What Do Insects Do When Nature Calls? | Saad Bhamla | TED

38,072 views ・ 2023-03-03

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Nguyễn Minh Ngọc Reviewer: Hung Trieu
00:04
I love bugs.
0
4584
2378
Tôi yêu bọ.
00:07
I think of them as nature’s tiny engineers
1
7462
4254
Tôi nghĩ chúng là những kĩ sư tí hon của thiên nhiên
00:11
because they come up with the most extraordinary and incredible solutions
2
11758
4129
bởi vì chúng nảy ra những giải pháp khác thường nhất và không thể tin được
00:15
to life’s problems.
3
15887
1293
đối với những vấn đề của cuộc sống.
00:17
And I just love observing them
4
17180
1710
Và tôi chỉ yêu quan sát chúng
00:18
because they're so full of surprises and curiosities.
5
18890
3003
bởi vì chúng đầy những sự bất ngờ và sự hiếu kỳ.
00:22
During my career, I studied spiders that use their webs as a slingshot
6
22435
5214
Trong công việc của tôi, tôi đã nghiên cứu những con nhện
dùng tơ của chúng như 1 chiếc súng cao su
00:27
to capture prey deep in the Amazon rainforest,
7
27649
3170
để bắt những con mồi sâu trong rừng nhiệt đới Amazon,
00:30
worms that tangle up with each other
8
30860
2169
những con giun quấn vào nhau
00:33
and form knots to form these shape-shifting blobs
9
33071
3128
và hình thành các nút thắt để thành các đốm thay đổi hình dạng này
00:36
to survive in harsh environments such as sewers and caves,
10
36199
3462
để sống sót trong môi trường khắc nghiệt như là cống rãnh hay hang động
00:39
and tiny aquatic beetles that bring their own scuba gear when they dive,
11
39661
3545
và bọ cánh cứng nhỏ mang theo thiết bị lặn của riêng chúng khi lặn
00:43
on their butts.
12
43248
1626
trên mông của chúng.
00:44
But today, I'm going to tell you a story
13
44916
3504
Nhưng hôm nay, tôi sẽ kể với bạn một câu chuyện
00:48
about one of nature's most extraordinary engineers
14
48420
4171
về một kĩ sư lạ thường nhất của thiên nhiên
00:52
that pushes the limits of fluid mechanics and bioengineering
15
52591
4629
đã vượt qua các giới hạn của cơ học chất lỏng và kỹ thuật sinh học
00:57
and, arguably, solves their number one problem --
16
57220
3837
và, được cho là, giải quyết vấn đề số một của chúng --
01:02
how insects pee.
17
62350
2086
côn trùng đi tiểu như thế nào.
01:05
A few years ago, my student, Elio Challita, and I
18
65145
4004
Một vài năm trước, học sinh của tôi, Elio Challita, và tôi
01:09
observed this tiny insect having a private moment
19
69190
2628
đã quan sát côn trùng nhỏ bé này có thời gian riêng tư
01:11
in our own backyards in Atlanta,
20
71860
2127
ở trong sân sau của chúng tôi ở Atlanta,
01:13
and we couldn't believe our eyes.
21
73987
1752
và chúng tôi không thể tin vào mắt mình.
01:15
This insect was peeing for hours,
22
75739
3169
Con côn trùng này đã đi tiểu hàng giờ,
01:18
and it was so quick we could barely see it.
23
78950
2461
và nó nhanh đến mức chúng tôi không thể nhìn thấy nó.
01:21
And we were blown away -- we had never seen anything like this.
24
81453
3336
Chúng tôi ngạc nhiên --
chúng tôi chưa bao giờ thấy điều gì như này.
01:24
We had never seen an insect pee.
25
84831
1585
Tôi chưa từng thấy côn trùng tiểu.
01:26
So today, I'm going to tell you how insects pee,
26
86458
3670
Nên hôm nay, tôi sẽ nói với các bạn côn trùng đi tiểu như thế nào,
01:30
why they pee so much and in this way,
27
90128
2628
tại sao họ đi tiểu nhiều như vậy và lại theo cách này,
01:32
and finally, why you should care about insect pee.
28
92797
3295
cuối cùng, tại sao bạn nên quan tâm đến nước tiểu của côn trùng.
01:36
(Laughter)
29
96134
1168
(Tiếng cười)
01:37
So sit back and relax -- you're in for a treat.
30
97344
2544
Hãy ngồi lại và thư giãn -- bạn sẽ nhận được một sự bất ngờ.
01:39
(Laughter and applause)
31
99929
3462
(Tiếng cười và vỗ tay)
01:43
(Laughs) So one of the first things we had to discuss
32
103433
2961
(Cười) Một trong những điều đầu tiên chúng ta phải nói
01:46
is "Wait a second -- insects pee?"
33
106436
2252
là “Đợi chút -- nước tiểu của côn trùng?”
01:49
And it turns out that almost all insects pee,
34
109189
3086
Và hóa ra là gần như tất cả côn trùng đều đi tiểu,
01:52
in one form or another.
35
112317
1209
dưới thể này hay thể khác.
01:53
It's a closed system -- what goes in must come out.
36
113568
2795
Đó là một hệ thống khép kín -- những gì đi vào phải đi ra.
01:56
But the protagonist of today's story, Homalodisca vitripennis,
37
116363
3128
Nhưng nhân vật chính của ngày hôm nay, Homalodisca vitripennis,
01:59
or a glassy-winged sharpshooter --
38
119491
1751
hay ve cánh trong ngòi nhọn --
02:01
isn't it gorgeous?
39
121284
1168
tuyệt đẹp phải không?
02:02
You can see where it gets its name from, it's got these transparent wings.
40
122452
3503
Bạn có thể thấy tên nó từ đâu, nó có đôi cánh trong suốt này.
02:05
This insect specializes in feeding on xylem fluid from plants.
41
125955
5881
Côn trùng này chuyên kiếm ăn trên chất lỏng xylem từ thực vật.
02:11
It’s a sapsucker.
42
131878
1460
Nó là một loại hút nhựa cây.
02:13
But I think of it as a plant's mosquito.
43
133338
2169
Nhưng tôi nghĩ về nó như muỗi của cây.
02:15
And just after a mosquito sucks your blood,
44
135548
3045
Và chỉ sau khi một con muỗi hút máu bạn,
02:18
it leaves behind a parting gift --
45
138593
1668
nó để lại một món quà chia tay --
02:20
so do these sharpshooters
46
140261
2169
những con ve này cũng vậy.
02:22
that spread bacteria into these plants,
47
142472
2586
Chúng mang vi khuẩn vào những cái cây này,
02:25
and it causes devastating and deadly diseases in plants,
48
145058
3378
và nó gây ra những bệnh nguy hiểm và chết chóc,
02:28
killing them.
49
148436
1168
và giết chết thực vật.
02:29
This is a huge problem in agriculture, including here in California,
50
149646
3295
Đây là một vấn đề lớn trong nông nghiệp, bao gồm cả ở California,
02:32
where it caused millions of dollars in damage to vineyards.
51
152982
3254
nơi gây thiệt hại hàng triệu đô la cho vườn nho.
02:36
And you can appreciate what they lack in size,
52
156277
3504
Và bạn có thể đánh giá cao những gì chúng thiếu về kích thước,
02:39
they make up in numbers.
53
159823
1710
chúng bù đắp nó bằng số lượng.
02:41
This is what millions of insects feeding and peeing looks like.
54
161533
6089
Đây là cách hàng triệu con ăn và đi tiểu trông như thế nào.
02:47
If only this woman knew where that water was coming from.
55
167664
2836
Giá như người phụ nữ này biết nguồn nước đó đến từ đâu.
02:50
(Laughter)
56
170542
2335
(Tiếng cười)
02:52
Now, don't worry, this insect's pee is just water.
57
172877
3587
Bây giờ, đừng lo, nước tiểu của côn trùng này chỉ là nước.
02:56
And so for the first time, I'm going to show you this behavior,
58
176464
3170
Và thế là lần đầu tiên, tôi sẽ cho bạn thấy hành vi này,
02:59
slowed down with our high-speed cameras,
59
179634
2377
tua chậm lại bằng camera của chúng tôi,
03:02
and this is what we discovered.
60
182053
1669
đó là những gì chúng tôi tìm ra.
03:03
We realized that this insect forms a droplet of pee,
61
183763
3420
Chúng tôi nhận ra rằng loài côn trùng này tạo giọt nước tiểu,
03:07
and then it flings them at extreme accelerations,
62
187183
4004
và sau đó phóng chúng với gia tốc cực đại,
03:11
of 40 g-forces.
63
191229
1835
với lực 40 g.
03:13
That's 40 times faster than the sprint of a cheetah.
64
193106
3587
Tốc độ đó nhanh gấp 40 lần so với
tốc độ chạy nước rút của một con báo.
03:16
These insects are really packing a punch from their butts.
65
196735
2961
Con con ve này thực sự có quyền năng từ đuôi của chúng.
03:19
And we wanted to under-- (Laughs)
66
199696
3754
Và chúng tôi muốn đi sâu xuống dưới -- (Cười)
03:23
We wanted to take a closer look at this flicker,
67
203491
2711
Chúng tôi muốn quan sát kỹ hơn hành động này,
03:26
so we put this insect and took a look under a microscope at its business end,
68
206202
4129
nên chúng tôi đặt côn trùng này dưới kính hiển vi và quan sát phần mông của chúng,
03:30
and this beautiful structure has a scientific name:
69
210331
3337
và cấu trúc tuyệt đẹp này có tên khoa học là:
03:33
it's called a butt flicker.
70
213668
1335
Đó là một cú nhấp nháy mông.
03:35
(Laughter)
71
215044
1752
(Tiếng cười)
03:36
And this is what we discovered.
72
216838
1668
Đây là những gì chúng tôi tìm thấy.
03:38
We realized that this insect had evolved springs and latches,
73
218506
3629
Chúng tôi nhận ra loài côn trùng này đã phát triển sự đàn hồi
03:42
just like a catapult, so that it could efficiently hurl its droplets of pee,
74
222177
4337
giống như máy phóng, để nó có thể phóng những giọt nước tiểu của nó hiệu quả
03:46
repeatedly, at these high accelerations.
75
226556
2377
lặp đi lặp lại, ở những gia tốc cao này.
03:49
Now, we wanted to measure the speed at which this flicker was moving,
76
229350
4630
Bây giờ, chúng tôi muốn đo tốc độ di chuyển của hành động này,
03:54
and the droplets,
77
234022
1251
và các giọt nước,
03:55
so we measured the speed of both the droplets and the flicker.
78
235273
5964
vì vậy chúng tôi đã đo tốc độ của cả 2 thứ: giọt nước và cú nhấp nháy.
04:01
And this is where we made a puzzling observation.
79
241237
2419
Đây là nơi chúng tôi đã làm quan sát khó hiểu này.
04:03
The speed of the droplets in the air was faster than the flicker.
80
243698
3462
Tốc độ của giọt nước trong không khí nhanh hơn cú nhấp nháy
04:07
So if you take a ratio of that, we were expecting it to be 100 percent,
81
247160
3670
Vì vậy, nếu bạn muốn lấy tỷ lệ của nó, chúng tôi đã mong đợi nó là 100%,
04:10
but turns out that the speed of the droplets
82
250830
2962
nhưng hóa ra tốc độ của các giọt nước
04:13
are about 150 to 200 [percent] faster than the flicker itself.
83
253833
4421
nhanh hơn khoảng 150-200% so với bản thân cú nhấp nháy.
04:18
This is why this is counterintuitive:
84
258713
1877
Đây là tại sao điều này lại khác thường:
04:20
imagine a Yankees baseball player throwing a ball at 100 miles an hour.
85
260632
4087
tưởng tượng một cầu thủ bóng chày Yankees ném một quả bóng 100 dặm/giờ.
04:24
At some point during that throw,
86
264761
1543
Tại một thời điểm nào trong lần ném đó,
04:26
their hands and fingers are moving at 100 miles an hour.
87
266346
3003
bàn tay và ngón tay họ đang di chuyển với tốc độ 100 dặm/giờ.
04:29
Say an amateur ballplayer throws a ball at 50 miles an hour,
88
269349
2878
Nói một người chơi nghiệp dư ném bóng với tốc độ 50 dặm/giờ,
04:32
and if you measure the speed of the ball
89
272227
1960
và nếu bạn đo tốc độ của quả bóng
04:34
and it's 100 miles an hour in midair,
90
274187
1835
nó là 100 dặm/giờ trong không trung,
04:36
we’d be surprised -- where would that extra speed come from, right?
91
276022
3170
chúng ta sẽ ngạc nhiên -- cái tốc độ đó từ đâu đến , phải không?
04:39
This is exactly what these insects are doing.
92
279192
2169
Đây là những gì con côn trùng này đang làm.
04:41
So to solve this puzzle, we went back and looked at our videos.
93
281361
3044
Để giải câu đố này chúng tôi trở lại và xem các video của mình.
04:44
And we’ll play this a couple of times --
94
284405
1919
Và chúng tôi sẽ bật lại video vài lần --
04:46
see if you can figure this out.
95
286324
1585
để xem bạn có tìm ra nó không.
04:50
Did you catch it?
96
290245
1334
Bạn có thấy nó không?
04:51
Let me grab a frame.
97
291913
1293
Để tôi chụp màn hình lại.
04:53
We realized that unlike a baseball that’s rigid ...
98
293206
2461
Chúng tôi nhận ra, không giống 1 quả bóng chày cứng
04:55
due to surface tension, these tiny droplets are squishy,
99
295667
3920
do sức căng bề mặt, những giọt nước này rất nhẹ và mềm,
04:59
and we had an “aha” moment.
100
299587
1418
chúng tôi đã hiểu ra vấn đề.
05:01
We were wondering if this insect is storing energy
101
301005
2795
Chúng tôi đã tự hỏi nếu côn trùng này đang trữ năng lượng
05:03
due to the surface tension just before launch.
102
303842
2627
do sức căng bề mặt ngay trước khi phóng.
05:06
And to test this, we did, naturally, what any of us would do --
103
306886
3212
Và để kiểm tra, dĩ nhiên,
chúng tôi đã làm điều mà bất kỳ ai trong ta sẽ làm --
05:10
we converted our kitchen tables into a lab to test this.
104
310098
3670
chúng tôi đã chuyển bàn bếp vào phòng thí nghiệm để kiểm tra điều này.
05:13
So now, we're going to place droplets on a speaker,
105
313768
2461
Bây giờ, chúng tôi sẽ đặt những giọt nước lên loa
05:16
to squish them at high speeds,
106
316271
2085
để ép chúng với tốc độ cao,
05:18
and this is what we discovered.
107
318356
2085
và đây là những gì chúng tôi phát hiện ra.
05:20
We realized that water that flows in our faucets like a liquid,
108
320984
4713
Chúng tôi nhận ra rằng nước trong vòi của chúng ta như một chất lỏng,
05:25
at these tiny scales, due to surface tension,
109
325697
2669
ở những phạm vi nhỏ, do sức căng bề mặt,
05:28
with the right timing, can get a kick, store energy,
110
328366
3128
với thời điểm thích hợp,
có thể có một cú hích tích trữ năng lượng,
05:31
and if you time it just right,
111
331494
1752
và nếu bạn canh đúng thời gian,
05:33
you can launch these off at extremely high speeds,
112
333246
2544
bạn có thể phóng chúng ở tốc độ cực cao,
05:35
just like a child on a trampoline.
113
335832
2252
giống như một đứa trẻ trên tấm bạt lò xo.
05:38
And to test this idea of timing, we even built a catapult.
114
338501
4630
Và để kiểm tra ý tưởng về thời gian này, chúng tôi đã tạo ra một máy phóng.
05:43
Our should I say a "cata-pee"?
115
343172
2753
Hay tôi có nên gọi nó là “máy phóng nước tiểu” không?
05:45
(Laughter)
116
345925
1085
(Tiếng cười)
05:47
And it reinforced this idea: too slow, the droplets don’t go off,
117
347010
3962
Và nó củng cố ý tưởng này: quá chậm, những giọt nước không bay,
05:50
and then if you move at the right speed, you've flung this.
118
350972
2836
và nếu bạn di chuyển với tốc độ phù hợp, bạn sẽ phóng được.
05:54
So I've told you today
119
354726
1710
Vì vậy, hôm nay tôi đã nói với bạn
những con côn trùng này sử dụng cấu trúc máy phóng như thế nào
05:56
how these insects use this catapulting structure
120
356477
2378
05:58
to store energy and surface tension
121
358897
2127
để dự trữ năng lượng và sức căng bề mặt
06:01
and throw these droplets at record-breaking speeds
122
361065
2878
và phóng những giọt nước này với tốc độ kỷ lục
06:03
to be, really, number one ...
123
363943
1919
thực sự, là số một ...
06:06
at number one.
124
366362
1168
vị trí số một.
06:07
(Laughs) But why have these insects evolved this remarkable ability?
125
367947
3963
(Cười) Nhưng tại sao côn trùng này phát triển được khả năng đáng kinh ngạc này?
06:11
And there are two reasons for this.
126
371951
1752
Có hai lý do cho việc này.
06:13
Number one is they are on a zero-calorie diet.
127
373703
4046
Đầu tiên là do nó ăn chế độ ăn kiêng không calo.
06:17
These tiny bugs are feeding from the xylem fluid
128
377749
2919
Những con ve này kiếm ăn từ chất lỏng xylem
06:20
that comes up through the roots, through the soil,
129
380668
2378
cái mà mọc lên từ rễ, xuyên qua đất,
06:23
and goes to the rest of the plant.
130
383087
1669
và đi đến phần còn lại của cây.
06:24
It's very, very poor in nutrients --
131
384797
1836
Nó rất, rất nghèo chất dinh dưỡng --
06:26
it's just water and some minerals.
132
386633
1668
nó chỉ là nước và 1 số khoáng chất
06:28
This is unlike the phloem fluid, which is rich in sugar,
133
388301
2794
Cái này không giống chất lỏng phloem, cái mà có nhiều đường,
06:31
coming through photosynthesis at the leaves
134
391095
2044
thông qua quá trình quang hợp ở lá
06:33
and going through the rest of the plant.
135
393181
1918
và đi qua phần còn lại của cây.
06:35
This is akin to a human
136
395141
2002
Điều này giống như một con người
06:37
purely sustaining themselves on a diet of diet lemonade.
137
397185
3962
hoàn toàn nuôi sống bản thân trong một chế độ ăn kiêng nước chanh.
06:41
Very low energy source --
138
401189
1376
Nguồn năng lượng rất thấp --
06:42
you'd have to constantly drink, but you'd have to constantly pee as well.
139
402565
3629
bạn sẽ phải liên tục uống, nhưng bạn cũng phải đi tiểu liên tục.
06:46
This still doesn't explain why these insects pee in droplets,
140
406527
3170
Điều này vẫn chưa giải thích được tại sao côn trùng này tiểu thành giọt,
06:49
and not in jets, like you and I would,
141
409739
2836
và không phải phun ra thành tia, như bạn và tôi sẽ làm,
06:52
if you were to take a bio break.
142
412617
2044
nếu bạn muốn nghỉ để đi vệ sinh.
06:54
Let's take a look at cicadas.
143
414702
1460
Chúng ta hãy cùng xem ve sầu.
06:56
These are the cousins of these sharpshooters.
144
416162
2419
Đây là họ hàng của những con ve này.
06:58
They're also xylem fluid feeders ...
145
418623
3670
Chúng cũng dựa vào chất lỏng xylem ...
07:02
and they pee in jets.
146
422293
1502
và nó đi tiểu thành tia.
07:03
(Laughter)
147
423836
1085
(Tiếng cười)
07:04
I love this video.
148
424921
1376
Tôi yêu cái video này.
07:06
This shows cicadas doing two of their favorite things
149
426297
2544
Video cho thấy ve sầu đang làm hai điều chúng yêu thích
07:08
when they come out of hibernation --
150
428883
1752
khi chúng ra khỏi giấc ngủ đông --
07:10
singing at the top of their lungs and peeing in the wind.
151
430677
2752
hát thật to và đi tiểu trong gió.
07:13
(Laughter)
152
433471
1960
(Tiếng cười)
07:15
And the second reason why these insects pee in droplets is size --
153
435431
3462
Và lý do thứ hai tại sao côn trùng này tiểu thành giọt là kích thước --
07:18
these things are tiny, they're smaller than my pinky.
154
438893
2669
Chúng rất nhỏ, nhỏ hơn cả ngón út của tôi.
07:22
In fact, the surface tension that enables them to store energy
155
442105
4296
Trên thực tế, sức căng bề mặt cho phép chúng dự trữ năng lượng
07:26
in these droplets to launch
156
446442
1794
trong những giọt này để phóng
07:28
is actually an impediment,
157
448277
1627
thực sự là một trở ngại,
07:29
because gravity doesn't matter,
158
449904
1585
vì trọng lực không quan trọng,
07:31
and surface tension sticks these droplets to their bodies.
159
451531
2794
và sức căng bề mặt dính những giọt này vào cơ thể chúng.
07:34
So they actually have to flick these droplets away --
160
454325
2586
Vì vậy, chúng thực sự phải bỏ những giọt này đi --
07:36
it's actually very difficult for these tiny bugs to pee.
161
456911
2920
thực sự rất khó khăn cho những con bọ này để đi tiểu.
07:39
And that's why I just love studying bugs.
162
459872
3295
Và đó là lý do tại sao tôi thích nghiên cứu những con bọ.
07:43
This tiny engineer has figured out how to survive on barely just water
163
463668
5797
Kỹ sư nhỏ bé này đã tìm ra làm thế nào để tồn tại chỉ bằng nước
07:49
through the xylem fluid.
164
469507
1710
thông qua chất lỏng xylem.
07:51
And it’s figured out to do so, it has to drink a lot,
165
471259
2502
Và để tìm ra điều đó, nó phải uống rất nhiều,
07:53
and pee a lot.
166
473803
1210
và tiểu rất nhiều.
Theo nghĩa đó, nó không quá khác với các kĩ sư khác mà tôi biết
07:55
In that sense, it's not so different from other engineers I know
167
475013
3003
trong một quán bar tối thứ sáu.
07:58
on a Friday night at a bar.
168
478057
1335
07:59
(Laughter)
169
479434
1001
(Tiếng cười)
08:00
But to do so,
170
480476
1252
Nhưng để làm điều đó,
08:01
it’s figured out it had to evolve this catapulting structure
171
481728
3545
nó hiểu rằng mình phải phát triển cái cấu trúc máy phóng này
08:05
and fling these droplets at high speeds.
172
485314
2712
và phóng những giọt này ở tốc độ cao.
08:08
And that’s why I always tell my students when we explore new bugs,
173
488026
3336
Đó là lý do tôi luôn nói với học sinh khi chúng tôi tìm ra sinh vật mới
08:11
"It's not a bug, it's a feature."
174
491404
2002
“Nó không phải là sâu bọ, nó là một sự đặc biệt”
08:13
(Laughter)
175
493448
3169
(Tiếng cười)
08:16
(Applause)
176
496617
4880
(Vỗ tay)
08:21
OK, so why should you care about insect pee,
177
501581
2210
Vậy sao bạn nên để ý việc côn trùng đi tiểu
08:23
and what’s the practical application of this work?
178
503791
2336
và thực tế ứng dụng của công việc này là gì?
08:26
Maybe, maybe one day,
179
506127
2002
Có thể, có thể một ngày,
08:28
these ideas, these principles could help us design
180
508129
2920
những ý nghĩ, những nguyên lý này có thể giúp ta thiết kế
08:31
more efficient water-ejector systems
181
511049
1835
hệ thống phun nước hiệu quả hơn
08:32
for our smartphones, our watches and hearing aids.
182
512925
3629
cho điện thoại thông minh, đồng hồ và máy trợ thính của chúng ta.
08:36
But I have to be honest,
183
516554
1710
Nhưng tôi phải nói thật là,
08:38
that's not really why I've obsessed over insect pee
184
518306
4212
điều đó không thực sự làm tôi ám ảnh với nước tiểu côn trùng
08:42
for the last four years.
185
522518
1710
trong bốn năm qua.
08:45
I do this because when I share my work with kids,
186
525229
5965
Tôi làm vậy là vì khi tôi chia sẻ công việc của mình tới bọn trẻ,
08:51
it ignites their curiosity.
187
531194
1793
nó khơi gợi sự tò mò của chúng.
08:53
When I talk about insect pee, it makes their eyes light up.
188
533446
3920
Khi tôi nói về nước tiểu của côn trùng, mắt chúng sáng lên.
08:57
They laugh, they run around in their backyards,
189
537366
3671
Chúng cười và chạy quanh sân,
09:01
looking at bugs and asking questions.
190
541079
3044
nhìn những sinh vật và đặt câu hỏi.
09:04
It reminds them and us that we can discover marvelous in the mundane,
191
544165
5923
Nó nhắc bọn trẻ và chúng ta rằng mình có thể khám phá điều kì diệu của thế giới,
09:10
even in our own backyards.
192
550088
1918
ngay cả trong chính sân nhà của mình.
09:12
We just have to look closely.
193
552048
2169
Chúng ta chỉ cần nhìn sâu hơn.
09:14
Thank you so much.
194
554258
1210
Cảm ơn rất nhiều.
09:15
(Cheers and applause)
195
555468
7007
(Hoan hô và vỗ tay)
09:23
I've got to go pee.
196
563893
1501
Tôi phải đi vệ sinh đây.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7