Lessons from the Past on Adapting to Climate Change | Laprisha Berry Daniels | TED

Çeviri: Nefise Zehra Bayar Gözden geçirme: Emel Çırakoğlu

Thank you, and welcome to Detroit.

Teşekkür ederim ve Detroit'e hoş geldiniz.

Has anyone told you how we greet each other here yet?

Birbirimizi burada nasıl selamladığımızı anlatan oldu mu?

“What up doe?”

“N'aber be?”

Not "what up, dog?"

“N’abıyon beya?” değil

“What up doe.”

“Nasılsın be.”

(Laughter)

(Kahkahalar)

Very well.

Çok iyi.

In Detroit, in 2021, we experienced a 100-year flood.

Detroit’te 2021 ’de 100 yılda görülmemiş bir sel yaşadık.

A rain event dumped seven inches of rain on Detroit.

Bir sel felaketinde Detroit’e bir karış yağmur yağdı.

Cars were stranded on highways,

Arabalar otoyollarda mahsur kaldı,

people were literally swimming and kayaking down residential streets.

insanlar kelimenin tam anlamıyla yerleşim yerlerinde yüzüyor, kanoya biniyorlardı.

Homes, businesses, infrastructure were inundated with heavy rainfall,

Evler, işletmeler, altyapı şiddetli yağışla doldu taştı ve bu da

resulting in over a billion dollars in flood damages.

bir milyar dolardan fazla sel hasarına neden oldu.

It was unlike anything we had seen before.

Daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyordu.

Wait a minute, that's not true.

Bir dakika ya, bu doğru değil.

Because, in 2014 ...

Çünkü 2014'te...

Detroit had a 100-year flood.

Detroit’te 100 yılın sel felaketi yaşandı.

Four to six inches of rain were dumped on Detroit.

Detroit’e yaklaşık bir karış yağmur yağdı.

Cars were stranded on highways,

Arabalar otoyollarda mahsur kaldı,

people were literally swimming and kayaking down residential streets.

insanlar kelimenin tam anlamıyla yerleşim yerlerinde yüzüyor, kanoya biniyorlardı.

Homes, businesses and infrastructure

Evler, işletmeler ve altyapı

were inundated with heavy rainfall

şiddetli yağışlarla doldu taştı

and sustained over a billion dollars in flood damages.

ve yağışlar bir milyar dolardan fazla sel hasarına neden oldu.

Now I'm no mathematician,

Bakın ben matematikçi değilim

but 2014 to 2021 is not 100 years.

ama 2014′ten 2021′e kadar da 100 yıl yok.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I am a public health social worker,

Ben halk sağlığı sosyal hizmet uzmanıyım

and what that means is I focus on developing interventions

ve bu, bireylerin ve toplumların sağlığını ve refahını iyileştirmeye

that help to improve the health and well-being

yardımcı olacak müdahaleler geliştirmeye odaklandığım

of individuals and communities.

anlamına geliyor.

In particular, I'm concerned with preventing harm.

Özellikle de zararın önlenmesiyle ilgileniyorum.

I think there are ways that we can learn from the past

Yakın ve uzak gelecekteki iklim krizlerine hazırlanırken

in order to apply some lessons so that we do better when preparing

daha iyisini yapabilmemiz için geçmişten bazı dersler çıkarabileceğimiz

for near-future and distant-future climate crises.

yolların olduğunu düşünüyorum.

So let's start by thinking about the past.

Öyleyse geçmişi düşünerek başlayalım.

My grandparents were born and raised in a small town in the southern US,

Büyükannem ve büyükbabam ABD’nin güneyindeki küçük bir kasabada,

Boligee, Alabama.

Boligee, Alabama'da doğdu ve büyüdü.

They decided, like many families in the '50s,

Onlar da, 50′lerdeki birçok aile gibi, daha iyi bir yaşam

to leave the South and to move north,

sürdürmek için Güney’i terk etmeye

to pursue a better life.

ve kuzeye gitmeye karar verdiler.

In particular, my grandfather

Özellikle dedem tarım sektöründen

wanted to leave the agricultural industry and find work in the automotive industry.

ayrılmak ve otomotiv sektöründe iş bulmak istedi.

So my grandparents, Martha and Booker O'Neil,

Bu yüzden büyükannem ve büyükbabam Martha ve Booker O’Neil

packed up their four children, their hopes and dreams,

dört çocuklarını, umutlarını ve hayallerini, işlerini ve

their practices and prayers, their tried-and-true traditions,

dualarını, tecrübeyle sabit geleneklerini topladılar

and headed north.

ve kuzeye doğru yol aldılar.

Boligee was a small farming town with about nine surnames,

Boligee, yaklaşık dokuz farklı aileden, takriben 150 sakini olan

about 150 residents,

küçük bir çiftçi kasabasıydı

and the cows outnumbered the people.

ve inek sayısı insanlardan daha fazlaydı.

It was very different than Detroit.

Detroit'ten çok farklıydı.

Detroit was wildly different.

Detroit tamamen farklıydı.

At the time, it was the fifth-largest city in the US,

O zamanlar ABD'nin beşinci en büyük şehriydi,

so it had a little over a million residents,

bu yüzden bir milyondan biraz daha fazla sakini,

busy streets, an active nightlife.

işlek sokakları ve aktif bir gece hayatı vardı.

What they experienced when they came here

Buraya geldiklerinde yaşadıkları

could be considered, in some senses of the word,

bir başka deyişle iklim değişikliği

climate change.

olarak düşünülebilir.

I know that's different

Bu genellikle iklim değişikliğiyle ilgili

than how we usually think about climate change,

düşündüğümüzden farklı biliyorum fakat

but stay with me, I'll make sense of it as we go.

siz beni dinlemeye devam edin, birazdan bunu açıklayacağım.

When families moved here from the South,

Aileler Güney’den buraya taşındıklarında,

they experienced weather in ways that they never experienced it before,

hava durumunu daha önce hiç yaşamadıkları şekilde tecrübe ettiler,

a lot like what we're experiencing right now, across the globe, right?

tıpkı şu anda tüm dünyada yaşadığımız gibi, öyle değil mi?

They had to contend with snow in Detroit

Detroit’te karla ve alışık oldukları

and very short and mild summers

yaz sıcağıyla kıyaslanmayacak olan

that really didn't compare to the summer heat that they were used to.

çok kısa ve ılıman yazlarla mücadele etmek zorunda kaldılar.

There are two definitions of climate.

İklimin iki tanımı vardır.

The first is the one that we all expect to talk about

Bunlardan ilki, hepimizin bu zirvede

during this summit:

konuşmayı beklediği konu:

"Climate: the general weather conditions usually found in a particular place."

“İklim: belli bir yerde yaygın olarak bulunan genel hava koşulları.”

And then, there's another definition of climate

Bir de iklimin başka bir tanımı var ki,

that we'll get to later,

ona sonra değineceğiz

ve bunun iklim değişikliğini nasıl etkilediğini ele alacağız.

and talk about how that affects climate change.

For the first time ever,

Güney’den buraya gelen aileler

families that arrived here from the South were experiencing this new climate.

ilk kez böylesine yeni bir iklimle karşılaşıyorlardı.

And they had to have strategies in order to adjust to the new climate.

Yeni iklime uyum sağlamak için stratejileri olması gerekiyordu.

They used three key strategies --

Üç temel strateji kullandılar -

acceptance, aid and adaptation.

kabul, yardım ve uyum.

So first, acceptance.

Yani önce kabul.

They had to acknowledge

Havayı geçmişte

that they would not experience the weather the same way they had in the past.

yaşadıkları gibi deneyimleyemeyeceklerini kabul etmek zorunda kaldılar.

They had to recognize that they could not deny, avoid or alter it.

İnkar edemeyeceklerini, önleyemeyeceklerini veya

değiştiremeyeceklerini, kabul etmeleri gerekiyordu.

As we do a better job of accepting that this is our new climate,

Bunun yeni iklimimiz olduğunu kabul etme konusunu daha iyi becerirsek; planlama,

then we could do a better job of planning, preparing, responding and recovering.

hazırlanma, müdahale, iyileşme konusunda daha iyi bir iş çıkarabiliriz.

We have to realize that climate change is not a distal threat.

İklim değişikliğinin uzak bir tehdit olmadığının farkına varmalıyız.

It is at our front doors,

Bu tehdit kapımızın önünde ya da

or in the case of Detroit during the floods,

Detroit’teki sel felaketinde olduğu gibi

in our basements.

bodrum katlarımızda.

The second strategy they used was aid.

Kullandıkları ikinci strateji yardımdı.

When folks arrived here in the city, they set up communities,

İnsanlar buraya şehre geldiklerinde, birbirlerine yardım edip destekledikleri

communities of mutual aid,

topluluklar kurdular,

where they helped and supported each other.

bunlar karşılıklı yardım topluluklarıydı.

They helped each other find housing, and jobs and land to grow food.

Birbirlerine ev, iş ve yiyecek sağlayacak arazi bulmalarında yardımcı oldular.

In part, our ability to adjust to climate change

Kısmen, iklim değişikliğine uyum sağlama yeteneğimiz

is reliant upon our willingness to support each other.

birbirimizi destekleme isteğimize bağlıdır.

In 2014 and 2021, when there were floods in Detroit,

2014 ve 2021'de Detroit'te sel olduğunda

residents responded.

sakinler müdahalede bulundu.

Neighbors, congregations, friends responded,

Komşular, cemaatler, arkadaşlar;

when government was not nimble enough

hükümet topluluk üyelerinin kritik ihtiyaçlarına cevap verecek

to respond to the critical needs of community members.

kadar çevik olmadığında müdahale etti.

The third way that they survived this new climate was adaptation.

Bu yeni iklimden kurtulmalarının üçüncü yolu uyumdu.

They had to recognize that it was important to invest

Bu yeni iklime uyum sağlamak için ihtiyaç duyacakları

in the tools that they would need in order to adapt to this new climate.

araçlara yatırım yapmanın önemli olduğunu kabul etmek zorunda kaldılar.

They had to get shovels.

Kürek edinmek zorunda kaldılar.

They had to have sand and salt to deal with icy conditions,

Buzlu koşullarla başa çıkmak için kum ve tuza sahip olmaları gerekiyordu,

they had to cover their windows with plastic

soğuk rüzgarların içeri girmesini önlemek için pencerelerini

to keep the cold winds from coming in.

plastikle kapatmaları gerekiyordu.

We must take action to adapt

Mevcut ve yakın gelecekteki iklim değişikliğimize uyum sağlamak

for our current and near-future climate change,

için harekete geçmeliyiz

and it will take us all --

ve harekete hepimiz dahil olmalıyız

community members, community organizations,

topluluk üyeleri, toplum örgütleri,

business, industry, local government

iş dünyası, endüstri, yerel yönetimler

must come up with plans, and then put those plans into action.

planlar yapmalı ve sonra bu planları eyleme geçirmelidir.

In the '50s, many who migrated north

50′lerde kuzeye göç eden birçok kişi

thought that they would escape Jim Crow laws.

Jim Crow yasalarından kaçabileceklerini düşünüyordu.

What they found is a new form of racism in the North.

Buldukları şey, Kuzey’de yeni bir ırkçılık biçimiydi.

Bigotry, racism and discrimination

Bağnazlık, ırkçılık ve ayrımcılık, onların

limited their access to healthy housing,

sağlık hizmetlerine, en iyi muhitlere,

the best neighborhoods, the best jobs,

en iyi iş imkanlarına, siyasi güce vb.

political power, et cetera.

erişimlerini kısıtlıyordu.

In the '20s,

20′lerde,

the 2020s ...

2020′lerde...

bigotry, racism, discrimination

Bağnazlık, ırkçılık, ayrımcılık,

limit access to healthy housing, the best neighborhoods,

sağlık hizmetine erişimi yine kısıtlıyor, en iyi mahallelere

political power --

siyasi güce--

you know where I'm going with this.

nereye varacağımı anladınız siz.

It is important, then, that we pay attention

O halde iklimin ikinci tanımına

to the second definition of climate,

dikkat etmemiz önem arz ediyor

and that has to do with the social conditions

ve bu da iklim değişikliği konusunda ve

and political conditions

ilerleme kaydetmeye çalıştığımız

and feelings and opinions

diğer alanlarda önümüze çıkan

that get in the way of us making progress on climate change

sosyal koşullar, siyasi koşullar

and in other areas that we're trying to make progress in.

ve duygu ve düşüncelerle ilgili.

So the three strategies are acceptance, aid and adaptation.

Yani üç strateji kabul, yardım ve uyumdur.

When we're looking at climate change, we also have to be mindful

İklim değişikliğine bakarken, sosyal ve siyasi koşulların

of how social and political conditions can stifle progress

ilerlemeyi nasıl engelleyebileceğini ve iklim değişikliğine

and get in the way of our progress

hazırlanma ve planlama yolundaki ilerlememizin önüne

toward preparing and planning for climate change.

nasıl engel olabileceğini de göz önünde bulundurmalıyız.

Being thoughtful about how we apply these three key strategies

Geçmişte işe yarayan bu üç temel stratejiyi mevcut koşullarımıza

that worked in the past

nasıl uygulayacağımız konusunda

to our present circumstances,

düşünceli davranırken,

while remembering to center community voices

toplumun sesini merkeze almayı ve toplumun değerlerini onurlandırmayı

and experience and honor community assets

unutmamak başarı için yapabileceğimiz

is our best bet at success.

en akıllıca şeydir.

In 2014, it rained,

2014′te sel oldu

and we were surprised and not prepared.

şaşırdık ve hazırlıklı değildik.

In 2021,

2021′de

we weren't that surprised,

o kadar da şaşırmadık

but still ill-prepared.

ama yine de hazırlıksız kaldık.

It's going to rain again, no surprise.

Yine yağmur yağacak, bu sürpriz değil.

We have to make sure that we're prepared.

Hazırbulunuşluğumuzdan emin olmalıyız.

We can be prepared for the next climate-related crisis,

İklim değişikliğinin mevcut gerçekliğimiz olduğunu kabul ederek,

by accepting that climate change is our current reality,

resmi ve gayri resmi karşılıklı yardım sistemleri

creating and supporting formal and informal systems of mutual aid,

oluşturarak ve destekleyerek, düşüncelerimizi ve eylemlerimizi mevcut

and adapting our thinking and our actions to prepare

ve gelecekteki krizlere hazırlanmaya uyarlayarak

for current and future crises.

bir sonraki iklim krizine hazırlıklı olabiliriz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)