Are We the Last Generation — or the First Sustainable One? | Hannah Ritchie | TED

Translator: Thúy Nga Phạm Lưu Reviewer: Thái Hưng Trần

It's become strangely normal

Nó trở nên bình thường đến kỳ lạ

to tell our kids that they're going to die from climate change.

khi nói với những con chúng ta rằng chúng sẽ chết vì biến đổi khí hậu.

If sea-level rise doesn’t get them, then a wildfire will,

Nếu mực nước biển dâng không giết chúng, thì cháy rừng sẽ

or a global famine, or crop failures.

hoặc nạn đói toàn cầu, hoặc mất mùa.

Maybe a fatal heat wave,

Có thể là một đợt nắng nóng gây tử vong,

the insect apocalypse

ngày tận thế côn trùng

or the fishless oceans.

hoặc đại dương không cá.

These are the headlines

Đây là những tiêu đề

we've all been told will be the end of humanity.

chúng ta đã được bảo sẽ là sự kết thúc của nhân loại.

Thế thì, chúng ta không nên ngạc nhiên

So we shouldn't be surprised, then,

that young people today feel crippled with anxiety.

khi những bạn trẻ ngày nay cảm thấy tê liệt vì lo lắng.

A large international survey asked 10,000 young people

Một cuộc khảo sát quốc tế lớn đã hỏi 10.000 người trẻ

about their attitudes to climate change.

về thái độ của họ đối với biến đổi khí hậu.

More than half said they think humanity’s doomed;

Hơn một nửa nói rằng họ nghĩ nhân loại sẽ bị diệt vong;

three-quarters find the future frightening;

ba phần tư cảm thấy tương lai thật đáng sợ;

and more than one in three are hesitant to have children of their own.

và hơn một phần ba do dự về việc có con.

Young people today truly feel like they could be the last generation.

Giới trẻ ngày nay thực sự cảm thấy như họ có thể là thế hệ cuối cùng.

In fact, prominent activist groups actually take on this very name.

Trên thực tế, các nhóm hoạt động nổi tiếng thực sự mang tên này.

Now I get this feeling,

Bây giờ tôi có cảm giác này,

I've been there.

tôi đã trong trạng thái đó.

I used to feel like humanity was doomed,

Tôi đã từng cảm thấy dường như nhân loại bị diệt vong,

and despite having multiple environmental degrees,

và mặc dù có nhiều bằng cấp về môi trường,

I felt completely helpless to do anything about it.

tôi cảm thấy hoàn toàn bất lực để làm bất cứ điều gì về việc ấy.

But I'm a data scientist,

Nhưng tôi là nhà khoa học dữ liệu,

and after years poring over the data on how far humanity's come

và sau nhiều năm nghiên cứu dữ liệu về việc nhân loại đã đi được bao xa

and how quickly things are now moving,

và mọi thứ đang biến động nhanh như thế nào,

my perspective on this has changed.

quan điểm của tôi về điều này đã thay đổi.

I think we've got this framing upside down.

Tôi nghĩ chúng ta đã làm khung hình này lộn ngược.

Far from being the last generation,

Không phải là thế hệ cuối cùng,

I think we will be the first generation:

tôi nghĩ chúng ta sẽ là thế hệ đầu tiên:

the first generation to be sustainable.

thế hệ đầu tiên bền vững.

When we think about sustainability,

Khi chúng ta nghĩ về tính bền vững,

we might imagine humans have only become unsustainable in the very recent past,

chúng ta có thể tưởng con người chỉ trở nên không bền vững trong quá khứ gần,

that our ancestors lived in perfect balance with nature

rằng tổ tiên ta đã sống trong sự cân bằng hoàn hảo với thiên nhiên

and only recently has that been knocked off.

và chỉ gần đây điều đó mới bị loại bỏ.

Unfortunately, this is not true.

Thật không may, điều này không đúng.

If we're nostalgic for sustainable paths to rewind back to,

Nếu chúng ta hoài niệm về những con đường bền vững để tua lại, thì

there is none.

không có con đường nào.

The world has never been sustainable.

Thế giới chưa bao giờ bền vững.

Now I get that that's a controversial statement,

Bây giờ tôi hiểu đó là một tuyên bố gây tranh cãi,

so let me explain why.

vì vậy hãy để tôi giải thích tại sao.

When we think about the definition of sustainability,

Khi chúng ta nghĩ về định nghĩa về tính bền vững,

we might imagine something like this:

chúng ta có thể tưởng tượng một thứ gì đó như vầy:

"having a low environmental impact to protect future generations."

“có tác động môi trường thấp để bảo vệ các thế hệ tương lai.”

And it's true, by this definition,

Và đó là sự thật, theo định nghĩa này,

many of our ancestors were sustainable.

nhiều tổ tiên của chúng ta đã bền vững.

They did have a low environmental impact.

Chúng có tác động môi trường thấp.

But the reason they had a low environmental impact

Nhưng lý do chúng có tác động môi trường thấp

is because the populations were tiny.

là vì dân số rất nhỏ.

And the reason their populations were tiny

Và lý do dân số của họ rất nhỏ

is because half of children died before reaching puberty.

là vì một nửa số trẻ em đã chết trước khi đến tuổi dậy thì.

Half of children died.

Một nửa số trẻ em đã chết.

That, then, raises the question:

Điều đó, sau đó, đặt ra câu hỏi:

Đó có phải là những gì chúng ta thực sự nghĩ tính bền vững là?

Is that what we really think sustainability is?

Is that the world we want to maintain and preserve,

Đó có phải thế giới chúng ta muốn duy trì và bảo tồn,

one where half of our children die?

một nơi mà một nửa số trẻ em của chúng ta chết?

Hy vọng câu trả lời của bạn cho điều đó là không.

Hope your answer to that is no.

If we care about human suffering,

Nếu ta quan tâm đến đau khổ của con người

we need to add another dimension to this.

chúng ta cần thêm một khía cạnh khác vào đây.

We need to also provide a good life for everyone today.

Chúng ta cũng cần cung cấp cuộc sống tốt đẹp cho mọi người ngày nay.

Now that gives our definition two halves.

Vậy điều đó cho định nghĩa của chúng tôi hai nửa.

If we fail on either half, we have failed to be sustainable.

Nếu chúng ta thất bại ở một trong hai nửa, chúng ta đã thất bại trong tính bền vững.

That's where our ancestors were never sustainable.

Đó là chỗ tổ tiên chúng ta chưa bao giờ bền vững.

They never achieved the first half of the equation.

Họ chưa bao giờ đạt được nửa đầu của phương trình.

And over the last few centuries,

Và trong vài thế kỷ qua,

thế giới đã có những tiến bộ đáng kinh ngạc trong nửa đầu.

the world has made amazing progress on the first half.

Như đã trình bày ở Our World in Data,

As we've shown at Our World in Data,

child mortality is now down to four percent.

tỷ lệ tử vong ở trẻ em hiện đã giảm xuống còn 4%.

Extreme poverty used to be the default, now less than one in 10 people live there.

Nghèo cùng cực từng là mặc định, hiện nay chưa đến một trong 10 người.

Literacy and education used to be rare;

Biết chữ và giáo dục trước đây rất hiếm;

now, most children in the world get the opportunity to go to school.

bây giờ, hầu hết trẻ em trên thế giới đều có cơ hội đến trường.

But the world as it is today is still unacceptable.

Nhưng thế giới như ngày nay vẫn không thể chấp nhận được.

It's unacceptable that millions of children die every year,

Không thể chấp nhận được rằng hàng triệu trẻ em chết mỗi năm,

that hundreds of millions live on less than two dollars a day,

hàng trăm triệu trẻ em sống với ít hơn hai đô la một ngày,

which is an incredibly low poverty line.

đó là một mức nghèo cực kỳ thấp.

But pick almost any metric of human wellbeing,

Nhưng khi chọn hầu hết mọi thang đo phúc lợi con người,

and you'll find that the world has become a much better place.

và bạn sẽ thấy thế giới đã trở thành nơi tốt đẹp hơn nhiều.

But that progress has come at a cost.

Nhưng sự tiến bộ đó đến với một cái giá

It's come at a cost to the environment.

Nó đến với cái giá môi trường.

We burn wood and fossil fuels for energy.

Chúng ta đốt gỗ và nhiên liệu hóa thạch cho năng lượng.

We expanded farmlands at the cost of forests,

Chúng ta mở rộng đất nông nghiệp với cái giá là rừng,

and our insatiable appetite for meat

và sự thèm ăn thịt vô độ của chúng ta

means we now use half of the world's habitable land for farming.

nghĩa là chúng ta đang dùng nửa diện tích đất sinh sống trên thế giới làm nông.

We kill billions of animals every year.

Chúng ta giết hàng tỷ động vật mỗi năm.

These are the trends that make us feel doomed.

Đây là những xu hướng khiến chúng ta thấy diệt vong.

Ta thấy những đường này tăng lên, và ta nghĩ chúng có thể không bao giờ dừng lại.

We see these lines rising, and we assume they might never stop.

But more recent data tells us a slightly different story.

Nhưng dữ liệu gần đây cho chúng ta biết một câu chuyện hơi khác.

A more hopeful story, that we can turn things around.

Một câu chuyện đầy hy vọng hơn, rằng chúng ta có thể xoay chuyển được.

This is per-capita CO2 emissions in the UK since 1750.

Đây là lượng khí thải CO2 bình quân đầu người ở Anh kể từ năm 1750.

Over the last few decades, emissions in the UK have halved.

Trong vài thập kỷ qua, lượng khí thải ở Anh đã giảm một nửa.

That means that my carbon footprint today

Điều đó có nghĩa lượng khí carbon của tôi ngày nay

is less than half that of my grandparents' when they were my age.

ít hơn một nửa so với ông bà khi họ bằng tuổi tôi.

That's despite the fact I live a much more extravagant lifestyle,

Điều đó bất chấp thực tế là tôi sống một lối sống xa hoa hơn nhiều,

or, as they'd put it,

hoặc, như họ đã nói,

"You youngsters just don't know how good you've got it these days."

“Lũ trẻ chúng bây không biết chúng bây giờ sướng như thế nào đâu.”

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now, you might think the UK's cheating here.

Vậy, bạn có thể nghĩ Vương quốc Anh đang gian lận.

It used to be this industrial powerhouse,

Anh từng là cường quốc công nghiệp này,

now it gets China, India and Bangladesh to produce its stuff for it.

giờ họ có Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh sản xuất hàng hóa cho họ.

Maybe it's just offshored all these emissions.

Có lẽ Anh chỉ là dịch chuyển tất cả những khí thải này.

There's a bit of truth to this --

Điều này có một chút là sự thật

when we adjust for trade, emissions in the UK are higher --

khi chúng ta điều chỉnh thương mại, lượng khí thải ở Anh cao hơn -

but we still see this dramatic decline over the last few decades.

nhưng chúng ta vẫn thấy sự sụt giảm đáng kể này trong vài thập kỷ qua.

Offshoring is a bit of the story, but it's not the entire story.

Dịch chuyển là một phần câu chuyện, nhưng nó không phải toàn bộ câu chuyện.

At the same time, the UK has increased its GDP.

Đồng thời, Vương quốc Anh đã tăng GDP.

GDP has gone up, while emissions have come down.

GDP đã tăng lên, trong khi lượng khí thải đã giảm.

And it's not the only country to achieve this.

Và Anh không phải quốc gia duy nhất đạt được.

You will see the same for the US, for Germany,

Bạn sẽ thấy điều tương tự đối với Mỹ, đối với Đức,

France, Spain, Portugal.

Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha.

A long list of countries have increased GDP

Một danh sách dài các quốc gia đã tăng GDP

while reducing their emissions.

trong khi giảm lượng khí thải của họ.

And again, this is not just because they've offshored them.

Và một lần nữa, điều này không chỉ vì họ đã dịch chuyển khí thải.

The notion that economic growth

Quan niệm cho rằng tăng trưởng kinh tế

has to be incompatible with reducing our environmental impact

không thể tương thích với việc giảm tác động môi trường

is simply wrong.

đơn giản là sai.

Now rich countries are reducing their emissions,

Bây giờ các nước giàu đang giảm lượng khí thải,

but low- and middle-income countries are increasing theirs.

nhưng các nước thu nhập tầm thấp và trung lại đang tăng.

What does this mean at a global level?

Điều này có nghĩa là gì ở cấp độ toàn cầu?

Well, total CO2 emissions are now beginning to flatline,

Thì, tổng lượng khí thải CO2 hiện đang bắt đầu giảm,

nhưng thật ra, lượng khí thải trên đầu người đã đạt đỉnh một thập kỷ trước.

but actually, emissions per person already peaked a decade ago.

That means the emissions of the average person in the world today

Đó nghĩa là lượng khí thải một người bình thường trên thế giới hiện nay

đã đến đỉnh điểm, và hiện đang giảm.

have peaked, and are now falling.

And we will see a peak in total CO2 emissions soon.

Và chúng ta sẽ thấy đỉnh điểm trong tổng lượng khí thải CO2.

Vậy, tại sao điều này xảy ra?

Now, why is this happening?

A big driver has been technological change.

Một tác nhân lớn là sự thay đổi công nghệ.

Here, we see coal production in the UK since 1700.

Đây, chúng ta thấy lượng sản xuất than ở Anh từ năm 1700.

Now the UK was the birthplace of industrial coal,

Vương quốc Anh là nơi ra đời công nghiệp than,

and it has now died there.

và bây giờ nó chết cũng ở đó.

When I was born,

Khi tôi sinh ra,

more than half of the UK's electricity was coming from coal.

hơn một nửa lượng điện của Vương quốc Anh đến từ than đá.

This is now less than two percent.

Con số này bây giờ ít hơn hai phần trăm.

And it’s dying in many other countries too.

Và nó cũng đang chết ở nhiều quốc gia khác.

You will see the same for the US, Germany, Denmark, Spain,

Bạn sẽ thấy điều tương tự cho Hoa Kỳ, Đức, Đan Mạch, Tây Ban Nha,

Portugal, Greece, Ireland.

Bồ Đào Nha, Hy Lạp, Ireland.

In many countries in the world, coal is dying.

Ở nhiều nước trên thế giới, than đang chết dần.

Taking its place are renewables, where costs are plummeting.

Thay thế nó là năng lượng tái tạo, nơi chi phí đang giảm mạnh.

The cost of solar has fallen by 99.8 percent since 1970,

Chi phí năng lượng mặt trời đã giảm 99,8% kể từ năm 1970,

fallen by 90 percent in the last decade alone.

giảm 90% chỉ trong thập kỷ qua.

And if you're worried that it looks like this price trend is leveling off,

Và nếu bạn lo lắng rằng có vẻ như xu hướng giá này đang chững lại,

don't be.

đừng.

When we zoom in, we see that the price of solar continues to fall.

Khi chúng ta phóng to, chúng ta thấy rằng giá năng lượng mặt trời tiếp tục giảm.

And the same is true for wind.

Và điều này cũng đúng với năng lượng gió.

Go back a decade,

Quay trở lại một thập kỷ,

and solar and wind were among the most expensive energy technologies we had.

năng lượng mặt trời và gió nằm trong những công nghệ năng lượng đắt nhất ta có.

That is why the world was not making progress,

Đó là lý do tại sao thế giới không tiến bộ,

that is why countries were not deploying them --

đó là lý do các nước không triển khai thực hiện -

they were far too expensive.

chúng quá đắt đỏ.

But just ten years on, and that script has flipped.

Nhưng chỉ mười năm trôi qua, và kịch bản đó đã bị đảo ngược,

In many countries in the world, solar and wind are now the cheapest.

Ở nhiều quốc gia trên thế giới, năng lượng mặt trời và gió hiện nay là rẻ nhất.

Vậy, nếu chúng ta có năng lượng tái tạo, chúng ta sẽ cần lưu trữ năng lượng.

Now if we're going to have renewables, we're going to need energy storage.

But there's good news there too.

Nhưng đó cũng có tin tốt.

The price of batteries has fallen by 98 percent since 1990.

Giá pin đã giảm 98% kể từ năm 1990.

If you take the battery you'd find in a Tesla today,

Nếu bạn lấy pin mà bạn tìm trong một chiếc Tesla ngày nay,

go back to 1990, it would have cost one million dollars.

quay trở lại năm 1990, nó sẽ có giá một triệu đô la.

It now costs just 12,000.

Bây giờ nó chỉ có giá 12.000.

That’s completely transformed the world of energy storage

Điều đó đã thay đổi hoàn toàn thế giới lưu trữ năng lượng

and completely transformed the world of transport.

và thay đổi hoàn toàn thế giới giao thông vận tải.

Global sales of petrol and diesel cars have already peaked --

Doanh số bán xe chạy xăng và dầu diesel toàn cầu đã đạt đỉnh điểm -

they peaked in 2017, and they are now falling.

đạt đỉnh vào năm 2017 và hiện đang giảm.

Taking their place are electric cars,

Thay thế họ là những chiếc xe điện,

where, in a space of just a few years, sales are going through the roof.

mà trong một không gian chỉ vài năm, doanh số bán hàng đang tăng vọt.

And from energy and transport to the food we eat,

Và từ năng lượng, vận chuyển đến thực phẩm chúng ta ăn,

you might imagine that global deforestation

bạn có thể tưởng rằng nạn phá rừng toàn cầu

đang ở mức cao nhất từ trước đến nay.

is at its highest level ever.

But actually, global deforestation peaked decades ago

Nhưng thực ra, phá rừng toàn cầu đã chạm đỉnh nhiều thập kỷ về trước

and is now falling.

và hiện đang giảm.

But actually, it's better than that,

Nhưng trên thực tế, nó còn tốt hơn thế,

because many countries are now regrowing their old forests,

bởi vì nhiều quốc gia hiện đang trồng lại rừng già của họ,

such that the net decline is even more impressive.

do đó sự suy giảm ròng thậm chí còn ấn tượng hơn.

Now, why is this happening?

Bây giờ, tại sao điều này xảy ra?

A big driver has been increases in crop yields.

Một động lực lớn là tăng năng suất cây trồng.

For all of our agricultural history, crop yields were low and stagnant.

Trong lịch sử nông nghiệp của chúng ta, năng suất cây trồng từng thấp và trì trệ.

Farmers had basically no opportunities to increase them.

Nông dân về cơ bản không có cơ hội để tăng chúng.

Over the last century,

Trong thế kỷ qua,

across many countries and many different crop types,

trên nhiều quốc gia và nhiều loại cây trồng khác nhau,

crop yields have skyrocketed.

năng suất cây trồng đã tăng vọt.

Here, we see it for the US, for corn,

Đây, chúng ta thấy điều này ở Mỹ, ở ngô,

where yields have grown sixfold, from two tonnes to 12 tonnes.

sản lượng đã tăng gấp sáu lần, từ hai tấn lên 12 tấn.

Điều này có nghĩa chúng ta có thể trồng nhiều thực phẩm hơn

Now what this means is we can grow a lot more food

from a lot less land.

với ít đất đai hơn.

The amount of land used to produce corn in the US

Lượng đất được sử dụng để sản xuất ngô ở Mỹ

has not increased in over a century,

đã ngưng tăng trong hơn một thế kỷ,

nhưng hãy nhìn vào thay đổi trong việc sản xuất ngô.

but look at the change in corn production.

My main point here is that in the past,

Ý chính của tôi ở đây là trong quá khứ,

human progress had to come at the cost of the environment.

sự tiến bộ của con người phải trả giá bằng môi trường.

If we wanted energy,

Nếu chúng ta muốn năng lượng,

we had to burn wood or we had to burn fossil fuels.

chúng ta phải đốt củi hoặc nhiên liệu hóa thạch.

If we wanted to grow more food,

Nếu ta muốn trồng thêm lương thực,

we had to expand farmland,

chúng ta phải mở rộng đất nông,

often at the cost of forests.

thường phải trả giá bằng rừng.

But technology and innovation

Nhưng công nghệ và sự đổi mới

means we're very quickly decoupling these impacts,

có nghĩa ta đang rất nhanh chóng tách rời những tác động này,

such that this conflict is no longer true.

vì thế mâu thuẫn này không còn đúng nữa.

Let's then think about the world that we can have.

Hãy nghĩ về thế giới mà chúng ta có thể có.

We need to achieve the first half of our equation.

Chúng ta cần đạt được nửa đầu phương trình.

We need to end global poverty.

Chúng ta cần chấm dứt nạn nghèo đói toàn cầu.

And here, I'm not talking about raising everyone

Và ở đây, tôi không nói về việc nâng mọi người lên

above a two-dollar-a-day poverty line.

trên mức nghèo khổ - hai đô một ngày.

That is simply not good enough.

Đó chỉ đơn giản là không đủ ổn.

We need to provide everyone with a good, comfortable life.

Chúng ta cần cung cấp mọi người một cuộc sống tốt, thoải mái.

No child should die from a cause that’s preventable.

Không một đứa trẻ nào nên chết vì một nguyên nhân có thể phòng ngừa được.

Every child should get the opportunity to go to school and get an education.

Mỗi đứa trẻ nên có cơ hội đi học và có được một nền giáo dục.

At the same time, we need to peak and reduce our CO2 emissions;

Đồng thời, chúng ta cần đạt đỉnh và giảm lượng khí thải CO2;

we need to move away from fossil fuels;

chúng ta cần tránh nhiên liệu hóa thạch;

and we need to end deforestation,

và chúng ta cần chấm dứt nạn phá rừng,

while feeding eight, nine, ten billion people, at the same time.

trong lúc nuôi sống tám, chín, mười tỷ người, cùng một lúc.

How do we do that?

Làm điều đó như thế nào?

How do we become the First Generation?

Làm thế nào để trở thành thế hệ đầu tiên?

First, our low-carbon technologies need to become the default.

Trước nhất, các công nghệ carbon thấp của chúng ta cần phải trở thành mặc định.

There's two ways to do this.

Có hai cách để làm điều này.

The first is to make sure that they are affordable,

Đầu tiên là đảm bảo rằng chúng có giá cả phải chăng,

to make sure that they are the cheapest option.

để đảm bảo rằng chúng là lựa chọn rẻ nhất.

Solar and wind are already cheaper than coal,

Năng lượng mặt trời và gió đã rẻ hơn than đá,

electric cars will soon be cheaper than gasoline,

xe hơi điện sẽ sớm rẻ hơn xe xăng

and alternative proteins need to be cheaper than meat.

và protein thay thế cần phải rẻ hơn thịt.

The other way to do this

Một cách khác để làm điều này

is to make sure these technologies are better.

là đảm bảo các công nghệ này tốt hơn.

Environmental products have often been promoted as this happy gimmick,

Các sản phẩm môi trường thường được quảng bá như một mánh lới vui vẻ này,

but they need to go mainstream,

nhưng chúng cần theo xu hướng chủ đạo,

and for that, they need to be better than the high-carbon alternatives.

và vì vậy, chúng cần phải tốt hơn các lựa chọn thay thế với carbon cao.

Now my brother recently got an electric car.

Bây giờ anh trai tôi gần đây đã có một chiếc xe điện.

He didn't get an electric car

Anh ấy không mua chiếc xe điện

because he really cares about the environment.

vì anh ấy thực sự quan tâm đến môi trường.

Anh không muốn trở thành Greta Thunberg tiếp theo.

He does not want to be the next Greta Thunberg.

And he definitely does not want to be like me.

Và anh ấy chắc chắn không muốn giống tôi.

(Laughter)

(Cười)

He got an electric car because the design and the driving experience

Anh ấy có một chiếc xe điện vì thiết kế và trải nghiệm lái xe

were far better than the petrol alternatives.

tốt hơn nhiều so với lựa chọn thay thế bằng xăng.

That is how we make low-carbon technologies the default.

Đó là cách chúng ta làm cho công nghệ carbon thấp thành mặc định.

We need to reframe the way we talk about sustainability

Chúng ta cần điều chỉnh lại cách nói về sự bền vững

as often promoted as a sacrifice.

ví nó thường được quảng bá như sự hy sinh.

Environmental messaging is often built on scarcity.

Thông điệp môi trường thường được xây dựng trên sự khan hiếm.

It’s about reducing our lives back to the bare minimum

Đó là về việc giảm cuộc sống chúng ta về mức tối thiểu

and no more.

và về không.

But this is not a vision that inspires anyone.

Nhưng đây không phải một tầm nhìn gây cảm hứng.

This is not the future we want to build.

Đây không phải tương lai mà chúng ta muốn xây dựng.

We need to reframe sustainability as an opportunity,

Chúng ta cần điều chỉnh sự bền vững như một cơ hội,

because it is an opportunity.

bởi vì đó là một cơ hội.

It's an opportunity to provide clean, abundant energy for everyone,

Cơ hội để cung cấp năng lượng sạch, dồi dào cho tất cả mọi người,

whether that's powering cities or countries,

dù cho là cấp năng lượng cho thành phố hay quốc gia

or getting rural communities connected for the very first time.

hay tạo kết nối cộng đồng nông thôn lần đầu tiên.

Không phải là ngẫu hứng của thị trường nhiên liệu hóa thạch

It’s about not being at the whims of fossil-fuel markets

hay khiến hàng triệu người rơi vào nạn nghèo nhiên liệu

or having millions plunged into fuel poverty

when dictators invade neighboring countries.

khi các nhà độc tài xâm lược nước láng giềng.

It's about breathing clean air.

Đó là về việc hít thở không khí sạch.

Here, we see the decline in harmful air pollution in the US,

Ở đây, chúng ta thấy sự suy giảm ô nhiễm không khí gây hại ở Mỹ,

from 2005 to 2021.

từ năm 2005 đến năm 2021.

Stopping people from dying is not a sacrifice.

Ngăn mọi người chết không phải là một sự hy sinh.

Finally, it's a way to rethink the way we live our lives,

Cuối cùng, đó là một cách để chúng ta nghĩ lại về cách mình sống,

the way we design our cities and our communities.

cách chúng ta thiết kế thành phố và cộng đồng mình.

Here, we see Copenhagen, with bikes on the road,

Đây, chúng ta thấy Copenhagen, với những chiếc xe đạp trên đường,

or Amsterdam,

hoặc Amsterdam,

where you have layer upon layer of bike rack.

nơi bạn rất nhiều hàng giá đỡ xe đạp

Now I'm not saying this is how our cities have to look.

Tôi không nói thành phố chúng ta phải trông thế nào.

Chúng ta có thể thiết kế theo bất kỳ cách nào mình muốn.

We can design them in any way we want.

What I'm saying is that sustainability gives us the shelf

Ý tôi đang nói là sự bền vững cho chúng ta cơ hội

to rethink the way we do things.

để nghĩ lại cách chúng ta làm việc.

Finally, we need to rethink the way we use data.

Cuối cùng, chúng ta cần nghĩ lại cách ta sử dụng dữ liệu.

As a data scientist, I take this very seriously.

Là một nhà khoa học dữ liệu, tôi rất coi trọng điều này.

The environmentalists have done an amazing job

Các nhà môi trường đã làm một việc đáng kinh ngạc

of waking the world up to these problems.

thức tỉnh thế giới trước những vấn đề này.

Those charts of rising CO2 and rising temperature

Những biểu đồ về sự tăng CO2 và nhiệt độ

have been absolutely critical.

là hoàn toàn đáng báo động.

They're why I'm on the stage today,

Đó là lý do tôi lên sân khấu hôm nay,

they're why I got involved in this in the first place.

đó là lý do tôi tham gia vào việc này ngay từ đầu.

Nhưng có một giới hạn.

But there's a limit.

When that's all we see, we become paralyzed.

Khi đó là tất cả những gì chúng ta thấy, ta trở nên tê liệt.

Khi thấy những đường này tăng,

We see these lines rising,

and we assume that they might never stop.

chúng ta cho rằng có thể không bao giờ dừng lại.

We assume that no progress has been made,

Cho rằng không có tiến triển nào,

that nothing good is happening.

rằng không có gì tốt đẹp đang xảy ra.

But as we've just seen, this couldn't be further from the truth.

Nhưng như chúng ta vừa thấy, điều này hoàn toàn không phải sự thật.

We need to use data to inspire,

Chúng ta cần dùng dữ liệu truyền cảm hứng,

to show what the problems are,

để cho thấy vấn đề là gì,

also what the solutions are,

cũng như giải pháp là gì

and we need to show real signs of progress

và ta cần cho thấy dấu hiệu tiến triển thực sự

from countries, individuals, companies.

từ các quốc gia, cá nhân, công ty.

Historically, our sustainability equation went like this.

Trong lịch sử, phương trình bền vững đã diễn ra như thế này.

It was one or the other.

Cái này hoặc cái kia.

You could not have both at the same time.

Bạn không thể có cả hai cùng lúc.

We can be the first generation that does achieve both.

Chúng ta có thể là thế hệ đầu tiên đạt được cả hai.

Now the emphasis here is on "can."

Bây giờ ở đây nhấn mạnh “có thể.”

None of this is inevitable.

Không điều nào trong đây là không thể tránh.

It's not even inevitable

Thậm chí không thể tránh

that we'd have this opportunity in the first place.

việc chúng tôi có cơ hội này ngay từ đầu.

We're only here because of the relentless work

Chúng tôi chỉ ở đây vì công việc không ngừng nghỉ

of environmentalists, activists, scientists, engineers,

của các nhà môi trường, nhà hoạt động, nhà khoa học, kỹ sư,

entrepreneurs, communicators,

doanh nhân, nhà truyền thông,

determined to make the world a better place.

quyết tâm làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn.

They have brought us here, and we need to take that forward.

Họ đã đưa chúng ta đến đây, ta cần đưa điều đó về phía trước.

We need to do it bigger,

Chúng ta cần làm lớn hơn,

and we need to do it much, much faster.

và chúng ta cần làm điều đó nhanh hơn nữa.

But we do have the opportunity

Nhưng chúng ta có cơ hội trở

to be the first generation that builds a sustainable world.

thành thế hệ đầu tiên xây dựng một thế giới bền vững.

Let's take it.

Hãy lấy nó.

Thank you.

Cảm ơn bạn.

(Cheers and applause)

(Chúc mừng và vỗ tay)