Is There a Link Between Cancer and Heart Disease? | Nicholas Leeper | TED

Translator: Mai Tran Reviewer: Trang Phạm

In two decades of practicing medicine,

20 năm làm trong lĩnh vực y học,

I've encountered a wide number of medical diagnoses.

Tôi đã tiếp cận với số lượng lớn các chẩn đoán y khoa.

You see, it turns out that there are more than 60,000 different medical diagnoses

Bạn thấy không, hóa ra có hơn 60,000 các chẩn đoán khác nhau

that you can list on a patient's chart.

mà có thể liệt kệ trên biểu đồ của bệnh nhân.

You can actually be diagnosed with a burn injury

Bạn có thể được chẩn đoán là bị bỏng

khi ván trượt nước của bạn bốc cháy.

when your water skis catch on fire.

There are also codes if you need surgery after being bitten by a pig,

Cũng có cả các mã chẩn đoán nếu bạn cần giải phẫu sau khi bị một con heo cắn,

(Laughter)

(Tiếng cười)

hit by a spacecraft,

bị tàu vũ trụ đâm vào,

(Laughter)

(Tiếng cười)

stabbed while crocheting,

bị kẹp tay khi đan len,

or my favorite,

hay sở thích của tôi,

due to extreme problems with your in-laws.

do các vấn đề nghiêm trọng với cha mẹ vợ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But the best of all has got to be the code

Nhưng trên tất cả phải là mã

for getting sucked into a jet engine.

về việc bị hút vào động cơ phản lực.

And the reason that I like this one is because this is not the code

Và lý do tôi thích cái này là vì đây không phải mã

cho sự việc xảy ra lần đầu, mà nó của lần xảy ra tiếp theo.

for the first time this happens, but for the subsequent encounter.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So there must be people on this Earth

Vì vậy chắc chắn phải có người ở Trái Đất

that have been sucked into a jet engine twice.

đã bị hút vào động cơ phản lực hai lần.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But I think, you know, kidding aside,

Nhưng tôi cho rằng, bên cạnh việc bông đùa,

we have to recognize

chúng ta phải nhận thấy

that every last one of us in this room

rằng mỗi người cuối cùng trong số chúng ta ở đây

is most likely to die of only one of two diagnoses.

phần lớn là sẽ chết đi do một trong hai chẩn đoán.

And these, of course, are either cancer

Và đây, dĩ nhiên, là bệnh ung thư

or cardiovascular disease.

hoặc là bệnh tim mạch.

This speaks to the incredible public health importance

Buổi hôm nay nói về tầm quan trọng đáng kể của y tế cộng cộng về hai loại bệnh này

of these two diseases

and the urgent, unmet medical need to develop new therapies

và nhu cầu y tế cấp bách chưa được đáp ứng để phát triển liệu pháp mới

directed against them.

chống lại chúng.

A lot of people are not surprised

Rất nhiều người không hề ngạc nhiên

that these two diseases claimed so many lives.

về việc hai loại bệnh này đã cướp đi vô số sinh mệnh.

After all, they are very different biologically,

Tổng kết lại, chúng khác biệt nhau ở trạng thái sinh học,

they have different risk factors,

chúng có các tác nhân rủi ro khác nhau,

and they affect very different patient populations.

và chúng ảnh hưởng lên các bệnh nhân cũng khác khau.

But for the next 15 minutes or so,

Nhưng trong 15 phút tới hoặc hơn,

I would like to propose a different hypothesis.

tôi muốn đề xuất một giả thuyết khác.

That perhaps they actually have quite a lot in common.

Chúng có lẽ có nhiều điểm chung.

And even more importantly,

Và quan trọng hơn nữa,

I would like to suggest that if we think about them this way,

tôi muốn đề nghị rằng nếu ta nghĩ về chúng theo cách này,

we might be able to develop new therapies

chúng ta có thể phát triển các liệu pháp mới

that could treat both diseases at the same time.

có thể chữa được cho cả hai bệnh cùng lúc.

So before I tell you why I believe this hypothesis,

Vì vậy trước khi nói với các bạn vì sao tôi tin tưởng giả thuyết này,

let me lay out the counter arguments against it.

hãy để tôi đưa ra các lập luận phản biện.

I think many people would say

Tôi nghĩ nhiều người sẽ cho rằng

that the old man who smokes cigarettes his whole life

một ông lão hút thuốc lá cả cuộc đời

and has a heart attack

và bị đau tim

shares very little in common with a young person

có rất ít điểm chung với một người trẻ tuổi

who develops colon cancer out of the blue.

đột nhiên mắc ung thư ruột kết.

But we now know that the risk factors for these diseases

Nhưng ta đều biết rằng các tác nhân nguy cơ của những bệnh này

have significant overlap.

có nhiều sự tương đồng.

And the things that cause one disease can also put you at risk for the other.

Và yếu tố gây ra loại bệnh này cũng có thể là nguy cơ gây mắc bệnh kia.

Well, that may be true,

Chà, có lẽ đúng như vậy,

but we know that genetically these diseases couldn't be more different.

nhưng chúng ta biết rằng về mặt di truyền thì các bệnh này không quá khác biệt.

I'm sure many of you have heard about these cancer genes

Tôi chắc nhiều người trong các bạn đã từng nghe các gen ung thư này

that can be mutated in families

có thể bị đột biến theo di truyền

that could put both mother and daughter at risk for breast cancer.

nơi mà có thể cả mẹ và con gái đều gặp nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.

We know that those genes have nothing to do with heart attack,

Ta biết rằng các gen đó không liên quan đến bệnh đau tim,

and that's true also.

và điều đó cũng đúng.

Nhưng tôi sẽ chỉ ra rằng các gen đó đã được phát hiện hàng thập kỉ trước,

But I would point out that those genes were discovered decades ago,

before the Human Genome Project

trước khi mà Dự án Bảo vệ Gen Người

and before we could scan all three billion base pairs at the same time.

và trước cả khi chúng ta có thể rà soát toàn bộ ba tỉ cặp gen cơ sở cùng một lúc.

And when we do this for patients having heart attack,

Và khi ta làm việc này cho các bệnh nhân mắc bệnh đau tim,

we find that the top hotspot for having a heart attack

ta thấy được tác nhân hàng đầu của bệnh đau tim

is located on chromosome nine,

được định vị ở bộ nhiễm sắc thể số chín,

shown here with these blue dots.

chính là các đốm màu xanh này.

And what shocked the world when this paper was first published

Và điều gây sốc cho thế giới khi bài viết này được công khai lần đầu

was that this genetic locus has nothing to do with smoking

là vị trí gen này không liên quan đến việc hút thuốc

or cholesterol or diabetes.

hay mỡ máu hay bệnh tiểu đường,

But actually seems to control a well-known cancer gene

nhưng dường như kiểm soát một gen ung thư nổi tiếng

that's mutated in patients with melanoma, brain cancer,

bị đột biến ở những bệnh nhân u hắc tố, ung thư não,

lung cancer, etc.

ung thư phổi, v.v.

And so for decades,

Và vì vậy trong hàng thập kỉ qua,

we've been focusing on the traditional cardiac risk factors.

ta luôn tập trung vào các yếu tố rủi ro gây đau tim thông thường.

But the genetics now tell us

Nhưng di truyền học ngày nay cho biết

that the most important factor may actually have to do

nhân tố quan trọng nhất mà chúng ta cần tập trung

with a well-known cancer gene instead.

đó là một gen ung thư nổi tiếng.

Thật là một quan sát thú vị,

Well, that's an interesting observation,

nhưng ta biết rằng nếu nhìn qua kính hiển vi vào hai loại bệnh này,

but we know that if you look under the microscope

at these two diseases,

thì chúng sẽ không khác nhau mấy.

they couldn't be more different.

When I was in medical school,

Khi tôi còn học ở trường y khoa,

I was taught that cancer is really just about cells dividing too quickly.

Tôi đã được dạy rằng ung thư thực tế chỉ là các tế bào phân chia quá nhanh.

And you can imagine this lung tumor

Và bạn có thể tưởng tượng khối u phổi này

growing over time and taking over the lung,

phát triển theo thời gian và chiếm lấy phổi,

and that this has nothing to do with what happens in heart disease,

và điều này thì không liên quan đến những gì xảy ra khi mắc bệnh tim,

đó cũng là một vấn đề mà, tôi đã được dạy,

which is a problem that, I was taught,

was due to the buildup of cholesterol

do sự tích tụ của chất béo trong máu

that can ultimately lead to the blockage of an artery

cuối cùng có thể dẫn đến tắc nghẽn động mạch

and a heart attack or a stroke.

và gây đau tim hoặc đột quỵ.

And to be sure, both of these biological processes are critically important.

Và chắc chắn rằng, cả hai quá trình sinh học này đều cực kì quan trọng.

But I would point out that the modern-day textbook of these diseases

Nhưng tôi muốn chỉ ra rằng sách giáo khoa hiện nay về hai căn bệnh này

is getting harder and harder to tell apart.

thì càng ngày càng khó phân biệt.

We now know that both of these conditions are dominated

Chúng ta biết rằng cả hai căn bệnh này đều bị ảnh hưởng

by the influx of inflammatory cells

bởi các dãy tế bào bị viêm

and immune cells and abnormal blood vessels

và các tế bào miễn dịch và các mạch máu bất thường

and even stem cells.

và kể cả các tế bào gốc.

And so maybe the textbooks that I used are out of date.

Và có lẽ là các sách giáo khoa mà tôi từng sử dụng thì đều đã lỗi thời.

Well, at this point, you might say these are interesting observations,

Lúc này, bạn có thể cho rằng các quan sát này thật thú vị,

nhưng có dữ liệu lâm sàng nào cho thấy

but is there any clinical data which would suggest

that patients with one disease are actually at higher risk of the other?

các bệnh nhân mắc căn bệnh này sẽ có nguy cơ mắc bệnh kia cao hơn không?

Turns out that investigators, both in Asia and Europe,

Hóa ra là các điều tra viên, ở cả Châu Á lẫn Châu Âu,

have now started to test this hypothesis.

đã bắt đầu kiểm chứng giả thuyết này.

And just last year,

Và mới năm ngoái,

a very important article was published out of Germany,

một bài báo rất quan trọng đã được công bố ở Đức,

where they looked at more than 100,000 individuals

nơi họ đã quan sát hơn 100,000 người

with congestive heart failure

bị suy tim xung huyết

and they found that these people were at much higher risk

và họ đã phát hiện những người này có nguy cơ

of developing cancer.

phát bệnh ung thư cao hơn.

This is really interesting

Phát hiện này thật thú vị

and suggests to me that indeed having one disease

và nó đã gợi ý cho tôi rằng khi bạn mắc phải bệnh này

may put you at risk of the other.

thì bạn sẽ có nguy cơ mắc cả bệnh kia.

But this also raises a very important scientific principle

Nhưng nó cũng đồng thời đưa ra một nguyên tắc khoa khọc rất quan trọng

that association is not the same as causation.

rằng sự liên hệ lẫn nhau này không giống như quan hệ nhân quả.

And if you wanted to test that hypothesis,

Và nếu bạn muốn kiểm chứng giả thuyết đó,

you would have to do an experiment where you took a healthy individual

bạn phải làm một thí nghiệm trong đó phải lấy một cá thể khỏe mạnh

and then intentionally gave them a heart attack.

và cố ý tạo ra cơn đau tim.

You'd have to let some time go by

Bạn sẽ phải để qua một thời gian

to see what changes occur throughout the body.

để thấy được các thay đổi xuất hiện trên khắp cơ thể.

And then you could determine if their rate of cancer was higher

Và rồi bạn có thể xác định được liệu tỉ lệ họ mắc bệnh ung thư cao hơn

or vice versa, if their rate of heart disease was higher.

hay ngược lại, tỉ lệ mắc bệnh tim cao hơn.

Now, obviously, we can't do this type of an experiment in human beings.

Hiện tại, dĩ nhiên, chúng ta không thể tiến hành thí nghiệm này lên con người.

This would be unethical.

Điều này là phi đạo đức.

But this type of an experiment is done in research laboratories

Tuy nhiên thí nghiệm này được thực hiện trong các phòng thí nghiệm nghiên cứu

every day around the world

mỗi ngày trên thế giới

in mouse models of human disease.

lên các mẫu vật chuột mang mầm bệnh của con người.

Just last year, two very important studies were published

Mới năm ngoái, hai nghiên cứu rất quan trọng đã được công bố

where investigators took healthy mice

trong đó các nhà điều tra đã lựa chuột khỏe mạnh

and then implanted small tumors underneath their skin.

và sau đó cấy ghép các khối u nhỏ vào dưới da của chúng.

They looked at the rate at which these cancers would grow over time.

Họ đã quan sát sự phát triển của những loại ung thư theo thời gian.

And what they found in both studies was that the mice who had heart disease

Và kết quả từ hai nghiên cứu cho thấy các con chuột mắc bệnh tim

had much higher rates of cancer.

có khả năng cao mắc bệnh ung thư.

And what was fascinating to me

Và điều thu hút tôi

was that they were able to confirm these findings

là họ đã có thể xác nhận các phát hiện này

across a wide range of tumors,

xuyên suốt các dãy khối u,

suggesting to me that really the presence of heart disease

đã gợi ý cho tôi rằng thực tế việc mắc bệnh tim

is sufficient to accelerate cancer growth.

đủ để đẩy nhanh sự phát triển của ung thư.

So having heard all this,

Vì vậy sau khi nghe toàn bộ việc này,

the natural question is whether we can do anything about this.

câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta có thể làm gì để giải quyết hay không.

So outside of my work at Stanford, one of my volunteer roles

Vì vậy ngoài công việc ở Standord, tôi có vai trò tình nguyện viên

ở Hiệp hội Tim mạch Hoa Kì.

is with the American Heart Association.

Một trong những sáng kiến y tế công cộng của chúng tôi

And one of our public health initiatives is called Life’s Simple Seven.

có tên Bảy Yếu tố Đơn giản của Cuộc sống.

We try to get patients with a history of heart disease

Chúng tôi cố gắng giúp các bệnh nhân với tiền sử bệnh tim

to control these very simple and straightforward risk factors

kiểm soát những tác nhân nguy cơ cực kì đơn giản và trực tiếp này

like exercise, cholesterol and diet.

như vận động, lượng mỡ trong máu và chế độ ăn uống.

The idea here is that if you can control these,

Ý tưởng ở đây là nếu bạn có thể kiểm soát chúng,

you should be able to lower your risk

thì bạn sẽ có thể giảm đi nguy cơ

of having additional cardiovascular events.

phát sinh các biến cố tim mạch.

This is now pretty widely accepted.

Hiện nay điều này được nhiều người đồng ý.

But what's fascinating to me

Nhưng điều thu hút tôi

is that a group of investigators have now looked at the association

là việc một nhóm điều tra viên đã quan sát các mối liên hệ

giữa các nhân tố rủi ro với bệnh ung thư.

with these risk factors and cancer.

And in a study with more than 10,000 individuals

Và trong một nghiên cứu với hơn 10,000 cá thể

who were followed for almost two decades,

những người được theo dõi gần hai thập kỉ,

they found the people who had optimal control

họ đã thấy những ai có kiểm soát tích cực

of all their risk factors

tất cả các tác nhân nguy cơ

had a pretty low rate of developing cancer.

thì có tỉ lệ phát bệnh ung thư khá thấp.

But for each risk factor which fell out of control,

Nhưng đối với mỗi tác nhân rủi ro bị mất kiểm soát,

the risk of malignancy went up.

thì nguy cơ ác tính sẽ tăng lên.

And you can see that the group who had poor control of all seven risk factors

Và bạn có thể thấy rằng nhóm người có sự kiểm soát kém cho cả bảy nhân tố rủi ro

had by far the highest rates of cancer,

có tỉ lệ mắc ung thư cao nhất từ trước đến nay,

with nearly a doubling of the risk.

gần như có nguy cơ tăng gấp đôi.

So this suggests to me that,

Vì vậy điều này đã gợi ý cho tôi rằng,

in fact, if we want to control cancer,

thực tế, nếu chúng ta muốn kiểm soát bệnh ung thư,

we might start by controlling our cardiac risk profile.

chúng ta nên bắt đầu với việc kiểm soát các nguy cơ tim mạch của mình.

So this is fine and we continue to encourage our patients to do this.

Điều này tốt thôi và chúng tôi liên tục khuyến khích các bệnh nhân thực hiện nó.

But the reality is that even if I had a magic wand

Nhưng một thực tế là kể cả khi tôi có chiếc đũa thần

and could somehow optimally control everybody's risk factors,

và có thể bằng cách nào đó tối ưu hóa kiểm soát các rủi ro của mọi người,

we know that we would still be dealing with both the number one

chúng tôi biết mình vẫn sẽ phải đối mặt với cả nguyên nhân thứ nhất

and number two causes of death worldwide.

lẫn thứ hai gây ra cái chết trên toàn cầu.

This tells us that we need to find new therapies

Điều này cho thấy ta phải tìm ra các liệu pháp mới

that could treat or even prevent these conditions in the first place.

có thể chữa trị hoặc thậm chí là ngăn ngừa các điều kiện này ngay từ đầu.

Now our laboratory chooses to do this

Hiện nay phòng thí nghiệm của chúng tôi chọn thực hiện

with an unbiased genetics approach.

với phương pháp di truyền không thiên vị.

We take biopsies from patients

Chúng tôi lấy mẫu sinh thiết của bệnh nhân

with or without a wide variety of tumors,

có hoặc không có đa dạng các loại khối u,

or with and without cardiovascular disease.

hoặc có hay không có bệnh về tim mạch.

And instead of looking at one gene at a time,

Và thay vì quan sát một gen ở một thời điểm,

we scan the whole genome and look at the expression of all 20,000 genes.

chúng tôi rà soát toàn bộ gen và quan sát biểu hiện của tất cả 20,000 gen.

You can plot these on a plot like this

Bạn có thể phác họa theo một kịch bản như này

where each gray dot represents its own gene.

trong đó mỗi một đốm xám đại diện cho chính gen của nó.

And when you acquire enough samples,

Và khi bạn đạt đủ số mẫu,

you can begin to identify patterns of those genes

bạn có thể bắt đầu xác định các mẫu của các gen đó

which are bad for cancer

là xấu cho bệnh ung thư

versus those that protect against it.

so với các gen bảo vệ chống lại bệnh.

And do the same type of an experiment

Và làm một thí nghiệm tương tự

to find those things that will accelerate or prevent against cardiovascular disease.

để tìm ra các loại sẽ đưa tới hoặc ngăn ngừa bệnh về tim mạch.

Now, I think the clever part of this approach

Tôi nghĩ phương pháp này hay ở chỗ

is to integrate these

nó tích hợp

and to run these analyses simultaneously.

và chạy phân tích chúng đồng thời.

When you do this, we can begin to look at factors in the red quadrant.

Khi thực hiện, chúng ta có thể bắt đầu quan sát các tác nhân trong phần tư màu đỏ

These are genes that we suspect should be bad

Những gen này là các loại mà chúng tôi nghi ngờ có hại

for both heart disease disease and cancer

cho cả hai loại bệnh tim mạch và ung thư

and must be avoided at all costs.

và cần được tránh bằng mọi giá.

Or even better,

Hoặc thậm chí tốt hơn, ta có thể tìm thấy các yếu tố trong góc phần tư màu xanh

perhaps we can find factors in the blue quadrant

that should be able to protect against both diseases.

mà có thể chống lại cả hai loại bệnh.

We hypothesize that those factors in the blue quadrant could be prioritized

Chúng ta giả thuyết rằng các nhân tố ở phần tư màu xanh có thể được ưu tiên

to help us find new medicines to cure these two leading killers.

để giúp ta tìm ra phương thuốc mới chữa khỏi hai sát thủ dịch bệnh hàng đầu này.

Now our group has run these analyses on several thousand individuals.

Hiện tại nhóm của chúng tôi đang chạy phân tích trên hàng ngàn cá thể.

This work is still underway,

Công việc này vẫn đang tiến hành,

but so far we've identified a list of about three dozen pathways

nhưng tới nay chúng tôi đã xác định được một danh sách với khoảng ba mươi sáu cách

that we do think should be prioritized.

mà chúng tôi cho rằng nên được ưu tiên.

Now, time will tell if these work.

Bây giờ là lúc nói liệu chúng có hiệu quả không.

If all of them work, if some, if any of them work.

Liệu tất cả, hay một vài, hay có cách nào có hiệu quả không.

We just don't know.

Chúng tôi không biết.

But I do want to show you a couple of examples

Nhưng tôi muốn đưa một số ví dụ

that would suggest that we're on the right path.

cho thấy rằng ta đang đi đúng hướng.

In the red quadrant, one of the factors we found relates to inflammation.

Ở góc phần tư đỏ, chúng tôi thấy một trong các yếu tố

liên quan tới viêm nhiễm.

And we often think of inflammation as being bad,

Và chúng tôi thường cho rằng sự viêm nhiễm thì có hại,

but in reality, this is a process

nhưng trên thực tế, đó là một quá trình

that our body evolved to help us recover from injury

mà cơ thể chúng ta tiến hóa để giúp vượt qua các chấn thương

or to mount a fever to fight off an infection.

hoặc sốt để chiến đấu với sự nhiễm trùng.

But of course, there are always times

Nhưng dĩ nhiên, luôn có những lúc

where our body has too much of something.

cơ thể ta chịu đựng quá mức một thứ gì đó.

In this case,

Trong trường hợp này,

there's a rare genetic syndrome

một hội chứng di truyền hiếm gặp

where children can be born with overactive inflammation,

ở trẻ em được sinh ra trong tình trạng viêm nhiễm quá mức,

and they can have recurrent episodes of high fevers and rashes

và chúng có thể bị sốt lặp đi lặp lại kèm theo phát ban

and other neurocognitive and developmental delays.

cũng như nhận thức trì trệ và việc chậm phát triển.

Now in a triumph of science,

Bây giờ với thành công của khoa học,

investigators have pinpointed the exact molecule responsible for this,

các điều tra viên đã xác định được phân tử chính xác chịu trách nhiệm cho việc này,

and they developed a drug that can block it.

và họ sáng chế ra thuốc có thể ngăn nó lại.

These children who have these rashes that I mentioned before

Những đứa trẻ này là các cá thể bị phát ban mà tôi đã đề cập trước đó

can have a relatively remarkable improvement on these drugs

có tiến triển đáng kể đối với những loại thuốc này

and almost get back to a normal quality of life.

và hầu như đã quay lại với cuộc sống như bình thường.

But relevant to today's talk,

Liên quan đến buổi chia sẻ hôm nay,

it turns out that there are a group of cardiologists

hóa ra có một nhóm chuyên gia về tim mạch

who, for decades, have hypothesized

trong hàng thập kỉ đã giả thuyết

that these same inflammatory factors may also be driving heart disease.

rằng những nhân tố viêm nhiễm tương tự có thể cũng dẫn đến bệnh tim.

They were able to convince the company that makes this drug

Họ đã có thể thuyết phục công ty sản xuất ra loại thuốc này

to do a trial to look at the effect of this medicine

làm một thử nghiệm để quan sát tác dụng của loại thuốc này

in patients who had had a heart attack or a stroke in the past.

lên các bệnh nhân có bệnh tim hoặc có tiền sử bị đột quỵ.

And really, it was no surprise to many of us

Và cũng chả có gì bất ngờ

when the results of this trial were published.

khi các kết quả của thử nghiệm này được công bố.

And they showed that, in fact, compared to a placebo,

Và họ đã chỉ ra rằng, trên thực tế, so với giả dược,

that this medicine could prevent recurrent cardiovascular events.

thì loại này có thể ngăn ngừa tái phát các biến cố về tim mạch.

But our algorithms predict that this drug

Nhưng thuật toán của chúng tôi dự đoán loại thuốc này

should not only help prevent heart disease

không nên chỉ dùng để ngăn ngừa bệnh tim

but also should be able to prevent cancer.

mà còn nên được dùng để ngăn ngừa cho cả bệnh ung thư.

And so this particular article gained a lot of attention

Và vì vậy bài báo đặc thù này đã thu hút được nhiều sự chú ý

because when they unblinded their results,

bới vì khi họ công khai kết quả của mình,

the investigators were shocked to find

điều tra viên đã sốc khi phát hiện

that not only were the patients having fewer heart attacks

các bệnh nhân không những gặp ít các cơn đau tim hơn

but they were having a much lower rate of developing lung cancer

mà tỉ lệ mắc ung thư phổi cũng cực thấp

and a much lower rate of even dying from cancer.

và một tỉ lệ rất thấp với tử vong do ung thư.

In fact, these results were so surprising and powerful

Thực ra, những kết quả này thật bất ngờ và ấn tượng

that I understand the company that makes this drug

khiến tôi hiểu công ty sản xuất thuốc này

hiện nay đang sàng lọc và ưu tiên nó như là thuốc trị ung thư,

is now pivoting and prioritizing this as a cancer drug,

because the effects were so significant.

vì nó quá

hiệu quả.

How about another example from the blue quadrant this time?

Thế còn ví dụ khác từ góc phần tư màu xanh thì sao?

Well, here we come to one of my favorite cells in the body,

Ở đây ta có một trong số các tế bào yêu thích của tôi,

which is an immune cell called the macrophage.

là tế bào miễn nhiễm được gọi là đại thực bào.

Bây giờ, đại thực bào là từ tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “người ăn khỏe”

Now, macrophage is from the Greek, meaning "big eater."

And the role of this cell is to patrol the body,

Và vai trò của nó là đi tuần tra cơ thể người,

like a sentinel,

như lính gác,

and it looks for invading bacteria.

và nó sẽ tìm kiếm các vi khuẩn xâm nhập.

When it sees them, it actually will eat them

Khi nó phát hiện ra các vi khuẩn đó, nó sẽ ăn chúng

and remove them from our body before they can expand

và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể trước khi chúng lan rộng

and cause an infection.

và gây ra sự nhiễm trùng.

But just like in the last example, there are oncologists

Nhưng cũng giống như ví dụ cuối, các bác sĩ ung bướu

who have hypothesized that these macrophages

đã giả thuyết rằng các đại thực bào này

don't just have to eat bacteria,

thì không chỉ ăn vi khuẩn,

but they also have to look for and eat cancer cells

mà chúng còn tìm kiếm và ăn cả các tế bào ung thư

and hopefully get rid of them before they can grow

với hi vọng loại bỏ chúng trước chúng khi phát triển

and metastasize.

và di căn.

And so there's been a major initiative to develop medicines

Vì vậy đã có một sáng kiến lớn phát triển các loại thuốc

that can increase the appetite of these cells

mà có thể gia tăng độ thèm ăn của các tế bào này

to help them go after those tumors.

để giúp chúng theo sát các khối u đó.

Now, this story is still in its early days,

Bây giờ, việc này thì vẫn đang trong những ngày đầu,

and it's unclear if this type of an approach will work.

và không có gì rõ ràng là liệu phương pháp này có hiệu quả hay không.

But some of the early studies would suggest

Nhưng một vài nghiên cứu trước đã cho thấy

that patients who have metastatic lymphoma,

rằng các bệnh nhân đã từng di căn ung thư hạch,

which you can see spread throughout this person's body on their CAT scan,

là cái mà bạn có thể thấy nó lan rộng trong khắp cơ thể người qua máy soi CAT,

that they may have a remarkable response to these types of drugs.

thì có lẽ họ sẽ có phản ứng đáng kể với các loại thuốc này.

And you can imagine here that the tumors are melting away

Và bạn có thể tưởng tượng các khối u này đang tan ra

as they're being eaten by these cells

kiểu như chúng đang bị ăn mất bởi các tế bào này

due to their increased appetite.

nhờ sự gia tăng độ thèm ăn.

But once again, what we found is that our algorithms predict

Nhưng một lần nữa, điều được tìm thấy là thuật toán dự đoán

that, yes, this drug should work for cancer,

mà, đúng vậy, loại thuốc này có thể dùng cho bệnh ung thư,

but we think it might also work for heart disease.

nhưng có lẽ cũng hiệu quả với bệnh tim.

And so we've now gone back and retrospectively analyzed

Và vì vậy hiện nay chúng tôi đã quay lại và phân tích hồi cứu

the same CAT scans from the same cancer patients.

các bản soi CAT tương tự của các bệnh nhân bị ung thư.

But this time, instead of looking at the signal from their tumors,

Nhưng lần này, thay vì quan sát dấu hiệu trên các khối u

we can look at the signal in their blood vessels.

thì chúng tôi quan sát dấu hiệu trong các mạch máu của họ.

And here I'm pointing with the arrow to the carotid artery.

Và đây tôi đang sử dụng mũi tên để chỉ ra các động mạch cảnh.

This is the artery

Động mạch này sẽ giúp đưa máu lên não,

that brings the blood to the brain,

this is where cardiovascular disease will build up

đây là nơi các bệnh về tim mạch sẽ tích tụ

in patients before they have a stroke.

trong cơ thể người bệnh trước khi đột quỵ.

And what we found is that while their cancer was melting away,

Và chúng tôi đã phát hiện trong khi các khối ung thư đang tan đi,

it looks like their cardiovascular disease was melting away, too.

thì dường như bệnh tim cũng dần biến mất.

And so, once again,

Và vì vậy, một lần nữa,

these algorithms are predicting

các thuật toán này đang dự đoán

that we may be able to identify therapies

rằng có lẽ chúng ta sẽ xác định được các liệu pháp

that could be dual purposed to attack both conditions at the same time.

có thể chống lại cả hai căn bệnh cùng một lúc.

We don't yet know if any of these other pathways

Ta chưa biết

liệu có bất kì cách nào khác trong số này

will have the same type of success.

sẽ có cùng thành công này hay không.

But what we do know for sure is the lesson that Galileo taught us

Nhưng điều chúng tôi biết chắc chắn là bài học mà Gallileo đã dạy cho chúng ta

almost four centuries ago,

trong gần bốn thế kỉ qua,

and that there is no such thing as settled science.

và không có gì gọi là khoa học ổn định cả.

We must challenge dogma,

Ta phải chống chọi với giáo điều,

we must break down traditional silos.

chúng ta phải phá vỡ các nền tảng truyền thống.

Because if we do,

Bởi vì chỉ khi ta làm được,

we may no longer be powerless against these leading killers,

chúng ta mới không vô lực khi chống lại những sát nhân bệnh dịch hàng đầu này,

but may, in fact find ways to treat the world's two leading killers.

nhưng có lẽ là tìm được cách chữa hai sát nhân hàng đầu thế giới này.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)