How and why is the environment protected? - BBC Learning English

People are facing a threat we've never faced before:

Con người đang phải đối mặt với một mối đe dọa mà chúng ta chưa từng đối mặt trước đây:

environmental disasters.

thảm họa môi trường.

This programme will show you how the law is adapting

Chương trình này sẽ cho bạn thấy luật pháp đang điều chỉnh như thế nào

to keep the world itself safe, by protecting our environment.

để giữ an toàn cho thế giới, bằng cách bảo vệ môi trường của chúng ta.

Does nature have any legal rights?

Liệu tự nhiên có bất kỳ quyền hợp pháp?

How can laws developed for humans be adapted to protect nature?

Làm thế nào luật được phát triển cho con người có thể được điều chỉnh để bảo vệ thiên nhiên?

We'll show how laws are increasingly being used to protect our environment.

Chúng tôi sẽ cho thấy luật ngày càng được sử dụng để bảo vệ môi trường của chúng ta như thế nào.

The environment is being threatened like never before.

Môi trường đang bị đe dọa hơn bao giờ hết.

Human activity is changing the world around us,

Hoạt động của con người đang làm thay đổi thế giới xung quanh chúng ta,

warming the air and sea.

làm nóng không khí và biển.

Extreme floods, droughts and wildfires are increasingly common

Lũ lụt cực đoan, hạn hán và cháy rừng ngày càng phổ biến

and affect all continents and oceans.

và ảnh hưởng đến tất cả các châu lục và đại dương.

Can the law help?

Pháp luật có giúp được gì không?

Laws are basically an agreement between people.

Luật pháp về cơ bản là một thỏa thuận giữa mọi người.

How can you have an agreement with something that's not a person –

Làm sao bạn có thể đồng ý với một thứ không phải là người –

a tree for example?

một cái cây chẳng hạn?

We depend on the world around us:

Chúng ta phụ thuộc vào thế giới xung quanh:

we need clean air, clean water

chúng ta cần không khí sạch, nước

and clean earth to live.

sạch và trái đất sạch để sống.

The Universal Declaration of Human Rights

Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền

says everyone has the right to life and security.

nói rằng mọi người đều có quyền sống và an ninh.

We can't have either life or security without a healthy environment.

Chúng ta không thể có cuộc sống hay sự an toàn nếu không có một môi trường lành mạnh.

So, that's where the law comes in.

Vì vậy, đó là nơi luật pháp ra đời.

Environmental laws started really being developed

Luật môi trường bắt đầu thực sự được phát triển

in the middle of the last century.

vào giữa thế kỷ trước.

With more and more countries agreeing treaties – international agreements –

Với việc ngày càng có nhiều quốc gia đồng ý với các hiệp ước - thỏa thuận quốc tế -

there is greater willingness to engage in conversations

thì càng có nhiều người sẵn sàng tham gia vào các cuộc đối thoại

about how to prevent environmental disasters.

về cách ngăn chặn các thảm họa môi trường.

Rizwana Hasan, a climate lawyer from Bangladesh,

Rizwana Hasan, một luật sư về khí hậu từ Bangladesh,

explained some of the laws keeping the environment safe.

đã giải thích một số luật giữ an toàn cho môi trường.

There are UN-sponsored international laws

Có các luật quốc tế do Liên Hợp Quốc tài trợ

to deal with issues like climate change,

để giải quyết các vấn đề như biến đổi khí hậu,

ozone layer depletion, protection of biological diversity,

suy giảm tầng ôzôn, bảo vệ đa dạng sinh học,

protection of international watercourses,

bảo vệ nguồn nước quốc tế ,

protection of endangered species,

bảo vệ các loài có nguy cơ tuyệt chủng,

regulation on persistent organic pollutants.

quy định về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy.

There are also laws that are made by regional organisations,

Ngoài ra còn có các luật được đưa ra bởi các tổ chức khu vực,

like the European Union targeting the European environment.

như Liên minh Châu Âu nhắm vào môi trường Châu Âu.

Many laws come from global organisations,

Nhiều luật đến từ các tổ chức toàn cầu,

others from regional bodies like the European Union.

một số khác đến từ các cơ quan khu vực như Liên minh Châu Âu.

They cover a huge range of areas.

Họ bao gồm một loạt các lĩnh vực.

But what kind of laws are they and what power do they have?

Nhưng chúng là loại luật gì và chúng có quyền lực gì?

There are soft laws and there are hard laws.

Có luật mềm và có luật cứng.

Soft laws are mere political commitments; they are not binding.

Luật mềm chỉ là những cam kết chính trị; chúng không ràng buộc.

Hard laws are binding: so, if a state ratifies a hard law

Luật cứng mang tính ràng buộc: vì vậy, nếu một tiểu bang phê chuẩn một luật cứng

and then does something that is against

và sau đó làm điều gì đó trái với

the letters and spirits of the law,

nội dung và tinh thần của luật,

then you can actually file a case against the state.

thì bạn thực sự có thể đệ đơn kiện tiểu bang.

There are two main types of law:

Có hai loại luật chính:

soft laws, which are more like political commitments or aims,

luật mềm, giống như các cam kết hoặc mục tiêu chính trị hơn,

and hard laws.

và luật cứng.

You can be punished for breaking a hard law.

Bạn có thể bị trừng phạt vì vi phạm một luật cứng rắn.

Rizwana explained how environmental law

Rizwana giải thích luật môi trường

features in the Universal Declaration of Human Rights.

có trong Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền như thế nào.

In one article, where it says that states have to endeavour

Trong một bài báo nói rằng các quốc gia phải nỗ

to improve all aspects of industrial and environmental hygiene.

lực cải thiện tất cả các khía cạnh của vệ sinh công nghiệp và môi trường.

We do have two covenants:

Chúng tôi có hai giao ước:

one covenant deals with the civil and political rights

một giao ước liên quan đến các quyền dân sự và chính trị

and the other covenant deals with the economic, social and cultural rights.

và giao ước kia liên quan đến các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa.

They do not expressly talk about environmental rights,

Họ không nói rõ ràng về quyền môi trường,

but protection of environment is linked to enjoyment

nhưng bảo vệ môi trường có liên quan đến việc hưởng

of your civil, political, social and economic rights.

các quyền dân sự, chính trị, xã hội và kinh tế của bạn.

Similarly, the enjoyment of your social, political, economic

Tương tự như vậy, việc bạn được hưởng các quyền xã hội, chính trị, kinh tế

and cultural rights also depend on

và văn hóa cũng phụ thuộc vào việc

your enjoyment of environmental rights.

bạn được hưởng các quyền môi trường.

So, the big human rights laws

Vì vậy, các luật nhân quyền lớn

don't actually say very much about the environment.

không thực sự nói nhiều về môi trường.

But many of your rights depend on it:

Nhưng nhiều quyền của bạn phụ thuộc vào nó:

without a safe environment, we couldn't enjoy our rights.

không có môi trường an toàn, chúng tôi không thể tận hưởng các quyền của mình.

Are there any laws that give us a safe environment?

Có luật nào cho chúng ta một môi trường an toàn không?

It was this year only, that in March 2021,

Chỉ trong năm nay , vào tháng 3 năm 2021,

69 countries have agreed to work together

69 quốc gia đã đồng ý hợp tác

to ensure that there is an international law

để đảm bảo rằng có một luật quốc tế

that will recognise people's right to help the environment.

công nhận quyền của mọi người trong việc bảo vệ môi trường.

The work is about to begin. The major obstacle...

Công việc sắp bắt đầu. Trở ngại chính

the major obstacles remain lack of political commitment.

... trở ngại chính vẫn là thiếu cam kết chính trị.

Although there is an agreement to make a law

Mặc dù có một thỏa thuận để đưa ra luật

to recognise your right to help the environment,

công nhận quyền giúp đỡ môi trường của bạn,

the big problem is getting people to follow it.

nhưng vấn đề lớn là khiến mọi người tuân theo nó.

We saw how, despite there not being much law

Chúng tôi đã thấy, mặc dù không có nhiều luật

directly about the environment,

trực tiếp về môi trường, nhưng

many of your rights depend on it.

nhiều quyền của bạn phụ thuộc vào nó.

Is that enough to help in the real world?

Điều đó có đủ để giúp ích trong thế giới thực không?

Climate change is harming people now.

Biến đổi khí hậu đang làm hại con người bây giờ.

In 2018, more than 35,000 people were forced to flee their homes

Năm 2018, hơn 35.000 người buộc phải rời bỏ nhà cửa

in the Mekong Delta every day.

mỗi ngày ở đồng bằng sông Cửu Long.

The Mekong River is the agricultural heartland of Vietnam

Sông Mekong là trung tâm nông nghiệp của Việt Nam

and home to 20% of the country's population.

và là nơi sinh sống của 20% dân số cả nước.

But the Mekong river doesn't just flow through Vietnam.

Nhưng sông Mekong không chỉ chảy qua Việt Nam.

It starts in the Tibetan plateau,

Nó bắt đầu ở cao nguyên Tây Tạng,

also going through China, Myanmar,

cũng đi qua Trung Quốc, Myanmar,

Laos, Thailand and Cambodia.

Lào, Thái Lan và Campuchia.

So, to prevent people in Vietnam fleeing their homes,

Vì vậy, để ngăn chặn người dân ở Việt Nam bỏ nhà ra đi,

we need an international agreement.

chúng ta cần một thỏa thuận quốc tế.

Another river, another problem, and a fresh legal approach.

Một dòng sông khác, một vấn đề khác và một cách tiếp cận pháp lý mới.

The Ganges in India: viewed as holy by millions of people,

Sông Hằng ở Ấn Độ: được hàng triệu người coi là linh thiêng,

but it's also very polluted.

nhưng nó cũng rất ô nhiễm.

To protect it, the river was, for 109 days,

Để bảo vệ nó, dòng sông đã

declared a legal person by a court in the state of Uttarakhand.

được tòa án ở bang Uttarakhand tuyên bố là pháp nhân trong 109 ngày .

It was given the same rights as a child:

Nó được trao các quyền giống như một đứa trẻ:

as it couldn't speak for itself, a board was appointed to speak for it.

vì nó không thể tự nói nên một hội đồng được chỉ định để nói thay cho nó.

The Government eventually said this couldn't go on,

Chính phủ cuối cùng nói rằng điều này không thể tiếp tục,

as the river went beyond the limits of Uttarakhand.

vì dòng sông đã vượt quá giới hạn của Uttarakhand.

So, can the law protect the environment,

Như vậy, pháp luật có thể bảo vệ môi trường,

as well as the people who are affected by it?

cũng như những người bị ảnh hưởng bởi nó?

We spoke to Francesco Sindico,

Chúng tôi đã nói chuyện với Francesco Sindico,

a law professor from the University of Strathclyde,

giáo sư luật của Đại học Strathclyde,

who works on the Climate Change Litigation Initiative,

người làm việc trong Sáng kiến ​​Tố tụng Biến đổi Khí hậu,

and asked if there were laws directly protecting the environment.

và hỏi liệu có luật nào trực tiếp bảo vệ môi trường hay không.

We have a lot of smaller laws, if you want,

Chúng tôi có rất nhiều luật nhỏ hơn, nếu bạn muốn,

that protect specific aspects of the environment –

để bảo vệ các khía cạnh cụ thể của môi trường –

for example, rivers; for example, wetlands or biodiversity –

ví dụ như các dòng sông; ví dụ, vùng đất ngập nước hoặc đa dạng sinh học –

but there is no such thing as one big law

nhưng không có một luật lớn nào

for every single country of the world

cho mọi quốc gia trên thế giới

that protects the whole environment.

bảo vệ toàn bộ môi trường.

Now, having said that, if you think

Bây giờ, như đã nói, nếu bạn nghĩ

that climate change encapsulates everything,

rằng biến đổi khí hậu gói gọn mọi thứ,

then the answer is slightly different.

thì câu trả lời hơi khác một chút.

There is a law called the Paris Agreement

Có một luật gọi là Thỏa thuận Paris

that does try to deal with everything.

cố gắng giải quyết mọi thứ.

There are lots of small laws that deal with specific things,

Có rất nhiều luật nhỏ giải quyết những vấn đề cụ thể,

and there is also the Paris Agreement on climate change –

ngoài ra còn có Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu –

a major international agreement.

một thỏa thuận quốc tế lớn.

But what does it actually do?

Nhưng nó thực sự làm gì?

So, the Paris Agreement does something very tricky, in a way:

Vì vậy, theo một cách nào đó, Thỏa thuận Paris thực hiện một điều rất phức tạp:

it tells the states that they can choose

nó nói với các quốc gia rằng họ có thể chọn

how to protect their environment and with...

cách bảo vệ môi trường của mình và cùng với...

by doing so, climate change.

bằng cách đó, biến đổi khí hậu.

Before the Paris Agreement, international law told countries:

Trước Hiệp định Paris, luật pháp quốc tế nói với các nước:

'You have to do this!'

'Các bạn phải làm điều này!'

While now, with the Paris Agreement,

Trong khi giờ đây, với Hiệp định Paris,

international law is saying to the countries:

luật pháp quốc tế đang nói với các nước:

'Tell me what you can do

'Hãy cho tôi biết các bạn có thể làm gì

and then we will all work together towards that goal.'

và sau đó tất cả chúng ta sẽ cùng nhau hướng tới mục tiêu đó.'

The Paris Agreement doesn't set laws or tell countries what to do.

Hiệp định Paris không đặt ra luật pháp hoặc yêu cầu các quốc gia phải làm gì.

It set goals for climate change,

Nó đặt ra các mục tiêu về biến đổi khí hậu,

but allows countries to decide how to meet them.

nhưng cho phép các quốc gia quyết định cách đáp ứng các mục tiêu đó.

But, with a specific problem –

Nhưng, với một vấn đề cụ thể –

for example, flooding on the Mekong River –

ví dụ, lũ lụt trên sông Mekong –

how could the law help?

luật có thể giúp ích như thế nào?

So, if a neighbouring country from Vietnam

Vì vậy, nếu một quốc gia láng giềng của Việt Nam

causes something that leads to a flood,

gây ra một điều gì đó dẫn đến lũ lụt, một

which is significant, which creates a lot of damage,

điều đáng kể , gây ra nhiều thiệt hại,

then Vietnam does have something in its weaponry, if you want:

thì Việt Nam có một thứ trong vũ khí của mình, nếu bạn muốn:

it can sue. It can bring to court that other state.

họ có thể kiện. Nó có thể đưa ra tòa nhà nước khác.

But, if the... if the question is

Nhưng, nếu... nếu câu hỏi là

'how do we prevent that from happening?'

'làm thế nào để chúng ta ngăn chặn điều đó xảy ra?'

then it's a much more difficult thing to ask.

thì đó là một điều khó khăn hơn nhiều để hỏi.

One country can sue another if they can prove they have caused something,

Một quốc gia có thể kiện một quốc gia khác nếu họ có thể chứng minh rằng họ đã gây ra điều gì đó,

like damaging flooding.

chẳng hạn như lũ lụt gây thiệt hại.

He also explained how giving a river legal rights

Ông cũng giải thích việc trao quyền hợp pháp cho một dòng sông

might not be such a strange idea.

có thể không phải là một ý tưởng kỳ lạ.

So, while in India it may not have worked,

Vì vậy, trong khi ở Ấn Độ, nó có thể không hoạt động, thì

in other countries it has worked.

ở các quốc gia khác, nó đã hoạt động.

So, in Colombia for example, a river has been given rights.

Vì vậy, ở Colombia chẳng hạn, một dòng sông đã được trao quyền.

But the reason it has worked is that,

Nhưng lý do nó hoạt động là vì

in addition to giving rights to the river,

, ngoài việc trao quyền đối với dòng sông,

a commission has been created of guardian of the river

một ủy ban đã được thành lập để bảo vệ dòng sông

and it's this institution, this taking it forward,

và chính thể chế này, việc thúc đẩy dòng sông này

that is proving successful

, đang chứng tỏ thành công

in providing a better environment for the river

trong việc mang lại một môi trường tốt hơn cho dòng sông

and for the people who rely on the river.

và cho những người sống dựa vào dòng sông.

Other rivers have been protected this way.

Các con sông khác đã được bảo vệ theo cách này.

This was made more effective by also having a team of guardians

Điều này đã được thực hiện hiệu quả hơn bằng cách có một nhóm người giám hộ

to protect their rights.

để bảo vệ quyền lợi của họ.

The law might not have much direct power to protect the environment,

Luật pháp có thể không có nhiều quyền lực trực tiếp để bảo vệ môi trường,

but our human rights are used to help keep it safe.

nhưng quyền con người của chúng ta được sử dụng để giúp giữ an toàn cho môi trường.

We've also seen how the Paris Agreement

Chúng ta cũng đã thấy Thỏa thuận Paris

encourages countries to take action:

khuyến khích các quốc gia hành động như thế nào:

an example of laws keeping us

một ví dụ về luật bảo vệ chúng ta

and future generations safe.

và các thế hệ tương lai an toàn.