The dungeon master's riddle - Alex Rosenthal

506,847 views ・ 2024-10-22

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Suat Utku Merter Gözden geçirme: Eren Gokce
Bugün günlerden Pazartesi
00:07
It’s a Monday,
0
7045
1001
00:08
which means yet another party of adventurers has broken into your lair,
1
8046
4254
yani başka bir maceracı grubu daha, minyonlarınızı öldürmek ve
00:12
here to slay your minions and steal your treasures.
2
12425
3295
hazinelerinizi çalmak için inine girdi.
00:15
Judging by the trail of destruction,
3
15887
2043
Yıkım izine bakılırsa
00:17
you’re up against a fighter, a rogue, and a cleric.
4
17930
3295
bir savaşçı, bir haydut ve bir papazla karşı karşıyasın.
00:21
The first two won’t be a problem for a powerful necromancer like you,
5
21726
4421
İlk ikisi, senin gibi güçlü bir büyücü için sorun olmayacak
00:26
but the cleric’s spells are trouble.
6
26314
2544
ancak papazın büyüleri bir sorun.
00:28
If they can cast even one on you, you’re a goner.
7
28983
3378
Sana bir tane bile büyü yaparsa yok olursun.
00:32
Which is why it's lucky that the party has fallen prey to one of your traps.
8
32570
5005
Bu yüzden, grup tuzaklarından birine kurban düştüğü için şanslıyız.
00:37
In order to enter your inner sanctum,
9
37867
2252
İnziva alanınıza girmek için
00:40
each adventurer had to drink either a truth or lying potion.
10
40119
4588
her maceracının ya bir gerçek ya da yalan iksiri içmesi gerekiyordu.
00:45
Then, foolishly, one picked up a cursed skull
11
45208
3837
Sonra, aralarında biri, aptalca, bir kafatasına dokundu
00:49
which immobilized all three adventurers’ limbs for 10 minutes
12
49128
4505
bu da üç maceracının uzuvlarını 10 dakika boyunca ya da
00:53
or until you physically interact with one of them.
13
53633
3712
sen onlardan birine dokunana kadar hareketsiz kıldı.
00:57
You rush to the scene bearing a magical ring that can render a cleric harmless
14
57762
5672
Papazı etkisiz hâle getirebilecek sihirli bir yüzük ile olay yerine koştun
01:03
and have no idea which adventurer is which.
15
63559
3671
ancak hangi maceracının hangisi olduğu hakkında hiçbir fikrin yok.
01:07
Well, that’s okay—
16
67522
1418
Sorun değil.
01:09
the potions they drank will compel each to answer one question
17
69107
4379
İçtikleri iksirler, her birini, bir soruya
01:13
with either the truth or a lie.
18
73486
2461
doğru veya yanlış bir cevap vermeye zorlayacak.
01:16
You demand, “which one of you is the cleric?”
19
76697
3587
“Hanginiz papaz?”diye sordun.
01:20
Agan answers: Beorn is not both a lying-potion drinker and a cleric.
20
80701
5881
Agan cevaplar: Beorn yalan iksiri içmedi ve bir papaz değil.
01:27
Beorn says, either Agan drank a lying-potion or I am not a cleric.
21
87041
4963
Beorn der, ya Agan yalan iksiri içti ya da ben papaz değilim.
01:32
And Cedar replies, the cleric drank a lying potion.
22
92296
3921
Cedar cevap verir, papaz yalan iksiri içti.
01:36
Quick! Who is the cleric?
23
96676
1877
Çabuk! Papaz kim?
01:38
Answer in 3
24
98636
2336
Cevap için 3 saniye
01:40
Answer in 2
25
100972
2544
Cevap için 2 saniye
01:43
Answer in 1
26
103516
2085
Cevap için 1 saniye
01:45
In order to find the cleric in this puzzle,
27
105852
2377
Aslen usta mantıkçı Raymond Smullyan tarafından hazırlanan
01:48
originally crafted by master logician Raymond Smullyan,
28
108271
3712
bu bulmacadaki papazı bulmak için,
01:52
we’ll need to also figure out who drank what.
29
112066
2961
kimin hangi iksiri içtiğini de bulmamız gerekecek.
01:55
There are several paths to the solution,
30
115278
2252
Çözüme giden birkaç yol var
01:57
but Cedar’s statement is more straightforward than the other two,
31
117697
3587
ancak Cedar'ın ifadesi diğer ikisinden daha basit,
02:01
so let’s start there.
32
121409
1460
bu yüzden oradan başlayalım.
02:03
If Cedar’s telling the truth, she can’t be the cleric,
33
123119
3462
Cedar doğruyu söylüyorsa o papaz olamaz,
02:06
since then the cleric would also have to be a liar.
34
126581
2877
çünkü bu durumda papazın yalancı olması gerekir.
02:09
But if she’s lying, she also can’t be the cleric,
35
129667
3045
Ancak yalan söylüyorsa yine papaz olamaz
02:12
because then the cleric should have told the truth.
36
132837
2711
çünkü o zaman papaz doğruyu söylemiş olmalıydı.
02:15
So the cleric must be Agan or Beorn.
37
135756
3462
Yani papaz Agan veya Beorn olmalı.
02:19
Let’s assume that Cedar is telling the truth,
38
139677
2711
Cedar’ın doğruyu söylediğini varsayalım,
02:22
meaning the cleric is lying.
39
142388
2252
bu papazın yalan söylediği anlamına gelir.
02:25
If Agan is also telling the truth,
40
145516
2252
Agan da doğruyu söylüyorsa,
02:27
Beorn must be the lying cleric by the process of elimination.
41
147935
4129
Beorn eleme yöntemi sonucunda yalan söyleyen papaz olmalı.
02:32
But Agan’s statement contradicts this by saying that Beorn
42
152440
4045
Ancak Agan’ın ifadesi, Beorn’un aynı anda hem yalancı hem de
02:36
can’t be both lying and a cleric, leaving no possible cleric.
43
156485
4338
papaz olamayacağını söyleyerek, geriye papaz bırakmıyor ve çelişkiye yol açıyor.
02:42
If, on the other hand, Agan is lying,
44
162241
2836
Öte yandan, Agan yalan söylüyorsa ifadesi Beorn’un yalancı bir papaz
02:45
then her statement means Beorn is a lying cleric.
45
165244
4213
olduğu anlamına gelir.
02:50
Now we need to look at Bjorn’s sentence.
46
170291
2502
Şimdi Beorn’un ifadesine bakmalıyız.
02:52
And this is where things get tricky, because the way it’s structured,
47
172877
3670
İşlerin zorlaştığı yer de burası çünkü yapısı yalanın ne olabileceğini
02:56
it can be confusing understanding what a lie would be.
48
176547
3671
anlama konusunda kafa karışıklığına yol açıyor.
03:00
So let's simplify.
49
180843
1293
Öyleyse basitleştirelim.
03:02
Beorn stated two facts, and said that exactly one of them is true.
50
182678
4838
Beorn iki olgu söyledi ve bunlardan sadece birinin doğru olduğunu belirtti.
03:07
So if Beorn is telling the truth,
51
187767
2461
Yani Beorn doğruyu söylüyorsa
03:10
it could be that 1 is true and 2 is false, or 1 is false and 2 is true.
52
190311
6298
1. doğru ve 2. yanlış ya da 1. yanlış ve 2. doğru olabilir.
03:17
And if Beorn is lying, it means that 1 and 2 are both true or both false.
53
197151
5756
Eğer Beorn yalan söylüyorsa bu 1 ve 2′nin her ikisinin de doğru
ya da her ikisinin de yanlış olduğu anlamına gelir.
03:23
This is equivalent to the XOR, or exclusive OR, function in Boolean algebra,
54
203157
5672
Bu, mantıksal işlemlerle ilgilenen bir matematik dalı olan Boole cebirindeki
03:28
a branch of mathematics that deals with logical operations.
55
208913
3879
XOR kapısı, yada dışlamalı ayırtlama, eşitliğine eşdeğerdir.
03:33
Boolean algebra is the underpinning of the electronic logic gates
56
213292
4338
Boole cebiri; bilgisayarların, doğru ve yanlış yerine 1′ler ve 0′lar
03:37
that allow computers to function,
57
217630
1877
kullanarak çalışmasına olanak sağlayan
03:39
using 1′s and 0′s instead of true and false.
58
219507
3754
elektronik mantık kapılarının temelini oluşturur.
03:43
So now let’s assess Beorn’s statement based on what we know.
59
223844
4088
Şimdi Beorn'un ifadesini bildiklerimize dayanarak değerlendirelim.
03:48
We’re assuming that Agan is a liar, making 1 true and 2 false—
60
228349
5047
Agan’ın yalancı olduğunu varsayıyoruz, bu 1′i doğru ve 2′yi yanlış yapıyor-
03:53
because Beorn would be the cleric.
61
233396
2377
çünkü bu durumda Beorn papaz olurdu.
03:56
But in that case, Beorn would be telling the truth,
62
236065
3337
Ancak bu koşullarda Beorn’un doğruyu söylüyor olması gerekirdi,
03:59
which contradicts the idea that the cleric is a liar.
63
239402
3295
bu da papazın yalancı olduğu ifadesiyle çelişiyor.
04:02
In other words, if Cedar is telling the truth,
64
242905
3212
Başka bir deyişle, Cedar doğruyu söylüyorsa,
04:06
Agan can't be telling the truth or lying.
65
246200
3295
Agan doğru söylüyor veya yalan söylüyor olamaz.
04:09
Therefore, Cedar must be lying, so the cleric is telling the truth.
66
249870
4797
Bu nedenle Cedar yalan söylüyor olmalı,
böylece papazın doğruyu söylediği anlaşılıyor.
04:15
So again, let’s consider the possibilities for Agan.
67
255459
3671
Yeniden, Agan için olasılıkları ele alalım.
04:19
She can’t be lying, because then Beorn would be a lying cleric,
68
259630
3629
Yalan söyleyemez çünkü o zaman Beorn yalancı bir papaz olur,
04:23
which we know isn't possible.
69
263342
2044
ki bunun mümkün olmadığını biliyoruz.
04:25
So Agan must be telling the truth,
70
265845
2627
Yani Agan doğruyu söylüyor olmalı
04:28
and we’re back to our truth table for Beorn.
71
268472
2962
ve Beorn için doğru tablomuza geri döndük.
04:32
Statement 1 is false.
72
272101
1835
Birinci ifade yanlış.
04:34
And if the second were false, Beorn would be a lying cleric;
73
274020
3628
İkincisi de yanlış olsaydı Beorn yalancı bir papaz olurdu;
04:37
again, impossible.
74
277648
1460
yine imkânsız.
04:39
So statement 2 is true, making both Agan and Beorn truthtellers,
75
279317
5296
Yani 2. ifade doğru, böylece Agan ve Beorn’un gerçeği söylediği anlaşılır
04:44
and Agan the cleric.
76
284697
2002
ve Agan papaz olur.
04:47
You slide the ring onto her finger,
77
287408
2169
Yüzüğü parmağına takarsın
04:49
polymorph all three into skeletal mice—
78
289577
3295
ve üçünü de iskelet farelerine dönüştürürsün-
04:52
temporarily, of course, you’re not a monster—
79
292872
2294
elbette geçici olarak, bir canavar değilsin-
04:55
and send them on their merry way.
80
295166
2043
ve onları neşeli yollarına yollarsın.
04:57
But in that moment, was there a... connection?
81
297418
3712
Acaba o anda bir... bağlantı var mıydı?
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7