Are You Really As Good at Something As You Think? | Robin Kramer | TED

94,990 views ・ 2023-11-16

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:04
I don't mean to brag,
0
4300
1760
ကြွားဖို့ မရည်ရွယ်ပေမဲ့၊
00:06
but there are lots of things that I'm pretty average at.
1
6060
3000
ကျွန်တော်က အရာတော်တော်များများမှာ ပျမ်းမျှအဆင့်မှာရှိတယ်။
00:09
From playing table tennis,
2
9100
1400
စားပွဲတင် တင်းနစ် ကစားတာကနေ
00:10
cooking risotto, finding countries on a map,
3
10500
2560
ထမင်းပေါင်းချက်တာ၊ မြေပုံပေါ်မှာ နိုင်ငံတွေကို ရှာတာ၊
00:13
just to name a few.
4
13100
1400
အနည်းငယ်လောက်ပဲ ပြောထားတာပါ။
00:14
Now, in our everyday lives,
5
14540
1440
နေ့စဉ် ဘဝတွေမှာ
00:16
we're not typically assessed on our skills and abilities,
6
16020
2760
ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ စွမ်းရည်တွေကို အမြဲလိုလို အကဲမဖြတ်တော့၊
00:18
so we're forced to rely on our own judgments.
7
18820
2400
ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ဇွတ် အားကိုးကြတယ်။
00:21
I may think I'm pretty decent with Italian cuisine,
8
21260
3080
အီတလီအစားအစာနဲ့ တော်တော်လေး သင့်တော်တယ်လို့ ထင်မိနိုင်တယ်၊
00:24
but how accurate is my assessment?
9
24380
2520
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့ရဲ့ အကဲဖြတ်မှုက ဘယ်လောက်တိကျသလဲ။
00:26
Now, what we’re talking about here is metacognition:
10
26940
3080
ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ ပြောနေတာက ကိုယ်ပိုင် အတွေးဖြစ်စဉ်တွေထဲက
00:30
our insight into our own thought processes.
11
30020
2920
ထိုးထွင်းအမြင်၊ metacognition ပါ။
00:33
If I have good metacognitive insight,
12
33620
2320
ကျွန်တော့်မှာ အတွေး သိမြင်မှု ထိုးထွင်အမြင်ရှိရင်၊
00:35
then how good I think I am at a particular task
13
35940
2880
ကျွန်တော်ဟာ အလုပ်တစ်ခုခုမှာ ဘယ်လောက်တော်တယ်လို့ ထင်တာက
00:38
should line up pretty well with how good I actually am.
14
38860
3320
ကျွန်တော် တကယ် ဘယ်လောက်တော်တာနဲ့ အတော်လေး တစ်တန်းတည်းဖြစ်သင့်တယ်။
00:42
Of course, in the real world this is often not the case.
15
42180
2840
တကယ်တော့ လက်တွေ့ လောကမှာ ဒါက မှန်လေ့မရှိဘူး။
00:45
And indeed, we probably all know someone
16
45780
2160
တကယ်တော့ အဖြစ်မှန်က ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့အခါ၊
00:47
who thinks they're great at navigating maps,
17
47980
2760
မြေပုံ လမ်းကြောင်းရှာမှာ တော်တယ်လို့ ထင်တဲ့သူတစ်ယောက်ကို
00:50
when in fact the reality is often the opposite.
18
50780
2920
ကျွန်တော်တို့ အားလုံး သိနိုင်လောက်တယ်။
00:53
Not to name any names, of course, but still.
19
53740
2960
ဘယ်အမည်ကိုမှ မဖော်ပြပေမဲ့၊ ရှိနေပါတယ်။
00:57
Perhaps you think this applies to other people
20
57260
2400
ဒါက တခြားသူတွေနဲ့ ဆိုင်တာ၊ ကိုယ်တိုင်တော့
00:59
and that you, yourself, wouldn't make this sort of mistake.
21
59700
3080
ဒီလိုအမှားမျိုး လုပ်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ကောင်းထင်နိုင်ပါတယ်။
01:02
So let's try a quick experiment.
22
62780
2600
ဒီတော့ အမြန် စမ်းသပ်ကြည့်ရအောင်။
01:05
I want you to think about how you would rate yourself
23
65380
2680
ကားမောင်းနိုင်စွမ်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဘယ်လို
01:08
in terms of your driving ability.
24
68100
1960
သတ်မှတ်မယ်ဆိုတာ စဉ်းစားစေချင်ပါတယ်။
01:10
Would you rate yourself as below average, average
25
70060
2480
ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပျမ်းမျှအောက်၊ ပျမ်းမျှ
01:12
or perhaps even above average?
26
72580
2360
ဒါမှမဟုတ် ပျမ်းမျှအထက်တောင် သတ်မှတ်မလား။
01:15
So most people rate themselves as above average,
27
75380
3560
ဒီတော့ လူအများစုက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပျမ်းမျှအထက်အဖြစ် သတ်မှတ်ကြတယ်၊
01:18
which, of course, is mathematically impossible,
28
78980
2320
ဒါက သင်္ချာနည်းအရ မဖြစ်နိုင်ဘဲ၊
01:21
and something that we call the "better than average" effect.
29
81300
3120
"ပျမ်းမျှထက်သာတဲ့"သက်ရောက်မှုလို့ ကျွန်တော်တို့ ခေါ်တဲ့ တစ်ခုပါ။
01:24
This is just one of a number of cognitive biases that we see
30
84460
3160
ဒါက လူတွေက သူတို့ရဲ့ စွမ်းရည်တွေကို အကဲဖြတ်တဲ့အခါ၊ တွေ့မြင်ရတဲ့
01:27
when people judge their own abilities.
31
87620
2200
သိမှတ်မှုဆိုင်ရာ ဘက်လိုက်မှုများစွာထဲမှ တစ်ခုပါ။
01:30
Today, I'm going to focus on a related bias,
32
90180
2560
ဒီနေ့၊ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဘက်လိုက်မှု၊ Dunning-Kruger
01:32
the Dunning-Kruger effect.
33
92740
1880
သက်ရောက်မှုကို အာရုံစိုက်မှာပါ။
01:34
So back in 1999,
34
94660
1680
ဒါကြောင့် ၁၉၉၉ ခုနှစ်တုန်းက
01:36
two psychologists at Cornell University, Dunning and Kruger,
35
96380
3720
ကော်နယ်လ်တက္ကသိုလ်က စိတ်ပညာရှင် နှစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Dunning နဲ့ Kruger တို့က
01:40
described the mistakes people make when estimating their own abilities.
36
100100
4480
လူတွေက ကိုယ်ပိုင်စွမ်းရည်တွေကို ခန့်မှန်း တဲ့အခါ လုပ်တဲ့ အမှားတွေကို ဖော်ပြခဲ့တယ်။
01:44
So if we take a sample of people and we divide them into four groups
37
104580
3320
ဒီတော့ လူတွေရဲ့ နမူနာတစ်ခုကိုတစ်ခုကို ယူပြီး စစ်ဆေးမှုအပေါ် အခြေခံကာ
01:47
based on their scores on a test,
38
107940
1840
အမှတ်တွေကို အစု ၄ စုခွဲပြီး အစုတွေကို
01:49
and order those groups from lowest to highest.
39
109820
2400
အနိမ့်ဆုံးကနေ အမြင့်ဆုံးအထိ စီလို့ရမလားပေါ့။
01:52
If we plot those scores on a graph along with their self-estimates,
40
112260
3880
စစ်ဆေးမှုမှာ ဘယ်လောက်ကောင်းကောင်း ဖြေခဲ့တယ်လို့ ထင်တဲ့၊
01:56
so how well they thought they did on the test,
41
116180
2680
ကိုယ်ပိုင်ခန့်မှန်းချက်တွေနဲ့ အမှတ်တွေကို ဂရပ်ဖ်ချရင်၊
01:58
this is the pattern that we see.
42
118900
1840
ဒါက မြင်ရတဲ့ပုံစံပါ။
02:00
So the red line is a steep slope representing their actual scores.
43
120780
4800
ဒီတော့ အနီရောင်မျဉ်းက တကယ့် ရမှတ်တွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ မတ်စောက်တဲ့ မျဉ်းလျှောပါ။
02:05
As it must be, since we ordered the groups
44
125580
2040
ရမှတ်တွေအပေါ် အခြေခံပြီး အစုတွေကို
02:07
based on their scores in the first place.
45
127620
2120
စီတဲ့အတွက်၊ ဒါက ပထမဆုံး ဖြစ်ရမယ်။
02:09
Now what's interesting is the blue shallower line.
46
129780
3320
ကဲ၊ စိတ်ဝင်စားစရာက အပြာရောင် ပိုတိမ်တဲ့ မျဉ်းပါ။
02:13
This represents their self-estimates.
47
133140
2400
ဒါက ကိုယ်ပိုင် ခန့်မှန်းချက်တွေကို ကိုယ်စားပြုတယ်။
02:15
So, how good they thought they did on the test.
48
135580
2520
စစ်ဆေးမှုမှာ ဘယ်လောက် ကောင်းကောင်း ဖြေခဲ့တယ်လို့ သူတို့ထင်တာပါ။
02:18
Now the Dunning-Kruger effect describes how the weakest performers
49
138540
4680
အားအနည်းဆုံး ဖြေဆိုသူတွေက အစိမ်းရောင် ဘဲဥပုံမှာ ပြထားတဲ့
02:23
significantly overestimate their performance,
50
143220
2720
သူတိုရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုကို သိသိသာသာ ပိုတွက်ကြတာကို
02:25
shown here in the green oval.
51
145980
1920
Dunning-Kruger သက်ရောက်မှုက ဖော်ပြတယ်။
02:28
The explanation for this, according to Dunning and Kruger,
52
148500
3480
Dunning နဲ့ Kruger အရ၊ ဒါအတွက် ရှင်းလင်းချက်က ထိုးထွင်းအမြင်နှဲ့
02:31
is that insight and ability rely on the same thing.
53
151980
3840
စွမ်းရည်က တူညီတဲ့ အရာအပေါ် တည်မှီနေတာပါ။
02:35
So if I'm poor at a task,
54
155860
1920
ဒီတော့ အလုပ်တစ်ခုမှာ ညံ့နေရင်၊
02:37
I also lack the metacognitive insight to accurately assess my ability.
55
157820
4800
စွမ်းရည်ကို တိတိကျကျ အကဲဖြတ်ဖို့ အတွေးဖြစ်စဉ်ထိုးထွင်းအမြင်လည်း ကင်းမဲ့တယ်။
02:43
Now this pattern has been seen again and again
56
163540
2320
ဒီပုံစံကို များစွာသော နယ်ပယ်အသီးသီးမှာ
02:45
across a number of domains,
57
165860
1440
အကြိမ်ကြိမ် တွေ့နေရတယ်။
02:47
from driving skill to exam-taking, even chess-playing.
58
167340
3440
ကားမောင်းနိုင်စွမ်းကနေ စာမေးပွဲ ဖြေတာ၊ စစ်တုရင် ကစားတာအထိပါ။
02:51
However, in recent years,
59
171620
1600
ဒါပေမဲ့ မကြာသေးတဲ့ နှစ်တွေအတွင်း
02:53
a number of criticisms have been leveled at this approach,
60
173220
3000
ဒီချဉ်းကပ်နည်းမှာ ဝေဖန်မှု အတော်များများ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး
02:56
and we now have reason to believe
61
176260
1600
ဒီပုံစံရလဒ်တွေက
02:57
that this pattern results is virtually unavoidable.
62
177900
3000
ရှောင်လွှဲမရနီးပါးဆိုတာ ယုံကြည်စရာ အကြောင်းရှိပါတယ်။
03:02
One reason for this is the statistical effect,
63
182460
3000
ဒါအတွက် အကြောင်းရင်းတစ်ခုက ကိန်းဂဏန်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှု၊
03:05
regression to the mean.
64
185460
1520
အလယ်အလတ်ကို ပြန်ရောက်တာပါ။
03:07
Now this is something that comes about
65
187380
1840
ဒါက အတိုင်းအတာ နှစ်ခုက ဆက်စပ်နေပေမဲ့၊
03:09
when we have two measures that are related but not perfectly so.
66
189220
3720
အပြည့်အဝမဟုတ်တဲ့အခါ ဖြစ်ပေါ်လာတာ တစ်ခုပါ။
03:13
So imagine we have a sample of people
67
193540
1840
လူတွေရဲ့ နမူနာတစ်ခုရှိတယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်ပြီး
03:15
and we measure their heights and their weights.
68
195420
2440
သူတို့ရဲ့ အမြင့်တွေနဲ့ အလေးချိန်တွေကို တိုင်းတာတယ်။
03:17
Now height and weight are related,
69
197900
1880
အမြင့်နဲ့ အလေးချိန်က ဆက်နွှယ်နေပြီး
03:19
tall people are typically heavier,
70
199820
2600
အရပ်မြင့်တဲ့သူတွေဟာ ပိုလေးလေ့ရှိပေမဲ့၊
03:22
but the relationship is far from perfect.
71
202420
2480
ဆက်နွယ်မှုက ပြီးပြည့်စုံတာနဲ့ တခြားစီပါ။
03:24
So unlike in the figure at the top here,
72
204940
3240
ဒီတော့ ဒီက ထိပ်ဆုံးက ကိန်းဂဏန်းနဲ့မတူဘဲ၊
03:28
the shortest people in red won't all be the lightest people.
73
208220
4000
အနီထဲက အရပ်အပုဆုံး လူတွေအားလုံးက အပေါ့ဆုံး လူတွေ ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး။
03:32
Some of them will be overweight or particularly muscular, for example.
74
212220
3520
ဥပမာ၊ တချို့က အလေးချိန်ပိုတာ ဒါမဟုတ် အထူးသဖြင့် ကြွက်သားစိုင်ကြီးမားတာပါ။
03:35
Similarly at the top end,
75
215780
1640
အလားတူ ထိပ်စွန်းက
03:37
the tallest people in blue won't all be the heaviest people.
76
217460
3800
အပြာရထဲက အရပ်အရှည်ဆုံးလူတွေအားလုံးက အလေးဆုံးလူတွေ ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး။
03:41
Some of them will be underweight, and so on.
77
221260
2600
တချို့က ပုံမှန်အောက်အလေးချိန် ရှိနေတာ၊ စတာတွေပါ။
03:43
Now as a result, on average,
78
223900
2080
ရလဒ်အနေဖြင့် ၊ ပျမ်းမျှ
03:46
the shortest people will rank higher for weight than they do for height,
79
226020
4200
အရပ်အပုဆုံး လူတွေဟာ အမြင့်ထက်၊ အလေးချိန် အတွက် ပိုမြင့်မြင့် သတ်မှတ်မှာဖြစ်ပြီး
03:50
and the tallest people will rank lower for weight than they do for height
80
230220
3880
အရပ်အမြင့်ဆုံးလူတွေက ဒီအပြာရောင်မျဉ်းက ထုတ်ပေးတဲ့ အမြင့်ထက်၊
03:54
producing this blue line here
81
234140
1800
အလေးချိန်အတွက် ပိုနိမ့်နိမ့် သတ်မှတ်မှာပါ၊
03:55
and the crossover pattern you're now becoming familiar with.
82
235980
3040
ဒါက အခု အကျွမ်းတဝင် ရှိလာတဲ့ ကန့်လန့်ဖြတ် ပုံစံပါ။
03:59
Now, some people might put forward a spurious explanation
83
239420
3120
ရှင်းလင်းချက် မလိုတဲ့အခါ၊ ဘာကြောင့် အရပ်ပုတဲ့ လူတွေဟာ
04:02
for why short people are relatively overweight
84
242540
2840
နှိုင်းယှဉ်ချက်အရ အလေးချိန်ပိုနေတာလဲ၊ အရပ်ရှည်သူတွေဟာ
04:05
or tall people relatively underweight,
85
245420
2120
နှိုင်းယှဉ်ချက်အရ အလေးချိန်လျော့နေတာလဲ
04:07
when in fact no explanation is needed.
86
247580
2400
ဆိုတာအတွက်လူတချို့က ရှင်းလင်းချက် အတုတွေကို တင်ပြလောက်တယ်။
04:10
Perhaps more compelling a reason to doubt the Dunning-Kruger effect
87
250700
4240
Dunning-Kruger သက်ရောက်မှုကို သံသယ ဝင်စေတဲ့ ပိုလက်ခံရမယ့် အကြောင်းရင်းတစ်ခုက
04:14
is that we can produce the same pattern in our data
88
254980
2640
ဒေတာတွေက လုံးဝ အဓိပ္ပာယ်မဲ့နေတဲ့အခါ၊
04:17
when our data is entirely meaningless.
89
257660
2640
ဒေတာတွေထဲက တူညီတဲ့ပုံစံကို ထုတ်ပေးနိုင်တာဖြစ်လောက်တယ်။
04:20
So if we collect people's test scores
90
260340
2720
ဒီရမှတ်တွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ခန့်မှန်း ချက်တွေနဲ့အတူ၊
04:23
along with their self-estimates of those scores,
91
263100
2640
စစ်ဆေး ရမှတ်တွေကို ကောက်ယူပေမဲ့၊
04:25
but then we shuffle those self-estimates
92
265740
2520
ကိုယ်တိုင် ခန့်မှန်း ချက်တွေကို အပြောင်းအလဲလုပ်ပြီး
04:28
and then analyze as before,
93
268260
2000
အရင်အတိုင်း စိစစ်ရင်တော့၊
04:30
then we still find that same pattern in the data.
94
270260
2760
ဒီဒေတာတွေမှာ တူညီတဲ့ပုံစံကို တွေ့ ရတုန်းပါ။
04:33
Of course, any effect that we can find
95
273420
2160
အပြောင်းအလဲ ဒါမှမဟုတ် ကျပန်းလုပ်ထားတဲ့
04:35
with shuffled or randomized data
96
275580
2480
ဒေတာတွေနဲ့အတူ တွေ့နိုင်သေးတဲ့ သက်ရောက်မှုတိုင်းက
04:38
is one that we should surely be suspicious of.
97
278100
2320
သေချာပေါက် သံသယဝင်သင့်တဲ့ တစ်ခုဆိုတာ အမှန်ပါ။
04:41
So, given these and other issues with the Dunning-Kruger approach,
98
281140
4240
ဒီတော့ Dunning-Kruger နည်းလမ်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဒါတွေနဲ့ တခြား ပြဿနာတွေကြောင့်
04:45
I was saddened and disappointed
99
285420
1920
ကျွန်တော် ဝမ်းနည်း၊ စိတ်ပျက်ခဲ့ရတယ်၊
04:47
and, frankly, a little annoyed to discover
100
287380
2600
ပြောရရင် ကျွန်တော့ရဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုနယ်ပယ်၊
04:49
that the same approach was now being applied
101
289980
2320
မျက်နှာ ယှဉ်တွဲမှုမှာ အလားတူ နည်းလမ်းကို
04:52
in my field of expertise,
102
292340
1480
အသုံးချနေတာ သိလိုက်ရလို့
04:53
which is face-matching.
103
293860
1520
စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခဲ့တယ်။
04:55
Now, this is a task where we're showing two images of faces
104
295420
3160
ဒါက မျက်နှာပုံ နှစ်ခု ဒါမှမဟုတ် ရုပ်ပုံတစ်ပုံနဲ့ သက်ရှိ
04:58
or an image and a live person,
105
298620
1640
လူတစ်ယောက်ကို ပြနေတဲ့ အလုပ်တစ်ခုပါ။
05:00
and we're asked to decide whether they show the same person
106
300300
2760
ဒါတွေက လူတစ်ယောက်တည်း ဒါမှမဟုတ် မတူတဲ့ လူနှစ်ယောက်လား
05:03
or two different people.
107
303100
1400
ဆိုတာကိူ ဆုံးဖြတ်ခိုင်းတာပါ။
05:04
Now, we've all stood in line at passport control,
108
304540
2320
သက်သေခံကတ်ပုံတွေက အတန်အသင့် တူလားဆိုတာကို
05:06
anxiously awaiting the passport officer's decision
109
306900
3120
နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အရာရှိ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို စိုးရိမ်တကြီး စောင့်ရင်း
05:10
as to whether our ID photos look sufficiently like us or not.
110
310060
3640
နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ကြီးကြပ်ရေးမှာ ကျွန်တော်တို့အားလုံး တန်းစီနေကြတယ်။
05:14
Indeed, I've included at the top here
111
314140
2120
တကယ်တော့ မူသေမဟုတ်တာကို သရုပ်ဖော်ဖို့၊
05:16
some examples of ID images from my own life,
112
316300
3240
ကျွန်တော့ဘဝထဲက သက်သေခံကတ် ဓာတ်ပုံတွေရဲ့ နမူနာတချို့ကို
05:19
just to illustrate some variability.
113
319580
2200
ဒီနေရာရဲ့ ထိပ်ဆုံးမှာ ထည့်ထားပါတယ်။
05:21
Some proud moments in photographic history,
114
321780
2040
ဓာတ်ပုံသမိုင်းထဲက ဂုဏ်ယူစရာ အခိုက်အတန့် တချို့
05:23
I'm sure you'll agree.
115
323860
1360
ဆိုတာ သဘောတူမှာ သေချာတယ်။
05:25
And so what I'd like to do now
116
325220
1840
ဒီတော့ အခု ကျွန်တော် လုပ်ချင်တာက
05:27
is first see how well you might perform as passport officers.
117
327060
3760
နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အရာရှိတွေအနေနဲ့ ဘယ်လောက် ကောင်းကောင်း လုပ်နိုင်လဲဆိုတာပါ။
05:31
So here are four pairs of images,
118
331180
2160
ဒီတော့ ဒီမှာ ဓာတ်ပုံ လေးစုံ၊
05:33
some students’ ID images and some student photos.
119
333340
2880
ကျောင်းသားကတ် ဓာတ်ပုံတွေနဲ့ ကျောင်းသား ဓာတ်ပုံတွေပါ။
05:36
For each pair, I'd like you to decide whether it's a match,
120
336260
3800
တစ်စုံစီအတွက်တော့ ဆုံးဖြတ်စေချင်တာက ဒါက တွဲဖက်ညီတာတစ်ခု၊
05:40
so two images of the same person,
121
340060
2040
လူတစ်ယောက်တည်းရဲ့ ပုံနှစ်ပုံလား၊
05:42
or a mismatch,
122
342140
1160
တွဲဖက်မညီတာတစ်ခု၊
05:43
two images of different people.
123
343340
1640
မတူတဲ့ လူတွေရဲ့ ပုံနှစ်ပုံလားဆိုတာပါ။
05:45
Some of you might be surprised to hear that the top two pairs are matches,
124
345420
5320
ထိပ်က နှစ်စုံက လိုက်ဖက်တော့ တူတဲ့လူတွေရဲ့ ပုံတွေ၊ အောက်က နှစ်စုံက မလိုက်ဖက်တာကို
05:50
so images of the same people,
125
350740
1600
ပြတော့ မတူတဲ့ နှစ်ယောက်ဆိုတာ
05:52
and the bottom two pairs show mismatches,
126
352380
2240
သိရတော့ သင်တို့ထဲက တချို့က
05:54
so two different people.
127
354660
1720
အံ့အားသင့်လောက်တယ်။
05:56
Now we know this task is particularly difficult
128
356700
2840
ပုံတွေက အကျွမ်းတဝင်မရှိတဲ့ အမှတ်အသားတွေကို ပြတဲ့အခါ၊
05:59
when the images show identities that we're unfamiliar with.
129
359580
3240
ဒီအလုပ်ဟာ အထူး ခက်ခဲတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်။
06:03
This is because it's hard to take into account the changes
130
363140
2720
ဒါက အချိန်ကာလတစ်လျှောက် မျက်နှာပေါ်မှာ ဖြစ်ပျက်နိုင်တဲ့
06:05
that can happen to the face across time,
131
365900
2840
အပြောင်းအလဲတွေကို ထည့်တွက်ဖို့ ခက်တာအပြင်၊
06:08
as well as over different situations,
132
368740
2040
မတူညီတဲ့ အခြေအနေတွေ၊
06:10
so changes in facial expression or lighting, for instance.
133
370820
3000
ဥပမာ၊ မျက်နှာပေး ဒါမှမဟုတ် အလင်းရောင် ပြောင်းလဲမှုတွေကြောင့်ပါ။
06:14
We know this task is difficult for passport officers as well,
134
374620
3800
ဒီအလုပ်က နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အရာရှိတွေအတွက် လည်းခက်ခဲတာ ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်။
06:18
and they also make mistakes.
135
378420
2000
သူတို့လည်း အမှားတွေ လုပ်ကြတယ်။
06:20
So this is why I thought it would be particularly interesting
136
380460
2880
ဒါကြောင့် ဒီအရေးပါတဲ့ လုံခြုံရေး အခြေအနေမှာ
06:23
to look at the relationship between insight and ability
137
383380
3000
ထိုးထွင်းအမြင်နဲ့ စွမ်းရည်ကြားက ဆက်နွှယ်မှုကို ကြည့်ရတာက အထူး
06:26
in this important security context.
138
386380
2360
စိတ်ဝင်စားစရာဖြစ်မယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်ခဲ့တာပါ။
06:28
So given the issues we’ve described already
139
388740
2080
ယေဘုယျ ရမှတ်တွေနဲ့ လူတွေ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်
06:30
with looking at overall scores and people’s self-estimates,
140
390860
2920
ခန့်မှန်းတာတွေကို ကြည့်ရင်း ဖော်ပြခဲ့တဲ့ ပြဿနာတွေထက်၊
06:33
I instead decided to focus on individual decision making.
141
393820
3520
တစ်ဦးချင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာကို အာရုံစိုက်ဖို့ ကျွန်တော် ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
06:37
So over a series of experiments,
142
397340
2120
ဒါနဲ့ ဆက်တိုက် စမ်းသပ်မှုတွေမှာ
06:39
I asked people to look at pairs of images
143
399460
2640
လူတွေကို ဓာတ်ပုံ နှစ်စုံကို ကြည့်ခိုင်းပြီး
06:42
and decide whether they were a match or a mismatch.
144
402100
2520
ပုံတွေက လိုက်ဖက်၊ မလိုက်ဖက်ဆိုတာ ဆုံးဖြတ်ခိုင်းတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုစီမှာ လူတွေကို ယုံကြည်မှု အဆင့်တစ်ခုကို ပေးခိုင်းခဲ့တယ်။
06:45
But I also asked people to provide a rating of confidence in each decision.
145
405020
4280
06:49
Now a good metacognitive insight
146
409980
2240
အတွေးဖြစ်စဉ် ထိုးထွင်းအမြင် ကောင်းတစ်ခုက
06:52
would be reflected in people being much more confident
147
412260
3720
မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ ပိုယုံကြည်မှုရှိပြီး
06:56
in decisions that turned out to be correct
148
416020
2440
မှားယွင်းတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ
06:58
and much less confident in decisions that turned out to be incorrect.
149
418500
3800
ယုံကြည်မှု ပိုနည်းလာတဲ့ လူတွေဆီမှာ ထင်ဟပ်နေမှာပါ။
07:03
So let's have a look at how people did.
150
423300
2040
ဒီတော့ လူတွေ လုပ်ခဲ့ပုံကို ကြည့်ရအောင်။
07:06
Now I think this pattern is particularly fascinating,
151
426260
2480
ဒီပုံစံက အထူး စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းတာအပြင်၊ အတော်လေး
07:08
but also fairly intuitive.
152
428780
1720
အလိုလိုသိတာလို့လည်း ကျွန်တော်ထင်တယ်။
07:10
Let's start with the red line,
153
430860
1520
မှားယွင်းတဲ့ အဖြေတွေမှာ
07:12
which represents people's confidence in their incorrect responses.
154
432380
4280
လူတွေရဲ့ ယုံကြည်မှုကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ အနီရောင်မျဉ်းနဲ့ စလိုက်ရအောင်။
07:17
So as you can see,
155
437020
1320
ဒီတော့ မြင်ရတဲ့အတိုင်း၊
07:18
it doesn't matter how good people were at the test overall,
156
438380
3040
အောက်ခြေ X-ဝင်ရိုးပေါ်က ရမှတ်က ကိုယ်စားပြုတဲ့
07:21
represented by the score on the X-axis at the bottom there;
157
441460
3320
စစ်ဆေးမှု တစ်ခုလုံးမှာ လူတွေ ဘယ်လောက်တော်တာက အရေးမပါဘူး။
07:24
people were approximately the same
158
444780
2360
လူတွေ မှားသွားတဲ့အခါ၊ သူတို့ရဲ့ယုံကြည်မှုအရ
07:27
in terms of their confidence when they were incorrect.
159
447140
3080
လူတွေဟာ ခန့်မှန်းအားဖြင့် တူညီကြပါတယ်။
07:30
Now what's interesting is the blue line,
160
450580
2080
စိတ်ဝင်စားစရာက လူတွေ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ
07:32
which represents confidence when people were correct in their decisions.
161
452700
4040
မှန်ကန်တဲ့အခါ၊ ယုံကြည်မှုကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ အပြာရောင် မျဉ်းပါ။
07:36
As you can see, the best performers on the test
162
456780
2760
မြင်ရတဲ့အတိုင်း၊ စစ်ဆေးမှုမှာ အတော်ဆုံး ဖြေဆိုသူတွေဟာ
07:39
were much more confident in their correct responses
163
459580
3200
သူတို့ရဲ့ မှားယွင်းတဲ့ အဖြေတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်လိုက်လျှင်
07:42
in comparison with their incorrect ones.
164
462780
2360
မှန်ကန်တဲ့ အဖြေတွေမှာ ပိုယုံကြည်စိတ်ရှိတယ်။
07:45
So shows good metacognitive insight.
165
465180
2400
ဒါကြောင့် အတွေးဖြစ်စဉ် ထိုးထွင်းအမြင်ကောင်းကို ပြတာပါ။
07:47
The weakest performers, on the other hand,
166
467860
2120
တစ်ဖက်မှာတော့၊ အားအနည်းဆုံး ဖြေဆိုသူတွေဟာ
07:50
were no different in their confidence
167
470020
1880
သူတို့ရဲ့ အဖြေမှန်တွေနဲ့
07:51
for their correct and incorrect responses,
168
471940
2400
အဖြေမှားတွေအတွက် ယုံကြည်မှုအရ မခြားနားဘူး၊
07:54
shown here in the green circle.
169
474340
2360
ဒီနေရာမှာ အစိမ်းရောင် စက်ဝိုင်းမှာ ပြထားပါတယ်။
07:56
And so they show poor metacognitive insight.
170
476700
2920
ဒါတွေက ညံ့ဖျင်းတဲ့ အတွေးဖြစ်စဉ် ထိုးထွင်းအမြင်ကို ပြတာပါ။
07:59
So what might be going on with these weak performers?
171
479620
2720
ဒီတော့ ဒီအားနည်းတဲ့ ဖြေဆိုသူတွေနဲ့ ဘာဆက်ဖြစ်နိုင်လောက်လဲ။
08:02
Now it could be the case that they have some sense
172
482340
2360
သူတို့ဟာ ယေဘုယျ စစ်ဆေးမှုတွေမှာ ညံ့ဖျင်းစွာ
08:04
they tend to perform poorly on tests in general,
173
484700
2520
လုပ်ဆောင်တတ်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောတစ်ခု ရှိနိုင်လောက်တာကြောင့်
08:07
and so they're just less confident overall in their responses.
174
487260
3160
သူတို့ရဲ့ အဖြေတွေမှာ ယေဘုယျ ယုံကြည်မှု ပိုနည်းတာပါပဲ။
08:10
However, I didn't find that pattern of lower confidence in my data,
175
490460
4160
ဒါပေမဲ့ အနည်းဆုံး တစ်ဦးချင်း ဆုံးဖြတ်ချက် ချတာပါတဲ့ကျွန်တော့ ဒေတာတွေထဲမှာ
08:14
at least with individual decision-making.
176
494620
2320
ယုံကြည်မှု ပိုနည်းတဲ့ ပုံစံကို ရှာမတွေ့ခဲ့ဘူး။
08:16
Instead, it's more likely that they were more confident in their correct responses
177
496980
4360
ဒါအစား၊ သူတို့ရဲ့ အဖြေမှားတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင်၊ သူတို့ရဲ့ အဖြေမှန်တွေမှာ
08:21
in comparison with their incorrect ones.
178
501380
2080
ပိုယုံကြည်မှုရှိတာ ပိုဖြစ်နိုင်တယ်။
08:23
But this was simply unrelated to their accuracy on each trial
179
503820
3600
ဒါပေမဲ့ ညံ့ဖျင်းတဲ့ ထိုးထွင်းအမြင် ရှိတာကြောင့်၊ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုစီက
08:27
because they had poor insight.
180
507460
1920
တိကျမှန်ကန်မှုနဲ့ ဒါက ဆက်နွှယ်မှုမရှိဘူး။
08:29
So how does this all fit in with the Dunning-Kruger effect?
181
509820
3480
ဒီတော့ ဒါတွေအားလုံးက Dunning-Kruger သက်ရောက်မှုနဲ့ ဘယ်လို ကိုက်ညီနေလဲ။
08:33
So Dunning and Kruger argued that the weakest performers
182
513820
3680
ဒီတော့ အားအနည်းဆုံး ဖြေဆိုသူတွေဟာ အနည်းဆုံး ထိုးထွင်းအမြင် ပမာဏကို ပြသပြီး
08:37
show the least amount of insight
183
517540
2320
သူတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပိုတွက်တယ်လို့
08:39
and they overestimated their performance.
184
519860
2760
Dunning နဲ့ Kruger စောဒကတက်ခဲ့တယ်။
08:43
And that's implied that they had greater confidence.
185
523420
2960
ဒါက သူတို့မှာ ပိုကြီးမားတဲ့ ယုံကြည်မှုရှိတယ်လို သွယ်ဝိုက်ဆိုတာပါ။
08:46
Now, we didn't see that here in our data.
186
526780
3040
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဒေတာတွေထဲမှာ ဒါကို မတွေ့ဘူး။
08:49
The weakest performers didn't seem to be overly confident.
187
529820
2880
အားအနည်းဆုံး ဖြေဆိုသူတွေက သိပ်ယုံကြည်မှုရှိပုံမရဘူး။
08:53
However, the Dunning-Kruger effect
188
533020
1640
ဒါပေမဲ့ ထိုးထွင်းအမြင်က
08:54
also describes how insight depends on ability.
189
534700
3760
စွမ်းရည်အပေါ် မူတည်ပုံကိုလည်း Dunning- Kruger သက်ရောက်မှုက ဖော်ပြထားတယ်။
08:59
And so the weakest performers showed the least amount of insight,
190
539020
3640
ဒီတော့ အားအနည်းဆုံး ဖြေဆိုသူတွေက သူ တို့ရဲ့အခြေအနေမှာ စွမ်းဆောင်ရည်ကို
09:02
overestimating their performance in their case.
191
542660
2720
ပိုတွက်ရင်း အနည်းဆုံး ထိုးထွင်းအမြင် ပမာဏကို ပြသခဲ့တယ်။
09:05
As we've just seen,
192
545780
1160
မြင်ရတဲ့အတိုင်း၊
09:06
the weakest performers do seem to show the least amount of insight.
193
546940
3840
အားအနည်းဆုံး ဖြေဆိုသူတွေကအနည်းဆုံး ထိုးထွင်းသိမြင်မှု ပမာဏကို ပြသနေပုံရတယ်။
09:10
Here, they couldn't differentiate between their correct and incorrect responses.
194
550820
4160
ဒီမှာ သူတို့ဟာ သူတို့ရဲ့ အဖြေမှန်တွေနဲ့ အဖြေမှားတွေကို မခွဲခြားနိုင်ကြဘူး။
09:15
So insight does appear to depend on ability,
195
555540
2760
ဒါကြောင့် ထိုးထွင်းအမြင်က စွမ်းရည်အပေါ် မူတည်နေပုံရပေမဲ့၊
09:18
but not in the way that Dunning and Kruger originally thought.
196
558340
3400
Dunning နဲ့ Kruger တို့ရဲ့ မူလ တွေးခေါ်ခဲ့ပုံမှာတော့ မဟုတ်ဘူး။
09:21
So if there are two things I'd like you to remember from this talk
197
561780
3120
ဒီတော့ ဒီဟောပြောချက်ကနေ သင်တို့ကို မှတ်မိ၊ ယူဆောင်ကာ
09:24
and take home, think about afterwards,
198
564900
2480
နောက်ပိုင်း စဉ်းစားကြည့်စေချင်တာ နှစ်ခု ရှိမယ်ဆိုရင်၊
09:27
they are: first, more broadly, science is always updating.
199
567380
4680
ဒါတွေကတော့ ပထမ၊ ပိုယေဘုယျဆန်တာ သိပ္ပံပညာဟာ အမြဲတမ်း မွမ်းပြင်ဆင်နေတာပါ။
09:32
Research comes along, new evidence that may contradict
200
572100
3240
သုတေသနက ပေါ်လာတာက အရင် လက်ရာကို ဆန့်ကျင် ဒါမဟုတ်
09:35
or even disprove previous work.
201
575340
2120
အတည်မပြုနိုင်လောက်တဲ့ အထောက်အထားအသစ်တွေပါ။
09:37
In this case, the Dunning-Kruger effect may well not be a thing,
202
577900
3600
ဒီဖြစ်ရပ်မှာ၊ အများကြိုက် ယဉ်ကျေးမှုမှာ ပျံ့နှံ့ လွန်းနေပေမဲ့၊
09:41
despite the fact that it's so prevalent in popular culture.
203
581540
3320
Dunning-Kruger သက်ရောက်မှုက မမှန်လောက်ပါဘူး။
09:44
Second, insight depends on ability.
204
584860
2880
ဒုတိယက၊ ထိုးထွင်းအမြင်က စွမ်းရည်အပေါ် မူတည်တယ်။
09:48
For the weakest performers,
205
588100
1520
အားအနည်းဆုံး ဖြေဆိုသူတွေအတွက်
09:49
there's no difference between their confidence
206
589620
2200
မှန်တာအတွက် ယုံကြည်မှုနဲ့ မှားတဲ့
09:51
for correct and incorrect responses.
207
591820
1760
အဖြေတွေကြားမှာ ခြားနားချက် မရှိတာပါ။
09:53
They have poor insight, they can't tell the difference.
208
593580
2880
သူတို့မှာ ထိုးထွင်းအမြင် နည်းတယ်၊ ခြားနားချက်ကို မသိနိုင်ဘူး။
09:56
For strong performers,
209
596500
1840
အားကောင်းတဲ့ ဖြေဆိုသူတွေအတွက်တော့၊
09:58
when they're giving a correct answer,
210
598380
1800
အဖြေမှန်တစ်ခုကို ပေးတဲ့အခါ၊
10:00
they're much more confident.
211
600180
1440
အများကြီး ပိုယုံကြည်မှုရှိတယ်။
10:02
Of course, the inverse isn't always true.
212
602020
2320
တကယ်တော့ ပြောင်းပြန်က အမြဲတမ်း မမှန်ဘူး။
10:04
Being more confident doesn't mean that you're right.
213
604380
2440
ပိုယုံကြည်မှုရှိတာက၊ သင် မှန်တယ်လို့ မဆိုလိုဘူး။
10:06
You might be wrong and simply have poor insight.
214
606860
2960
သင်က မှားနိုင်ပြီး ထိုးထွင်အမြင် နည်းတာသက်သက်ပါ။
10:10
So in our everyday lives,
215
610420
2040
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ် ဘဝတွေမှာ၊
10:12
you should think about who it is that you ask the opinions of.
216
612500
3120
ဘယ်သူ့ရဲ့ ထင်မြင်ချက်ကို သင် မေးလိုက်လဲ ဆိုတာကို စဉ်းစားသင့်တယ်။
10:16
If someone is an expert in their field,
217
616180
3080
တစ်ယောက်ယောက်က သူ့နယ်ပယ်မှာ ကျွမ်းကျင်သူဆိုရင်၊
10:19
then if they're more confident, they're probably right,
218
619300
3000
သူက ပိုယုံကြည်မှုရှိရင်၊ သူက မှန်လောက်ပေမဲ့၊
10:22
but if they're unsure,
219
622340
1480
မသေမချာဖြစ်နေရင်တော့၊
10:23
this is also informative and tells us something useful.
220
623860
3240
ဒါက အသိအမြင်ပေးပြီး အသုံးဝင်တာတစ်ခုခုကိုလည်း ပြောပြပါတယ်။
10:27
It's much more sensible to find someone that we know is knowledgeable in an area,
221
627500
4400
ယုံကြည်မှုက အလွယ် ယုံမှားမိတာကြောင့်၊ လူတစ်ယောက်က သူ့အမြင်အရ ယုံကြည်မှုရှီတာထက်၊
10:31
rather than someone who is simply confident in their opinion,
222
631940
2880
နယ်ပယ်တစ်ခုမှာ နှံ့စပ်တဲ့ ကိုယ်သိတဲ့ တစ်ယောက်ယောက်ကို
10:34
because confidence is easily misplaced.
223
634820
2200
ရှာာဖွေတာက အများကြီး ပိုအမြော်အမြင်ရှိတာပါ။
10:37
And finally,
224
637780
1360
နောက်ဆုံးတော့
10:39
for those of you who are still wondering how good my risotto actually is,
225
639180
3680
ကျွန်တော့ထမင်းပေါင်း တကယ် ဘယ်လောက် ကောင်းတာ သိချင်နေတဲ့ သူတွေအတွက်တော့
10:42
that may have to wait for a future talk.
226
642860
2280
နောက်ဟောပြောချက်ကို စောင့်ရနိုင်တယ်။
10:45
Thank you.
227
645180
1120
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
10:46
(Applause)
228
646340
3400
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7