The Problem with Plastics | Patricia Villarrubia-Gómez | TED

72,435 views ・ 2022-08-25

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Trang Nguyễn Quỳnh Reviewer: My Den
00:03
So plastics.
0
3959
1835
Nhựa.
Nhựa ở trong mọi hình khối, hình dáng và màu sắc.
00:06
Plastics come in all shapes, forms and colors.
1
6127
3921
Nó ở khắp mọi nơi.
00:10
They are everywhere.
2
10090
1585
00:11
They are in our makeup,
3
11716
1252
Nó có trong lớp trang điểm của chúng ta,
00:13
it packages our food
4
13009
1377
nó gói thức ăn của chúng ta
00:14
and insulates our homes.
5
14427
1544
và cách nhiệt cho nhà chúng ta.
00:16
They are in airplanes and our favorite electronic devices.
6
16388
3587
Nhựa có thể ở trên máy bay và ở trong những đồ điện tử yêu thích của chúng ta.
00:20
They are truly a remarkable material.
7
20684
2836
Sự thật thì nhựa đúng là một vật liệu đáng chú ý.
00:24
But so are its troubles.
8
24396
1710
Nhưng những rắc rối của nó cũng vậy.
00:26
And we produce and consume plastics in staggering quantities.
9
26481
4713
Và chúng ta sản xuất và tiêu thụ nhựa với số lượng đáng kinh ngạc.
00:31
Since it's been mass-produced,
10
31236
1752
Kể từ khi nó được sản xuất hàng loạt,
00:33
the world has created over 10 billion metric tons of it.
11
33029
4088
đã có hơn 10 tỷ tấn nhựa được sản xuất trên toàn thế giới.
00:37
Half of them just in the past 20 years.
12
37534
3545
Một nửa trong số đó chỉ trong 20 năm qua.
00:42
I have been investigating plastic pollution [for] about a decade,
13
42330
3754
Tôi đã nghiên cứu về ô nhiễm nhựa trong một thập kỉ,
00:46
and I try to align my personal choices as a consumer
14
46126
4045
và tôi cố gắng điều chỉnh lựa chọn cá nhân tôi với tư cách là người tiêu dùng
00:50
with the aspirations of my research.
15
50171
2211
với ước muốn nghiên cứu của tôi.
00:52
And you may think, “Oh, that’s easy, you know how to do it.”
16
52424
4421
Chắc hẳn bạn nghĩ rằng:
“Ồ, thật dễ dàng, bạn biết làm thế nào để làm điều đó.”
00:56
But actually it’s not.
17
56886
1252
Nhưng sự thật là không.
00:58
Sometimes it's impossible to avoid single-use plastics.
18
58179
4338
Thi thoảng không thể tránh khỏi việc sử dụng những sản phẩm nhựa dùng một lần.
01:03
The system is built that way.
19
63143
2461
Hệ thống được xây dựng theo cách đó.
01:06
The dominant narrative about plastics tell us that this is a consumer’s
20
66980
5005
Câu chuyện nổi bật về nhựa cho chúng ta biết rằng đây là
một vấn đề của cả người tiêu dùng và quản lý chất thải.
01:12
and a waste management problem.
21
72027
1960
01:14
Who of us here have not heard
22
74696
1543
Có ai trong chúng ta mà không từng nghe về
01:16
about the tales of gigantic plastic islands
23
76281
2377
những câu chuyện về đảo nhựa khổng lồ trôi lênh đênh giữa đại dương?
01:18
floating in the middle of the ocean?
24
78700
2002
01:20
Which, by the way, it's not true.
25
80744
2127
Nhưng thật ra thì, nó không phải vậy.
01:23
And that low-income countries are to blame
26
83622
2502
Và những quốc gia kém phát triển phải chịu trách nhiệm
01:26
for most of the plastic waste entering our oceans.
27
86166
3545
cho hầu hết rác thải nhựa vào đại dương của chúng ta.
01:30
But this narrative is a misleading oversimplification
28
90712
4212
Nhưng câu chuyện này là một sự hiểu lầm của việc đơn giản hóa
01:34
of a much bigger and complex story.
29
94966
3253
của một câu chuyện lớn hơn và phức tạp hơn nhiều.
01:39
Plastics and their chemical additives
30
99220
3212
Nhựa và các chất phụ gia hóa học của nó thực sự là một vấn đề về khí hậu.
01:42
are really a climate problem.
31
102474
2794
01:46
Now, we need to think of plastics from a systemic perspective.
32
106102
5297
Bây giờ, chúng ta cần nghĩ về nhựa từ một quan điểm có hệ thống.
01:51
So let me take you through the journey of plastics.
33
111858
3045
Vậy nên giờ tôi sẽ đưa các bạn đến cuộc hành trình của nhựa.
01:56
Plastics contribute to climate change from before the moment they are produced
34
116446
4546
Nhựa góp phần vào sự biến đổi khí hậu trước khi chúng được sản xuất
02:01
to long beyond the moment they are disposed or landfill
35
121034
5130
cho đến rất lâu sau này chúng được xử lí hoặc chôn lấp
02:06
or drift into the ocean.
36
126206
1668
hay trôi dạt vào đại dương.
02:08
And it will remain in the environment for centuries,
37
128917
2794
Và nó sẽ tồn tại trong môi trường trong hàng thế kỉ,
02:11
degrading ecological processes.
38
131711
1919
làm suy thoái các quá trình sinh thái.
02:15
For 99 percent of all plastics
39
135548
2628
Đến 99% của tất cả các loại nhựa
02:18
the starting point is fossil fuel hydrocarbons.
40
138218
3211
điểm khởi đầu là hydrocacbon nhiên liệu hóa thạch.
02:21
Oil, gas and coal are extracted and refined to produce plastic
41
141888
5422
Dầu mỏ, khí đốt và than đá được khai thác và tinh chế để sản xuất nhựa
02:27
and other synthetic chemicals.
42
147352
1793
và các hóa chất tổng hợp khác.
02:29
And those processes generate greenhouse gases such as CO2 and methane.
43
149521
4713
Và những quá trình đó tạo ra khí thải nhà kính như CO2 và CH4.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng nếu chúng ta không có hành động gì,
02:35
Studies indicate that if nothing is done,
44
155735
2336
02:38
the production of single-use plastic alone will contribute to more than 10 percent
45
158071
6465
chỉ riêng việc sản xuất những sản phẩm nhựa dùng một lần
sẽ làm tăng thêm hơn 10%
02:44
of all greenhouse gas emissions by 2050.
46
164536
3587
tổng lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2050.
02:49
And the thing is that our use of plastic last often just a few minutes
47
169499
4213
Và vấn đề là việc chúng ta sử dụng nhựa thường kéo dài chỉ vài phút
02:53
or a few hours,
48
173753
1126
hoặc chỉ trong vài giờ, và rồi chúng ta ném chúng đi,
02:54
then we throw them away,
49
174921
1710
02:56
and that generates further emissions.
50
176673
2711
và điều đó tạo ra càng nhiều khí thải.
02:59
And we know that our recycling system doesn't work.
51
179968
3879
Và chúng ta đều biết rằng hệ thống tái chế không thực sự hiệu quả.
03:03
It's broken everywhere.
52
183847
2168
Nó bị hỏng ở khắp mọi nơi.
03:07
And recycling plastics is hard and not cost-competitive.
53
187600
5005
Và việc tái chế nhựa rất khó và không cạnh tranh về chi phí.
03:14
Most of the waste that has not been landfilled
54
194023
2628
Hầu hết các chất thải chưa được chôn lấp
03:16
or incinerated domestically
55
196693
2127
hoặc thiêu hủy trong nước được vận chuyển trên khắp hành tinh,
03:18
is shipped across the planet,
56
198862
2794
03:21
and it reaches low-income countries
57
201698
3295
và nó được đưa tới các nước kém phát triển
03:25
where they are expected to be recycled.
58
205034
2336
nơi chúng dự kiến ​​sẽ được tái chế.
03:28
But this is one of those hypocrisies of globalization
59
208204
3921
Nhưng đây là một trong những đạo đức giả của sự toàn cầu hóa
khi mà những quốc gia phát triển đẩy những vấn đề của họ
03:32
where rich countries outsource their problems to low-income countries.
60
212125
3837
cho các nước kém phát triển hơn.
03:36
And we know that these countries do not have the capacity
61
216004
3837
Và chúng ta đều biết rằng những quốc gia này đều không có khả năng
03:39
nor the technology to deal with them in a soundly manner.
62
219883
3837
lẫn công nghệ tiên tiến để đối phó với chúng một cách an toàn.
03:44
And so huge amounts of plastics are illegally incinerated,
63
224179
4921
Và một lượng nhựa khổng lồ đang được đốt bất hợp pháp,
03:49
informally dumped or get lost at sea.
64
229100
2711
đổ bỏ không chính thức hoặc bị mất tích trên biển.
03:52
And as a result,
65
232395
1335
Và kết quả là,
03:53
millions of tons of plastic every year get into our environment.
66
233730
4629
hàng triệu tấn rác thải nhựa được thải ra môi trường mỗi năm.
03:59
But even plastics that are soundly managed
67
239778
3253
Nhưng ngay cả nhựa được quản lý tốt cũng thải ra khí nhà kính.
04:03
emit greenhouse gases.
68
243072
1669
04:05
Once plastics enter the environment, landfill, are dispersed in soil or water,
69
245950
5840
Một khi nhựa thải ra môi trường, bãi rác, được phân tán trong đất hoặc trong nước,
04:11
they start a process of breaking down into micro and nanoparticles.
70
251790
4504
chúng bắt đầu quá trình phân hủy thành các hạt siêu nhỏ và hạt nano.
04:16
I will just call them microplastic for the sake of the conversation today.
71
256628
4004
Tôi sẽ chỉ gọi chúng là vi nhựa vì lợi ích của cuộc trò chuyện hôm nay.
04:21
And this process of breaking down emits powerful gases such as methane,
72
261299
5672
Và quá trình phá vỡ này phát ra các khí mạnh như CH4,
04:27
ethylene and CO2.
73
267013
1919
C2H4 và CO2.
04:29
And that's true for both traditional
74
269307
2586
Và điều đó đúng với cả nhựa truyền thống và nhựa phân hủy sinh học.
04:31
and biodegradable plastics.
75
271935
1960
04:35
On the surface of microplastics, new microbial communities can grow.
76
275605
5380
Trên bề mặt của vi nhựa,
các quần xã vi sinh vật mới có thể phát triển.
04:41
We call them the plastisphere.
77
281027
1752
Chúng ta gọi chúng là vi sinh vật sống trong rác biển.
04:43
And their biological activity also releases additional CO2
78
283738
5672
Và hoạt động sinh học của chúng cũng thải thêm CO2
04:49
and nitrous oxide into the environment,
79
289410
2628
và N2O vào môi trường,
04:52
creating the possibility of further magnifying the climate problem.
80
292080
3920
tạo ra khả năng lớn hơn các vấn đề khí hậu.
04:57
It means that microplastic can also impair the growth
81
297293
3879
Nó có nghĩa là vi nhựa cũng có thể làm giảm sự tăng trưởng
05:01
and the photosynthesis capacity of phytoplankton,
82
301214
3462
và khả năng quang hợp của thực vật phù du,
05:04
which are the microorganisms producing much of the oxygen we breathe.
83
304676
3920
là những vi sinh vật sản xuất nhiều oxy mà chúng ta hít thở.
05:09
But also microplastics can have toxic effects on zooplankton,
84
309681
5589
Nhưng cũng có vi nhựa có thể có hại đối với động vật phù du,
05:15
and the health of these organisms
85
315270
2669
và sức khỏe của những sinh vật này
05:17
[is] essential for the functioning of all aquatic food webs.
86
317939
4671
[là] cần thiết cho hoạt động của tất cả mạng lưới thức ăn thủy sản.
05:23
And unfortunately, the problems run even deeper.
87
323611
3045
Và không may là, các vấn đề nghiêm trọng hơn nữa.
05:27
Microplastics bind with the so-called marine snow,
88
327198
3462
Các hạt vi nhựa liên kết với cái gọi là tuyết biển,
05:30
which are made out of the clumps of bacteria,
89
330660
2377
được tạo ra từ những đám vi khuẩn,
05:33
plankton and other organic material that sinks down into the ocean depth,
90
333079
4254
sinh vật phù du và vật chất hữu cơ khác chìm xuống độ sâu đại dương,
05:37
acting like a biological carbon pump.
91
337333
2670
hoạt động giống như một máy bơm carbon sinh học.
05:40
But microplastics risk affecting this marine snow
92
340587
2961
Nhưng rủi ro vi nhựa ảnh hưởng đến tuyết biển này
05:43
and potentially decreasing the capacity of the ocean
93
343590
3962
và có khả năng giảm sức chứa của đại dương
05:47
to absorb and sequester carbon from the atmosphere.
94
347594
4296
để hấp thụ và cô lập carbon từ khí quyển.
05:53
And microplastics can be decreasing the reflective properties of snow and ice,
95
353808
6048
Và vi nhựa có thể giảm tính chất phản chiếu của tuyết và băng,
05:59
potentially accelerating the melting of glaciers and polar ice.
96
359856
5338
có khả năng đẩy nhanh quá trình tan chảy của các sông băng và băng ở vùng cực.
06:05
So we have early enough indications
97
365904
3503
Vì vậy, chúng ta có đủ dấu hiệu sớm
06:09
that plastic pollution is starting to change the processes
98
369407
3587
cho thấy ô nhiễm nhựa đang bắt đầu để thay đổi các quy trình
06:13
that allow the Earth's climate system to work.
99
373036
2961
cho phép hệ thống khí quyển của Trái Đất hoạt động.
06:16
And this pollution is not a localized phenomenon.
100
376706
3212
Và hiện tượng ô nhiễm này không phải chỉ là hiện tượng cục bộ.
06:20
Microplastics are everywhere,
101
380418
2336
Những hạt vi nhựa có mặt ở khắp mọi nơi,
06:22
from the mountaintops of Everest
102
382795
2086
từ những đỉnh núi cao chót vót của dãy Everest
06:24
to the deepest sediment in the Mariana Trench.
103
384923
2836
đến lớp trầm tích sâu nhất trong rãnh Mariana.
06:27
They are in the air we breathe,
104
387759
1918
Chúng ở trong không khí ta hít thở,
06:29
the water we drink and the food we eat.
105
389719
3212
trong nước ta uống và thức ăn của ta.
06:34
They are now found in our bloodstream and our lungs.
106
394307
3253
Bây giờ chúng còn được tìm thấy trong máu và phổi của chúng ta.
06:38
And personally, the most terrifying,
107
398061
2502
Và về mặt cá nhân, điều đáng sợ nhất,
06:40
in the placenta of our unborn children.
108
400605
2961
trong nhau thai của những đứa con chưa chào đời của chúng ta.
06:45
Now, of course, plastic is a great material,
109
405860
2961
Ngày nay, tất nhiên, nhựa là một vật liệu tuyệt vời,
06:48
it's versatile and durable,
110
408821
2545
nó linh hoạt và bền,
06:51
and in many ways it has allowed modern civilization
111
411407
3754
và theo nhiều cách, nó đã cho phép nền văn minh hiện đại
06:55
to develop in the way it has.
112
415203
1918
phát triển theo cách mà nó có.
06:57
But it also comes with a lot of problems
113
417830
3796
Nhưng nó cũng đính kèm rất nhiều vấn đề và triển vọng đáng lo ngại.
07:01
and the outlook is worrying.
114
421668
2585
07:04
Today, the total mass of plastic
115
424629
2336
Ngày nay, tổng khối lượng của nhựa
07:07
is twice the total mass of all living organisms on the planet.
116
427006
4421
lớn gấp đôi khối lượng của tất cả mọi sinh vật trên hành tinh.
07:11
But still, fossil fuel companies
117
431427
3045
Tuy nhiên, các công ty nhiên liệu hóa thạch
07:14
see hydrocarbon as their primary growth sector
118
434514
2961
vẫn coi hydrocacbon là yếu tố tăng trưởng quyết định
07:17
projecting a 30 percent increase of virgin plastic
119
437475
3378
dự báo mức tăng 30% của nhựa nguyên sinh cho nhựa sử dụng một lần.
07:20
for single-use plastic
120
440895
1585
07:22
just in the next five years.
121
442522
2627
chỉ trong 5 năm tới.
07:26
We already see an accelerating pace in producing and releasing new chemicals
122
446275
6048
Chúng ta đã thấy một tốc độ tăng nhanh
trong việc sản xuất và phát hành hóa chất mới
07:32
because there are many, many kinds of plastic.
123
452323
2378
bởi vì có rất nhiều, nhiều loại nhựa.
07:34
Each one the result of a different chemical formula.
124
454993
3086
Mỗi loại lại là kết quả của một công thức hóa học.
07:38
And we know that this is incompatible
125
458121
3211
Và chúng ta biết rằng điều này không tương thích
07:41
with staying within the safe operating space for humanity.
126
461332
3962
với việc ở trong một không gian hoạt động an toàn cho nhân loại.
07:46
And given how plastics impact the climate
127
466337
3420
Và do nhựa tác động như thế nào đến khí hậu
07:49
and the world's social ecological system,
128
469799
2586
và hệ thống sinh thái xã hội trên thế giới,
07:52
this would spell a catastrophe.
129
472427
2377
điều này sẽ dẫn đến một thảm họa.
07:55
By the way, I'm not saying that we are completely doomed yet.
130
475763
2962
Nhân tiện, tôi không nói rằng chúng ta đã hoàn toàn diệt vong.
08:00
There are solutions.
131
480059
1335
Có những giải pháp.
08:01
And it’s that worldwide, entrepreneurs and companies
132
481436
3378
Và trên toàn thế giới, các doanh nhân và công ty
08:04
are creating new designs and material
133
484856
1877
đang tạo ra các thiết kế và chất liệu mới
08:06
that can substitute traditional single-use plastic.
134
486733
2711
có thể thay thế nhựa sử dụng một lần truyền thống.
08:09
And social movements are consolidating
135
489902
2628
Và các phong trào xã hội đang củng cố
08:12
and educating people to reduce their plastic footprint
136
492572
3587
và giáo dục con người để giảm dấu vết nhựa của họ
và gây áp lực cho địa phương và các nhà hoạch định chính sách thế giới
08:16
and pressuring local and world policy makers
137
496200
2837
08:19
to enact strong policies.
138
499037
1960
để ban hành các chính sách mạnh mẽ.
Và các nhà khoa học đang hợp tác với nhau chặt chẽ hơn bao giờ hết,
08:21
And scientists are collaborating more than ever,
139
501581
2502
08:24
communicating the urgency to limit not only the volume,
140
504125
4296
truyền đạt mức độ khẩn cấp để hạn chế không chỉ khối lượng,
08:28
but the chemical diversity of plastics.
141
508421
2252
mà còn cả sự đa dạng hóa học của nhựa.
08:31
And earlier this year,
142
511758
1459
Và đầu năm nay,
08:33
representatives from over 170 nations at the UN Environment Assembly
143
513259
5756
đại biểu của hơn 170 quốc gia tại Hội đồng môi trường Liên Hợp Quốc
08:39
adopted an initiative to end plastic pollution,
144
519057
4879
đã thông qua một sáng kiến chấm dứt ô nhiễm nhựa,
08:43
committing all these countries to participate in creating, by 2024,
145
523936
5047
cam kết tất cả các quốc gia này tham gia vào việc tạo, vào năm 2024,
08:49
a legally binding agreement
146
529025
1835
một thỏa thuận ràng buộc pháp lý
08:50
that addresses the full life cycle of plastics,
147
530902
3253
giải quyết đầy đủ vòng đời của nhựa,
08:54
from production to design
148
534155
3420
từ giai đoạn sản xuất đến thiết kế cho đến giai đoạn xử lí.
08:57
to disposal.
149
537617
1168
08:59
We need to stop thinking of plastic just as a waste problem,
150
539494
3587
Chúng ta cần chấm dứt việc nghĩ rằng nhựa chỉ là một vấn đề của sự lãng phí,
09:03
one that can be solved by changing consumers's habits alone
151
543122
4254
một vấn đề có thể giải quyết bằng cách thay đổi thói quen của người tiêu dùng
09:07
and stopping using plastic bags.
152
547418
1960
và chấm dứt việc sử dụng túi ni-lông.
09:09
We need to think of plastics as a climate problem,
153
549670
3295
Chúng ta cần nghĩ về nhựa giống như một vấn đề khí hậu,
09:12
as a product that creates damage along all its journey,
154
552965
3671
như một sản phẩm tạo ra thiệt hại trong suốt cuộc hành trình của nó,
09:16
from the drilling up of hydrocarbons to the spread of microplastics.
155
556677
4171
từ việc khai thác các hydrocacbon đến sự phát tán của vi nhựa.
09:21
And that can only be addressed in a systemic way.
156
561182
3837
Và điều đó chỉ có thể được giải quyết một cách có hệ thống.
09:25
Thank you.
157
565895
1168
Cảm ơn.
09:27
(Applause)
158
567063
5714
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7