Climate Action Is on the Cusp of Exponential Growth | Simon Stiell | TED

Translator: Thảo Nguyễn Văn Reviewer: Duy Le

I want you to imagine it’s 1992,

Tôi muốn bạn hình dung về năm 1992,

and you're talking to a telecoms expert.

và bạn đang nói chuyện với một chuyên gia viễn thông.

She tells you that mobile phone text messaging is going to fundamentally

Cô ấy nói với bạn rằng tin nhắn trên điện thoại di động sẽ thay đổi một cách căn bản

change the way we communicate.

cách mà chúng ta giao tiếp.

You think,

Bạn nghĩ,

"But we use our phones just for voice calls.

“Nhưng chúng ta chỉ dùng điện thoại để nghe gọi thôi mà.

Why on Earth am I going to go from this

Thế quái nào tôi lại đi từ điều này

to tapping on a screen with my fingers and my thumbs?"

đến việc gõ vào màn hình với những ngón tay và ngón cái?”

In 1992, the first text message was sent.

Vào năm 1992, tin nhắn chữ đầu tiên được gửi đi.

After a slow start,

Sau một khởi đầu chậm chạp,

text-based services exploded.

những dịch vụ dựa trên ký tự đã bùng nổ.

Today, over 23 billion messages are sent

Ngày nay, hơn 23 tỷ tin nhắn đã được gửi

every single day.

vào mỗi ngày.

This paved the way for the smartphone revolution

Điều này mở đường cho cuộc cách mạng smartphone

that we have seen today.

mà chúng ta thấy ngày nay.

And other technology trends have followed that same curve.

và những xu hướng công nghệ khác đã đi theo với cùng một đường cong.

I know how much we struggle to comprehend

Tôi biết chúng ta đã nỗ lực để hiểu

and predict what “exponential change” means.

và dự đoán “exponential change” - “thay đổi theo cấp số nhân” nghĩa là gì.

Because I was at Nokia in 1993

Bởi vì tôi đã ở Nokia vào năm 1993

when that technological revolution started.

khi cuộc cách mạng công nghệ này bắt đầu.

And now as head of UN Climate Change,

Và hiện nay với vai trò người đứng đầu Cơ quan biến đổi khí hậu của Liên hiệp quốc,

I'm here to tell you that what was true for mobile phones back in 1992,

Tôi ở đây để nói với bạn rằng những gì là đúng với điện thoại di động từ năm 1992,

and other revolutionary shifts,

và những bước nhảy có tính cách mạng khác,

is also true for climate action today.

thì cũng đúng với những hoạt động khí hậu ngày nay.

To make climate action go from linear to exponential pace,

Để làm cho những hoạt động khí hậu đi từ tuyến tính đến nhịp độ theo cấp số nhân,

it's not just my job to make it happen.

đó không chỉ là trách nhiệm của tôi để tạo ra nó.

It's also your job, too.

Nó cũng là trách nhiệm của bạn.

We all know that climate impacts are hitting harder and harder every day.

Chúng ta đều biết rằng những tác động khí hậu đang tấn công ngày một mạnh hơn.

The ambition we need to see, reducing emissions,

Tham vọng chúng ta cần phải thấy, cắt giảm phát thải,

adapting to impacts

thích ứng với những tác động này

and providing the means to address the crisis,

và cung cấp những phương tiện để nhận diện khủng hoảng,

are severely lacking.

đang thiếu thốn một cách nghiêm trọng.

But just like technology,

Nhưng cũng giống như công nghệ,

public opinion has its tipping point.

quan điểm của công chúng cũng có điểm tới hạn.

In my youth, I campaigned against apartheid.

Vào tuổi trẻ của tôi, tôi tham gia vận động chống lại phân biệt chủng tộc.

Participating in that fight,

Tham gia vào cuộc chiến đấu đó,

those demonstrations,

những cuộc biểu tình,

meant shaking the foundations of a system many thought would never change.

có ý nghĩa làm lung lay nền tảng của một hệ thống các suy nghĩ đã chưa hề thay đổi.

But then, one day,

Nhưng rồi, đến một ngày,

after generations of slow progress, the system changed.

sau những thế hệ thay đổi một cách chậm chạp, hệ thống đã thay đổi.

The pressure was too great.

Áp lực cũng rất lớn.

The point tipped.

Đến điểm tới hạn.

We're here in Detroit, the heart of car manufacturing.

Chúng tôi ở đây tại Detroit, trái tim của ngành sản xuất xe hơi.

Take a look at this graph.

Hãy nhìn vào đồ thị này.

Electric vehicle sales are expected to increase

Doanh thu của xe điện được kỳ vọng sẽ tăng

to become 70 percent by 2030.

để trở thành 70% vào năm 2030.

Another example.

Một ví dụ khác.

Solar energy.

Năng lượng mặt trời.

Between 2010 and 2020,

Giữa năm 2010 và 2020,

we moved from 20 gigawatts of solar energy installed

Chúng ta đi từ 20 gigawatt của năng lượng mặt trời được lắp đặt

to 150 gigawatts.

đến 150 gigawatt.

Now, just three years later,

Bây giờ, chỉ sau 3 năm,

that number is expected to increase to 350 gigawatts per year.

con số này được kỳ vọng sẽ tăng đến 350 gigawatt mỗi năm.

And by 2030,

Và đến năm 2030,

that number is expected to increase again to 1,000 gigawatts per year.

con số này được kỳ vọng sẽ tăng lần nữa đến 1,000 gigawatt mỗi năm.

Change can come fast.

Sự thay đổi có thể đến nhanh.

But time isn't on our side.

Nhưng thời gian không đứng về phía chúng ta

We have less than seven years between now and 2030

Chúng ta có ít hơn 7 năm từ bây giờ đến 2030

to halve our global emissions.

để giảm một nửa phát thải toàn cầu.

So the question is: Will those tipping points come soon enough

Cho nên câu hỏi là: Liệu những điểm tới hạn sẽ đến đủ sớm

to avoid the catastrophic impacts of climate change?

để tránh những tác động thảm họa của biến đổi khí hậu?

At out current speed, change will come too late

Với tốc độ hiện tại của chúng ta, sự thay đổi sẽ đến quá trễ

to limit warming to 1.5 degrees Celsius.

để giới hạn sự ấm lên ở 1.5 độ C.

That is the hard truth of the global stocktake

Đó là sự thật khó chấp nhận về “tồn kho” của thế giới

that will be completed by the UNFCCC this year.

điều sẽ được hoàn tất bởi UNFCCC năm nay.

But this is where you come in.

Nhưng đây là nơi bạn đến.

You may think it's not your responsibility to drive change.

Bạn có thể nghĩ đó không phải là trách nhiệm của bạn để vận hành sự thay đổi.

You may not think you have the power to make this happen.

Bạn có thể không nghĩ rằng bạn có năng lực để tạo ra sự thay đổi.

Both of those statements are wrong.

Cả hai phát biểu này đều sai.

At the UNFCCC,

Tại UNFCCC,

we are the custodians of the process.

chúng tôi là những người trông coi của sự tiến triển.

We're the defenders of the agreements.

Chúng tôi là những hậu vệ của những thỏa thuận.

We are the champions of parties and the agreements that they make.

Chúng tôi là những nhà vô địch của những bên khác nhau, những thỏa thuận họ tạo ra

But globally,

Nhưng ở góc độ toàn cầu,

we're collectively in a state of what the author Kim Stanley Robinson

chúng tôi ở trong trạng thái tập thể của những gì mà tác giả Kim Stanley Robinson

describes as “The Dithering.”

mô tả như là “Lơ Lửng” (The Dithering)

A state of indecision

Một trạng thái do dự

and a state of inaction in the face of a global crisis.

và một trạng thái không hành động khi đối mặt với khủng hoảng toàn cầu.

But countries will agree to boost in action.

Nhưng những quốc gia sẽ đồng ý để thúc đẩy hành động.

If enough people encourage them to do so.

Nếu có đủ người khuyến khích họ làm điều đó.

Contact your representatives and ask them what they are doing to deliver.

Hãy liên hệ với những đại diện của bạn và hỏi họ những gì họ đang cung ứng.

What plans do they have

Những kế hoạch mà họ có

to ensure that your concerns on climate count?

để bảo đảm rằng những mối quan tâm của bạn với khí hậu được ghi nhận?

That direct action does work.

Những hành động trực tiếp thật sự có tác dụng.

I have seen positions change time and time again

Tôi đã nhìn thấy những vị trí thay đổi theo thời gian

when citizens engage directly.

khi những công dân tham gia một cách trực tiếp.

Every time you buy something,

Tất cả những lúc bạn mua cái gì đó,

ask yourself the question:

hãy hỏi bản thân câu hỏi:

Is this the greenest option?

Cái này có phải là lựa chọn xanh nhất không?

Ask those around you about their green choices.

Hãy hỏi những người xung quanh bạn về những lựa chọn xanh của họ.

Learn new things.

Hãy học hỏi những điều mới.

Educate and mobilize.

Giáo dục và huy động.

The power of human organization can result in change.

Sức mạnh của những tổ chức của con người có thể tạo ra sự thay đổi.

Which brings me to my final point.

Điều mà mang tôi đến điểm cuối cùng của tôi.

You don't have to be a politician

Bạn không phải trở thành một nhà chính trị

or a prominent business person

hoặc một doanh nhân nổi bật

to make a significant contribution.

để tạo ra sự đóng góp có ý nghĩa.

Climate action calls for all skill sets.

Những hành động vì khí hậu kêu gọi tất cả những bộ kỹ năng.

Ask yourself:

Hãy hỏi chính mình:

What am I passionate about?

Điều gì tôi có cảm hứng?

What am I good at?

Tôi giỏi về cái gì?

What am I training for?

Tôi được đào tạo để làm gì?

Then ask yourself the question,

Sau đó hãy hỏi chính mình câu hỏi,

how can I apply this to the climate crisis?

Làm thế nào tôi có thể áp dụng điều này vào khủng hoảng khí hậu?

And do exactly that thing.

Và làm chính xác điều đó.

If you act,

Nếu bạn hành động,

the exponential change that is needed will happen.

sự thay đổi theo cấp số nhân cần thiết sẽ xảy ra.

I thank you.

Cảm ơn bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)