Should we get rid of pregnancy? | Ada, Ep. 3

222,405 views ・ 2025-02-13

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Chu Bá Dương Reviewer: Nguyễn Hà Thi Ân
00:01
What if we changed one of the most fundamental building blocks of life
0
1039
3378
Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta thay đổi thứ căn bản nhất của sự sống,
00:04
to make it more accessible?
1
4417
1585
để nó có thể dễ tiếp cận hơn?
00:06
What would happen if we got rid of birth?
2
6169
2711
Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta bỏ đi sự sinh đẻ?
00:12
(Phone ringing)
3
12091
3087
(Điện thoại đổ chuông)
00:16
Hi, grandma.
4
16637
1043
Con chào bà.
00:18
Hello, sunshine!
5
18139
2002
Chào nhóc yêu của bà!
00:20
Oh, did you mean to video call?
6
20308
2335
Hình như bà nhấn nút gọi video đó bà ơi.
00:22
Eh? Video call? When are you going to visit me?
7
22977
4671
Hả? Cuộc gọi video? Khi nào thì con đến thăm bà vậy?
00:27
I don't know how much time I have left.
8
27648
3921
Ta già cả rồi, chẳng còn sống được bao lâu nữa đâu nhá.
00:32
Eh yeah, none of us do, grandma. None of us do.
9
32070
2836
Ai mà chẳng thế hả bà ơi.
00:35
Ah. Did I tell you? Your cousin is pregnant!
10
35907
3712
À. Ta quên nói, chị họ mày nó có bầu rồi đó.
00:40
Oh, wow. That’s great. Uh, should you be telling me that?
11
40036
5672
Ồ, chúc mừng chúc mừng. Nhưng sao bà là người kể cho con vậy?
00:46
Huh? What do you mean?
12
46000
2211
Hả? Ý mày là sao?
00:48
Nevermind. What’s new with you?
13
48920
1960
Dạ không có gì đâu. Bà dạo này sao rồi ạ?
00:51
What’s new with me? I just told you.
14
51172
3045
Ta vừa mới nói xong luôn, cái con này.
00:54
She’s only three years older than you, you know.
15
54509
3211
Chị họ lớn hơn mày có 3 tuổi thôi đấy.
00:57
Something to think about.
16
57720
2252
Tự nghe rồi ngẫm đi nhá con.
01:00
Grandma, I’m 22. I have plenty of time.
17
60681
2878
Bà ơi, con mới có 22 tuổi à. Đời còn dài, lo gì sớm hả bà.
01:03
Less than you think! That’s all I’m saying.
18
63935
3044
Tưởng dài mà không dài đâu con ơi. Ta nói vậy thôi nhá.
01:07
Mhm. Alright, I have to get back to work.
19
67105
3378
Vâng, vâng. Thôi con phải vào làm đây bà.
01:11
Okay, sunshine. I love you to pieces.
20
71067
4004
Được rồi, cháu yêu. “Khúc ruột cắt đôi” của bà.
01:17
I love you too.
21
77240
1209
Vâng, vâng. Cháu cũng yêu bà.
01:21
Oh! Sorry, I didn’t realize you were waiting for me.
22
81911
2878
Ôi! Em xin lỗi, em không biết cô đang đợi em.
01:25
Hmph.
23
85164
1043
Hừm.
Làm sao tôi có thể “chuẩn bị” cho một thứ tôi còn không tưởng tượng được?
01:35
How am I supposed to plan for something I can’t even imagine?
24
95258
2919
01:38
That I don’t even know if I want?
25
98177
1877
Thậm chí tôi còn chẳng biết mình muốn hay không nữa?
01:40
Well, I may not know whether or not I want kids,
26
100847
2711
Việc có con thì tôi còn lưỡng lự,
01:43
but I definitely don't want to be pregnant.
27
103558
2419
chứ sinh con đẻ cái là tôi chắc chắn mình không muốn rồi đó.
01:47
Like, if you listen to the way people casually describe pregnancy and birth!
28
107979
4796
Nghe cách mọi người miêu tả cảnh mang thai rồi sinh đẻ là đủ hiểu rồi!
01:52
“Oh, nothing out of the ordinary, just puked every day for months!”
29
112817
3754
“Có gì khó đâu, nôn ọe mỗi ngày trong nhiều tháng thôi mà!”
01:57
“It was a routine delivery, just the standard tearing of the genitals!”
30
117071
3462
“Lần đó ta sinh thường, đẻ đứa con ra mà như bị xé toạc vậy!”
02:00
“With modern medicine, hardly anyone dies!”
31
120825
2461
“Với y học hiện đại, hầu như không có ai ngủm trên bàn sinh đâu!”
02:03
How is everyone just shrugging and saying, “that’s the way it is”?
32
123619
3254
Làm sao mọi người có thể bình thản như thể nó là chuyện thường ngày vậy?
02:06
Like, excuse me, am I the only one who thinks this activity is not suitable
33
126914
4964
Thế tôi là người duy nhất nghĩ nó là điều người thường chẳng ai làm nổi hả?
02:11
for civilians?
34
131878
1126
02:13
Even the best case is a year of major inconvenience
35
133212
2753
Trường hợp tốt nhất thì cũng đã là 1 năm vừa sinh đẻ vừa ở cữ rồi.
02:15
between being pregnant and recovering.
36
135965
2294
02:22
It's so unfair.
37
142597
1543
Thật không công bằng chút nào.
02:31
Well, it's not my fault she's out to lunch.
38
151939
2169
Thôi thì, ai bảo cô ra ngoài ăn trưa chứ.
02:43
Oh! Hello...
39
163910
1334
Chào bạn...
02:52
Huh. “The Artificial Womb” by Wilhelmina Heliotrope.
40
172001
5088
“Tử cung nhân tạo”, của Wilhelmina Heliotrope.
02:57
I didn’t realize her original papers were still here.
41
177757
2836
Tôi không biết là bản gốc nghiên cứu của cô ấy vẫn còn ở đây.
03:02
(Reading) “Pregnancy has caused so much suffering.
42
182053
2752
(Đọc) “Đúng thật là mang nặng đẻ đau.
03:05
What if we could bypass it completely?
43
185556
3837
Sẽ ra sao nếu ta hoàn toàn loại bỏ nó?
Sẽ ra sao nếu chúng ta có thể hình thành một con người mới
03:10
What if we could grow humans just as well outside the body
44
190269
5130
ở bên ngoài cơ thể, hệt như mang thai bình thường?”
03:15
as inside?”
45
195900
1501
03:19
Yes, exactly!
46
199779
1668
Chuẩn!
03:25
(Reading) “This may be the stuff of science fiction for now,
47
205743
3003
(Đọc) “Đây có thể là sự viễn tưởng ở hiện tại,
03:28
but with sustained interest and effort,
48
208996
2628
nhưng nếu được quan tâm chú ý và nỗ lực nghiên cứu,
03:32
It doesn’t have to be forever.”
49
212083
3420
có thể nó sẽ trở thành tương lai của chúng ta.”
03:36
Well, that's a future I want to live in.
50
216462
3337
Đó sẽ là một tương lai mà tôi muốn sống.
03:42
There’s a womb center in every town, and anyone can use it free of charge.
51
222385
3712
Trung tâm tử cung có ở mỗi thị trấn, và nó hoàn toàn miễn phí.
03:47
Oh, I guess I still have to get the eggs out of my body.
52
227974
3670
Vậy chắc vẫn phải lấy trứng ra khỏi cơ thể của mình nhỉ.
03:52
I really only want to go through that once.
53
232603
2419
Tôi chỉ muốn làm điều đó một lần và mãi mãi thôi.
03:55
But I'm still not sure if I want kids or how many,
54
235231
3336
Nhưng tôi chưa biết liệu mình muốn có con hay muốn có bao nhiêu đứa con,
03:58
so I get a bunch extracted to be safe.
55
238859
2461
nên tôi cứ lấy một mớ dư ra cho chắc.
04:03
And then I go about my business for however long I want.
56
243948
4087
Và sau đó tôi tiếp tục công việc của mình bao lâu mà tôi muốn.
04:08
Nobody raises an eyebrow or asks nosy questions.
57
248411
3545
Không có những ánh nhìn đánh giá, không ai tọc mạch vào chuyện đó hết.
04:13
Even though grandma can still butt in.
58
253874
1836
Nhưng bà của tôi vẫn luôn “phá lệ“.
04:15
Hello? Hi!
59
255710
1293
“Alo alo? Chào gái yêu”
04:17
When I’m ready— when I’m really ready, not just when it’s the least worst time—
60
257253
5088
Khi tôi đã -- thực sự sẵn sàng, không phải khi tôi thấy đỡ tệ nhất,
04:22
one of these artificial wombs starts growing the fetus.
61
262967
2794
một trong những tử cung nhân tạo này sẽ bắt đầu phát triển thai nhi của tôi.
04:26
In the meantime, I volunteer to be infected with the Zika virus
62
266512
5756
Trong lúc đó, chắc tôi sẽ..... tình nguyện bị nhiễm virus Zika
04:32
for a vaccine trial.
63
272268
1334
để thử nghiệm vắc-xin.
04:35
Then it's time to pick up my baby.
64
275479
2253
Sau đó là lúc đón con tôi.
04:37
Oh, I hope you named her after me!
65
277898
5256
Chà chà, ước gì chắt được đặt tên theo cụ của nó nhỉ!
04:45
You know, the hardest part is after the baby's born, right?
66
285156
4379
Phần khó nhất chắc là sau khi em bé chào đời nhỉ.
04:49
Well, at least I’m not recovering from a major ordeal at the same time.
67
289744
3878
Ít ra khi ấy tôi đang ở trạng thái tốt, không phải ở cữ hay hồi phục sau sinh.
04:54
And we'll split the work.
68
294040
1501
Và chúng tôi sẽ chia việc cho nhau.
04:58
I wouldn’t count on it.
69
298127
2377
Ta không tin vào nó đâu.
05:00
You think pregnancy is the only reason mothers do more than their share?
70
300963
4755
Mày chỉ đang nghĩ là việc sinh đẻ là thứ khiến phụ nữ phải “làm” nhiều hơn thôi.
05:06
Think again.
71
306385
1418
Nghĩ lại đi cháu.
05:08
But now that anyone can make a baby using an artificial womb,
72
308220
3546
Nhưng giờ đây bất cứ ai cũng có thể sinh con bằng tử cung nhân tạo,
05:11
maybe people stop seeing everything child-related as women’s work.
73
311766
3169
có lẽ mọi người sẽ ngừng xem việc liên quan đến trẻ em mặc định là của phụ nữ.
05:15
Oh, I don't know.
74
315436
1919
Ôi thôi chả biết nữa.
05:19
(Reading) “The artificial womb is my greatest dream,
75
319690
3545
(Đọc) “Tử cung nhân tạo là khát khao lớn nhất đời tôi,
05:23
but we face daunting social problems this technology won’t solve.”
76
323527
5172
nhưng chúng ta đang phải đối mặt với những vấn đề xã hội
mà công nghệ này chưa chắc giải quyết được.”
05:29
Oh, not you too!
77
329325
2502
Bà mà cũng vậy nữa sao!
05:32
(Reading) “There are already powerful voices arguing that we should
78
332161
4046
(Đọc) “Đã có những người lên tiếng cho rằng chúng ta nên đối xử
05:36
treat fetuses and even embryos as people.
79
336207
4379
với thai nhi và thậm chí cả phôi thai như một con người.
05:40
Based on these arguments, women have even been charged with murder
80
340961
5297
Dựa vào đó, phụ nữ thậm chí đã bị buộc tội giết người sau khi sảy thai.
05:46
after miscarrying.
81
346258
1710
05:47
Will they use the invention of artificial wombs
82
347968
3254
Liệu họ có sử dụng tử cung nhân tạo
05:51
to justify outlawing abortion entirely?”
83
351222
3587
để biện minh cho việc cấm phá thai hoàn toàn không?”
05:55
Uh, what?
84
355059
1960
Gì chứ?
05:57
So they would argue no one needs an abortion if they can transfer the fetus
85
357395
4546
Họ lập luận rằng không ai cần phá thai
06:01
to an artificial womb instead?
86
361941
2461
nếu họ có thể chuyển thai nhi sang tử cung nhân tạo?
06:05
But... say I get pregnant by accident.
87
365027
2878
Nhưng... lỡ tôi vô tình bị dính bầu đi.
06:08
An abortion would prioritize my health and safety.
88
368489
2920
Việc phá thai sẽ ưu tiên và đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của tôi.
06:12
A transfer to an artificial womb prioritizes the fetus's health,
89
372118
4296
Việc chuyển sang tử cung nhân tạo ưu tiên và đảm bảo sức khỏe của thai nhi,
06:16
making it way more invasive for me.
90
376997
2086
nhưng sẽ khiến tôi cảm thấy như bị xâm phạm vậy.
06:21
And I didn't actually want another kid.
91
381210
2044
Tôi thực sự không muốn có thêm đứa nữa.
06:23
(Wilhelmina) “Not to mention, a single fertility clinic can house
92
383963
4004
(Wilhelmina) “Chưa kể, 1 phòng khám sản thôi đã có thể chứa hàng trăm nghìn phôi.
06:27
hundreds of thousands of embryos.
93
387967
2461
06:30
If they’re all considered people— well.”
94
390678
3879
Nếu tất cả đều trở thành em bé thì,... tốt thôi.”
06:35
Wait, so I don’t get to choose whether my stored embryos
95
395266
3795
Khoan đã, vậy là giờ tôi không có quyền để phôi mà tôi lưu trữ
06:39
are grown into babies anymore?
96
399061
2002
được phát triển thành em bé nữa sao?
06:41
But I intentionally made extras! Everyone does!
97
401772
3545
Nhưng tôi đã cố tình trữ nhiều hơn. Ai cũng vậy mà.
06:45
It will take the womb center a thousand years just to grow the embryos
98
405484
3295
Sẽ mất một nghìn năm chỉ để trung tâm nuôi lớn phôi có sẵn trong kho.
06:48
it already has in storage.
99
408779
1669
06:50
No one new will be able to use an artificial womb.
100
410948
2878
Người khác đến sau không thể sử dụng tử cung nhân tạo nữa.
06:54
Unless we increase the number of them by several orders of magnitude.
101
414618
3546
Trừ khi chúng ta tăng số lượng trung tâm gấp ngàn lần.
06:58
And even then we still have to figure out how to support billions of new babies.
102
418789
4213
Và sau đó, chúng ta vẫn phải tìm cách nuôi dưỡng hàng tỷ em bé mới được sinh ra.
07:05
Wait... artificial wombs don’t actually make it easier to justify
103
425629
4547
Khoan... tử cung nhân tạo không thực sự ủng hộ lập luận rằng
07:10
granting embryos all the rights of people.
104
430176
2002
chúng ta phải đối xử với phôi như cách ta đối xử với con người.
07:12
They make it even more clear what a disaster that would be.
105
432928
3045
Chúng thậm chí còn chỉ rõ thảm họa khôn lường nếu chúng được hiện thực hóa.
07:16
It forces us to clearly define a moral status for embryos and fetuses
106
436765
3254
Điều đó buộc ta tìm cách xác định rõ
giới hạn về đạo đức của phôi và thai nhi để bảo vệ chúng tốt hơn,
07:20
that protects them,
107
440019
1334
07:21
but doesn’t prioritize them at all costs.
108
441353
2211
nhưng không cần tối ưu tiên chúng.
07:23
By the time my daughter grows up,
109
443981
1668
Khi con gái tôi đã lớn,
07:25
artificial wombs are once again widely and freely available,
110
445649
3045
tử cung nhân tạo một lần nữa được cung cấp rộng rãi và miễn phí,
07:28
and I don’t have to worry about her suffering through pregnancy, birth,
111
448694
3337
và tôi không phải lo về nỗi đau mà nó phải chịu khi mang thai, sinh nở
07:32
and postpartum recovery.
112
452031
1293
và phục hồi hậu sản.
07:33
Aha!
113
453782
1001
Aha!
07:35
What happens when she wants to experience pregnancy, eh?
114
455117
4546
Rồi lỡ nó muốn trải nghiệm việc mang thai thì sao?
07:39
What! After everything we went through to make sure her generation
115
459830
4171
Hả? Sau tất cả những gì chúng ta đã trải qua để đảm bảo thế hệ của nó
07:44
would be free to use artificial wombs?
116
464001
2211
được tự do sử dụng tử cung nhân tạo?
07:46
You disapprove?
117
466962
1210
Sao, không đồng ý à?
07:48
Well, no, not exactly. I just— she doesn’t understand.
118
468380
4547
Không... không hẳn. Chỉ là... nó không hiểu...
07:53
You want her to learn from your experience. Ha!
119
473677
3587
Con muốn nó học từ trải nghiệm của con sao??
07:57
Uh-huh, I see where you’re going with this.
120
477681
3295
Á, à. Con hiểu ý của bà rồi.
08:01
No, I can accept this.
121
481310
1710
Không sao, con có thể đồng ý với điều này.
08:03
She should make her own choice. Just like me.
122
483646
3420
Nó nên đưa ra lựa chọn của chính mình. Giống như con đã từng.
08:07
Haha!
123
487233
2127
Haha!
08:19
(Reading) “If we end up with less choice because of this technological progress,
124
499995
4797
(Đọc) “Nếu chúng ta có ít sự lựa chọn hơn bởi vì tiến bộ khoa học này,
08:25
it isn’t progress at all.”
125
505501
2586
đó không phải là tiến bộ.”
08:28
But we can’t make progress If we stuff these ideas away in a box
126
508379
3962
Nhưng chúng ta không thể tiến bộ nếu bỏ xó những ý tưởng như này,
08:32
and ignore the questions they raise.
127
512341
1835
và bỏ qua những vấn đề mà chúng đã đặt ra.
08:34
Getting the world ready for artificial wombs would also help lots of people now.
128
514218
3837
Để thế giới sẵn sàng đón nhận tử cung nhân tạo
cũng là để giúp ích rất nhiều người hiện nay.
08:38
And then, maybe... maybe I’d actually be able to imagine
129
518389
3378
Và sau đó, có lẽ... có lẽ tôi sẽ tưởng tượng ra được những điều hay
08:41
the good parts of becoming a parent as vividly as the obstacles.
130
521767
3212
của việc trở thành cha mẹ, rõ rệt như những trở ngại tôi tưởng tượng vậy.
08:45
Ada? What are you doing in my office?
131
525229
4254
Ada à? Con đang làm gì trong văn phòng của ta vậy?
08:50
Are you... going through my things?
132
530067
3420
Con đang... lục lọi đồ của ta à?
08:54
Your things? Aren’t they Wilhelmina’s?
133
534071
4630
Đồ của bà hả? Không phải là của Wilhelmina sao?
08:59
I—I mean, Dr. Heliotrope’s?
134
539451
3045
Ý con là của tiến sĩ Heliotrope?
09:03
That's it. Out!
135
543289
1835
Thôi được rồi. Đi đi!
09:05
Are you... firing me?
136
545541
3211
Bà đang đuổi cổ con à?
09:13
Okay, I’ll take that as a maybe?
137
553007
3295
Ừm... chắc câu trả lời là “có lẽ“ nhỉ.
09:33
Well, I think people should see your work.
138
573652
3295
Tôi nghĩ nhiều người nên biết đến công trình nghiên cứu của bà hơn.
09:37
We're as ready for it as we'll ever be.
139
577364
2002
Chúng tôi đã sẵn sàng cho nó hơn bao giờ hết.
09:44
Hey, grandma! You wanted me to visit? How’s tomorrow?
140
584538
4463
Bà ơi! Ngày mai để cháu yêu của bà đến thăm bà nhá.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7