Is lack of access to water discriminatory? - BBC Learning English

This episode will show you how simply getting hold of water

Tập phim này sẽ cho bạn thấy việc nắm giữ nước đơn giản như thế

is often deeply unfair...

nào thường bất công sâu sắc

...and how campaigners are using the law to fight this.

như thế nào... ...và cách các nhà vận động sử dụng luật để chống lại điều này.

We look at the relationships between race, gender and water...

Chúng tôi xem xét các mối quan hệ giữa chủng tộc, giới tính và nguồn nước...

and how the law can help overcome everyday discrimination.

và cách luật pháp có thể giúp vượt qua sự phân biệt đối xử hàng ngày.

Why fetching water usually falls to women,

Tại sao việc lấy nước thường thuộc về phụ nữ,

and how that furthers inequality...

và điều đó làm gia tăng bất bình đẳng như thế nào...

And the US state that had to pay $600 million

Và tiểu bang Hoa Kỳ đã phải trả 600 triệu đô la

after a town's water supply was poisoned...

sau khi nguồn cung cấp nước của một thị trấn bị nhiễm độc...

Everyone needs water, but is the way we get it causing problems unfairly?

Mọi người đều cần nước, nhưng cách chúng ta lấy nước có gây ra vấn đề không công bằng không ?

In Sub-Saharan Africa, many houses don't have a water supply.

Ở châu Phi cận Sahara, nhiều ngôi nhà không có nguồn cung cấp nước.

The organisation UNICEF says in 71% of those houses,

Tổ chức UNICEF cho biết trong 71% những ngôi nhà đó,

women or girls are mainly responsible for getting water.

phụ nữ hoặc trẻ em gái chịu trách nhiệm chính trong việc lấy nước.

That means long walks, carrying heavy loads.

Điều đó có nghĩa là đi bộ đường dài, mang vác nặng.

UNICEF estimates that women in Sub-Saharan Africa

UNICEF ước tính rằng phụ nữ ở châu Phi cận Sahara

spend 16 million hours collecting water each day.

dành 16 triệu giờ để lấy nước mỗi ngày.

And this has implications for women's safety and health,

Và điều này có ý nghĩa đối với sự an toàn và sức khỏe của phụ nữ,

a pattern repeated around the world.

một mô hình được lặp đi lặp lại trên khắp thế giới.

Often they're vulnerable to attack.

Thường thì họ dễ bị tấn công.

And the weight they have to carry can be very damaging for their bodies.

Và trọng lượng mà họ phải mang có thể rất có hại cho cơ thể của họ.

As well as having to fetch water for their families,

Cũng như việc phải đi lấy nước cho gia đình,

when children or relatives get sick from consuming poor-quality water,

khi con cái hay người thân bị ốm do uống phải nước kém chất lượng

it's the women who normally have to care for them.

, người phụ nữ thường phải chăm sóc họ.

And all of this takes time away from opportunities

Và tất cả những điều này làm mất thời gian

for education, leisure, or even sleep.

cho các cơ hội học tập, giải trí hoặc thậm chí là ngủ.

Amanda Loeffen from the campaign group Human Right to Water

Amanda Loeffen từ nhóm vận động Nhân quyền với Nước

explains which laws deal with this problem.

giải thích luật nào giải quyết vấn đề này.

There is an international treaty that protects women specifically.

Có một hiệp ước quốc tế bảo vệ phụ nữ một cách cụ thể.

It's from the Committee on the Elimination

Đó là từ Ủy ban về Xóa

of all forms of Discrimination against Women – CEDAW –

bỏ mọi Hình thức Phân biệt Đối xử với Phụ nữ - CEDAW -

and it determines that impairing the enjoyment, by women,

và ủy ban này xác định rằng việc làm suy yếu

of human rights and fundamental freedoms is a form of discrimination.

quyền con người và các quyền tự do cơ bản của phụ nữ là một hình thức phân biệt đối xử.

An international treaty and work by

Một hiệp ước quốc tế và công việc của

the Committee on the Elimination of Discrimination against Women,

Ủy ban về Xoá bỏ Phân biệt Đối xử với Phụ nữ,

known as CEDAW, protects the rights of women.

được gọi là CEDAW, bảo vệ các quyền của phụ nữ.

How can anti-discrimination laws be used?

Luật chống phân biệt đối xử có thể được sử dụng như thế nào?

There's the formal route, which is when international organisations

Có con đường chính thức, đó là khi các tổ chức quốc tế

can exert pressure on states through official complaints systems,

có thể gây áp lực lên các quốc gia thông qua các hệ thống khiếu nại chính thức,

and in that you have that the different UN treaty committees

và trong đó bạn có các ủy ban hiệp ước khác nhau của Liên Hợp Quốc

and advocacy forums like the Human Rights Council.

và các diễn đàn ủng hộ như Hội đồng Nhân quyền.

But then, on a more informal basis, they can work to empower people

Nhưng sau đó, trên cơ sở không chính thức hơn, họ có thể làm việc để trao quyền cho mọi người

with education, capacity building,

bằng giáo dục, nâng cao năng lực

and helping people to be aware of their rights and how to claim them.

và giúp mọi người nhận thức được các quyền của họ và cách yêu cầu các quyền đó.

International organisations can either put pressure

Các tổ chức quốc tế có thể trực tiếp gây áp lực

on states directly, by complaining to governments,

lên các quốc gia bằng cách khiếu nại với các chính phủ

or help people through education, so they understand their rights.

hoặc giúp đỡ mọi người thông qua giáo dục để họ hiểu các quyền của mình.

What does this education actually look like?

Nền giáo dục này thực sự trông như thế nào?

At the community level, we can focus on empowering local people,

Ở cấp độ cộng đồng, chúng ta có thể tập trung vào việc trao quyền cho người dân địa phương,

helping them to be aware of their rights,

giúp họ nhận thức được quyền của mình,

how to promote human rights in their own communities

cách thúc đẩy quyền con người trong chính cộng đồng của họ

and how to claim them in a court of law if necessary.

và cách yêu cầu họ ra tòa nếu cần thiết.

And much of the real change is happening at the very local level,

Và phần lớn sự thay đổi thực sự đang diễn ra ở cấp địa phương,

as communities take water service provision into their own hands

khi các cộng đồng tự mình cung cấp dịch vụ nước

and find local solutions.

và tìm ra các giải pháp địa phương.

This education means making things happen at a small scale:

Việc giáo dục này có nghĩa là làm cho mọi thứ diễn ra ở quy mô nhỏ:

making people understand they have a legal right to water,

làm cho mọi người hiểu rằng họ có quyền hợp pháp đối với nước

and how they can actually go to court to get the water they need.

và cách họ thực sự có thể ra tòa để lấy nước mà họ cần.

So, does the law need to change to help vulnerable people get water?

Vậy luật có cần thay đổi để giúp những người dễ bị tổn thương có được nguồn nước?

To reach these people, the majority of the 2.2 billion

Để tiếp cận những người này, phần lớn trong số 2,2 tỷ

that are without safe water, there needs to be a constructive effort

người không có nước an toàn, cần phải có một nỗ lực mang tính xây dựng nhằm ưu

to target vulnerable groups as a priority

tiên nhắm mục tiêu vào các nhóm dễ bị tổn thương

and give them more attention.

và dành cho họ nhiều sự quan tâm hơn.

Otherwise they'll continue to be left out of the equation.

Nếu không, họ sẽ tiếp tục bị loại khỏi phương trình.

Amanda says more work needs to be done to target the vulnerable people

Amanda nói rằng cần phải làm nhiều việc hơn nữa để nhắm mục tiêu vào những người dễ bị tổn thương

who don't have access to water,

không được tiếp cận với nước,

so they aren't forgotten by the law.

để họ không bị pháp luật lãng quên.

Laws are there to help stop women being discriminated against,

Luật pháp ra đời để giúp ngăn chặn việc phụ nữ bị phân biệt đối xử

when it comes to water.

khi nói đến nước.

And water problems don't just happen in poorer countries.

Và các vấn đề về nước không chỉ xảy ra ở các nước nghèo hơn.

Let's look at the American town of Flint, in Michigan.

Hãy nhìn vào thị trấn Flint, Michigan của Mỹ.

Flint is a majority African-American city,

Flint là một thành phố đa số người Mỹ gốc Phi,

where over 40% of the residents live in poverty.

nơi có hơn 40% cư dân sống trong cảnh nghèo đói.

And at least twelve people died there

Và ít nhất 12 người đã chết ở đó

after the water supply was poisoned with lead.

sau khi nguồn nước bị nhiễm chì.

In 2014, to save money, the town switched its water supply

Vào năm 2014, để tiết kiệm tiền, thị trấn đã chuyển nguồn cung cấp nước

and began taking it from the Flint River.

và bắt đầu lấy nước từ sông Flint.

Tap water sometimes came out blue or yellow,

Nước máy đôi khi có màu xanh hoặc vàng,

and many residents lost hair or developed rashes.

và nhiều cư dân bị rụng tóc hoặc phát ban.

The water from the river was not treated properly

Nước từ sông không được xử lý đúng cách

and reacted with the city's pipes.

và phản ứng với các đường ống của thành phố.

That reaction put lead, a powerful poison, into the water supply.

Phản ứng đó đưa chì, một chất độc mạnh, vào nguồn nước.

Local officials and leaders denied anything was wrong

Các quan chức và lãnh đạo địa phương đã phủ nhận bất cứ điều gì sai trái

for over a year.

trong hơn một năm.

Thousands of residents filed lawsuits against the state of Michigan.

Hàng nghìn cư dân đã đệ đơn kiện bang Michigan.

The state agreed to pay a settlement of $600 million to the victims,

Bang đã đồng ý bồi thường 600 triệu đô la cho các nạn nhân,

mainly children, who were exposed to the toxic water.

chủ yếu là trẻ em, những người đã tiếp xúc với nguồn nước độc hại.

The city has since switched back to using Detroit's water system.

Thành phố kể từ đó đã chuyển trở lại sử dụng hệ thống nước của Detroit.

Water campaigner Meera Karunananthan

Nhà vận động vì nước Meera Karunananthan

explained why some see what happened in Flint as discrimination.

giải thích lý do tại sao một số người coi những gì xảy ra ở Flint là sự phân biệt đối xử.

You see this level of criminal negligence and state abandon

Bạn chỉ thấy mức độ cẩu thả của tội phạm và tình trạng bỏ mặc nhà nước

in the United States only in cities like Flint,

ở Hoa Kỳ chỉ ở các thành phố như Flint,

which are predominantly poor and predominantly black –

nơi chủ yếu là người nghèo và chủ yếu là người da đen –

that you wouldn't see this in wealthier, white neighbourhoods.

điều mà bạn sẽ không thấy điều này ở các khu dân cư da trắng, giàu có hơn.

And the residents of Flint,

Và cư dân của Flint,

who are now taking the state of Michigan

những người hiện đang đưa bang Michigan

and the city of Flint to court,

và thành phố Flint ra tòa,

are fighting for the human right to water.

đang đấu tranh cho quyền con người đối với nước.

Campaigners say that this kind of thing

Các nhà vận động nói rằng điều này

only happens in cities where mostly black people live

chỉ xảy ra ở các thành phố nơi chủ yếu là người da đen sinh sống

and it wouldn't happen in mostly white cities in America.

và nó sẽ không xảy ra ở các thành phố chủ yếu là người da trắng ở Mỹ.

Meera explained the importance of an agreement,

Meera giải thích tầm quan trọng của một thỏa thuận

or resolution, signed in 2015 at the United Nations.

hoặc nghị quyết được ký vào năm 2015 tại Liên Hợp Quốc.

First time we had global consensus

Lần đầu tiên chúng ta có sự đồng thuận toàn cầu

that water and sanitation were indeed human rights –

rằng nước và vệ sinh thực sự là quyền con người –

or access to water and sanitation were human rights.

hay tiếp cận với nước và vệ sinh là quyền con người.

Since then, there's also been the Sustainable Development Goals,

Kể từ đó, cũng đã có các Mục tiêu Phát triển Bền vững,

launched in 2015, that affirmed

được đưa ra vào năm 2015, khẳng định

that all governments must provide universal access

rằng tất cả các chính phủ phải cung cấp khả năng tiếp

  to water and sanitation by 2030.

cận nước và vệ sinh cho mọi người vào năm 2030.

Although it was officially recognised as a right in 2010,

Mặc dù quyền này được chính thức công nhận vào năm 2010, nhưng

access to water was more widely agreed

việc tiếp cận nước đã được đồng thuận rộng rãi hơn

as a human right at the UN in 2015.

vì một quyền con người tại Liên Hợp Quốc vào năm 2015.

The Sustainable Development Goals say that

Các Mục tiêu Phát triển Bền vững nói rằng

all governments must provide access by 2030.

tất cả các chính phủ phải cung cấp quyền truy cập vào năm 2030.

But do countries listen to international laws about this?

Nhưng các quốc gia có lắng nghe luật pháp quốc tế về điều này không?

There's been a huge push to have national governments codify,

Đã có một nỗ lực lớn để chính phủ các quốc gia hệ thống hóa

or recognise, the human right to water and sanitation in national law.

hoặc công nhận quyền con người đối với nước và vệ sinh trong luật quốc gia.

That's always very important because that's, you know,

Điều đó luôn rất quan trọng bởi vì, bạn biết đấy, đó

the most powerful outcome

là kết quả

in terms of ensuring that local courts,

mạnh mẽ nhất để đảm bảo rằng các tòa án địa phương,

that national courts recognise the human right to water and sanitation.

rằng các tòa án quốc gia công nhận quyền con người đối với nước và vệ sinh.

The international law does carry weight;

Luật pháp quốc tế có trọng lượng;

it depends on the country and depends on the court.

nó phụ thuộc vào quốc gia và phụ thuộc vào tòa án.

Getting national courts to follow international law

Yêu cầu các tòa án quốc gia tuân theo luật pháp quốc tế

is the most important step.

là bước quan trọng nhất.

And there's been a big effort to make this happen.

Và đã có một nỗ lực lớn để thực hiện điều này.

How are people actually getting help with this issue?

Mọi người thực sự nhận trợ giúp về vấn đề này như thế nào?

There are multiple strategies that are being pursued –

Có nhiều chiến lược đang được theo đuổi –

many... often simultaneously,

nhiều chiến lược... thường diễn ra đồng thời,

so you can go to court and you can, at the same time,

vì vậy bạn có thể ra tòa và đồng thời

file a complaint with the Special Rapporteur.

nộp đơn khiếu nại với Báo cáo viên Đặc biệt.

You can also push for local policies: you can push for cities

Bạn cũng có thể thúc đẩy các chính sách địa phương: bạn có thể thúc đẩy các thành phố

to recognise the human right to water and sanitation.

công nhận quyền của con người đối với nước và vệ sinh.

This is something we are pushing for in...

Đây là điều mà chúng tôi đang thúc đẩy...

increasingly through a project that we call the Blue Communities Project:

ngày càng nhiều thông qua một dự án mà chúng tôi gọi là Dự án Cộng đồng Xanh:

we're calling for cities around the world to recognise

chúng tôi đang kêu gọi các thành phố trên khắp thế giới công nhận

the human right to water and sanitation.

quyền của con người đối với nước và vệ sinh.

People try many different things: they go to court,

Mọi người thử nhiều cách khác nhau: họ ra tòa,

they complain to the United Nations Special Rapporteur

họ khiếu nại với Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc

and they campaign locally in their cities.

và họ vận động tại địa phương trong thành phố của họ.

Meera argues that the fact cases like Flint

Meera lập luận rằng thực tế những trường hợp như Flint

only happen in largely black towns

chỉ xảy ra ở các thị trấn phần lớn là người da đen

shows water access is linked to racism.

cho thấy việc tiếp cận nguồn nước có liên quan đến phân biệt chủng tộc.

But she also talked about important bits of law that can help.

Nhưng cô ấy cũng nói về những điều luật quan trọng có thể giúp ích.

This includes the UN resolution from 2015.

Điều này bao gồm nghị quyết của Liên Hợp Quốc từ năm 2015.

And we've also seen that the first step

Và chúng ta cũng đã thấy rằng bước đầu tiên

in overcoming discrimination is the law,

trong việc vượt qua sự phân biệt đối xử là luật pháp quy

which makes it clear that everyone should have the water they need.

định rõ ràng rằng mọi người nên có nguồn nước họ cần.