A King Cobra Bite -- and a Scientific Discovery | Gowri Shankar | TED

124,097 views ・ 2022-02-23

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Deans The Reviewer: Thu Ha Tran
00:03
[TED Fellows]
0
3583
1875
00:06
[Shape Your Future]
1
6000
2125
[Định Hình Tương Lai]
00:09
(King cobra growl)
2
9917
3375
(Tiếng rắn hổ mang chúa gầm)
00:13
That’s the beautiful growl of the world’s longest venomous snake:
3
13458
4125
Đó chính là tiếng gầm “đỉnh” của loài rắn độc dài nhất thế giới:
00:17
the king cobra.
4
17625
1417
rắn hổ mang chúa.
00:19
They’re the only snakes that build a nest to incubate their eggs.
5
19042
4041
Chúng là loài rắn duy nhất xây tổ để ấp trứng.
00:23
Apt to their scientific name, Ophiophagus hannah,
6
23500
3417
Hệt như tên khoa học của mình, Ophiophagus hannah,
00:26
meaning a snake-eater, they eat other snakes,
7
26958
3167
nghĩa là loài ăn rắn, chúng ăn thịt các con rắn khác,
00:30
including their own kind.
8
30125
2292
bảo gồm cả rắn cùng loài.
00:32
Growing up to five meters,
9
32458
1417
Rắn trưởng thành dài năm mét,
00:33
they possess enough venom to kill 10 people in a single bite,
10
33917
3791
và sản sinh ra lượng nọc độc đủ để giết chết mười người chỉ với một vết cắn,
00:37
or even an elephant.
11
37750
2125
hoặc thậm chí voi.
00:39
King cobras might be intimidating to most people,
12
39916
2667
Phần đông mọi người cảm thấy rắn hổ mang chúa đáng sợ,
00:42
but I was always fascinated by them.
13
42625
2083
nhưng chúng luôn hấp dẫn tôi.
00:45
I've been studying this legendary species for the last 20 years.
14
45125
3583
Tôi đã và đang nghiên cứu loài huyền thoại này trong 20 năm nay.
00:50
Fifteen years ago,
15
50083
1750
15 năm trước,
00:51
I was bitten by a king cobra while rescuing it from a house,
16
51833
3167
tôi bị một con hổ mang chúa cắn lúc giải cứu nó từ một căn nhà,
00:55
which otherwise would have been killed.
17
55041
2125
mà nếu không làm vậy nó sẽ bị giết.
00:57
There is no antivenom for Indian king cobra,
18
57208
2917
Bây giờ vẫn chưa có chất kháng nọc hổ mang chúa Ấn Độ,
01:00
so I was certain I would die in about 30 minutes.
19
60166
2875
cho nên lúc đó tôi đã chắc mình sẽ chết trong 30 phút.
01:03
The bite was in my hand.
20
63541
1292
Tôi bị cắn ở bàn tay.
01:04
The pain was moving up my arm towards the heart.
21
64875
3375
Đau lan đến cánh tay về tim.
01:08
The pain was so excruciating
22
68250
2333
Cơn đau rất dữ dội
01:10
that I actually begged the team to just let me die
23
70625
3583
đến nỗi tôi cầu xin bác sĩ để tôi chết
01:14
rather than stay in agony.
24
74250
2208
còn hơn chịu đau đớn.
01:16
I remembered I had stocked a few vials of antivenom from Thailand,
25
76500
4917
Tôi nhớ có trữ vài lọ kháng nọc Thái Lan
01:21
meant for Thailand king cobra,
26
81417
2250
để giải nọc hổ mang chúa Thái
01:23
which I decided to experiment with on myself.
27
83708
3417
mà tôi quyết định thử nghiệm trên chính mình.
01:27
But the Thai antivenom failed,
28
87667
3250
Nhưng chất kháng nọc Thái không thành công
01:30
and we had to stop the treatment.
29
90917
2083
và chúng tôi buộc phải ngừng điều trị.
01:33
But here I am, a ghost?
30
93542
2375
Nhưng ai đang nói đây, ma à?
01:35
No, the king was kind.
31
95917
2333
Không đâu,
vua rắn đã nhân từ.
01:38
It injected a very small quantity of venom into my hand,
32
98292
3333
Nó chỉ bơm một lượng rất nhỏ nọc độc vào tay tôi
01:41
which wasn't enough to kill me.
33
101667
1583
và đó không đủ để giết tôi.
01:43
My mother hoped
34
103583
1167
Mẹ tôi đã mong
01:44
that this near-death experience would finally stop my snake obsession.
35
104750
4583
trải nghiệm gần cửa tử này sẽ chấm dứt sự si mê rắn của tôi.
01:49
But no.
36
109750
1167
Nhưng không.
01:51
For those three painful days at the hospital,
37
111250
2542
Trong lúc nằm viện đau đớn suốt ba ngày,
01:53
all I wondered was if the king cobra was one species, as science believed,
38
113833
5709
tôi chỉ thắc mắc liệu khoa học có đúng khi xếp hổ mang chúa là một loài,
01:59
then why didn't the Thailand antivenom work on me?
39
119583
2709
trong khi chất kháng nọc Thái lại không có tác dụng với tôi?
02:02
It became apparent that we were missing something.
40
122875
2542
Vậy rõ ràng chúng ta đã bỏ sót điều gì đó.
02:05
King cobra was first described scientifically in 1836,
41
125917
3791
Rắn hổ mang chúa lần đầu tiên được khoa học miêu tả vào 1836
02:09
after which many speculated there could be different species,
42
129750
3333
sau khi có không ít kiến cho rằng có thể có nhiều loài khác nhau,
02:13
but no one had ever established it.
43
133125
2750
nhưng chưa ai chứng minh được điều này.
02:16
This became my research topic.
44
136333
2334
Tôi chọn đây làm chủ đề nghiên cứu.
02:19
For seven years after the bite,
45
139292
1666
Suốt bảy năm sau vết cắn đó,
02:21
I traveled across king cobra habitat in South and Southeast Asia.
46
141000
4000
tôi đã đi khắp môi trường sống của hổ mang chúa ở Nam và Đông Nam Á.
02:25
And this is what I found.
47
145042
1708
Và đây là điều tôi nhận ra được:
02:27
King cobras, despite being the most curious, majestic snakes
48
147292
4333
hổ mang chúa dù tò mò và oai vệ nhưng
02:31
are disliked, feared and hated by most people on the planet.
49
151625
4625
lại bị phần đông người trên thế giới thù ghét và ghê sợ.
02:36
They're killed on sight for food, poached for skin,
50
156292
4291
Hễ xuất hiện chúng sẽ bị giết để lấy thịt, bị săn trộm để lấy da,
02:40
for traditional medicinal purpose and for pet trade.
51
160583
4042
dùng cho các bài thuốc dân gian và để bán làm thú cưng.
02:44
And of course, their habitats are under severe threat,
52
164667
3666
Và tất nhiên môi trường sống của chúng cũng đang bị đe dọa nghiêm trọng
02:48
like many other species.
53
168375
1917
như của nhiều loài khác.
02:50
But we also found an answer
54
170333
2917
Nhưng chúng tôi cũng tìm ra câu trả lời
02:53
to this 185-year-old question of species complex.
55
173292
4708
cho câu hỏi 185 tuổi về đa dạng sinh học.
02:58
My research has shown that king cobra is actually four distinct species,
56
178542
5375
Nghiên cứu của tôi cho thấy hổ mang chúa thật ra có tới bốn loài riêng biệt,
03:03
not one, as everyone thought.
57
183958
2125
không phải một như mọi người vẫn nghĩ.
03:06
Now that is why the Thailand antivenom did not work on me.
58
186458
3542
Thì ra đó là lý do chất kháng nọc Thái lại không có tác dụng với tôi.
03:10
So what does this finding mean?
59
190417
2083
Vậy điều này có nghĩa là gì?
03:12
I found king cobras differed from each other
60
192833
3084
Tôi nhận ra rằng rắn hổ mang chúa khác biệt với nhau
03:15
by one to four percent genetic makeup.
61
195917
3000
từ 1 đến 4% gen di truyền.
03:19
So what does this discovery mean for the king cobra?
62
199375
3292
Vậy điều này có nghĩa gì với rắn hổ mang chúa?
03:22
Well, imagine there's a tsunami or an epidemic on an island
63
202708
4250
À thì, nếu có một cơn sóng thần hay một trận dịch ập đến một hòn đảo
03:27
inhabited by a particular species of king cobra.
64
207000
3292
mà là nơi sinh sống của một loài rắn hổ mang chúa nào đó.
03:30
We could lose that whole species.
65
210333
2834
Cả loài có thể sẽ biến mất.
03:33
In other words, one habitat destruction is the loss of an entire species
66
213208
5709
Nghĩa là môi trường sống bị phá hủy sẽ dẫn đến sự tuyệt chủng của một loài
03:38
we have yet to understand.
67
218917
2208
mà chúng ta vẫn chưa tìm hiểu được.
03:41
Resolving species confusion is highly important
68
221167
3083
Hóa giải hiểu lầm về loài là cực kỳ quan trọng
03:44
for the conservation planning, biological control,
69
224250
3292
cho kế hoạch bảo tồn, giám sát sinh học
03:47
treatment of diseases and snakebite.
70
227583
3125
cũng như chữa bệnh và điều trị rắn cắn.
03:51
According to the International Union for Conservation of Nature's Red List
71
231458
4084
Theo Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên Nhiên Quốc tế
03:55
of Threatened Species,
72
235583
1375
về loài bị đe dọa,
03:57
king cobras are not given much attention.
73
237000
2625
rắn hổ mang chúa không nhận được nhiều sự quan tâm.
03:59
My discovery calls for an urgent reassessment of each species status
74
239667
5541
Khám phá của tôi nhằm khẩn cấp kêu gọi tái đánh giá tình trạng mỗi loài
04:05
and conservation efforts.
75
245208
2500
và nỗ lực bảo tồn.
04:07
As a direct conservation measure,
76
247750
1875
Như phương thức trực tiếp bảo tồn,
04:09
we at Kalinga Foundation rescue king cobras from distressed situations.
77
249625
5125
tại Kalinga Foundation, chúng tôi giải cứu rắn hổ mang chúa khỏi tình trạng nguy hiểm
04:15
So far, we have rescued close to 375 king cobras,
78
255250
4500
Chúng tôi đã giải cứu gần 375 con cho đến hiện nay,
04:19
monitored about 50 plus king cobra nests
79
259750
2875
cũng giám sát khoảng 50 tổ rắn hổ mang
04:22
and helped release over 500 hatchlings
80
262667
4041
và giúp thả hơn 500 rắn con
04:26
back into their natural habitat.
81
266750
2167
về môi trường sống tự nhiên.
04:29
We partner with communities
82
269792
1666
Chúng tôi hợp tác với cộng đồng
04:31
and invest in creating awareness among local people,
83
271500
3833
và đầu tư cho việc nâng cao ý thức của người dân địa phương,
04:35
especially kids, who urge their parents to choose rescue over killing.
84
275375
5833
đặc biệt trẻ nhỏ vì các em sẽ thuyết phục cha mẹ chọn giải cứu thay vì giết bỏ.
04:41
We encourage students to participate in our research
85
281667
3166
Chúng tôi khuyến khích sinh viên tham gia nghiên cứu với mình
04:44
and conduct capacity-building training for snake rescuers and forest officials.
86
284875
6833
và triển khai các khóa tập huấn cho người giải cứu rắn và cán bộ kiểm lâm.
04:51
King cobras are potential flagship species among snakes.
87
291708
4125
Rắn hổ mang chúa là loài rắn có tiềm năng quan trọng.
04:55
Declaring it as such will be a big win for the species,
88
295875
3792
Khẳng định như vậy sẽ rất có lợi cho loài này,
04:59
to my senior scientists and the forest they inhabit.
89
299708
3709
theo các nhà khoa học kinh nghiệm hơn và khu rừng loài này sinh sống.
05:04
What is interesting is these are the same tropical forests
90
304042
3291
Thú vị thay đây chính là những khu rừng nhiệt đới
05:07
of South and Southeast Asia,
91
307375
2125
ở Nam và Đông Nam Á,
05:09
which has seven of the world's 36 biodiversity hotspots.
92
309542
4750
là bảy trong 36 điểm nóng đa dạng sinh học trên thế giới
05:14
And these also contribute 68 percent to the global carbon sink.
93
314333
5625
đồng thời góp phần 68% vào bể chứa các-bon toàn cầu.
05:20
In other words, my team and I are doing all we can
94
320000
3708
Nói cách khác, tôi và nhóm của mình đang làm hết sức có thể
05:23
to say what we now know are four species,
95
323708
3000
để tuyên truyền điều chúng tôi biết là hổ mang chúa có bốn loài,
05:26
and I welcome you to join us in conserving the beautiful king cobra.
96
326750
4208
tôi chào mừng bạn cùng chúng tôi tham gia bảo tồn rắn hổ mang chúa xinh đẹp.
05:31
Thank you.
97
331000
1208
Xin cảm ơn.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7