3 Mysteries of the Universe — and a New Force That Might Explain Them | Alex Keshavarzi | TED

Çeviri: Hilal TAKKECI Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

So today, I’m really here to talk to you all about one thing:

Bugün size tek bir şeyden bahsetmek için buradayım:

the universe.

Evren.

In the world of particle physics,

Parçacık fiziği dünyasında,

the ultimate goal is to be able to describe

nihai hedef, evrenimizi oluşturan

all the particles and forces that make up our universe.

tüm parçacıkları ve kuvvetleri tanımlayabilmektir.

And while we've made an extraordinary amount of progress in this

Bu konudaki olağanüstü ilerlemeleri

over the past 100 years,

son yüzyılda kaydetsek de

we're doing it still,

bunu hala yapıyoruz,

because there are big mysteries about what the universe is made of

çünkü evrenin neyden oluştuğuna ve buraya nasıl geldiğimiz

and how we came to be here.

konusunda büyük gizemler var.

So let me start by introducing you

Bu yüzden size

to three of the big mysteries about our universe.

evrenimizle ilgili üç büyük gizemi tanıtarak başlayayım.

First, we know that the universe is expanding.

İlk olarak, evrenin genişlediğini biliyoruz.

So astrophysical evidence suggests

Astrofiziksel kanıtlar evrenin

that the universe started as a very dense, very hot Big Bang,

çok yoğun, çok sıcak bir Büyük Patlama olarak oluştuğunu

and has since been expanding outwards from that point.

ve o zaman beri dışa doğru genişlediğini göstermektedir.

However, as a complete shock, in the late '90s,

Ancak, şok edici bir şekilde, 90′ların sonunda

physicists discovered that the expansion of the universe

fizikçiler, evrenin genişlemesinin

isn't slowing down, as you might expect --

sandığınız gibi yavaşlamadığını

it's actually accelerating,

aslında hızlandığını keşfettiler,

and we have absolutely no idea as to why this is.

ve bunun nedenini kesinlikle bilmiyoruz.

All that we know is that some unknown source or force of nature

Bildiğimiz tek şey, doğanın bilinmeyen bir kaynağının veya gücünün

is stretching the universe out in every direction,

evreni her yöne doğru genişlettiği ve bunun

at an ever-increasing rate.

gittikçe artan bir oranda oluştuğu.

And because we don't know what that source is,

Bu kaynağın ne olduğunu bilmediğimiz için

we've just called it "dark energy."

ona sadece “karanlık enerji” adını verdik.

Now, what we do know about dark energy

Karanlık enerji hakkında bildiğimiz şey,

is that it makes up roughly 74 percent of the energy content of our universe.

evrenimizin enerji muhtevasının ortalama %74′ ünü oluşturmasıdır.

So straight off the bat,

Yani şunu söylemeliyim,

that's 74 percent of our universe that we know absolutely nothing about.

evrenimizin %74′ü hakkında kesinlikle hiçbir şey bilmiyoruz.

Second, we know that 85 percent of all the matter in our universe

İkinci olarak, evrenimizdeki tüm maddenin %85′inin

is made up of something called dark matter.

karanlık madde denen bir şeyden oluştuğunu biliyoruz.

Now, this photo that you're looking at here

Bakmakta olduğunuz bu fotoğraf,

is a picture from the Hubble Space Telescope,

Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınmış bir resimdir,

which shows a cluster of galaxies

bir galaksi kümesini gösterir,

four billion light years away from the Earth.

Dünya’dan dört milyar ışık yılı uzaklıktadır.

And what's interesting here

Burada ilginç olan şey,

is the left and right parts of this photograph,

bu fotoğrafın sol ve sağ kısımları.

because they're actually the same photo.

çünkü aslında bunlar aynı fotoğraf.

But what you're looking at in the right photo

Ancak sağdaki fotoğrafa baktığınızda,

is that it's had a blue filter applied to it,

mavi bir filtre uygulanmış,

to emphasize the light that's coming towards us

bunun amacı uzak evrenden bize doğru gelen

from the distant universe.

ışığı vurgulamak.

And what you can see is a dark ring,

Gördüğünüz şey, bir karanlık halkadır,

indicating a clearly reduced amount of light coming towards us.

ve bize doğru gelen ışık miktarının açıkça azaldığını gösterir.

Now we believe that this ring is a halo of dark matter.

Şu anda, bu halkanın karanlık maddenin bir halesi olduğuna inanıyoruz.

Now we have no idea what dark matter is,

Karanlık madde nedir bilmiyoruz,

and we've never observed it in experiments here on Earth,

ve onu Dünya’daki deneylerde hiç gözlemlemedik,

but we know from several corroborating astrophysical observations

ancak birkaç doğrulayıcı astrofiziksel gözlem sonucunda

that it has to be there.

orada olmalı diyebiyoruz.

Importantly, another thing that we know about dark matter

Daha önemlisi, karanlık madde hakkındaki başka bir bilgi,

is that it makes up another 21 percent of the energy content of our universe.

evrenin enerji muhtevasının %21′ini oluşturuyor.

So that, coupled with the dark energy problem,

Bu da karanlık enerji sorunuyla birleştiğinde,

means that we only know what five percent of our universe is made of,

evrenimizin sadece yüzde beşinin neyden oluştuğunu bildiğimiz

ve geri kalanının bizim için tamamen karanlık olduğu anlamına geliyor.

and the rest is totally dark to us.

The third problem concerns how we've come to exist at all.

Üçüncü sorun, nasıl var olduğumuzla ilgili.

Now, fundamental particles of matter have their own antimatter particles,

Maddenin temel parçacıklarının kendi antimadde parçacıkları vardır,

which are the same as their normal matter counterparts,

bunlar normal madde muadilleriyle aynıdır,

except they have opposite positive or negative charge,

ancak zıt yönde pozitif veya negatif yüke sahiptirler,

just like the two ends of a normal, everyday battery.

tıpkı normal, gündelik bir pilin iki ucu gibi.

Now together, this charge is equal and balanced.

Bu yükler birlikte eşit ve dengelidir.

The electron, for example,

Örneğin, elektron

which we're a bit more familiar with -- it gives us electricity in our homes --

evlerimizde bize elektrik verir,

is negatively charged.

negatif yüklüdür.

But it has an antimatter partner called the positron,

Ancak, onun pozitron adında bir antimadde partneri vardır,

which is positively charged.

ve pozitif yüklüdür.

Now to ensure this balance,

Bu dengeyi sağlamak için,

matter and antimatter are always created and destroyed equally and in pairs.

madde ve antimadde hep eşit ve çift şekilde yaratılıp yok edilir.

This is what all of our theories predict,

Tüm teorilerimizin öngördüğü

and this is what we observe in all of our experiments.

ve tüm deneylerimizde gözlemlediğimiz şey budur.

And so in the Big Bang,

Büyük Patlama’da,

we would [have] expected that matter and antimatter

madde ve antimaddenin

would have been created in equal amounts,

eşit miktarlarda yaratılmış olmasını,

and so we would expect to see equal amounts of matter and antimatter

dolayısıyla bugün evrende eşit miktarlarda madde ve antimadde

in the universe today.

görebilmeyi umuyorduk.

However, nearly every structure of matter,

Ancak neredeyse her doğal madde yapısı,

every natural structure of matter in our universe --

evrenimizdeki her doğal madde yapısı,

you, me, the Earth, the stars --

siz, ben, Dünya, yıldızlar,

are made almost entirely of normal matter,

neredeyse tamamen normal maddeden oluşuyor

leaving a lot of antimatter missing from the balanced equation.

ve dengeli denklemde pek çok antimadde eksik kalıyor.

For all you Marvel and Avengers fans out there,

Tüm Marvel ve Avengers hayranları için bu durum,

it's a bit like someone's just snapped their fingers,

birilerinin parmaklarını şıklatması

and half of all the natural stuff in the universe has disappeared.

ve evrendeki tüm doğal şeylerin yarısının yok olması gibi bir şey.

There literally should be

Hakikaten de,

another universe's worth of stuff all around us,

etrafımızda başka bir evren değerinde bir şey daha olmalı,

but somehow, it's not there.

ama bir şekilde orada değil.

And one of the greatest challenges in particle physics today

Bugün parçacık fiziğindeki en büyük zorluklardan biri,

is to figure out what happened to all the antimatter

tüm antimaddeye ne olduğunu,

and why we see an asymmetry between matter and antimatter at all.

ve neden madde ile antimadde arasında bir asimetri olduğunu anlamaktır.

So those are three of the big mysteries about our universe.

Yani bunlar evrenimizle ilgili en büyük gizemlerden üçü.

And that's a lot of what we don't know.

Bilmediklerimizin de çoğu bu.

Now, what this means

Şimdi, bunun anlamı,

is our current understanding of the universe, up until this point,

evrenle ilgili şu ana kadarki bilgimizin

can't tell us why the universe is the way it is,

bize evrenin neden bu şekilde olduğunu

or what 95 percent of it is made of.

veya %95′inin neyden oluştuğunu bize söyleyemeyeceğidir.

But importantly, each of these mysteries --

Ancak daha da önemlisi, bu gizemlerin her biri,

what is dark energy, what is dark matter

karanlık enerji nedir, karanlık madde nedir,

and the matter-antimatter asymmetry in the universe --

ve evrendeki madde-antimadde asimetrisi,

could all be solved by finding a new particle

yeni bir parçacık ya da yeni bir doğa gücü

or a new force of nature.

bulunarak çözülebilir.

So now, let me introduce you

Şimdi size evren hakkındaki

to our current understanding of the universe.

güncel anlayışımızla ilgili bilgi vereyim.

This is it.

İşte bu.

The standard model of particle physics,

Parçacık fiziğinin standart modeli,

the mathematical equation, which I’m sure you’re all very used to.

matematiksel denklem, eminim ki hepiniz çok alışkınsınız.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Which describes how our universe works.

Bu da evrenimizin nasıl çalıştığını açıklıyor.

You can think of it as the recipe

Bunu bir reçete olarak,

for how all the particles and forces in the universe

evrendeki tüm parçacıklar ve kuvvetler

interact and result in the structures of matter

nasıl etkileşimde ve etrafımızdaki madde yapıları nasıl oluştu

that we see around us.

gibi düşünebilirsiniz.

Now this equation represents a huge level of achievement

Bu denklem şimdi, son yüzyıldaki

over the past 100 years,

müthiş ilerlemeyi açıklıyor,

and in its full form, it's much longer, but simplified,

aslıda bütün hali çok daha uzun bu ama bu basitleştirilmiş,

like this,

bu şekilde,

you see a very elegant, I think,

gördüğünüz çok zarif bir şey

elegant representation of the structure of matter.

bence madde yapısının zarif bir temsili.

And then, if that equation is the recipe,

Sonra, eğer bu denklem bir reçeteyse,

then these are the ingredients.

o zaman bunlar da malzemeler.

Just 17 ingredients, 17 fundamental particles,

Sadece 17 bileşen, 17 temel parçacık,

where "fundamental" here means they're not known to have a substructure,

burada “temel” bir alt yapıya sahip olduları bilinmediği,

they're not known to be composed of any smaller particles.

daha küçük parçacıklardan oluştukları bilinmediği anlamına gelir.

And together with the equation on the previous slide,

Önceki slayttaki denklemle birlikte,

they make up the standard model of particle physics.

parçacık fiziğinin standart modelini oluştururlar.

And it is our best, most tested and globally accepted theory

Bu en iyi, en çok test edilmiş ve dünya çapında kabul görmüş

of all the known particles and forces in the universe.

evrende bilinen tüm parçacıklar ve kuvvetlere ait teorimiz.

And it's given rise to much of what we take for granted

Kanıksadığımız pek çok şeyin

in the modern world of today.

bugünün modern dünyasında ortaya çıkmasına olanak sağladı.

A good example would be our ability now to harness the energy from the Sun,

Örnek olarak, Güneş’ten gelen gücü kontrol altına alıp,

where our ability to use solar power and our moves towards nuclear fusion

güneş enerjisini kullanma becerimiz ve nükleer füzyona yönelik hamlelerimiz,

couldn't be possible

mümkün olamazdı

without understanding the particles and forces of the standard model.

şayet standart modelin parçacıkları ve kuvvetleri anlaşılmasaydı.

Now, whilst the standard model has been so successful

Şu anda standart model, Dünya’da test ettiğimiz

at testing the phenomena that we can test here on Earth,

olguları test etmede başarılı olsa da,

it cannot accommodate and has no explanation for

evrenimizle ilgili büyük gizemleri açıklayamaz

those big mysteries about our universe.

ve bu gizemler için hiçbir izahı yoktur.

And so it's at this point that I'd like to introduce you

İşte bu noktada sizi özel bir parçacıkla,

to a particular particle,

ve hikayemizin kahramanı olan,

and the hero of our story, the muon.

müonla tanıştırmak istiyorum.

Now, muons may seem unfamiliar to you all,

Şimdi, müonlar hepinize yabancı gelebilir,

but actually, they’re around us all the time.

ama aslında, her zaman etrafımızdalar.

Cosmic rays that hit the Earth's atmosphere

Atmosfere çarpan kozmik ışınlar,

result in showers of muons that constantly bombard the Earth.

Dünya’yı sürekli bombardımana tutan müon yağmurlarına neden olur.

You may be surprised to learn, for example,

Örneğin, her birinizin içinden

that there are, on average, 30 muons

her saniye ortalama

traveling through each and every one of you every second.

30 müon geçtiğini öğrenmek sizi hayrete düşürebilir.

Now, muons can be thought of, quite simply,

Müonlar basitçe elektronun ağır kuzeni olarak,

as the heavy cousin of the electron,

düşünülebilir,

and they sit next to the electron in this picture,

ve bu resimde elektronun yanında yer alırlar

and they're about 200 times heavier.

ve yaklaşık 200 kat daha ağırlar.

But importantly, they’re an ideal tool for physicists to use

Ama daha da önemlisi, fizikçilerin yeni parçacıklar,

to search and look for new particles and forces

ve kuvvetler aramayıp bulmak büyük gizemleri açıklamak için,

to explain those big mysteries.

kullandıkları ideal bir araçtır.

And so why is that?

Peki bu neden böyle?

Well, let's assume for a second that we can represent a muon

Bir an için bir müonu bu jiroskopla ifade edebileceğimizi

by this gyroscope.

varsayalım.

When you spin a gyroscope,

Bir jiroskopu döndürdüğünüzde,

it wobbles around its axis, just like that.

ekseni etrafında yalpalanır, aynen böyle.

And muons have an identical behavior

Müonlar da tıpkı böyledir.

when you place them in a magnetic field, they spin and they wobble.

Onları manyetik bir alana koyarsanız dönerler ve yalpalarlar.

Now whilst they're doing this,

Bunu yaparken,

the muon will come into contact

müon evrendeki diğer tüm parçacıklarla

with any and all other particles in the universe,

temas edecektir,

standard model or otherwise.

standart olsun ya da olmasın.

And in fact, it's the interaction of the muon with those other particles

Aslında, müonun ne kadar hızlı yalpaladığını belirleyen şey

that defines how fast it wobbles.

diğer parçacıklarla olan etkileşimidir.

In essence, the more different particles

Özünde, müon yalpalarken

that bounce off the muon whilst it is wobbling,

ondan ne kadar çok farklı parçacık sekerse

the faster it will wobble.

o kadar hızlı yalpalar.

And so then this is what we want to measure --

Bizim ölçmek istediğimiz şey de bu.

how fast muons wobble in a magnetic field

Müonların evrendeki tüm parçacıklar ve kuvvetlerle

due to their interaction with all the particles and forces

etkileşimleri sonucunda manyetik bir alanda ne kadar hızlı

in the universe.

yalpaladıkları.

Şimdiye kadar, standart modelin dışında

Now so far, no new particle or force outside of the standard model

evrenimiz hakkındaki büyük gizemleri açıklayabilecek

that could explain those big mysteries about our universe

has ever been discovered.

yeni bir parçacık ya da kuvvet keşfedilmedi.

But the point to reemphasize

Vurgulanması gereken nokta,

is that the rate or the speed by which muons wobble

müonların yalpalama hızının ya da oranının

when we place them in a magnetic field

onları manyetik bir alana koyduğumuzda

is directly defined by all the particles and forces in the universe

doğrudan evrende temas ettiği tüm parçacıklar ve kuvvetlerce

that it comes into contact with.

belirlendiğidir.

And so, if we can measure very precisely how fast they wobble,

Yani ne kadar hızlı yalpalandığını kesin olarak ölçebilirsek,

we can then compare that to the theoretical prediction

standart modelin parçacıkları ve kuvvetlerinden hareketle

of how fast they should wobble

ne kadar hızlı yalpaladıkları konusuna

from just the particles and forces of the standard model.

dair teorik tahminle karşılaştırabiliriz.

And then, if the measurement was found to be different and larger and disagree,

Sonra, ölçümün farklı, daha büyük ya da karşıt olduğu bulunursa

then it would be an indication of new particles or forces

o zaman bu, evrenimizle ilgili bu büyük gizemleri açıklayabilecek

outside of the standard model

standart modelin dışında

that could explain those big mysteries about our universe.

yeni parçacıkların veya kuvvetlerin bir göstergesi olacaktır.

Üzerinde çalıştığım deney tam da bunu gerçekleştirdi.

An experiment I work on has done just that.

Bu, Müon g-2 deneyi

This is the Muon g-2 experiment located at Fermilab,

on the outskirts of Chicago.

Chicago’nun eteklerindeki Fermilab’da.

This ring, which you can see here,

Burada görebileceğiniz bu halkanın çapı,

is about 20 meters in diameter,

yaklaşık 20 metre,

and it's what's called a storage ring magnet.

ve buna depolama halkası mıknatısı deniliyor.

It's a ring in which we store muons inside a magnetic field,

Müonları manyetik alanın içinde depoladığımız ve yalpalamalarına neden

which causes them to wobble.

olan bir halka.

Daha sonra ne kadar hızlı yalpaladıklarına dair ölçümlerimizi yaparız,

We then make our measurements of how fast they wobble

and compare that to the theory.

ve bunu teori ile karşılaştırırız.

Now, this experiment released its first result in April of 2021,

Bu deney ilk sonucunu Nisan 2021′de yayınladı,

and the take-home message of this talk

ve bu konuşmanın ana mesajı,

is that the result I am presenting to you here today,

bugün burada size bahsettiğim

from the Muon g-2 experiment,

Müon g-2 deneyinden sunduğum sonucun

is the closest glimpse that we've had to seeing a new particle or force

yeni bir parçacık veya kuvvet görmeye en yakın bakış açısının

here in a laboratory on Earth.

yeryüzünde tam da bu laboratuvarda gerçekleştiği.

And this is that result here.

İşte bu da o sonuç.

So let me take some time to explain to you what this graph is showing.

Bu grafiğin ne anlama geldiğini açıklayayım.

On the x-axis are the values for how fast muons wobble

X ekseninde, müonları manyetik bir alana koyduğumuzda

when we place them in a magnetic field.

ne kadar hızlı yalpaladıklarını gösteren değerler yer alır.

The green marker on the left

Soldaki yeşil işaret,

is the theoretical prediction for how fast they wobble,

ne kadar hızlı yalpaladıklarına dair teorik tahmindir,

from just the particles of the standard model,

sadece standart modelin parçacıklarından elde edilir,

and the green band defines the uncertainty on that prediction.

ve yeşil bant bu tahmindeki belirsizliği tanımlar.

The orange marker on the right is the new experimental measurement

Sağdaki turuncu işaret, Fermilab Müon g-2 deneyinden alınan

from the Fermilab Muon g-2 experiment,

yeni deneysel ölçümdür

and the orange band defines the uncertainty on that measurement.

ve turuncu bant bu ölçümdeki belirsizliği tanımlar.

And by uncertainty, I mean we're statistically certain

Belirsizlik derken, istatistiksel olarak

that both the prediction and the measurement,

hem tahminin hem de ölçümün, her birinin değerinin

the value for each should be inside their respective bands.

kendi sınırları içinde olduğu konusunda emin olduğumuzu kastediyorum.

And what you can see is not only do those bands not overlap,

Gördüğünüz gibi, bu sınırlar sadece üst üste binmemekle kalmıyor,

but they differ by quite a large amount,

aynı zamanda ciddi farklılık gösteriyor.

that white gap in the middle indicating a clear disagreement

Ortadaki beyaz boşluk net bir anlaşmazlığın iki değer arasında

between the two values.

net olduğunu gösteriyor.

What this means is that when muons are placed in a magnetic field,

Bunun anlamı, müonlar manyetik bir alana konulduğunda,

they wobble faster than what the theory predicts.

teorinin öngördüğünden daha hızlı yalpaladıklarıdır.

So all the known particles and forces of the standard model

Dolayısıyla standart modelin bilinen tüm parçacıkları ve kuvvetleri,

have failed to predict how fast muons have wobbled.

müonların ne kadar hızlı yaplaladığını tahmin edemedi.

And what does this suggest?

Peki bu neyi gösteriyor?

Well, it suggests that there are new particles or forces

Bu, müonlarla etkileşime giren ve onların daha hızlı yalpalamasına yol açan,

that aren’t part of that globally accepted theory

dünyaca kabul görmüş teorinin bir parçası olmayan

interacting with the muons and causing them to wobble faster.

yeni parçacıklar ya da kuvvetler olduğunu gösteriyor.

Now, a reason why physicists are so excited about this result

Fizikçilerin bu sonuçtan böylesi heyecan duymalarının bir nedeni de

is that the chance that this result is a fluke, statistically,

bu sonucun istatistiksel olarak tesadüf olma ihtimalinin

is one in 40,000.

40.000′de bir olmasıdır.

So that's the same as saying that there's a 99.9975 percent chance

Bu, % 99,9975 olasılıkla

that we've seen the influence of a new particle or force

yeni bir parçacık ya da kuvvetin etkisini görme ihtimalimizin

here, in a laboratory on Earth.

herhangi bir laboratuvarda da olması demek

But a word of caution.

Ama bir uyarıda bulunayım.

Physicists actually set a much stricter threshold

Fizikçiler aslında çok daha katı bir eşik belirleyip

by which they can claim a discovery,

bir keşif iddiasında bulunabilirler.

and that is the chance the result is a fluke

ve bu da, sonucun tesadüf olma ihtimalinin

cannot be more than one in 3.5 million.

3.5 milyonda birden fazla olamayacağıdır.

Dolayısıyla henüz bu keşif eşiğine ulaşmadık,

And so we haven't reached that discovery threshold yet,

ve bu nedenle kesin olarak

and so we can't definitively say

that we've seen the influence of a new particle or force.

yeni bir parçacık ya da kuvvetin etkisini gördüğümüzü söyleyemeyiz.

And the reality is that,

Gerçek şu ki,

to reach the one-in-3.5-million threshold,

3.5 milyonda bir eşiğine ulaşmak için

there's a lot of work to be done.

yapılması gereken çok iş var.

But that work is being done right now

Ancak bu çalışma şu anda yapılıyor

and will continue to be done over the coming years.

ve önümüzdeki yıllarda yapılmaya devam edecek.

Peki tüm bunlar ne anlama geliyor?

So what does this all mean?

Well, first, any result from the Muon g-2 experiment,

İlk olarak, Müon g-2 deneyinden elde edilen herhangi bir sonuç,

even a result that says there were no new particles or forces,

hatta yeni parçacıklar veya kuvvetler olmadığını söyleyen bir sonuç bile

would be a good result.

iyi bir sonuç olacaktır.

That is science, right?

Bu bilim, değil mi?

Sometimes, it's not discovering new things,

Bazen yeni şeyler keşfetmiyor,

sometimes, it's just confirming old things.

bazen sadece eski şeyleri doğruluyor.

Durum böyle olsa bile,

And even if that were the case,

the by-products of particle physics experiments

parçacık fiziği deneylerinin yan ürünleri

son 100 yılın büyük bir bölümünde insan uygarlığını ilerletmiştir.

have been advancing human civilization for much of the past 100 years.

Modern elektronik, internet, uydu navigasyonu bunların hepsi

Modern electronics, the internet, satellite navigation --

these are all by-products of particle physics experiments or endeavors.

parçaacık fiziği deneylerinin veya çabalarının yan ürünleridir.

ve Gelecekte bizim için

And there's no telling

what experiments like the Muon g-2 experiment

Müon g-2 deneyi gibi deneylerin

could do for us in the future.

yapabileceğini söyleyemeyiz.

Ancak durum böyle bile olsa yeni bir parçacık ya da kuvvet bulmasaydık

But if that were the case, and we found no new particle or force,

o zaman evrenimizle ilgili o büyük gizemleri açıklayamazdık:

then we wouldn't be able to explain those big mysteries about our universe --

what is dark energy, what is dark matter

karanlık enerji nedir, karanlık madde nedir

and where did all the antimatter go?

ve tüm antimadde nereye gitti?

Sonuç ne olursa olsun,

Whatever the outcome,

Müon g-2 deneyi sonuçlar yayınlamaya,

the Muon g-2 experiment will keep releasing results,

önümüzdeki birkaç yılda

in the next few years,

gerçekliğin dokusuna ilişkin anlayışımızı test etmeye

that will continue to test our understanding

devam edecek.

of the fabric of reality.

Bu konuda gerçekten heyecanlıyım,

I, for one, am really excited about it,

ve umarım bizi takip edip yeni bir parçacık

and I really hope you stay tuned with us

veya kuvvet keşfedip keşfetmediğimizi öğrenmek için

to find out if we've definitively discovered a new particle or force,

for the first time.

bizi izlemeye devam edersiniz.

Thank you very much.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)