A day in the life of a martial artist in medieval China - Peter Lorge

Translator: Ngọc Châu Phạm Reviewer: Trần Thái Hưng

At dawn one morning in 1030 CE,

Một sáng tinh mơ nọ vào năm 1030 CN,

Chu Hong wakes to the sound of fast-approaching footsteps.

Chu Hong bị đánh thức bởi âm thanh của tiếng bước chân đang đến gần.

His best friend, Liang Gao, rushes to him.

Người bạn thân nhất của anh, Liang Gao, vội vã đến chỗ anh.

The local magistrate has been spotted holding a surprise archery competition

Người ta đồn rằng vị huyện lệnh bất ngờ tổ chức một cuộc thi bắn cung

in a nearby town and will arrive at their village soon.

ở một thị trấn gần đó và sẽ sớm đến làng của họ.

This is Hong’s chance to showcase his talents—

Đây là cơ hội để Hong thể hiện tài năng của mình—

and secure some much-needed money for his family,

và có chút tiền trang trải mọi thứ cần thiết cho gia đình,

which is still reeling from the loss of his father.

vốn vẫn đang túng quẫn kể từ sau khi cha anh qua đời.

The news clouds Hong’s mind as he tends his family’s millet field.

Tin tức cứ ám ảnh tâm trí của Hong khi anh đang chăm sóc cánh đồng kê của gia đình.

When he returns home, his sister, Zhi, and mother, Lihua, have already heard.

Khi anh về nhà, em gái của anh, Zhi và mẹ anh, Lihua, đã hay biết tin.

Lihua serves breakfast,

Lihua dọn ra bữa sáng,

then returns to the task that kept her up last night: her silkworms.

sau đó quay trở lại công việc khiến bà thức khuya đêm qua: chăm sóc tằm.

There’s little money left from her husband’s farm work,

Chỉ còn lại rất ít tiền từ công việc đồng áng của chồng,

which she's meagerly supplemented with her weavings,

bà đã dùng phần tiền ít ỏi đó vào việc dệt vải của mình,

and the silk she painstakingly harvests with Zhi.

và số lụa mà bà đã cần mẫn cùng với Zhi dệt ra.

Silkworms are finicky creatures.

Tằm là loài vật khó nuôi.

Lihua and Zhi to keep the house warm

Lihua và Zhi phải giữ ấm cho ngôi nhà

and feed the caterpillar mulberry leaves constantly

và cho tằm ăn lá dâu liên tục

before they unravel the silken cocoons

cho đến khi chúng tạo ra những cái kén lụa

and sell them to be made into fine cloths they’ll never wear themselves.

làm thành những tấm vải đẹp mà chúng sẽ không bao giờ được mặc.

The family is struggling to survive long-term,

Gia đình đang phải vật lộn mưu sinh bao lâu nay,

and Hong wants to give his mother and sister some hope.

nên Hong muốn cho mẹ và em gái một chút hy vọng.

He heads off to train with his martial arts teacher.

Anh lên đường tập luyện với sư phụ võ thuật của mình.

Li Qiangbiang had been an imperial soldier until he injured himself

Li Qiangbiang từng đi lính cho đế quốc cho đến khi ông bị thương

and returned to his home village and devoted himself to teaching.

và trở về quê nhà, rồi cống hiến hết mình cho việc dạy võ.

Like many towns on China's northern border,

Như nhiều làng ở biên giới phía bắc Trung Quốc,

they stay vigilant to raids from the north and roving bandits.

họ luôn cảnh giác trước các cuộc đột kích từ phía bắc và những tên cướp lưu động.

The border has been fairly quiet since 1005,

Biên giới khá yên tĩnh kể từ năm 1005,

when China established a peace treaty with the Liao dynasty,

khi Trung Quốc thiết lập một hiệp ước hòa bình với Đại Liêu,

which encompasses the nomadic and pastoral groups of the northern steppe.

bao gồm các nhóm du mục và tăng lữ ở thảo nguyên phía bắc.

But the village maintains an active, local militia of conscripted townspeople.

Nhưng ngôi làng vẫn duy trì lực lượng dân quân địa phương dự bị

là những người dân thị trấn nhập ngũ.

Hong's father was his first martial arts teacher.

Cha của Hong là người dạy võ cho anh đầu tiên.

Together they practiced spear fighting, wrestling,

Họ cùng nhau luyện tập chiến đấu bằng giáo, đấu vật,

and the most important martial skill: archery.

và kỹ năng võ thuật quan trọng nhất: bắn cung.

Hong has since become Qiangbing’s most committed student.

Hong đã trở thành đệ tử nhiệt huyết nhất của Qiangbing.

Now, Qiangbing tests his strength.

Giờ đây, Qiangbing kiểm tra sức mạnh của anh.

Hong successfully draws a heavily weighted bow

Hong rút thành công một cây cung có trọng lượng nặng

while standing and on horseback,

khi đang đứng hay ngồi trên lưng ngựa,

then fires it, surpassing his personal record.

sau đó bắn nó, vượt qua kỷ lục cá nhân của mình.

Hearing the commotion accompanying the magistrate's arrival,

Nghe thấy tiếng huyên náo cùng với sự xuất hiện của quan huyện,

Hong and Qiangbing share a glance, then march to the village center,

Hong và Qiangbing liếc nhìn nhau, sau đó cùng đi về trung tâm làng,

Gao joining them on the way.

Gao nhập bọn với họ trên đường đi.

Confucius himself emphasized the importance of archery

Khổng Tử cũng từng nhấn mạnh tầm quan trọng của môn bắn cung

in fostering social harmony.

là để thúc đẩy sự hòa hợp xã hội.

And the Song dynasty uses archery competitions to recruit talent

Và triều đình nhà Tống đã dùng các cuộc thi bắn cung để tuyển lựa tài năng

and ensure that villagers are practicing defense.

và chắc chắn rằng dân làng vẫn luyện tập phòng thủ.

Spectators gather and the magistrate arranges a target,

Khán giả tụ tập lại và viên quan huyện cho sắp xếp một đích nhắm,

places a piece of silver on it,

đặt một nén bạc lên đó,

and announces that anyone whose arrow hits it can keep it.

và tuyên bố rằng bất cứ ai bắn mũi tên trúng nén bạc thì có thể giữ nó.

One by one, young men dance into position and take aim.

Từng người một, những chàng trai trẻ bước vào vị trí và nhắm mục tiêu.

Some get close, including Gao, but no one is successful.

Một số đứng gần mục tiêu, bao gồm cả Gao, nhưng không ai thành công.

Hong finally raises his bow and arrow,

Hong cuối cùng cũng giương cung lên,

and the composure he learned from his father washes over him.

và sự điềm tĩnh mà anh học được từ cha đang lan tỏa trong anh.

He strikes the target and the crowd cheers.

Anh bắn trúng mục tiêu và đám đông reo hò.

The magistrate sets up another silver piece and Hong hits it again— and again.

Viên quan huyện để một nén bạc khác lên và Hong bắn trúng hết lần này đến lần khác.

This much silver could support his family for an entire year.

Số bạc này có thể nuôi sống gia đình anh trong cả năm.

But then the magistrate offers something even greater:

Nhưng sau đó viên quan đưa ra một đề nghị thậm chí còn tuyệt hơn:

a position in the provincial army with a regular salary.

một vị trí trong quân đội tỉnh với mức lương cố định.

This would allow Hong to take care of his family

Số tiền này sẽ giúp Hong chăm sóc gia đình

and provide his sister a dowry for a good marriage match.

và chuẩn bị cho em gái mình khoản hồi môn để gả vào một nhà tốt.

He accepts without hesitation.

Anh đồng ý mà không do dự.

As Hong and Gao walk home,

Khi Hong và Gao về nhà,

it sinks in that they won't be taking this journey together.

họ không thực hiện cuộc hành trình này cùng nhau.

They relish each other’s company then part at the usual fork in the road.

Họ đi cùng nhau một đoạn, sau đó chia tay ở ngã ba đường như thường lệ.

Gao will continue farming to make a living for his family

Gao sẽ tiếp tục làm nông để phụ giúp cho gia đình

while Hong will begin advanced martial arts training.

trong khi Hong sẽ bắt đầu luyện tập nâng cao võ thuật.

If he excels, he could enter the imperial army

Nếu xuất sắc, anh có thể gia nhập quân đội hoàng gia

and his family could join him in the capital city of Kaifeng,

và gia đình anh có thể đến sống cùng anh ở kinh đô Kaifeng,

home to over a million people.

nơi ở của hơn một triệu cư dân.

Maybe one day, Hong could even pass the military exams

Có lẽ một ngày nào đó, Hong có thể vượt qua các kỳ khảo thí

and join the Bureau of Military Affairs.

và gia nhập hàng tướng lĩnh quân đội.

The Chu family sits for a celebratory dinner,

Tối đó, gia đình Chu tổ chức bữa ăn mừng,

and Hong’s emotions stir as he considers the secure future ahead for his family—

và Hong cảm thấy xốn xang khi nghĩ về tương lai yên bình sắp tới của gia đình—

and all he wishes he could bring along with him.

và cả những gì anh ước có thể mang theo bên mình.