Sister True Dedication: 3 questions to build resilience -- and change the world | TED Countdown

Translator: Dinh Lieu Vu Reviewer: Ai Van Tran

Why is it so hard

Để thay đổi hướng đi

to change the direction of our civilization?

của nền văn minh sao mà thật khó?

I'd like to suggest that what's missing at this point

Tôi muốn gợi ý rằng điều ta còn thiếu hiện giờ

is not more facts and information or even technology.

sẽ không phải là những thực trạng, tin tức hay công nghệ.

We have more than enough.

Chúng ta đã có đủ nhiều rồi.

What's missing is insight.

Thứ ta còn thiếu đó là sự nhận thức.

My teacher, Zen master Thich Nhat Hanh,

Thầy của tôi,

Thiền Sư Thích Nhất Hạnh đã nói rằng

has said that if we haven't yet changed our way of living,

chúng ta sẽ không thay đổi cách sống

it's because the awakening isn't strong enough.

nếu sự thức tỉnh bên trong con người

chưa đủ lớn.

We can't hope to change the world

Chúng ta không thể mong thay đổi thế giới

if we can't change our own way of seeing things,

nếu ta không thay đổi cách ta nhìn nhận,

our consciousness.

hay ý thức của mình.

But how can we do this?

Vậy thì ta có thể làm sao được nhỉ?

In the Zen tradition,

Trong thiền quán,

we know that awakening doesn't happen only with the intellect.

sẽ không thể tỉnh thức nếu chỉ dựa vào trí tuệ của mình.

We need to engage our whole being

Ta cần hướng toàn bộ sự tập trung từ trong tâm

right in the heart of the present moment.

vào chính thời khắc hiện tại.

And a very simple way to do this

Và cách đơn giản nhất để làm được điều đó

is with the practice of mindful walking,

là luyện tập hành thiền,

a powerful meditation

một kiểu thiền định mạnh mẽ

that doesn't require hard labor or even extra time.

mà không cần phải khổ luyện hay cần nhiều thời gian.

Do you remember the first steps you took outside this morning?

Bạn có để ý đến

những bước chân đầu tiên của mình

vào mỗi buổi sớm mai?

The feel of the ground underfoot,

Bước xuống nền đất,

the fall of the light,

cảm nhận ánh nắng chiếu

the quality of the air.

hay không khí ta thở.

Do you remember the first tree on your way?

Bạn có để ý cây xanh đầu tiên mình nhìn thấy trong ngày?

Life is there for us, but the question is,

Cuộc sống vẫn ở đó với chúng ta,

nhưng câu hỏi đặt ra là

are we there for life?

liệu ta có thực sự đang sống?

Perhaps this morning we had something more important to do.

Hay ta còn việc khác cần kíp hơn.

Perhaps we were in a hurry.

Có lẽ ta đã quá vội vã.

Many of us have a feeling that we are running out of time.

Mọi người đều cảm thấy thiếu thời gian.

But when we rush to do something,

Nhưng khi chúng ta vội làm điều gì đó,

are we saving time

có phải chăng ta đang tiết kiệm thời gian

or are we losing it?

hay đánh mất thời gian sống của chính mình?

There is a lot that is urgent,

Sẽ có nhiều điều cấp bách,

but in order to take the kind of radical, decisive action

nhưng để có được hành động triệt để, dứt khoát

that our planet is calling for,

mà Trái Đất đang lên tiếng,

we need to be fully present,

ta cần phải hoàn toàn sẵn sàng,

grounded and alert,

khôn ngoan và tỉnh táo,

fearless and free.

can đảm và thông suốt.

It is our way of being

Chính trên con đường

that has got us into our current crises,

dẫn tới khủng hoảng hiện tại,

and it is our way of being that can get us out.

sẽ đưa ta tìm thấy được lối ra.

Mindful walking can help.

Hành thiền có thể giúp ta điều này.

We really feel the contact between our feet and the ground.

Ta cảm nhận được mối liên hệ thực sự

giữa bàn chân và mặt đất.

And we enjoy the harmony between our breathing

Tận hưởng sự hài hòa

giữa hơi thở và từng bước chân.

and our steps.

With each step, we arrive into our body,

Mỗi khi bước, ta trở về với thân thể,

into the present moment.

về với thời khắc hiện tại.

And we become fascinated by the whole experience of walking.

Và cảm thấy quyến rũ bởi toàn bộ trải nghiệm di chuyển này.

And for those of us who are physically unable to walk,

Với những ai trong số chúng ta không thể đi lại,

perhaps we are in a wheelchair,

có lẽ khi ngồi trên xe lăn,

we enjoy the experience of moving through space.

ta có thể tận hưởng cảm giác di chuyển qua không gian.

And we open up our senses to the sky,

Hãy mở giác quan của mình với trời xanh,

to the trees, to the people around us,

với cây cối, với mọi người xung quanh,

or simply to the hum of life in the city.

hay gần hơn là tiếng ồn từ cuộc sống đô thị.

And we have a chance to wake up

Và ta có cơ hội để tỉnh thức

to what is going on, in us and around us.

về điều đang sảy ra, ở bên trong và xung quanh ta.

And in the Zen tradition,

Trong Thiền Quán,

we also use questions to help us wake up.

ta cũng dùng những câu hỏi để giúp ta thức tỉnh.

To help spark awakening.

Để thắp lên sự tỉnh thức.

And today I would like to offer you three.

Và hôm nay tôi đem tới đây ba câu hỏi.

The first question is:

Câu hỏi đầu tiên đó là:

Who are you?

Ta là ai?

Who are you?

Bạn là ai?

Say you're walking to do something.

Lấy ví dụ bạn đang đi bộ để làm việc gì đó.

Perhaps something very important.

Có lẽ đó là việc rất quan trọng.

Something that may be the right thing to do

Là điều gì đó có lẽ là việc đúng đắn

but very hard.

nhưng rất khó khăn.

Ask yourself.

Hãy tự hỏi mình.

Who is walking to do this?

Ta đang bước đi để làm việc đó ư?

Can you see that you are, in fact,

Bạn có thấy rằng, thật ra,

an entire lineage of parents,

mình chính là một nòi giống vẹn toàn

bắt nguồn từ ông cha, tổ tiên?

grandparents and ancestors?

We carry all of them within us.

Ta mang trong mình tất cả.

Their qualities and their weaknesses.

Từ phẩm chất và điểm yếu của họ.

Their hopes, their regrets, their fears.

Tới niềm hi vọng, sự tiếng nuối và cả nỗi sợ hãi.

Each one of us is in some way an ambassador of our species.

Mỗi chúng ta theo cách nào đó lại chính là đại sứ của loài người.

And as we walk, we have a chance to activate the best of ourselves.

Và như khi ta đi bộ,

là cơ hội để ta đánh thức phần tốt đẹp trong con người.

The qualities of awakening.

Những phẩm chất về sự tỉnh thức.

Endurance.

Sự nhẫn nại.

Compassion.

Lòng thương.

Generosity.

Tâm độ lượng.

Fearlessness and hope.

Lòng can đảm và niềm tin.

And going further, as we walk, we realize

Và theo bước chân, đi xa hơn nữa,

ta nhận ra rằng

that we embody millions of years of evolution.

ta là hiện thân của hàng triệu năm tiến hóa.

Each one of us is nothing less than a representative of the planet.

Mỗi chúng ta chính là một hình mẫu của hành tinh.

A child of the Earth.

Là một đứa con của mẹ Trái Đất.

In this very moment,

Trong chính thời khắc này,

we are all made of Earth, sun and stars.

ta được tạo ra từ Trái Đất, Mặt Trời và các vì sao.

Mountains and rivers, savannahs and rainforests.

Núi và sông, thảo nguyên và rừng xanh.

It is impossible for us to be without all these elements.

Ta không thể nào

tách rời bản thân khỏi những yếu tố này.

And realizing this is to see with the insight of interbeing.

Và nhận ra điều này để hiểu theo góc nhìn

của tiếp hiện (tiếp xúc thực tại).

This isn't just intellectual knowledge.

Đây không chỉ là kiến thức về trí tuệ.

But the living insight that you and I,

Mà còn là quan niệm sống mà tôi và bạn

we are much more than we think.

có được nhiều hơn ta nghĩ.

And this is an immense source of love and strength

Và đây là cội nguồn

của tình yêu thương và sức mạnh to lớn

as we take action in the here and now.

như khi ta hành động tại đây ngay trong thời khắc này.

Which brings us to question number two.

Nó dẫn ta tới thắc mắc thứ hai.

Where are you?

Bạn đang ở đâu?

Are you here?

Ở đây ư?

Are you now?

Bạn có đang hiện hữu không?

Do you feel at home in yourself, relaxed and at ease?

Có thấy nhàn hạ và thư giãn khi ở nhà?

Or is there still some restlessness, perhaps a little agitation?

Hay là vẫn còn vài trăn trở, hay một chút bất an?

We may feel distracted, preoccupied.

Có thể ta sẽ cảm thấy quẫn trí, bận tâm.

There are those who say we are too much in the present,

Có người sẽ nói ta sống quá nhiều cho hiện tại,

not planning enough for the future.

không hoạch định đủ cho tương lai.

But there's a difference between being alert and awake to what is going on

Nhưng có một sự khác biệt giữa

cảnh giác và thức tỉnh trước những điều đang sảy ra

and being lost in our work or projects,

và mất mát trong công việc hay các dự án,

or drowning ourselves in consuming

hoặc đắm chìm mình trong sự tiêu pha

to cover up, escape from or numb ourselves

để che đậy, trốn thoát hay chết lặng

to what is actually happening.

trước thực tại đang hiện hữu.

Training our body and mind

Huấn luyện thân và tâm

to be fully present in the here and now

để thực sự hiện diện ngay trong thời khắc hiện tại

is essential to our survival

là cần thiết cho sự sinh tồn

and to the future we are creating.

và tương lai mà ta đang tạo ra.

It is in the present and only in the present

Chính hiện tại và chỉ ở trong hiện tại

that we can truly nourish our happiness

thì ta mới thực sự nuôi nấng được hạnh phúc

and handle and take care of our pain and our suffering.

cũng như quan tâm tới nỗi đau và sự mất mát của ta.

For example, in this moment,

Ví như, trong khoảnh khắc này,

if each of us takes time to really breathe in

nếu mỗi chúng ta bớt thời gian để thở

and come back to our body,

và trở về với thân mình,

we may find tension.

ta sẽ thấy được áp lực.

And right now, on an out breath,

Và ngay đây thôi, trên mỗi hơi thở,

we have a chance to release that tension.

ta có thể trút bỏ đi được cái áp lực đó.

This is possible right away.

Điều này có thể làm ngay được.

If we come back to ourselves in this moment

Nếu ta trở về hiện tại với chính mình

and we find sadness,

và tìm thấy sự buồn bã,

we have a chance to embrace it.

ta có thể đón và ôm lấy nỗi buồn.

If we find fear,

Nếu ta thấy sự sợ hãi,

anger, despair,

tức giận hay thất vọng,

we have a chance to accompany it,

ta sẽ có cơ hội đồng hành cùng nó

to be with it

sống cùng

and to look deeply into what it is telling us.

và nhìn thấu vào điều mà nó đang muốn nói với ta.

Our suffering contains within it the suffering of our world.

Khổ đau ta mang theo mình

cũng chứa đựng khổ đau của thế giới.

The violence, the destruction,

Bạo lực, sự tàn phá,

the discrimination and exploitation

sự phân biệt và bóc lột

that is going on right now across our planet.

là điều giờ đây đang diễn ra

trên khắp hành tinh của chúng ta.

We are doing real harm

Ta đang thực sự làm hại

to one another and to all species.

tới người khác và cả muôn loài.

And the more we realize this, the more we awaken to this,

Và càng nhận ra, càng thức tỉnh,

we want to do something to help,

ta sẽ muốn làm gì đó để giúp,

to transform the situation.

để thay đổi tình cảnh.

But this requires a tremendous source of energy.

Nhưng điều này cần một nguồn năng lượng to lớn.

And where can we ever find enough energy?

Và nhờ đâu mà ta có thể tìm đủ năng lượng?

In the Buddhist tradition,

Trong Phật Giáo,

we know that our intention, our deepest aspiration,

ta biết rằng ý định của mình, nguyện vọng sâu thẳm trong ta,

is an immense source of energy.

là một nguồn năng lượng to lớn.

Which brings us to question number three.

Điều đó đưa chúng ta tới câu hỏi thứ ba.

What do you want?

Bạn muốn gì?

What do you really want?

Thứ bạn thực sự muốn là gì?

What is most important to you?

Điều gì là quan trọng nhất với bạn?

This is not only about doing, this is also about being.

Đây không chỉ là về hành vi, mà còn là về sự hiện hữu.

It is possible to be firmly rooted in the present moment,

Điều mà có thể bén rễ chắc chắn trong thực tại,

and yet motivated, energized by a deep desire,

và rồi được kích thích, thúc đẩy bởi một mong muốn sâu sắc,

a deep love to contribute something positive.

một tình yêu thương sâu thẳm để đóng góp điều tích cực.

And wherever we choose to make our contribution,

Và bất cứ nơi đâu ta lựa chọn mang lại sự đóng góp

our task is to do our best in that spot

nhiệm vụ của ta là làm tốt nhất có thể

and we will have peace.

và ta sẽ có được sự bình yên.

Even the simplest act born from love

Ngay cả cử chỉ đơn giản khởi phát từ tình yêu thương

resonates without limit.

cũng mang tới sự đồng cảm vô bờ bến.

So we're walking.

Ta vẫn cứ bước đi.

And we can arrive into our life

Và ta có thể trở về với cuộc đời mình

at every step.

trên mỗi bước chân.

And we get to ask ourself,

Và tự hỏi mình,

Is this how I want to live my life?

đây có phải là cách tôi muốn sống?

Life is short,

Cuộc đời vốn ngắn ngủi,

and each one of us needs to identify

và mỗi chúng ta cần nhận ra

and nurture our deepest aspiration,

và nuôi dưỡng niềm mong ước sâu thẳm trong ta,

rekindle it if necessary

nhen nhóm nó nếu cần

and find a community of friends and allies who share the same dream.

và hãy tìm bạn bè, người đồng hành để san sẻ chung khát vọng.

And with the insight of interbeing,

Với nhận thức của tiếp hiện,

we see that we're not a small me realizing our dream,

ta thấy rằng ta không chỉ là cái tôi nhỏ bé

đang thực hiện giấc mơ của chính mình,

but a vast us.

mà là một chúng ta rộng lớn.

And we arrive at our destination

Và đi tới đích đến

in every step.

trong mỗi bước chân.

So who am I?

Vậy tôi là ai?

Where am I?

Tôi đang nơi đâu?

And what do I want?

Và điều tôi muốn?

The act of asking these three questions in the heart of our daily life,

Trong đời sống hằng ngày

hãy luôn tự hỏi lòng mình ba điều trên,

as we walk,

như khi đi bộ,

will help us to wake up.

sẽ giúp ta thức tỉnh.

Because the fact is,

Bởi vì sự thật là,

if we keep going in the direction we are going,

nếu chúng ta cứ đi theo hướng đi hiện tại,

there is no doubt our civilization will end soon.

thì chắc chắn nền văn minh của loài người

sẽ sớm kết thúc.

Many civilizations have ended, and ours is no different.

Nhiều nền văn minh đã tuyệt diệt,

và chúng ta cũng không ngoại lệ.

And if our awakening to this truth is not strong enough,

Và nếu sự thức tỉnh không đủ mạnh

our actions will not be strong enough

thì hành động của chúng ta cũng không đủ mạnh

to heal ourselves and to protect our Earth.

để chữa lành chính mình và bảo vệ Trái Đất.

We need to see the suffering, the truth, in order to get the awakening.

Ta cần quan sát sự mất mát, thực tại,

để có được sự tỉnh thức.

There's a deep connection between the two.

Tồn tại một mối liên hệ sâu sắc giữa hai yếu tố đó.

We can't help if we're numb or if we're overwhelmed.

Ta không thể giúp nếu ta bị tê liệt hoặc bị chôn vùi.

Only when we dare to feel in our body

Chỉ khi ta dám cảm nhận trong cơ thể

what all these facts,

tất cả sự thực,

all this information means,

những điều hiển nhiên này,

will we truly awaken

sẽ khiến chúng ta thực sự hiểu ra

to the preciousness of life.

sự sống quý báu tới nhường nào.

And to the danger we are in.

Và chúng ta đang gặp nguy.

And we have the spiritual strength; we need to do this.

Với sức mạnh tâm hồn; ta cần phải hành động.

Mindful breathing and walking

Chánh niệm và hành thiền

can give us stability and non-fear.

có thể đem lại cho ta cân bằng và sự vô lo.

Being in contact with nature

Tiếp xúc với thiên nhiên

lifts our spirits and heals our soul.

sẽ giúp tinh thần nhẹ nhõm và chữa lành tâm hồn.

The Earth, our ancestors and our descendants,

Mẹ Trái Đất, tổ tiên và hậu duệ của ta,

they are all here with us in this moment.

họ đều có mặt ở đây cùng chúng ta ngay trong thời khắc này.

Giving us clarity to see the truth

Mang đến ánh sáng để soi chiếu sự thật

and courage to take radical loving action.

và lòng can đảm để đem đến tình yêu thương.

And with this awakening and this spiritual strength,

Với sự thức tỉnh và sức mạnh tâm hồn,

it is possible for us to act

là cơ hội cho ta hành động

with the urgency of today

đứng trước sự thôi thúc của thời đại ngày nay

and also with the freedom of eternity.

mang theo sự tự do bất diệt.

Thank you.

Cảm ơn mọi người.

(Applause)

(Vỗ tay)