Farwiza Farhan: The powerful women on the front lines of climate action | TED Countdown

Translator: 24 Anh Reviewer: Nhu PHAM

When it comes to big problems like climate change,

Khi nói đến các vấn đề lớn như biến đổi khí hậu,

we tend to like big solutions:

ta có xu hướng thích các giải pháp lớn lao:

new technologies, global policies.

công nghệ mới, chính sách toàn cầu.

But many of the most important solutions

Nhưng nhiều giải pháp quan trọng nhất đều bắt nguồn từ

are rooted on the ground

by actors that don’t walk the corridors of power,

những người không nắm giữ quyền lực,

by actors that might not speak the scientific language of climate change

từ những người có thể không sành sỏi ngôn ngữ khoa học về biến đổi khí hậu

but who are dealing with its impact every day.

nhưng đang đối mặt với tác động của nó hàng ngày.

I am a forest conservationist

Tôi là một nhà bảo tồn rừng

from the Leuser Ecosystem in Sumatra, Indonesia.

đến từ hệ sinh thái Leuser ở Sumatra, Indonesia.

You might have never heard of this landscape.

Bạn có thể chưa bao giờ nghe nói về cảnh quan này.

But it’s the last place on Earth

Nhưng đây là nơi cuối cùng trên Trái Đất

where the critically endangered Sumatran rhino,

có các loài có nguy cơ tuyệt chủng cao như tê giác Sumatran,

tiger, elephant and orangutan still roam together in the wild.

hổ, voi, đười ươi vẫn còn quanh quẩn trong rừng.

Meet Sumini.

Hãy gặp Sumini.

Sumini is the leader of Indonesia's first women-led ranger team

Sumini là đội trưởng đội kiểm lâm đầu tiên do phụ nữ lãnh đạo của Indonesia

and a mother,

và là một người mẹ,

a conservationist whose action is rooted in her community

một nhà bảo tồn với những hành động bắt nguồn từ cộng đồng của cô ấy,

on the edge of the Leuser Ecosystem.

nằm ở rìa của hệ sinh thái Leuser.

In the patriarchal society where she operates,

Trong xã hội phụ hệ nơi cô ấy làm việc,

a woman is expected to be quiet and subservient.

phụ nữ thường luôn phải im lặng và phục tùng.

During a village meeting,

Khi họp làng,

the ladies tend to congregate in the kitchen

phụ nữ thường tụ họp trong bếp

while the men discuss village policies and budget.

trong khi đàn ông bàn bạc về chính sách và ngân sách của làng.

And oftentimes,

Và thỉnh thoảng,

even if she is present in the meeting room,

ngay cả khi phụ nữ có mặt trong phòng họp,

she is expected to not voice her opinion,

chẳng ai kỳ vọng cô ấy sẽ nói lên quan điểm của mình,

rather letting a male relative answer [questions] addressed to her

mà thay vào đó, để đàn ông trả lời những câu hỏi đặt ra cho cô ấy

mà không cần hỏi trước ý kiến của cô.

without consulting her first.

When I asked Sumini why she chose to protect and conserve the forests,

Khi tôi hỏi Sumini tại sao cô lại chọn bảo vệ và bảo tồn rừng,

she said, "We are mothers and grandmothers.

cô ấy nói: “Chúng tôi là những người mẹ và những người bà.

We are responsible for everything.

Chúng tôi chịu trách nhiệm cho tất cả mọi thứ.

From the moment we wake up,

Từ lúc thức dậy,

we have to wash clothes, cook and make coffee for our family.

chúng tôi phải giặt quần áo, nấu ăn và pha cà phê cho gia đình.

More than anything, we need water

Chúng tôi cần nước hơn bất cứ điều gì

trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

in every aspect of our life.

And the only thing that protects our water source

Và thứ duy nhất giúp bảo vệ nguồn nước của chúng tôi

is the forest up the mountain."

chính là khu rừng trên núi cao.”

The path for Sumini to lead these rangers is anything but straightforward.

Lý do đưa Sumini đến con đường lãnh đạo các kiểm lâm rất đơn giản.

She became familiar with the forest

Cô ấy dần trở nên quen thuộc với khu rừng

when she began accompanying her husband trekking.

khi bắt đầu theo chân chồng mình leo núi.

During these trips, they witnessed encroachment and logging.

Trong những chuyến đi, họ chứng kiến những vụ lấn chiếm rừng và khai thác gỗ.

They saw people taking out timber and encroaching into the forest.

Họ thấy người ta chặt gỗ và lấn chiếm đất rừng.

When they would try to warn off the loggers,

Khi cố cảnh cáo lâm tặc,

they were met with a challenge.

họ phải đối mặt với thách thức.

"Who are you and what are your authorities to tell us off?

“Các người là ai? Các người có quyền gì ngăn chúng tôi?

Go away!"

Biến đi!”

Logging an encroachment that happened upstream

Nạn khai thác gỗ và phát rẫy xảy ra ở rừng thượng nguồn

soon turned into disasters downstream.

sẽ sớm gây ra thảm họa nơi hạ nguồn.

A heavy rainfall that lasted for a few days

Cơn mưa lớn kéo dài vài ngày liền

turned into flash floods and landslides,

sẽ biến thành lũ lụt và sạt lở đất,

phá hủy làng mạc và những cơ sở hạ tầng thiết yếu.

destroying the village and its essential infrastructure.

After the disaster,

Sau thảm họa,

Sumini and other villagers had to take refuge

Sumini và dân làng phải tạm trú

in a shelter for a while.

trong những túp lều.

"Being a refugee is hard.

“Sống tị nạn khó khăn lắm.

You don't have privacy and security.

Không có sự riêng tư và an toàn.

You don’t even have access to clean flowing water.

Không còn được dùng nước sạch từ vòi.

Giữ cơ thể an toàn và sạch sẽ cũng đủ khó khăn rồi.

It's hard to even keep yourself safe and clean.

I don't want that kind of disaster to happen again,"

Tôi chẳng muốn thảm họa xảy ra lần nào nữa.”,

she said to me.

cô ấy nói.

For Sumini and her team,

Với Sumini và đồng đội,

nhiệm vụ đầu tiên khi trở thành kiểm lâm không phải là khoác lên mình đồng phục,

the first part of becoming a ranger was not putting on a uniform

but creating a map of the forest.

mà là vẽ ra bản đồ của khu rừng.

You see, in Indonesia,

Bạn thấy đấy, ở Indonesia,

access to land and forest are often contested,

việc tiếp cận đất và rừng dễ gây tranh cãi,

and one couldn't simply walk into a patch of forest

và một người không thể cứ thế mà bước chân vào đất rừng

and declare that they will protect this patch.

rồi tuyên bố rằng họ sẽ bảo vệ vùng đất này.

No, no.

Không, không.

The government needs to acknowledge that you are the legal guardian

Chính quyền cần thừa nhận rằng bạn là người giám hộ hợp pháp

of the particular forest.

của một khu rừng cụ thể.

And then they will give you the paperwork to affirm your role.

Sau đó họ sẽ cung cấp giấy tờ để khẳng định vai trò của bạn.

In order to obtain this permit,

Để có được sự cho phép này,

the community needs to create a proposal with a map.

cộng đồng phải đưa ra đề xuất kèm theo bản đồ.

So they get the work.

Vì vậy, họ bắt tay vào việc.

Dĩ nhiên, họ biết rõ vị trí của mọi thứ trong khu rừng:

Of course, they know where things are in the forest:

where the water and the waterfall [are],

vị trí của nguồn nước, thác nước,

where the orchid is and where the bear sleeps.

nơi có lan rừng, nơi những con gấu ngủ nghỉ.

But putting this knowledge on paper is something else.

Nhưng thể hiện những điều này lên trên giấy tờ lại là chuyện khác.

Climbing up into the forest with her crew,

Cùng các đồng đội trèo đèo lội suối,

they learn to read the GPS,

họ học cách đọc định vị GPS,

orient around a map

định hướng dựa trên bản đồ,

and take note of important flora and fauna

và ghi chú về hệ thực vật và động vật quan trọng

as well as signs of wildlife.

cũng như các dấu hiệu của động vật hoang dã.

They begin to plant trees and restore parts that were degraded.

Họ bắt đầu trồng cây và khôi phục các phần bị xuống cấp.

Up to this day, In Indonesia,

Cho đến nay, tại Indoneisa,

there were only a few patches of forest formally managed by groups of women.

chỉ có một diện tích rừng nhỏ chính thức do phụ nữ quản lý.

And Sumini led one of them.

Và Sumini đứng đầu một trong số đó.

It might sound awesome,

Nghe có vẻ tuyệt vời,

but the work is not done.

nhưng vẫn chưa xong đâu.

The conservation work is never done.

Việc bảo vệ môi trường không bao giờ kết thúc cả.

Sumini and her team still face many challenges every day.

Sumini và đồng đội vẫn phải đối mặt với những thử thách mỗi ngày.

And sometimes they are still being patronized and undermined.

Thỉnh thoảng, họ vẫn bị hạ thấp và đánh giá thấp.

Nhưng sức mạnh của những phụ nữ này là sự kiên nhẫn và bền bỉ.

But the power of these women is patience and persistence.

They're embedded in the community,

Hòa mình vào tập thể,

so they learn to navigate the tricky path of being a strong female leader

họ học cách lèo lái con đường gian nan để trở thành nữ lãnh đạo mạnh mẽ

in a conservative patriarchal society.

trong một xã hội phụ hệ bảo thủ.

Unlike a conservation expert that parachutes in from outside,

Không phải những chuyên gia bảo tồn từ trời rơi xuống,

Sumini and her team are here to stay.

Sumini và đồng đội đến từ đây và sẽ luôn ở đây.

So their approach is instantly different.

Nên cách tiếp cận của họ hoàn toàn khác biệt.

At this point,

Đến nay,

ta đều biết rừng nhiệt đới là nguồn lực ổn định khí hậu.

we know that tropical forests are a stabilizing force for climate.

And protecting tropical forests

Và bảo vệ rừng nhiệt đới

is one of the most cost-efficient ways to avert climate disaster

là một trong những cách tiết kiệm nhất để phòng tránh thảm họa khí hậu

and biodiversity collapse.

và sự sụp đổ của đa dạng sinh học.

But the conservation world needs an overhaul.

Nhưng thế giới bảo tồn cần một cuộc đại trùng tu.

We need more women in the position of leadership --

Chúng ta cần nhiều phụ nữ ở vị trí lãnh đạo hơn nữa,

women from the grassroots,

những phụ nữ xuất thân từ tầng lớp bình thường,

women like Sumini.

những phụ nữ như Sumini.

Women make up half of the world's population,

Phụ nữ chiếm một nửa dân số thế giới,

yet only a fraction sits at the decision-making table.

nhưng chỉ có một phần nhỏ họ ngồi vào bàn đưa ra quyết định.

Women in the communities are the guardians of environmental wisdom,

Phụ nữ trong cộng đồng là vệ binh của trí tuệ về môi trường,

yet they are often an untapped source of knowledge,

nhưng thường là một nguồn kiến thức chưa được khai thác,

underappreciated and therefore underresourced.

không được đánh giá cao và do đó, có nguồn lực thấp hơn.

Community based alone is not enough.

Chỉ dựa vào cộng đồng là chưa đủ.

A study by WRI showed that most community forestry initiatives

Nghiên cứu bởi WRI cho thấy hầu hết các sáng kiến lâm nghiệp cộng đồng

benefit elite village leaders,

làm lợi cho các trưởng làng ưu tú,

usually men,

thường là đàn ông,

and worsen gender equality on the grassroots.

và ảnh hưởng xấu đến bình đẳng giới của dân thường.

So how do we change this?

Vậy làm thế nào thay đổi việc này?

First, we need to acknowledge that the problem is complex.

Đầu tiên, ta cần thừa nhận rằng vấn đề rất phức tạp.

There are close to 85,000 villages in Indonesia,

Có gần 85.000 ngôi làng ở Indonesia,

about 25,000 of them are located in and around forests.

khoảng 25.000 trong số đó tọa lạc trong hoặc ven rừng.

Each have their own complexities and challenges,

Từng ngôi làng lại có những khó khăn và thử thách riêng,

but each of them also has its own Sumini.

nhưng nơi đâu cũng đều có một Sumini.

It is up to us to find them,

Chúng ta phải tìm ra họ,

work with them

làm việc cùng họ,

and invest in them.

và đặt niềm tin và nguồn lực vào họ.

Thank you.

Xin cảm ơn.