How Hip-Hop Can Make Climate Action Cool | Samir Ibrahim, MyVerse and Kristen Warren | TED

Çeviri: İpek Alibey Gözden geçirme: Yiğit Yıldırım

Samir Ibrahim: Who’s ready for a story?

Samir Ibrahim: Kim bir hikayeye hazır?

Audience: Yes.

Seyirciler: Evet.

SA: Alright.

SA: Pekala.

Once upon a time, in a land very very close to us,

Evvel zaman içinde, bize çok çok yakın bir diyarda,

there was a planet.

bir gezegen vardı.

And that planet was on fire.

Bu gezegen yanıyordu.

But it didn’t start that way.

Ama işler böyle başlamadı.

Global atmospheric carbon dioxide concentrations

Son 800.000 yılda milyonda parça olarak

in parts per million for the past 800,000 years

küresel atmosferik karbondioksit konsantrasyonları

didn’t exceed 300 parts per million.

milyonda 300 parçayı geçmedi.

And that peak happened about 300,000 years ago.

Ve bu doruk yaklaşık 300.000 yıl önce oldu.

The annual rate of increase of atmospheric carbon dioxide

Yıllık atmosferik karbondioksit artış oranı

as measured in parts per...

ölçülürken parça...

oh...

...

looks like you’ve fallen asleep.

Görünüşe bakılırsa uyuyakaldınız.

(Laughter)

(Gülüşme)

Climate change is the most urgent issue facing humanity today.

İklim değişikliği, günümüzde insanlıkla yüz yüze olan en acil sorun.

But telling you a boring story like I just did

Ama az önce yaptığım gibi sıkıcı bir öykü anlatmak

is not going to create the change we need to secure a livable future.

yaşanabilir bir gelecek için ihtiyacımız olan değişimi yaratmayacak.

We need climate activism to be mainstream.

İklim aktivistliğinin yaygınlaşmasına ihtiyacımız var.

We need the fight against climate change to be cool.

Havalı olmak için iklim değişikliğiyle savaşmalıyız.

Let’s try something different.

Hadi farklı bir şey deneyelim.

Ladies and gentlemen, please welcome

Bayanlar ve baylar, huzurlarınızda

MyVerse and Kristen Warren.

MyVerse ve Kristen Warren.

(Applause)

(Alkış)

[Music]

[Müzik]

MyVerse: Dear children.

MV: Sevgili çocuklar

Hope you listen This is Mother Earth

Umarım dinliyorsunuzdur Ben Doğa Ana

From beyond your birth

Sizin doğumunuzdan önce

I been here when the Sun emerged

Güneş doğduğunda buradaydım

I fed you from me for no love returned

Sizi kendimle karşılıksız besledim

To see you grow up and be undeserved

büyüyüp hak edilmemenizi görmek için

In other words

Diğer bir deyişle

Let me nurture

İzin verin yetiştireyim

Don't let them deceive

Onlar sizi kandırmasın

You self-sufficient cause you get it from me

Kendinize yetersiniz çünkü benden aldınız

That light bill from the sun paid definitely

Güneşin ışık faturası tamamen ödendi

Don't let them hustle you your power cause the energy free

Gücünüzü telaşa getirmesinler enerji bedava diye

I gave mountains to guide you

Size dağlar verdim rehber diye

And rivers to ride through

Nehirler verdim gezin diye

Trees to help you breathe but don't seem to be mindful

Ağaçlar verdim nefes olsun diye ama görmüyorsunuz

that other creatures need ya cause they live here beside you

Diğer canlıların size ihtiyacı var çünkü yanınızda yaşıyorlar

A Mother's Nature make sure that you fit for survival

Doğa Ana hayatta kalabileceğinize emin olur

Like finish your greens

Sebzelerinizi bitirin

Eat less than your eyes do

Gözünüzden daha az yiyin

Take the trash out be disciplined and recycle

Çöpü dışarı çıkarın disiplinli olun ve geri dönüştürün

Seasons getting heated scolding y'all will be frightful

Mevsimler ısınıyor sitemle çok korkacaksınız

You gon’ learn to clean ya room when you live under my roof

Benim evimde yaşarken odanızı toplamayı öğreneceksiniz

Kristen Warren: Blessed creatures fall and die

Kristen Warren: Kutsal varlıklar düşüp ölüyor

Wildfires in their eyes

Gözlerinde vahşi alevler

Stop waiting for a sign

Bir işaret beklemeyi bırak

Please ease your Mother's mind

Lütfen Doğa Ana’yı rahatlat

In Eden we could be

Cennet’te olabilirdik

Take care of you and me

Birbirimize bakabilirdik

While waters swell and rise

Sular alçalıp yükseldikçe

Please ease your Mother's mind

Lütfen Doğa Ana’yı rahatlat

MV: Dear Mother Earth,

MV: Sevgili Doğa Ana,

Where do we begin?

Nereden başlasak?

To change all this mess left for us to fix

Bize bırakılan bu dağınıklığı toplamak için

We made aesthetics be the reason that this threat exists

Bu tehdidin var olma sebebini estetikler yaptık

They want our votes to address it til' elections end

Seçimler bitene kadar değinmek için oylarımızı istiyorlar

Cause politicians and these businesses are best of friends

Çünkü politikacılar ve bu işletmeler en yakın arkadaşlar

Some cut cost to up profits but at what expense?

Bazısı maliyetten keser kârı artsın diye ama ne uğruna?

Accountability is knowing this affects our kids

Sorumluluk, bunun çocuklarımızı etkilediğini bilmektir

It made me realize that my part in this is just as big

Fark ettim ki bunda benim payım da büyük

Too much convenience kept polluting up my human nature

Fazla kolaylık, insan doğamı kirlettikçe kirletmiş

Minor changes can be mega for future's favor

Minik değişiklikler kocaman olabilir

Reduce waste, reuse plates

Atığı azalt, tabakları yeniden kullan

I mean actually try

Gerçekten çabala

With better habits they can't gas us if we travel on bike

Daha iyi alışkanlıklarla, bisiklete binsek bizi gazlayamazlar

To my family goin' green tryin' to lead the effort

Yeşile yönelen aileme,

Of less carbon footprints

daha az karbon ayakizi

Be the cleanest steppers

ve temiz adımlar için uğraşan

Ain't no favorites climate change it could reach whoever

İklim değişikliğinde favoriler yok herkese ulaşabilir

Cause it don’t matter what class, we still breathe together

Sınıf önemli değil, birlikte nefes alıyoruz

KW: Blessed creatures fall and die

KW: Kutsal varlıklar düşüp ölüyor

Wildfires in their eyes

Gözlerinde vahşi alevler

Stop waiting for a sign

Bir işaret beklemeyi bırak

Please ease your Mother's mind.

Lütfen Doğa Ana’nı rahatlat

In Eden we could be

Cennette olabilirdik

Take care of you and me

Birbirimize bakabilirdik

While waters swell and rise

Sular alçalıp yükseldikçe

Please ease your Mother's mind

Lütfen Doğa Ana’nı rahatlat

MV: Same mother, same truth

MV: Aynı anne, aynı gerçek

Please read this letter

Lütfen bu mektubu oku

Same sky, same water

Aynı gökyüzü, aynı su

We drink together

Birlikte içiyoruz

Same soil, same root

Aynı toprak, aynı kök

We eat together

Birlikte yiyoruz

It don't matter what class

Sınıf önemli değil

We still breathe together

Birlikte nefes alıyoruz

KW: Please ease your Mother’s mind

KW: Lütfen Doğa Ana’nı rahatlat

(Cheers and applause)

(Tezahüratlar ve alkış)

Samir Ibrahim: How do you create a movement?

Samir Ibrahim: Nasıl hareket yaratırsınız?

How do you raise the masses?

Nasıl kitleleri ayağa kaldırırsınız?

How do you get people behind an idea to inspire action?

Nasıl insanların bir fikri savunup harekete geçmelerini sağlarsınız?

You make it mainstream.

O fikri yaygınlaştırırarak.

In 1993,

1993′te

Snoop Dogg released his song "Gin and Juice," produced by Dr. Dre.

Snoop Dogg, Dr. Dre tarafından hazırlanan “Gin and Juice” şarkısını yayınladı.

Some people know it here.

Bazılarınız biliyor.

It peaked at number eight

Amerika’da Billboard Hot 100 listesinde

on Billboard's Hot 100 chart in the United States,

sekiz numarada zirveye ulaştı,

and it was nominated for a 1994 Grammy Award

En İyi Solo Rap Performansı için

for Best Rap Solo Performance.

1994 Grammy Ödülü’ne aday gösterildi.

The lyrics famously go

Herkesin bildiği sözler der ki

“Sippin’ on gin and juice, laid back,

“Cin ve meyve suyu yudumluyorum tasasız,

with my mind on my money

aklım parada

and my money on my mind."

ve para aklımda.”

In the song, Snoop references a brand of gin called Seagram's,

Şarkıda Snoop, Seagram’s adında bir cin markasına gönderme yapıyor

and the success of the song "Gin and Juice"

ve “Gin and Juice” şarkısının başarısı,

led to a roughly 20 percent increase in Seagram's gin sales.

Seagram’s cin satışlarında yaklaşık yüzde 20 artışa sebep oluyor.

Now you may be thinking,

Düşünüyor olabilirsiniz,

"Alright, Samir, I see the point you're trying to make,

“Tamam Samir, ne demek istediğini anlıyorum

but using hip hop to sell alcohol is easy.

ama alkol satmak için hip hop kullanmak kolaydır.

Climate change is a little bit more complex."

İlkim değişikliği biraz daha karmaşık.”

Fair enough.

Öyle olsun.

But there are examples

Ama hip hop sanatçılarının

of how hip hop artists have leveraged their cultural capital

toplumun ciddi konularla

to influence society's views on

etkileşimi ve görüşlerini etkilemek için

and engagement with incredibly serious topics.

kültürel sermayelerini kullandıkları örnekler var.

Take mental health, for example.

Örneğin mental sağlık.

In the 1970s,

1970′lerde,

one of the early hip-hop groups

eski hip-hop gruplarından

called Grandmaster Flash and the Furious Five

Grandmaster Flash and the Furious Five

rapped about the day-to-day inequities and injustices faced by Black communities

Amerika’daki siyahi toplulukların her gün karşılaştığı eşitsizlik,

in the United States

adaletsizlik ve mental sağlıklarına etkisine dair

and how this impacted their mental health.

rap yaptı.

One of their songs called "The Message"

Şarkılarından biri olan “The Message”

was the seventh rap song to ever be on any Billboard Hot 100 chart,

şimdiye kadar Billboard Hot 100 listesinde olan yedinci rap şarkısıydı

and New York Times named it as the most popular pop single of 1982.

ve New York Times onu 1982′nin en popüler pop teklisi ilan etti.

Sorry, the most powerful pop single of 1982.

Pardon, 1982′nin en güçlü pop teklisi.

And then in the '80s and '90s,

Sonra 80ler ve 90larda,

mental health issues started to become more mainstream in hip hop lyrics.

mental sağlık sorunları hip hop şarkı sözlerinde yaygınlaşmaya başladı

In 1991,

1991′de

in their classic song "Mind Playing Tricks on Me,"

hip hop grubu Geto Boys, klasik şarkıları “Mind Playing Tricks on Me” ile

hip hop group Geto Boys captured the realities

şehirli topluluklar arasındaki post-travmatik stresin

of post-traumatic stress within urban communities.

gerçekliğini gözler önüne koydu.

One of the three members of the group named Scarface wrote most of the song.

Şarkının çoğunu grubun üç üyesinden biri, Scarface yazdı.

You see, he was diagnosed with bipolar disorder at a young age,

Anlayacağınız, ona küçük yaşta bipolar bozukluk teşhisi konmuştu,

and the lyrics of the song describe the mental anguish and exhaustion

şarkının sözleri Amerika’da post-travmatik stres bozukluğu,

for life of minorities in America

yalnızlık, intihar düşüncesi

dealing with symptoms of post-traumatic stress disorder,

ve paranoya ile baş eden azınlıkların

loneliness, suicidal ideation and paranoia.

ruhsal ızdırabı ve yorgunluğunu tarif ediyor.

And then in 2017,

Sonra 2017′de,

hip hop artist Logic released his song "1-800-273-8255"

hip hop sanatçısı Logic, “1-800-273-8255” şarkısını yayınladı.

That's the phone number for the National Suicide Prevention Lifeline.

Bu, Ulusal İntihar Önleme Hattı’nın numarası.

The week before the song was released,

Şarkı yayınlanmadan önceki hafta,

Logic tweeted,

Logic tweetledi:

"I made this song for all of you who are in a dark place

“Bu şarkıyı karanlık bir yerde olup da bir türlü

and can't seem to find the light."

ışığı bulamayanlarınız için yazdım.”

The director of the National Suicide Prevention Lifeline said

Ulusal İntihar Önleme Hattı’nın yöneticisi

that on the day the song was released,

şarkının yayınlandığı gün, hizmetin tarihindeki

they had the second-highest call volume in the history of their service.

ikinci en yüksek arama miktarına ulaştıklarını söyledi.

And after Logic performed the song

Ve sene içinde Logic

on MTV's Video Music Awards later that year,

MTV Video Müzik Ödüllerinde şarkıyı söyledikten sonra

they reported a 50 percent increase in call volume.

arama miktarında yüzde elli artış olduğunu bildirdiler.

You can see that while talking about the problem

Görebilirsiniz ki soruna yönelik farkındalık yaratmak önemli olsa da

to raise awareness is important,

it's not until Logic started rapping about a solution

ancak Logic bir çözüm hakkında rap yapmaya başlayınca

that things really started changing.

işler gerçekten değişmeye başladı.

And that,

Ve bu

that's the power of hip hop.

hip hop’ın gücüdür.

Hip hop has always taken complex topics and made them mainstream and cool.

Hip hop her zaman karmaşık konuları yaygınlaştırıp havalı hale getirmiştir.

Hip hop has always influenced the behavior of its listeners.

Hip hop her zaman dinleyicilerinin davranışlarını etkilemiştir.

Hip hop has always given voice to the underrepresented.

Hip hop her zaman yeterince temsil edilmeyenlere ses olmuştur.

What if hip hop took a complex topic like climate change

Ya hip hop iklim değişikliği gibi karmaşık bir konuyu

and made it mainstream and cool?

yaygın ve havalı hale getirseydi?

Or if hip hop influenced behavior that protected our planet?

Veya gezegenimizi koruyan yaklaşımı etkileseydi?

Or if hip hop gave voice to the environment or future generations

Veya kendi adlarına konuşamayan gelecek nesillere veya

who can't speak for themselves.

doğaya ses verseydi?

Now using popular music to raise awareness about climate change

İklim değişikliği farkındalığı için popüler müzik kullanılmaya zaten başlandı.

has already started happening.

Two years ago, the New York Times reported

İki yıl önce, New York Times

that there have been at least 192 references to climate change

son yirmi yıl içinde Billboard’un herhangi bir yerli listesinde adı geçen

in any song that has been made by any artist

herhangi bir sanatçının, herhangi bir şarkısında iklim değişikliğine

who has been featured on any of Billboard's domestic charts

over the past two decades.

en az 192 gönderme olduğunu söyledi.

So not a lot.

Yani pek fazla değil.

And I only knew a handful of the songs.

Ve şarkıların sadece birazını biliyordum.

We need a lot more of that.

Daha fazlasına ihtiyacımız var.

But more importantly, we need lyrics of songs to transition

Ama en önemlisi, problemden çok

from talking about the problem into the solution space.

çözüm hakkında konuşan şarkı sözlerine ihtiyacımız var.

I mean, if you're a rapper, a songwriter, a producer, a musician, we need you.

Bir rapçi, şarkı yazarı, prodüktör, müzisyenseniz

size ihtiyacımız var.

We listen to you.

Sizi dinliyoruz.

I bet most, if not all of you here have made a decision because of music.

Bahse varım çoğunuz müzik yüzünden bir karar vermişsinizdir.

I certainly have.

Ben kesinlikle verdim.

I mean, when I was younger,

Küçükken

the first Air Force 1s I bought, these are not Air Force 1s,

ilk Air Force 1′larımı, bunlar Air Force 1 değil ama,

but the first Air Force 1s I bought were because of Nelly's song.

ilk Air Force 1′larımı Nelly’nin şarkısı yüzünden almıştım.

Now, imagine if instead of rapping or singing about Maybachs or Cadillacs,

Dünyadaki en etkili hip hop sanatçılarının Maybachler veya Cadillaclar

the most influential hip hop artists in the world

hakkında şarkı söyleyip rap yapmak yerine

made electric vehicles aspirational.

elektrik arabaları özendirdiğini düşünün.

Or instead of rapping about the bling around their necks or in their mouths,

Ya da boyunları veya ağızlarındaki ışıltılar yerine

they rapped about the solar panel bling on their roofs.

güneş panelindeki ışıltılar hakkında rap yaptıklarını düşünün.

Don't get me wrong,

Yanlış anlamayın,

the songs that I'm referencing helped define my childhood.

bu şarkılar benim çocukluğumu tanımlamama yardımcı oldu.

But what if my childhood was defined by environmentalism?

Ama ya çocukluğum çevrecilikle tanımlansaydı?

What if next year the Grammy Award for Best Album or Best Song

Ya sonraki En İyi Albüm veya En İyi Şarkı veya En İyi Rap Albümü Grammy Ödülü

or Best Rap Album went to an artist who used their platform

platformunu, neslimizin en önemli sorunlarından birini

to make one of the most important topics of our generation mainstream?

yaygınlaştırmak için kullanmış birine gitseydi?

To bring climate to the culture.

İklimi kültüre katmak için.

What if that got climate solutions to be part of our vernacular?

Ya bu, iklim çözümlerini dilimizin bir parçası yapsaydı?

Would that create a movement or raise the masses

Bu, bir hareket yaratır

veya kitleleri ayağa kaldırır

or get people behind an idea to inspire action?

ya da faaliyete geçmek için insanların bir fikri desteklemesini sağlar mıydı?

I think so.

Bence evet.

Imagine the influence we can have.

Sahip olabileceğimiz etkiyi düşünün.

See, we have this incredible opportunity

Gördüğümüz en büyük devrimde yer almak için

to participate in the biggest revolution we have ever seen.

inanılmaz bir fırsatımız var.

The revolution to secure a livable future.

Yaşanabilir bir gelecek kurma devrimi.

And I believe that hip hop and culture are part of the solution.

Ve ben, hip hop ve kültürün çözümün bir parçası olduğuna inanıyorum.

Thank you.

Teşekkürler.

(Cheers and applause)

(Tezahüratlar ve alkış)