The Sweet Future of Vertical Farming | Hiroki Koga | TED

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce

So here's a strawberry.

İşte bir çilek.

But not just any strawberry.

Ama herhangi bir çilek değil.

This one can be up to three times sweeter than a regular one.

Bu normal bir çilekten üç kat daha tatlı olabilir.

Just like the ones I grew up eating in Japan.

Tıpkı Japonya’da yiyerek büyüdüğüm çilekler gibi.

As a child, when I came home and I saw strawberries on the table,

Çocukken eve geldiğimde masada çilek gördüğümde

it meant we were celebrating something special.

bu özel bir şeyi kutladığımız anlamına gelirdi.

Holidays, birthdays, anniversaries.

Bayramlar, doğum günleri, yıldönümleri.

Strawberries are considered the king of fruits in my culture,

Çilek benim kültürümde meyvelerin kralı olarak kabul edilir

and they're never sold just as strawberries,

ve asla sadece çilek olarak satılmaz,

they always have their varietal names.

her zaman çeşit isimleri vardır.

Amaou, Benni Hoppe, Tochiotome.

Amaou, Benni Hoppe, Tochiotome.

Any Japanese person can name a few.

Herhangi bir Japon birkaçını sayabilir.

Up until now,

Şimdiye kadar

these strawberries could only be grown

bu çilekler sadece çok özel

under very specific Japanese climate conditions.

Japon iklim koşullarında yetiştirilebiliyordu.

But today you can grow them anywhere around the world

Ancak bugün dikey tarım teknolojimizi kullanarak

using our vertical farming technology.

bunları dünyanın her yerinde yetiştirebilirsiniz.

By the way, does anyone want to try these strawberries?

Bu arada, bu çilekleri denemek isteyen var mı?

Yeah?

Var mı?

There you go.

Alın bakalım.

No fighting over them, we have more.

Kavga etmek yok, daha çok var.

So today I'm going to try to give it a shot

Bugün bir deneme yapmaya çalışacağım

and try to convince everyone here

ve bazı sırlarımızı paylaşarak

that this technology is no longer some futuristic idea,

buradaki herkesi bu teknolojinin artık fütüristik bir fikir değil,

but something that is going to mainstream very quickly,

çok hızlı bir şekilde,

hayal edebileceğinizden çok daha kısa sürede

much, much sooner than you'd imagine,

yaygınlaşacak bir şey olduğuna ikna etmeye çalışacağım.

by sharing some of our secrets.

So how did I get here?

Peki ben buraya nasıl geldim?

I grew up in Japan,

Japonya’da büyüdüm,

I came to the US in 2015 to pursue my MBA.

2015 yılında MBA yapmak için ABD’ye geldim.

On the second day of my arrival,

Geldiğimin ikinci günü

I went to the local grocery store in California.

Kaliforniya’daki yerel markete gittim.

I was amazed by the beautiful produce aisle.

Ürün reyonunun güzelliği beni büyülemişti.

Green, red, yellow paprika side by side,

Yeşil, kırmızı, sarı kırmızı biber yan yana,

everything was huge and shiny.

her şey kocaman ve parlaktı.

The color was incredible.

Renkler inanılmazdı.

But the taste ...

Ama tadı...

(Laughter)

 (Gülüşmeler)

I was especially disappointed with strawberries.

Özellikle çilek beni hayal kırıklığına uğratmıştı.

I thought I was eating a cucumber.

Salatalık yediğimi sandım.

I'm sorry.

Özür dilerim.

I later learned that this is because the US agriculture system

Sonradan öğrendim ki bunun nedeni

ABD tarım sisteminin kalite ve lezzet yerine

had optimized everything towards mass production,

her şeyi seri üretime göre optimize etmiş olmasıymış.

as opposed to quality and flavor.

But this was the moment that I immediately realized

Ancak o an, dikey tarım teknolojisini kullanarak

that there's a huge opportunity here

ABD topraklarında Japon kalitesinde

if I could grow Japanese-quality fruits and vegetables

meyve ve sebze yetiştirebilirsem

on US soil using vertical farming technology.

burada büyük bir fırsat olduğunu hemen fark ettim.

But back then, experts told me that vertical farms were expensive

Ancak o zamanlar uzmanlar bana dikey çiftliklerin pahalı olduğunu

ve sadece yapraklı yeşillikler yetiştirebildiklerini söylemişti.

and they could only grow leafy greens.

So your lettuces, your kales, your spinaches,

Yani marul, lahana, ıspanak,

because anything beyond that requires bee pollination.

çünkü bunun ötesindeki her şey arı tozlaşması gerektirir.

But bees were known not to operate well in a sunless vertical farm environment.

Ancak arıların güneşsiz bir dikey çiftlik ortamında iyi çalışmadığı biliniyordu.

But regardless, my partner Brendan and I,

Ama yine de ortağım Brendan ve ben

we decided to tackle this problem

bu sorunun üstesinden gelmeye karar verdik

and started building our first farm in 2017, with our own hands.

ve 2017′de ilk çiftliğimizi kendi ellerimizle kurmaya başladık.

As two non-engineer MBAs,

Mühendis olmayan iki MBA öğrencisi olarak

we nearly lost a few fingers just trying to cut PVC pipes.

PVC boruları kesmeye çalışırken neredeyse parmalarımızı kaybediyorduk.

Almost electrocuted ourselves a few times.

Neredeyse birkaç kez de elektrik çarpıyordu.

But we were really determined to solve one of the world's largest problems

Ancak insanlığın bu yüzyılda karşı karşıya kaldığı

dünyanın en büyük sorunlarından birini çözmeye gerçekten kararlıydık:

that mankind is facing this century:

the failing agriculture system.

Çöken tarım sistemi.

Extreme weather, lack of water,

Aşırı hava koşulları, su eksikliği,

lack of arable land, heavy use of pesticides,

ekilebilir arazi eksikliği, yoğun tarım ilacı kullanımı

and just not enough workers to keep up with the growing population.

ve artan nüfusa ayak uyduracak yeterli sayıda işçi olmaması.

All of these things have contributed in the global agriculture production cost.

Tüm bunlar küresel tarım üretim maliyetine katkıda bulunmuştur.

Vertical farms can actually solve all of these problems.

Dikey çiftlikler aslında tüm bu sorunları çözebilir.

We don't use any pesticides,

Pestisit kullanmıyoruz,

kullandığımız suyun çoğunu geri dönüştürebiliyoruz,

we can recycle most of the water that we use,

ekilebilir araziye bile ihtiyacımız yok.

we don't even need arable land.

In fact, one of our farms used to be a Budweiser factory.

Aslında çiftliklerimizden biri eskiden Budweiser fabrikasıydı.

Imagine if you could turn all beer factories around the world

Dünyadaki tüm bira fabrikalarını

çilek çiftliklerine dönüştürebilseydiniz,

into strawberry farms,

we'd be much healthier, right?

çok daha sağlıklı olurduk, değil mi?

Yes? No?

Evet mi? Hayır mı?

Bazıları biranın sağlıklı olduğunu düşünüyor.

Some people think beer’s healthy.

That's OK.

Bu OK.

(Laughter)

 (Gülüşmeler)

But despite all of these benefits, skeptics still say,

Ancak tüm bu faydalara rağmen şüpheciler hâlâ

dikey çiftliklerin çok maliyetli bir çözüm olduğunu söylüyor.

well, vertical farms are too costly of a solution.

It's not a viable business model.

Bu uygulanabilir bir iş modeli değil.

I get it.

Anlıyorum.

They're not entirely wrong, right?

Tamamen haksız değiller, değil mi?

We are still sort of expensive today,

Bugün hâlâ pahalı sayılırız

ama bilgisayarların ya da cep telefonlarının

but think about where computers or mobile phones started, right?

nereden başladığını bir düşünün.

The real question is, can vertical farms get there

Asıl soru şu: Dikey çiftlikler oraya ulaşabilir mi

and can we get there quickly enough?

ve yeterince hızlı ulaşabilir miyiz?

What I can tell you

Size söyleyebileceğim şey,

is that a pack of our strawberries that you just ate,

az önce yediğiniz çileklerimizin bir paketinin

they used to go for 50 dollars per pack five years ago.

beş yıl önce 50 dolara satıldığıdır.

Now they're 10 dollars,

Şimdi 10 dolar

available in more than 100 grocery stores on the East Coast.

ve Doğu Yakası’nda 100′den fazla markette satılıyor.

So we came here in five years.

Yani buraya beş yılda geldik.

So you can probably imagine at this pace where we could get to

Bu hızla gidersek beş yıl içinde nereye varabileceğimizi

in another five years.

tahmin edebilirsiniz.

We might even be cheaper than conventional products.

Geleneksel ürünlerden daha ucuz bile olabiliriz.

But how?

Ama nasıl?

How is that even possible?

Bu nasıl mümkün olabilir ki?

Vertical farms look expensive, I hear you.

Dikey çiftlikler pahalı görünüyor, sizi duyuyorum.

The short answer to that question

Bu sorunun kısa cevabı,

is that we can innovate so much faster in a vertical farm,

dikey bir çiftlikte çok daha hızlı yenilik yapabileceğimiz

and we can also do things traditional farms simply can't do structurally.

ve geleneksel çiftliklerin yapısal olarak yapamayacağı şeyleri yapabileceğimizdir.

For example, in a traditional farm,

Örneğin, geleneksel bir çiftlikte

you can only experiment once a year:

yılda sadece bir kez deney yapabilirsiniz:

during the season,

Sezon boyunca,

under climate you have no control over.

kontrol edemediğiniz iklim koşullarında.

At Oishii, we have dozens of grow rooms

Oishii’de, sıcaklık, nem,

where we can control every aspect of the environment

CO2 seviyeleri gibi şeylerden ışık spektrumları

from things like temperature, humidity, CO2 levels,

ve rüzgâr hızına kadar ortamın her yönünü

all the way down to even light spectrums and wind speed.

kontrol edebildiğimiz düzinelerce yetiştirme odamız var.

So we can conduct experiments

Böylece deneyleri kontrollü bir şekilde

so much more efficiently in a controlled manner.

çok daha verimli bir şekilde yürütebiliyoruz.

And on top of that, we can start these experiments anytime during the year

Üstelik bu deneylere yıl boyunca istediğimiz zaman başlayabiliyoruz

because we're not impacted by the outdoor seasonality at all.

çünkü dış mekândaki mevsimsellikten hiç etkilenmiyoruz.

And using this approach,

Bu yaklaşımı kullanarak,

we were able to go from just a few berries on a plant

sadece beş yıl içinde bir bitkide sadece birkaç meyveden

to five times of that in just a matter of five years.

bunun beş katına çıkmayı başardık.

If you try to accomplish something like this

Yılda sadece bir kez deney yapabildiğiniz geleneksel bir çiftlikte

in a traditional farm where you can only experiment once a year,

böyle bir şeyi başarmaya çalışırsanız,

it could have taken us nearly 500 years to get to the same outcome.

aynı sonuca ulaşmamız yaklaşık 500 yılımızı alabilirdi.

And using this hyper-speed experiments,

Bu hiper hızlı deneyleri kullanarak

we were also able to accomplish three major breakthroughs:

üç büyük atılım gerçekleştirmeyi de başardık:

bee pollination,

Arı tozlaşması,

AI

yapay zekâ

and robots.

ve robotlar.

Let's start with bees.

Arılarla başlayalım.

I know this is everyone's favorite topic.

Bunun herkesin en sevdiği konu olduğunu biliyorum.

You need bees to grow most produce,

Çoğu ürünü, çileği, domatesi, kavunu, biberi,

strawberries, tomatoes, melons, peppers, you name it,

aklınıza ne gelirse yetiştirmek için

because the bees will pollinate the flowers

arılara ihtiyaç duyarsınız çünkü arılar

çiçekleri tozlaştırarak ürün hâline getirir.

that then become the product.

But bees, they need the sun and the natural environment to navigate.

Ancak arıların gezinmek için güneşe ve doğal ortama ihtiyaçları vardır.

So in a vertical farm,

Yani dikey bir çiftlikte

they wouldn't even come out of the hive.

kovandan dışarı bile çıkmazlar.

Even if they did, they will "drunk fly" and can't find the flowers.

Çıksalar bile “sarhoş uçarlar” ve çiçekleri bulamazlar.

Just like how drunk humans are completely useless,

Tıpkı sarhoş insanların tamamen işe yaramaz olması gibi,

so are drunk bees.

sarhoş arılar da işe yaramaz.

They just can't get the job done.

İşlerini yapamazlar.

On top of that,

Bunun da ötesinde,

you need somewhere between six to 15 visits by a bee

bir çilek çiçeğini tamamen tozlaştırmak için

bir arının altı ila 15 ziyaret yapması gerekir.

to fully pollinate a strawberry flower.

Anything less or more will result in missed pollination,

Daha azı ya da daha fazlası tozlaşmayı kaçırmanıza neden olur,

meaning you won't have product.

bu da ürün alamayacağınız anlamına gelir.

So for these reasons, an average Japanese farm

Bu nedenlerden dolayı, geleneksel bir Japon çiftliğinde

a traditional farm is said to have a pollination success rate

ortalama tozlaşma başarı oranının

yüzde 60 ila 70 arasında olduğu söylenmektedir,

of somewhere between 60 to 70 percent,

meaning three to four flowers don't even become products.

yani üç ila dört çiçek ürün hâline bile gelmemektedir.

In order to solve all of these bee problems,

Brendan ve ben, tüm bu arı sorunlarını çözmek için

Brendan and I, we interviewed many, many apiologists, experts.

pek çok arı bilimci ve uzmanla görüştük.

We spent so much time in the farm observing the bees ourselves,

Çiftlikte arıları gözlemlemek için çok fazla zaman harcadık,

getting stung at times.

zaman zaman da sokulduk.

Or ultimately we mapped out every environmental parameter

Ya da nihayetinde açık hava çiftlikleri ile kapalı alan çiftliklerimiz arasındaki

of outdoor farms versus our indoor farms

her çevresel parametrenin haritasını çıkardık

and went one by one.

ve tek tek inceledik.

And after two years,

İki yıl sonra

finally figured out the bee recipe.

nihayet arı tarifini bulduk.

So today we have bees,

Bugün çiftliklerimizde arılarımız var,

sober bees, in our farms,

ayık arılar,

doing all the pollination for us.

bizim için tüm tozlaşmayı yapıyorlar.

And what's more,

Dahası,

with the help of data science and AI,

veri bilimi ve yapay zekânın yardımıyla

our pollination success rate is above 95 percent,

tozlaşma başarı oranımız yüzde 95′in üzerinde,

meaning more than nine flowers out of ten become berries.

yani on çiçekten dokuzundan fazlası meyveye dönüşüyor.

(Applause)

 (Alkışlar)

So we're much more efficient than conventional methods.

Yani geleneksel yöntemlerden çok daha verimliyiz.

We have these self-driving camera carts

Çiftlikteki her bir bitkinin gerçek zamanlı görsel verilerini alan

that’s taking real=time visual data

bu sürücüsüz kamera arabalarımız var,

of every single plant in the farm,

bu da sadece verim ve bitki sağlığı bilgilerini belirlememize değil,

which helps us not only to determine yield and plant health information,

aynı zamanda arı tozlaşmasına yardımcı olmak için

but also how much bee activity is needed that day

o gün ne kadar arı aktivitesine ihtiyaç duyulduğunu

to help with the bee pollination.

belirlememize de yardımcı oluyor.

These AI-powered robots can automatically detect only the ripest berries,

Yapay zekâ destekli bu robotlar yalnızca en olgun meyveleri

otomatik olarak tespit edebiliyor, toplayabiliyor ve 7/24 çalışabiliyor.

pick them automatically, and they can work 24/7.

So when data is coupled with AI and robots,

Yani veriler yapay zekâ ve robotlarla birleştiğinde,

you can do so many things

geleneksel bir çiftlik kurulumunda

you simply can't in a traditional farm setup.

yapamayacağınız pek çok şeyi yapabilirsiniz.

We even figured out how to extend our plants' lifespan.

Bitkilerimizin ömrünü nasıl uzatacağımızı bile bulduk.

So our strawberry plants can keep them producing berries 365 days a year,

Böylece çilek bitkilerimiz, geleneksel çiftlikteki birkaç ay yerine,

as opposed to just a couple of months in a traditional farm.

yılın 365 günü çilek üretmeye devam edebiliyor.

This means we're generating four to five times more revenue

Bu da bitki başına yılda dört ila beş kat daha fazla gelir elde ettiğimiz

per plant per year.

anlamına geliyor.

So here again,

Yani burada da

we're significantly more efficient.

önemli ölçüde daha verimliyiz.

So these are all of the reasons why,

İşte tüm bunlar, açık havada tarım daha ucuz gibi görünse de,

even though outdoor farming may seem cheaper,

because we can innovate so much faster

çok daha hızlı inovasyon yapabildiğimiz ve geleneksel bir çiftlikte

and because we can do things and achieve efficiencies,

muhtemelen yapamayacağınız şeyleri yapabildiğimiz

you possibly can't in a traditional farm,

ve verimlilik elde edebildiğimiz için, dikey çiftliklerin aslında

vertical farms can actually become cheaper than conventional farming,

geleneksel tarımdan daha ucuz hâle gelmesinin nedenleridir,

especially considering how conventional agriculture cost

özellikle de geleneksel tarım maliyetinin

is only to go up from here.

bundan sonra nasıl artacağı düşünüldüğünde.

And guess what?

Tahmin edin ne oldu?

We are already doing this at a massive, massive scale.

Bunu zaten devasa bir ölçekte yapıyoruz.

This building, which used to be a plastic factory,

Eskiden plastik fabrikası olan bu bina

is now refurbished,

şimdi yenilenmiş durumda,

it's solar powered,

güneş enerjisiyle çalışıyor,

we're recycling majority of the water that we use.

kullandığımız suyun büyük bir kısmını geri dönüştürüyoruz.

This farm is already producing strawberries every single day as we speak.

Biz konuşurken bu çiftlik her gün çilek üretmeye başladı bile.

And this technology can be used to grow

Bu teknoloji çileğin ötesinde

so many more things beyond strawberries.

çok daha fazla şey yetiştirmek için kullanılabilir.

Vertical farming is no longer some fluffy futuristic concept,

Dikey tarım artık fütüristik bir kavram değil,

but it's already here as we speak today,

hayatlarımızı ve gezegenimizi daha iyi hâle getirmek için

to change our lives and our planet for the better.

bugün konuştuğumuz gibi zaten burada.

Bu lezzetli, pestisit içermeyen,

Imagine if these delicious, pesticide-free,

sustainable strawberries were available at your local supermarket

sürdürülebilir çileklerin yerel süpermarketinizde her gün sadece

every single day, just for a few bucks.

birkaç dolar karşılığında bulunabildiğini hayal edin.

Isn't that a sweeter future?

Bu daha tatlı bir gelecek değil mi?

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)