A day in the life of a martial artist in medieval China - Peter Lorge

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

At dawn one morning in 1030 CE,

Chu Hong wakes to the sound of fast-approaching footsteps.

သူ့ရဲ့ အခင်ဆုံးသူငယ်ချင်း လျန်ဂေါင်းက၊  က သူ့ဆီ ပြေးလာတာပါ။

His best friend, Liang Gao, rushes to him.

The local magistrate has been spotted holding a surprise archery competition

အနီးအနားက မြို့တစ်မြို့မှာ အံ့အားသင့်စရာ လေးပစ်ပြိုင်ပွဲ ကျင်းပနေတဲ့ ဒေသဆိုင်ရာ

in a nearby town and will arrive at their village soon.

တရားသူကြီးကို တွေ့ခဲ့ပြီး မကြာခင် သူတို့ ရွာကို ရောက်မှာပါ။

This is Hong’s chance to showcase his talents—

and secure some much-needed money for his family,

အလွန်လိုအပ်တဲ့ ငွေကြေးတချို့ကို ပြေလည်စေမှာပါ။

which is still reeling from the loss of his father.

The news clouds Hong’s mind as he tends his family’s millet field.

When he returns home, his sister, Zhi, and mother, Lihua, have already heard.

Lihua serves breakfast,

then returns to the task that kept her up last night: her silkworms.

ဒီနောက်  မနေ့ညက သူ့ကို အိပ်မရ ဖြစ်စေတဲ့  အလုပ်၊ ပိုးချည်ကောင်တွေဆီ ပြန်သွားတယ်။

There’s little money left from her husband’s farm work,

which she's meagerly supplemented with her weavings,

ချီနဲ့အတူ ပင်ပင်ပန်းပန်း ပိုးချည် ဆွတ်ခူးထားတာပါ။

and the silk she painstakingly harvests with Zhi.

Silkworms are finicky creatures.

Lihua and Zhi to keep the house warm

and feed the caterpillar mulberry leaves constantly

အဆက်မပြတ်  ပိုးစာရွက် ကျွေးပြီး

before they unravel the silken cocoons

သူတို့ကိုယ်တိုင် ဘယ်တော့မှ မဝတ်မယ့် အထည်ကောင်းများအဖြစ် လုပ်ကာ ရောင်းချတာပါ။

and sell them to be made into fine cloths they’ll never wear themselves.

The family is struggling to survive long-term,

ဟောင်းက သူ့မိခင်နဲ့ ညီမကို မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုပေးချင်တယ်။

and Hong wants to give his mother and sister some hope.

He heads off to train with his martial arts teacher.

Li Qiangbiang had been an imperial soldier until he injured himself

and returned to his home village and devoted himself to teaching.

သူ့ဇာတိရွာသို့ ပြန်လာကာ သင်ကြားပေးဖို့ ရည်စူးထားခဲ့တယ်။

Like many towns on China's northern border,

they stay vigilant to raids from the north and roving bandits.

သူတို့ဟာ မြောက်ပိုင်းက စီးနင်းတာနဲ့ လှည့်လည်နေတဲ့ ဓားပြတွေကို သတိထားရတယ်။

The border has been fairly quiet since 1005,

when China established a peace treaty with the Liao dynasty,

ချုပ်ဆိုပြီးနောက်မှာ ၁၀၀၅ ခုနစ်ကတည်းက နယ်စပ်က အတော်လေး တိတ်ဆိတ်နေခဲ့တယ်။

which encompasses the nomadic and pastoral groups of the northern steppe.

But the village maintains an active, local militia of conscripted townspeople.

ဒါပေမဲ့၊ ရွာက ဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းသူတွေရဲ့ တက်ကြွတဲ့ ဒေသခံပြည်သူ့စစ်ကို ထိန်းထားတယ်။

ဟောင်းရဲ့ဖခင်က သူ့ရဲ့ ပထမဆုံး သိုင်းဆရာပါ။

Hong's father was his first martial arts teacher.

Together they practiced spear fighting, wrestling,

လေးအတတ်ကို အတူတကွ လေ့ကျင့်ခဲ့ကြတယ်။

and the most important martial skill: archery.

Hong has since become Qiangbing’s most committed student.

Now, Qiangbing tests his strength.

အခု၊ ချန်ဘင်းက သူရဲ့ ခွန်အားကို စမ်းသပ်တယ်။

Hong successfully draws a heavily weighted bow

အောင်မြင်စွာဆွဲယူကာ၊

while standing and on horseback,

then fires it, surpassing his personal record.

လေးကို ပစ်လိုက်တယ်၊ ဒါက သူ့ကိုယ်ပိုင်စံချိန်ကို ကျော်တာပါ။

Hearing the commotion accompanying the magistrate's arrival,

Hong and Qiangbing share a glance, then march to the village center,

Gao joining them on the way.

ဂေါင်းက လမ်းမှာ အတူပါလာတယ်။

Confucius himself emphasized the importance of archery

အရေးပါမှုကို အလေးပေးခဲ့တာပါ။

in fostering social harmony.

ဆွန်မင်းဆက်က လူတော်တွေ စုဆောင်းဖို့နဲ့ ရွာသားတွေကို ကာကွယ်ရေး လေ့ကျင့်တာ

And the Song dynasty uses archery competitions to recruit talent

သေချာစေဖို့ လေးအတတ် ပြိုင်ပွဲတွေကို အသုံးပြုတယ်။

and ensure that villagers are practicing defense.

Spectators gather and the magistrate arranges a target,

places a piece of silver on it,

ဒါကို မြားနဲ့ ထိသူတိုင်း ယူနိုင်တယ်လို့ ကြေညာတယ်။

and announces that anyone whose arrow hits it can keep it.

One by one, young men dance into position and take aim.

ဂေါင်း အပါအဝင် အချို့က နီးစပ်ပေမဲ့၊ ဘယ်သူမှ မအောင်မြင်ကြဘူး။

Some get close, including Gao, but no one is successful.

Hong finally raises his bow and arrow,

သူ့ဖခင်ဆီက သင်ယူခဲ့တဲ့ တည်ငြိမ်မှုက သူ့ကို လွှမ်းမိုးသွားတယ်။

and the composure he learned from his father washes over him.

He strikes the target and the crowd cheers.

သူက ပစ်မှတ်ကို ထိတော့ လူအုပ်ကြီးက ဩဘာပေးတယ်။

The magistrate sets up another silver piece and Hong hits it again— and again.

ဒီငွေက သူ့မိသားစုကို တစ်နှစ်ပတ်လုံး ထောက်ပံ့ပေးနိုင်အောင် များတာပါ။

This much silver could support his family for an entire year.

But then the magistrate offers something even greater:

a position in the provincial army with a regular salary.

ပုံမှန်လစာနဲ့ ပြည်နယ်စစ်တပ်မှာ ရာထူးတစ်ခုပါ။

This would allow Hong to take care of his family

and provide his sister a dowry for a good marriage match.

အိမ်ထောင်ဘက်ကောင်းအတွက် သူ့ညီမကို ခန်းဝင်ပစ္စည်း ပေးနိုင်မှာပါ။

He accepts without hesitation.

As Hong and Gao walk home,

it sinks in that they won't be taking this journey together.

ဒီခရီးကို အတူ မလျှောက်ကြတော့ဘူး ဆိုတာကို နားလည်သွားကြတယ်။

They relish each other’s company then part at the usual fork in the road.

Gao will continue farming to make a living for his family

ဟောင်းက အဆင့်မြင့် သိုင်းပညာကို စတင်လေ့ကျင့်မှာပါ။

while Hong will begin advanced martial arts training.

If he excels, he could enter the imperial army

လူတစ်သန်းကျော်နေထိုင်တဲ့ မြို့တော် ကိုင်ဖုန်းမှာ သူ့မိသားစုနဲ့

and his family could join him in the capital city of Kaifeng,

ပေါင်းစည်းနိုင်မှာပါ။

home to over a million people.

Maybe one day, Hong could even pass the military exams

and join the Bureau of Military Affairs.

စစ်ဘက်ရေးရာ ဗျူရိုမှာ ပါဝင်နိုင်လောက်တယ်။

The Chu family sits for a celebratory dinner,

and Hong’s emotions stir as he considers the secure future ahead for his family—

ဆန္ဒရှိသမျှ သူနဲ့အတူ ယူဆောင်လာနိုင်ပါစေပေါ့။

and all he wishes he could bring along with him.