Daniel Kraft: How COVID-19 transformed the future of medicine | TED

58,752 views

2021-06-04 ・ TED


New videos

Daniel Kraft: How COVID-19 transformed the future of medicine | TED

58,752 views ・ 2021-06-04

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
Transcriber:
0
0
7000
00:00
As a small child, I was lucky to be at the launch of Apollo 17,
1
579
3917
Translator: Jester D'mos Reviewer: Thu Ha Tran
00:04
the last manned mission to the Moon,
2
4538
2125
00:06
and I've remained enamored with space ever since.
3
6704
2667
00:09
And fortunate as a physician
4
9413
1791
00:11
to have contributed to NASA life sciences research
5
11246
2792
Lúc nhỏ, tôi đã có vinh dự được dự lễ phóng tên lửa Apollo 17,
00:14
and to practice aerospace medicine,
6
14079
1750
00:15
inspired by the cross-disciplinary teamwork required
7
15871
2875
nhiệm vụ đưa người lên mặt trăng cuối cùng,
00:18
to tackle audacious challenges
8
18788
2083
và tôi đã say mê vũ trụ từ lúc đó.
00:20
and how space is has often brought the world together
9
20913
2541
Và tôi may mắn khi là một bác sĩ
đã được đóng góp cho nghiên cứu về khoa học sự sống của NASA,
00:23
through the lens of seeing our planet as one without borders.
10
23496
3458
00:26
Now, just as the historic Apollo moon landings
11
26996
2208
và để thực hành y học hàng không vũ trụ,
được truyền cảm hứng bởi tinh thần đồng đội liên ngành
00:29
were transformational inflection points in history,
12
29246
2833
để đối mặt với những thử thách gian nan
00:32
so too is the global health crisis of COVID-19,
13
32121
3791
và vũ trụ thường mang mọi người trên thế giới tới gần nhau
00:35
which, despite its many challenges and tragedies,
14
35954
3417
qua việc nhìn hành tinh của chúng ta như một nơi không hề có biên giới.
Và cũng như việc tàu Apollo đáp xuống mặt trăng
00:39
like the sinister Cold War setting, which launched the space race,
15
39412
3500
là một điểm nhấn mang tính thay đổi trong lịch sử,
00:42
can have silver linings.
16
42954
1875
khủng hoảng y tế toàn cầu COVID-19 cũng vậy,
00:44
As Regina Dugan, former head of DARPA, wrote,
17
44871
2750
00:47
“Sputnik set off the space age, COVID can spark the health age.”
18
47662
4959
điều mà, bất chấp rất nhiều khó khăn và đau thương nó đem tới,
giống với trường hợp của Chiến tranh lạnh, thứ khởi đầu cuộc chạy đua vào không gian,
00:52
The silver linings include
19
52662
1584
00:54
the unprecedented acceleration
20
54287
1709
có thể có những tia hi vọng.
00:56
of innovation, collaboration and discovery,
21
56037
2375
Như Regina Dugan, cựu chỉ huy của DARPA, đã từng viết:
00:58
catalyzing a future of health and medicine that can help us reimagine
22
58454
3250
“Sputnik bắt đầu kỷ nguyên vũ trụ, COVID có thể bắt đầu kỷ nguyên sức khỏe”.
01:01
and bring us a healthier, smarter, more equitable post-COVID world.
23
61746
4125
Những tia hi vọng này bao gồm
01:06
Now, many solutions ride the rails
24
66663
2416
sự tăng nhanh chưa từng thấy của những đổi mới, cộng tác và khám phá,
01:09
of rapidly, exponentially developing technologies
25
69121
3083
xúc tác cho một tương lai của sức khỏe và y học, thứ có thể giúp chúng ta
01:12
that are rapidly doubling in their speed-price performance,
26
72246
3208
tái hình dung và mang tới cho ta một thế giới khỏe mạnh hơn, thông minh hơn,
01:15
as exemplified by Moore's Law,
27
75496
1875
và công bằng hơn hậu COVID.
01:17
which has enabled the billionfold improvements in memory and computation,
28
77413
3708
Giờ, có rất nhiều giải pháp sử dụng cách
01:21
resulting in the ubiquitous supercomputer smartphones
29
81163
3208
phát triển công nghệ nhanh theo cấp số mũ,
01:24
most of us carry in our pockets.
30
84413
1875
gia tăng gấp đôi hiệu suất hoạt động,
01:26
I still have my now ancient iPhone 2 here.
31
86329
2709
như được ví dụ bởi Định luật Moore,
01:29
Still works, which felt magical 12 years ago
32
89079
2667
thứ đã tạo điều kiện cho những cải tiến gấp tỉ lần trong lưu trữ và tính toán,
01:31
but now feels slow and kludgy.
33
91788
2000
dẫn tới sự ra đời của hàng loạt siêu máy tính và điện thoại thông minh
01:33
And I'm sure my iPhone 11 will soon seem antique,
34
93829
2459
01:36
perhaps as its features dissolve into the rumored to soon arrive
35
96329
3000
mà hầu hết chúng ta đều mang bên mình.
Tôi vẫn giữ chiếc iPhone 2 giờ đã cổ lỗ này.
01:39
augmented reality smartglasses.
36
99371
2250
Vẫn còn hoạt động nhé, thứ mà rất đỗi kì diệu 12 năm trước
01:41
Now exponential technologies packed into our smart devices
37
101663
4000
giờ lại vừa chậm vừa phèn.
01:45
are becoming increasingly medicalized,
38
105704
2125
Và tôi dám chắc iPhone 11 của tôi sẽ sớm trở nên cổ lỗi thôi,
01:47
with sensors able to detect an ear infection and more.
39
107871
3583
có thể những tính năng của nó sẽ rơi vào quên lãng để rồi
01:51
So what used to fit on a desktop computer
40
111496
2000
nhường chỗ cho các loại kính thực tế ảo.
01:53
now fits on our wrist
41
113538
1666
Giờ những công nghệ cấp số mũ có mặt trong các thiết bị thông minh
01:55
and these are now entering the domain of FDA-approved medical devices.
42
115246
4208
đang dần trở nên y tế hóa rất nhanh chóng,
01:59
But the future isn't about any one technology,
43
119496
2250
với những cảm biến có thể phát hiện viêm tai, hay thậm chí hơn thế.
02:01
but their convergence as they get faster, cheaper, better.
44
121788
3666
Vậy là những thứ đã từng chỉ hiện thị trên màn hình máy tính
02:05
In fact, creating entire new fields at their interfaces,
45
125496
3083
giờ đã vừa vặn trên cổ tay ta
và chúng cũng đang được xếp vào nhóm các thiết bị y tế được FDA công nhận.
02:08
from computational biology, robotic surgery,
46
128621
2792
Nhưng tương lai không chỉ bao gồm riêng một loại công nghệ,
02:11
digiceuticals, telemedicine to AI-enabled radiology.
47
131454
4542
mà là về sự hội tụ của chúng khi mà chúng trở nên nhanh hơn, tốt hơn, rẻ hơn.
02:16
And while many industries have been disrupted
48
136038
2583
Thực chất là tạo ra một lĩnh vực hoàn toàn mới dựa trên sự chuyển tiếp của chúng,
02:18
and breached the fourth industrial age,
49
138663
2208
02:20
health and medicine often feel stuck in the second or third.
50
140913
4541
từ sinh học tính toán, phẫu thuật bằng rô bốt,
kỹ thuật số, y học viễn thông, cho tới phóng xạ học AI.
02:25
Critical data is still stuck being shared on fax machines, paper forms.
51
145496
4917
Và trong khi rất nhiều ngành công nghiệp đã nhảy vọt
02:30
We're stuck in waiting rooms waiting for our visits.
52
150454
3209
tới kỷ nguyên công nghiệp thứ tư,
y tế và y học dường như vẫn còn chững lại ở thời kỳ thứ hai hay thứ ba.
02:33
I recently had my own echocardiogram
53
153704
1917
02:35
only made available to share with me on a CD-ROM.
54
155663
2458
Những dữ liệu thiết yếu vẫn còn đang được chia sẻ qua máy fax và trên giấy.
02:38
I don't even own a CD-ROM player anymore.
55
158163
2166
02:41
Tools for managing pandemics in 2020
56
161413
2583
Chúng ta vẫn còn phải ngồi đợi chờ khi đi khám bệnh.
02:44
rely on the same core technologies used in the pandemic of 1918:
57
164038
3833
Tôi gần đây mới nhận bản siêu âm tim
02:47
face masks, social distancing,
58
167913
1958
mà chỉ xem được bằng đĩa CD.
02:49
handwashing.
59
169913
1500
Tôi thậm chí còn chẳng có máy CD nữa.
02:51
So part of the challenge in advancing global, local health
60
171454
3209
Những công cụ giúp quản lí đại dịch trong năm 2020
02:54
are our models, our mindsets.
61
174704
2084
02:56
We don't really practice health care. We practice sick care.
62
176829
4250
dựa trên những công nghệ cốt yếu hệt như hồi 1918:
khẩu trang, giãn cách xã hội,
03:01
Sick care is based on intermittent episodic data,
63
181121
3542
rửa tay.
Vậy nên một phần thách thức trong việc cải tiến sức khỏe toàn cầu, địa phương
03:04
usually only obtained within the four walls of the clinic
64
184704
2709
là những hình mẫu, tư tưởng của chúng ta.
03:07
or hospital bed,
65
187454
1750
Chúng ta không thực sự chăm sóc sức khỏe, ta chăm bệnh.
03:09
and leads to our reactive sick care model,
66
189246
2458
03:11
where we wait for the patient to show up in the emergency room with a heart attack,
67
191746
3917
Chăm sóc bệnh tật dựa trên những đoạn thông tin không liên tục
03:15
stroke or late-stage cancer
68
195704
1792
thường chỉ có được trong phạm vi bốn bức tường của cơ sở y tế
03:17
or for the pandemic to arrive on our shores.
69
197538
2833
hay trên giường bệnh,
03:20
I believe the convergence of many of the accelerating technologies
70
200413
3416
và dẫn tới hình thức chăm bệnh phản ứng,
03:23
and approaches being catalyzed by COVID
71
203871
2167
ta đợi bệnh nhân tới phòng cấp cứu với một cơn đau tim,
03:26
will bring us from intermittent sick care
72
206079
2375
đột quỵ hay ung thư giai đoạn cuối,
03:28
to an age of continuous, proactive, personalized,
73
208496
3083
hoặc là đợi đến khi đại dịch đã ập tới.
03:31
crowdsourced health care
74
211621
1958
Tôi tin sự hội tụ của rất nhiều những công nghệ
03:33
that can increasingly bring care anytime, anywhere more effectively
75
213621
4083
và những cách tiếp cận được xúc tác bởi COVID
03:37
and lower costs around the planet.
76
217746
2625
sẽ mang ta từ chỗ chăm bệnh gián đoạn
03:40
For example, the convergence of ever smaller interconnected devices
77
220413
3708
tới một kỷ nguyên chăm sóc sức khỏe liên tục, chủ động,
cá nhân hóa và có nguồn cung cộng đồng,
03:44
now riding 5G
78
224163
1250
03:45
is creating not just an Internet of Things
79
225454
2042
khi mà việc chữa trị có thể diễn ra mọi lúc, mọi nơi hiệu quả hơn
03:47
but an Internet of Medical Things.
80
227538
2291
03:49
Much of this convergence is in the field of digital health,
81
229871
3250
với chi phí rẻ hơn trên toàn thế giới.
Ví dụ, sự hội tụ của những thiết bị giờ đang dần nhỏ hơn
03:53
the ability to connect the dots between data sources
82
233163
3458
03:56
from personal genomics and medical records
83
236663
2291
sử dụng công nghệ 5G
đang tạo ra không chỉ Internet Vạn Vật
03:58
with apps and services that match the needs
84
238996
2167
mà Internet Vạn Vật Y Tế.
04:01
of an individual, patient or caregiver.
85
241204
2917
Phần lớn sự hội tụ này thuộc lĩnh vực y học kỹ thuật số,
04:04
And as incentives and reimbursements align,
86
244163
2583
khả năng kết nối những điểm giữa các nguồn dữ liệu
04:06
COVID has pushed us to an increasingly virtualized care,
87
246788
3416
từ bộ gen cá nhân cho tới lịch sự y tế
04:10
from the hospital to home to our phone
88
250246
2458
với những ứng dụng và dịch vụ khớp với nhu cầu
04:12
to on and even inside our bodies.
89
252746
2292
của một cá nhân, bệnh nhân hay nhân viên y tế.
04:15
The age of hospital to home-spital is upon us.
90
255079
3500
Với cả sự khích lệ lẫn bù đắp,
04:18
Now, the challenge of this hyperconnected age
91
258621
2333
COVID đã khiến ta gia tăng những chăm sóc ảo,
04:20
is that we're creating exponential amounts of big data
92
260996
3250
từ bệnh viện về tới nhà rồi tới điện thoại
04:24
that's too often siloed in formats that can't even talk to each other.
93
264288
4416
lên tới cơ thể, thậm chí là vào cả bên trong nữa.
Thời kỳ chuyển bệnh viện về nhà - trạm xá đang trong tầm tay chúng ta.
04:28
So we need to narrow that gap between data,
94
268746
3125
Giờ, thách thức của kỷ nguyên kết nốt liên thông này
04:31
turning that into actual information for the patient, physician,
95
271913
3666
là ta đang tạo ra một lượng lớn cấp số mũ big data
04:35
public health worker,
96
275621
1583
thường được lưu trữ trong các định dạng không thể trao đổi với nhau được.
04:37
and speed its safe and effective use in the community clinic and bedside.
97
277246
4167
Vì vậy chúng ta cần phải thu hẹp lại khoảng cách giữa các dữ liệu đó,
04:42
The pandemic has instigated an immense amount of international sharing
98
282288
3916
biến chúng thành những thông tin cho bệnh nhân, bác sĩ,
04:46
and collaboration amongst clinicians and researchers to narrow that gap.
99
286246
3833
những nhân viên y tế,
và đẩy nhanh ứng dụng an toàn và hiệu quả của chúng trong bệnh viện.
04:50
What was learned in managing patients in Wuhan
100
290121
2583
04:52
and then in the intensive care units of Italy
101
292746
2417
Đại dịch đã thúc tiến cho một lượng khổng lồ những chia sẻ toàn cầu
04:55
has helped New York City hospitals
102
295204
1625
04:56
and their learnings in turn have spread to centers around the world.
103
296871
3292
và sự hợp tác giữa các nhân viên y tế cùng nhà nghiên cứu để thu hẹp khoảng cách đó.
05:01
Let's take a quick dive into some examples
104
301163
2291
Những điều đã đúc kết được từ việc quản lí bệnh nhân ở Vũ Hán
05:03
of what's happening across the health care paradigm
105
303496
2500
và những chăm sóc cực đặc biệt từ các đội ngũ ở Ý
05:06
in the age of COVID
106
306038
1291
05:07
and the implications for the future.
107
307371
2292
đã giúp cho các bệnh viện ở New York
05:09
From new forms of data to help prediction of prevention
108
309704
3042
và kết quả của những điều đó lại tiếp tục được lan tỏa toàn cầu.
05:12
to faster diagnostics, more tailored therapy
109
312788
2958
Hãy thử xem một vài ví dụ
05:15
and increasingly crowdsourced discovery.
110
315788
2708
về những gì đang xảy ra với thế giới quan y học
trong thời điểm COVID
05:19
Let's start with prevention.
111
319496
1375
và những suy đoán cho tương lai.
05:20
Now, while our genomes impact our health outcomes
112
320913
2666
Từ những định dạng mới của dữ liệu để dự đoán phòng bệnh
05:23
and our health spans,
113
323621
1333
05:24
our social determinants of health,
114
324996
1792
cho tới những chẩn đoán bệnh nhanh hơn, những phương pháp trị liệu tinh vi hơn,
05:26
our social, and our day-to-day behaviors drive most of our risk for disease
115
326829
4709
và những khám phá về nguồn cung ứng cộng đồng dồi dào hơn.
05:31
and associated costs.
116
331579
1834
Bắt đầu với phòng ngừa đi.
Trong khi bộ gen của chúng ta ảnh hưởng tới tình trạng sức khỏe,
05:33
And we now have an explosion of new tools
117
333454
2000
05:35
to help measure and improve our healthy behaviors.
118
335496
3625
tuổi thọ sinh lí,
thì các yếu tố xã hội quyết định sức khỏe,
xã hội, và những hành vi thường nhật của ta là các tác nhân phơi nhiễm bệnh
05:39
The first Fitbit only launched in 2009.
119
339163
2875
05:42
Wearables are now ubiquitous
120
342079
1625
05:43
and can measure almost every element of our physiology,
121
343746
2750
và những cái giá liên quan.
Và giờ chúng ta có sự bùng nổ của các công cụ mới
05:46
behavior and even mental health.
122
346538
2541
để giúp dự liệu và cải thiện những hành vi sức khỏe của chúng ta.
05:49
And they're evolving all the way from disposable tattoos
123
349121
3250
Fitbit đầu tiên xuất hiện vào năm 2009.
05:52
that can stream vital signs 24/7
124
352413
2833
Giờ đã có mặt khắp mọi nơi
05:55
to an integration of big data that can --
125
355288
3041
và có thể đo lường được hầu hết mọi yếu tố sinh lí của chúng ta,
05:58
Even small data from a simple wearable,
126
358371
2958
hành vi của ta và thậm chí là cả sức khỏe tâm thần.
06:01
tracking the patient discharged home after a hip replacement
127
361371
3167
Và chúng đang tiến hóa theo hướng từ những hình xăm dùng một lần
06:04
or a coronavirus infection
128
364579
1792
có thể bắt được dấu hiệu sinh lí 24/7
06:06
can determine if the patient is recovering as expected,
129
366413
2958
cho tới sự hợp thành của big data mà --
06:09
walking more, doing great
130
369413
1666
Kể cả small data từ một phụ kiện đơn giản,
06:11
or not so great and trigger early intervention.
131
371121
3875
theo dõi bệnh nhân từ khi xuất viện sau khi được thay đĩa đệm
06:15
We're evolving from a world of quantified self
132
375038
2666
hay sau khi nhiễm vi-rút corona
06:17
where our digital data remains silent on our devices
133
377746
3042
có thể xác định rằng bệnh nhân đã hồi phục như dự đoán hay chưa,
06:20
to one of quantified health
134
380829
1584
vận động nhiều hơn, vẫn khỏe khoắn
06:22
where the data can be shared securely with clinical teams
135
382454
2709
hay không khỏe cho lắm và báo hiệu cần can thiệp sớm.
06:25
and researchers to help optimize prevention,
136
385163
2708
06:27
diagnose disease early
137
387913
1291
Chúng ta đang tiến hóa từ một thế giới
06:29
and with feedback loops,
138
389246
1250
nơi mà các dữ liệu kỹ thuật số còn im hơi lặng tiếng trên các thiết bị
06:30
personalize and optimize therapy.
139
390538
2833
tới một thế giới
06:33
From wristband vitals,
140
393413
1958
mà dữ liệu có thể được chia sẻ một cách an toàn với đội ngũ y tế
06:35
including blood pressure, now obtainable without a cuff,
141
395413
3041
và những nhà nghiên cứu để giúp tối ưu hóa chẩn đoán
06:38
and soon sensors that will measure our blood oxygenation levels
142
398496
3208
về bệnh tật sớm hơn
06:41
to continuous blood sugar monitoring,
143
401746
2250
kèm với những góp ý,
những liệu pháp điều trị cá nhân hóa, tối ưu hóa.
06:44
to shock'ables, hearables, ring'ables that can replace an entire sleep lab
144
404038
5208
Từ những dây đo sức khỏe ở cổ tay,
bao gồm đo huyết áp, giờ đã không còn cần dùng tới dây nữa,
06:49
fitting on our finger
145
409288
1250
06:50
to inside’ables, chips beneath our skin, to track our physiology and lab values,
146
410579
4459
và sớm thôi, các cảm biến đo lượng oxy trong máu
tới giám sát liên tục lượng đường huyết
06:55
to even underwear'ables,
147
415079
1417
06:56
Internet of Medical Things sensors so cheap today
148
416538
2708
tới sốc được, nghe được, vang được có thể thay thế toàn bộ một lab ngủ
06:59
you can get a pack of ten of them, have one on each pair of your underwear,
149
419288
3666
vừa vặn trên ngón tay chúng ta
07:02
now being used to do what's called remote patient monitoring
150
422996
3167
tới những con chip luồn được vào da chúng ta để theo dõi tình trạng sinh lí,
07:06
to help detect signs of respiratory decompensation
151
426204
3167
thậm chí là mặc được.
Các cảm biến từ Internet Vạn Vật Y Tế ngày nay rẻ tới mức
07:09
of patients with bronchitis or COVID.
152
429413
3166
bạn có thể mua một gói 10 chiếc, gắn mỗi chiếc lên một bộ đồ lót,
07:13
Breath'ables are showing promise.
153
433329
1750
giờ đang được sử dụng để làm việc gọi là theo dõi bệnh nhân từ xa
07:15
Nanonoses that can detect molecules in our breath correlating to cancer,
154
435121
4292
để giúp phát hiện những dấu hiệu suy hô hấp
07:19
metabolic disease and even diagnosing infectious disease.
155
439454
4209
của bệnh nhân mắc viêm phế quản hay COVID.
07:23
In fact, we now don't need to wear anything.
156
443704
2334
Những vật thở được vào đang có triển vọng.
07:26
Invisibles, ambient sensing from AI-enabled cameras
157
446079
3500
Mũi nano có thể phát hiện những phân tử trong hơi thở có liên quan tới ung thư,
07:29
can track her vital signs.
158
449621
2250
07:31
To voice as a biomarker to manage and detect mental health challenges,
159
451913
4750
những rối loạn chuyển hóa hay là cả chẩn đoán những bệnh truyền nhiễm nữa.
Trên thực tế, giờ chúng ta chẳng cần phải đeo thiết bị nào cả.
07:36
signs of heart disease,
160
456704
1500
07:38
now being able to differentiate between a cough from a common cold
161
458246
3292
Cảm biến vô hình với môi trường xung quanh từ các camera ứng dụng AI
07:41
to that one caused by coronavirus.
162
461579
2042
có thể theo dõi được dấu hiệu sức khỏe.
Cả những thiết bị phát hiện giọng nói tìm ra những khó khăn trong tâm lí,
07:44
And we'll soon be exuding our digital exhaust 24/7,
163
464788
3833
07:48
our digitome.
164
468663
1500
dấu hiệu của bệnh tim,
07:50
How do we make sense and truly leverage it?
165
470204
3125
giờ đã phân biệt được cơn ho đến từ cảm cúm
07:53
One path is through crowdsourcing.
166
473371
2000
hay là từ vi-rút corona.
07:55
The million-participant All of Us trial
167
475413
1916
Và chúng ta sẽ mau chóng làm rò rỉ hệ thống thải kỹ thuật số 24/7,
07:57
from the National Institutes of Health is doing just that
168
477371
2917
08:00
where data donors, and I'm one, can contribute our medical records,
169
480329
3625
digitome của chúng ta.
Làm sao để ta khiến nó trở nên có nghĩa và thực sự tận dụng nó?
08:03
genomes and wearable data
170
483996
1917
Đường lối của ta là sử dụng nguồn cung ứng cộng đồng.
08:05
to build a much better and diverse data set,
171
485954
2709
Thử nghiệm All of Us với hàng triệu người tham gia
08:08
crossing racial and socioeconomic groups
172
488704
2542
của Viện Y tế Quốc gia (NIH) đang thực hiện điều đó
08:11
to help foster better precision medicine for all of us.
173
491288
3083
nơi mà những người cung cấp dữ liệu, tôi cũng tham gia này,
08:15
Integrating this information for the individual and public health
174
495413
3083
đóng góp vào hồ sơ y tế, bộ gen và những dữ liệu có thể mang được
08:18
will lead to predictalitics,
175
498496
1625
để tạo nên một hệ thống dữ liệu tốt hơn hẳn và đa dạng hơn,
08:20
our own personal check engine lights
176
500163
2333
vượt lên khỏi ranh giới chủng tộc và kinh tế xã hội
08:22
that can give us early proactive warning.
177
502538
2625
để giúp y học chính xác hơn cho tất cả chúng ta.
08:25
And recent work is demonstrating that wearables can detect presymptomatically
178
505829
4792
Kết hợp lại những thông tin này cho sức khỏe cá nhân và cộng đồng,
08:30
the onset of the flu,
179
510663
1291
sẽ dẫn tới sự dự đoán,
08:31
or, as recently published by Stanford,
180
511996
1833
hệ thống đèn tín hiệu của riêng chúng ta
08:33
in 83 percent of COVID patients
181
513871
2083
mà có thể chủ động đưa ra cho ta những cảnh báo.
08:35
smartwatches can detect COVID infections early,
182
515996
2875
Và những nghiên cứu gần đây cho thấy những phụ kiện này có thể phát hiện
08:38
often days before onset of symptoms.
183
518912
2292
08:42
Self-reporting websites like Covid Near You
184
522037
2625
những triệu chứng sớm của cúm.
Hay theo như công bố mới đây của Stanford,
08:44
enable us to locally generate infections maps,
185
524704
3250
trong 83% bệnh nhân COVID,
08:47
and combined with our social graphs and contact tracing apps,
186
527996
3500
đồng hồ thông minh có thể phát hiện sớm những người nhiễm COVID
vài ngày trước khi bộc lộ triệu chứng bệnh.
08:51
may provide us detailed suggestions about who we might want to consider
187
531537
3584
Những trang web báo cáo cá nhân cho bạn như Covid Near You
08:55
being near or socially distanced from.
188
535162
2417
cho phép chúng ta xác định được bản đồ ca nhiễm địa phương,
08:58
What about advancements in diagnostics and monitoring?
189
538454
2917
và kết hợp với những biểu đồ cùng những ứng dụng truy vết,
09:01
What used to require a full clinic or laboratory
190
541412
3292
có thể cung cấp cho chúng ta những gợi ý cụ thể để cân nhắc xem
09:04
can now fit into a digital doctor's bag
191
544746
2458
09:07
or the pocket of a patient.
192
547246
1791
nên ở gần ai hay giữ khoảng cách với ai.
09:09
From COVID quarantine kits
193
549079
1875
09:10
enabling tracking of oxygen saturation, temperature and lung sounds,
194
550996
4625
Thế còn những tiến bộ trong chẩn đoán và quản lí thì sao?
Những thứ mà cần tới toàn bộ phòng khám hay phòng thí nghiệm
09:15
we're starting to integrate these into virtual visits,
195
555662
2542
giờ có thể vừa vặn trong túi ảo của bác sĩ
09:18
providing real-time enhancements of a virtual physical exam.
196
558246
4083
hay của bệnh nhân.
Từ những bộ cách ly COVID
09:22
And the diagnostic tools are becoming increasingly infused
197
562371
3166
cho phép theo dõi nồng độ oxy, nhiệt độ hay âm thanh của phổi,
09:25
with AI machine learning,
198
565579
1292
09:26
including consumer ultrasounds,
199
566912
1709
chúng ta đang dần biến chúng thành những chuyến thăm ảo,
09:28
which can bring diagnostics anywhere at very low cost,
200
568662
3542
cung cấp những sự nâng cao thời gian thực của lần khám sức khỏe ảo.
09:32
including the ability to evaluate the lungs
201
572246
2333
09:34
in suspected COVID patients.
202
574621
1583
Và những công cụ chẩn đoán đang được kết hợp rất nhanh chóng
09:36
The laboratory has shrunk to microfluidic platforms
203
576996
3291
với học máy trí tuệ nhân tạo,
bao gồm siêu âm của người dùng,
09:40
that can be attached to our smartphones
204
580329
1875
khiến cho việc chẩn đoán được thực hiện ở bất cứ đâu với chi phí rất rẻ,
09:42
and enable anyone to take measurements from blood or saliva.
205
582246
3791
bao gồm cả khả năng đánh giá tình trạng phổi
09:46
Many of these diagnostics are leveraging the smartphone and its camera
206
586871
3583
của bệnh nhân nghi nhiễm COVID.
Các phòng thí nghiệm đã được thu nhỏ tới các dạng thể lỏng
09:50
for a medical selfie.
207
590496
2250
09:52
For example, instead of taking your urine to the lab
208
592787
2584
có thể gắn được vào điện thoại của chúng ta
và cho phép bất cứ ai kiểm tra mẫu máu hay nước bọt.
09:55
to diagnose a potential urinary tract infection,
209
595412
3167
09:58
in the privacy of your home simply dip the urine dipstick,
210
598621
3125
Rất nhiều trong những phương pháp chẩn đoán này đang tận dụng tới
10:01
take a picture with your smartphone camera
211
601787
2042
điện thoại thông minh và camera của nó cho một chiếc ảnh selfie y tế.
10:03
and have the results made available immediately to your doctor and pharmacy.
212
603871
4125
Ví dụ, thay vì mang mẫu nước tiểu của bạn tới phòng thí nghiệm
để chẩn đoán nguy cơ viêm đường tiết niệu,
10:08
Similar phone-based apps and approaches are being used and developed
213
608037
3792
thì với sự riêng tư khi ở nhà chỉ cần nhúng que thử nước tiểu
10:11
for fast, frequent, cheap and easy COVID testing.
214
611871
3500
chụp cái ảnh bằng camera điện thoại
và gửi được ngay kết quả cho bác sĩ và nhà thuốc.
10:16
Novel approaches to community level diagnostics are also being explored,
215
616496
3708
10:20
including next gen sequencing of sewage for early detection of COVID-19,
216
620246
4958
Những ứng dụng điện thoại và những cách thức tương tự đang được phát triển
để tạo ra những phương pháp thử COVID nhanh, thường xuyên, rẻ và dễ dàng.
10:25
identifying hotspots and predicted outbreaks a week or more early.
217
625246
4333
Những cách tiếp cận chẩn đoán phạm vi cộng đồng mới mẻ cũng đang được khám phá,
10:31
The explosion of data sources, however,
218
631329
3125
bao gồm phân loại nước thải để phát hiện sớm COVD-19,
10:34
is really beyond the capacity of the human mind
219
634496
2250
10:36
to effectively integrate.
220
636787
1334
xác định nguồn lây và dự đoán sớm các ca nhiễm trước hàng tuần.
10:38
We're now getting help from AI,
221
638162
1667
10:39
or as I call it, IA, intelligence augmentation.
222
639871
3333
10:43
IA is being leveraged in reading CT scans to diagnose COVID,
223
643246
4041
Sự bùng nổ của các nguồn dữ liệu, tuy thế,
mà lại thực sự vượt quá tầm kiểm soát của trí tuệ con người
10:47
to enhancing the vision of a gastroenterologist
224
647329
2250
để hợp nhất.
10:49
performing a colonoscopy
225
649621
1375
Chúng ta đang cần sự trở giúp từ trí tuệ nhân tạo (AI),
10:51
to identify lesions they might have missed.
226
651037
2167
hay như cách tôi gọi nó, trí tuệ gia tăng (IA).
10:53
And AI is playing an active role in helping identify
227
653246
2458
10:55
and develop new antivirals.
228
655746
2375
IA đang được tận dụng vào việc đọc CT scan để chẩn đoán COVID,
10:58
And while AI is often perceived as a threat by some clinicians,
229
658162
4209
để tăng cường thị lực cho bác sĩ tiêu hóa
khi nội soi ruột kết,
11:02
it can't replace the human touch or empathy.
230
662412
2709
để chỉ ra những tổn thương mà chẳng may bị bỏ sót.
11:05
And I don't think doctors or nurses will be replaced by AI,
231
665162
4334
Và AI đang có vai trò chủ động trong việc hỗ trợ
tìm ra và phát triển những loại vắc xin mới.
11:09
but doctors and health care systems
232
669537
2375
Và trong khi AI thường được coi như một mối nguy bởi các thầy thuốc,
11:11
who’re collaborating with AI in the future will be replacing those who don’t.
233
671954
4417
chúng không thay thế được xúc giác hay sự thấu cảm của con người.
11:17
Finally, therapy.
234
677287
1875
Và tôi không nghĩ các bác sĩ hay y tá sẽ bị thay thế bởi AI,
11:19
The pandemic has dramatically accelerated the use of virtual visits.
235
679204
3417
nhưng các y sĩ và các hệ thống y tế
11:22
Telemedicine visits are up on the order of a thousand percent in many settings.
236
682662
3750
mà đang sử dụng AI, trong tương lai sẽ thay thế cho người không sử dụng.
11:26
And I don't think we'll ever revert to pre-COVID levels
237
686412
2750
11:29
as patients and clinicians are discovering the compelling convenience and efficacy.
238
689204
4375
Điều cuối cùng, trị liệu.
Đại dịch đã gia tăng một cách thần tốc ứng dụng của những chuyến thăm ảo.
11:34
Even before virtual zoom or facetime with the clinician,
239
694287
3375
Những chuyến thăm khám viễn thông đang chiếm hàng nghìn phần trăm.
11:37
asynchronous screening and support has been provided
240
697704
2458
Và tôi không nghĩ là chúng ta sẽ quay trở lại mức như hồi tiền COVID đâu
11:40
by ever-smarter chat bots that can help discern symptoms
241
700204
3583
khi mà bệnh nhân và bác sĩ đang khám phá ra sự tiện lợi và hiệu quả này.
11:43
and triage problems effectively at lower cost.
242
703829
3042
11:46
This includes virtualization
243
706912
1584
Thậm chí là trước cả Zoom hay Facetime với bác sĩ,
11:48
and virtual augmentation to meet our mental health crisis,
244
708537
3334
chiếu hình và chăm sóc không đồng bộ đã được cung cấp
11:51
exacerbated by the many economic and other stressors
245
711912
2959
bởi những rô bốt thông minh có thể nhận biết các triệu chứng
11:54
which accompany this pandemic.
246
714912
1875
và các vấn đề một cách hiệu quả với chi phí thấp hơn.
11:56
3D-printing is finding a role in health care,
247
716829
2417
Điều này bao gồm ảo hóa
11:59
with newfound applications
248
719287
1292
12:00
from printing personal masks to critical parts of ventilators
249
720621
3708
và giả lập ảo để đối mặt với khủng hoảng tâm lí ta gặp phải,
bị đè nặng thêm bởi gánh nặng kinh tế hay căng thẳng khác
12:04
and being leveraged by the growing maker movement,
250
724371
2666
đi kèm với đại dịch hiện nay.
12:07
which is playing a major role in pandemic response,
251
727079
2417
Công nghệ in 3D đang dần có vị trí trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe
12:09
from making face shields and masks
252
729496
2208
12:11
to improvising do-it-yourself ventilators.
253
731746
2791
với những ứng dụng mới
từ in khẩu trang, cho tới những bộ phân thiết yếu của máy lọc không khí
12:14
All together, these efforts are enabling the potential
254
734579
2667
và được tận dụng bởi phong trào “nhà làm” đang phát triển,
12:17
for democratization of health and medicine across the planet
255
737287
3459
việc này đang có chỗ đứng vững trong việc đối mặt với đại dịch,
12:20
and access to information and care that was previously inaccessible.
256
740787
3542
từ việc tự làm tấm chắn mặt và khẩu trang
tới những máy lọc khí ứng biến tự làm.
12:24
Clinical trials are being reshaped, leveraging smart devices,
257
744371
3916
Tất cả những nỗ lực này đang tạo điều kiện cho tiềm năng
12:28
cloud-based analytic platforms and collaborators around the world.
258
748329
3375
của sự dân chủ hóa trong lĩnh vực sức khỏe và y tế trên toàn cầu
12:32
That's at this convergence of many rapidly developing
259
752496
3500
và tiếp cận thông tin cùng những chăm sóc mà trước đây không thể tiếp cận được.
12:36
and exponential technologies
260
756037
1667
Các thử nghiệm lâm sàng đang được tái định hình, tận dụng thiết bị thông minh,
12:37
that we have the real potential to reshape
261
757746
2208
12:39
and scale health care at our pandemic age.
262
759996
3000
nền tảng phân tích đám mây và các cộng tác viên trên toàn thế giới.
12:43
One where we can dramatically expand access to basic health care,
263
763037
3709
Và với sự hội tụ của vô vàn những phát triển nhanh chóng
12:46
increasingly personalized and proactive,
264
766787
2500
cùng các công nghệ cấp số mũ này
12:49
leveraging the scale of digital platforms and technologies,
265
769329
3208
ta có được tiềm năng thực sự để định hình lại
và xem xét lĩnh vực chăm sóc sức khỏe trong thời kỳ đại dịch.
12:52
enhancing digital connection and empathy,
266
772579
2417
12:55
and the ability to blend virtual and in-person care,
267
775037
2959
Một thời kì mà ta có thể gia tăng đáng kể quyền chăm sóc y tế
12:58
and leveraging the power of the crowd to share and build better maps
268
778037
3209
cá nhân hóa và chủ động,
13:01
that guide our individual health
269
781287
1834
tận dụng các công cụ, nền tảng kỹ thuật số và công nghệ,
13:03
and public health journeys,
270
783162
1334
13:04
and to develop validated and scaled solutions.
271
784537
3375
gia tăng sự kết nối viễn thông và sự đồng càm,
khả năng kết hợp những chăm sóc ảo và thực tế,
13:08
So imagine a new generation of volunteers,
272
788537
2500
và tận dụng sức mạnh tập thể để chia sẻ và tạo ra những bản đồ tốt hơn
13:11
a global health corps
273
791079
1542
13:12
similar to the volunteer paramedics and firemen of today
274
792662
3000
để dẫn ta đi trên hành trình sức khỏe
13:15
that can be upskilled,
275
795704
1250
của cá nhân và cộng đồng,
13:16
use the powerful new tools to respond early
276
796996
3000
và phát triển những giải pháp có giá trị, được phê chuẩn.
13:20
and collectively to enhance contact tracing, isolation and quarantine,
277
800037
4750
Tưởng tượng một thế hệ các tình nguyện viên mới,
một quân đoàn sức khỏe quốc tế
13:24
and to help identify and address social and other disparities.
278
804829
4333
giống với các nhân viên y tế và cứu hỏa ngày nay
có tay nghề cao,
sử dụng những công cụ mới đầy công hiệu để cùng phản ứng nhanh
13:29
So coming full circle.
279
809204
1250
13:30
Twenty four years after I was at the launch of Apollo 17,
280
810496
3166
giúp cho việc truy vết và cách ly hiệu quả hơn
13:33
I found myself as a medical student on a research clerkship
281
813704
2958
13:36
at Johnson Space Center.
282
816704
1542
và để giúp xác định và giải quyết những chênh lệch xã hội.
13:38
And much to my surprise, one day in the clinic,
283
818287
2209
13:40
I ran right into Gene Cernan,
284
820537
1917
Quay lại đoạn đầu một chút.
13:42
the Apollo 17 commander and the last man to walk on the Moon.
285
822496
4000
24 năm sau khi tôi có mặt tại lễ phóng tàu Apollo 17,
tôi trở thành một sinh viên y nghiên cứu học việc
13:46
After enthusiastically sharing my childhood memories of his launch,
286
826537
3584
tại Trung tâm Vũ trụ Johnson.
13:50
he shared one of his famous lines:
287
830162
1875
Và điều tôi không ngờ tới, là vào một ngày nọ,
13:52
"I walked on the Moon. What can't you do?"
288
832079
3000
tôi tình cờ gặp ngay Gene Cernan,
chỉ huy tàu Apollo 17 và là người cuối cùng từng lên Mặt trăng.
13:55
Indeed, what can't we do if we work together as one
289
835121
3541
13:58
in the face of this pandemic?
290
838704
1875
Sau khi hồ hởi kể với ông kỉ niệm tuổi thơ tôi về ngày phóng tàu ấy,
14:00
And just as the near tragedy of Apollo 13
291
840621
3125
ông có nói với tôi một câu nói nổi tiếng của mình:
14:03
rallied NASA to work creatively and collectively,
292
843787
3375
“Tôi đã đi trên Mặt trăng. Có gì bạn không thể chứ?”
14:07
so too can this in our pandemic age lead to our finest hour,
293
847204
5000
Quả thực, có gì chúng ta không thể làm nếu ta chung tay, hợp sức
trong đại dịch này chứ?
14:12
bring on a true health age.
294
852246
2708
Và cũng giống như bi kịch gần đây của Apollo 13
14:14
I believe this is possible if we all get out of our linear mindsets,
295
854996
3666
đã khiến NASA hoạt động sáng tạo, đoàn kết,
14:18
take exponential steps and collaboratively go forth collectively,
296
858704
5500
thời kỳ đại dịch này cũng hướng chúng ta tới những thời khắc tinh hoa nhất,
14:24
not only to solve the challenges of this pandemic
297
864246
2750
mang tới một kỷ nguyên sức khỏe đích thực.
Tôi tin rằng điều này khả thi nếu chúng ta cùng vượt khỏi
14:27
and predict the future of health and medicine,
298
867037
2167
14:29
but boldly to go forth together
299
869246
1833
những tư tưởng tuyến tính, cùng đi những bước cấp lũy thừa,
14:31
to accelerate a far better one for everyone on Spaceship Earth.
300
871121
5041
14:36
Thanks.
301
876204
1250
không chỉ để giải quyết những thách thức của đại dịch này
và tiên đoán tương lai của sức khỏe và y học,
mà còn để tự tin tiếp bước cùng nhau
tới một tương lai vượt bậc hơn dành cho toàn thể cư dân của Trái Đất.
Xin cảm ơn.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7