Wild, Intricate Sculptures — Made Out of My Hair | Laetitia Ky | TED

Translator: Quỳnh Phương Flora Reviewer: Thái Hưng Trần

I was born and I grew up in Ivory Coast,

Tôi sinh ra và lớn lên ở Bờ Biển Ngà,

and like so many other African kids,

và giống như nhiều đứa trẻ châu Phi khác,

I used to resent my Blackness, including my hair.

tôi từng phẫn nộ với màu da của mình, bao gồm cả mái tóc của tôi.

I longed for straight hair

Tôi khao khát mái tóc thẳng

that could be easily managed and brushed.

có thể dễ dàng quản lý và chải.

After years of using hair relaxer,

Sau nhiều năm sử dụng thuốc giãn tóc,

I went back to natural hair at 16 after an incident with my hair

tôi đã trở lại với mái tóc tự nhiên ở tuổi 16 sau một sự cố với mái tóc

that forced me to shave and start over,

buộc tôi phải cạo râu và bắt đầu lại,

and it was a very hard new beginning.

và đó là một khởi đầu mới rất khó khăn.

But at 18,

Nhưng ở tuổi 18,

while I was still in the process of learning how to love my natural hair,

trong khi tôi vẫn đang trong quá trình học cách yêu mái tóc tự nhiên của mình,

I came across a photo album

tôi bắt gặp một album ảnh cho

showing the hair of African women in pre-colonial society,

thấy mái tóc của phụ nữ châu Phi trong xã hội tiền thuộc địa,

and I was instantly inspired.

và tôi ngay lập tức được truyền cảm hứng.

Seeing that photo album was so powerful to me.

Nhìn thấy album ảnh đó thật mạnh mẽ đối với tôi.

It made me see hair completely differently.

Nó khiến tôi nhìn tóc hoàn toàn khác.

Not just as a beauty tool,

Không chỉ là một công cụ làm đẹp,

but as a way to communicate and to tell stories about who we are.

mà là một cách để giao tiếp và kể những câu chuyện về chúng ta là ai.

And immediately, I started to experiment with my own hair.

Và ngay lập tức, tôi bắt đầu thử nghiệm với mái tóc của chính mình.

I wanted to see what I was able to create.

Tôi muốn xem những gì tôi có thể tạo ra.

And today I'm an artist and hair sculpting is one of my media.

Giờ đây tôi là một nghệ sĩ và điêu khắc tóc là một phương tiện của tôi.

(Applause and cheers)

(Vỗ tay và cổ vũ)

I use my hair to advocate for what I believe in,

Tôi dùng mái tóc của mình để ủng hộ những gì tôi tin tưởng,

particularly for issues that affect women and girls.

đặc biệt là các vấn đề ảnh hưởng đến phụ nữ và trẻ em gái.

But it didn't start that way.

Nhưng nó không bắt đầu theo cách đó.

At the beginning, I was just doing beautiful shapes

Lúc đầu, tôi chỉ làm những hình dạng đẹp

for the aesthetic aspects.

cho khía cạnh thẩm mỹ.

I started with doing simple geometrical shapes

Tôi bắt đầu với việc tạo ra những hình dạng hình học đơn giản

just for the beauty of it,

chỉ vì vẻ đẹp của nó,

and when I was posting those shapes online,

và khi tôi đăng những hình ảnh đó lên mạng,

tôi đã nhận được nhiều sự ủng hộ

I was receiving so much love

that it encouraged me to push my limit

đến mức nó khiến tôi vượt qua giới hạn của mình

to create more complex sculpture.

để tạo ra những tác phẩm điêu khắc phức tạp hơn.

From 2017 when I first started

Từ năm 2017 khi tôi mới bắt đầu

until now, I’ve made hundreds of sculptures.

cho đến bây giờ, tôi đã tạo ra hàng trăm tác phẩm điêu khắc.

Some can be playful, others can be very serious.

Một số có thể vui nhộn, một số khác có thể nghiêm túc hơn.

So here are just a few examples of what I can do with my hair.

Sau đây là một ít ví dụ về những gì tôi có thể làm với tóc của mình.

Animals.

Động vật.

(Cheers and applause)

(Tiếng cổ vũ và vỗ tay) Những thứ

Random things, like an umbrella or car.

ngẫu nhiên, như một chiếc ô hoặc xe hơi.

(Laughs)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay) Chân

Portraits.

dung.

Audience: Wow!

Khán giả: Wow!

Text, like here where I write “perfect” with my hair

Văn bản, như ở đây tôi đã viết “hoàn hảo” với mái tóc của mình

because I do believe my hair is perfect.

vì tôi tin rằng mái tóc của tôi là hoàn hảo.

(Laughs)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay) Phim

Cartoon.

hoạt hình.

(Laughter)

(Cười)

Sunflowers.

Hoa hướng dương.

Fashion accessories.

Phụ kiện thời trang.

Wings.

Đôi cánh.

Even zodiac-inspired hairstyle because my rising sign is Scorpio.

Ngay cả kiểu tóc lấy cảm hứng từ hoàng đạo vì cung hoàng đạo của tôi là Bọ Cạp.

I'm another astrology freak.

Tôi cũng rất đam mê chiêm tinh học.

(Laughter)

(Cười)

Medusa and even body parts.

Medusa và thậm chí cả các bộ phận cơ thể.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay) Cảm

Thanks.

ơn.

The process to make the sculpture is actually pretty simple.

Quá trình tạo ra tác phẩm điêu khắc thực sự khá đơn giản.

The idea comes to my head, I do a little sketch

Ý tưởng nảy ra trong đầu tôi, tôi vẽ một bản phác thảo nhỏ

and then I just sculpt, using my natural hair,

và rồi tôi chỉ điêu khắc với mái tóc tự nhiên này,

some hair extension and wire.

một số phần nối tóc và dây.

I just wrap the braid around the wire,

Tôi chỉ cần quấn bím quanh dây,

and then it's very easy for me to shape as I want.

và sau đó tôi rất dễ tạo hình như tôi muốn.

And in general, you know,

Và nói chung, bạn biết đấy,

to make the sculpture being able to stand on top of my head,

để làm cho tác phẩm điêu khắc có thể đứng trên đầu tôi,

the base needs to be extremely tight.

phần đế cần phải cực kỳ chặt chẽ.

So if you're wondering, is it hurtful? Yes.

Vì vậy, nếu bạn đang tự hỏi, nó có đau không? Có.

(Laughter)

(Cười)

Yes it is.

Đúng vậy.

But this is why, in general, I quickly undo it after the photo shoot.

Nhưng đây là lý do tại sao, thường tôi nhanh chóng tháo ra sau buổi chụp hình.

Most of the time I will take the picture by myself, but when I need help,

Hầu hết thời gian tôi sẽ tự chụp ảnh, nhưng khi tôi cần giúp đỡ, em gái

my little sister, Florencia,

tôi, Florencia,

who is the most supportive person on the planet,

người ủng hộ nhất hành tinh,

will help me.

sẽ giúp tôi.

And depending on what I want to create,

Và tùy thuộc vào những gì tôi muốn tạo ra,

a sculpture can take me from five minutes to more than three, four or five hours.

một tác phẩm có thể khiến tôi mất từ năm phút đến hơn ba, bốn hoặc năm giờ.

When I started to create,

Khi tôi bắt đầu sáng tạo,

I was just doing, as I said before,

tôi chỉ làm, như tôi đã nói trước đây,

for the beauty of it, no meanings.

vì vẻ đẹp của nó, không có ý nghĩa.

But it changed in 2018

Nhưng nó đã thay đổi vào năm 2018

when one of my photo series went completely viral.

khi một trong những bộ ảnh của tôi hoàn toàn lan truyền.

It was this one.

Đó là cái này.

I shaped my hair as a second pair of hands,

Tôi định hình mái tóc của mình như bàn tay thứ hai,

very playful, in various configurations,

rất vui nhộn, với nhiều hình khác nhau,

and I started to receive a lot of messages from Black women around the world

và rồi tôi nhận được nhiều tin nhắn từ phụ nữ da đen trên khắp thế giới

telling me that seeing my hair helped them to feel better

nói với tôi rằng nhìn thấy mái tóc của tôi giúp họ cảm thấy tốt hơn

about their hair, about their Blackness.

về mái tóc của họ, về độ đen của họ.

And I realized, OK, actually, what I'm doing is pretty powerful.

Và tôi nhận ra, OK, thực sự, những gì tôi đang làm khá mạnh mẽ.

So maybe it can just serve a greater purpose

Vì vậy, có lẽ nó chỉ có thể phục vụ một mục đích lớn hơn

and I can use it to advocate for change.

và tôi có thể sử dụng nó để ủng hộ sự thay đổi.

So I decided to use my hair as a platform

Vì vậy, tôi sử dụng mái tóc của mình như một nền tảng

to advocate for the equity of sexes.

để ủng hộ sự bình đẳng của giới tính.

Why this specific subject, you may ask?

Tại sao chủ đề cụ thể này, bạn có thể hỏi?

Because I was born and I grew up in an environment

Vì tôi được sinh ra và lớn lên trong môi trường

that normalized the bad treatment of women.

bình thường hóa việc đối xử tồi tệ với phụ nữ.

Tôi có kinh nghiệm của tôi,

I have my experience,

many women have their experience,

nhiều phụ nữ có trải nghiệm của họ,

so it touched me a lot.

vì vậy nó làm tôi cảm động rất nhiều.

And when it comes to equality of sexes, I touch a lot of different subjects.

Và khi nói đến bình đẳng giới, tôi chạm vào rất nhiều chủ đề khác nhau.

Unfortunately, I can't share all of them with you.

Thật không may, tôi không thể chia sẻ tất cả chúng với bạn.

I can just give you today a glimpse of it.

Hôm nay tôi có thể cho bạn một cái nhìn thoáng qua về nó.

Bodily autonomy and self-love is very important for me.

Tự chủ về cơ thể và yêu bản thân là rất quan trọng đối với tôi.

I went myself into a long process towards self love.

Tôi đã trải qua một quá trình dài hướng tới tình yêu bản thân.

Coming from a place where I used to dislike everything about myself

Đến từ một nơi mà tôi từng không thích mọi thứ về bản thân

to a place where I just love everything.

đến một nơi mà tôi chỉ yêu tất cả mọi thứ.

So I love to inspire myself --

Vì vậy, tôi thích truyền cảm hứng cho bản thân

(Applause)

(Vỗ tay)

So I love to inspire myself from our female body

tôi thích truyền cảm hứng cho bản thân từ cơ thể phụ nữ của chúng tôi

to create sculpture and shapes

để tạo ra tác phẩm và hình dạng

that are associated with uplifting words to empower those who need it.

gắn liền với những lời nói tốt đẹp để trao quyền cho những người cần nó.

And with this sculpture,

Với tác phẩm này,

what I want to do is to encourage women to have agency over their body,

tôi muốn khuyến khích phụ nữ có quyền tự quyết đối với cơ thể của họ,

but also to destigmatize all the classic taboos around our bodies,

nhưng cũng loại bỏ hết những điều cấm kỵ cổ điển xung quanh cơ thể chúng ta,

like, for example, periods.

chẳng hạn như kinh nguyệt.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Aging, disabilities

Lão hóa, khuyết tật

and much more.

và nhiều hơn nữa.

This sculpture, for example, was to --

Chẳng hạn, tác phẩm điêu khắc này là để --

(Laughter)

(Tiếng cười)

Was to address the big taboo of body hair on women.

Để giải quyết vấn đề cấm kỵ lớn của lông trên cơ thể đối với phụ nữ.

When I was 15, I posted a photograph of me on social media

Khi tôi 15 tuổi, tôi đăng một bức ảnh của mình lên mạng xã hội

without realizing that my armpit hair was visible

mà không nhận ra rằng lông nách của tôi có thể nhìn thấy

and immediately, the comments were wild.

và lập tức, các bình luận rất hỗn loạn.

"This is disgusting."

“Điều này thật kinh tởm.”

"Go shave."

“Đi cạo râu đi.”

"Ew, I can buy you a razor if you want."

“Ew, tôi có thể mua một chiếc dao cạo nếu bạn muốn.”

I was traumatized, so I deleted the picture

Tôi bị tổn thương, vì vậy tôi đã xóa bức ảnh

and after that I started to shave way more regularly.

và sau đó tôi bắt đầu cạo râu thường xuyên hơn.

Even if, for me, it's a very uncomfortable routine.

Ngay cả khi, đối với tôi, đó là một thói quen rất khó chịu.

It took me years to be able to love my body the way it is

Tôi đã mất nhiều năm để có thể yêu cơ thể của mình như nó vốn có

and to embrace everything, including my body hair.

và ôm lấy mọi thứ, kể cả lông trên cơ thể của tôi.

Besides all the topics related to bodies,

Bên cạnh các chủ đề liên quan đến cơ thể,

I love to also address topics related to our intellect as women,

tôi cũng thích đề cập các chủ đề liên quan đến trí tuệ với tư cách là phụ nữ,

because this world doesn't only encourage women to dislike the body,

bởi vì thế giới này không chỉ khuyến khích phụ nữ không thích cơ thể,

but also encourages women to dislike what they have inside.

mà còn khuyến khích phụ nữ không thích những gì họ có bên trong.

And I think just as we're supposed to love our bodies,

Và tôi nghĩ giống như chúng ta phải yêu cơ thể của mình,

we're supposed to also own our hopes,

chúng ta cũng phải sở hữu hy vọng,

dreams, our ideas or opinion without shame.

ước mơ, ý tưởng hoặc ý kiến của mình mà không xấu hổ.

And for that, I think --

Và vì điều đó, tôi nghĩ --

(Applause)

(Vỗ tay)

And for that I think education is extremely important.

Và vì điều đó tôi nghĩ giáo dục là vô cùng quan trọng.

This is why I did this sculpture.

Đó là lý do tại sao tôi làm tác phẩm điêu khắc này.

(Laughter)

(Cười)

Unfortunately, in Ivory Coast, many women still can't read.

Thật không may, ở Bờ Biển Ngà, nhiều phụ nữ vẫn không biết đọc.

When I was a child,

Khi tôi còn là một đứa trẻ,

many women were working at our home as nannies.

nhiều phụ nữ đã làm việc tại nhà chúng tôi với tư cách là bảo mẫu.

They weren't educated.

Họ không được giáo dục.

They would ask me to read the text messages

Họ sẽ yêu cầu tôi đọc tin nhắn văn bản

because they couldn't.

vì họ không thể.

In rural Ivory Coast,

Ở vùng nông thôn Bờ Biển Ngà,

many parents think that it's useless to put a girl in school

nhiều bậc cha mẹ nghĩ rằng việc đưa một cô gái vào trường là vô ích

because they are better at home learning how to cook

vì ở nhà họ học nấu ăn

or to take care of of the home for their future husbands.

hoặc chăm sóc ngôi nhà cho chồng tương lai của họ tốt hơn.

But when it comes to their son, they are allowed to have an education.

Nhưng khi nói đến con trai của họ, họ được phép có một nền giáo dục.

So most of the time those women will end up marrying older men,

Vì vậy, thường là những người phụ nữ đó sẽ kết hôn với những người đàn ông lớn tuổi,

and when those men abandon them, they are left with nothing,

và khi những người đàn ông đó bỏ rơi họ, họ không còn gì,

with very few career options,

với rất ít lựa chọn nghề nghiệp,

because they are not educated.

bởi vì họ không được giáo dục.

And to me, this is revolting.

Và đối với tôi, điều này thật đáng ghét.

(Applause)

(Vỗ tay)

Growing up in an environment

Lớn lên trong một môi trường

where I wasn't always encouraged to love who I was,

mà tôi không được luôn khích lệ yêu thương bản thân mình,

my journey has been about becoming my own friend and advocate.

hành trình của tôi là trở thành bạn bè và người ủng hộ chính mình.

And when I embraced the capacity I have to share my stories

Và khi tôi chấp nhận khả năng tôi có để chia sẻ câu chuyện của mình

and the ones of others,

và của những người khác,

I found the strength to advocate for what I believe in

tôi đã tìm thấy sức mạnh để ủng hộ những gì tôi tin tưởng

through my hair.

qua mái tóc của mình.

Thank you.

Cảm ơn bạn.

(Cheers and applause)

(Chúc mừng và vỗ tay)