How Digital Culture Is Reshaping Our Faces and Bodies | Elise Hu | TED

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Suat Utku Merter

Earlier this year, I was in Taipei, Taiwan,

Bu yılın başlarında Taipei, Tayvan’daydım

where I decided I wanted to make a TikTok about Cup Noodle.

ve orada Cup Noodle hakkında bir TikTok yapmak istediğime karar verdim.

Only this brilliant TikTok never happened

Ancak bu harika TikTok, uygulamayı açıp

because of the shock I got when I opened up the app

selfie moduna geçtiğimde yaşadığım şok nedeniyle

and flipped it into selfie mode.

hiç gerçekleşmedi.

The face looking back at me was a face, but not exactly my face.

Bana bakan yüz bir yüzdü ama tam olarak benim yüzüm değildi.

A whole array of beauty filters had automatically worked me over,

Bir dizi güzellik filtresi beni otomatik olarak işlemişti

and I could not turn them off.

ve onları kapatamıyordum.

There was so much going on here: skin smoothing, skin lightening,

Burada çok fazla şey oluyordu: cilt pürüzsüzleştirme, cilt aydınlatma,

teeth whitening, nose narrowing, bigger eyes,

diş beyazlatma, burun daraltma, göz büyütme

and it gave me a thinner, softer jawline.

ve çene hattımı inceltip yumuşatmıştı.

This was a whole lot of nonconsensual filtering

Bu çok fazla rıza dışı filtreydi

or what someone joked was forced catfishing.

ya da başkasının zorla catfishing diye şaka yaptığı şeydendi.

And for me, it's the perfect example

Bana göre bu, teknolojik bakış denilen şeyin

of something called the technological gaze at work.

iş başındaki mükemmel bir örneği.

What is it?

Nedir bu bakış?

Kadınlar her zaman erkek bakışına oynamak zorunda kalmıştır,

Women have had to play to the male gaze forever, you know what that is.

ne olduğunu biliyorsunuz.

But the technological gaze describes an algorithmically driven perspective

Ancak teknolojik bakış; içselleştirmeyi, optimize etmeyi öğrendiğimiz

that we learn to internalize, perform for and optimize for.

algoritmik olarak yönlendirilen bir bakış açısını tanımlıyor.

And then, by taking in all our data,

Sonra, tüm verilerimizi alarak

the machines learn to perform us, in an endless feedback loop.

makineler sonsuz bir geri bildirim döngüsü içinde bizi işlemeyi öğreniyor.

We learn it so young.

Bunu çok genç yaşta öğreniyoruz.

An estimated 80 percent of 13-year-old girls in America

Amerika’daki 13 yaşındaki kızların tahminen yüzde 80′i,

have already used filters or some kind of editing

çevrimiçi görünümlerini değiştirmek için filtreler

to alter their appearance online.

ya da bir tür düzenleme kullanmış durumda.

And these days, the filters are hyperrealistic

Bugünlerde filtreler aşırı gerçekçi

because they tend to be AI-generated.

çünkü yapay zekâ tarafından üretilme eğilimindeler.

Bize nasıl görünmemiz gerektiğini öğreten,

They come with a suite of characteristics teaching us how to look,

kemerli kaşlar, daha yüksek elmacık kemikleri

things like arched eyebrows, or higher cheekbones or plump lips.

ya da dolgun dudaklar gibi bir dizi özellikle birlikte geliyorlar.

What then happens is we see the gap between the way we look in the mirror

Daha sonra da aynadaki ile

bu filtrelerdeki görüntümüz arasındaki uçurumu görüyoruz

and the way we look in these filters,

and the digital world begins to dictate real-world beauty standards.

ve dijital dünya gerçekteki güzellik standartlarını belirlemeye başlıyor.

We've seen it in celebrity culture,

Bunu ünlü kültüründe de gördük

and I know this, because I saw it

ve bunu biliyorum çünkü yaklaşık 10 yıl önce

when I lived and worked in Seoul, South Korea,

NPR Büro Şefi olarak Güney Kore’nin

as the NPR Bureau Chief there nearly 10 years ago.

Seul kentinde yaşarken ve çalışırken bunu gördüm.

Seoul is all about optimizing your face and your body.

Seul’de her şey yüzünüzü ve vücudunuzu en iyi hâle getirmekle ilgili.

If you want your vagina rejuvenated, your skull reshaped,

Vajinanızın gençleştirilmesini, kafatasınızın şekillendirilmesini,

any part of your body lifted or enhanced, have at it.

herhangi bir yerinizin iyileştirilmesini istiyorsanız, buyurun.

It's the cosmetic surgery capital of the world.

Burası dünyanın kozmetik cerrahi başkenti.

Nearly half of all Korean women

Koreli kadınların neredeyse yarısı

have already undergone some kind of plastic surgery

20′li yaşlarına geldiklerinde

by the time they're in their 20s.

bir tür estetik ameliyat geçirmiş oluyor.

No other place comes close.

Başka hiçbir yer buna yaklaşamaz.

These days, traptox is really popular.

Bu günlerde, traptox gerçekten popüler.

That's injecting Botox into the base of your neck, your trapezius muscles,

Bu; daha uzun bir boyun görünümü için boynunuzun tabanına,

to give the appearance of a longer neck.

trapezius kaslarınıza, Botox enjekte etmektir.

Calves are being injected with Botox for the same reason.

Aynı nedenle baldırlara da Botoks enjekte ediliyor.

Having a slimmer jawline is so desirable

Daha ince bir çene hattına sahip olmak o kadar arzu ediliyor ki,

that a Seoul plastic surgery clinic once displayed

Seul’deki bir plastik cerrahi kliniği bir zamanlar lobisinde

the human bones of jaws it had shaved down in a glass vase in its lobby.

cam bir vazo içinde tıraş ettiği çene kemiklerini sergilemişti.

This has since been removed,

Bu uygulama o zamandan beri kaldırıldı,

but this kind of body augmentation work isn't just accepted,

ancak bu tür vücut düzenleme çalışmaları sadece kabul edilmiyor,

it is expected,

bekleniyor,

because in Seoul, looks matter so much

çünkü Seul’de görünüş, mesleki

for your professional and personal advancement.

ve kişisel ilerlemeniz için çok önemli.

Headshots are required on résumés.

Öz geçmişlerde vesikalık isteniyor.

Hiring bosses make character judgments based on your face.

İşe alanlar yüzünüze bakarak karakter yargısında bulunuyor.

You were often bullied if you were bald or big.

Kel ya da iriyseniz sık sık zorbalığa maruz kalırsınız.

Trying to look better is framed as a route to economic security

Daha iyi görünmeye çalışmak, ekonomik güvenliğe giden bir yol

and a matter of personal responsibility.

ve kişisel sorumluluk olarak görülüyor.

But Korea just shows us a more concentrated and extreme example

Ancak Kore bize her yerde var olan güzel ayrıcalığın

of the pretty privilege that exists everywhere.

daha yoğun ve aşırı bir örneğini gösteriyor.

Look at fatphobia in the United States,

ABD’deki kilo fobisine bakın, Ozempic’in endikasyon dışı bir şekilde

helping drive off-the-charts, off-label use of Ozempic,

diyabet hastalığı yerine kilo kaybı için

not for diabetes, but for weight loss.

kullanımına neden oluyor.

It makes sense when we are so rewarded for thinness

Bu durumda zayıflık için bu kadar ödüllendirilip

and stigmatized for fatness.

şişmanlık için yaftalanmamız çok mantıklı.

And all I'm saying is we should reckon with this,

Demek istediğim, bunu hesaba katmalıyız

because the more narrow our idea of beauty is,

çünkü güzellik anlayışımız ne kadar dar olursa

the wider the pool of ugly becomes.

çirkin havuzu da o kadar genişler.

And digital culture is now reshaping our actual faces and bodies.

Dijital kültür artık gerçek yüzlerimizi ve bedenlerimizi yeniden şekillendiriyor.

Teknolojik bakış altında,

Under the technological gaze,

I worry that our bodies become projects to be worked on ... forever.

bedenlerimizin sonsuza kadar üzerinde çalışılacak projeler hâline gelmesinden

endişe ediyorum.

And if we don’t slow down this body augmentation arms race

Seul’de gördüğüm bu vücut büyütme silahlanması yarışını yavaşlatmazsak

that I saw in Seoul,

then the enhancements that were available there

oradaki mevcut iyileştirmeler

only get farther and farther out of reach.

giderek daha da ulaşılmaz hâle gelecek.

And not just for women.

Bu sadece kadınlar için değil.

Because if we are chasing digital beauty,

Çünkü eğer dijital güzelliğin peşindeysek

well, then, the limit does not exist.

o zaman sınır diye bir şey yok demektir.

AI's idea of attractiveness

Yapay zekanın çekicilik anlayışı

is only increasingly inhuman ... and cyborgian.

giderek daha insanlık dışı ve siborgvari bir hâl alıyor.

I don't want this.

Ben bunu istemiyorum.

I don't want my daughters coming up in a world

Kızlarımın dış görünüşlerinin

in which their looks are the most important things about them.

onlar için en önemli şey olduğu bir dünyada büyümelerini istemiyorum.

It is incredibly marginalizing to everybody who can’t fit in

Bu, uyum sağlayamayan herkes için inanılmaz derecede ötekileştirici

and exhausting for everyone who can,

ve uyum sağlayabilen herkes için de yorucu

because you are constantly having to make or pay for

çünkü ayak uydurmak için sürekli müdahalelerde bulunmak

interventions in order to keep up.

ya da para ödemek zorunda kalıyorsunuz.

Peki ne yapacağız?

So what do we do?

Filtreler hiçbir yere gitmiyor,

Filters aren't going anywhere,

but we can challenge what the system is optimized for

ancak güzel olmanın ne anlama geldiğini değiştirerek

by changing what it means to be beautiful.

sistemin optimize edildiği şeye meydan okuyabiliriz.

Just as the solution to homophobia isn't to make everyone straight,

Nasıl ki homofobinin çözümü herkesi heteroseksüel yapmak

and the solution to racism isn't to make everyone white,

ya da ırkçılığın çözümü herkesi beyaz yapmak değilse,

the solution to lookism and fatphobia

görünüşçülük ve kilo fobisinin çözümü de

isn't to make everyone interchangeably skinny and conventionally pretty.

herkesi aynı şekilde zayıf

ve geleneksel olarak güzel yapmak değildir.

In fact, it's the opposite.

Aslında tam tersi.

It's to celebrate diversity

Çeşitliliği ve bizi biz yapan,

and the differences that make us who we are,

insanlık durumunun doğasında var olan

that are inherent to the human condition.

farklılıkları kutlamaktır.

And ultimately, we have to disrupt a system

Nihayetinde, değerimizi dış görünüşümüze

that reduces our worthiness to our looks.

indirgeyen bir sistemi yıkmalıyız.

Even though my face is rounder

Yüzüm bir algoritmanın isteyeceğinden daha yuvarlak

and probably darker than an algorithm would like,

ve muhtemelen daha koyu olsa da,

I have come here tonight wearing my actual face.

bu gece buraya gerçek yüzümü takarak geldim.

And my hope for all of you is that you feel comfortable

Hepiniz için umudum, kendinizi rahat hissetmeniz

and will continue to feel comfortable doing the same.

ve aynı şeyi yaparken rahat hissetmeye devam etmenizdir.

Because I see a wide variety of jawlines out here tonight,

Çünkü bu gece burada çok çeşitli çene hatları görüyorum

and let me just say they are all worthy.

ve hepsinin değerli olduğunu söylememe izin verin.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Cheers and applause)

(Alkışlar ve tezahüratlar)