A Case for Color Blindness | Coleman Hughes | TED

Translator: Helen Chiang Reviewer: Giang Nguyen

I want to do a quick exercise.

Tôi muốn thực hiện nhanh một bài tập.

Close your eyes.

Hãy nhắm mắt lại.

I want you to picture your best friend.

Tôi muốn bạn hình dung người bạn thân của mình.

Think about what specifically you love about them.

Hãy nghĩ về điều gì bạn đặc biệt yêu quý ở họ.

What trait makes them them?

Đặc điểm nào làm nên con người họ?

Now open your eyes.

Giờ hãy mở mắt ra.

I don't know what each of you came up with,

Tôi không biết bạn đã nghĩ tới điều gì,

but I'm pretty sure I know what you didn't come up with.

nhưng tôi khá chắc rằng tôi biết bạn đã không nghĩ tới điều gì.

I’m pretty sure none of you thought,

Tôi khá chắc không ai ở đây nghĩ tới.

"What makes Jim Jim is the fact that he's six-foot-two and a redhead."

“Điều đã tạo nên Jim là anh ấy cao 1m8 và có tóc đỏ.”

I'm guessing you chose their inner qualities,

Tôi đoán bạn đã chọn tính cách của họ,

their sense of humor,

khiếu hài hước của họ,

their generosity, their intelligence,

sự hào phóng, sự thông minh của họ,

qualities they would have no matter what they looked like.

những phẩm chất mà họ sẽ có không kể tới ngoại hình của họ.

There's one more quality I'm pretty sure you didn't choose.

Còn một đặc điểm nữa mà tôi chắc các bạn không chọn.

Their race.

Chủng tộc của họ.

Of all the things you could list about somebody,

Trong tất cả những điều bạn có thể liệt kê về một người,

their race is just about the least interesting you can name,

Chủng tộc là thứ ít thú vị nhất mà bạn có thể kể đến,

right down there with height and hair color.

bên cạnh cân nặng và màu tóc.

Sure, race can be good source material for jokes at a comedy club,

Dĩ nhiên, nó có thể là tư liệu hay

để làm trò đùa ở CLB Hài độc thoại.

but in the real world,

nhưng trong thế giới thực,

a person's race doesn't tell you whether they're kind or selfish,

chủng tộc của một người không nói cho bạn biết liệu họ tốt bụng hay ích kỷ,

whether their beliefs are right or wrong,

liệu niềm tin của họ là đúng hay sai,

whether they'll become your best friend or your worst enemy.

liệu họ sẽ trở thành bạn thân hay kẻ thù tồi tệ nhất của bạn.

But over the past ten years,

Nhưng trong 10 năm qua,

our societies have become more and more fixated on racial identity.

xã hội của chúng ta ngày càng trở nên cố định với bản sắc chủng tộc.

We've all been invited to reflect on our inner whiteness or inner Blackness,

Chúng ta đều bị buộc phải phản ánh lên được

bản chất người da trắng hoặc bản chất người da đen,

as if these racial essences define who we are.

như thể bản chất chủng tộc xác định chúng ta là ai.

Meanwhile, American society has experienced the greatest crisis

Trong khi, xã hội Mỹ đang vấp phải khủng hoảng chủng tộc

in race relations in a generation.

lớn nhất trong một thế hệ.

Gallup has been asking Americans how they feel about race relations,

Công ty Gallup đã khảo sát người Mỹ

cách họ nhìn nhận mối quan hệ chủng tộc, và đây là biểu đồ kết quả.

and this chart is the result.

So as you can see, between 2001 and 2013,

Như bạn thấy, giữa năm 2001 và 2013,

most Americans felt good about race relations.

hầu hết người Mỹ cảm thầy tốt về mối quan hệ chủng tộc.

Then both lines take a nosedive.

Nhưng sau đó thì 2 đường kẻ đều xuống dốc.

It's no exaggeration to call this one of the greatest crises of our time.

Không quá khi gọi đây là một trong những khủng hoảng lớn nhất của thời đại chúng ta

And clearly we need new ways of thinking about race

Rõ ràng, chúng ta cần cách nghĩ khác về chủng tộc.

if we're going to reverse this trend.

nếu chúng ta định đảo ngược xu hướng này.

So today I'm going to offer an old idea,

Vậy nên hôm nay tôi sẽ đưa ra một quan điểm cũ,

but it's an idea that's been widely misunderstood.

nhưng là một quan điểm đã bị nhiều người hiểu nhầm.

You've probably heard it before, it's called color blindness.

Các bạn có thể đã nghe về nó, “mù màu” (không phân biệt chủng tộc).

What do I mean by color blindness?

Khái niệm này là gì?

After all, we all see race.

Dù sao đi nữa ta vẫn thấy chủng tộc.

Chúng ta không làm gì khác được.

We can't help it.

And what's more, race can influence how we're treated

Hơn nữa, chủng tộc có thể ảnh hưởng cách chúng ta được đối xử

and how we treat other people.

và cách ta đối xử với người khác.

So in that sense, nobody is truly colorblind.

Nghĩ theo hướng đó thì không ai thực sự mù màu cả.

But to interpret the word colorblind so literally

Nhưng khi giải thích từ “mù màu” theo nghĩa đen

is to misunderstand it.

thì sẽ gây hiểu nhầm.

Colorblind is a word like warmhearted.

“Mù màu” là từ giống như “trái tim ấm áp”.

It uses a physical metaphor to capture an abstract idea.

Ta sử dụng phép ẩn dụ để miêu tả một khái niệm trừu tượng.

To call someone warmhearted isn’t to talk about the temperature of their heart

Gọi một người có “trái tim ấm áp” không nói về nhiệt độ của trái tim họ

but about the kindness of their soul.

mà để nói về sự tử tế của tâm hồn họ.

And similarly, to advocate for color blindness

Tương tự, áp dụng với “mù màu”

is not to pretend you don't notice race.

không có nghĩa là giả vờ như bạn không chú ý tới chủng tộc.

It's to support a principle

Mà là ủng hộ một nguyên tắc

that we should try our best to treat people without regard to race,

mà chúng ta nên cố gắng hết sức để đối xử với mọi người không kể chủng tộc,

both in our personal lives and in our public policy.

trong cả đời sống cá nhân và trong chính sách của chúng ta.

And you might be thinking, what's so controversial about that?

Bạn có thể nghĩ rằng, điều đó thì có gì đáng tranh cãi?

Well, the fact is the philosophy of color blindness is under attack.

Sự thật là bản chất lý thuyết của “sự mù màu” đang bị lung lay.

Critics say that it's naive

Các nhà phê bình nói rằng nó còn nguyên sơ

or that we're not yet ready for it as a society

hay xã hội chúng ta vẫn chưa sẵn sàng cho điều đó

or even that it's white supremacy in disguise.

hay thậm chí họ gọi nó là nguỵ trang của da trắng thượng đẳng.

And many people agree with these feelings.

Và nhiều người đồng ý với cảm nhận đó.

For example, a few years ago,

Ví dụ, vài năm về trước,

a young adult fantasy author came under pressure

một tác giả trẻ thể loại giả tưởng đã bị chịu sức ép dư luận

to halt the release of her new book.

đã phải dừng phát hành sách của cô.

Why?

Vì sao?

Because the marketing blurb for the book went like this:

Vì lời giới thiệu sách của cô đã được viết thế này:

"In a world where the princess is the monster,

“Trong một thế giới nơi công chúa là quái vật,

oppression is blind to skin color,

sự áp bức không phân biệt màu da,

and good and evil exist in shades of gray ..."

cái thiện và cái ác tồn tại trong sắc xám...”

Now that one sentence clause

Chỉ một câu

about oppression being blind to skin color,

về sự áp bức không phân biệt màu da,

describing a fantasy world, mind you,

nhắc bạn đây là sự miêu tả về một thế giới giả tưởng,

was enough to provoke an online backlash.

đã đủ để kích động lớn lên phản ứng mạng.

Now, part of this reaction to color blindness

Một phần phản ứng như vậy với “mù màu”

is actually a fault of its advocates.

thực ra là lỗi của những người ủng hộ nó.

People will say things like,

Họ nói những điều như,

“I don’t see color” as a way of expressing support for color blindness.

“Tôi không nhìn nhận màu da” như một cách thể hiện sự ủng hộ cho “mù màu”.

But this phrase is guaranteed to produce confusion

Nhưng cụm từ này đã gây ra sự hiểu lầm

because you do see color, right?

vì chắc chắn là bạn thấy màu sắc da, phải không?

I think we should all get rid of this phrase

Tôi nghĩ chúng ta nên bỏ cụm từ này đi

and replace it with what we really mean to say,

và thay bằng những gì chúng ta thực sự muốn nói,

which is, "I try to treat people without regard to race."

như là, “Tôi cố gắng đối xử với mọi người không kể tới chủng tộc của họ.”

Now, that said,

Giờ, điều đó nói lên,

most of the pushback to color blindness comes from critics

hầu hết phản đối khái niệm “mù màu” đến từ các nhà phê bình

who misrepresent it as somehow a conservative idea.

những người đã hiểu nhầm nó như một ý tưởng bảo thủ.

Now, this could not be further from the truth.

Điều này hoàn toàn sai sự thật.

The philosophy of color blindness does not come from conservatives.

Lý thuyết của “mù màu” không đến từ những người ủng hộ chủ nghĩa bảo thủ.

It actually comes from the radical wing of the antislavery movement

Mà nó đến từ nhánh cấp tiến của phong trào chống lại chế độ nô lệ.

in the 19th century.

Vào thế kỷ 19.

The earliest mentions of color blindness come from Wendell Phillips,

Người đầu tiên nêu lên khái niệm “mù màu” là Wendell Philips,

who was the president of the American Anti-Slavery Society

chủ tịch của Hội phản đối chế độ nô lệ ở Mỹ

and a man whose nickname was "abolition's golden trumpet."

người đàn ông có tên thân mật là “chiếc kèn vàng của phong trào bãi nô.”

He believed in immediate full equality for Black Americans.

Ông ấy tin vào sự bình đẳng tức thì đối với người Mỹ da đen.

And in 1865, he called for the creation of a "government colorblind,"

Và vào năm 1865, ông ấy kêu gọi sự thành lập của “nhà nước mù màu”,

by which he meant the permanent end of all laws that mention race.

tức ý của ông ta là xóa bỏ những điều luật có đề cập đến chủng tộc.

What about the other critiques of color blindness?

Còn những phê bình khác về “mù màu” thì sao?

Wouldn’t color blindness render us unable to fight racism?

Có phải nó khiến ta khó có thể chống lại phân biệt chủng tộc?

Có phải nó sẽ bác bỏ những chính sách như quy định chống phân biệt đối xử

Wouldn't it mean getting rid of policies like affirmative action

that benefit people of color?

thứ đem lại lợi ích cho người da màu?

I believe that eliminating race-based policies

Tôi tin rằng bác bỏ những điều luật dựa trên chủng tộc

does not equal eliminating policies meant to reduce inequality.

không có nghĩa chúng ta bác bỏ những luật lệ vốn dĩ dùng để giảm sự bất bình đẳng

It simply means that those policies should be executed

Đơn giản là những luật đó nên được bác bỏ dựa trên giai cấp xã hội

on the basis of class instead of race.

thay vì chủng tộc.

Why class over race?

Vì sao giai cấp mà không phải chủng tộc? Tôi có 2 lý do.

I'll give two reasons.

First because class is almost always a better proxy

Đầu tiên, giai cấp hầu như lúc nào cũng là

for true disadvantage than race.

thước đo cho sự thiệt thòi tốt hơn là chủng tộc.

Imagine we picked ten Americans at random.

Tưởng tượng chúng ta ngẫu nhiên chọn 10 người Mỹ.

And our task is to sort them from least privileged on one end

Và nhiệm vụ của chúng ta là xếp họ từ người ít đặc quyền nhất ở một đầu

to most privileged on the other.

đến người nhiều đặc quyền nhất ở đầu kia.

Now, there's no direct measure of privilege,

Không có thước đo “đặc quyền” trực tiếp, nên chúng ta cần ước lượng.

so we have to choose a proxy measure.

My claim here is that lining them up by income or wealth

Ý tôi muốn nói ở đây là ta xếp họ dựa trên mức thu nhập hoặc sự giàu có

would get us closer to achieving that task

sẽ giúp ta hoàn thành nhiệm vụ đấy nhanh hơn

than simply lining people up by race.

thay vì sắp xếp họ theo chủng tộc.

That's what I mean when I say that class is usually a better proxy

Đó là ý của tôi khi tôi nói rằng giai cấp là thước đo chuẩn hơn cho sự thiệt thòi

for disadvantage than race.

thay vì chủng tộc.

And the second reason is that class-based policies tend to be more popular

Và lý do thứ hai là những chính sách dựa vào

giai cấp thường phổ biến hơn

and less controversial because they don't penalize anyone

và ít gây tranh cãi do chúng không phạt

for immutable biological traits.

người có những đặc điểm sinh học bất biến.

Think of policies like need-based financial aid

Hãy xem những chính sách như trợ cấp xã hội

or the earned-income tax credit.

hoặc điểm thuế thu nhập.

These are policies that address inequality

Đây là những chính sách giải quyết sự

without anyone having to feel the sting of racial discrimination.

bất bình đẳng mà không khiến công dân

chịu thiệt thòi từ sự kỳ thị chủng tộc.

I want to give you an example of a disastrous race-based policy.

Tôi muốn nêu một ví dụ tai hại về chính sách dựa vào chủng tộc.

It was called the Restaurant Revitalization Fund.

Đó chính là “Ngân Quỹ Khôi Phục Nhà Hàng”.

Over 70,000 restaurants closed in 2020 due to the pandemic,

Có hơn 70,000 nhà hàng đã đóng cửa vào năm 2020 do đại dịch

and this fund allocated 29 billion dollars to help these restaurants.

và ngân quỹ này đã trợ cấp 29 tỷ đô la Mỹ cho những nhà hàng ấy.

But for the first three weeks of the program,

Nhưng trong ba tuần đầu, chỉ có những người da màu, phụ nữ

only people of color, women and veterans could apply.

và quân nhân mới được nộp đơn.

So soon after it began,

Rất nhanh sau đó,

white male restaurant owners sued, alleging discrimination.

những ông chủ nhà hàng người da trắng đã khiếu nại về nạn phân biệt chủng tộc.

A judge ruled in their favor, and the program was stopped.

Thẩm phán đã phán họ đúng và ngân quỹ đã bị bác bỏ sau đó.

But by that time, two thirds of the money was already gone.

Nhưng lúc đó, 2/3 số tiền đã bị tiêu dùng.

And it wasn't just white men that got discriminated against in this policy.

Và không chỉ có đàn ông da trắng bị kì thị trong chính sách này.

Around 3,000 women and people of color were promised money

Tầm 3000 phụ nữ và người da màu được hứa hẹn khoản tiền trước khi

before the judge stopped the program

and then unpromised that money just after.

toà án chấm dứt ngân quỹ, bị thất hứa ngay sau đó.

Và 10 tỷ đô còn lại được chu cấp cho đàn ông da trắng ngay từ đầu bị đặt cuối

And the remaining 10 billion then went to white men

who had initially been put at the back of the line.

danh sách người được lãnh trợ cấp.

So the net result of this policy was a double dose of discrimination.

Nên kết quả của chính sách này là sự kỳ thị chủng tộc nhân đôi.

Initially, thousands of white men were discriminated against

Ban đầu, có hàng ngàn người đàn ông da trắng bị kì thị

and then thousands of women and people of color were discriminated against.

và sau đó thì đến hàng ngàn người phụ nữ và người da màu.

And it's a virtual guarantee

Và có thể chắc chắn rằng đã có những người mất nhà hàng

that there are people out there who lost their restaurant

in both of those camps because they were the wrong skin color.

vì họ không có màu da “đúng”.

Can anyone really argue

Có ai có thể lý luận rằng rằng chính sách “mù màu” sẽ không làm

that a colorblind program wouldn't have produced better results for everybody?

mọi thứ khá hơn cho mọi người không?

So I just gave an example of a disastrous race-based policy.

Tôi vừa nêu một ví dụ tai hại về chính sách dựa trên chủng tộc.

Now, I want to give you an example

Bây giờ, tôi muốn nêu một ví dụ về sự thành công của chính sách “mù màu”.

of a colorblind policy that has worked quite well.

America has been struggling with the issue of racial bias in policing

Nước Mỹ từ rất lâu đã gặp vấn đề về việc thiên vị chủng tộc với lực lượng cảnh sát.

for a very long time.

And a solution to one aspect of this problem

Và một biện pháp giúp phần nào khắc phục vấn đề này

is to issue tickets using traffic cameras instead of human beings.

là dùng camera giao thông để đưa giấy phạt thay thế cho con người.

Cops can be racially biased, consciously or not,

Cảnh sát, dù cố ý hay không, có thể sẽ tỏ ra thiên vị chủng tộc,

but traffic cameras, red light cameras and speeding cameras can't.

nhưng camera giao thông, camera đèn đỏ, và camera tốc độ thì không.

So you would think anyone interested in reducing racial bias in policing

Có thể bạn sẽ nghĩ những người muốn giảm sự thiên vị trong cảnh sát

would support these traffic cameras.

sẽ ủng hộ việc sử dụng camera.

But you'd be wrong.

Nhưng bạn đã lầm rồi.

Some have opposed them on the grounds

Một số người đã phản đối vì chúng cho ra số lượng vé phạt tương ứng

that they don't yield statistically equal ticketing rates by race,

với tỷ lệ phạm pháp dựa trên chủng tộc ở nhiều tiểu bang.

and they remain illegal in many US states.

So here's an example

Nên đây là một ví dụ cho việc triết lý của chính sách mù màu

where the philosophy of color blindness cuts through confusion like a knife.

cắt xuyên sự nhầm lẫn như một con dao.

If we’re guided by color blindness,

Nếu chúng ta được dẫn dắt bởi “mù màu”, thì mục đích là bác bỏ những thành kiến

our goal should be to eliminate bias from systems that affect people's lives

ảnh hưởng đến cuộc sống của người khác,

wherever possible,

not to manufacture statistically equal outcomes by any means necessary.

thay vì tạo nên kết quả thống kê như nhau.

So my talk has been focused on America,

Bài diễn thuyết của tôi chủ yếu nói về nước Mỹ,

but my message is really for any key decision maker

nhưng thông điệp của nó có thể áp dụng với bất cứ ai cần ra quyết định trên thế giới.

at any institution anywhere in the world.

If you care about fighting racism, embrace color blindness.

Nếu bạn muốn đánh bại kì thị chủng tộc, hãy trân trọng “mù màu”.

Support class-based policies.

Ủng hộ những chính sách dựa trên giai cấp. Kiến tạo “mù màu” trong thế giới của bạn.

Create colorblind processes in your own world.

If you're a professor,

Nếu bạn là giáo sư, hãy che tên của học sinh khi chấm bài.

grade your students' papers blind to their names.

Think creatively about how to apply color blindness to your life.

Hãy sáng tạo cách áp dụng “mù màu” vào cuộc sống của bạn.

Color blindness is the best principle by which to govern a multiracial,

“Mù màu” là triết lý tốt nhất để quản lý nhà nước dân chủ đa chủng tộc, sắc tộc.

multiethnic democracy.

It's the best way to lower the temperature of tribal conflict in the long run.

Nó là cách tốt nhất để xoa dịu mâu thuẫn dân tộc trong tương lai dài lâu.

And if we wait for the moment when society is ready for it,

Và nếu chúng ta chờ đợi đến giây phút xã hội sẵn sàng,

we'll be waiting forever.

chúng ta sẽ phải chờ mãi mãi.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Chris Anderson: Coleman, thank you for this.

Coleman, cảm ơn bạn rất nhiều.

You know, Mellody Hobson came to TED a few years ago,

Vài năm trước Mellody Hobson đến thuyết trình ở TED,

and she had a very different message for us.

và cô ấy đã đưa đến 1 thông điệp rất khác.

She said, be color brave, not colorblind.

Cô ấy nói rằng hãy dũng cảm vì màu da, thay vì “mù màu”.

Her argument was that being colorblind is dangerous

Lập luận của cô ấy là mù màu rất nguy hiểm vì làm thế cứ như là phớt lờ vấn đề vậy.

because it's effectively ignoring the problem.

What would you want to say to her?

Bạn có gì cần nói với cô ấy không?

Coleman Hughes: Yeah.

Vâng.

One thing I would say is, like I said,

Một điều tôi muốn nói là, như lúc nãy tôi đã chia sẻ,

color blindness as a philosophy, that is the goal.

sự mù màu trong triết học, nó là một mục tiêu.

That's an idea that comes from the anti-slavery movement, right?

Nó là lý thuyết đến từ phong trào chống chế độ nô lệ, đúng không?

That's not an example of ignoring the problem.

Đó không phải là ví dụ của sự phớt lờ vấn đề.

That's an example of having the best philosophy

Mà là ví dụ về triết lí tối ưu nhất để giải quyết vấn đề, theo góc nhìn của tôi.

with which to address the problem, in my view.

CA: But could you argue that that dealt with one part of the problem

CA: Nhưng có tranh luận rằng, cách này chỉ giải quyết được một phần vấn đề

but in today's world, there are still many situations where it's not enough.

mà trong thế giới thật, có rất nhiều thứ khác mà chỉ với cách này là chưa đủ.

Take this story of an orchestra, right,

Ví dụ như câu chuyện của một dàn nhạc giao hưởng,

an orchestra, and it's largely white.

Và đa số nhạc sư là người da trắng.

And that doesn't feel right.

Và như thế có vẻ không được ổn.

So they institute a policy of color blindness where,

Nên họ tạo nên 1 chính sách mù màu,

you know, there can't be any racial discrimination

bạn biết rồi đó không có sự kì thị chủng tộc

because new musicians are auditioned behind a screen.

do những nhạc sư mới đều trình diễn thử sau một tấm màn.

That's colorblind.

Đó là “sự mù màu”.

So, so far, so good.

Mọi thứ vẫn tốt đẹp. Phương án đó có vẻ có ích.

And maybe that helps.

But maybe the actual situation

Nhưng có thể trên thực tế là

is that the minority kids in that area

những đứa trẻ thuộc dân tộc thiểu số trong khu vực đó

just don't have access to instruments,

không thể mua và dùng nhạc cụ được,

it's just harder for them ever to get the kind of training and stuff they need.

việc huấn luyện và nhận được những thứ họ cần sẽ khó khăn hơn.

And the orchestra needs to be taking a lead to bring people through

Và dàn nhạc phải dẫn đầu trong việc tập hợp mọi người lại

so that there are people in that orchestra who can inspire the kids

để có đủ người để tạo 1 nguồn cảm hứng âm nhạc cho trẻ em

and so forth.

và hơn thế nữa.

CH: Yeah, so I would propose a different --

Vâng, tôi sẽ đề ra một phương án khác.

So if I were leading that orchestra, what I would do is I'd say,

Nếu tôi là người dẫn đầu của dàn nhạc này, tôi sẽ nói rằng,

let's continue to audition everyone behind the veil,

chúng ta vẫn cứ cho mọi người trình diễn thử ở sau tấm màn,

be colorblind in that sense,

vẫn là “mù màu” trong bối cảnh đó,

and then let's separately invest in the community

và sau đó chúng ta nên đầu tư vào cộng đồng

so that we can get kids instruments when they're young

để có thể mua nhạc cụ cho trẻ em khi chúng còn nhỏ tuổi

and then judge them by a colorblind standard

và đánh giá các em theo tiêu chuẩn “mù màu”

when they come to audition.

khi họ đến trình diễn thử.

See, if you rig it at this level,

Nếu bạn sắp đặt nó ở cấp độ này,

then you're just changing the bar by which you would measure progress

thì bạn chỉ thay đổi luật lệ bằng thứ thước đo tiến bộ

to begin with, right?

bạn dùng lúc đầu, phải không?

So I think that is a kind of an artificial solution,

Cho nên theo tôi thì đó là giải pháp nhân tạo,

whereas we want to maintain colorblind standards,

nhưng chúng ta thì muốn duy trì tiêu chuẩn “mù màu”

but actually address the root causes of the problem.

mà thực sự giải quyết được gốc rể của vấn đề.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

CA: Coleman, you're an incredibly powerful voice on this issue,

CA: Coleman, bạn là 1 người có tiếng nói rất mạnh mẽ về vấn đề này,

and I really thank you for the courage to come here, make this case.

và tôi cảm ơn bạn rất nhiều vì đã đến đây. Chúc bạn may mắn với quyển sách của mình.

Good luck with the book.

CH: Thank you, TED.

CH: Cảm ơn, TED.