Climate Action Is on the Cusp of Exponential Growth | Simon Stiell | TED

Çeviri: Mert Turan Gözden geçirme: Şebnem Altundaş

I want you to imagine it’s 1992,

Yılın 1992 olduğunu hayal edin.

and you're talking to a telecoms expert.

Bir iletişim uzmanı ile konuşuyorsunuz.

She tells you that mobile phone text messaging is going to fundamentally

Cep telefonu mesajlarının iletişim yöntemlerimizi büyük ölçekte

change the way we communicate.

değiştireceğini söylüyor.

You think,

Düşünüyorsunuz:

"But we use our phones just for voice calls.

''Tamam da, telefonlarımızla sesli görüşebiliyoruz.''

Why on Earth am I going to go from this

"Hangi akla hizmet, konuşmak varken

to tapping on a screen with my fingers and my thumbs?"

parmağını ekranda gezdirmeye geçesin ki?"

In 1992, the first text message was sent.

1992 yılında ilk kısa mesaj atıldı.

After a slow start,

Yavaş bir başlangıcın ardından

text-based services exploded.

SMS servisleri muhteşem bir hızla yayılmaya başladı.

Today, over 23 billion messages are sent

Bu yayılım, günümüz akıllı telefon devrine

giden yolu açtı.

every single day.

Diğer teknoloji akımları da bu gelişimi takip etti.

This paved the way for the smartphone revolution

that we have seen today.

''Üstel Değişim"in tanımlanmasının veya ne olduğunun öngörülmesinin bizler için

And other technology trends have followed that same curve.

ne kadar zor olduğunun farkındayım.

I know how much we struggle to comprehend

1993'te teknolojik devrim başladığında

and predict what “exponential change” means.

Nokia'da çalışıyordum çünkü.

Because I was at Nokia in 1993

Şimdi ise BMİDÇS başkanı olarak sizlere,

when that technological revolution started.

92'li yıllarda cep telefonları ve devrim niteliğindeki

And now as head of UN Climate Change,

diğer teknolojilerde gerçekleşen değişimin

I'm here to tell you that what was true for mobile phones back in 1992,

günümüzde iklim eylemi bağlamında da beklenebileceğini söylemek için burdayım.

and other revolutionary shifts,

İklim eyleminin sabit artıştan üstel artışa geçmesini sağlamak

is also true for climate action today.

sadece benim görevim değil.

To make climate action go from linear to exponential pace,

Aynı zamanda sizin de göreviniz.

İklim değişikliğinin her geçen gün daha da ciddileştiğini hepimiz biliyoruz.

it's not just my job to make it happen.

It's also your job, too.

Emisyonların azalması,

We all know that climate impacts are hitting harder and harder every day.

iklim değişikliğine adapte olunması,

ve tüm bu krizin ortadan kalkması için gereken hırs

The ambition we need to see, reducing emissions,

yok denecek kadar az.

adapting to impacts

Fakat aynı teknoloji gibi

and providing the means to address the crisis,

kamu görüşünün de taşma noktası vardır.

are severely lacking.

Gençliğimde ırkçılık ile mücadele ettim.

But just like technology,

public opinion has its tipping point.

Bu davanın bir parçası olmak,

In my youth, I campaigned against apartheid.

o gösterilere katılmak

birçok insanın hiçbir zaman değişmeyecek sandığı sistemin temelini sarsmak demekti.

Participating in that fight,

those demonstrations,

Lakin birgün,

meant shaking the foundations of a system many thought would never change.

yıllar boyu süregelen küçük gelişmelerle, sistem tamamıyla değişti.

But then, one day,

Baskıya boyun eğdi.

after generations of slow progress, the system changed.

Taşma noktasına ulaşıldı.

Burası Detroit, otomotiv üretiminin kalbi.

The pressure was too great.

The point tipped.

Şu grafiğe bir bakın.

We're here in Detroit, the heart of car manufacturing.

Elektrikli araç satışlarının 2030'a kadar

%70'e çıkacak şekilde artması bekleniyor.

Take a look at this graph.

Electric vehicle sales are expected to increase

Bir başka örnek:

Güneş enerjisi.

to become 70 percent by 2030.

2010 ve 2020 yılları arasında

kurduğumuz güneş enerjisi sistemlerinin toplam değeri 20 gigawatt'tan

Another example.

Solar energy.

Between 2010 and 2020,

150 gigawatt'a yükseldi.

we moved from 20 gigawatts of solar energy installed

Sadece üç yıl ileri sardığımızda ise

bu değerin her yıl artarak 350 gigawatt'a çıkması beklendiğini görüyoruz.

to 150 gigawatts.

Now, just three years later,

Hatta 2030'dan önce de

that number is expected to increase to 350 gigawatts per year.

bu değerin yine her yıl artarak 1.000 gigawatt'a ulaşması bekleniyor.

And by 2030,

Değişim çok hızlı gerçekleşebilir.

that number is expected to increase again to 1,000 gigawatts per year.

Fakat zaman aleyhimize işliyor.

Küresel emisyonu 2030'a kadar yarıya indirmek için

Change can come fast.

yedi yıldan az bir süremiz var.

But time isn't on our side.

O zaman soru şu: Bahsedilen taşma noktası iklim değişikliğinin yıkıcı etkisinden

We have less than seven years between now and 2030

to halve our global emissions.

kaçınabileceğimiz kadar hızlı gerçekleşebilecek mi?

So the question is: Will those tipping points come soon enough

Şu anki hızımıza bakınca küresel ısınmanın 1.5 Celsius derecede tutulması için

to avoid the catastrophic impacts of climate change?

iş işten geçti gibi gözüküyor.

At out current speed, change will come too late

Bu, BMİDÇS tarafından bu yılın sonuna kadar düzenlenmesi beklenen

to limit warming to 1.5 degrees Celsius.

küresel raporların sunduğu acı bir gerçek.

That is the hard truth of the global stocktake

İşte sizler burada devreye giriyorsunuz.

that will be completed by the UNFCCC this year.

Değişime yön vermenin sizin sorumluluğunuz olmadığını düşünüyor olabilirsiniz.

But this is where you come in.

Değişim için gereken gücün sizde olmadığını düşünüyor olabilirsiniz

You may think it's not your responsibility to drive change.

Her iki düşünce de yanlış.

You may not think you have the power to make this happen.

BMİDÇS olarak bizler;

sürecin muhafızları,

Both of those statements are wrong.

söz birliğinin koruyucuları,

At the UNFCCC,

anlaşma tarafları ve yaptıkları anlaşmanın şövalyeleriyiz.

we are the custodians of the process.

We're the defenders of the agreements.

Fakat dünya geneli olarak,

yazar Kim Stanley Robinson'ın

We are the champions of parties and the agreements that they make.

"Titreklik" olarak tanımladığı haldeyiz.

But globally,

we're collectively in a state of what the author Kim Stanley Robinson

Küresel kriz karşısında

kararsız, eylemsiz kalma hali.

describes as “The Dithering.”

A state of indecision

Lakin yeterli sayıda insanın desteği ile

and a state of inaction in the face of a global crisis.

ülkeler eylemlerini artırmakta hemfikir olacaktır.

But countries will agree to boost in action.

Temsilcilerinizle irtibata geçin ve bu hususta neler yaptıklarını sorun.

If enough people encourage them to do so.

İklim konusundaki endişelerinizin dikkate alınması için

Contact your representatives and ask them what they are doing to deliver.

ne tür planları varmış?

Doğrudan eylem gerçekten işe yaramakta.

What plans do they have

to ensure that your concerns on climate count?

Vatandaşın doğrudan eyleme geçtiği durumlarda

That direct action does work.

durumun değiştiğini görmüşlüğüm var.

I have seen positions change time and time again

Her satın alımınızda

kendinize şu soruyu sorun:

when citizens engage directly.

"En çevreci seçenek bu mu?"

Etrafınızdaki insanlara da sorun, nasıl bir çevreci yaklaşımları varmış.

Every time you buy something,

ask yourself the question:

Is this the greenest option?

Yeni şeyler öğrenin.

İnsanları eğitin ve harekete geçirin.

Ask those around you about their green choices.

İnsan seferberliğinin gücü değişimi gerçekleştirebilir.

Learn new things.

Educate and mobilize.

Ki bu da beni değinmek istediğim son noktaya getiriyor

The power of human organization can result in change.

Katkınızın büyük olması için

siyasetçi olmanız veya

Which brings me to my final point.

seçkin bir iş adamı olmanız gerekmiyor.

You don't have to be a politician

İklim eyleminde her türden yeteneğe ihtiyaç var.

or a prominent business person

to make a significant contribution.

Kendinize sorun:

"Benim tutkum nedir?"

Climate action calls for all skill sets.

"Ben neyde iyiyim?"

Ask yourself:

"Hangi konuda gelişmeye çalışıyorum?"

What am I passionate about?

Sonrasında ise şunu sorun:

What am I good at?

"Bunu iklim eylemi için nasıl kullanabilirim?"

What am I training for?

Ve cevabınızı harfiyen uygulayın.

Then ask yourself the question,

how can I apply this to the climate crisis?

Eyleme geçerseniz

muhtaç olduğumuz üstel değişim de gerçekleşecektir.

And do exactly that thing.

If you act,

Teşekkür ederim.

the exponential change that is needed will happen.

(Alkışlar)

I thank you.

(Applause)