The Eco-Creators Helping the Climate Through Social Media | Zahra Biabani | TED

Translator: Minh-Hung Nguyen Reviewer: My Den

I recently graduated college

Tôi vừa tốt nghiệp đại học

where I studied environmental science and environmental sociology.

chuyên ngành khoa học môi trường và xã hội học môi trường.

Now during one of my many, many finals week study breaks,

Trong lúc nghỉ giải lao khi đang ôn thi cuối kì,

I came across something that piqued my interest --

tôi đã bắt gặp điều khơi dậy tính tò mò của tôi–

and it wasn’t something I was supposed to be studying.

và nó không phải cái mà tôi đang học để thi.

It was a survey of 10,000 young people

Đó là một khảo sát với 10.000 bạn trẻ

across ten different countries

ở 10 quốc gia khác nhau

on their feelings regarding the climate crisis.

về cảm nhận của họ với cuộc khủng hoảng khí hậu.

A survey found that 56 percent of Gen-Zers,

Khảo sát chỉ ra rằng 56% những người thuộc thế hệ Z,

the generation that I’m a part of

mà tôi cũng là một phần của nhóm này,

and the largest age demographic in the world,

và là nhóm tuổi đông nhất trên thế giới,

believe that because of the climate crisis,

tin rằng bởi vì khủng hoảng khí hậu,

humanity is doomed.

nhân loại không thể cứu vãn.

Điều này như là một cú đấm vào mặt.

This felt like a punch in the gut.

I had just spent four and a half years

Tôi mới dành 4 năm rưỡi

and tens of thousands of dollars studying these things:

và mười ngàn đô la để học những điều đó,

countless time organizing on and off campus

vô vàn lần tổ chức trong và ngoài khuôn viên trường

and energy getting involved with both local and national groups,

và công sức tham gia với các tổ chức địa phương và quốc gia,

yet most of my generation viewed it all as pointless.

vậy mà đa phần thế hệ của tôi coi tất cả điều đó là vô nghĩa.

Now if we look at the way that younger generations talk about the climate crisis,

Bây giờ, nếu chúng ta nhìn vào cách mà thế hệ trẻ nói về khủng hoảng khí hậu,

these feelings of doom and despair make sense.

những cảm giác tồi tệ và tuyệt vọng đó có thể hiểu được.

I mean, we’re drowning in bad climate news.

Ý tôi là, chúng ta đang chìm trong những tin tức xấu về khí hậu.

Headline after headline detail each week’s latest catastrophe.

Các tiêu đề nối tiếp nhau kể chi tiết về thảm họa mới nhất của mỗi tuần.

“Unprecedented” has taken on a new meaning as each day is unprecedented.

Từ “chưa từng có tiền lệ” có ý nghĩa mới vì mỗi ngày đều là chưa từng có.

Just count how many times you’ll probably hear it today.

Hãy thử đếm bạn có thể nghe nó bao nhiêu lần trong ngày hôm nay.

I gave you two ones for free right there.

Tôi đã nói hai lần rồi nhé.

And everything is amplified on social media

Và mọi thứ bị phóng đại ở trên mạng xã hội

where there’s a remarkable lack of nuance

nơi thiếu rất nhiều sắc thái biểu đạt

and an oversupply of attention-grabbing rhetoric.

và sử dụng dư thửa phép tu từ để thu hút sự chú ý.

Nhiều người, kể cả tôi,

Many of us, including myself,

seem to believe that if we just share these awareness posts enough times

dường như tin rằng nếu chúng ta chỉ cần chia sẻ những bài đăng thức tỉnh đó đủ lần

that someone somewhere will finally do something about it.

để cuối cùng, một ai đó, ở nơi nào đó, sẽ làm gì đó với vấn đề này.

But unfortunately, Joe Biden probably doesn't follow you on Instagram,

Nhưng thật không may, Joe Biden không theo dõi bạn trên Instagram,

and he doesn’t follow me either -- yet.

và ông ấy cũng chưa theo dõi tôi nữa.

Tôi là thành viên của một tập thể gồm 19 con người đầy tài năng

I’m part of a diverse, 19-person-strong collective

called EcoTok,

được gọi là EcoTok,

and we use social media to share nuanced climate education through infographics,

và chúng tôi sử dụng mạng xã hội để giáo dục về khí hậu thông qua đồ họa,

memes

ảnh chế

and you guessed it, TikToks,

và đúng vậy, cả TikToks nữa,

to our collective audience of over four million people,

tới tất cả hơn bốn triệu khán giả của chúng tôi,

most of whom are Gen Z and millennials.

phần lớn họ là thế hệ Z và Y.

And through our work,

Và qua đó, chúng tôi nhận ra sự trùng lập này.

we’ve picked up on this pattern.

Our comments sections are filled with people who have given up hope.

Các phần bình luận tràn đầy những người đã mất hy vọng,

People who say they have weekly anxiety attacks

những người nói rằng họ lo âu hoảng loạn mỗi tuần

about the climate crisis.

về khủng hoảng khí hậu;

Or that they don’t want to have kids anymore

hoặc họ không muốn có con nữa,

out of fear of adding to the suffering.

lo sợ rằng họ phải gánh chịu nhiều hơn;

Or that they see no point in taking action

hoặc họ thấy việc hành động là vô ích

when the powers that stand against us are so strong.

khi mà các thế lực chống lại chúng ta đang quá mạnh.

Our generation and younger generations

Thế hệ chúng ta và các thế hệ mai sau

need a new way of addressing the climate crisis

cần một cách mới để nói về khủng hoảng khí hậu,

that unshackles us from the cycles of doom and gloom

cởi trói chúng ta khỏi vòng luẩn quẩn bi quan

that so often lead to inaction,

mà thường không có hành động,

because we cannot play a part in making change

vì chúng ta không thể góp phần tạo ra sự thay đổi

if we do not believe that change is possible.

nếu chúng ta không tin rằng việc thay đổi là khả thi.

Thuyết phủ nhận biến đổi khí hậu,

Climate denialism,

which for decades has been peddled by oil, gas and other big business interests,

cái mà hàng thập kỉ qua đã được tung hô bởi các công ty xăng dầu lớn

has met its rival:

đã gặp đối thủ:

thuyết bất lực trước biến đổi khí hậu,

climate doomism.

The belief that we cannot save our planet,

rằng chúng ta không thể cứu hành tinh này,

so why take action?

vì vậy tại sao cần hành động?

Mặc dù chúng khác nhau về nguồn gốc,

Though they differ in origin,

both have the ability to paralyze action and prevent progress.

cả hai đều có khả năng gây tê liệt việc hành động

và ngăn chặn sự tiến bộ.

And though things are bad,

Và mặc dù mọi thứ đang tồi tệ, đây chưa phải là tận thế.

they’re far from over.

Vậy chúng ta tìm kiếm hy vọng như thế nào khi mọi thứ đang tuyệt vọng,

So how do we find hope when things feel hopeless,

and how do we communicate

và làm thế nào để tạo ra mối liên hệ vững chắc

the inextricable link between hope and action?

giữa hy vọng và hành động?

To answer this,

Để trả lời điều đó,

let me take you back to March of 2020 --

tôi sẽ đưa bạn về tháng 3 năm 2020–

absolutely no one’s first choice of when to time travel to.

chắc chắn không phải lựa chọn đầu tiên của bất kỳ ai khi muốn quay ngược thời gian.

Many of us were quarantined in our homes,

Nhiều người bị cách ly ở nhà,

people had stopped going out and socializing,

con người ngừng ra ngoài gặp gỡ người khác,

yet the stream and virality of bad news certainly had not stopped.

tuy vậy, việc lên sóng và phủ rộng của tin tức xấu vẫn không ngừng lại.

I was finishing up my semester at home,

Lúc tôi đang hoàn thành học kỳ của tôi ở nhà,

as well as working to move my activism online

cũng như thúc đẩy hoạt động tuyên truyền trực tuyến của tôi,

when I was hit, not only with COVID

thì tôi đã gục ngã,

không chỉ bởi COVID mà còn do kiệt sức.

but also with burnout.

I began to question the efficacy of my work,

Tôi bắt đầu đặt câu hỏi về sự hiệu quả của những gì tôi làm,

my passion for environmentalism

sự đam mê của tôi với vấn đề môi trường

and the purpose in studying what I was studying.

và mục đích của việc học thứ mà tôi đang theo học.

I knew I needed something to inspire me.

Tôi biết tôi cần cái gì đó để truyền cảm hứng cho tôi.

Đang lướt trên mạng xã hội, tôi nhìn thấy một người bạn

I was scrolling on social media,

and I saw a friend who had been sharing positive news stories.

đang chia sẻ những câu chuyện tích cực.

I paired this with the rise of feel-good dance videos that had really emerged

Tôi phối hợp điều này với những video nhảy lạc quan

đang nổi lên trên TikTok,

on TikTok

và bắt đầu một series tên là “Chiến thắng Hàng tuần của Trái Đất”.

and started a series called “Weekly Earth Wins.”

Here's a look at one of those videos.

Đây là một trong số các video đó.

(Music)

(Nhạc)

(Applause)

(Vỗ tay)

So at first this felt really, really silly.

Thoạt đầu, cái này có vẻ thật ngớ ngẩn.

I mean, what did dancing have to do with climate action?

Nhảy múa thì liện quan gì đến việc hành động bảo vệ môi trường?

And what good was sharing good news when everything felt so bad?

Và lợi ích là gì khi chia sẻ tin tốt trong khi mọi thứ đang tồi tệ?

But then I began to receive people's feedback.

Nhưng rồi tôi nhận được phản hồi của mọi người.

People told me

Họ nói rằng

that these videos really helped mitigate their climate anxiety,

những video đó xoa dịu sự lo lắng về khí hậu của họ,

that they looked forward to these videos week after week

họ mong chờ những video đó hằng tuần,

and that these videos helped turn their anger and anxiety into action.

và những video đó giúp chuyển đổi giận dữ và lo lắng của họ thành hành động.

So I continued making them.

Do đó, tôi tiếp tục làm video.

And in the process of finding good news stories to share,

Và trong quá trình tìm kiếm những điều tích cực để chia sẻ,

I began to pick up on trends.

tôi bắt đầu thấy xu hướng.

Week after week,

Sau nhiều tuần,

institutions were divesting from fossil fuels.

các tổ chức đang rời bỏ nhiên liệu hoá thạch.

Week after week,

Sau nhiều tuần,

land was given back to Indigenous communities.

đất được trả lại cho các cộng đồng người bản địa.

And week after week,

Và sau nhiều tuần,

states were implementing renewable energy standards.

các tiểu bang bắt đầu thi hành các tiêu chuẩn về năng lượng tái tạo.

I never overlooked the scientific projections or data,

Tôi không bao giờ bỏ sót các dữ liệu và dự đoán khoa học,

but rather tuned in

mà tìm hiểu thêm

to the hard-to-find good news stories

để kiếm ra những câu chuyện tốt rất khó kiếm đó

and examples of successful on-the-ground work.

và những ví dụ về những hành động thành công trong thực tế.

And in the process,

Và trong quá trình này,

I uncovered the framework that I had been yearning for:

tôi tìm ra một khuôn khổ mà tôi khao khát bấy lâu nay:

climate optimism.

thuyết lạc quan trước biển đổi khí hậu.

Climate optimism is a framework based on the idea

Đó là một hệ thống dựa trên quan niệm rằng

that despite the bleak projections and the high stakes,

mặc cho những dự đoán ảm đạm và vị thế lâm nguy,

we can restore our planet back to health,

chúng ta có thể phục hồi sức khoẻ của hành tinh này,

and in doing so,

và qua đó

protect all that inhabit it.

bảo vệ tất cả sinh vật trên Trái Đất.

Thuyết lạc quan khí hậu truyền hy vọng khi chúng ta tuyệt vọng,

Climate optimism is what gives us hope when things feel hopeless,

is what sustains us in our pursuit of sustainability

chống đỡ chúng ta trong hành động theo đuổi sự bền vững

and is what fuels us in the uphill battle of transitioning away from fossil fuels.

và thúc đẩy chúng ta trong cuộc chiến từ bỏ năng lượng hoá thạch đầy vất vả.

Nó cũng là thứ đưa ta nghị lực để tiếp tục đấu tranh vì sự thành công,

It’s also what gives us the energy to continue fighting for our successes.

Virtually, the zero-emissions energy source that nobody talks about.

là nguồn năng lượng không-khí-thải mà chẳng ai nói tới.

So in this process,

Trong quá trình này,

I realize also that climate optimism is not for everybody.

tôi cũng nhận ra rằng thuyết lạc quan khí hậu

không dành cho tất cả mọi người.

Climate optimism is not for politicians who have stalled on action

Nó không dành cho các chính trị gia trì trệ việc hành động

or corporations who have incessantly pursued profits over people.

hay các công ty không ngừng theo đuổi lợi nhuận trên cả con người.

To them, my message is clear:

Với họ, tôi có lời nhắn rõ ràng:

listen to science and act now.

hãy lắng nghe khoa học và hành động ngay!

Stop failing the citizens and people that you have a duty to serve.

Đừng làm thất vọng những công dân và con người mà bạn có nghĩa vụ phục vụ.

Rather, climate optimism is for those of us here today ...

Thay vào đó, thuyết tích cực đó dành cho chúng ta đang ở đây

những ai dành cả cuộc đời

that have dedicated our lives

để chiến đấu trong cuộc chiến lớn nhất của thời đại.

to fighting the greatest battle of our time.

But also to the part-time activists:

Nhưng nó cũng dành cho các nhà hoạt động bán thời gian:

those who do what they can, when they can.

những người hành động khi họ có thể.

And perhaps most significantly,

Và có lẽ quan trọng nhất,

dành cho những cộng đồng bị gạt ra và người dân ở các nước đang phát triển.

to the marginalized communities and people in the Global South,

who frankly don’t have time to get stuck in the cycles of doom and gloom.

những ai thực tế không có thời gian chìm trong vòng luẩn quẩn bi quan.

The need for climate optimism has never been more urgent.

Sự cần thiết của thuyết lạc quan là cực kì cấp bách.

If we limit our vision of the future to one filled with oil rigs,

Nếu chúng ta giới hạn tầm nhìn về một tương lai với giàn khoan dầu,

smokestacks

những ống khói và sự đau khổ,

and suffering,

we limit our capacity

chúng ta giới hạn chính khả năng của chúng ta

and shirk our duty to change the course of humanity for the better.

và thu nhỏ nghĩa vụ thay đổi vì một nhân loại tốt đẹp hơn.

By looking for good and working towards the good,

Bằng việc tìm kiếm và hành động hướng đến điều tốt,

we empower ourselves to be agents of good

chúng ta truyền động lực cho bản thân trở thành nhân viên vì điều tốt

in the fight for the future that we deserve.

trong cuộc chiến vì tương lai chúng ta xứng đáng có.

The alternative --

Lựa chọn còn lại– từ bỏ hy vọng–

giving up hope --

only relinquishes power

chỉ đem quyền lực

into the very entities that have gotten us into this mess.

bỏ vào tay những ai đã đem chúng ta vào mớ hỗn độn này.

May mắn thay, tôi không cô đơn trong việc bảo vệ cuộc vận động này.

Luckily, I’m not alone in championing this movement.

My friends at EcoTok provide a great example

Bạn của tôi ở EcoTok đưa ra một ví dụ tuyệt vời

of a diverse set of backgrounds,

về sự đa dạng lai lịch, kinh nghiệm,

experiences

and voices coming together to encourage this generation and the next.

và tiếng nói hợp sức cổ vũ thế hệ ngày nay và mai sau.

Here's a look at some of our work.

Sau đây là một số video của chúng tôi.

(Video) Doria Brown: Canada is banning six types of plastics.

(Video) Doria Brown: Canada đang cấm sáu loại nhựa,

The plastics include grocery bags,

bao gồm túi ni-lông,

stir sticks,

đũa khuấy,

six-pack rings,

vòng nhựa lốc 6 lon,

reusable food containers,

hộp đựng thức ăn dùng lại được,

straws and utensils.

ống hút và muỗng, nĩa.

Now hopefully they put some systems in place

Hy vọng họ sẽ đưa ra hướng dẫn cụ thể

for some people who need those things for accessibility purposes,

cho những ai cần các vật dụng trên vì mục đích bình đẳng hoá tàn tật,

but this is a step in the right direction,

nhưng đây là một bước đi đúng,

and I’m excited.

và tôi đang rất háo hức.

Gabrielle Langhorn: From desertification to bountiful vegetation,

Gabrielle Langhorn: từ hoang mạc hoá đến việc trồng cây rộng rãi,

a community in Cearà, Brazil has been able to rehabilitate their landscape

một cộng đồng ở Cearà, Brazil đã có thể phục hồi phong cảnh của họ

using amazing collective action and funding from FUNCEME.

bằng các hoạt động cộng đồng và quỹ tài trợ từ FUNCEME.

Water is flowing,

Nước chảy,

crops are growing

hoa màu phát triển,

and you can truly see a difference.

và bạn có thể thấy một sự khác biệt thật sự.

(Music)

(Nhạc)

Carissa Cabrera: [Good Blue News!!]

Carissa Cabrera: [Tin xanh tốt!!]

[The endangered Hawaiian Monk seal population is up to ...

[Quần thể nguy cấp loài Hải cẩu thầy tu Hawaii đang phát triển...

over 1,500!]

lên số lượng 1.500!]

[This is the highest it’s been in decades!]

[Đây là con số cao nhất trong hàng thập kỷ!]

Henry Ferland: Chào mừng trở lại, là Trash Boy tôi.

Henry Ferland: Welcome back, it is me, Trash Boy.

Every time I step outside I see trash and litter on the ground, and I hate it!

Mỗi lần ra ngoài, tôi lại thấy rác trên đường và tôi thấy ghét!

Cùng nhau dọn dẹp nào!

So let’s clean some up!

Tôi có túi rác và bao tay rồi, đi thôi!

I got my trash bag and gloves, let’s go.

Chúng ta có: một, hai, ba, bốn, năm,...

One, two, three, four, five.

And all this trash in this grate, too.

Và đổng rác trên lỗ cống nữa.

Much better.

Tốt hơn nhiều!

Storm grates like that is exactly how trash enters the ocean,

Lỗ cống đó là cách rác trôi ra đại dương,

and we don’t want that.

và chúng ta không muốn điều đó.

There are already over 5.25 trillion pieces of trash in our oceans.

Đã có 5,25 nghìn tỷ mảnh rác ở đại dương rồi.

Let’s not let in any more.

Đừng có cho thêm nữa!!

(Applause and cheers)

(Vỗ tay và cỗ vũ)

Zahra Biabani: Chúng ta không khờ.

ZB: We’re not naive.

We know the details and the data

Chúng ta biết các chi tiết và dữ liệu

that speak to the devastation of the climate crisis

có thể nói lên sự tàn phá của khủng khoảng khí hậu,

like the back of our hands

biết rõ như lòng bàn tay,

because it's our future to inherit.

vì đó là tương lai chúng ta đang thừa hưởng.

But we also know that the future we deserve cannot be built

Nhưng chúng ta cũng biết rằng tương lai chúng ta xứng đáng

không được xây dựng trên nền không vững đầy nỗi sợ và lo âu.

on the unstable foundations of fear and anxiety.

It must be built

Nó phải được xây dựng

with one of the few infinite resources that we have on this finite planet:

với một trong số tài nguyên hữu hạn mà chúng ta có trên hành tinh hữu hạn này:

hope.

hy vọng.

So we choose climate optimism.

Vì thế, chúng tôi chọn thuyết lạc quan khí hậu.

We choose to fight for the future that we deserve.

Chúng tôi chọn chiến đấu vì tương lai chúng ta xứng đáng có.

And I hope you will, too.

Và tôi hy vọng bạn cũng vậy. Xin cảm ơn.

Thank you.

(Applause)

(Vỗ tay)