Companies vs countries - BBC Learning English

Multinational corporations can be really big –

Międzynarodowe korporacje potrafią być naprawdę duże –

bigger even than some countries.

większe nawet niż niektóre kraje.

But does that mean they're more powerful than a country?

Ale czy to oznacza, że ​​są potężniejsi niż państwo?

We'll show you how the law keeps things balanced.

Pokażemy Ci, jak prawo utrzymuje równowagę.

How can countries stop multinational companies if they break the law?

W jaki sposób kraje mogą powstrzymać międzynarodowe firmy, jeśli łamią prawo?

And why do they end up fighting each other in court?

I dlaczego w końcu walczą ze sobą w sądzie?

And... let's find out how companies structure themselves

I... dowiedzmy się, jak strukturyzują się firmy,

to limit the power of a state.

aby ograniczyć władzę państwa.

They're used to getting away with it.

Są przyzwyczajeni do tego, że uchodzi im to na sucho.

For decades, no one's held them to account.

Przez dziesięciolecia nikt ich nie rozliczał.

They've never been subject to any serious pressure.

Nigdy nie byli poddawani żadnym poważnym naciskom.

So, as these companies grow, is the law keeping up?

Czy w miarę rozwoju tych firm prawo nadąża za nimi?

Do countries or companies have more power, legally?

Czy kraje lub firmy mają większą władzę, zgodnie z prawem?

Let's look at Canada, one of the most sued countries in the world.

Spójrzmy na Kanadę, jeden z najczęściej pozwanych krajów na świecie.

Canada has been sued lots, because of something called

Kanada była wielokrotnie pozwana z powodu czegoś, co nazywa się

the North American Free Trade Agreement: NAFTA.

Północnoamerykańską Umową o Wolnym Handlu : NAFTA.

NAFTA was the free trade deal between Canada, the USA and Mexico.

NAFTA była umową o wolnym handlu między Kanadą, USA i Meksykiem.

But, it also made it easier for investors to sue governments

Ale ułatwiło to również inwestorom pozwanie rządów,

if they thought the deal was broken.

jeśli uznali, że umowa została zerwana.

  Canada soon became the most sued developed country in the world –

Kanada wkrótce stała się najczęściej pozywanym krajem rozwiniętym na świecie –

with 35 claims against it.

z 35 roszczeniami przeciwko niej.

Foreign companies forced changes in Canadian law on toxic waste imports

Zagraniczne firmy wymusiły zmiany w kanadyjskim prawie dotyczącym importu toksycznych odpadów

and sued for millions of dollars over oil drilling regulations.

i pozwały o miliony dolarów w związku z przepisami dotyczącymi wydobycia ropy naftowej.

Campaigners were unhappy and it was eventually replaced

Uczestnicy kampanii byli niezadowoleni i ostatecznie została ona zastąpiona umową

by the United States-Mexico-Canada agreement,

Stany Zjednoczone-Meksyk-Kanada ,

which limited the power of multinational companies

która ograniczała uprawnienia międzynarodowych firm

to take countries to court.

do wnoszenia krajów do sądu.

Maude Barlow campaigned against the trade agreement,

Maude Barlow prowadziła kampanię przeciwko umowie handlowej,

which she saw as deeply unfair.

którą uważała za głęboko niesprawiedliwą.

She explained how she thinks companies got to be so powerful.

Wyjaśniła, jak jej zdaniem firmy stały się tak potężne.

These corporations just expanded out

Te korporacje po prostu się rozszerzyły,

so that their production is in this country,

więc ich produkcja jest w tym kraju,

and their tax haven's in this country,

ich raj podatkowy jest w tym kraju,

and their administration's here, and so on...

a ich administracja jest tutaj i tak dalej…

their head office might be somewhere else.

ich siedziba główna może być gdzie indziej.

And so they truly are global corporations:

I tak naprawdę są globalnymi korporacjami:

they really don't belong to nations... nation states.

naprawdę nie należą do narodów… państw narodowych.

And they want to influence law –

I chcą wpływać na prawo –

both nation-state law, but international law,

zarówno prawo państwa narodowego, ale prawo międzynarodowe,

or lack of international law – so that they can do what they want.

czy też brak prawa międzynarodowego – tak, by mogli robić, co chcą.

Maude thinks some multinational companies use their size and spread

Maude uważa, że ​​niektóre międzynarodowe firmy wykorzystują swoją wielkość i zasięg,

to influence and avoid the law.

aby wpływać na prawo i unikać go.

She explained whether she thought laws

Wyjaśniła, czy uważa, że ​​przepisy

helped countries or companies more.

bardziej pomagają krajom lub firmom.

And here's the important thing: that what...

A oto ważna rzecz: jakie...

the kind of laws that corporations get, in free trade agreements,

prawa, które otrzymują korporacje w umowach o wolnym handlu,

give them legal right to sue governments

dają im prawo do pozywania rządów,

if they don't like their laws, if they can...

jeśli nie podobają im się ich prawa, jeśli mogą...

if they show that their laws can... are affecting their...

jeśli wykażą, że ich prawa mogą… wpływać na ich…

their right to profit – negatively affecting their right to make money.

ich prawo do zysku – negatywnie wpływając na ich prawo do zarabiania pieniędzy.

Whereas there's nothing currently internationally, at the...

Podczas gdy obecnie na arenie międzynarodowej, na

at the treaty level, at the UN level,

poziomie traktatów, na poziomie ONZ, nie ma nic,

that really does impose restrictions on these corporations.

co naprawdę nakładałoby ograniczenia na te korporacje.

Maude says corporations can get rights from trade agreements,

Maude mówi, że korporacje mogą uzyskiwać prawa z umów handlowych,

but aren't limited as much by treaties.

ale nie są tak bardzo ograniczone traktatami.

She thinks companies have ended up with more power than countries.

Uważa, że ​​firmy mają większą władzę niż państwa.

She explained how:

Wyjaśniła, jak:

That's the interesting thing: it's not that all the countries got together

To jest interesujące: to nie jest tak, że wszystkie kraje zebrały się razem

and said, 'Let's give these corporations legal rights that we don't have.'

i powiedziały: „Dajmy tym korporacjom prawa, których my nie mamy”.

It happened piece by piece by piece.

Działo się to kawałek po kawałku.

It started with this North American Free Trade Agreement,

Zaczęło się od tej północnoamerykańskiej umowy o wolnym handlu,

but since then there are more than 3,000 bilateral investment agreements

ale od tego czasu istnieje ponad 3000 dwustronnych umów inwestycyjnych

between countries – so, that's between any two countries and they...

między krajami – więc to jest między dowolnymi dwoma krajami, a one…

then the corporation of this country can sue that government,

wtedy korporacja tego kraju może pozwać ten rząd,

and the corporations of that country can sue that government.

a korporacje tego kraju może pozwać ten rząd.

Maude says companies have gradually gained power

Maude mówi, że firmy stopniowo zdobywały władzę

through lots of trade agreements.

dzięki wielu umowom handlowym.

So, some strong opinions there from the campaigner, Maude Barlow.

A więc kilka mocnych opinii od działaczki, Maude Barlow.

States and multinationals often disagree.

Państwa i międzynarodowe koncerny często się nie zgadzają.

Does the way the companies are made protect them from the law?

Czy sposób tworzenia spółek chroni je przed prawem?

For instance, a company is based in the United States,

Na przykład firma ma siedzibę w Stanach Zjednoczonych,

but it owns several 'subsidiary companies' in another country,

ale posiada kilka „ spółek zależnych” w innym kraju,

like China and Russia, that are registered in those countries.

takich jak Chiny i Rosja, które są zarejestrowane w tych krajach.

This kind of structure means the main company is protected from being sued

Taka struktura oznacza, że ​​główna spółka jest chroniona przed pozwem,

because it's harder to sue a parent company

ponieważ trudniej jest pozwać spółkę dominującą

for the actions of a subsidiary in another country.

za działania spółki zależnej w innym kraju.

So, what does that actually mean in reality?

Więc co to właściwie oznacza w rzeczywistości?

Daniel Leader has taken major companies to court.

Daniel Leader pozwał duże firmy do sądu.

He explains how hard it is to punish a parent company

Wyjaśnia, jak trudno ukarać spółkę-matkę

for the actions of a subsidiary.

za działania spółki zależnej.

It is hard. We've had long legal battles

To jest trudne. Prowadziliśmy długie batalie prawne,

that have gone all the way to the Supreme Court,

które dotarły aż do Sądu Najwyższego,

where parent companies try to limit

gdzie spółki-matki starają się ograniczyć

the principle of parent company liability.

zasadę odpowiedzialności spółki-matki.

But, happily, the Supreme Court now has twice rejected

Ale na szczęście Sąd Najwyższy już dwukrotnie odrzucił

the company's attempt to narrow parent company liability,

próbę zawężenia odpowiedzialności spółki-matki przez spółkę,

and has in fact unanimously expanded the scope

a właściwie jednogłośnie rozszerzył zakres

of parent company liability,

odpowiedzialności spółki-matki

and gone so far as to say if a parent company makes a public commitment

i posunął się nawet do stwierdzenia, czy spółka-matka zobowiązała się publicznie

about supervising or assisting its subsidiary and it fails to do so,

do nadzorowania lub pomaga swojej spółce zależnej, a tego nie robi,

that in itself can give rise to legal liability.

to samo w sobie może prowadzić do odpowiedzialności prawnej.

It is hard to punish a parent company, but some courts,

Trudno jest ukarać firmę macierzystą, ale niektóre sądy,

like the UK Supreme Court,

takie jak Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii,

are doing more to hold parent companies responsible.

robią więcej, aby pociągnąć spółki macierzyste do odpowiedzialności.

How effective is the law in dealing with companies that break the rules?

Jak skuteczne jest prawo w walce z firmami, które łamią przepisy?

It's getting more effective. It's...

Jest coraz skuteczniej. To...

the fundamental problem is you've had corporate impunity for decades,

podstawowy problem polega na tym, że korporacje były bezkarne przez dziesięciolecia,

if not longer: corporations have not been held to account

jeśli nie dłużej: korporacje nie zostały pociągnięte do odpowiedzialności

for very serious human rights and environmental abuses.

za bardzo poważne naruszenia praw człowieka i środowiska.

But what's increasingly happening is the courts in many jurisdictions

Ale coraz częściej sądy w wielu jurysdykcjach

are saying this is no longer acceptable and they are indicating that

twierdzą, że jest to już nie do zaakceptowania i wskazują, że

they are willing to hold parent companies to account

są skłonne pociągnąć spółki macierzyste do odpowiedzialności

for the harms that their subsidiaries have caused.

za szkody wyrządzone przez ich spółki zależne.

Daniel thinks for many years companies have avoided being punished

Daniel uważa, że ​​przez wiele lat firmy unikały kar

for very serious things, but that is changing.

za bardzo poważne rzeczy, ale to się zmienia.

So, how does a company use its structure to avoid legal responsibility?

Jak więc firma wykorzystuje swoją strukturę, aby uniknąć odpowiedzialności prawnej?

Well, historically what they've done is

Cóż, historycznie rzecz biorąc,

they've hidden behind what's called the 'corporate veil'.

ukrywali się za tak zwaną „korporacyjną zasłoną”.

They've said that the subsidiary is the one that's legally responsible

Powiedzieli, że spółka zależna jest prawnie odpowiedzialna,

and the parent company should have no legal liability

a firma macierzysta nie powinna w ogóle ponosić odpowiedzialności prawnej

at all for what happened.

za to, co się stało.

But that is what we were unable...

Ale tego nie byliśmy w stanie…

we were able to unpick with the Supreme Court,

udało nam się rozwiązać z Sądem Najwyższym,

where the Supreme Court said, 'Absolutely not.

gdzie Sąd Najwyższy powiedział: „Absolutnie nie.

We are not going to allow corporations

Nie pozwolimy korporacjom

to hide behind their structures,

chować się za swoimi strukturami,

if the parent company itself has been involved

jeśli w wyrządzonej krzywdzie brała udział sama spółka-matka

in the harm that has been committed.'

”.

Something called the 'corporate veil'

Coś, co nazywa się „zasłoną korporacyjną”,

meant subsidiary companies were the only ones responsible

oznaczało, że spółki zależne były jedynymi odpowiedzialnymi za

if they broke the law and were the only ones punished.

złamanie prawa i były jedynymi, które zostały ukarane.

How is this actually changing?

Jak to się właściwie zmienia?

Historically, companies have sat back:

Historycznie rzecz biorąc, firmy siedziały z boku: tak

they haven't really concerned themselves too much

naprawdę nie przejmowały się zbytnio

about what the working conditions are in factories or in...

warunkami pracy w fabrykach lub w…

within their subsidiaries. They've just let it happen.

w swoich spółkach zależnych. Po prostu do tego dopuścili.

And they've certainly never felt that they could be held to account.

I z pewnością nigdy nie czuli, że mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności.

But what we are seeing is a real change in attitude:

Ale to, co obserwujemy, to prawdziwa zmiana nastawienia:

you're getting more and more lawyers willing to take cases,

coraz więcej prawników chce zajmować się sprawami,

more and more organisations that are monitoring compliance.

coraz więcej organizacji monitoruje przestrzeganie przepisów.

He says where once companies felt they could do what they liked,

Mówi, że kiedyś firmy czuły, że mogą robić, co im się podoba,

now more and more lawyers are willing to fight for your rights

teraz coraz więcej prawników chce walczyć o twoje prawa

against these big companies.

przeciwko tym dużym firmom.

We've seen how multinational companies can try to use the law

Widzieliśmy, jak międzynarodowe firmy mogą próbować wykorzystać prawo,

to force countries to do what they want.

aby zmusić kraje do robienia tego, czego chcą.

But this episode has also shown the power of the law –

Ale ten odcinek pokazał również siłę prawa –

and the determination of lawyers –

i determinację prawników –

to make sure even these huge corporations follow the rules

aby upewnić się, że nawet te wielkie korporacje przestrzegają zasad,

that keep us all safe.

które zapewniają nam wszystkim bezpieczeństwo.