Josh Giegel: Super speed, magnetic levitation and the vision behind the hyperloop | TED

Translator: Pham Huynh Anh Thu Reviewer: Ngoc Nguyen

Hãy tưởng tượng lên kế hoạch cho một chuyến đi biển,

Imagine you're planning a trip up the coast,

but instead of driving,

thay vì lái xe,

you decide to hop into a vehicle shaped like a giant aluminum can.

bạn chọn lên phương tiện có dạng một chiếc lon nhôm khổng lồ.

Your heart pounds as you strap yourself in.

Tim bạn loạn nhịp khi thắt dây an toàn;

The air is stagnant.

không khí ngột ngạt;

Beads of sweat are pooling on your brow as you prepare to launch.

những giọt mồ hôi nhễ nhại trên chân mày khi chuẩn bị khởi hành.

The vehicle starts to move.

Phương tiện bắt đầu di chuyển.

Bạn còn chưa kịp nhận ra thì đã di chuyển với tốc độ 805 km/h.

Before you know it, you're going 500 miles per hour.

You hope that the people in control know what they're doing.

Bạn cầu cho người lái biết họ đang làm gì.

Turns out that's just your average airplane experience.

Hóa ra, đó chỉ là trải nghiệm bình thường khi đi máy bay.

And 118 years ago,

118 năm trước,

before the Wright brothers' first flight,

trước chuyến bay đầu tiên của anh em nhà Wright,

the thought of humans flying was inconceivable -- crazy, even.

ý nghĩ con người có thể bay thật kì lạ - thậm chí, điên rồ.

Yet today, we get into a plane, 30,000 feet above the ground,

Vậy mà, ngày nay, ngồi trên máy bay, cách mặt đất trên 9.144 mét,

and think nothing of it.

ta vẫn cảm thấy hết sức bình thường.

Một năm sau chuyến bay lịch sử đầu tiên của anh em nhà Wright,

A year after the Wright brothers' historic first flight,

another inventor, an American physicist called Robert Goddard,

một nhà phát minh khác, nhà Vật lý người Mỹ tên Robert Goddard,

proposed an entirely new form of transportation:

đưa ra một phương thức di chuyển mới:

vactrain.

the vactrain.

He envisioned a high-speed mass transit system

Ông tiên đoán

một hệ thống giao thông công cộng tốc độ cao,

where people would travel on the ground,

di chuyển trên mặt đất,

có lực cản không khí rất nhỏ hoặc gần bằng không,

with little to no air resistance,

inside of a tube.

bên trong đường ống.

And today, these are some of the earliest renderings

Đây là những thiết kế ban đầu

of what we call a hyperloop.

của tàu hyperloop ngày nay.

Với những người còn xa lạ với khái niệm tàu hyperloop,

So for those of you unfamiliar with the hyperloop,

this is the chance we get to geek out together a bit.

đây là cơ hội để ta cùng tìm hiểu sơ qua.

So hyperloop is a transit system that has a vehicle called a pod

Hyperloop là hệ thống vận chuyển dùng phương tiện gọi là “buồng”

inside of a tube about the same size as a subway tunnel,

đặt trong đường ống có kích thước tương đương với đường hầm tàu điện ngầm,

where we suck most, but not all of the air out of it,

hút gần hết không khí ra khỏi, chứ không phải toàn bộ,

making it the equivalent of flying at about 200,000 feet of altitude.

giúp nó có tốc độ tương đương với bay ở độ cao 60.960 mét.

This allows us to glide at airline speeds,

Điều này cho phép ta di chuyển với tốc độ của máy bay,

without turbulence,

mà không bị nhiễu động,

for a fraction of the energy consumption,

chỉ tiêu thụ ít năng lượng,

about one tenth, to be precise, of an aircraft.

chính xác bằng một phần mười máy bay.

And that's important,

Rất quan trọng,

because we, as humans, have an innate need for speed.

vì loài người bẩm sinh cần tốc độ.

But this obsession with speed and volume is destroying the planet around us.

Nhưng đam mê tốc độ và bề thế đang phá hủy hành tinh ta.

In fact, in the United States,

Trên thực tế, ở Mỹ,

the transportation industry is the single largest contributor

ngành giao thông vận tải là nguyên nhân lớn nhất

to greenhouse gas emissions.

gây phát thải khí nhà kính.

A hyperloop system can begin to change this trend

Hệ thống tàu hyperloop có thể thay đổi xu hướng này

before the end of the decade,

trước khi thập kỷ này kết thúc,

by transforming short-haul journeys and commutes

khiến hành trình và đường đi làm ngắn

from hours to minutes.

từ hàng giờ còn vài phút.

Our system is inspiring a new category of companies

Hệ thống truyền cảm hứng cho hàng loạt công ty mới

dedicated to bringing this to life.

nỗ lực biến ý tưởng này thành hiện thực.

But it's going to take more than just vision.

Nhưng tầm nhìn thôi chưa đủ.

History's full of ideas that have flopped and flourished,

Có đầy ý tưởng thất bại và thành công trong lịch sử,

and this one’s just too important for us not to get right.

ý tưởng này quá quan trọng, nên không thể mắc sai lầm.

So I am an engineer,

Là một kỹ sư

and I am insatiably curious and always love a good problem.

tôi cực kỳ tò mò, và luôn yêu thích vấn đề thú vị.

So in 2013, when Elon Musk released the "Hyperloop Alpha" white paper,

Vì thế, năm 2013, Elon Musk công bố bản kế hoạch xây dựng Hyperloop Alpha,

of course, I was going to give it a read.

dĩ nhiên, tôi có xem qua.

It sketched out an idea with an open invitation

Nó phác thảo ý tưởng đưa ra một lời mời

for anyone to take it from a concept and design it to reality.

biến bản thảo này thành hiện thực.

We decided to not only make it tangible

Chúng tôi quyết định không chỉ hiện thực hóa nó

but make it safe, sustainable and economically viable.

mà còn làm nó an toàn, ổn định và hiệu quả về kinh tế.

And we were so convinced that we could make it work

Chúng tôi tin vào khả năng thành công của mình

đến mức tôi đã bỏ việc để tạo ra nó.

that I quit my job to build it.

I thought I was being optimistic.

Tôi nghĩ mình lạc quan,

My wife, on the other hand, thought I was completely delusional.

còn vợ cho rằng tôi hoang tưởng.

Dù sao, chúng tôi cũng nghe hoài:

Either way, we heard over and over

that building a functional hyperloop was unrealistic.

xây dựng hệ tàu hyperloop chạy được là điều phi thực tế.

But for each "no" we heard,

Nhưng mỗi lần nghe từ “không”,

we dove deeper and deeper into the science and the engineering

chúng tôi lại nghiên cứu sâu hơn khoa học và kỹ thuật,

and showed that it was in fact possible,

chứng minh, thực tế, có thể.

but it was going to be no easy feat for us to build something that had never existed.

Nhưng cũng chẳng phải búng tay là chế ra được một thứ mới.

So our early prototypes

Mô hình đầu tiên của chúng tôi

started with the traditional concept that maglev uses,

ban đầu, sử dụng nguyên lý truyền thống của tàu điện từ.

that is, where the track controls the vehicle.

Đó là dùng đường ray điều khiển phương tiện.

But something about that just wasn't quite right

Nhưng có gì đó vẫn không đúng

for a hyperloop system.

với hệ tàu hyperloop.

Nên nhiều tháng liền,

So for months,

I had been noodling on how to make our system future-proof.

tôi nghĩ cách làm cho hệ thống tồn tại được trong tương lai.

And while I was on a bike ride in the mountains above Los Angeles,

Khi đạp xe ở vùng núi trên Los Angeles,

I came around a bend.

đến một khúc quanh,

A 1933 Ford Roadster followed by a Tesla Model S passed me.

một chiếc Ford Roadster 1933 chạy trước một chiếc Tesla Model S vượt qua tôi.

Those two cars are light-years different in technology,

Hai chiếc xe đó về công nghệ cách nhau cả ngàn năm ánh sáng,

yet they drive on the same passive road.

vậy mà, lại chạy trên cùng một con đường.

And there it was.

Chính là thế.

Smart vehicle, dumb road.

Xe thông minh, đường ngu ngốc.

Or in the case of a hyperloop,

Hay trường hợp tàu hyperloop

smart pod, dumb tube.

khoang thông minh, đường ống ngu ngốc.

So technology has made it possible

Công nghệ khiến cho

that a car can be modular, upgradeable and future-proof,

ô tô biến thành mô-đun, có thể nâng cấp đi vào tương lai,

while the road stays pretty much the same.

còn đường xá gần như không đổi.

So for a hyperloop, our tube is passive and simple, like the road,

Tàu hyperloop, đường ống thụ động và đơn giản,

chẳng khác con đường,

but our modular pods can evolve as technology advances,

nhưng khoang mô-đun có thể phát triển khi công nghệ tiến bộ,

just like the automobile.

giống như ô tô.

So we now had our vision.

Giờ chúng tôi đã hiểu.

The next thing we had to do is assemble the team.

Tiếp theo là tập hợp toàn đội.

So we've all seen a "Mission Impossible" movie in this room,

Mọi người ở đây đều đã xem phim: “Nhiệm vụ bất khả thi”,

and there's always a scene in those movies

luôn có một cảnh trong phim,

where someone lays out a task or plan calmly.

có người điềm tĩnh đưa ra một nhiệm vụ hay kế hoạch,

But what they lay out is completely and totally insane.

và điều đó vô cùng điên rồ.

So for a hyperloop,

Với tàu hyperloop,

our mission that we've chosen to accept

chúng tôi nhận sứ mệnh

is to build the world's largest vacuum structures,

xây dựng cấu trúc chân không lớn nhất thế giới,

devise new passive magnetic guideways,

chế tạo đường dẫn từ tính bị động mới,

create pods capable of withstanding a space environment,

tạo ra khoang chứa chịu được môi trường không gian,

powered by next-generation batteries

chạy bằng pin thế hệ mới,

while levitating using state-of-the-art magnetic levitation,

nâng lên bằng hệ nâng từ trường tối tân,

while quietly accelerating,

tăng tốc nhẹ nhàng,

using the world's most efficient linear electric motor.

dùng động cơ điện tuyến tính hiệu quả nhất thế giới.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Everyone turns to the engineer.

Vì mọi người đều dồn sự chú ý vào kỹ sư,

nên tôi phải biến nó thành hiện thực,

I have to make that possible,

or we have to make that possible.

ta phải biến nó thành hiện thực.

Luckily for us,

May thay,

chúng tôi có nhiều kỹ sư như vậy,

we have more than just one of those engineers,

chúng tôi có vài trăm kỹ sư từng thiết kế tên lửa tái sử dụng, tàu vũ trụ,

we have a few hundred that have designed reusable rockets, spaceships,

autonomous aircraft, electric vehicles, AI systems

máy bay không người lái, xe điện, hệ thống AI

and loads of other cool things.

và vô số thứ hay ho khác.

And after building that system,

Sau khi xây dựng hệ tàu hyperloop,

we created a test track in the desert outside of Las Vegas.

chúng tôi tạo một đường ống thử nghiệm trên sa mạc bên ngoài Las Vegas.

We've operated the system over 500 times

Chúng tôi chạy thử hơn 500 lần

and had countless other tests on our subsystems.

thử nghiệm vô số lần trên các hệ thống phụ.

But there was one test

Có một thử nghiệm

that was going to be the defining moment for hyperloop technology:

quyết định vận mệnh của công nghệ Hyperloop:

the first passengers in the vehicle.

tàu chở những hành khách đầu tiên.

And we were going to do it with regular people

Thử nghiệm trên người thường,

that didn't need years of training and experience

không có nhiều năm đào tạo và kinh nghiệm

to set foot inside of a space capsule.

đi vào khoang chứa.

So by October of 2020, we had run hundreds of tests,

Tháng 10 năm 2020, chúng tôi tiến hành hàng trăm thử nghiệm,

some with these extremely handsome mannequins that you see here.

có thử nghiệm với những anh ma-nơ-canh vô cùng đẹp trai này nữa.

We had an independent safety auditor give us the green light,

Dù được chuyên viên sát hạch an toàn cho phép

but still, it was nerve-racking.

nhưng việc này vẫn rất căng thẳng.

We were boldly going

Chúng tôi mạnh dạn đi vào

where only these handsome mannequins had gone before.

nơi những anh ma-nơ-canh đẹp trai này từng vào.

And on November 8th, 2020, we made our first attempt.

Ngày 8 tháng 11 năm 2020, thử nghiệm đầu tiên diễn ra.

So at our test site, my colleague Sara and I

Tại nơi thử nghiệm, đồng sự Sara và tôi,

climbed into that can-like vehicle suspended by magnetic levitation

leo lên xe dạng lon lơ lửng nhờ sức nâng từ trường

at a near-vacuum environment,

ở môi trường giống như chân không,

and the countdown began.

và bắt đầu đếm ngược

In those 15 seconds,

15 giây đó,

chúng tôi đã cho thế giới thấy điều bị xem là lố bịch hơn 100 năm trước,

we showed the world that what was deemed ludicrous over 100 years ago

was in fact possible.

thực tế, khả thi.

That brief moment has opened so many doors for us.

Khoảnh khắc ngắn ngủi đó mở ra rất nhiều cánh cửa cho chúng tôi.

We've had conversations in the US, Europe, India, the Middle East,

Chúng tôi đã có những cuộc trò chuyện ở Mỹ, Châu Âu, Ấn Độ, Trung Đông,

about building hyperloop systems in the next 10 years.

về việc xây dựng hệ tàu hyperloop trong 10 năm tới.

This is the start of a systemic change in the way we travel.

Đây là khởi đầu của thay đổi hệ thống trong cách ta di chuyển.

Simply put,

Nói đơn giản,

society has moved forward, as we've moved faster.

xã hội càng tiến bộ, ta càng di chuyển nhanh.

The railroad ushered in the industrial revolution,

Đường sắt mở ra cuộc cách mạng công nghiệp,

the airplane forever changed the way we move.

máy bay thay đổi cách ta di chuyển mãi mãi.

But today, we’re at an inflection point.

Hiện tại, ta đang ở bước ngoặt,

Nations around the world are looking for ways to reduce carbon emissions,

các quốc gia trên thế giới tìm cách làm giảm lượng cacbon phát thải,

but at the same time,

đồng thời,

we need to get where we're going in minutes, not hours.

cần di chuyển trong vài phút, chứ không phải hàng giờ,

We also need to invest in infrastructure

cũng cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng

that can meet the needs of the 21st century, and beyond.

đáp ứng nhu cầu của thế kỷ XXI và mai sau.

And so my hope for a hyperloop system

Hy vọng hệ tàu hyperloop

is that it can transform the way that we live --

có thể thay đổi cách sống của ta.

we can live where we want to live, work where we want to work,

Ta có thể sống và làm việc nơi mình muốn.

we can create a world in which your daughter,

ta có thể tạo ra thế giới con bạn sống ở Los Angeles,

who lives in Los Angeles,

can go surfing in Santa Cruz and be home in time for lunch.

có thể lướt sóng ở Santa Cruz, vẫn kịp giờ về nhà ăn trưa.

A world in which 150 million people can live in Mumbai and travel to Pune,

Một thế giới có 150 triệu người sống ở Mumbai,

đi du lịch Pune,

the equivalent distance of Philadelphia to New York,

bằng khoảng cách từ Philadelphia đến New York,

in 30 minutes, not four hours,

trong 30 phút, chứ không phải bốn giờ,

while saving 1.1 million tons of pollution each and every year.

đồng thời, làm giảm 1,1 triệu tấn khí thải mỗi năm.

The last century started with two people riding on a plane,

Thế kỷ trước, hai người lái máy bay mở đầu,

and it ended with millions of people flying all over the world.

kết quả, hàng triệu người bay khắp thế giới.

This decade started with two people riding on a hyperloop system,

Thập kỷ này, hai người chạy hệ tàu hyperloop mở đầu,

and my hope is that by the end of it, you'll ride one too.

hy vọng, cuối thập kỷ, bạn cũng sẽ chạy nó.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)