Steven Johnson: How humanity doubled life expectancy in a century | TED

Translator: Vân Khánh Reviewer: 24 Anh

Đây là thí nghiệm tưởng tượng kinh điển

được thiết kế để đánh lừa bộ não của bạn suy nghĩ lâu dài

và thoát khỏi chu kỳ tin tức hàng ngày.

Here's a classic thought experiment

Nó thế này:

that's designed to trick your brain into thinking long-term

nếu một tờ báo được xuất bản mỗi thế kỷ một lần,

and getting out of the daily news cycle.

tiêu đề biểu ngữ tại trang nhất sẽ là gì?

And it goes like this:

if a newspaper came out once a century,

“Đã đánh bại Đức Quốc Xã”, hoặc “đặt chân lên mặt trăng”.

hay “xây dựng Internet”?

what would the front page banner headline be?

Tôi cho rằng đó sẽ là câu chuyện về một con số duy nhất,

“We defeated the Nazis,” or “landed on the moon,”

có thể đó là thước đo quan trọng nhất về sự tiến bộ mà chúng ta có.

or "built the Internet"?

I would argue that it would be the story of a single number,

Tuổi thọ bình quân.

maybe the most elemental measure of progress that we have.

Khoảng thời gian một người bình thường có thể sống

ở một nơi nhất định tại thời điểm nhất định.

Life expectancy at birth.

Một trăm năm trước, theo số liệu đáng tin nhất có thể,

The length of time

that the average person can expect to live

tuổi thọ trung bình toàn cầu rơi vào khoảng giữa độ tuổi 30.

in a given place at a given time.

One hundred years ago, as best as we can measure,

Còn bây giờ, con số đó là hơn 70.

the average global life expectancy stood somewhere in the mid 30s.

Vậy trong vòng một thế kỷ,

chúng ta đã nhân đôi tuổi thọ trung bình toàn cầu.

Today, it's just over 70.

Và để dễ hình dung về mặt địa lý,

hãy nhìn vào hình ảnh, các bản đồ này.

So in one century,

Đây là dữ liệu được cấp phép của một tổ chức lớn,

we doubled global life expectancy.

có tên là Our World in Data.

And to give a sense of what this looks like geographically,

Đây là thế giới vào năm 1950.

take a look at this image, these maps.

Màu xanh lam chỉ các quốc gia có tuổi thọ lớn hơn 70.

This is data courtesy of the great organization,

Our World in Data.

Có thể thấy rằng chỉ có 5 quốc gia Bắc Âu. Chỉ có vậy.

This is the world in 1950.

And in blue are the countries where life expectancy is more than 70.

Còn màu đỏ thể hiện những quốc gia có tuổi thọ trung bình dưới 45.

You can see it's just five countries in northern Europe. That's it.

Chiếm gần 1/3 Trái Đất.

And in red, these are the countries where life expectancy is below 45.

Giờ tua nhanh đến thời điểm gần đây hơn, năm 2015.

Màu xanh là những quốc gia có tuổi thọ lớn hơn 70.

It's about a third of the planet.

Hãy nhìn tất cả chỗ đó đi.

So fast-forward to more recent history.

Còn màu đỏ là những quốc gia có tuổi thọ dưới 45.

2015 -- in blue the countries where life expectancy is above 70.

Không có màu đỏ nào cả

bởi vì không còn quốc gia nào có tuổi thọ thấp hơn 45 tuổi.

Look at all that life.

And in red, the countries where it's below 45.

Trên thực tế, có rất ít quốc gia có tuổi thọ dưới 60.

Đây là một thành tích rất phi thường.

There's no red on the map

because there are no countries where life expectancy is below 45.

Và đôi khi bạn sẽ nghe người ta nói

rằng tuổi thọ và sự tiến bộ này

In fact, there are very few where it's below 60.

thực ra chỉ là một loại ảo tưởng thống kê.

This is an extraordinary achievement.

Rằng chúng ta đã làm tốt trong việc giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh,

And you'll sometimes hear people say

that life expectancy and this kind of progress

nhưng phần còn lại của cuộc đời thật sự vẫn không khác là bao.

is actually just a statistical illusion.

Và đúng là tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh đã được giảm đáng kể

That we got better at reducing infant mortality,

trong hơn một trăm năm qua.

Nhưng chuyện còn phong phú và gay cấn hơn nhiều.

but the rest of our lives are actually not all that different.

Nếu chúng ta nhìn vào biểu đồ của thời kỳ trước

And it is true that infant mortality has been dramatically reduced

được tạo ra bởi nhà thống kê lỗi lạc thời Victoria - William Farr,

over the last hundred years.

But the story is much richer and more intense than that.

thể hiện tỷ lệ tử vong theo nhóm tuổi

If you take a look at this early infographic

ở London vào đầu những năm 1840.

by the great Victorian statistician

Tôi phát hiện điều cực kỳ phi thường về biểu đồ này.

William Farr,

which is attempting to show mortality rates by age group

Ý tôi là, một anh chàng không có máy tính, không Internet, không Excel,

in London in the early 1840s.

I find something incredibly heroic about this chart.

đang cố làm một điều cực kì khó và cực kì quan trọng.

I mean, here's a guy without computers, without the Internet, without Excel,

Anh ta cố xem xét các mô hình chung về sự sống và cái chết ở một thành phố lớn,

trying to do something that is incredibly hard

cố gắng tìm hiểu việc gì đang diễn ra.

and incredibly important.

Và những gì biểu đồ tiết lộ

He's trying to look at broad patterns in life and death in a great city,

chính là số lượng bi thảm về số ca tử vong ở trẻ em,

không chỉ trẻ sơ sinh, kể cả trẻ 5 tuổi và 10 tuổi

trying to make sense of what is going on.

số lượng đó tăng ở mức đáng báo động.

And what the chart reveals

Nhưng gần như không ai có thể sống đến 85 hay 90 tuổi.

is that there is a tragic amount of death among children,

not just infants, but five-year-olds and 10-year-olds

Và hơn một nửa dân số lúc bấy giờ qua đời ở tuổi 45.

are dying at an alarming rate.

But almost nobody makes it to 85 or 90.

Có bao nhiêu người trong phòng này lớn hơn 45 tuổi?

And more than half of the population is dead by the age of 45.

Đúng không? Nếu nghĩ về điều đó: một nửa các bạn đã không thể có mặt ở đây.

How many people in this room are older than 45?

Nói về sự lạc quan.

Đó là một dạng thức cơ bản của tin tức tốt lành.

Right? And think about that: half of you would not be here.

(Tiếng cười)

Các bạn vẫn còn sống. Đúng không?

(Tiếng cười)

We talk about optimism.

That is the most fundamental form of good news there is.

Nhưng ở đây, tôi muốn nhấn mạnh rằng

dấu hiệu đáng mừng này chẳng hề đơn giản.

(Laughter)

You are not dead. Right?

(Laughter)

100 năm trước, Trái Đất có ít hơn 2 tỉ người.

So I want to stress here

that this good news is not uncomplicated.

Giờ đây, con số đó là gần 8 tỉ và vẫn đang tăng lên.

100 years ago, there were less than two billion people on earth.

Sự gia tăng dân số nhanh chóng đó

không phải vì ta bắt đầu sinh sản nhiều hơn,

mà là vì con người ngừng tử vong và các thế hệ nối tiếp nhau.

Today there's almost eight billion and counting.

And we have that runaway population growth

not because people started having more babies,

Và ta đối mặt với các vấn đề như biến đổi khí hậu

vì những xu hướng phát triển tiềm ẩn như thế này.

but rather because people stopped dying and the generations stacked up.

Nếu chúng ta giữ tỷ lệ tử vong như vào năm 1920,

And we have problems like climate change

ta đã không phải đối mặt với khủng hoảng lớn như khủng hoảng khí hậu hiện nay

because of these underlying trends as well.

đơn giản là vì không có đủ người trên hành tinh

If we had kept mortality rates where they were in 1920,

để thải đủ cacbon vào khí quyển và tạo ra sự khác biệt quá rõ rệt.

we wouldn't have anywhere near the magnitude

of the climate crisis we're facing now

Theo một cách kỳ lạ, thay đổi khí hậu

because there simply wouldn't have been enough people on the planet

là hậu quả ngoài ý muốn của quá trình công nghiệp hóa

to emit enough carbon into the atmosphere to make a meaningful difference.

và tăng tuổi thọ.

In a weird sense, climate change

Vì vậy, việc kéo dài tuổi thọ con người mang buồn vui lẫn lộn,

is the unintended consequence of industrialization

hệt như mọi thay đổi với tầm quan trọng tương tự.

and increased longevity.

Nhưng tôi muốn nhấn mạnh không chỉ là chúng ta đã làm được,

So all this extra life is a mixed blessing,

like any change this momentous.

mà câu hỏi thú vị hơn là chúng ta đã làm như thế nào.

But I want to stress not just that we did it,

Đó là thứ đã thôi thúc tôi nhiều năm qua, là cuộc điều tra mà tôi tham gia,

cố gắng tìm ra đâu là nguồn lực chính trong sự thay đổi quan trọng này.

but I think the more interesting question is how we did it.

That's what's been obsessing me over the last years,

Điều gì đang thúc đẩy sự thay đổi đó?

that's the investigation I've been on,

Và tôi nghĩ ta có thể nói, với mọi thứ diễn ra trên thế giới,

trying to figure out what are the prime movers

when we see change this momentous.

chúng ta nên thừa nhận rằng,

What is really driving that change?

một trong những nguồn lực then chốt, mà ta nên nói cho mọi người cùng biết,

And I think we should say,

given everything that's happening in the world,

là vắc xin.

we should point out that, you know,

Phải không? Ta nhân đôi--

(Vỗ tay)

one of those prime movers, which we should shout from the rooftops,

Đúng không?

Xin cảm ơn.

Tôi tạo ra vắc xin, nên tôi đánh giá cao nó.

is vaccines.

(Tiếng cười)

Right? We doubled --

(Applause)

Dành cho đậu mùa đến bại liệt, cúm, lao, sởi, và covid.

Yes, right?

Thank you.

I did invent vaccines, so I appreciate that.

Nếu ta ăn mừng việc xóa sổ bệnh đậu mùa

(Laughter)

I mean, for smallpox to polio, influenza, TB and measles, and covid.

như cách ta ăn mừng cuộc đổ bộ lên mặt trăng,

hiện tại thế giới sẽ ít có do dự về vắc xin hơn.

I mean, if we celebrated the eradication of smallpox

Nhưng tôi cũng nghĩ đó là sai lầm

khi dựa dẫm hoàn toàn vào các thành tựu khoa học

the way we celebrate the moon landing,

we would have a lot less vaccine hesitancy in the world right now.

và các loại vật hữu hình,

như là vắc-xin, thuốc kháng sinh hay X-quang.

But I also think it's a mistake

to focus exclusively on the march of science

Và để hiểu ý tôi muốn nói,

sẽ rất hiệu quả khi nhìn vào câu chuyện

and the kind of tangible objects,

về cách chúng ta chinh phục một trong những mối đe dọa đáng sợ nhất

like vaccines and antibiotics or X-rays.

And to explain what I mean by that,

của thế kỷ 19.

I think it's useful to look at the story

Sữa.

of how we conquered one of the most terrifying threats

Hiện tại, chúng ta xem sữa như biểu tượng của sức khỏe và sức sống,

of the 19th century.

nhưng thực tế, giữa thế kỷ 19,

sữa là mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là với trẻ em.

Milk.

Now, we think of milk as this kind of emblem of health and vitality,

Thời đó chúng ta chưa cơ điện lạnh nên sữa rất dễ bị hư.

but in fact, in the middle of the 19th century,

Con người có thể bị nhiễm khuẩn từ sữa.

milk was a serious health threat, particularly to children.

Họ phát hiện việc này từ gia súc ở đô thị vì không thể cho chúng ăn cỏ

We had no mechanical refrigeration

nên họ dùng bã rượu từ các nhà máy chưng cất rượu whisky--

and so there was a lot of spoilage problems.

People could get tuberculosis from milk.

thay cho cỏ, quả là một ý tưởng tuyệt vời--

They figured out this thing for urban cattle

từ đó sản sinh ra loại sữa loãng màu xanh

where they couldn't feed them grass

một thứ rất nguy hiểm, được gọi là sữa bẩn.

so they would feed them slop from whiskey distilleries --

Vào năm 1850,

instead of grass, brilliant idea --

hơn một nửa số ca tử vong được ghi nhận ở Thành phố New York là trẻ nhỏ,

which produced this kind of blue-tinted milk

that was very dangerous, called swill milk.

đa số là do sữa nhiễm khuẩn.

In 1850,

Và nhìn này, tôi biết bạn đang nghĩ gì.

more than half of all the deaths recorded in New York City were young children,

Bạn nghĩ, “Tôi biết cách giải quyết rồi.

Ta giải quyết bằng khoa học, bằng hóa học.”

many of them killed by contaminated milk.

Những giải pháp như thế rất nổi tiếng.

And look, I know what you're thinking.

You're thinking, "I know how we solved this problem.

Nó được in trên mỗi hộp sữa

trong mọi cửa hàng tạp hóa trên cả nước, nhỉ?

We solved it with science.

We solved it with chemistry."

Tiệt trùng.

Right? I mean, the solution is so famous.

Trên thực tế, tiệt trùng là một nghiên cứu điển hình cho sự giới hạn của khoa học

It's sitting there printed on every carton of milk

in every grocery store in the country, right?

Pasteurization.

bởi vì Louis Pasteur đã nghĩ ra kỹ thuật khử trùng sữa

But actually, the story of pasteurization is a case study in the limits of science

vào năm 1865,

nhưng lúc đó chưa có mẫu sữa tiệt trùng nào đủ làm tiêu chuẩn

because Louis Pasteur came up with his technique for sterilizing milk

trong các tạp hóa ở Mỹ cho đến năm 1915,

in 1865,

tròn 50 năm sau.

but we didn't actually have pasteurized milk as a standard

on American grocery stores’ shelves until 1915,

Lý do là vì chỉ dựa vào khoa học và hóa học là chưa đủ

để tạo ra sự thay đổi lớn.

a full 50 years later.

Mà còn cần sự thuyết phục.

And that's because science and chemistry on its own wasn't enough

Bạn phải thuyết phục mọi người uống sữa tiệt trùng,

bạn phải thuyết phục ngành công nghiệp sữa sản xuất sữa tiệt trùng,

to make a meaningful change.

You also needed persuasion.

và cần có nhiều nhân vật khác nữa.

You had to convince people to drink pasteurized milk,

Các nhà báo dám đào bới bê bối.

you had to convince the dairy industry to make pasteurized milk,

Các nhà lập pháp dám cải cách.

and that took a whole other cast of characters.

Thời đó có cả một nhóm nhỏ ủng hộ việc tiệt trùng này.

It took muckraking journalists.

Và nổi bật nhất trong số đó là một ông trùm cửa hàng bách hóa

It took crusading lawmakers.

tên là Nathan Straus,

There was a whole subculture of pasteurization activists back then.

người bị ám ảnh bởi nguyên nhân tiệt trùng

nên đã tài trợ cho tất cả các kho sữa ở quanh thành phố New York

Maybe the most unlikely one was a department store magnate

nơi sữa tiệt trùng đã được bán với giá gốc

named Nathan Straus,

who got obsessed with the pasteurization cause

cho người dân có thu nhập thấp để họ dần hứng thú với nó.

and he funded all these milk depots all around New York City

Vì vậy, hiểu theo một cách nào đó,

where pasteurized milk was sold at cost

Pasteur giải quyết được vấn đề ở cấp độ hóa học,

to low-income residents so that they would develop a taste for it.

nhưng Straus và nhóm người chung chí hướng đã giải quyết nó trên phương diện xã hội.

So in a sense, the way to think about it

is that Pasteur solved the problem on the level of chemistry,

Và bạn cần kết hợp cả hai để tạo ra sự thay đổi trên quy mô lớn.

but Straus and his allies solved it on the level of society.

Và còn nguồn lực chính khác chưa được chú ý tới đủ nhiều,

điều này có vẻ hơi khó xảy ra trong bối cảnh đổi mới đột phá,

And you need both fronts to effect change on that scale.

và đó chính là các thể chế quan liêu lớn.

And there's another prime mover that we don't talk about enough,

which seems a little bit unlikely in the context of disruptive innovation,

Bây giờ, nếu bạn thấy mâu thuẫn, tôi đề xuất bạn đọc qua thành phần

and that is large bureaucratic institutions.

trong bất kỳ danh mục dược phẩm nào từ đầu thế kỷ 20.

Now, if that seems contradictory to you, I suggest that you flip through the pages

Chúng chỉ là một danh sách dài các chất độc chết người, lần lượt là:

of any pharmaceutical drug catalog from the early 20th century.

asen, thủy ngân, belladonna, chưa kể đến tất cả heroin và cocaine.

I mean, these things are just a laundry list of deadly poisons,

Rất nhiều nhà y sử học tin rằng các loại dược phẩm toàn phần

one after another:

arsenic, mercury, belladonna, not to mention all the heroin and cocaine.

đều có hại đến sức khỏe con người

cho đến khi ta phát minh ra kháng sinh vào những năm 1940.

A lot of medical historians believe that all-in pharmaceutical drugs

Cuộc sống đã từng như thế.

Vào năm 1937, một công ty khởi nghiệp dược phẩm ở Tennessee

were a net negative in terms of human health

until the invention of antibiotics in the 1940s.

đã nảy ra ý tưởng cho một loại siro ho mới,

That's what life was like.

phương pháp chữa trị viêm họng khuẩn liên cầu, cho đối tượng là trẻ em.

And in 1937, there was this Tennessee pharma startup

Vào thời điểm đó, có một loại thuốc mới được gọi là thuốc sulfa

that hit upon this idea for a new cough syrup,

đại loại là tiền thân của thuốc kháng sinh.

a cure for strep throat actually, targeted at children.

Nhưng chúng thường được đóng gói ở dạng viên nén to,

At the time, there was a new drug called sulfa drugs

trẻ em rất khó nuốt được.

Vậy nên một nhà hóa học tại công ty này

that were kind of a forerunner of antibiotics.

đã nảy ra một ý tưởng tuyệt vời, đó là hòa tan thuốc sulfa

But they were generally packaged in this bulky pill format,

trong diethylene glycol

very difficult for kids to swallow.

So a chemist at this startup

và sau đó thêm một ít hương liệu mâm xôi để tạo cảm giác ngon miệng hơn cho trẻ em.

came up with the brilliant idea of dissolving the sulfa drug

Thoạt nghe thì có vẻ tuyệt vời,

in diethylene glycol

nhưng diethylene glycol lại là một hóa chất độc hại cho con người.

and then adding some raspberry flavoring to make it more palatable for the kids.

Về cơ bản, nó là chất chống đông.

Seemed like a brilliant idea,

Và gần như ngay lập tức, vài tuần sau,

except that diethylene glycol is toxic to human beings.

có hàng tá người chết quanh khu vực nước Mỹ

It's basically antifreeze.

vì sự điều chế kinh khủng này,

và điều điên rồ là việc cho diethylene glycol vào thuốc

And so almost immediately, weeks after,

không phải là vấn đề,

there were dozens of deaths around the United States

khi xét đến các luật hiện hành thời đó.

from this terrible concoction,

and the crazy thing is that putting diethylene glycol in your medicine

Điều duy nhất mà FDA thực sự quan tâm đến là

liệu bạn có thực sự liệt kê

was not a problem,

các thành phần của thuốc lên nhãn.

given the existing regulations of the day.

The only thing that the FDA was really interested in

Vì vậy, nếu muốn bỏ chất chống đông vào sirô ho,

cứ tự nhiên, miễn là các thành phần được liệt kê đủ.

was whether you were actually listing

the ingredients of your potion on the label.

Việc như thế đã từng xảy ra.

Nhưng nhờ vào bi kịch này, luật đã được thay đổi.

So if you wanted to put antifreeze in your cough syrup,

Lần đầu tiên, FDA yêu cầu các công ty dược phẩm

go ahead, as long as you list ingredients on the label.

That's what life was like.

chứng minh rằng thuốc của họ không gây hại cho người dùng,

But because of this tragedy, laws were changed.

chuyện có vẻ hiển nhiên, nhưng ai đó đã phải ngộ ra điều đó.

And for the first time, the FDA mandated

Và những gì chúng ta cần tại thời điểm đó không chỉ là một loại thuốc hữu hiệu mới.

the pharma companies show that their drugs were not harmful to consumers,

which seems kind of obvious, but somebody had to figure that out.

Mà ta cần các tổ chức mới.

And so what we needed at that point was not just kind of new miracle drugs.

Ta cần những cải tiến mới về y học,

như là thử nghiệm ba giai đoạn

và các thí nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên,

We needed new institutions.

và các cơ quan quản lý, như FDA,

We needed new medi-innovations,

có trách nhiệm phân biệt thuốc rởm với thuốc thật.

like three phase trials

and randomized controlled experiments,

Và sự đổi mới mang tính cải cách đó sẽ ngày càng trở nên quan trọng

and regulatory bodies, like the FDA,

to separate out the fake cures from the real thing.

trong những thập kỷ tới,

And that kind of institutional innovation is going to be increasingly important

bởi vì trên toàn thế giới hiện nay,

các nhà khoa học được hậu thuẫn tốt và các phòng thí nghiệm nghiêm túc

đang hoạt động để giải quyết vấn đề lão hóa.

in the decades to come,

because all around the world right now,

Hiện tại, giới hạn tối đa của sự sống con người là khoảng 110 và 115.

there are well-funded scientists and serious labs that are working

on tackling the problem of aging itself.

Rất khó để sống lâu hơn như vậy.

Nhưng vẫn có những nghiên cứu nghiêm túc

I mean, currently the outer boundary of human life

chỉ ra rằng ta có thể vượt qua ranh giới đó

is somewhere around 110 and 115.

và sống lâu hơn nhiều thập kỷ, thậm chí là bất tử.

It's very hard to live past that.

Tôi không chắc chắn nó sẽ xảy ra, nhưng rất có khả năng đó.

But there is serious research out there

that suggests that we can just blow past that boundary

Nhưng nếu chúng ta làm được điều đó,

and live for decades longer, maybe even indefinitely.

nó sẽ là sự thay đổi ngoạn mục nhất trong lịch sử nhân loại, đúng không?

I'm not saying this is going to happen, but it is on the table.

Đầu tiên, một cách ngoạn mục nó sẽ--

And the thing about it is, if we did do that,

gia tăng sự bất bình đẳng về y tế trên toàn thế giới

it would be the most momentous change in the history of our species, right?

vì thoạt đầu, chỉ người giàu mới có thể chi trả các phương pháp điều trị này.

Initially, it would intensely --

Nó sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề gia tăng dân số nhanh chóng của ta

increase the health inequalities in the world

và về cơ bản, nó sẽ thay đổi định nghĩa về lộ trình của một kiếp người.

because people could -- only rich people could afford these treatments originally.

It would greatly exacerbate our runaway population growth problem

Khi được hỏi, ta có nên tốn thời gian nghiên cứu sự bất tử hay không,

and it would fundamentally alter the definition of the arc of a human life.

đa số người bình thường sẽ nói không.

Nhưng vấn đề là không có tổ chức chung nào

And when you ask people, do you think we should mess around with immortality,

chịu trách nhiệm quản lý để giúp ta làm chủ sự thay đổi to lớn này.

ordinary people, most of them say no.

But the problem is we don't have collectively

Chúng ta giống như FDA năm 1930,

a decision-making body that can help us wrestle with changes this immense.

cứ tự nhiên sản xuất thuốc trường sinh đi.

Chỉ cần có đủ các thành phần trên nhãn thuốc.

Chúng ta bây giờ cũng thế.

We're like the FDA back in 1930,

Vì vậy, các loại đổi mới chúng ta cần sẽ ở mức độ giám sát

like, go ahead and make your immortality pill.

Just make sure the ingredients are right on the label.

và ra quyết định,

That's where we are.

và tôi nghĩ ta có thể tạo ra các cải tiến này nếu ta quyết tâm.

So the kinds of innovations we need are going to be on the level of oversight

Bây giờ, tất cả chúng ta đều nhận biết việc luồn lách pháp luật là một vấn đề.

and decision making,

Vì vậy, chúng ta cần thiết lập các cơ quan ra quyết định

and I think we can make these innovations if we if we work at it.

vừa nhạy cảm với những nguy hiểm và những hậu quả khôn lường,

Now, we all realize that regulatory overreach is a problem.

nhưng cũng cần thực sự cởi mở xem xét các khả năng.

So we're going to have to design decision-making bodies

Nhưng theo tôi, chúng ta nên ít tập trung vào việc giúp con người trường sinh

that are both sensitive to the dangers and the unintended consequences,

but also genuinely open to the possibilities.

và chú trọng hơn để giảm khoảng cách tồn đọng trong thực trạng sức khỏe

But to my mind, we should be focusing less on extending life indefinitely

ở đây và toàn thế giới.

Hãy nhìn vào những gì chúng ta đã trải qua trong một năm rưỡi qua.

and more on reducing the gaps that remain in health outcomes

Trung bình, người Mỹ da trắng mất một năm tuổi thọ dự kiến vào năm 2020,

here and around the world.

I mean, just look at what we've lived through in the past year and a half.

phần lớn là vì covid.

Người Mỹ gốc Phi mất ba năm.

On average, white Americans lost one year of expected life in 2020,

Chúng ta nên tập trung vào việc giảm khoảng cách

giữa việc sống khỏe và sống lâu.

thanks largely to covid.

African Americans lost three years.

Khoảng thời gian ta sử dụng

trong lúc ta khỏe mạnh và đầy đủ năng lực.

And we should be focusing on reducing the gap

Tôi nghĩ ta đều đồng ý rằng đây là các vấn đề đáng được giải quyết

between what we call health span and lifespan.

The amount of time that we spend

và chúng ta có các công cụ để giải quyết chúng ngay bây giờ.

that is fundamentally healthy and full capacity.

Nếu cuộc cách mạng vĩ đại đầu tiên về sức khỏe con người

I think we all agree that these are problems

that are worth solving

đã kéo dài tuổi thọ trung bình của con người,

and we have the tools at our disposal right now to solve them.

cuộc cách mạng thứ hai nên hướng về sự bình đẳng về sức khỏe.

If the first great revolution in human health

Cảm ơn rất nhiều.

was extending the overall average human life,

(Tiếng vỗ tay)

the second should be about closing the gaps.

Thank you very much.

(Applause)