The Carbonless Fuel That Could Change How We Ship Goods | Maria Gallucci | TED

Translator: Gia Bảo Nguyễn

A few years ago, I sailed on a ship that comes from an earlier era,

Vài năm trước, tôi đã đi trên một con thuyền cổ kính,

when moving goods by sea didn't mean polluting the planet.

cái thời mà vận chuyển hàng hóa đường biển chưa gây ô nhiễm môi trường

Our voyage to the Caribbean was eye-opening,

Chuyến hải trình đến Caribbean thật sự mở mang,

and not just because I learned that apparently, I’m incurably seasick.

và tôi không chỉ học hỏi được nhiều điều, rằng tôi bị say sóng.

(Laughter)

(Cười)

I also saw what it's like

Tôi cũng hiểu được cái cảnh

when you take away the diesel fumes and the black smoke

khi ta hít phải khói diesel và khói đen

that spew from today's freighters and ports.

từ những con tàu và bến cảng hiện nay.

Thay vào đó, tàu của bọn tôi có mùi như gió biển trong lành

Instead, our vessel smelled like fresh sea breeze

and the bags of cardamom we carried

như các túi bạch đậu khấu bọn tôi mang

and all that camomile tea I was chugging.

như số trà hoa cúc mà tôi đã uống.

Nearly every modern cargo ship relies on highly polluting fossil fuels.

Gần như mọi con tàu ngày nay đều dùng nguồn nhiên liệu có tính ô nhiễm cao.

Fortunately, there's a way to clean up the industry,

May mắn thay, ta vẫn có cách để làm sạch nền công nghiệp,

beyond just reviving old-fashioned sailing ships,

ngoài việc hồi sinh những thuyền buồm kiểu cũ,

and it's ...

và nó là...

green ammonia.

amoniac xanh.

If you know anything about ammonia,

Nếu bạn có biết về amoniac,

it's probably that it's stinky, it's toxic, it's potentially explosive.

thì nó là thứ chất hôi hám, độc hại và có khả năng gây nổ.

So it's a great place to start, right?

Nên nó hẳn là thứ tuyệt vời để bắt đầu nhỉ?

Ammonia is mainly used today to make chemicals and fertilizers.

Amoniac ngày nay thường được dùng để tạo hóa chất và phân bón.

But for many reasons, industry experts are convinced

Nhưng vì nhiều lí do, các chuyên gia công nghiệp đã bị thuyết phục

that ammonia could be a game-changing way to drive giant cargo ships,

rằng amoniac có thể thay đổi cách mà ta vận hành các tàu chở hàng cỡ lớn,

and that it could be used safely and be cost-competitive.

và nó có thể dùng an toàn và có giá khá cạnh tranh

Tens of thousands of freighters crisscross the oceans every day,

Hàng vạn tàu vận tải qua lại trên biển mỗi ngày.

bringing the food we eat, the clothes we wear, the cars we drive.

chở lương thực mà ta hay ăn, các bộ đồ ta hay mặc, những chiếc xe ta hay lái

Container ships alone

Chỉ riêng các tàu container

carry some four trillion dollars worth of goods by sea every year.

đã chở lượng hàng hóa trị giá đến 4 nghìn tỉ đô trên biển mỗi năm.

That's roughly the GDP of Germany.

Con số đó gần bằng GDP của Đức.

At the same time,

Cùng lúc đó,

the shipping industry contributes a significant share

ngành công nghiệp vận tải đã đóng góp không nhỏ

vào lượng phát thải khí nhà kính hằng năm trên thế giới.

of the world's annual greenhouse gas emissions.

If shipping were a country,

Nếu nghành vận tải là 1 đất nước,

it'd be the sixth largest emitter of CO2,

nó sẽ là nơi có lượng phát thải C02 lớn thứ 6,

trailing just behind Japan.

xếp ngay sau Nhật Bản.

And as world economies grow and populations rise,

Do nền kinh tế phát triển và dân số gia tăng,

shipping's emissions are expected to soar,

lượng phát thải do vận chuyển dự kiến ​​sẽ tăng vọt,

unless the industry charts a cleaner course.

đó là nếu nghành công nghiệp này không có sự cải thiện.

Green ammonia really first came to my attention in 2017,

Amoniac xanh lần đầu thu hút sự chú ý của tôi vào năm 2017

at the UN Climate Change Conference in Bonn, Germany.

tại Hội Nghị Biến Đổi Khí Hậu LHQ ở Bonn, Đức

At the panel I attended, ammonia seemed kind of like an aside,

Tại hội thảo mà tôi tham dự, amoniac dường như bị gạt ra,

or something we should be keeping tabs on.

hoặc chỉ là thứ mà ta nên cẩn trọng.

Since then, the industry has really coalesced around ammonia

Kể từ đó, nghành công nghiệp này đã xoay quanh amoniac

as the next dominant shipping fuel.

như thứ nhiên liệu thông dụng tiếp theo.

Chemical companies and investors

Các công ty hóa chất và những nhà đầu tư

are spending millions of dollars to build green ammonia plants,

đang chi ra hàng tỉ đô để xây dựng các khu chế xuất amoniac xanh,

and shipbuilders and manufacturers

và các nhà đóng tàu và các nhà sản xuất

are busy developing the necessary technology.

cũng đang tất bậc phát triển các công nghệ cần thiết.

The first ammonia-powered ships are just around the corner.

Các con tàu đầu tiên chạy bằng amoniac vẫn đang được triển khai.

So what's so special about this pungent gas?

Vậy có gì đặc biệt về thứ khí nồng nặc này?

Well, to start, ammonia doesn't contain any carbon molecules,

Thì, điểm đầu tiên, amoniac không chứa bất kì phân tử carbon nào,

so it doesn't create carbon dioxide when used as fuel.

nên nó không tạo ra khí C02 khi được dùng làm nhiên liệu.

Instead, it contains one part nitrogen --

Thay vào đó, nó chứa 1 phần tử nitơ

which is the main component of air --

thứ vốn là thành phần chính của không khí

and three parts hydrogen, which is a building block of water.

và 3 phần tử hydro, thứ vốn có trong nước.

It's possible to make ammonia without using any fossil fuels.

Việc tạo ra amoniac mà không dùng đến nhiên liệu hóa thạch là khả thi.

That's what makes it "green" ammonia.

Đó là lí do ta gọi nó là amoniac “xanh”.

Think of it like this:

Nghĩ như này đi:

instead of the oil wells and petroleum refineries

thay vì dùng đến các giếng dầu và nhà máy lọc dầu,

that make today's dirty diesel fuels,

thứ tạo ra nhiên liệu diesel bẩn hiện nay,

picture solar panels or wind turbines or hydropower plants.

hãy hình dung về các các tấm pin mặt trời hoặc tua-bin gió

hay các nhà máy thủy điện.

Renewable electricity is the foundation of this whole ammonia-making ordeal.

Điện tái tạo là nền tảng cho toàn bộ quá trình tạo ra amoniac này.

We can start with electrolysis,

Ta có thể bắt đầu với điện phân,

which uses electricity to split water into hydrogen and oxygen.

sử dụng điện để tách nước thành hydro và oxy.

Then, renewables can power the process that separates nitrogen from air.

Sau đó, lượng tái tạo có thể cung cấp năng lượng

cho quá trình tách nitơ khỏi không khí.

And so with our hydrogen and nitrogen, we can combine the two

Để rồi với hydro và nitơ,

ta có thể tổng hợp cả 2

in an industrial process at high temperatures

qua 1 quá trình công nghiệp hóa ở nhiệt độ cao

to make NH3 -- ammonia.

để tạo ra NH3 -- amoniac.

Now, if you want to use this ammonia to power

Giờ, nếu bạn muốn dùng amoniac để vận hành

your thousand-foot-long freighter,

1 tàu chở hàng dài nghìn thước,

bạn có 2 lựa chọn.

you have two options.

The first is an internal combustion engine,

Đầu tiên là động cơ đốt trong nội bộ,

so similar to how diesel is used in ships today

nó tương tự việc dùng diesel cho các con tàu hiện nay

but with certain modifications.

nhưng có 1 số thay đổi nhất định.

Experts think that the first vessels to use ammonia in their engines

Các chuyên gia cho là các con tàu đầu tiên sử dụng amoniac làm động cơ

will be chemical tankers,

sẽ là các tàu chở hóa chất,

because they already carry it in their cargo holds.

vì chúng đã luôn mang theo nó trong các kho tải của tàu.

So they'll be like the early adopters.

Nên chúng có thể được coi là những kẻ dễ thích nghi

The next options is to use a fuel cell.

Lựa chọn tiếp theo là dùng pin nhiên liệu.

Fuel cells create electricity through a chemical reaction,

Pin nhiên liệu tạo điện năng thông qua một phản ứng hóa học,

and that's what drives the ship's motors and turns the propellers.

và đó là thứ điều khiển động cơ của tàu và làm quay các cánh quạt.

In Norway, work is underway

Ở Na Uy, đang triển khai

to launch the world's first ammonia-fuel-cell ship

để ra mắt con tàu đầu tiên chạy bằng pin nhiên liệu amoniac

in just a few years' time.

trên thế giới trong vài năm tới.

So we can make green ammonia,

Vậy nên ta có thể tạo amoniac xanh,

and we can use it in fuel cells or engines.

và dùng chúng làm pin nhiên liệu hoặc động cơ

The final piece of the ammonia puzzle is the infrastructure:

Mảnh ghép cuối cùng để giải câu đố về amoniac là hạ tầng:

the storage facilities, the pipelines, the distribution networks --

các khu lưu trữ, các đường ống, các mạng lưới phân phối --

everything that's needed to ensure a ship can fill its tanks

mọi thứ để đảm bảo 1 con tàu có thể đổ đầy nhiên liệu

tại bất cứ đâu trên thế giới.

anywhere in the world.

And none of this is particularly novel,

Và không có gì trong số này là đặc biệt mới lạ,

because we already have infrastructure

bởi ta đã có sẵn hạ tầng

for the chemical and fertilizer industries.

cho nghành hóa chất và phân bón.

Now it just needs to be built near ports,

Giờ nó chỉ cần được xây gần các cảng biển,

and at a global scale --

và với quy mô toàn cầu

and with great caution.

và với sự cảnh giác cao độ.

So what's needed to take ammonia mainstream?

Vậy cần gì để biến amoniac trở thành chủ đạo?

We can draw a rough parallel to the rise of electric cars.

Ta có thể hình dung đến trường hợp về sự trỗi dậy của ô tô điện.

A decade ago,

Một thập kỷ trước,

about 17,000 EVs were on the roads worldwide.

có tầm 17,000 ô tô điện chạy trên thế giới.

Then, more and more countries adopted policies,

Rồi, càng ngày càng có nhiều nước ra điều khoản,

encouraging people to buy EVs,

khuyến khích người dân mua ô tô điện,

supporting manufacturers

hỗ trợ các nhà sản xuất

and to build up charging infrastructure.

và xây dựng các trung tâm sạc điện.

And as sales climbed and production boomed,

Và với doanh số tăng cao và lượng sản xuất bùng nổ,

the cost of batteries and other components plummeted,

thì chi phí cho năng lượng và các thành phần khác lại giảm đáng kể,

making it easier for more people to afford electric cars.

tạo điều kiện cho nhiều người hơn tiếp cận với ô tô điện.

So now, instead of 17,000 EVs, it's more like 10 million,

Nên giờ, thay vì 17,000 ô tô điện, đã có hơn 10 triệu xe,

and green ammonia could follow a similar path

và amoniac xanh cũng có thể đi theo con đường này

in the shipping industry.

trong nghành công nghiệp vận tải.

Policies to curb emissions and incentivize green investments

Chính sách hạn chế phát thải và khuyến khích đầu tư xanh

could spur a shift away from fossil fuels.

có thể thúc đẩy sự thay đổi từ nhiên liệu hóa thạch.

And as ammonia catches on,

Và khi amoniac bắt kịp,

fuel prices and technology costs could decline in step,

giá nhiên liệu và chi phí công nghệ có thể giảm dần,

enabling more ship operators to make the switch.

cho phép nhiều nhà khai thác tàu hơn thực hiện chuyển đổi.

And while all of that is happening,

Và trong lúc mà tất cả điều này xảy ra.

a much bigger story will be playing out on the global scale:

1 diễn biến còn lớn hơn sẽ tới trên quy mô toàn cầu

the rising development and plunging costs of renewable energy supplies.

là sự phát triển gia tăng và sự sụt giảm chi phí nguồn cung năng lượng tái tạo.

Giant offshore wind farms,

Các trại gió khổng lồ ngoài khơi,

sprawling solar arrays and other technologies

mảng năng lượng mặt trời dài đặc và các công nghệ khác

could provide the electrons needed to make that green ammonia.

có thể cung cấp lượng electron cần thiết để tạo amoniac xanh.

Green ammonia might be the main fuel source

Amoniac xanh có thể là nguồn nhiên liệu chính

cho các tàu chở hàng tương lai

on future cargo ships,

but it doesn’t have to be the only clean technology onboard.

nhưng nó không nhất thiết là công nghệ sạch duy nhất được áp dụng

Ships will likely use a combination of tools.

Các con tàu có thể dùng tổng hợp nhiều nhiên liệu.

Batteries can already power the lights and equipment on giant ships,

Pin điện đã được dùng để thắp đèn và thiết bị trên các con tàu lớn,

và chắc chắn, các tàu nhỏ hơn hiện nay có thể được sạc đầy theo cách này.

and certainly, smaller vessels can be fully battery-powered today.

Design fixes, like supersleek hulls and dolphin-like flippers,

Sửa lại thiết kế, như thân tàu bóng bẩy và chân chèo như cá heo,

can improve ships' efficiency.

có thể cải thiện hiệu suất của tàu.

And another technology that's quickly gaining traction

Và 1 công nghệ khác cũng đang nhận được sự quan tâm lớn

is called "wind-assisted propulsion,"

là “động cơ đẩy nhờ gió,”

which puts a modern twist on an old idea of harnessing wind.

thứ đặt các vòng xoắn hiện đại lên các ý tưởng khai thác gió cũ.

One cargo ship I sailed on in the North Sea

1 chiếc tàu chở hàng mà tôi đã đi ở Biển Bắc

uses devices called "rotor sails."

dùng thiết bị gọi là “cánh buồm quạt.”

These are 60-foot-tall tubes

Đây là những ống cao hơn 18 nghìn mét

that spin around like hyperactive barber's poles,

chúng xoay vòng như những cột hiệu cắt tóc vậy,

which produces a forward thrust

tạo ra một lực đẩy về phía trước

and reduces demand on the diesel engines.

và làm giảm lượng cầu động cơ diesel.

It's really exciting to see these things whip around,

Việc thấy những thứ này xoay vòng quả thật thú vị,

but it's funny how almost blasé the crew was about the whole thing.

cơ mà những gì mà các thủy thủ đoàn làm mới buồn cười.

They push a button,

Họ nhấn 1 cái nút,

the tubes swirl to life, the ships saves fuel,

mấy cái ống như sống dậy, tàu thì tiết kiệm nhiên liệu,

and they can all carry on with their normal tasks,

và tất cả có thể trở lại với nhiệm vụ bình thường,

as we sailed from Rotterdam

chúng tôi đi từ Rotterdam

to this industrial eyesore in northern England,

đến khu công nghiệp kì vĩ này ở miền bắc nước Anh

and back again.

và trở về lại.

Meanwhile, of course,

Trong khi đó, tất nhiên,

tôi dành thời gian để chiêm ngưỡng các cánh buồm,

I spent my time admiring the sails,

and then curling up in the fetal position as the sea knocked our ship around.

và sau đó cuộn tròn như bào thai khi biển xô con tàu của bọn tôi qua lại.

The maritime industry is at a pivotal moment

ngành hàng hải đang ở 1 thời điểm quan trọng

in its long and storied history.

trong bề dài lịch sử của nó.

Over the last few centuries,

Trong vài thế kỷ qua,

nhiên liệu hóa thạch của các tàu chở hàng đã thay đổi nền thương mại toàn cầu,

fossil fuels have powered the freighters that have transformed global trade,

connecting cotton fields to far-flung garment factories

kết nối các xưởng vải với các nhà máy sản xuất

và mang những quả việt quất từ đây đến bên kia đường xích đạo.

and bringing blueberries from one side of the equator to the other.

Tàu hơi nước chạy bằng than đã khiến nó có thể để đi xa và nhanh hơn,

Coal-powered steamships made it possible to travel farther and faster,

and diesel engines took this into overdrive.

và động cơ diesel đã khiến nó trở nên quá tải.

What began in the early 20th century as a humble canal boat

Bắt đầu vào thế kỉ 20, từ một chiếc thuyền nhỏ xíu

puttering along with this tiny engine

bồng bềnh trên biển bằng thứ động cơ bé tí

has since become giant container ships

đã trở thành những con tàu container khổng lồ

that stretch as long as skyscrapers stand tall.

dài như những tòa nhà chọc trời sừng sững.

We know that to keep the planet from warming further,

Ta đều biết để giữ hành tinh khỏi sự nóng lên,

ta phải thay đổi hoàn toàn cách mà ta vận hành những căn nhà, xe hơi

we must completely transform the way that we power our homes, our cars

and the freighters that bring us all our precious stuff.

và các tàu chở hàng đã mang cho ta các vật phầm quý giá

The shipping industry must join the rest of the world

Nghành vận tải cần hòa nhập với phần còn lại của thế giới

in addressing climate change,

để giảm biến đổi khí hậu,

và nó có thể làm điều đó với sự giúp sức của ammoniac xanh.

and it could do that with the help of green ammonia.

Thank you so much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)