Racism thrives on silence -- speak up! | Dexter Dias

35,755 views ・ 2020-11-06

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
Transcriber: Ivana Korom Reviewer: Joanna Pietrulewicz
0
0
7000
Translator: Ivana Korom Reviewer: An Bui
Tôi là một luật sư nhân quyền.
Tôi đã là một luật sư nhân quyền suốt 30 năm qua,
và đây là câu chuyện tôi biết.
Có một người đàn ông kia một mình trong phòng.
00:13
I'm a human rights lawyer.
1
13375
1601
00:15
I've been a human rights lawyer for 30 years,
2
15000
2518
00:17
and this is what I know.
3
17542
1875
Tên anh ta là Alton.
Và rồi có bảy người đàn ông khác, bảy người lạ mặt,
00:21
Once there was a man alone in a room.
4
21125
3583
lao vào phòng và lôi anh ấy ra ngoài.
00:25
And his name was Alton.
5
25625
2167
Và họ giữ anh nằm ngang ở tư thế đóng thánh giá,
00:29
And then seven other men, seven strangers,
6
29250
2726
00:32
rushed into his room and dragged him out.
7
32000
3726
Mỗi người giữ một tay
Hai người giữ mỗi chân,
00:35
And they held him in a horizontal, crucifix position.
8
35750
4351
còn người thứ bảy kẹp chặt cổ của Alton
00:40
One on each arm,
9
40125
1934
giữa hai cánh tay của hắn.
00:42
two on each leg,
10
42083
1935
Alton vùng vẫy để thở
00:44
and the seventh man held Alton's neck in a vice-like grip
11
44042
5267
và nói rằng "Tôi không thở được",
giống như câu nói của George Floyd, “Tôi không thở được”.
00:49
between his forearms.
12
49333
1810
00:51
And Alton was struggling for breath
13
51167
2059
Nhưng bọn họ không dừng lại.
00:53
and saying, "I can't breathe,"
14
53250
1934
Và rồi, Alton chết.
00:55
just as George Floyd said, "I can't breathe."
15
55208
3542
Khi tôi được yêu cầu đại diện cho mẹ, anh trai và em gái của Alton
00:59
But they didn't stop.
16
59833
2185
01:02
And soon, Alton was dead.
17
62042
3125
trong cuộc điều tra về cái chết của anh,
01:07
When I was asked to represent his mother and his brother and his sister
18
67042
6684
họ hỏi tôi “Sao chuyện này lại có thể xảy ra?”
Tôi không có câu trả lời cho họ.
01:13
in the inquest into his death,
19
73750
3143
Bởi Alton bị thương khắp người.
01:16
they asked me, "How could it happen?"
20
76917
3684
01:20
And I didn't have an answer.
21
80625
2000
Cổ và người anh bị bầm tím.
01:24
Because Alton had injuries all over his body.
22
84167
4125
Tay chân anh đều có chấn thương.
Mắt, tai và mũi anh đầy máu.
01:29
He had bruising to his neck and his torso.
23
89417
3601
01:33
He had injuries to his arms and his legs.
24
93042
3559
Nhưng họ nói rằng không ai biết gì cả.
01:36
He had blood in his eyes, his ears and his nose.
25
96625
4500
Họ nói rằng họ không thể giải thích làm sao anh chết.
01:42
But they claimed no one knew anything.
26
102750
3184
Vì Alton có hai vấn đề.
01:45
They claimed that they couldn't explain how he died.
27
105958
4125
Thứ nhất, hành lang nơi anh ấy chết
là một hàng lang nhà tù.
01:51
For Alton had two problems.
28
111583
2250
Thứ hai, anh ấy là người da đen.
01:55
Firstly, the corridor in which he died
29
115250
3643
01:58
was a prison corridor.
30
118917
2625
Tôi muốn nói với các bạn hôm nay
về câu hỏi từ mẹ của Alton.
02:02
And secondly, he was Black.
31
122708
2709
Sao một việc như vậy có thể xảy ra trên đất nước này?
02:06
So I want to talk to you today
32
126750
2143
02:08
about Alton's mother's question.
33
128917
3351
Sao những chuyện như vậy có thể xảy ra
khắp các quốc gia trên thế giới?
02:12
How could such a thing happen in our country?
34
132292
3416
Sao chúng vẫn có thể xảy ra,
và chúng ta có thể làm gì để ngăn chúng?
02:16
How can these things happen
35
136750
2059
02:18
in countries across the world?
36
138833
2935
02:21
How can they happen still,
37
141792
2392
Suốt ba thập kỉ,
tôi đã đại diện cho những gia đình những người da màu
02:24
and what could we do to stop it?
38
144208
2750
đã bị giết trong khi bị nhà nước giam giữ ở Anh.
02:29
For three decades,
39
149542
1267
02:30
I've been representing the families of people of color
40
150833
4101
Tôi cũng đã làm hoạt động nhân quyền khắp bốn châu lục.
02:34
who have been killed in state custody in the United Kingdom.
41
154958
4435
Và điều tôi học được là,
nếu chúng ta muốn làm gì đó với nạn phân biệt chủng tộc,
02:39
And I've done human rights work across four continents.
42
159417
4017
trước tiên chúng ta phải hiểu rõ bản chất của nó.
02:43
And what I've learned is this:
43
163458
1935
Ta hãy bàn về cái gọi là chủng tộc này.
02:45
that if we want to do something about racism,
44
165417
3309
Chính xác thì nó là gì?
02:48
we have to first understand what it is.
45
168750
3976
Một sự thật trong cuộc sống chúng ta?
02:52
So let's talk about this thing called race.
46
172750
2851
Một trong những thế lực mạnh mẽ nhất trên thế giới?
02:55
What exactly is it?
47
175625
2375
Là cái gì đó chúng ta đặc biệt không muốn nói tới?
Nó là tất cả những điều trên,
02:59
A fact of our lives?
48
179125
1851
03:01
One of the most powerful forces in the world?
49
181000
2893
nhưng nó cũng là một thứ khác.
03:03
Something we don't particularly want to talk about?
50
183917
3434
Nó là một chuyện hoang đường.
Không có thứ gọi là chủng tộc.
03:07
It is all these things,
51
187375
2309
03:09
but it is something else.
52
189708
2685
03:12
It is a myth.
53
192417
2517
Các nghiên cứu khoa học đã cho thấy rằng chủng tộc là một ảo tưởng.
03:14
There is no such thing as race.
54
194958
3959
Ví dụ,
một người gốc Âu
03:21
Scientific research shows that race is an illusion.
55
201417
5226
có thể có gen di truyền gần với một người châu Á
03:26
For example,
56
206667
1351
hơn một người gốc Âu khác.
03:28
someone of European descent
57
208042
3059
03:31
might be genetically closer to an Asian person
58
211125
4476
Vậy nếu chủng tộc không phải là một hiện thực sinh học,
nó thực sự là gì?
03:35
than to someone else of European descent.
59
215625
2750
Nó là một sản phẩm của xã hội.
03:39
So if race isn't a biological fact,
60
219542
3851
Nghĩa là nó được tạo ra.
03:43
what actually is it?
61
223417
1833
Nhưng bởi ai và vì lý do gì?
03:46
It is a social construct.
62
226333
3518
03:49
Which means it's been invented.
63
229875
2458
Thuộc cùng một loài, ADN chúng ta giống 99,9% những người khác.
03:53
But by whom and for what reason?
64
233458
2417
Nhưng các đặc điểm có thể thấy được bên ngoài
03:58
As a species, we share 99.9 percent of DNA with everybody else.
65
238333
6976
như kiểu tóc và màu da,
đã được dùng để tuyên truyền sự dối trá phân biệt chủng tộc về di truyền
04:05
But visible external characteristics,
66
245333
2810
về những cái khác biệt di truyền sắc tộc.
04:08
like hair type and skin color,
67
248167
3309
04:11
have been used in order to promote this racist genetic lie
68
251500
4726
Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc đã lan rộng trong hàng thế kỉ.
04:16
about the supposed racial genetic differences.
69
256250
3875
Bọn quốc xã, tất nhiên, rất hăng hái tuyên truyền lời nói dối này.
04:21
Racism has been endemic for centuries.
70
261667
3476
Nhưng, ngoài ra ở nước Mỹ,
đã có những thí nghiệm ưu sinh và luật ưu sinh.
04:25
The Nazis, of course, were very keen to promote the racist lie.
71
265167
5517
Và ở Úc,
04:30
But also, in the United States,
72
270708
2018
những đứa trẻ mang dòng máu của người bản địa bị đoạt khỏi vòng tay cha mẹ
04:32
there were eugenic experiments and eugenic laws.
73
272750
3750
04:37
And in Australia,
74
277417
1767
nhằm tạo ra một nước Úc thuần da trắng.
04:39
children of dual Aboriginal heritage were confiscated from their parents
75
279208
6810
Loại tư tưởng này đang xuất hiện trở lại với những nhóm phong trào Alt-Right
04:46
in order to create a white Australia.
76
286042
3625
khao khát một quê hương thuần chủng về sắc tộc.
04:51
This kind of thinking is rising again with alt-right groups
77
291208
5476
Nó hoạt động thế nào?
04:56
hankering after racially pure homelands.
78
296708
3959
Bạn thấy đó, chúng ta không có bất bình đẳng xã hội vì chủng tộc.
Chúng ta có bất bình đẳng xã hội được biện minh bằng chủng tộc.
05:02
How does this work?
79
302167
1625
05:04
You see, we don't have social inequalities because of race.
80
304625
4625
Tôi bắt đầu hiểu ra điều này
khi tôi đại diện cho các nhà hoạt động chống nạn phân biệt chủng tộc ở Nam Phi
05:10
We have social inequalities that are justified by race.
81
310125
4917
Và họ đã cho tôi thấy làm sao A-pac-thai trở thành hệ thống của bóc lột xã hội
05:17
I started to understand this
82
317000
1393
05:18
when I was representing anti-apartheid activists.
83
318417
4041
và phân biệt đối xử
được biện minh bằng chủng tộc.
05:23
And they showed me how apartheid was a system of social exploitation
84
323292
5767
Bằng những người da trắng được cho là vượt trội
và những người da Đen được cho là thấp kém.
05:29
and discrimination
85
329083
1435
05:30
that was justified by race.
86
330542
2601
05:33
By the supposed superiority of white people
87
333167
4059
Chế độ A-pac-thai nói đó lẽ tự nhiên
05:37
and the supposed inferiority of Black people.
88
337250
3583
vậy nên đó là điều không thể tránh
và bạn không thể làm gì được nó.
05:42
The apartheid regime said it was nature
89
342458
3976
Lời nói dối về Tạo Hoá đã mở đường cho phân biệt đối xử và bất công.
05:46
and so it was inevitable
90
346458
1810
05:48
and there was nothing you could do about it.
91
348292
3000
Tôi cũng tìm thấy nó trong những vụ
05:52
The Mother Nature lie gives discrimination and injustice a pass.
92
352167
6416
người ta phải chịu đựng hậu quả của chế độ thuộc địa và chủ nghĩa đế quốc.
05:59
I've also found it in cases
93
359917
2017
Tôi đã thấy những kết quả tương tự giữa những người cùng màu da ở Châu Phi.
06:01
where people suffer from the legacy of colonization and empire.
94
361958
6060
Và cái cách mà những người thuộc một số tầng lớp ở Ấn Độ bị coi thường.
06:08
I've seen similar effects amongst people of the same color in Africa.
95
368042
4875
Nạn nhân có thể khác nhau,
06:13
And how people of certain castes are looked down upon in India.
96
373750
5333
nhưng cơ cấu,
những chiêu bài và lời nói dối.
thì giống y hệt nhau.
06:20
The victims may be different,
97
380667
2351
Bạn có thể thấy tại sao người ta lại hăng hái đi theo khái niệm chủng tộc.
06:23
but the mechanism --
98
383042
1476
06:24
the labeling and the lies --
99
384542
3101
06:27
is exactly the same.
100
387667
2083
Vì nó mang lại đặc quyền tầng lớp,
cho những người như chúng ta,
06:30
And so you can see why people are so keen to embrace the race thing.
101
390625
4893
một chiếc thẻ thông hành.
06:35
Because it gives the privileged,
102
395542
2226
Sự thật đơn giản là chủng tộc là một hệ thống.
06:37
people like us,
103
397792
2559
06:40
a get out of jail free card.
104
400375
2083
Nó giống như khí ô-xy, như bầu khí quyển.
Nó chảy khắp nơi trong xã hội.
06:44
The simple truth is that race is a system.
105
404542
3976
Nó lây nhiễm cho bất kì ai nó tiếp xúc.
06:48
It's like oxygen, like an atmosphere.
106
408542
3309
Nó bảo vệ quyền lực và đặc quyền.
06:51
It flows everywhere in our society.
107
411875
3518
06:55
It infects everybody it touches.
108
415417
3892
Của ai?
Cứ nhìn xung quanh bạn.
06:59
It protects power and privilege.
109
419333
2834
Vậy cảm giác thế nào khi người da màu,
những người như tôi,
07:03
Whose?
110
423625
1684
cố gắng nói chuyện với người da trắng
07:05
Well, look around you.
111
425333
2084
về phân biệt chủng tộc?
07:08
So what is it like for people of color,
112
428667
2267
Rất, rất nhiều người da trắng cảm thấy việc đó vô cùng khó.
07:10
people like me,
113
430958
1476
07:12
to try to speak to white people
114
432458
2476
07:14
about racism?
115
434958
1500
Một số người da trắng nói họ không biết gì về nó.
07:17
Many, many white people find it extremely difficult to do.
116
437833
4893
Số khác nói rằng xã hội chúng ta
có thể còn không hề bị ảnh hưởng bởi phân biệt chủng tộc.
07:22
Some white people say they know nothing about it.
117
442750
2917
07:26
Others say that our societies
118
446542
3142
Nếu bạn là người da trắng đang băn khoăn về những chuyện này,
07:29
may not even suffer from racism at all.
119
449708
3500
có một thí nghiệm tưởng tượng bạn có thể làm.
07:35
So if you are a white person who is wondering about all of this,
120
455000
4809
Bởi vì đây là sự thật.
Bạn biết.
07:39
there is a thought experiment that you can do.
121
459833
3042
Bạn đã biết rồi.
Hãy hỏi bản thân rằng:
07:44
Because here's the truth.
122
464542
2267
Bạn có thật sự muốn con trai hoặc con gái mình,
07:46
You know.
123
466833
1310
07:48
You already know.
124
468167
2291
anh em trai hay chị em gái mình,
07:51
So ask yourself this:
125
471458
2018
kết hôn với một người Hồi giáo từ Trung Đông?
07:53
Would you, would you really want your son or your daughter,
126
473500
4893
Hoặc một người Ấn giáo từ Nam Á vừa mới tới?
07:58
your brother or your sister,
127
478417
2434
08:00
to marry a practicing Muslim from the Middle East?
128
480875
4101
Hay một người tị nạn từ vùng châu Phi cận Sahara?
08:05
Or someone recently arrived from South Asia, who is a Hindu?
129
485000
4875
Hay một người vừa mới vượt biên giới Mỹ-Mexico?
08:10
Or an asylum seeker from Sub-Saharan Africa?
130
490833
3768
Bạn có thể không hoàn toàn phản đối,
08:14
Or someone who's recently crossed the US-Mexican border?
131
494625
5292
nhưng bạn sẽ thấy lo lắng.
Một nỗi lo ngại nào đó cứ canh cánh trong lòng bạn.
08:21
You may not have a total objection,
132
501417
3226
08:24
but you may have a concern.
133
504667
2500
Không phải bởi màu da của họ.
Mà bởi bạn biết rằng ở những quốc gia như chúng ta,
08:29
A qualm that scratches at the back of your brain.
134
509125
4851
trong tình hình hiện tại,
08:34
It's not because of the color of their skin.
135
514000
3309
cuộc sống của họ chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng bởi cuộc hôn nhân này.
08:37
But because you know that in countries like ours,
136
517333
3476
08:40
as things stand now,
137
520833
2143
Và bạn nhận ra rằng bạn biết rõ,
bạn hiểu rõ rằng mọi người sẽ phán xét họ.
08:43
their life prospects are likely to be affected by this union.
138
523000
5643
Và xét trên nhiều phương diện,
08:48
And you realize that you do know,
139
528667
2309
những phán xét đó sẽ tác động đến cuộc sống của họ
08:51
you do understand that people will judge them.
140
531000
4393
và cuộc sống của con cái họ.
08:55
And in a hundred ways,
141
535417
2017
Ngay lúc đó,
08:57
those judgments will impact their lives
142
537458
3476
bạn đang liên kết đến một sự thật mạnh mẽ.
09:00
and the lives of their children.
143
540958
2167
Đó là bạn biết hệ thống phân biệt chủng tộc là có thật.
09:04
At that moment,
144
544750
1309
09:06
you are connecting with a powerful truth.
145
546083
3976
Vậy tại sao bạn không muốn nói về chủng tộc?
09:10
Which is that you know systemic racism is real.
146
550083
5500
Vì việc đó không thoải mái, dĩ nhiên rồi.
Nhưng đó chỉ là một phần của câu trả lời.
09:16
So why do you not want to talk about race?
147
556708
3685
Sự thật lớn đằng sau còn đau đớn hơn nhiều.
09:20
Because it's uncomfortable, certainly.
148
560417
3101
Sự lo lắng của bạn không chỉ là sự phòng vệ.
09:23
But that's only part of the answer.
149
563542
3184
Đó là một cơ chế phòng vệ.
09:26
The bigger truth is far more damaging.
150
566750
3851
Nó phòng vệ trước hệ thống đặc quyền
09:30
Your bristling isn't just defensiveness.
151
570625
3018
và sự phân chia bất công của cải và quyền lực.
09:33
It is a defense mechanism.
152
573667
3392
Sự yếu ớt tạo điều kiện cho bất bình đẳng chủng tộc.
09:37
It defends the system of privilege
153
577083
2393
09:39
and the unequal division of wealth and power.
154
579500
3417
Ai thắng, ai thua?
Hãy nhìn vào các dữ liệu.
09:44
Fragility gives racial inequality a pass.
155
584208
3875
Trong thu nhập.
Trong bất bình đẳng chăm sóc y tế.
09:49
Who are the winners and losers?
156
589000
2809
Trong nhà trường.
09:51
Well look at the data.
157
591833
1667
Trong triển vọng nghề nghiệp.
Trong các vụ ngăn chặn và lục soát.
09:55
In income.
158
595583
1685
Hãy nhìn số lượng không cân đối
09:57
In health inequalities.
159
597292
1684
những người da màu đang chết dần do COVID.
09:59
In school exclusion.
160
599000
1726
10:00
In career prospects.
161
600750
1559
10:02
In stop and search.
162
602333
1976
10:04
Look at how people of color
163
604333
2643
Vậy nếu cơ chế phân biệt chủng tộc không hiện nguyên hình
10:07
have been disproportionately dying of COVID.
164
607000
4375
và người yếu đuối bị buộc phải làm thinh,
10:13
So if the racial myth invisibilizes
165
613417
4351
bạn lựa chọn cái nào?
Một trong hai lựa chọn, phân biệt chủng tộc hoặc không.
10:17
and the fragility response silences,
166
617792
3934
10:21
what choices are you left with?
167
621750
2643
Hay còn lựa chọn nào khác?
10:24
The binary choice between you being a racist and a non-racist.
168
624417
5517
Vì hầu hết mọi người trong buổi TED Talk này
sẽ nói họ không phân biệt chủng tộc.
10:29
Or is there another way?
169
629958
2768
Nhưng chúng ta phải thừa nhận,
10:32
Because almost everyone in this TED Talk
170
632750
3351
không làm gì thôi là chưa đủ.
10:36
will say that they are non-racist.
171
636125
3976
Lựa chọn thứ ba là trở thành người tích cực chống phân biệt chủng tộc.
10:40
But we have to face it,
172
640125
1684
10:41
being non-something is not enough.
173
641833
2959
Vậy nếu bạn đồng tình rằng người da đen cũng quan trọng,
10:45
The third choice is being actively anti-racist.
174
645750
4833
hãy hỏi chính mình,
“Vậy người da đen quan trọng thế nào trong cuộc sống của tôi?”
10:51
So if you agree that Black lives matter,
175
651625
3226
"Tôi đã làm gì để chứng tỏ
người da đen cũng quan trọng với tôi?"
10:54
ask yourself,
176
654875
2018
10:56
"How do Black lives matter in my life?"
177
656917
3434
bằng cách áp dụng quan điểm rõ ràng, ý thức, tích cực chống phân biệt chủng tộc,
11:00
"What have I done to show
178
660375
2059
11:02
that Black lives matter to me?"
179
662458
2750
những điều vô hình sẽ trở nên hữu hình.
11:06
By adopting a visible, conscious, active anti-racist stance,
180
666333
5935
Những điều bị câm lặng,
sẽ được hét thật to, thật rõ ràng.
11:12
what was once invisible is made visible.
181
672292
4101
Nhưng thế vẫn chưa đủ.
11:16
What was once silenced,
182
676417
2101
11:18
is shouted out loud and clear.
183
678542
3916
Sau nhiều tuần đấu tranh gay gắt trong cuộc điều tra,
11:23
But that still is not enough.
184
683958
2709
bồi thẩm đoàn toàn người da trắng đã trở lại phòng xử án vụ Alton.
11:30
After weeks of bitter struggle at the inquest,
185
690208
4310
Cả phòng lặng thinh
11:34
the all-white jury returned to the courtroom in Alton's case.
186
694542
4333
khi trưởng bồi thẩm đoàn đứng dậy
11:40
There was a moment of complete silence
187
700708
3560
và tuyên bố bản án.
11:44
when the foreperson stood
188
704292
2875
Và đó là giết người bất hợp pháp.
11:48
and then he announced the verdict.
189
708583
2875
Và ngay lúc đó,
cả phòng xử án bắt đầu loạn cả lên.
Và chỉ có tiếng ồn chói tai này.
11:52
And it was unlawful killing.
190
712667
3851
Người ta la hét.
11:56
And at that moment,
191
716542
1309
11:57
all hell broke loose in the courtroom.
192
717875
2226
Chị gái Alton đứng dậy, tiến ra lối giữa bên trái tôi
12:00
And there was just this deafening noise.
193
720125
2667
và chỉ vào những cán bộ quản giáo
và hét vào mặt họ,
12:04
People were screaming,
194
724375
1268
"Các người đã giết em tôi!
12:05
Alton's sister got up into the aisle to my left
195
725667
3267
Các người đã giết em tôi!"
12:08
and she was pointing at the prison officers
196
728958
2685
Và cả gia đình rất muốn
12:11
and shouting at them,
197
731667
1517
12:13
"You killed my brother!
198
733208
1851
những cán bộ quản giáo chịu trách nhiệm cho cái chết của Alton
12:15
You killed my brother!"
199
735083
1875
12:18
And the family desperately wanted
200
738833
3643
bị truy tố.
Tất cả chúng tôi đều muốn thế.
12:22
that the prison officers who were responsible for Alton's death
201
742500
4226
Nhưng không ai trong bọn họ bị truy tố.
12:26
should be prosecuted.
202
746750
2018
Thế là chúng tôi đưa trưởng bên nguyên tố ra tòa,
12:28
We all desperately wanted that.
203
748792
2583
trưởng công tố viên.
12:32
But not a single one of them was prosecuted.
204
752208
4226
Và thẩm phán tối cao trong vùng,
12:36
So we took the chief prosecutor to court,
205
756458
3393
Quan chánh án,
12:39
the director of public prosecutions.
206
759875
2500
đồng ý rằng quyết định không truy tố
là sai lầm nghiêm trọng và trái pháp luật.
12:43
And the highest judge in the land,
207
763375
2559
12:45
the Lord Chief Justice,
208
765958
1643
12:47
agreed that the decision not to prosecute
209
767625
3768
Mỗi ngày trong vụ án Alton,
12:51
was fatally flawed and unlawful.
210
771417
3041
anh trai của Alton ngồi trên bậc thềm phòng xử án
và nói với tôi,
12:58
Every day during Alton's case,
211
778417
2934
"Ngài D, hôm nay hãy cho họ bài học."
13:01
his brother would sit on the courtroom steps
212
781375
3684
Nhưng khi nhận ra sẽ không ai bị truy tố
13:05
and he would say to me,
213
785083
1518
13:06
"Train them up good today, Mr. D."
214
786625
2667
cho tội đã giết em trai mình,
13:11
But when he realized that nobody would ever be prosecuted
215
791917
4892
anh sụp đổ.
Và anh mất vài năm sau đó tại một bệnh viện tâm thần.
13:16
for the killing of his brother,
216
796833
2643
13:19
it crushed him.
217
799500
1250
Vậy cái chết của Alton liên quan thế nào với bạn
13:22
And he died a few years later in a psychiatric hospital.
218
802000
4458
và với chủ nghĩa chủng tộc và đặc quyền trong xã hội chúng ta?
13:29
So how does Alton's death connect to you
219
809750
3684
Tôi muốn gì từ bạn?
Điều tôi muốn từ bản thân là bị cho thôi việc.
13:33
and to the racism and privilege in our societies?
220
813458
3625
13:38
What do I want from you?
221
818375
1667
Bạn thấy đó, các gia đình đến với tôi, họ đau buồn
13:41
What I want from myself is to be put out of a job.
222
821375
4125
và tôi thấy hy vọng trong mắt họ.
Và tôi phải nói với họ
13:46
You see, families come to me who are grieving
223
826792
3642
rằng cơ hội có thể truy tố những kẻ
13:50
and I see the hope in their eyes.
224
830458
2518
liên quan đến cái chết của những người thân của họ
13:53
And I have to tell them
225
833000
1559
là rất xa vời.
13:54
that the chances of anybody ever being prosecuted
226
834583
4393
Tôi đã chứng kiến những gương mặt đau buồn này
13:59
for being involved in the killing of their loved ones
227
839000
2809
khi mới bước vào nghề.
14:01
are very remote.
228
841833
2084
Và giờ tôi vẫn thấy chúng
khi bước vào xế chiều sự nghiệp.
14:05
I saw these grieving faces
229
845875
2518
Và giai đoạn giữa thì nhuốm đầy máu.
14:08
in the springtime of my career.
230
848417
2976
14:11
And I still see them
231
851417
1351
Và không biết sao tôi lại nghĩ rằng tay tôi đã nhuốm máu,
14:12
now that I'm entering the autumn of it.
232
852792
2767
14:15
And the summer season was full of blood.
233
855583
3417
mặc dù lý trí tôi biết rằng sự thật không phải vậy.
Nhưng tôi không thể hồi sinh
14:20
And somehow I think that the blood is on my hands,
234
860375
3434
Alton hay Gareth hay Zahid
14:23
even though I know rationally that that is not the case.
235
863833
3601
hay bất kì ai khác,
đó là tất cả những điều các gia đình đó muốn.
14:27
But I could not bring back
236
867458
1768
14:29
Alton or Gareth or Zahid
237
869250
2976
14:32
or any of the others,
238
872250
1518
Vậy nên tôi xin các bạn hãy nhìn thấu các lời dối trá.
14:33
which is all their grieving families ever wanted.
239
873792
4625
Và nhìn thấu một trong những dối trá đáng kinh ngạc nhất.
14:41
So I'm asking you to see through the lies.
240
881333
2959
Đó là hành động chúng ta làm sẽ không và không thể tạo nên khác biệt.
14:45
And to see through one of the most disempowering lies of them all.
241
885750
4351
Tôi chắc họ đã nói thế với Rosa Parks
và với Martin Luther King
14:50
That what we do will not and cannot make a difference.
242
890125
4708
và với Nelson Mandela.
Vậy mà họ vẫn cứ tiến lên và hành động.
14:55
I'm sure they said that to Rosa Parks
243
895500
2684
14:58
and to Martin Luther King
244
898208
1976
Và tôi đã cố hiểu những tay quản giáo
15:00
and to Nelson Mandela.
245
900208
2310
khi đối chất với bọn họ.
15:02
And they just went ahead and did it anyway.
246
902542
3833
Và tôi nói với từng người họ,
"Hãy nhìn bà Manning, mẹ của Alton,
15:07
And I tried to think of them
247
907333
1893
hãy nói với bà ấy tại sao con bà chết."
15:09
as I was cross-examining the prison officers.
248
909250
3059
15:12
And I would say to each of them,
249
912333
1643
Và không một ai trong họ dám nhìn bà ấy.
15:14
"Look at Mrs. Manning, Alton's mother,
250
914000
3351
15:17
and you tell her why her son is dead."
251
917375
3875
Họ muốn bà ấy vô hình.
15:22
And not a single one of them could look at her.
252
922417
2666
Buồn thay, khi biết rằng không ai sẽ bị truy tố cho cái chết của con mình,
15:25
They wanted her to be invisible.
253
925917
3666
bà rơi vào trầm cảm nặng
15:31
Sadly, realizing that no one would be prosecuted for her boy's death,
254
931917
6684
và qua đời.
Nhưng tôi sẽ không bao giờ quên, trong cảnh tưởng hỗn loạn và nhốn nháo
15:38
she sank into a deep depression
255
938625
2684
khi bản án được tuyên bố,
15:41
and she died.
256
941333
1250
tôi quay sang bà và nói,
15:43
But I'll never forget how, in the chaos and mayhem,
257
943792
3767
“Bà Manning, tôi rất tiếc cho gia đình bà.”
15:47
when that verdict was announced,
258
947583
3060
Rồi bà nhìn tôi và nói,
15:50
I turned to her and said,
259
950667
1642
"Anh Dias, anh là gia đình."
15:52
"Mrs. Manning, I'm very sorry for your family."
260
952333
3875
Và bà chỉ tay về phía cán bộ quản giáo và bồi thẩm đoàn và nói,
15:57
And she looked at me and said,
261
957542
1642
"Và họ cũng là gia đình.
15:59
"Mr. Dias, you are family."
262
959208
3726
Mà gia đình nào chẳng cãi vã và đánh nhau,
16:02
And she pointed at the prison officers and the jury and she said,
263
962958
4226
nhưng chúng ta phải giải quyết đâu vào đó.
Và chúng ta phải tìm ra cách."
16:07
"And they are family.
264
967208
1601
Vậy chúng ta giải quyết thế nào và khi nào?
16:08
But families bicker and fight,
265
968833
2518
16:11
but we've got to sort it out.
266
971375
2059
Tiến sĩ King dạy chúng ta
16:13
And we've got to find a way."
267
973458
2351
16:15
So how do we sort it out and when?
268
975833
3042
lúc nào cũng là thời điểm để làm điều đúng.
16:20
Dr. King taught us
269
980542
3226
Những cái chết gây tranh cãi trong hệ thống giam giữ nhà nước
16:23
the time is always right to do the right thing.
270
983792
4750
đã diễn ra trong những nhà tù và đồn cảnh sát.
Nhưng cuối cùng, sự chú ý đã đổ dồn vào những nơi đó
16:29
These contentious deaths in state custody
271
989625
3393
bằng cái chết khủng khiếp của George Floyd.
16:33
have taken place in prisons and in police stations.
272
993042
4142
Giờ chúng ta không thể nói rằng mình không biết.
16:37
But finally, the spotlight has been shone on them
273
997208
3518
16:40
by the horrendous death of George Floyd.
274
1000750
3333
Cuộc khủng hoảng COVID và cái chết của George Floyd
đã khiến chúng ta giật mình tỉnh khỏi tự mãn.
16:45
Now we can't say that we didn't know.
275
1005042
2458
Chúng buộc thế giới phải thay đổi,
16:48
The COVID crisis and George Floyd's death
276
1008500
3309
vì những gì đã được thấy không thể nào che đi.
16:51
have shocked us out of our complacency.
277
1011833
2917
Giờ chính là thời khắc lịch sử của thay đổi.
16:56
They put the world in flux,
278
1016042
2142
16:58
because what has been seen cannot be unseen.
279
1018208
5268
Giờ là lúc để hành động
17:03
So right now is a historic moment of change.
280
1023500
4542
trong phạm vi ảnh hưởng của chúng ta
và tất cả chúng ta đều có nó.
17:09
Now is the time to take action
281
1029750
3393
Chúng ta có quyền bầu cử,
chúng ta có quyền dùng tiền,
dùng tiền vào việc gì và ở đâu là quyền của ta.
17:13
in our spheres of influence,
282
1033167
2392
17:15
and we all have them.
283
1035583
1459
Chúng ta có quyền giáp mặt phân biệt chủng tộc mọi nơi mọi lúc nếu bắt gặp.
17:18
We have voting power,
284
1038125
1559
17:19
we have pocket power,
285
1039708
1685
17:21
where we spend our money and what we spend it on.
286
1041417
3642
Những ai lắng nghe ngày hôm nay,
17:25
We have the power to confront racism wherever and whenever we find it.
287
1045083
5500
những ai được hưởng lợi từ đặc quyền đó,
có cơ hội để xoay chiều cục diện
17:32
Those of you listening today,
288
1052625
2476
và yêu cầu xã hội thay đổi.
17:35
who have benefited from that privilege,
289
1055125
3018
17:38
have the opportunity to turn it on its head
290
1058167
3642
Suy cho cùng, mọi chuyện xảy ra giờ đều nằm trong tay chúng ta.
17:41
and to demand that society changes.
291
1061833
3334
Và đây là điều tôi biết.
17:46
Ultimately what happens is now in our hands.
292
1066833
5768
Khi ai đó bị bắt và nói, “Tôi không thở được”,
là họ đang gặp nguy hiểm đến tính mạng
17:52
And this is what I know.
293
1072625
2226
17:54
When someone in state custody says, "I can't breathe,"
294
1074875
4643
Nhưng khi một xã hội không khiêu chiến với khí ô-xy sặc mùi phân biệt chủng tộc
mà tất cả đang hít thở mỗi ngày,
17:59
they are in mortal danger.
295
1079542
2934
hy vọng về công lý và bình đẳng chủng tộc trong xã hội đó
18:02
But when a society doesn't challenge the oxygen of racism
296
1082500
4101
18:06
that everyone breathes every day,
297
1086625
3268
cũng đang gặp nguy hiểm chết người.
18:09
the hope for racial justice and equality in that society
298
1089917
4726
Không thể có thêm những cái chết như Alton,
Gareth và Zahid,
18:14
is also in mortal danger.
299
1094667
4142
Olaseni, Jimmy và Sean,
18:18
There can't be any more Altons,
300
1098833
2935
như Sherry và Breonna
18:21
and Gareths and Zahids,
301
1101792
2267
như Christopher và George.
18:24
and Olasenis and Jimmys and Seans
302
1104083
3435
Nhưng không chỉ về cái chết,
18:27
and Sherrys and Breonnas
303
1107542
2642
mà còn là sự sống.
18:30
and Christophers and Georges.
304
1110208
3000
Và về một nhân loại tiến bộ cùng nhau.
18:34
But this isn't just about deaths,
305
1114750
2726
Và tất cả chúng ta đều cần cho việc đó.
18:37
but about life.
306
1117500
1726
Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc muốn tàng hình.
18:39
And about our human flourishing together.
307
1119250
3476
18:42
And all of us are needed for that.
308
1122750
2958
Hãy cho nó hiện nguyên hình.
Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc muốn bạn im lặng.
Hãy lên tiếng.
18:47
Racism wants to stay invisible.
309
1127417
3059
Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc muốn bạn lờ đi.
18:50
Expose it.
310
1130500
1601
Hãy quyết tâm dùng tiếng nói
18:52
Racism wants your silence.
311
1132125
2309
18:54
Make a noise.
312
1134458
1810
và đặc quyền và sức mạnh của mình
18:56
Racism wants your apathy.
313
1136292
2267
để luôn đấu tranh cho công bằng chủng tộc,
18:58
Make a commitment now to use your voice
314
1138583
4226
và hòa giọng vào dàn đồng ca kêu gọi thay đổi.
19:02
and your privilege and your power
315
1142833
2185
19:05
to fight for racial justice always,
316
1145042
3726
Và trở thành một phần của hy vọng.
19:08
and to join the crescendo of voices calling for change.
317
1148792
5434
Bạn sẽ cùng chúng tôi tham gia chứ?
19:14
And to be part of the hope.
318
1154250
1917
19:18
Will you join us?
319
1158167
1375
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7