How Aerosols Brighten Clouds — and Cool the Planet | Sarah J. Doherty | TED

Çeviri: Elif Usta Gözden geçirme: Eren Gokce

So I'm a climate scientist,

Ben bir iklim bilimciyim

and based on that,

ve buna dayanarak, bahse girerim

I bet you think I'm here to tell you about all the ways

size iklimi nasıl daha sıcak hâle getirdiğimizi anlatmak için

that we're making the climate warmer.

burada olduğumu düşünüyorsunuz.

But I'm not actually going to do that today

Ama bugün bunu yapmayacağım

because I think you already know that part of the story.

çünkü bence hikâyenin o kısmını zaten biliyorsunuz.

I want to tell you instead a story about unintended consequences.

Bunun yerine size istenmeyen sonuçlarla ilgili bir hikâye anlatmak istiyorum.

For many of us, it's really easy to forget

Birçoğumuz için,

çok fazla sera gazı yaymanın yanı sıra,

that in addition to emitting a lot of greenhouse gases,

insanların atmosfere çok fazla partikül kirliliği eklediğini unutmak

humans have been adding a lot of particulate pollution

to the atmosphere.

gerçekten çok kolay.

These small particles, which we scientists call aerosols,

Biz bilim insanlarının aerosoller dediği bu küçük parçacıklar,

are responsible for the death of between four and 10 million people a year

dünya çapında yılda 4 ila 10 milyon insanın ölümünden sorumludur.

around the globe.

For much of the world, this remains a major public health crisis.

Dünyanın büyük kısmı için, bu büyük bir halk sağlığı krizi olmaya devam ediyor.

And because of that, there are significant efforts underway

Ve bu nedenle, bu emisyonların kaynağını

to clean up the source of these emissions,

temizlemek için önemli çabalar sürüyor,

which is fantastic.

ki bu harika.

But here's the thing.

Ama olay şu.

The unintended consequence of doing that

Bunu yapmanın istenmeyen sonucu,

is that we might actually be accelerating climate warming.

aslında iklim ısınmasını hızlandırıyor olabileceğimizdir.

And that's because most of these aerosols actually cool climate.

Ve bunun nedeni, bu aerosollerin çoğunun aslında iklimi soğutmasıdır.

I spent my career as a climate scientist

Kariyerimi bir iklim bilimcisi olarak

studying how aerosols in the atmosphere around the globe

dünyanın çevresinde atmosferdeki aerosollerin

absorb sunlight in the atmosphere

atmosferdeki güneş ışığını nasıl emdiğini

and increase the reflection of sunlight away from our planet.

ve gezegenden yansıyan güneş ışığını nasıl artırdığını inceleyerek geçirdim.

Aerosols directly scatter sunlight back to space,

Aerosoller güneş ışığını doğrudan uzaya geri dağıtır

and when they mix into clouds,

ve bulutlara karıştıklarında,

they can make clouds brighter or more reflective.

bulutları daha parlak veya daha yansıtıcı hâle getirebilirler.

And both of these effects act to cool the climate

Ve bu etkilerin her ikisi de yüzeyi ısıtmak için

by reducing the amount of sunlight that's available to heat the surface.

mevcut güneş ışığı miktarını azaltarak iklimi soğutma işlevi görür.

We estimate that right now,

Şu anda insan faaliyetlerinden kaynaklanan aerosollerin

aerosols from human activities are cooling climate

iklimi yaklaşık yarım santigrat derece

by about half a degree Celsius.

soğuttuğunu tahmin ediyoruz.

In other words, if it weren't for these climate effects,

Başka bir deyişle, bu iklim etkileri olmasaydı,

we would already be experiencing significantly worse climate impacts

şimdiden olduğundan çok daha kötü iklim etkileri

than we already are.

yaşıyor olurduk.

So here's a conundrum.

İşte bir muamma.

As we clean up the air for human health,

İnsan sağlığı için havayı temizlerken,

we're reducing the concentration of these aerosols in the atmosphere,

atmosferdeki bu aerosollerin konsantrasyonunu azaltıyoruz

and we're removing the source of climate cooling.

ve iklim soğutmasının kaynağını ortadan kaldırıyoruz.

And because these aerosols only last in the atmosphere for about a week,

Ve bu aerosoller atmosferde sadece yaklaşık bir hafta kaldığından,

their cooling effect goes away almost immediately

soğutma etkileri onları yaymayı bıraktıktan

after we stop emitting them.

hemen sonra kaybolur.

Unlike greenhouse gases,

Sera gazlarından farklıdırlar,

which continue to warm for decades to centuries.

sera gazları onlarca yıldan yüzyıllara kadar ısıtmaya devam eder.

Here's a second conundrum.

İşte ikinci bir muamma.

While our best estimate is that aerosols are cooling climate

En iyi tahminimizin aerosollerin iklimi yaklaşık yarım santigrat derece

by about half a degree Celsius,

soğutması olsa da,

this effect could be quite a bit smaller,

bu etki biraz daha küçük olabilir

or it could be a lot bigger.

veya çok daha büyük olabilir.

It's possible that aerosols right now are cooling climate

Aerosollerin şu anda iklimi

neredeyse tam bir santigrat dereceye kadar soğutması mümkündür.

by up to almost a full degree Celsius.

And because we don't know

Ve bu aerosollerin

how much of a cooling effect these aerosols are currently providing,

şu anda ne kadar soğutma etkisi sağladığını bilmediğimiz için,

we don't know how much of a climate warming they're going to unmask

havayı temizledikçe

ne kadar iklim ısınmasının ortaya çıkacağını bilmiyoruz.

as we clean up the air.

So let's step back and talk a little bit more

Öyleyse geri adım atalım ve aerosollerin iklimi nasıl soğuttuğu

about how it is that aerosols cool climate

ve bu etkilerin neden bu kadar belirsiz olduğu

and why these effects are so uncertain.

hakkında biraz daha konuşalım.

So aerosols mostly cool climate

Aerosoller çoğunlukla

güneş ışığının bulutlardan yansımasını artırarak iklimi soğutur.

by increasing the reflection of sunlight from clouds.

This increase in cloud brightness from aerosols

Aerosollerden kaynaklanan bulut parlaklığındaki bu artış

is not generally very visibly apparent

genellikle çok belirgin değildir

because clouds are just so naturally variable in their brightness.

çünkü bulutlar parlaklıklarında çok doğal olarak değişkendir.

Ancak görsel olarak gerçekten belirgin olduğu bir durum,

But a case where it is really visually obvious

is in what we call ship tracks.

gemi izleri dediğimiz şeydir.

So what you're looking at here is a satellite image

Burada gördüğünüz şey Kuzey Amerika’nın batı kıyılarından

off the west coast of North America.

bir uydu görüntüsü.

And you can see that there are these lines of clouds

Ve etraflarındaki bulutlardan

daha parlak veya daha yansıtıcı olan bu bulut çizgilerini görebilirsiniz.

that are brighter or more reflective than the clouds around them.

So to understand what's going on here,

Burada neler olup bittiğini anlamak için

you first have to know that cloud droplets always form on an aerosol.

önce bulut damlacıklarının her zaman bir aerosol üzerinde oluştuğunu bilmelisiniz.

Out over the ocean, there's just not generally that many aerosols

Okyanusun üzerinde, atmosferde

genellikle çok fazla aerosol yoktur.

in the atmosphere.

So what you end up with

Yani sonunda elde ettiğiniz şey,

is a cloud with a small number of larger droplets.

az sayıda daha büyük damlacık içeren bir buluttur.

Well, along comes your ship,

Geminiz geliyor ve

and it's adding aerosols to the atmosphere

atmosfere ve bulutlara aerosol ekliyor.

and to the clouds.

The water gets distributed over those aerosols,

Su bu aerosollerin üzerine dağılıyor

and you now have a cloud with a large number of smaller droplets.

ve şimdi çok sayıda küçük damlacık içeren bir bulutunuz var.

This change in droplet size increases the reflectivity of the cloud.

Damlacık boyutundaki bu değişiklik, bulutun yansıtıcılığını arttırır.

Now this is not just happening where ship emissions are mixing into clouds.

Şimdi bu sadece gemi emisyonlarının bulutlara karıştığı yerde gerçekleşmiyor.

This is actually mostly happening over broad regions of the planet

Bu aslında çoğunlukla kirlilik aerosollerinin bulutlara karıştığı

where pollution aerosols mix into clouds.

gezegenin geniş bölgelerinde gerçekleşiyor.

So I've shown you here a very striking example

Bu yüzden size burada kirlilik aerosollerinin

of where pollution aerosols are clearly making clouds more reflective.

bulutları daha yansıtıcı hâle getirdiğine dair çok çarpıcı bir örnek gösterdim.

But this actually doesn't always happen.

Ama bu aslında her zaman olmaz.

And why is that?

Ve neden olmaz?

Well, I'm going to give you scientists' two very favorite answers.

Size bilim insanlarının en sevdiği iki cevabı vereceğim.

It’s complicated. And it depends.

Karmaşık bir durum. Ve değişir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

If you have ever looked at clouds for very long,

Bulutlara çok uzun süre baktıysanız,

you could see that they’re incredibly complex,

inanılmaz derecede karmaşık olduklarını

and they are constantly evolving.

ve sürekli evrimleştiklerini görebilirsiniz.

When you add aerosols to clouds,

Bulutlara aerosoller eklediğinizde,

it doesn't just change their droplet size,

sadece damlacık boyutlarını değiştirmekle kalmaz,

it actually can then change how they evolve

aynı zamanda bulut parlaklığını da etkileyecek şekilde

in ways that also affect cloud brightness.

nasıl evrimleştiklerini değiştirebilir.

Depending on the details of the atmospheric conditions,

Atmosferik koşulların ayrıntılarına bağlı olarak,

clouds can be made either more or less reflective with the addition of aerosols,

bulutlar aerosollerin eklenmesiyle az ya da çok yansıtıcı hâle getirilebilir

or not really changed at all.

veya gerçekten hiç değişmeyebilir.

But what we do know is that under the right conditions,

Ancak bildiğimiz şey, doğru koşullar altında

aerosol additions to clouds can make them quite a bit brighter.

bulutlara aerosol ilavelerinin onları biraz daha parlak hâle getirebileceğidir.

So this poses an interesting question.

Yani bu ilginç bir soru ortaya koyuyor.

Might it be possible to rapidly reduce climate warming

Kirlilik aerosollerinin zaten bulutlar üzerinde sahip olduğu

bu etkiyi taklit ederek

by mimicking this effect

that pollution aerosols are already having on clouds,

iklim ısınmasını hızla azaltmak mümkün olabilir mi,

but do so by adding natural aerosols rather than pollution to clouds?

ancak bunu bulutlara kirlilik yerine doğal aerosoller ekleyerek yapmak

mümkün olabilir mi?

Specifically by adding sea salt aerosol to clouds over the ocean,

Özellikle deniz tuzu aerosollerinin zaten bulut damlacığı oluşumu için

where sea salt aerosols already act as seeds for cloud droplet formation.

tohum görevi gördüğü okyanus üzerindeki bulutlara deniz tuzu aerosolü ekleyerek.

Well we start with studying this problem using computer models.

Bu sorunu bilgisayar modellerini kullanarak incelemeye başlıyoruz.

And when we add tiny sea salt aerosols to the clouds over the ocean

Küresel iklim modellerinde okyanus üzerindeki bulutlara

küçük deniz tuzu aerosolleri eklediğimizde,

in global climate models,

we find that brightening just a fraction of the clouds over the ocean

okyanus üzerindeki bulutların sadece bir kısmını aydınlatmanın aslında

does, in fact, rapidly and significantly reduce climate warming

sera gazlarından kaynaklanan iklim ısınmasını

hızla ve önemli ölçüde azalttığını görüyoruz.

from greenhouse gases.

So these models indicate it is possible.

Yani bu modeller bunun mümkün olduğunu gösteriyor.

But here's the problem.

Ama sorun şu.

These global-scale models

Deniz bulutlarının parlatılmasının

used to study the climate impacts of marine cloud brightening,

iklim etkilerini incelemek için kullanılan bu küresel ölçekli modeller,

lack the ability to resolve all of these detailed interactions

aerosoller ve bulutlar arasındaki tüm bu ayrıntılı etkileşimleri

between aerosols and clouds.

çözme yeteneğinden yoksundur.

So they can't tell us how much cloud brightening is possible or where.

Yani bize ne kadar bulut parlaklığının mümkün olduğunu

veya nerede olduğunu söyleyemezler.

For that problem,

Bu sorun için,

we have to turn to models that cover much more localized areas of the globe

dünyanın çok daha yerel bölgelerini kapsayan modellere yönelmek zorundayız

but that include many, many more details about aerosols, clouds

ancak aerosoller, bulutlar ve nasıl etkileşime girdikleri hakkında

and how they interact.

çok daha fazla ayrıntı içeriyor.

So what we really need is better real-world data

Yani gerçekten ihtiyacımız olan şey, deniz bulutlarının parlaklığını

that we can use to test and inform these models

incelemek için kullandığımız bu modelleri test etmek

that we use to study marine cloud brightening.

ve şekillendirmek için kullanabileceğimiz daha iyi gerçek dünya verileri.

Now with this problem, as with many problems in the world,

Şimdi bu problemde, dünyadaki birçok problemde olduğu gibi,

the devil is in the details.

şeytan ayrıntılarda gizlidir.

Many of the most uncertain aspects

Deniz bulutlarını parlatma potansiyelinin

of the potential for marine cloud brightening

en belirsiz yönlerinin çoğu,

have to do with how really small-scale air motions in clouds,

bulutlardaki gerçekten küçük ölçekli hava hareketlerinin,

we're talking over like a few square kilometers,

birkaç kilometrekareden bahsediyoruz,

respond to the addition of aerosols.

aerosollerin eklenmesine nasıl tepki vereceğiyle ilgilidir.

So being able to systematically study how clouds respond to aerosols,

Dolayısıyla, bulutların aerosollere nasıl tepki verdiğini

sistematik olarak inceleyebilmek,

just like a single plume of aerosols,

tıpkı tek bir aerosol püskürtmesi gibi,

over a small area of clouds,

küçük bir bulut alanı üzerinde,

could go a long way to improving these climate models.

bu iklim modellerini geliştirmede uzun bir yol kat edebilir.

And I want to tell you today about a powerful approach

Ve bugün size ekibimizin tam da bunu yapmak için

that our team is developing to do just that.

geliştirdiği güçlü bir yaklaşımdan bahsetmek istiyorum.

So based on what I just said,

Az önce söylediklerime dayanarak,

you probably won't be surprised to learn

bu yaklaşımın okyanus üzerindeki

that that approach is to add a single plume of sea salt aerosols

küçük bir bulut alanına tek bir deniz tuzu aerosol püskürtmesi eklemek

to a small area of clouds over the ocean

ve bu bulutların nasıl tepki verdiğini görmek olduğunu öğrendiğinizde

and see how those clouds respond.

muhtemelen şaşırmayacaksınız.

Basically, to make a single clean ship track.

Temel olarak, tek bir temiz gemi izi yapmak.

Now, the observations for studies like this

Şimdi, bunun gibi çalışmaların gözlemleri,

would look a lot like those we've been doing for decades

kirlilik aerosollerinin bulutları nasıl etkilediğini incelemek için

to study how pollution aerosols are already affecting clouds.

onlarca yıldır yaptığımız gözlemlere çok benzeyecek.

Research aircraft filled with specialized instruments

Özel aletlerle donatılmış araştırma uçakları

can be used to measure in great detail the atmospheric conditions

atmosferik koşulları, aerosolleri, bulutları ve bunların hepsinin

the aerosols, the clouds

nasıl değiştiğini ayrıntılı olarak ölçmek için kullanılabilir.

and how they all vary.

The difference between what we've done here in the past

Geçmişte burada yaptıklarımız ile

bu yeni kontrollü aerosol çalışmalarıyla yapacaklarımız arasındaki fark,

and what we would do with these new controlled aerosol studies,

is that we would be able to actually compare clouds

farklı aerosol konsantrasyonlarına sahip

that have different aerosol concentrations

ancak diğer açılardan aynı olan bulutları karşılaştırabilmemizdir.

but that are otherwise the same.

This would allow us to quantify where changes in cloud reflectivity

Bu, bulut yansıtıcılığındaki hangi değişikliklerin,

are actually being caused by the aerosols,

diğer faktörlere bağlı olarak değil de

gerçekten aerosollerden kaynaklandığını ölçmemize izin verecektir.

rather than just varying due to other factors.

Now it turns out that generating the sea salt aerosol plume

Şimdi, bu kontrollü aerosol çalışmalarını yapmak için

with the right characteristics for doing these controlled aerosol studies

doğru özelliklere sahip deniz tuzu aerosol bulutunun üretilmesinin

is a significant technological challenge.

önemli bir teknolojik zorluk olduğu ortaya çıktı.

The aerosols need to be just right.

Aerosollerin tam olarak doğru olması gerekir.

To date,

Bugüne kadar hiç kimse,

no one has demonstrated the ability to generate

deniz bulutlarını tutarlı ve kayda değer bir şekilde aydınlatacak

both the size and quantity of aerosols you would need to do these studies

çalışmaları yapmak için ihtiyaç duyulan aerosollerin

hem boyutunu hem de miktarını üretme becerisini göstermedi.

where you would consistently and appreciably brighten marine clouds.

As a climate scientist trying to better understand

Aerosollerin bulutları ve iklimi nasıl etkilediğini

how aerosols affect clouds and climate,

daha iyi anlamaya çalışan bir iklim bilimcisi olarak,

I am really thrilled to be part of a team

bu zorluğun üstesinden gelmek için yeni bir araç geliştiren

that is developing a new instrument to meet that challenge.

bir ekibin parçası olmaktan gerçekten heyecan duyuyorum.

Our new cloud aerosol research instrument is specifically designed

Yeni bulut aerosol araştırma cihazımız, çok sayıda ve çok küçük deniz tuzu

to generate a very large number of very, very tiny sea salt aerosols.

aerosolleri üretmek için özel olarak tasarlanmıştır.

These aerosols are about 1,000th of the width of a human hair,

Bu aerosoller, bir insan saçının yaklaşık binde biri genişliğindedir,

because that's the size that's ideal for marine cloud brightening.

çünkü bu, deniz bulutlarının parlaması için ideal olan boyuttur.

I'm also really excited to be able to tell you

Ayrıca bu enstrümanla ilk bilimsel çalışmamıza

that we've just started our first scientific studies with this instrument.

yeni başladığımızı söyleyebildiğim için gerçekten heyecanlıyım.

This happened just two weeks ago.

Sadece iki hafta önce başladı.

We've set up our new Coastal Atmospheric Aerosol Research and Engagement Facility

Yeni Kıyı Atmosferik Aerosol Araştırma ve Etkileşim Tesisimizi,

on the flight deck of the USS Hornet Sea, Air and Space Museum

Alameda, Kaliforniya’daki USS Hornet Deniz, Hava ve Uzay Müzesi’nin

in Alameda, California.

uçuş güvertesinde kurduk.

So on the Hornet,

Yani Hornet’te,

we are making observations at multiple locations

uçuş güvertesi boyunca birçok noktada

along the flight deck

of the sea salt aerosol plume

yeni cihazımızla üretilen deniz tuzu aerosol bulutunun

that is being generated with our new instrument.

gözlemlerini yapıyoruz.

These measurements are going to allow us to study how the aerosol evolves

Bu ölçümler, aerosolün bulutlara doğru taşınırken

as it's transported towards clouds.

nasıl geliştiğini incelememizi sağlayacak.

It's also letting us study whether or not this instrument is delivering

Aynı zamanda bu cihazın denizde yapılacak sonraki çalışmalarda

the right aerosol, with the right characteristics

kullanılmak üzere doğru özelliklere sahip doğru aerosolü sağlayıp sağlamadığını,

for use in later studies at sea,

tek püskürtme deneyini ve bulutların nasıl tepki verdiğini

of the single plume experiment and how clouds respond.

incelememize de olanak tanıyor.

We've set up this study specifically at a museum

Bu çalışmayı halk, eğitimciler ve diğer araştırmacılar için

to make it easily accessible to the public,

kolayca erişilebilir hâle getirmek için

educators and other researchers.

özel olarak bir müzede kurduk.

And we consider this level of openness

Ve bu açıklık düzeyini programımızın

to be a really important part of our program.

gerçekten önemli bir parçası olarak görüyoruz.

And that's because we're hoping

Bunun nedeni, CAARE araştırma tesisindeki çalışmanın,

that the work at the CAARE research facility

özellikle iklim değişikliğine karşı en savunmasız olan

can be the start of broader international engagement in this research,

tarihsel olarak ötekileştirilmiş toplumlardaki meslektaşlarımız tarafından,

particularly by our colleagues in historically marginalized communities

bu araştırmaya daha geniş uluslararası katılımın

who are the most vulnerable to climate change.

başlangıcı olabileceğini umuyoruz.

Their direct engagement in this research is absolutely critical

Bu araştırmaya doğrudan katılımları, iklim risklerini ele almanın bir yolu olarak

to having equitable and informed discussions

iklimi soğutmak için deniz bulutu aydınlatmasını

about whether we ever would use marine cloud brightening to cool climate

kullanıp kullanmayacağımız konusunda adil ve bilinçli tartışmalar yapmak için

as a way of addressing climate risks.

kesinlikle kritik öneme sahiptir.

Now don’t get me wrong,

Şimdi beni yanlış anlamayın,

marine cloud brightening will not reverse the effects of greenhouse gases.

deniz bulutlarının parlatılması

sera gazlarının etkilerini tersine çevirmeyecek.

This is not a solution to the climate crisis.

Bu iklim krizine bir çözüm değil.

I really have to repeat that.

Bunu gerçekten tekrarlamak zorundayım.

This is not a solution to the climate crisis.

Bu iklim krizine bir çözüm değil.

However, marine cloud brightening might be a way of treating

Ancak, deniz bulutlarının parlaklaştırılması,

sorunun ana belirtisi olan atmosfer ve okyanuslardaki

the main symptom of the problem,

which is too much heat in the atmosphere and ocean.

fazla ısıyı tedavi etmenin bir yolu olabilir.

We believe that the world needs the best information possible

Deniz bulutlarının aydınlatılması gibi yaklaşımların,

süratle ve tehlikeli bir şekilde ısınan bir iklimi içeren bir geleceğe

to decide whether approaches like marine cloud brightening

might be a component of how we chart a safer course

nasıl daha güvenli bir yol çizeceğimizin

bir bileşeni olup olmayacağına karar vermek için

into a future that now includes a rapidly and dangerously warming climate.

dünyanın mümkün olan en iyi bilgiye ihtiyacı olduğuna inanıyoruz.

We also believe it's really critical

Ayrıca, önümüzdeki birkaç on yıl

that we better understand the evolving role of aerosols

göz göre göre iklim değişikliğine maruz kalmak istemiyorsak,

in climate change and the climate system

aerosollerin iklim değişikliğindeki ve iklim sistemindeki

if we don't want to be flying blind

gelişen rolünü daha iyi anlamamızın

into the coming couple decades of climate change.

gerçekten kritik olduğuna inanıyoruz.

I hope that I've left you as excited as I am

Umarım bu gerçekten önemli soruları incelemek için geliştirdiğimiz

about these new capabilities we're developing

bu yeni yetenekler konusunda

to study these really important questions.

sizi de benim kadar heyecanlandırmışımdır.

And I invite you all to come join us at our new CAARE research facility.

Ve hepinizi yeni CAARE araştırma tesisimize davet ediyorum.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)