privacy as the ability to control information
25
111732
5423
ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆိုတာက အချက်အလက်တွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းလို့
အတွေးအခေါ်ပညာရှင်တွေက နားလည်လေ့ရှိတယ်။
01:57
about oneself.
26
117155
1459
01:58
From this perspective, privacy matters
27
118948
2711
ဒီရှုထောင့်ကနေဆို၊ ဒါက လူတစ်ဦးစီက
02:01
because it impacts how each of us navigates the social world,
28
121659
4171
လူမှုလောကကို ဖြတ်သန်းပုံကို သက်ရောက်ပြီး အများအမြင်မှာ ဘယ်အချိန် ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ
02:05
deciding when and to what extent to be in the public eye.
29
125830
4171
ရှိဖို့ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်တာကြောင့်၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာက အရေးကြီးပါတယ်။
02:10
Some think this kind of control is essential to being free,
30
130168
4087
ဒီထိန်းချုပ်မှုမျိုးကနေ လွတ်ကင်းဖို့ လိုအပ်ပြီး ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကို
02:14
and that any policy which reduces privacy therefore impairs our freedom.
31
134255
5172
လျှော့ချတဲ့ မူဝါဒတိုင်းက လွတ်လပ်ခွင့်ကို ထိခိုက်စေတယ်လို့ တချို့က ယူဆကြတယ်။
02:19
For example, living in a surveillance state would likely affect your actions
32
139760
5005
ဥပမာ၊ သင့်အလိုမတူတဲ့ သင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်ကို ဘယ်သူကမှ အသုံးမပြုတာတောင်၊
02:24
even if no one was using your private information against you.
33
144765
4755
စောင့်ကြည့်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုမှာ  နေရတာက သင့်လုပ်ရပ်တွေအပေါ်  သက်ရောက်နိုင်တယ်။
02:30
But in cases like your planet’s,
34
150104
2211
ဒါပေမဲ့၊ သင့်ကမ္ဘာဂြိုဟ်လို ကိစ္စမျိုးတွေမှာ၊
02:32
the conflict is between your own personal freedom
35
152356
3212
ပဋိပက္ခက ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့
02:35
and the good of the larger social world.
36
155568
2961
ပိုကြီးမားတဲ့ လူမှုလောကရဲ့ ကောင်းကျိုးကြားမှာပါ။
02:38
And since society is really just a collection of individuals
37
158696
3795
လူ့အဖွဲ့အစည်းက ကိုယ်ပိုင် ရပိုင်ခွင့်တွေရှိတဲ့ လူတစ်ဦးချင်းစီရဲ့
02:42
with their own rights,
38
162491
1460
အစုအဝေးသာဖြစ်တာကြောင့်၊
02:43
how can we determine what the “greater good” even is?
39
163993
3795
ဘာက “သာလွန် ကောင်းမွန်” တယ်ဆိုတာ ကိုတောင် ဘယ်လို ဆုံးဖြတ်နိုင်လဲ။
02:48
For the philosopher Plato, this was very straightforward.
40
168497
3462
ဒဿနပညာရှင် ပလေတိုအတွက်တော့၊ ဒါက အလွန်ရိုးရှင်းပါတယ်။
02:52
He defined justice as referring to the welfare of society as a whole—
41
172043
4963
သူက လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးရဲ့ ကောင်းကျိုး-သုခကို
02:57
not the well-being or liberty of its individual members.
42
177006
4004
ရည်ညွှန်းရင်း တရားမျှတမှုလို့ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုခဲ့တယ်။
03:01
He likened this to the way we talk about the health of a human body,
43
181427
3921
သူက လူ့ခန္ဓာကိုယ် ကျန်းမာရေးအကြောင်း ပြောဆိုပုံနဲ့ ဒါကို ခိုင်းနှိုင်းခဲ့တယ်၊
03:05
where the condition of any single limb or organ matters only
44
185598
4129
ဒီမှာ ခြေ၊လက်၊ ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်း တစ်ခုစီရဲ့ အခြေအနေက ပိုကြီးတဲ့ အခြေအနေရဲ့
03:09
as part of the bigger picture.
45
189727
1793
အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ်သာ အရေးပါတာပါ။
03:11
For Plato, the same is true of individual members of society;
46
191938
4587
ပလေတိုအတွက်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းဝင် တစ်ဦးချင်းစီက အလားတူပါ၊
03:16
justice requires prioritizing the collective good
47
196525
3629
တရားမျှတမှုက သူတို့ တစ်ဦးချင်း ကောင်းကျိုးထက်
03:20
over their own individual good.
48
200154
2377
စုပေါင်း ကောင်းကျိုးကို ဦးစားပေးဖို့ လိုအပ်တာာပါ။
03:22
On the other hand, other philosophers have defended privacy
49
202990
4171
အခြားတစ်ဖက်မှာတော့၊ အခြားဒဿနပညာရှင်တွေက “အတားအဆီးမဲ့ လုံခြုံရေး အခြေအနေတစ်ခုရဲ့ “
03:27
as a means of moderating the “tyrannical excesses of an unchecked security state.”
50
207161
6715
တရားလွန် ဖိနှိပ်မှု” ထိန်းညှိတဲ့ နည်းလမ်း အဖြစ် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကို ကာကွယ်ထားတယ်။
03:34
In the present case, your government could misuse this surveillance data.
51
214335
4796
လက်ရှိအဖြစ်မှာ၊ အစိုးရက ဒီစောင့်ကြည့်ရေး ဒေတာကို အလွဲသုံးစားလုပ်နိုင်တယ်။
03:39
But even if your government were perfectly trustworthy,
52
219507
3086
ဒါပေမဲ့၊ သင့်ရဲ့အစိုးရဟာ လုံးဝ ယုံကြည်စိတ်ချရတယ်ဆိုတာတောင်၊
03:42
some feel your right to privacy
53
222635
2419
ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ရပိုင်ခွင့်က
03:45
would still be an essential cornerstone of democracy.
54
225054
3670
ဒီမိုကရေစီရဲ့ မရှိမဖြစ် အခြေခံအုတ်မြစ် ဖြစ်နေတုန်းပဲလို့ တချို့က ယူဆကြတယ်။
03:49
Ruth Gavison notes that the protection of privacy fosters “moral autonomy,”
55
229308
5923
ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အကာအကွယ်က ဒီမိုကရေစီ ရပိုင်ခွင့်တွေ့ ကျင့်သုံးဖို့
03:55
which she argues is necessary for people to exercise their democratic rights.
56
235356
5756
“သမစိတ္တဖြစ်တဲ့ ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့်”ကို မြှင့်တင်ပေးတယ်လို့ ရုသ် ဂါဗီဆင်က ဆိုတယ်။
04:01
She maintains that democracy depends on people’s ability
57
241612
3796
ဒီမိုကရေစီက လူတွေရဲ့ အမှီအခိုကင်းတဲ့ ဆုံးဖြတ်မှုတွေနဲ့ လိုလားချက်တွေကို
04:05
to form independent judgments and preferences,
58
245408
3169
ဖွဲ့စည်းနိုင်စွမ်း အပေါ်မှာ မူတည်ပြီး အများပြည်သူ ရန်လိုစိတ်၊
04:08
and this requires knowing that we're free from the threat of public hostility
59
248577
4755
အရှက်ကွဲမှုရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုကနေ လွတ်မြောက်တာကို သိရှိတာလည်း
04:13
or humiliation.
60
253332
1502
လိုအပ်တယ်လို့ သူက ခံယူတယ်။
04:15
However, perhaps it’s worth questioning whether privacy is really valuable
61
255376
4880
ဒါပေမဲ့၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာက ဒါရဲ့ကိုယ်ပိုင် ရပိုင်ခွင့်အတွက် တကယ် ထိုက်တန်ရဲ့လားလို့
04:20
in its own right.
62
260256
1376
မေးခွန်းထုတ်သင့်ပါတယ်။
04:21
If privacy is only instrumentally valuable—
63
261757
3170
ကိုယ်ရေးကိုယ်တာက အရေးပါမှုအရ တန်ဖိုးရှိတယ်၊  
04:24
meaning valuable to the extent that it brings about other valuable things
64
264927
4171
လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် အခြား အဖိုးတန်တာတွေကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ယူဆောင်လာပေးတဲ့
04:29
for society—
65
269098
1001
တန်ဖိုးရှိရင်၊
04:30
then its worth can be outweighed by other social goals.
66
270099
3837
အခြားလူမှုရေးပန်းတိုင်တွေက ဒါရဲ့တန်ဖိုးထက် သာလွန်နိုင်တယ်။
04:34
It’s also possible that our right to privacy doesn’t even exist
67
274103
4087
ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ရပိုင်ခွင့်က လူတွေ ယူဆတဲ့အတိုင်းတောင်
04:38
in the way we think it does.
68
278190
1585
ရှိမနေနိုင်တာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။
04:40
Judith Jarvis Thomson argues that our so-called right to privacy
69
280192
4672
ဂျူးဒစ် ဂျာဗစ် သွန်မဆင်က လူတွေရဲ့ ကိုယ်ရေး ကိုယ်တာ ရပိုင်ခွင့်လို့ ခေါ်တဲ့
04:44
is really just a combination of other, more specific rights,
70
284989
3962
ရပိုင်ခွင့်က ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာ ဒါမဟုတ် ကိုယ်ခန္ဓာကို အသုံးပြုပိုင်ခွင့်လို
04:49
like the right to own property or to use our bodies as we see fit.
71
289035
4629
အခြား၊ ပိုတိကျတဲ့ ရပိုင်ခွင့်ရဲ့ ပေါင်းစပ်မှုတစ်ခုလို့ စောဒကတက်တယ်။
04:54
By this logic, all debates over privacy should be refocused on the rights
72
294081
4964
ဒီယုတ္တိဗေဒအရ၊ကိုယ်ရေးကိုယ်တာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ငြင်းခုံမှုအားလုံးကို အပေးအယူလုပ်ထားတဲ့
04:59
which are actually being compromised.
73
299045
2752
05:02
So is the safety afforded by this new system
74
302214
3879
ဒီတော့။ ဒီစနစ်သစ်ကနေ ရရှိတဲ့ ဘေးကင်းမှုက
05:06
worth the cost to individual privacy?
75
306093
2962
တစ်ဦးချင်း ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ နစ်နာမှုနဲ့ ထိုက်တန်ပါသလား။
05:09
What will you do with your vote?
76
309305
2461
သင့်ရဲ့ မဲနဲ့  သင် ဘာလုပ်မလဲ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7