Why US Politics Is Broken — and How To Fix It | Andrew Yang | TED

Çeviri: Eray Emre Arslan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

It's great to be here.

Burada olmak harika.

I'm Andrew Yang,

Ben Andrew Yang

I'm going to be talking about why American politics are not working

önümüzdeki on dakikada Amerikan siyasetinin neden yürümediğinden

and then how to fix them, all within ten minutes.

ve bunun nasıl düzeltilebileceğinden bahsedeceğim.

What do you all think?

Ne düşünüyorsunuz?

Yes.

Evet.

I'm speaking here in Canada,

Burada Kanada'da konuşuyorum

and a friend in Canada described living here,

ve Kanada’daki bir arkadaşım burada yaşamayı

or he compared it to living in the apartment above a meth lab.

bir metamfetamin laboratuvarının üstündeki bir dairede yaşamaya benzetti.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Where he's getting very nervous about what's happening below him,

Altında olup bitenler onu çok geriyor

and it's starting to concern the entire neighborhood.

ve bu durum tüm mahalleyi endişelendirmeye başlıyor.

I'm going to suggest that what's going wrong with American politics

Amerikan siyasetinde yanlış giden şeylerin bir tasarım hatasıyla ilişkili olan

is born of poor and perverse incentives that are related to a design flaw.

zayıf ve yanlış insiyatiflerden kaynaklandığını söyleyebilirim.

Now, this design flaw can happily be addressed

Şimdi, bu tasarım hatası, iki büyük partinin

at only two percent of the cost

bu başkanlık turuna harcayacakları maliyetin

of how much the two major parties are going to pour

yalnızca yüzde ikisiyle

into this presidential cycle.

kolayca halledilebilir.

This is, to me, the highest leverage opportunity in the world

Bana göre bu, en büyük sorunlarımızdan bazılarını

to start solving some of our biggest problems.

çözmeye başlamak için dünyadaki en büyük fırsat.

Now some of you may remember me as the “math guy” from four years ago.

Bazılarınız beni dört yıl öncesindeki “matematikçi adam” olarak hatırlayabilir.

So there will be some math in this presentation.

Yani bu sunumda biraz da matematik olacak.

But I went around the US making the case

ABD’yi dolaşarak

yapay zekânın gelip her şeyi değiştireceğini

that AI was going to come and change everything

ve geleceğe hazırlanmak için evrensel temel gelir gibi önlemleri benimseyerek

and that we needed to evolve our economy,

adopting measures like universal basic income, to prepare for the future.

ekonomimizi geliştirmemiz gerektiğini anlattım.

I founded an organization, Humanity Forward,

Bugün hâlâ bu fikirler üzerinde çalışan

that is still working on these ideas today,

Humanity Forward adlı bir kuruluş kurdum

but I came to realize that nothing profound and positive

ancak sistem içindeki insiyatifler yeniden düzenlemedikçe

will come out of the American government

Amerikan hükümetinden köklü ve olumlu

unless we realign the incentives within the system.

hiçbir şey çıkmayacağını fark ettim.

Peki insiyatifler derken ne demek istiyorum?

So what do I mean by these incentives?

[Kongre Onay Oranı vs. Yeniden Seçilme Oranı]

What is the approval rating of US Congress as we're here together?

ABD Kongresi’nin güncel onay oranı nedir?

And feel free to shout out a number even if you are not American.

Amerikalı olmasanız bile bir sayı söylemekten çekinmeyin.

I'm anchoring you low so you know it's low.

Daha düşük daha düşük

(Audience laughing and talking)

(Seyirci gülüyor ve konuşuyor)

I'm hearing 30,

30 duyuyorum,

I'm hearing 20.

20 duyuyorum.

It is lower still, it is 15 percent.

Daha da düşük, yüzde 15.

It's been declining a bit, it's been in the 20s.

Biraz düşmekteydi, yüzde 20′lerdeydi.

Now it's around 15 percent.

Şimdi yüzde 15 civarında.

What is the re-election rate for incumbent members

Temsilciler Meclisi’nin görevdeki üyeleri için

of the House of Representatives?

yeniden seçilme oranı nedir?

Anchoring you high.

Yükseklere çıkmanızı söylüyorum.

You know it's high.

Oranın yüksek olduğunu biliyorsunuz.

It's higher still, it's 94 percent.

Daha da yüksek, yüzde 94.

That’s a higher win rate than the Michael Jordan-era Chicago Bulls,

Bu, Michael Jordan dönemi Chicago Bulls ve Kevin Durant dönemi

Golden State Warriors’tan daha yüksek bir galibiyet oranı.

The Kevin Durant-era Golden State Warriors.

So how can these numbers be so disparate?

Peki bu sayılar nasıl bu kadar farklı olabiliyor?

It turns out that 90 percent of the congressional districts

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki seçim bölgelerinin yüzde 90′ının

in the United States are drawn to be either blue or red.

ya mavi ya da kırmızı olacak şekilde çizildiği görülmektedir.

And the Americans here know what I'm talking about.

Buradaki Amerikalılar neden bahsettiğimi biliyor.

You know which party is going to represent you

Tek bir oy bile kullanılmadan önce

before a single vote is cast.

hangi partinin sizi temsil edeceğini biliyorsunuz.

So what people imagine

İnsanların düşündüğü şey,

is that our leaders have to make 51 percent of us happy

liderlerimizin görevde kalabilmek için

in order to stay in office.

yüzde 51′imizi mutlu etmek zorunda olduğudur.

The truth is that only about 10 to 12 percent of voters

Gerçek şu ki seçmenlerin sadece yüzde 10-12′si bu ön seçimlere katılıyor

participate in these primaries,

ve bu seçmenler

and these voters tend to include some of the most ideological or extreme

partilerin tabanlarının en ideolojik

veya aşırı uçlarından olma eğilimindedir.

of the bases of these parties.

I have met many base voters, and let me just say they have ...

Birçok taban seçmenle tanıştım ve şunu söyleyebilirim ki

let's call them specific points of view.

çok özgün bakış açıları var.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So how can you lose your job in this system

Peki bu sistemde genel seçimleri kaybetmeniz mümkün değilken

if you essentially cannot lose the general election?

başkanlık görevini nasıl kaybedebilirsiniz?

You can expire.

Görev süreniz dolabilir.

That's one possibility.

Bu olasılıklardan biri.

But the other is that you get on the wrong side of these base voters.

Diğeri ise bu taban seçmenin sevmediği bir şey yapabilirsiniz.

And there were 10 Republican House members

Ve 6 Ocak’tan sonra Donald Trump’ın görevden alınması

who voted to impeach Donald Trump after January 6.

yönünde oy kullanan 10 Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi vardı.

How many of them made it back through their primaries?

Kaç tanesi ön seçimlerden galip çıktı?

Two.

İki.

In a system where you have a 94 percent incumbent reelect rate,

Görevdeki adayların yeniden seçilme oranının yüzde 94 olduğu bir sistemde

only two out of 10 Republicans made it back to the primaries

10 Cumhuriyetçiden yalnızca ikisi tabanlarına ters düşmelerine rağmen

if they ran afoul of their base.

ön seçimlerden galip dönebilmiştir.

So the fiction that most Americans have been told is, look,

Amerikalıların çoğuna anlatılan kurgu şudur:

Bakın, liderlerimiz yüzde 51′imizi mutlu etmek zorundadır.

our leaders have to make 51 percent of us happy.

The reality is that they have to stay on the good side

Ama gerçek şu ki partilerinin taban seçmenlerinin

of approximately 10 percent of their party's base voters.

yaklaşık yüzde 10′unun gözüne girmek zorundalar.

So this tends to bring people a bit to the sides,

Dolayısıyla bu, insanları taraf olmaya yöneltme eğilimindedir

insiyatiflerini değiştirir.

it changes their incentives.

This is one reason why America's political parties feel

Amerika’daki siyasi partilerin halkın büyük bir kısmını dinlemiyor gibi

like they're not listening to a lot of the public.

gözükmesinin nedeni de budur.

So you have the party primaries

Yani bizi uçlara çeken

that are stretching us toward the extremes.

parti ön seçimleri var.

Then you have our media organizations

Bir de bizi gruplar ve takımlara ayıran

that are separating us into tribes and teams.

medya kuruluşlarımız var.

You know which team's media you're watching at any moment.

Hangi takımın medyasını izlediğinizin her an farkındasınız.

And then you have social media pouring gasoline on the whole thing.

Bir de sosyal medya var ki yangına körükle gidiyor.

And if you had to put numbers on this, you can imagine the power of these forces.

Bütün bunları sayılara döktüğünüzde bu etkenlerin gücünü tahmin edebilirsiniz.

And they're getting stronger, not weaker.

Ve gittikçe güçleniyorlar, zayıflamıyorlar.

What do you all think?

Siz ne düşünüyorsunuz?

This is a reasonable summary?

Bu, yeterince makul bir özet mi?

So it's gotten to the point now where a US senator said this.

İş öyle bir noktaya geldi ki ABD’li bir senatör şunu söyledi:

He said, "A problem is now worth more to us unaddressed than addressed."

Artık bizim için bir sorunun konuşulmaması konuşulmasından daha önemlidir.”

What happens if some brave legislators lean across the aisle

Bazı cesur meclis üyeleri koridorun diğer tarafına geçip

and try to compromise and find a solution to a big, hairy problem?

uzlaşmaya ve bu büyük soruna çözüm bulmaya çalışırsa ne olur?

Düşmanla işbirliği yapmış ideolojik olarak lekelenmiş olurlar destekçileri

They worked with the enemy, they're ideologically impure,

onlara sırt çevirir ve işlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalırlar.

their base turns on them, and their job security goes down.

What happens if they let the problem linger and fester?

Sorunun devam etmesine ve daha da büyümesine izin verirlerse ne olur?

Nothing.

Hiçbir şey.

They can raise money, they can get votes, they can get you mad.

Para toplayabilirler, oy toplayabilirler, sizi kızdırabilirler.

And they have a 94 percent re-election rate.

Ve yeniden seçilme oranları yüzde 94 olur.

So you can put any major problem in this bucket.

Yani her büyük sorunu bu kefeye koyabilirsiniz.

İşte bu yüzden kayda değer bir ilerleme kaydedemiyormuşuz gibi geliyor.

And this is why it feels like we're not making meaningful progress.

Göçmenliği bu kefeye koyabilirsiniz,

You could put immigration in there,

you could put climate change in there,

iklim değişikliğini buraya koyabilirsiniz,

you could put AI in there, you could put poverty in there.

yapay zekâyı buraya koyabilirsiniz, yoksulluğu buraya koyabilirsiniz.

So have I managed to depress you all in about five minutes?

Beş dakika içinde hepinizi depresyona sokmayı başarabildim mi?

Believe it or not, I'm actually now going to get us all the way out of this

İster inanın ister inanmayın önümüzdeki beş dakika içinde

in the next five.

hepimizi bu durumdan kurtaracağım.

There is a real solution to this situation,

Bu durumun gerçek bir çözümü var

and I want to give credit to Katherine Gehl and Michael Porter,

ve bunu ortaya koyan ”Siyaset Endüstrisi” kitabının yazarları

who co-wrote the book "The Politics Industry"

Katherine Gehl ve Michael Porter’a

who make this case.

teşekkür etmek istiyorum.

So Alaska in 2020 changed its primary process

Alaska, 2020′de ön seçim sürecini değiştirerek

adayların herhangi bir partiden tek bir ön seçimde yarışmasını

to make it so that candidates run in one primary from any party,

ardından kazananın alternatif oy sistemi ile seçilmesini sağladı.

and then the winner is chosen via ranked choice voting.

Bu bir Alaska oy pusulasıdır ve birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü

This is an Alaskan ballot, and you can choose up to four candidates,

tercih olmak üzere dört aday seçebilirsiniz.

first, second, third, fourth choice.

Amerikalı olmayanlar ve aramızdaki bazı Amerikalılar için, birkaç dakikamı

I’m going to take a couple of minutes just to review for the non-Americans,

ön seçim sürecinin normalde nasıl işlediğini anlatmaya ayıracağım.

and maybe some Americans here, how the primary process ordinarily works.

So the way it works is that you have people running in each party.

Şimdi, her iki partide de yarışan insanlar var.

You have nominees who are chosen,

Seçilen adaylarınız var

and then the nominees run against each other.

ve sonra adaylar birbirlerine karşı yarışıyor.

And the party that is dominant in that district wins.

Ve o bölgede egemen olan parti kazanıyor.

And as we saw, in 90 percent of the districts,

Ve gördüğümüz gibi bölgelerin yüzde 90′ında

you know which party is going to win that general election.

hangi partinin genel seçimi kazanacağını biliyorsunuz.

In this new system in Alaska,

Alaska’da 2020′de geçilen

that was changed in 2020,

bu yeni sistemde

now you have the top four candidates of any party

artık herhangi bir partinin ilk dört adayı

get through to the general election,

genel seçime giriyor

and then they are chosen via ranked choice voting,

ve daha sonra alternatif oy sistemiyle seçiliyorlar

which we're going to go into an illustration of right now.

ki şimdi bunun bir örneğine göz atacağız.

So this change was made in 2020,

Bu değişiklik 2020′de yapıldı,

it applied in 2022.

2022′de uygulandı.

How many of you have heard of Sarah Palin?

Sarah Palin’i kaçınız duydunuz?

Somehow worldwide.

Bir şekilde dünya çapına yayılmış.

How many of you have heard of Mary Peltola?

Kaçınız Mary Peltola’yı duydu?

Mary Peltola is the relatively anonymous state legislator

Mary Peltola, 2022 yılında kongre üyeliği için

who defeated Sarah Palin for a congressional seat in 2022.

Sarah Palin’i yenen görece az bilinen eyalet meclis üyesidir.

Now in a conventional system,

Geleneksel bir sistemde

Sarah Palin muhtemelen Cumhuriyetçi önseçimi kazanır

Sarah Palin probably wins the Republican primary

ve ardından Alaska kırmızı eğilimli bir eyalet olduğu için

and then probably wins the general election

because Alaska is a red-leaning state.

muhtemelen genel seçimi de kazanır.

But in this new system, via ranked choice voting,

Ancak bu yeni sistemde alternatif oy yoluyla

Mary Peltola ends up emerging as the winner in the second round,

Mary Peltola ikinci turda kazanan olarak ortaya çıkıyor

in part because a critical mass of Alaskan voters put her second.

çünkü kısmen Alaskalı seçmenlerin kritik bir kitlesi onu ikinci sıraya koyuyor.

And in this same cycle, believe it or not,

Ve aynı seçimde ister inanın ister inanmayın,

this is a very important race because if Sarah Palin had won,

-bu çok önemli bir yarış çünkü Sarah Palin kazansaydı

she'd be in DC right now.

şu anda başkentte olacaktı.

There would be a TV camera presented to her just about every day

Hemen hemen her gün bir TV kamerası karşısına çıkar

and asking her, "Say something crazy, Sarah, say something crazy."

ve ona “Çılgınca bir şey söyle Sarah, çılgınca bir şey söyle” diye sorardı.

And then she would say, "Glad to. That's kind of why I'm here."

O da şöyle derdi: “Memnuniyetle. Ben bu yüzden buradayım.”

She would say something crazy,

Çılgınca bir şey söylerdi

and then that would be presented to the other side and say,

ve sonra bu diğer tarafa iletilirdi:

"Did you see the crazy thing Sarah said?

“Sarah’nın söylediği çılgınca şeyi gördünüz mü?

What do you think?"

Ne düşünüyorsunuz?”

And that's what would pass for news.

Ve bu da haber niyetine yayınlanırdı.

And we'd all be three IQ points dumber and sadder.

Ve hepimiz üç IQ puanı daha aptal ve mutsuz olurduk.

(Laughter and applause)

(Kahkaha ve alkışlar)

So this outcome was averted by this new system.

Dolayısıyla bu yeni sistemle bu sonuç önlendi.

But of even more importance was that in the same cycle,

Ancak daha da önemlisi aynı seçimde

Senator Lisa Murkowski was up for re-election.

Senatör Lisa Murkowski’nin yeniden seçime girecek olmasıydı.

And Senator Lisa Murkowski has the distinction

Ve Senatör Lisa Murkowski, yeniden seçilmek üzere olan

of being the only Republican senator who voted to impeach Donald Trump,

Donald Trump’ın görevden alınması yönünde oy kullanan

who was up for re-election.

tek Cumhuriyetçi senatör olma özelliğini taşıyordu.

After her impeachment vote,

Görevden alma oylamasından sonra Alaska Cumhuriyetçileri arasındaki

her favorability rating was measured at six percent among Alaskan Republicans.

güvenilirlik oranı yüzde altı olarak ölçüldü.

They did not like that impeachment vote.

Bu görevden alma oyunudan hoşlanmadılar.

But there is no party primary in Alaska anymore,

Ancak Alaska'da artık parti ön seçimleri yok

so she went through essentially to the general,

bu yüzden direkt seçime gitti

and she ended up emerging as the winner

ve sonunda kazanan olarak bitirdi.

because she was again the second choice

Çünkü yine kritik sayıda

of a critical number of voters.

seçmenin ikinci tercihi oldu.

So this change in Alaska had profound effects within two years,

Dolayısıyla Alaska'daki bu değişimin iki yıl içinde büyük etkileri oldu

and it cost six million dollars to adopt this reform campaign.

ve bu reform kampanyasını benimsemek altı milyon dolara mal oldu.

Six million dollars.

Altı milyon dolar.

You know how much the two parties are going to spend

İki partinin bu başkanlık seçiminde

this presidential cycle?

ne kadar harcayacağını biliyor musunuz?

10 billion dollars.

10 milyar dolar.

I'm going to suggest that this six million dollars

Bu altı milyon doların şimdiye kadar gördüğümüz

is the highest impact investment any of us has ever seen.

en büyük etki yaratan yatırım

And it's evergreen.

olduğunu söyleyeceğim.

It turns out that 25 states have ballot initiative measures

Görünen o ki 25 eyalette ön seçimleri bu yeni

partizan olmayan ve alternatif oy sistemi kullanan

where you could change the primaries into this new,

bir kombinasyona dönüştürebileceğiniz,

nonpartisan primary

and ranked choice voting combination

insiyatiflerin aşırı uç fikirlerden

that ends up realigning the incentives

halka doğru düzenlenmesini sağlayan

away from the extremes and toward the public.

oylama tedbirleri var.

Nevada voted to approve the Alaska system in 2022.

Nevada, 2022'de Alaska sistemini onaylamak için oy kullandı.

That campaign cost a little bit more,

Bu kampanya biraz daha pahalıya mal oldu

it cost 22 million dollars.

22 milyon dolara mal oldu.

But the advertisement that I thought put it over the top

Ama gördüğüm bir reklam, durumu en iyi şekilde özetleyen şey oldu.

was a military veteran looking at the camera and saying,

Kameraya bakıp

"I went overseas to defend our country for years.

“Ülkemizi savunmak için yıllarca yurt dışına gittim.

I came back and as an independent, I can't vote in our primaries.

Geri döndüm ve bir bağımsız olarak ön seçimlerimizde oy kullanamıyorum.

And I don't think that's right."

Ve bunun doğru olduğunu düşünmüyorum.” diyen gazi.

53 percent of Nevadans agreed with that veteran,

İki büyük parti buna karşı çıksa da

even though both major parties came out against it.

Nevadalıların %53'ü bu gaziyle aynı fikirdeydi.

And in November, there are five more states that are considering

Ve Kasım ayında, bu reformların bir versiyonunu düşünen

a version of these reforms.

beş eyalet daha var.

I want you all to imagine six, eight, 10 US senators

Hepinizin altı, sekiz, on ABD senatörü ve aynı sayılarda kongre üyesinin

who are all of a sudden freed of their party primary

aniden parti ön seçimlerinden muhaf olduklarını

and a similar number of members of Congress.

düşünmenizi istiyorum

Bunun Amerikan siyasetini anlamlı bir şekilde rasyonelleştireceğini

Do you think that would meaningfully rationalize American politics

and change them for the better?

ve daha iyi hâle getireceğini düşünüyor musunuz?

(Applause)

(Alkış)

That is the vision that is on the table right now.

Şu anda masada olan vizyon budur.

And the cost of this, if you were to adopt these reforms

Ve bunun bedeli- eğer bu reformları

and try them in 10 states, not all of them would pass.

kabul edip 10 eyalette denerseniz, hepsi geçmez.

Maybe half of them would pass,

Belki yarısı geçer

but the total cost would be about 200 million dollars,

ancak toplam maliyeti yaklaşık 200 milyon dolar olurdu

bu da önümüzdeki aylarda Amerikalıları birbirlerine karşı düşmanlaştırmak

which is only two percent of the 10 billion dollars

that are going to be spent turning Americans against each other,

birbirimizden nefret etmemizi ve korkmamızı sağlamak için

making us hate and fear each other over the next number of months.

harcanacak 10 milyar doların sadece yüzde ikisidir.

How much should be spent realigning our incentives

Hükümetin gerçekten çalışması için insiyatiflerimizin

so that government actually works?

yeniden düzenlemesine ne kadar harcanmalı?

So it's a political year.

Seçim yılındayız.

I know there's going to be a lot of energy in the air,

Havada çok fazla enerji olacağını biliyorum

but if you feel like you are forced to join one team or the other,

ancak bir takıma veya diğerine katılmak zorunda olduğunuzu düşünüyorsanız

I hope you'll consider joining team "overhaul the incentives."

umarım “insiyatifleri revizyondan geçirme” ekibine katılmayı düşünürsünüz.

Because if enough of us join that team,

Çünkü o takıma yeterince fazla sayıda katılım olursa

then maybe America will start to feel a little bit more like one team again,

belki Amerika tekrar bir takım gibi hissetmeye başlar

and we can get to work solving the real problems of this era

ve günümüzün gerçek sorunlarını çözmeye başlayabilir

ve hepimizin heyecanlanabileceği bir gelecek inşa edebiliriz.

and build a future we can all be excited about.

Thank you all.

Hepinize teşekkür ederim.

(Cheers and applause)

(Alkışlar)