How to Hack Your Brain When You're in Pain | Amy Baxter | TED

400,452 views ・ 2023-09-06

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: An Bình Nguyễn Reviewer: Nguyen Hue
00:03
So if you whack your thumb with a hammer, you think pain is in your thumb.
0
3959
5255
Khi lấy búa đập vào ngón tay, bạn nghĩ là ngón tay sẽ bị đau.
00:09
Physicians have a more sophisticated understanding.
1
9923
2753
Các bác sĩ lại có cách hiểu phức tạp hơn.
00:12
We know that it's an alarm that goes, on nerves, to your spine,
2
12676
4963
Chúng tôi hiểu rằng đó là tín hiệu truyền từ dây thần kinh đến cột sống
00:17
where it is translated to your brain, and pain actually happens ...
3
17639
4212
rồi tới não bộ, còn vị trí bị đau...
00:23
somewhere.
4
23353
1585
thật ra là ở nơi khác.
00:24
It's a little vague.
5
24980
1126
Hơi mơ hồ.
00:26
We actually only get two days of pain education
6
26147
2378
Thực tế, chúng tôi chỉ có 2 ngày học về cơn đau
00:28
throughout all of medical school, so ...
7
28525
3420
trong suốt thời gian ở trường y, vì vậy...
00:31
In fact, the only pain lecture I remember from the '90s
8
31945
3754
Thật sự thì bài giảng duy nhất về cơn đau mà tôi nhớ từ những năm 90
00:35
was in a dark room like this,
9
35740
2044
là ở một căn phòng tối như thế này,
00:37
after being awake for 30 hours and hungry,
10
37826
3795
sau khi thức trắng và nhịn đói suốt 30 giờ.
00:41
and finding out our noon lecture was sponsored by OxyContin.
11
41663
5547
Chúng tôi biết được rằng lớp học trưa hôm đó do hãng OxyContin tài trợ.
00:47
We got pens, we got great lasagna,
12
47210
2961
Chúng tôi được tặng bút và ăn món lasagna,
00:50
and they had very cool slides that showed pain stopped by opioids.
13
50171
5131
họ có phần trình chiếu rất hay về cách giảm đau bằng opioid.
00:55
And we learned that home opioids aren't addictive,
14
55302
2877
Chúng tôi được học rằng opioid không gây nghiện
00:58
and if you stay ahead of pain --
15
58179
2962
và nếu chủ động phòng ngừa
01:01
(Laughter)
16
61141
1001
(Cười)
01:02
you can keep your patients pain-free.
17
62183
1919
thì bạn có thể giúp bệnh nhân không đau đớn.
01:04
And beyond the obviously egregious marketing,
18
64978
3211
Ngoài nội dung tiếp thị trắng trợn,
01:08
I think it was framing "pain-free" as the goal
19
68189
3337
tôi nghĩ chính việc coi “không đau đớn” làm mục tiêu
01:11
that has destroyed countless lives.
20
71568
2335
đã cướp đi sinh mạng của vô số người.
01:14
My friend's son Christopher started having severe abdominal pain
21
74738
4671
Cậu con trai Christopher của bạn tôi bị đau bụng dưới khủng khiếp
01:19
during this "no-pain" era.
22
79409
1752
trong thời kỳ áp dụng quan niệm “không đau đớn” này.
01:21
Eventually, he was diagnosed with a colon disease
23
81911
2420
Cuối cùng, cậu bé được chẩn đoán mắc bệnh đại tràng
01:24
and had surgery his senior year.
24
84331
1876
và phải phẫu thuật vào năm cuối đại học.
01:27
They sent Christopher home with 90 OxyContin,
25
87334
3670
Họ đưa 90 viên OxyContin cho Christopher rồi bảo cậu về nhà,
01:31
and then 90 more,
26
91004
1793
sau đó đưa thêm 90 viên,
01:32
and then, as the pain started getting faster and faster ...
27
92839
4129
rồi cơn đau ngày càng đến nhanh hơn...
01:36
Uncontrolled pain is terrifying.
28
96968
2169
Cơn đau khủng khiếp không thể kiểm soát được.
01:39
So when his ran out and his friends' medicine cabinets ran out,
29
99179
4921
Vì vậy, khi cậu và cả bạn mình đều hết thuốc,
01:44
Christopher tried heroin.
30
104100
1669
Christopher đã thử ma túy.
01:46
And Christopher Wolf lost his battle with substance use at age 32.
31
106394
4129
Và Christopher Wolf thua trong cuộc chiến với chất gây nghiện ở tuổi 32.
01:52
So did we misunderstand pain?
32
112150
2628
Vậy liệu chúng ta có hiểu sai về cơn đau?
01:56
What if pain isn’t an alarm to silence
33
116029
4129
Nếu cơn đau không phải là tín hiệu cảnh báo cần tắt đi
02:00
but a learning system for survival?
34
120200
2961
mà là một hệ thống học hỏi để sinh tồn thì sao?
02:03
TED pose.
35
123787
1167
Tạo dáng kiểu TED.
02:05
(Laughter)
36
125372
3086
(Cười)
02:08
(Cheers and applause)
37
128458
3253
(Vỗ tay và hoan hô)
02:11
Pain is every organism's primary learning system for survival.
38
131753
5088
Cơn đau là hệ thống học hỏi chính của mọi sinh vật để sinh tồn.
02:16
I mean, it's like, "Ouch. Don't touch that."
39
136841
2336
Chẳng hạn như “Á. Đừng chạm vào đó.”
02:19
Or, to paraphrase "The Princess Bride,"
40
139177
3003
Hay một cách nói khác trong phim The Princess Bride:
02:22
"Life is pain, Highness."
41
142222
2335
“Cuộc sống là khổ đau, thưa Điện hạ“.
02:25
"Pain-free" was marketing,
42
145725
1335
“Không đau đớn” là chiêu trò marketing
khiến các bác sĩ nghĩ rằng một viên thuốc có thể giúp giảm đau.
02:27
and it made physicians think that one pill could solve pain.
43
147060
2961
Quan niệm này vẫn khiến mọi người thấy như thể bạn không tài nào vui nổi
02:30
It still makes people feel like you can't be happy
44
150063
3086
02:33
if you have some pain,
45
153149
1752
nếu bị đau.
02:34
and we now know
46
154943
3336
Giờ ta biết rằng
02:38
that if you want to move past pain, it takes work.
47
158321
3128
nếu muốn vượt qua cơn đau thì bạn cần nỗ lực.
02:41
Setting the bar at "pain-free" was too high.
48
161825
3420
Nếu đặt tiêu chuẩn ở mức “không đau đớn” thì quá cao.
02:45
Plenty of people could have been more comfortable,
49
165286
3170
Đáng lẽ nhiều người sẽ thấy thoải mái hơn,
02:48
but they gave up because pain-free was out of reach.
50
168498
3212
nhưng họ đã bỏ cuộc vì không đạt được tiêu chuẩn đó.
02:51
We have really good new information that I'm going to share,
51
171710
3586
Có một tin mới rất tốt mà tôi sắp chia sẻ,
02:55
and so from now on, I want you to think about pain
52
175296
3045
vậy nên từ giờ, tôi muốn bạn nghĩ về cơn đau
02:58
as a Venn diagram,
53
178341
1460
dưới dạng biểu đồ Venn,
02:59
with physiology, fear and control.
54
179843
2752
gồm 3 yếu tố là cơ chế sinh học, nỗi sợ và khả năng kiểm soát.
03:02
I'm going to tell you how each of these can give you power over pain.
55
182929
4338
Tôi sẽ phân tích cách từng yếu tố có thể giúp bạn vượt qua cơn đau.
03:07
Right now, I'm translating these, in my research,
56
187308
2920
Hiện tôi đang áp dụng biểu đồ này vào nghiên cứu phát triển
03:10
into a low-back pain device to reduce opioid use.
57
190228
2836
một thiết bị điều trị đau lưng dưới để giảm bớt việc sử dụng opioid.
03:13
But 20 years ago,
58
193857
2252
Nhưng 20 năm trước,
03:16
I just wanted to have a fast cure for needle pain,
59
196109
3128
tôi chỉ mong có cách giảm đau nhanh trong trường hợp chích kim,
03:19
for IV access and my kids' shots.
60
199237
2211
tiêm tĩnh mạch và tiêm cho con.
03:22
I was driving home one night after a graveyard shift,
61
202532
3337
Một đêm nọ, tôi đang lái xe về nhà sau ca làm khuya,
03:25
and my hands were vibrating on the steering wheel,
62
205910
2461
tay tôi run lên trên vô lăng,
03:28
because we needed to get the tires balanced.
63
208413
2127
vì lốp xe không cân bằng.
03:30
I was ignoring that to think about pain,
64
210582
2252
Tôi đã phớt lờ điều đó để nghĩ về cơn đau
03:32
and when I got home and reached for the door in my house,
65
212876
3420
nên khi về đến cửa nhà,
03:36
my hand was numb.
66
216337
1377
tay tôi tê cứng.
03:39
Vibration.
67
219132
1585
Chuyển động rung.
03:40
So I burst in, my Boy Scout husband grabbed some frozen peas,
68
220759
4170
Thế là tôi lao vào nhà, ông chồng tháo vát của tôi lấy một ít hạt đậu đông lạnh,
03:44
and we had ourselves a genuine eureka moment,
69
224971
4004
rồi chúng tôi chợt nhận ra rằng
03:48
where cold and vibration blocked pain.
70
228975
2920
phương pháp chườm lạnh và chuyển động rung chặn đứng cơn đau.
03:52
Over the next decade, I found the right frequency to block pain,
71
232479
3962
Trong thập kỷ tiếp theo, tôi đã tìm thấy tần số phù hợp để chặn đứng cơn đau,
03:56
I got a grant, and I created Buzzy, which is vibration plus ice ...
72
236483
6172
tôi được trợ cấp và tạo ra Buzzy, một túi rung chườm lạnh...
04:03
in a bee shape.
73
243239
1168
có hình con ong.
04:04
And you put it on your arm when you’re getting an injection.
74
244449
3045
Bạn đặt nó lên cánh tay khi tiêm.
04:07
And to date, 45 million needle procedures had decreased pain,
75
247535
4463
Đến nay, 45 triệu thủ thuật tiêm đã được giảm đau
04:12
and over 80 randomized controlled trials, independently, all around the world,
76
252040
3920
và hơn 80 thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng, độc lập, trên toàn thế giới
04:16
have been published.
77
256002
1835
đã được công bố.
04:17
But ...
78
257879
1251
Nhưng...
04:19
(Cheers and applause)
79
259130
3712
(Vỗ tay và hoan hô)
04:22
At about 30 randomized controlled trials in,
80
262884
3587
Trong khoảng 30 phút thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng,
04:26
one of my colleagues came to me
81
266471
1668
một trong những đồng nghiệp
04:28
and confided that he was in opioid recovery.
82
268139
3379
tâm sự với tôi rằng anh ấy đang phục hồi sau khi dùng opioid.
04:31
And he asked whether or not Buzzy could let him get through
83
271559
2878
Anh ấy hỏi liệu Buzzy có thể giúp mình vượt qua
04:34
a total knee replacement drug-free.
84
274479
2669
một ca thay khớp gối toàn phần mà không cần dùng thuốc không.
04:39
I'd never thought about it.
85
279442
1377
Tôi chưa bao giờ nghĩ về điều đó.
04:40
It's the same pain nerve for knees as for needles,
86
280819
3670
Cảm giác đau ở đầu gối và khi chích kim đến từ cùng một dây thần kinh
04:44
so I said maybe.
87
284531
1543
nên tôi đã nói là có thể.
04:46
And he did it.
88
286991
1126
Và anh ấy đã áp dụng.
04:49
Vibration plus cold replaced OxyContin.
89
289077
3128
Túi rung chườm lạnh thay cho OxyContin.
04:52
(Applause)
90
292705
5047
(Vỗ tay)
04:57
So at that point, I went all in, to figure out why.
91
297752
3420
Lúc đó, tôi dốc sức tìm hiểu lý do.
05:01
And here is what we know.
92
301464
1710
Và đây là kết quả phát hiện.
05:03
So the reason that vibration decreases pain
93
303591
3170
Chuyển động rung giúp giảm đau
05:06
is because the physiology of the nerves
94
306761
3712
là vì cơ chế sinh học của các dây thần kinh
05:10
of light touch, pressure, stretching and motion
95
310515
3420
chạm nhẹ, áp lực, kéo giãn và cử động,
05:13
all races pain to the spine.
96
313977
2294
tất cả đều truyền tín hiệu đau đến cột sống.
05:16
Now people have tried electricity to trigger the light-touch nerves,
97
316312
3379
Trước đây, mọi người thử dùng điện để kích hoạt dây thần kinh chạm nhẹ,
05:19
but we now know that motion, shown in green,
98
319691
3420
nhưng giờ ta biết rằng chuyển động được biểu thị bằng màu xanh lá cây kia
05:23
is what's most effective at shutting the gate on sharp pain.
99
323111
3795
mới là yếu tố hiệu quả nhất giúp chặn đứng cơn đau nhói.
05:27
This is called gate control,
100
327448
1877
Cách này được gọi là “chặn cửa”,
05:29
and the exact right frequency of vibration triggers the nerves that decrease pain.
101
329367
5506
tức là dùng tần số rung chính xác để kích thích dây thần kinh giúp giảm đau.
05:35
The physiology of ice is different.
102
335456
2211
Phương pháp chườm lạnh lại khác.
05:37
So the cold goes up to the brain, where the conductor goes,
103
337667
5547
Cảm giác lạnh đi lên não, nơi bộ phận điều khiển nhận định rằng
05:43
"Obnoxious, but not dangerous.
104
343256
1918
“Thật khó chịu, nhưng không nguy hiểm.
05:45
I will decrease sensations coming from everywhere."
105
345174
3254
Tôi sẽ giảm các tín hiệu xúc giác đến từ khắp cơ thể”.
05:48
And it decreases pain everywhere.
106
348469
1794
Thế là mọi vị trí đều bớt đau.
05:51
If a child was so freaked out from previous experiences
107
351931
3754
Nếu một đứa trẻ quá hoảng sợ do những trải nghiệm trước đó
05:55
that even the swab hurt ...
108
355727
2210
ngay cả tăm bông cũng gây đau...
05:59
physiology wasn't as helpful.
109
359147
1918
thì cơ chế sinh học sẽ không giúp ích.
Vì vậy, chúng tôi thêm yếu tố phân tâm, chẳng hạn như poster hình khỉ.
06:01
So we added distraction, like a monkey poster.
110
361107
3128
06:04
And what we discovered
111
364235
1794
Chúng tôi khám phá ra rằng
06:06
was combining counting plus making a decision
112
366029
5005
khi vừa đếm số vừa đưa ra quyết định
06:11
cut pain in half.
113
371075
1585
thì cơn đau sẽ giảm một nửa.
06:12
So, for example, "How many monkeys are actually touching the bed?"
114
372702
4046
Ví dụ, câu hỏi “Có bao nhiêu con khỉ thực sự đang chạm vào giường?”
06:16
activates the decision switchboard.
115
376789
2086
kích hoạt trung tâm quyết định.
06:20
I know what you guys are doing. It's five.
116
380001
2127
Tôi biết các bạn đang làm gì. Đáp án là 5.
06:22
(Laughter)
117
382170
2502
(Cười)
06:24
Here is your pain hack for the day, though.
118
384714
2794
Đây là mẹo giảm đau thông thường của bạn.
06:27
If you do not have monkeys on hand, then find any sentence
119
387842
4922
Nếu bạn không có poster hình khỉ thì hãy tìm câu đố bất kỳ
06:32
and count how many of the letters have holes in them.
120
392805
3796
rồi đếm số lượng chữ cái có ô trống.
06:37
Counting, deciding. So, like, you've got a g-hole,
121
397769
2419
Đếm, quyết định. Ví dụ như các chữ O, G, A...
06:40
o-hole, a ... hole.
122
400229
2128
đều có ô trống.
06:42
(Laughter)
123
402398
3254
(Cười)
06:45
(Laughter and applause)
124
405693
3420
(Cười và vỗ tay)
06:49
I guarantee you and your family will use this.
125
409113
3379
Tôi đảm bảo rằng bạn và gia đình bạn sẽ áp dụng mẹo này.
06:52
(Laughter)
126
412492
1334
(Cười)
06:53
The biggest hack, though, is understanding why distraction works.
127
413868
4463
Tuy nhiên, quan trọng nhất là cần hiểu lý do yếu tố phân tâm có tác dụng.
06:58
And now, through functional MRI, we can actually see pain happen.
128
418373
5088
Giờ đây, thông qua MRI chức năng, ta thực sự có thể thấy diễn biến cơn đau.
07:03
And it's not one place.
129
423962
2210
Không chỉ ở một nơi.
07:06
Pain is a symphony of connections,
130
426673
2168
Cơn đau là hiện tượng cộng hưởng của các kết nối,
07:08
from the sensation area to the conductor,
131
428841
3045
từ vùng xúc giác đến bộ phận điều khiển
07:11
to the decision switchboard,
132
431928
1752
rồi tới trung tâm quyết định,
07:13
and then to fear, memory, meaning, control.
133
433680
4212
sau đó là nỗi sợ, ký ức, ý nghĩa, khả năng kiểm soát.
07:18
So if the decision switchboard is occupied sorting monkeys,
134
438559
3754
Nếu đang bận phân loại các con khỉ,
07:22
it can't notify fear and meaning,
135
442355
3503
trung tâm quyết định không thể báo hiệu nỗi sợ và ý nghĩa
07:25
and you feel less pain.
136
445900
1668
nên bạn sẽ thấy bớt đau.
07:28
What you feel
137
448528
2085
Cảm nhận thực tế của bạn
07:30
is mostly what you expect to feel.
138
450655
2044
chủ yếu sẽ bằng với dự cảm.
07:33
Stay with me.
139
453574
1544
Xin hãy chú ý.
07:35
If you're a kid,
140
455576
1168
Nếu bạn là một đứa trẻ,
07:36
the same punch hurts more from a bully than from your buddy.
141
456786
3587
cú đấm từ kẻ bắt nạt sẽ đau hơn là từ bạn bè.
07:41
And if you're an adult and you feel something,
142
461666
2753
Còn nếu bạn là người lớn và cảm thấy không khỏe,
07:44
the second you think it's cancer, it hurts more and more,
143
464460
4213
khi bạn nghĩ đó là bệnh ung thư thì cơn đau sẽ ngày càng nặng hơn,
07:48
until you find out it's not.
144
468715
2460
cho đến khi bạn biết mình không mắc bệnh đó.
07:52
And those same kids who had horrible shot experiences
145
472093
3712
Những đứa trẻ có trải nghiệm tiêm không vui đó
07:55
can tolerate all kinds of needle pain ...
146
475847
2878
có thể chịu được mọi loại cơn đau do chích kim...
07:58
to look cool.
147
478766
1460
để có vẻ ngoài ấn tượng.
08:00
(Laughter)
148
480268
1376
(Cười)
08:01
Because it is a different context.
149
481644
2586
Vì đó là một bối cảnh khác.
08:05
These patterns, called connectomes,
150
485023
2585
Hệ kết nối thần kinh này được gọi là “connectome”,
08:07
are very personal,
151
487608
1168
mang tính cá nhân cao
08:08
because experiences lay down more of the same sensation.
152
488818
4630
vì các trải nghiệm sẽ củng cố thêm cảm giác tương tự.
08:13
And we now know that people who have certain areas in the brain connected
153
493906
4130
Giờ thì ta biết rằng những người có các khu vực não nhất định kết nối
08:18
feel more pain than people with different areas connected.
154
498036
4170
thấy đau hơn so với những người có nhiều khu vực não kết nối.
08:23
And more importantly,
155
503041
1209
Quan trọng hơn,
08:24
untreated pain or intense pain can lay down heavier connections,
156
504292
4337
cơn đau dữ dội hoặc không được điều trị có thể tạo ra các kết nối mạnh mẽ hơn
08:28
so that even when your body is healed, you will still feel more pain.
157
508629
4713
nên ngay cả khi cơ thể đã lành lại, bạn vẫn sẽ thấy đau hơn.
08:34
It's this very plasticity and personalization
158
514635
2962
Chính sự linh hoạt và cá nhân hóa này
08:37
which makes the physiology, fear, control matrix so useful.
159
517638
4422
khiến ma trận cơ chế sinh học, nỗi sợ và khả năng kiểm soát hữu ích đến vậy.
08:42
Because choosing physiologic options
160
522560
3337
Vì khi chọn các cơ chế sinh học
08:45
that you can layer, that work for you,
161
525938
2920
có thể kết hợp và hiệu quả với mình,
08:48
decreases pain,
162
528858
1585
bạn sẽ bớt đau,
08:50
like heat, cold, vibration, deep relaxation, acupuncture,
163
530443
5172
chẳng hạn như dùng nhiệt, chườm lạnh, rung, thư giãn sâu, châm cứu,
08:55
capsaicin, exercise, meditation ...
164
535656
2795
uống capsaicin, tập thể dục, thiền...
08:59
There's more.
165
539077
1251
Và nhiều phương pháp khác.
09:00
Christopher probably had 10 of these around his house
166
540328
3086
Christopher có lẽ đã áp dụng 10 phương pháp trong số này ở nhà
09:03
and just didn't know it.
167
543456
1668
mà không hề hay biết.
09:05
Having control over your options decreases pain.
168
545708
4046
Khi bạn kiểm soát được các lựa chọn thì cơn đau sẽ giảm.
09:09
Deep breathing increases control.
169
549796
3253
Việc hít thở sâu giúp tăng khả năng kiểm soát.
09:13
Choosing what to focus on increases control.
170
553049
3128
Bạn có thể chọn việc mình muốn tập trung để tăng khả năng kiểm soát.
09:18
Fear and control are the volume knobs for pain.
171
558137
3462
Nỗi sợ và khả năng kiểm soát là các yếu tố điều chỉnh cơn đau.
09:22
Fear controls so many of our sensations, this shouldn't be unusual,
172
562892
3420
Nỗi sợ kiểm soát nhiều cảm giác, điều này không có gì bất thường,
09:26
but we don't practice it for pain.
173
566354
2043
nhưng chúng ta không áp dụng để giảm đau.
09:28
So if you're home alone and you hear a clunk ...
174
568397
3587
Vì vậy, nếu bạn ở nhà một mình và nghe thấy tiếng cạch…
09:33
your hearing becomes hypersensitive.
175
573528
2419
thì thính giác của bạn sẽ trở nên cực kỳ nhạy.
09:37
But when you remember your kid's home from college,
176
577198
2961
Nhưng khi bạn nhớ ra là con bạn vừa đi học về,
09:40
your fear dials down and your brain overrides it and says,
177
580159
3671
nỗi sợ lắng xuống, não bộ phớt lờ nỗi sợ và nói rằng
09:43
"Don't worry about it."
178
583830
1418
“Đừng lo”.
09:46
Saint Augustine called pain the greatest of evil.
179
586290
3045
Saint Augustine cho rằng cơn đau là thứ xấu xa nhất.
09:50
But if it is a survival system, it cannot be all evil.
180
590128
3503
Nhưng nếu đó là hệ thống sinh tồn thì không hoàn toàn xấu xa như vậy.
09:54
So instead,
181
594423
1627
Vậy nên,
09:56
think of pain as your nagging, safety-obsessed, exaggerating friend
182
596050
5422
hãy nghĩ về cơn đau như một người bạn hay cằn nhằn, thích an toàn và phóng đại,
10:01
who’s sometimes wrong.
183
601514
2252
đôi khi nhầm lẫn.
10:03
And it’s OK to ignore or override your friend
184
603808
3670
Không có vấn đề gì khi bạn bỏ qua hoặc phớt lờ người bạn đó
10:07
if you know that you're safe.
185
607478
1960
nếu bạn biết rằng mình an toàn.
10:10
This takes practice.
186
610439
1836
Việc này cần thời gian luyện tập.
10:12
On a flight that was turbulent,
187
612316
1544
Trên một chuyến bay rung lắc mạnh,
10:13
I had an entire cup of scalding-hot coffee dumped straight on my ankle.
188
613860
5171
cả một cốc đầy cà phê nóng đổ thẳng vào mắt cá chân tôi.
10:20
Electric jolt through my scalp.
189
620491
1919
Một luồng điện chạy qua da đầu tôi.
10:22
I ripped off my sock; it was already red.
190
622410
3211
Tôi tháo tất ra thì thấy da đã ửng đỏ.
10:25
It was going to blister.
191
625621
1460
Chỗ đó sẽ phồng rộp.
10:27
There was no way I could get my foot into that little sink
192
627123
2878
Tôi không thể nào đặt chân vào cái bồn rửa bé xíu đó
10:30
to get cold water on it.
193
630042
1418
để dội nước lạnh lên.
10:31
And then I remembered.
194
631502
1669
Rồi tôi nhớ ra.
10:33
Physiology hack.
195
633588
1293
Mẹo về cơ chế sinh học.
10:36
I had an unopened cold beer.
196
636299
1751
Lúc đó tôi có lon bia lạnh chưa mở.
10:38
(Laughter)
197
638050
1502
(Cười)
10:39
Medical-grade cold beer went on my ankle, stat.
198
639552
3045
Bia lạnh y tế được dội ngay lên mắt cá chân tôi.
10:42
(Laughter and applause)
199
642638
2545
(Cười và vỗ tay)
10:45
I had a vibrator in my carry-on, because I would.
200
645183
3837
Tôi có một máy rung trong hành lý xách tay, vì tôi thích thế.
Tôi dùng nó trên mắt cá chân. Thế rồi…
10:49
On my ankle. And then --
201
649061
1752
10:50
(Laughter and applause)
202
650855
3086
(Cười và vỗ tay)
10:53
The pain kind.
203
653983
1543
Loại dành cho cơn đau ấy.
10:55
(Laughter)
204
655568
1001
(Cười)
10:56
And then my fear hack.
205
656611
1668
Và rồi là mẹo vượt qua nỗi sợ.
10:58
I'm like, "There's a barf bag that has holy letters,
206
658321
2919
Tôi như thể “Có một túi nôn với những lời lẽ tích cực,
11:01
but I'm going to put it in the pocket pouch and save it,
207
661282
2794
nhưng tôi sẽ đút nó vào túi để dùng sau
11:04
because then, I have increased control."
208
664118
1960
vì khả năng kiểm soát của tôi đã tăng”.
11:06
And, pain , I was no longer that concerned.
209
666078
4130
Và tôi không còn lo về cơn đau nữa.
11:10
(Cheers and applause)
210
670208
6881
(Vỗ tay và hoan hô)
Mặc dù vậy, sau đó tôi nhận ra mình chẳng khác nào một gã
11:17
Although then, I realized I'm that guy,
211
677131
2169
11:19
with my bare foot sticking out in the aisle on a plane,
212
679342
4337
thò bàn chân trần có lon bia ở trên ra lối đi trên máy bay.
11:23
with a beer on it.
213
683679
1335
11:25
(Laughter)
214
685014
2336
(Cười)
11:27
Power over pain isn’t always pretty, but it is possible
215
687975
4755
Chiến thắng cơn đau không phải lúc nào cũng là cảnh tượng đẹp đẽ,
11:32
and it is absolutely critical.
216
692772
2544
nhưng đó là điều có thể và hoàn toàn cần thiết.
11:35
Because there’s one more misconception we have not talked about.
217
695316
3337
Vì có một hiểu lầm nữa mà chúng ta chưa nhắc đến.
11:40
I honestly thought that opioids turned off some pain switch.
218
700071
3962
Thật lòng thì tôi từng nghĩ rằng opioid đã giúp dập tắt cơn đau nhất định.
11:45
They turn on our reward system.
219
705368
2377
Loại thuốc này kích hoạt hệ thống tưởng thưởng.
11:48
So some people feel amazing,
220
708162
2920
Vậy nên, một số người thấy dễ chịu,
11:51
but most people just still feel pain, but don't care.
221
711123
3879
nhưng hầu hết mọi người vẫn thấy đau mà chẳng hề bận tâm.
11:55
Now, this is a godsend for people with chronic pain diseases.
222
715670
3211
Đây là ơn trời cho những người mắc các bệnh đau mạn tính.
11:58
We should not take them away.
223
718923
1835
Chúng ta không nên tước bỏ ân huệ này.
12:00
And in the trauma bay,
224
720758
1710
Tại khu vực điều trị sang chấn,
12:02
the more morphine in the first 24 hours after a burn or a wound,
225
722468
4880
càng nhiều morphin trong 24 giờ đầu sau khi bị bỏng hoặc bị thương
12:07
the less post-traumatic stress,
226
727390
1793
thì càng ít căng thẳng sau sang chấn
12:09
the less chronic pain later.
227
729225
1877
và càng ít cơn đau mạn tính.
12:11
But studies show that recovery after surgery
228
731727
2628
Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng khả năng phục hồi hậu phẫu
12:14
is just as well accomplished with coaching and physiologic options.
229
734355
5380
đạt hiệu quả tương đương phương pháp khai vấn và áp dụng các cơ chế sinh học.
12:20
And if you're one of the people who feel amazing with opioids,
230
740569
4088
Và nếu bạn là một trong những người thấy dễ chịu khi dùng opioid,
12:24
it's too risky.
231
744699
1167
cách này quá rủi ro.
12:26
A study in 2019 found
232
746575
2002
Một nghiên cứu vào năm 2019 chỉ ra rằng
12:28
that one in 15 young adults who got opioids for their wisdom tooth removal
233
748577
5339
cứ 15 thanh niên dùng opioid sau khi nhổ răng khôn thì có 1 người
12:33
had substance-use disorder within a year.
234
753958
2502
bị rối loạn do sử dụng chất gây nghiện trong vòng 1 năm.
12:37
Ibuprofen works better.
235
757962
1668
Ibuprofen có hiệu quả cao hơn.
12:40
So what do we do?
236
760840
2127
Vậy chúng ta nên làm gì?
12:43
Well, in my dream world, we have health-care systems --
237
763634
3462
Mong ước của tôi là chúng ta có hệ thống chăm sóc sức khỏe
12:47
paid-for options and coaching --
238
767138
2419
gồm các lựa chọn trả phí và phương pháp khai vấn
12:49
for Christophers everywhere.
239
769557
1752
cho Christophers ở khắp mọi nơi.
12:51
And we quit giving double-digit prescriptions for opioids
240
771309
3628
Chúng ta cũng ngừng kê opioid với liều lượng lớn đến 2 chữ số
12:54
for home recovery.
241
774937
1460
để sử dụng tại nhà.
12:57
In the real world,
242
777440
1167
Thực tế, có 80.000 người
12:58
80,000 people died in the US last year from opioid overdoses,
243
778649
3420
tử vong ở Hoa Kỳ vào năm ngoái do dùng quá liều opioid và 80% người
13:02
and 80 percent of substance-use disorders start with a pill prescribed for pain ...
244
782069
5256
rối loạn do sử dụng chất gây nghiện, bắt đầu từ 1 viên thuốc kê toa
13:07
Usually taken from your friend's medicine cabinet.
245
787366
3128
để giảm đau… thường được lấy từ tủ thuốc của bạn bè.
Mọi người không trang trải được các lựa chọn y tế.
13:12
People can’t afford options.
246
792413
1752
13:14
Doctors, 20 years later, still don't know them.
247
794165
2961
20 năm sau, các bác sĩ vẫn không biết điều đó.
13:18
But you do.
248
798627
1210
Nhưng bạn thì có.
13:20
You all now know to throw away the opioids in your medicine cabinet.
249
800713
3712
Giờ thì tất cả các bạn đều thấy nên vứt opioid khỏi tủ thuốc của mình
13:25
You now know that there are options you can use to decrease pain,
250
805676
3879
và rằng có các lựa chọn mà mình có thể áp dụng để giảm đau,
13:29
and you know that "pain-free" should be ditched
251
809597
4129
cũng như biết là quan niệm “không đau đớn”
13:33
for "more comfortable."
252
813768
1835
nên được thay bằng mục tiêu “thoải mái hơn”.
13:36
And whether you dump scalding coffee
253
816729
3003
Bất kể bạn đổ cà phê nóng
13:39
or pain wakes you and exhausts you every day ...
254
819732
4212
hay cơn đau khiến bạn thức giấc và kiệt sức mỗi ngày...
13:44
Options that are in your control ...
255
824445
2586
Các lựa chọn thuộc tầm kiểm soát của bạn
13:47
can allow you to reframe pain.
256
827948
2711
có thể giúp điều chỉnh lại cơn đau.
13:51
Thank you.
257
831535
1168
Cảm ơn các bạn.
13:52
(Cheers and applause)
258
832745
6965
(Vỗ tay và hoan hô)
14:04
Whitney Pennington Rodgers: Amy, thank you, it's amazing.
259
844090
4004
Whitney Pennington Rodgers: Amy, cảm ơn cô, thật tuyệt vời.
14:08
So how do you think that pain scales have set us back
260
848135
3504
Vậy theo cô, thang đo cơn đau đã cản trở
14:11
from this work that you're doing,
261
851639
1626
công việc này của cô ra sao
14:13
and how is the NIH treating pain and addiction differently now?
262
853265
3337
và quan điểm hiện tại của NIH về cơn đau cũng như chứng nghiện là gì?
14:17
Amy Baxter: So in one of the 120 versions of this talk,
263
857144
4004
Amy Baxter: Trong số 120 phiên bản của bài nói chuyện này,
14:21
I talked about how the thing is, in the '90s,
264
861190
3712
có lần tôi đã đề cập đến chuyện vào những năm 1990,
14:24
if we wanted to “disease-ify” pain,
265
864944
2252
nếu muốn coi cơn đau là bệnh
14:27
it meant we had to be able to measure it.
266
867238
2002
thì chúng ta phải đo lường được nó.
14:29
So that was where the FACES scales come from,
267
869240
2294
Vì vậy, thang đo FACES ra đời
14:31
and they're actually very useful in the emergency department
268
871575
3295
và thực sự rất hữu ích trong phòng cấp cứu
14:34
to tell whether or not a medicine is working.
269
874912
2461
khi giúp đánh giá xem thuốc có hiệu quả không.
14:37
In fact, we were one of the first ones that showed, with sickle cell,
270
877415
3294
Chúng tôi là một trong những bên đầu tiên cho thấy rằng báo cáo của bệnh nhân
14:40
that the patient's report, based on those scales,
271
880751
2378
thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm dựa trên thang đo này
14:43
was what was most indicative of whether they needed to be admitted,
272
883170
3170
là chỉ báo chính xác nhất về việc họ có cần nhập viện hay không,
14:46
rather than any biologic marker.
273
886340
2002
chứ không phải dấu hiệu sinh học nào khác.
14:48
But what we're doing now
274
888384
1793
Nhưng hiện chúng tôi đang dùng
14:50
is we're using something called the PROMIS scales,
275
890219
3545
phương pháp có tên là thang đo PROMIS.
14:53
so it’s how intense pain is on five-point scales,
276
893806
4212
Thang đo này đánh giá mức độ nghiêm trọng
14:58
how much it interferes,
277
898018
1252
của cơn đau theo 5 cấp
14:59
so there's pain interference, pain intensity.
278
899270
2252
và tác động của cơn đau.
15:01
And the way we're looking at pain is much more on the impact for the person,
279
901522
6131
Cách chúng tôi nhìn nhận về cơn đau giờ thiên về trải nghiệm của từng người
15:07
rather than trying to pretend
280
907695
2377
hơn là cố gắng giả bộ rằng có một
15:10
there's any kind of objective pain measurement.
281
910114
2711
phương pháp đo lường cơn đau hoàn toàn khách quan.
15:12
WPR: OK.
282
912867
1167
WPR: OK.
15:14
And you mentioned that you're working on some new applications for Buzzy,
283
914034
3712
Cô nói rằng mình đang phát triển một số công dụng mới cho Buzzy,
15:17
specifically for back pain.
284
917746
1836
đặc biệt là với chứng đau lưng.
15:19
What are some of the possibilities that we have here
285
919623
3003
Hiện cô thấy có những lợi ích nào mà chúng ta có thể mong đợi
15:22
for what this could do for us in the future?
286
922668
2127
trong tương lai?
15:24
AB: On my tombstone, there's going to be a vibrating bee.
287
924837
3337
AB: Bia mộ của tôi sẽ khắc hình một chú ong đang rung.
15:28
It's actually called DuoTherm, not Buzzy.
288
928215
2503
Thật ra, tên của nó là DuoTherm chứ không phải Buzzy.
15:30
But what we've learned is that there are harmonics of interaction
289
930759
3129
Nhưng chúng tôi khám phá ra rằng có hiện tượng cộng hưởng tương tác
15:33
between the specific frequencies that cancel out the pain.
290
933929
2920
giữa các tần số cụ thể giúp giảm đau.
15:36
So there’s one particular nerve called the Pacinian
291
936849
2586
Một loại dây thần kinh đặc biệt tên là Pacinian
15:39
that has a very specific frequency range,
292
939477
1960
có dải tần độc nhất.
15:41
and by causing them to interact,
293
941479
2377
Bằng cách kích thích chúng tương tác,
15:43
we're starting to explore more about the pain
294
943898
2586
chúng ta sẽ bắt đầu hiểu thêm về cơn đau
15:46
that's coming from the fascia between the skin and between the muscles,
295
946525
3379
xuất phát từ màng bó cơ nằm giữa da và cơ.
15:49
but that area is where we're unexplored,
296
949945
4129
Nhưng đây là vùng chưa được khám phá.
15:54
and so by interacting with different frequencies
297
954116
2503
Do đó, việc tương tác với nhiều tần số,
15:56
and then layering heat or cold, pressure options,
298
956660
4839
rồi chườm nóng hoặc lạnh, dùng áp lực,
16:01
giving people the choice of so many different ways to do it,
299
961499
2877
mang đến cho mọi người nhiều lựa chọn điều trị,
16:04
it's really engaging all the different areas of the brain
300
964376
3003
tất cả các vùng não bộ tạo cảm giác đau
16:07
from which pain comes.
301
967421
1835
sẽ được kích thích.
16:09
WPR: Wow, OK. Well, thank you so much, Amy.
302
969256
2169
WPR: Chà, cảm ơn cô rất nhiều, Amy.
16:11
AB: Welcome.
303
971425
1168
AB: Không có gì.
16:12
Thank you, all.
304
972593
1418
Cảm ơn các bạn.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7