Sean Sherman: Why aren't there more Native American restaurants? | TED

Transcriber:

Vertaald door: Audrey Liauw Nagekeken door: Dick Stada

Hi there, my name is Sean Sherman,

Hoi, mijn naam is Sean Sherman.

I am a chef.

Ik ben chef-kok.

Unfortunately, I don't have food for you guys tonight.

Helaas heb ik vanavond geen eten voor jullie.

Food for thought, I guess, maybe.

Alleen wat ideeën om op te kauwen misschien.

I'm here to talk about Native American food.

Ik wil het met jullie hebben over de Native American keuken.

I was born and raised in Pine Ridge in South Dakota,

Ik ben geboren en getogen in Pine Ridge in South Dakota

and our focus are on Indigenous foods.

en wij houden ons bezig met inheemse gerechten.

And, you know, it's been a really interesting journey so far.

Tot nu toe is het een heel interessante reis.

Ik begon mijn bedrijf, The Sioux Chef,

I started my company called The Sioux Chef --

S-I-O-U-X, een woordgrapje, in 2014.

S-I-O-U-X, a little play on words --

back in 2014.

But it had come from quite a few years of trying to research and understand

Maar er gingen heel wat jaren aan vooraf van onderzoeken en kennis verwerven.

because I kind of grew up in restaurants.

Ik ben min of meer opgegroeid in restaurants.

I grew up in Pine Ridge.

Ik groeide op in Pine Ridge, in Spearfish en in de Black Hills van South Dakota.

I grew up in Spearfish and in South Dakota in the Black Hills.

And I started working a lot of touristy restaurants.

Ik ging werken in toeristische restaurants.

And, you know, I had just a long career.

Ik heb veel werkervaring opgedaan.

All through high school and college, I worked restaurants.

Als jongere werkte ik in restaurants. Daarna verhuisde ik naar Minneapolis.

After college, I moved to Minneapolis.

Daar werd ik al jong chef-kok.

I became a chef at a young age in the city.

And I'd just been cheffing for a long time.

Ik ben al heel lang chef.

Na enkele jaren als chef realiseerde ik me

And a few years into my chef career,

I realized the complete absence of Indigenous foods.

dat er nergens inheemse gerechten worden geserveerd.

En zelf kon ik niet eens...

And even for myself, I realized that I couldn't even name --

Ik kende nog geen handvol Lakota recepten.

I could name less than a handful of Lakota recipes that were truly Lakota,

Echte Lakota recepten, zonder room en paddenstoelensoep.

things without cream of mushroom soup in it, right?

(Laughter)

(Gelach)

So I was really trying --

Ik probeerde...

It, you know, put me on a path to try and understand what happened,

Ik ging me daardoor afvragen wat er was gebeurd.

Waar waren alle inheemse gerechten gebleven?

like where are all the Native American foods at, you know?

And so it's been really interesting.

Het is heel interessant.

So Indigenous foods, that shouldn't be --

Inheemse gerechten moeten geen groot vraagteken zijn.

there shouldn't be a big question mark, you know,

We moeten ze kennen

we should know about it,

because no matter where we are in North America, we're --

want waar we ook zijn in Noord-Amerika...

you know, North America obviously begins,

De geschiedenis van Noord-Amerika begint duidelijk

all of its history begins with Indigenous history, right?

met de geschiedenis van de inheemsen.

And no matter where we are, we're standing on indigenous land.

En waar we ook zijn, we bevinden ons op inheemse grond.

We moeten ons dus goed bewust zijn van de Native American keuken.

And so we should have a really good, strong sense of Native American food

Uiteindelijk zijn we hier in dit land.

because it's just the land that we're on.

Het gaat om de geschiedenis van ons land.

It's just the history of the land that we're on.

So for us, it became more than just serving foods.

Voor ons werd het dus meer dan alleen eten op tafel zetten.

It really became talking about it and talking about why it isn't here.

Het ging erom erover te praten en te bespreken waarom je het nergens ziet.

And I think it's a really important story for us to know.

Het is belangrijk voor ons om het verhaal te kennen.

And it's also really important to see

Het is ook belangrijk om te weten waarom kennis van inheemse voeding

the benefit of why understanding Indigenous foods

could really help all of us in the future.

ons allemaal ten goede kan gaan komen.

So, you know, but where are all the Native American restaurants?

Waar zijn al die Native American restaurants dan?

We live in a world today, you know, where we have --

We leven in een wereld waar we vandaag de dag...

as the US, we’re like food capitals of the world, right?

Je kunt de VS zien als een culinaire hoofdstad.

We have some of the best restaurants in New York City, in Chicago and LA,

We hebben de beste restaurants in New York City, Chicago en Los Angeles

and zero Indigenous restaurants

en nul inheemse restaurants

that are focused on the land that they're sitting on,

die zich richten op het land waarin ze zich bevinden.

Dat is toch heel gek.

which is kind of insane.

You can have every other restaurants -- and Indian restaurants don't count,

Je kunt elk ander restaurant nemen en indiaanse restaurants tellen niet mee.

because that was my only choice on Facebook,

Dat was de enige keuze die ik had op Facebook

because when I was trying to decide how to describe our restaurant --

toen ik ons restaurant moest beschrijven.

is it Indian or is it new American or old American?

Is het indiaans of is het nieuw-Amerikaans of oud-Amerikaans?

But anyways, so what we've done is like we tried to focus on, first off,

We hebben ons allereerst geconcentreerd

just understanding what were precontact foods, precolonial foods.

op het vergaren van kennis over precontact- of prekoloniale voeding.

And I realized that that term didn't even really make a lot of sense to people.

Ik realiseerde me dat die term veel mensen niets zegt.

So I think it's really important to go through the storyline

Daarom is het belangrijk om het verhaal te vertellen.

because to understand colonial or what is a precolonial food,

Om te begrijpen wat koloniale en prekoloniale voeding is

you have to understand colonialism itself.

moet je eerst weten wat kolonialisme is.

And to understand colonialism, the easiest way is just to Google it.

Als je wilt weten wat kolonialisme is, kun je dat het makkelijkst googelen.

So if you Google the word "colonialism,"

Als je het woord ‘kolonialisme’ googelt, krijg je een definitie:

you'll get a definition, "it's a policy or practice

een systeem waarbij men zich geheel of gedeeltelijk

of acquiring full or partial political control over another country,

politieke macht in een ander land toeëigent,

occupying it with settlers and exploiting it economically."

het bezet met kolonisten en economisch uitbuit.

Dit is niet alleen hier gebeurd.

And this is something that's happened not uniquely here.

It's happened all across the globe.

Het was overal ter wereld zo.

Dus in zowel Noord- als Zuid-Amerika,

So all over the Americas, North and South, all over Africa,

in Afrika, India, Zuidoost-Azië,

all over India, all over Southeast Asia,

Australia, New Zealand, Hawaii, you name it,

Australië, Nieuw-Zeeland, Hawaï, noem maar op.

like this has been a very common history

Dit is een gedeelde geschiedenis voor veel delen van de wereld.

for a lot of areas around the globe.

Wat betreft de VS, ons focusgebied omdat we nu eenmaal hier zijn,

For the US, which is our focus,

because we're right here smack dab in the middle of the United States,

is het belangrijk om de geschiedenis goed in beeld te krijgen

it's really important to understand the history

because the US did a really good job of smudging its history a little bit.

want de VS zijn er goed in geslaagd de geschiedenis enigszins bij te stellen.

So if you're going through high school,

Dus wat je op school hebt geleerd

the history you get on Indigenous peoples probably isn't the best history.

over de geschiedenis van de inheemsen, is waarschijnlijk niet zo nauwkeurig.

Je moet daarom wat verder lezen over wat er werkelijk is gebeurd.

So you really should read a little bit more about what really happened.

So let's start with Manifest Destiny,

Laten we beginnen met Manifest Destiny.

which is really kind of something that was born from the idea

Dit idee kwam voort uit de ontdekkingsdoctrine

of what was originally doctrine of discovery,

which basically gave European powers their own rights to say,

waarmee Europese mogendheden zichzelf het recht gaven te zeggen:

if we discover it, then we own it.

als we het ontdekken, is het van ons.

Right? But that policy doesn't really work that well,

Maar die houding werkt niet echt

because if you go into an Apple Store and you discover a brand new MacBook,

want als je naar de Apple Store gaat en daar een gloednieuwe MacBook ontdekt

most likely you're not going to have the rights to walk out the door with it.

heb je waarschijnlijk niet het recht om er zomaar de deur mee uit te lopen.

But a lot of our policies and a lot of --

Maar veel van onze strategieën en veel van onze...

like, our country was built on this notion

ons land is in feite gebaseerd op dit idee

that we just have this right to everything, right?

dat we gewoon overal recht op hebben.

And people have to remember how young our history is.

We moeten niet vergeten hoe jong onze geschiedenis is.

We're such a young country, you know?

We zijn een heel jong land.

There's like, barely any time has passed.

Er is amper tijd verstreken.

So just go back a couple hundred years

We hoeven maar een paar honderd jaar terug te gaan

and, like, start with 1800s.

en bijvoorbeeld starten met de jaren 1800.

So in 1800, the United States is still not much more

In 1800 waren de Verenigde Staten niet veel meer dan de dertien koloniën.

than just the 13 colonies at that point in history.

And it’s the 1800s that are the most deadly century for Indigenous peoples.

Juist de jaren 1800 waren de meest catastrofale tijd voor de inheemse volken.

So a lot of really bad things happened during this time period,

In die periode zijn er veel rampzalige dingen gebeurd.

because in 1800, in reality,

In 1800 werd vrijwel het hele gebied dat nu de VS is, nog bewoond

almost all of what is the US is still completely occupied

by Indigenous peoples and communities

door inheemse volken en gemeenschappen

en onder hen was er een enorme diversiteit.

and a huge diversity of them across the board.

Even despite European powers having big land claims, you know,

Zelfs al claimden Europese mogendheden grote stukken land.

France has a big section and Spain's got big chunks

Frankrijk had een groot stuk, Spanje had grote delen,

and England is holding on to chunks and Russia is coming in

Engeland had stukken land, Rusland kwam er ook bij

and there's all sorts of just big land grabs happening.

en zo werden er grote stukken land ingepikt.

But in reality, it's the Indigenous communities

Maar in feite waren de inheemse gemeenschappen er altijd al geweest.

that have always been there.

In die eeuw hebben zich enorme verschuivingen voorgedaan.

But this century is a mass century of change, you know.

So during this time period, things move really fast.

In die periode is het heel hard gegaan.

So this is just a really tough time.

Dat was een heel moeilijke tijd.

And for me, this is like my great-grandfather's era

Voor mij is dat de tijd van mijn overgrootvader.

because my great-grandfather was born in the late 1850s

Hij is geboren aan het einde van de jaren 1850

and during his lifetime, he sees so much change so quickly,

en hij heeft in zijn leven veel dingen heel snel zien veranderen.

he sees so many battles between the Lakota and the US government.

Hij heeft slagvelden en tussen de Lakota en de staat meegemaakt.

He sees the Battle of Little Bighorn when he's 18 years old,

Hij heeft de Slag bij Little Bighorn meegemaakt aan de kant van de Lakota

during the battle on the Lakota side.

toen hij 18 jaar oud was.

He sees his kids having to go to boarding school, cut their hair,

Zijn kinderen moesten naar kostschool, hun haar werd afgeknipt,

learn to speak English, learn Christianity.

ze moesten Engels leren, christen worden.

He sees his children --

Hij heeft zelfs moeten toezien hoe

some of his children even grow up to fight for the US government.

een aantal van zijn kinderen aan de kant van de Amerikanen vocht.

Een ongelofelijke hoeveelheid veranderingen in één mensenleven.

So it's such a crazy amount of change to see in one single lifetime, right?

And during this time period, people are getting pushed around.

In die periode begon het gesol met mensen.

At the beginning of that century,

Aan het begin van die eeuw

over 80 percent of that landmass was under Indigenous control.

was meer dan 80% van het grondgebied in handen van de inheemsen.

And by the end of the century less than two percent,

Tegen het einde van de eeuw was dat minder dan 2%,

alleen maar vanwege het reservatenstelsel.

only because of the reservation systems.

Dit is nog maar een deel van het verhaal

And this is all just part of the story

waarom om er geen inheemse restaurants zijn.

of why there aren't Native American restaurants,

We hebben net een zeer traumatische periode uit de geschiedenis achter de rug

because we just went through a really traumatic time in history

where we're still -- we haven't even had the time to heal yet,

en we hebben nog niet eens tijd gehad om erbovenop te komen,

let alone evolve, right, when it comes down to all this.

laat staan ons te ontwikkelen.

So the US history, you know,

De Amerikaanse geschiedenis

there's a lot of these big movements like the Indian Removal Act of 1830,

kent veel van deze grote verschuivingen, zoals de Indian Removal Act van 1830,

the Homestead Act of 1862,

de Homestead Act van 1862,

de Indian Appropriation Act

the Indian Appropriation Act

that basically said we're wards the states,

die erop neerkwam dat we ‘beschermelingen’ van de staat werden

that we're not our own entities anymore,

en geen eigen identiteit meer hadden,

the Dawes Act of 1887.

de Dawes Act van 1887.

And all these pieces were very focused

Deze campagnes waren zeer doelgericht

and the government was really, really good at what they did, you know.

en de staat was heel goed in waar hij mee bezig was.

And it all starts with taking our food away from us.

En het begon allemaal met het afpakken van ons eten.

So the loss of Indigenous food

Dat inheemse gerechten zijn verdwenen

is something that starts from the very beginning.

vindt zijn oorsprong dus al in het begin.

Een van de eerste dingen die George Washington heeft gedaan

George Washington, one of his very first things that he does

is send General Sullivan out to push all the native people outside of the US.

was generaal Sullivan eropuit sturen om alle inheemse volken de VS uit te werken.

He wanted them captured. He wanted them brought back.

Hij wilde dat ze gevangen werden genomen, dat ze werden teruggebracht.

And they went on this march that lasts a single summer

Er werd een expeditie op touw gezet die één zomer duurde

and does just that.

en slechts dat doel diende.

So after a single summer,

Na die ene zomer waren er geen inheemse volken meer

there's no more native people in all of that New York area,

in die hele regio New York,

from D.C. all the way up, basically.

van District Columbia tot aan het noorden.

And they named George Washington

En George Washington werd benoemd tot president.

the president.

Hij werd ‘stedenverwoester’ genoemd.

They gave the name for a US president: Town Destroyer,

Nu nog, omdat hij een complete regio heeft verwoest.

which is still the name that they use today

because he just devastated a whole area.

And this is the precedent that gets set

Zo werd de basis gelegd

for how the US government treats the Indigenous peoples

voor de manier waarop de staat met de inheemse volken is omgegaan

throughout the next century, basically.

in de eeuw die daarop volgde.

So here, in our area, the very systematic destruction of bison,

Hier in onze regio zijn de bizons systematisch afgemaakt.

which they knew would hurt a lot of people, and it did.

Ze wisten dat veel mensen eronder zouden lijden en dat was ook zo.

And by the end of the century, there was less than 500 on the planet.

Tegen het einde van de eeuw waren er wereldwijd minder dan 500 bizons.

And it was very purposeful. So ...

Dat was zeer doelbewust.

But I think what's most damaging for us

Maar de grootste schade voor ons

and why we don't have a lot of Indigenous restaurants out there

en de reden van het gebrek aan inheemse restaurants

was the loss of our education,

was het wegvallen van onze vorming.

Die hele generatie,

because this whole generation,

like my great-grandfather's generation

de generatie van mijn overgrootvader

en vooral die van mijn grootvader,

and my grandfather's generation especially,

like, those generations should have been getting

die generaties hadden de volledige inheemse vorming moeten krijgen.

the full extent of Indigenous education.

They should have been learning everything their ancestors intended them to learn.

Ze hadden alles moeten leren wat ze volgens hun tradities moesten weten.

How to fish, how to hunt, how to gather, how to identify plants,

Vissen, jagen, verzamelen, planten herkennen,

how to live sustainably, utilising plants and animals around us.

duurzaam leven, gebruikmaken van de planten en dieren om ons heen.

But instead, we went through a really intense assimilation period

Maar in plaats daarvan hebben we een heftige assimilatie doorgemaakt

where we basically, you know,

waarbij het kostscholensysteem ertoe heeft geleid

the boarding school systems

stripped this whole generation of all that knowledge and education.

dat die hele generatie al die kennis en vorming is ontzegd.

Het was heel traumatisch,

And it became very traumatic

because this was not a fun situation for these kids to go through.

want dat was geen fijne situatie voor de kinderen.

This was a military-style school and they popped up all over the US,

Deze scholen waren militaristisch en ze verschenen in heel de VS

all over Canada.

en Canada.

These kids being again forced to speak different languages,

De kinderen werden wederom gedwongen om andere talen te spreken,

gedwongen om een nieuwe religie aan te nemen,

forced to learn new religions,

forced to learn skills that had nothing to do with them.

om vaardigheden te leren waar ze niets mee te maken hadden.

And being forced to is the situation.

Ze werden gedwongen.

You know, a lot of these kids perished.

Veel van die kinderen zijn bezweken.

We shouldn't have to worry about sending kids to school

Als we kinderen naar school sturen

moeten we niet hoeven vrezen voor hun leven.

to see if they'll survive or not.

But this was a very harsh situation for kids to go through.

Het was heel zwaar voor de kinderen.

Ze hadden te maken met fysiek geweld, seksueel misbruik.

And they went through physical abuse, sexual abuse.

Met geestelijke mishandeling.

They went through mental abuse.

Nu nog gaan onze gemeenschappen daaronder gebukt,

And we're still reeling from that in our communities today

vanwege het directe verband met dat trauma.

because of this direct link to the trauma that happened there.

And being Indigenous in the 1900s wasn't much better.

De jaren 1900 waren niet veel beter voor de inheemsen.

My grandparents were born before they were even citizens,

Mijn grootouders waren niet eens geboren staatsburgers.

which doesn't happen until 1924.

Dat kwam pas in 1924.

And then in the 40s and 60s,

Tussen 1940 en 1960

the US government started dismantling a lot of tribes.

begon de Amerikaanse overheid heel wat stammen te ontmantelen.

So over 100 tribes got dismantled

Meer dan 100 stammen werden opgeheven,

so they could continue to take over more land spaces.

zodat zij nog meer land kon pakken.

We couldn't vote until 1965.

Tot 1965 mochten we niet stemmen.

We couldn't celebrate religions until '78, you know.

Tot 1978 mochten we onze religiën niet uiten.

So what does it look like for me growing up in this?

Hoe was het voor mij om zo op te groeien?

I was born in the mid-70s and growing up in postcolonial America.

Ik ben geboren halverwege de jaren 1970 en groeide op in postkoloniaal Amerika.

Wat at ik?

Like, what kind of foods was I eating?

And I get asked that a lot

Die vraag krijg ik heel vaak, omdat de media willen weten:

because people in the media are always like,

"You're native, like what kind of foods did you grow up with?"

“Met welke gerechten groeide je op als Native American?”

Because they want to hear a cool story like, "I'd get up in the morning,

Ze willen een leuk verhaal als: “Ik kwam uit bed,

schoot een eland neer met mijn katapult en dan vierde de hele familie feest”.

take down an elk with a slingshot, we'd have a big family feast."

Maar zo was het niet.

But that wasn't the reality,

because like I grew up with the Commodity Food Program

Ik groeide op met voedselpakketten van de overheid

want we waren arm, net als vele anderen in het reservaat.

because we were poor, like a lot of people on the reservation.

In mijn jeugd hadden we niet eens van die mooie blikjes.

And we didn't even have the pretty cans when I was growing up.

Wij hadden gewoon deze anonieme blikken rund in vleesnat.

We just had, you know, these black and white cans, beef with juices.

And that's dinner, you know, and that sucks. So ...

Dat was ons avondeten. Waardeloos.

And Indian tacos, you know, even when I was a kid, I was like,

En die indiaanse taco’s... Als kind al vroeg ik me af

why does our Lakota food taste like Mexican food?

waarom ons Lakota eten Mexicaans smaakte.

It didn't even make sense to me at the time.

Ik snapte er niets van.

Because we could do better than this.

Omdat het beter kan.

Er is zoveel meer te leren en te bieden met inheemse voeding.

There's so much more to learn and more to offer with indigenous foods.

Daarom is het belangrijk om te weten wat inheemse voeding is.

So it’s really important to understand what Indigenous foods are.

Maar eerst moeten we kijken naar de diversiteit binnen ons volk.

But first, you have to understand just like how diverse our nation is.

Wij zijn zo divers en er zijn allerlei soorten planten en dieren.

We're so diverse, there's all sorts of plants and animals out there.

And when you layer Indigenous peoples on it,

Projecteer daar inheemse volken op

you can see so much amazing diversity, you know?

en je ziet een schat aan diversiteit.

This is a language map.

Dit is een talenoverzicht.

So just look at all those huge color blocks

Kijk eens naar al die enorme kleurgebieden

and within those color blocks

en binnen die kleurgebieden

is er ook nog een hoop diversiteit.

there's all sorts of diversity within those two, right?

Still today, we have 634 tribes in Canada,

Momenteel zijn er 634 stammen in Canada,

573 in de VS en 20% van Mexico beschouwt zich als inheems.

573 in the US and 20 percent of Mexico identifies as Indigenous.

So there's an immense amount of indigeneity out there today

Er is nu dus nog altijd een enorme inheemsheid

and we should be celebrating that diversity because it's awesome.

en die diversiteit is fantastisch, die moeten we koesteren.

You know, just compare colonial settler states to Indigenous territories

Vergelijk koloniale settlerstaten maar eens met inheemse grondgebieden

en je ziet de diversiteit.

and you can see that diversity.

It should change everywhere we go.

Overal waar we heen gaan, moet het anders zijn.

You know, the US, the food system

In de VS moet het voedingssysteem

shouldn't just be hamburgers across the board,

niet overal alleen om hamburgers draaien

or in Canada shouldn't just be poutine.

en in Canada niet alleen om poutine.

We could do so much better describing our foods, right?

We zouden ons eten zoveel beter kunnen beschrijven, nietwaar?

And so we have to really focus on Indigenous education

Dus moeten we ons echt concentreren op inheemse vorming

because it's important for us to learn.

want het is belangrijk voor ons om kennis op te doen.

So when we're looking at Indigenous education,

Bij inheemse vorming

it's a study of all these pieces, wild food, permaculture,

gaat het om al deze onderdelen: voeding uit het wild, permacultuur,

native agriculture, seed saving, seasonal lifestyles, ethno-oceanography,

inheemse landbouw, zaadbewaring, leven naar de seizoenen, etno-oceanografie,

hunting, fishing, whole animal butchery,

jagen, vissen, alle delen van een dier gebruiken,

mycologie, zout-, suiker- en vetproductie,

mycology, salt, sugar and fat productions,

crafting, land stewardship, cooking, metallurgy, Indigenous history,

oude ambachten, grondbeheer, koken, metaalkunde, inheemse geschiedenis,

traditionele geneeskunde, voedselbewaring, fermentatie, voeding, gezondheid,

traditional medicines, food preservation, fermentation, nutrition, health,

spirituality, gender roles, sustainability --

spiritualiteit, genderrollen, duurzaamheid.

all of that stuff is this really important education

Al deze dingen zijn belangrijk voor onze vorming

that we need to learn, you know.

en moeten we leren.

So let's just break down some foods real quick.

Laten we enkele voedingsstoffen bekijken.

Proteins are easy.

Eiwitten zijn makkelijk.

We learn about how natives were able to use every single part of a bison.

We leren hoe de inheemsen elk deel van een bizon benutten.

But that's just because we didn't have the privilege to be wasteful.

Dat kwam doordat we niet in de positie waren om te verspillen.

We figured out how to be resourceful with everything that we had

We werden vindingrijk met alles wat we hadden

en pasten dit overal op toe.

and we treated everything like that.

Letterlijk alles wat beweegt, kun je eten.

But basically, anything moving around is literally game.

We doen niets met rund, varken en kip, omdat die hier niet voorkwamen.

And we cut out beef, pork and chicken because those animals didn't exist here.

Er zijn andere dieren dan deze drie die we kunnen eten.

And there are other animals to eat out there that aren't those three.

Er is ontzettend veel.

So there's just a ton of stuff out there.

We hoeven niet bang te zijn als iets geen koe, varken of kip is.

And you shouldn't be afraid of something if it's not a cow, a pig or a chicken

Er zijn veel mooie dingen om te eten, zelfs insecten.

because there's a lot of cool foods out there, and even insects,

In veel delen van de wereld is dat heel normaal

it's so normal in so many parts of the world

en ook hier was het normaal.

and it was normal here, too.

Onze grootste liefde is echter plantenkennis

But for us, our biggest love is plant knowledge

want als je de planten om je heen leert kennen

because you start to learn the plants around us,

zie je overal voedsel en medicijn.

you just see food and medicine everywhere.

In het westerse voedingssysteem is nooit tijd genomen

The Western diet has never really taken the time

om de fantastische biologie om ons heen te leren kennen

to learn this amazing biology that surround us

and all these plants all around us.

en de planten die ons omringen.

Because there's so much to learn.

Er valt zoveel te leren.

Er is allerlei basisvoedsel te vinden, zoals timpsula, ofwel prairieraap,

There's all sorts of staples out there, like the timpsula,

which is the prairie turnip which grows around these plains.

die hier op de vlakten groeit.

Camassia van de noordwestkust, wilde rijst van de Grote Meren

Camas root from the Pacific Northwest, wild rice from the Great Lakes,

even just seaweed out there in the oceans,

en eenvoudig zeewier uit de oceaan

which a lot of families were utilizing,

dat door veel gezinnen werd gebruikt.

Of de woestijnplanten, die eruitzien

or in the deserts where all the plants look like

alsof ze je willen pijn doen.

they want to hurt you or maim you.

De inheemsen wisten ermee om te gaan.

The Indigenous peoples knew how to live with them.

Iets anders is de domesticatie.

And another piece like the domesticated piece,

with all the agriculture, it's really important,

Dit is van belang wat landbouw aangaat

want we zien dit als landbouw, maar we weten hoe schadelijk het is.

because we think of this as agriculture but we know how damaging this is.

And it's scary when you see headlines like, "What should we do

Het is eng wanneer je in de krant dingen leest als: “Wat te doen met

if glyphosate was found in our Cheerios?"

glyfosaat in de ontbijtgranen?”

You guys should be really scared about that.

Dat is echt iets om je zorgen over te maken.

That stuff's really nasty, you know.

Het is smerig spul.

But it's just amazing to learn about Indigenous agriculture

Het is geweldig om meer te weten te komen over inheemse landbouw

because it goes back so far

omdat dit ons ver terugvoert naar een tijd

and people figured out all sorts of ways to farm

waarin men allerlei manieren bedacht om te planten

and build sustained, huge civilisations,

en enorme, duurzame beschavingen te ontwikkelen

whether they're in the middle of the desert,

of ze nu midden in de woestijn zaten

whether they're on the coastal regions, or way up here in the Dakotas.

of aan de kust of helemaal hier in North Dakota en South Dakota.

People were able to farm amazing things

Mensen hebben fantastische dingen verbouwd

that had an amazing amount of diversity that we need to protect.

met een verbluffende diversiteit en die moeten we beschermen.

We are the stewards of what's left of this diversity.

Wij zijn de rentmeesters van wat er over is van die diversiteit.

And a lot of it got wiped off the map

Er is veel weggevaagd door het kolonialisme in de jaren 1800.

in the 1800s with all that colonialism that was going on.

So we have to be understanding so we can protect these for the next generation

We moeten dus kennis vergaren en die veiligstellen voor de volgende generatie

because these could disappear if we don't do anything about it.

want als we er niets aan doen, kan het allemaal verdwijnen.

So it's really important to understand that.

Het is heel belangrijk om dat goed te beseffen.

Om de kennis van de inheemsen in onze moderne tijd te benutten

So to use Indigenous knowledge in today's world,

it's just important to open up your eyes, you know, stop calling everything a weed

moeten we onze ogen openen. Houd ermee op alles ‘onkruid’ te noemen.

Want dat geeft aan dat je gewoon niet weet wat het is.

because that just means you don't know what it is.

You know, our kids can name more K-Pop bands than they can trees

Onze kinderen kunnen meer K-popbands benoemen dan bomen

en dat is jullie schuld.

and that's your fault, you know?

(Gelach)

(Laughter)

We moeten ze dingen leren die van belang zijn.

We need to teach them things that are important.

Because, like, just look around.

Kijk om je heen: er is overal voedsel en we moeten voorraden aanleggen

There's food everywhere and we should be making pantries,

like our grandparents did, and our great-grandparents.

zoals onze grootouders en overgrootouders dat deden.

Zij gebruikten voedsel dat om ons heen te vinden is.

They just used the food that was around us.

So we should just be making our own pantries

We moeten dus onze eigen voorraden aanleggen

that tastes like where we are,

die smaken naar waar we zijn,

what makes us unique in our own region.

naar wat uniek is voor ons in onze eigen regio.

And that's why we should have Native American food restaurants

Daarom moeten we overal in de VS Native American restaurants hebben

all over the nation, run by Indigenous peoples.

die worden gerund door inheemse volken.

There's so much to explore.

Er valt veel te ontdekken.

Er zijn zoveel smaken, er is zoveel heilzaams.

There's so much flavor. There's so much health.

And it's just super healthy, you know,

En het is zo gezond.

Het is leuk voor chefs om met al die smaken te spelen.

and it's fun for chefs to create and play with all these flavors.

Chefs moeten staan trappelen om al deze planten te leren kennen

Chefs should be really excited about getting to learn all of these plants

die niet op hun menu’s staan

that aren't in their diet

omdat ze alleen maar met Franse kookboeken werken.

because they're just going out of a French cookbook.

And for us, we just want to get this food back into tribal communities especially,

Wij willen deze voeding vooral weer bij de tribale gemeenschappen krijgen

om de mensen gezond en gelukkig te maken en de cyclus te doorbreken van

and make people healthy and happy and break a lot of the cycle of, you know,

door de overheid verstrekte voeding,

government reliance on food

and huge rates of type 2 diabetes and obesity and heart disease

de enorme aantallen mensen met diabetes type 2, obesitas en hartkwalen

because of this low nutritional food base

als gevolg van de slechte voeding

die de overheid ons te lang heeft voorgezet.

that the government's been feeding us for too long.

We moeten nadenken over wat anders kan

And we just need to think about how we can adjust

en hoe we onze levensstijl kunnen verbeteren.

and make a better lifestyle.

We need to use our land spaces better.

We moeten de grond beter benutten.

Gazons zijn stompzinnig.

Lawns are fucking stupid.

(Laughter)

(Gelach)

We need to really do something better.

We moeten het echt beter doen.

We could just be growing food out there, you know?

Daar kunnen we eten op verbouwen.

We could just be putting food plants everywhere.

We kunnen overal voedselgewassen planten.

We need more community gardens, more permacultural landscapes.

We hebben meer gemeenschapstuinen nodig, meer permacultuur.

It's that easy.

Zo simpel is het.

If we can grow 30 golf courses

Als we 30 golfbanen kunnen aanleggen

in Palm Springs in the middle of the desert,

in Palm Springs, midden in de woestijn,

just think what we could do if we just did that for good

wat zouden we wel niet bereiken als we zouden gaan voor het goede

and just put food everywhere, you know?

en overal voedsel zouden planten?

Biologisch voedsel, dat groeit in die specifieke regio.

An organic food, food that wants to grow in that certain region.

So, you know, Indigenous diet

Het inheemse voedingspatroon is het ideale dieet.

is really the most ideal diet.

Het bevat gezonde vetten,

It's healthy fats.

It's diverse proteins, it's low carbs, it's low salt.

diverse eiwitten, weinig koolhydraten, weinig zout,

It's a ton of plant diversity. It's organic agriculture.

een enorme diversiteit aan planten. Het is biologische landbouw,

It's celebrating cultural and regional diversity.

respecteert culturele en regionale diversiteit

And it's seasonal.

en volgt de seizoenen.

It's just really good.

Het is echt goed.

Het is wat het paleodieet in feite wil zijn.

It's like what the paleo diet wishes it was,

when it comes down to it,

because that just makes sense, you know, and we need to protect this.

Het klopt gewoon en we moeten het beschermen.

We moeten het verspreiden.

We need to get this out there.

And again, it's not unique here.

Nogmaals: het is niet uniek voor ons hier.

There's Indigenous peoples all around the world

Overal ter wereld zijn er inheemse volken

and there's an Indigenous knowledge base

en er is een inheemse kennisbank

die grotendeels onaangeboord is als gevolg van de koloniale structuur

that's basically untapped because of the colonial structure

die overal heerste.

that's been put everywhere.

We need to be protecting people in Africa and India

We moeten mensen beschermen in Afrika, India,

and Southeast Asia and Australia, New Zealand, Hawaii,

Zuidoost-Azië, Australië, Nieuw-Zeeland, Hawaï,

Zuid-Amerika, Noord-Amerika.

South America, North America.

We need to protect those.

We moeten ze beschermen.

We need to be celebrating diversity

We moeten diversiteit vieren

in plaats van muren te willen bouwen om mensen buiten te houden.

instead of trying to build stupid walls to keep people out.

We need to have, you know, healthy food access,

We hebben gezonde voeding nodig,

cultural food producers,

voedselproducenten op basis van cultuur,

regional food systems, local control of food systems,

regionale voedselsystemen,

lokale zeggenschap over voedselsystemen

not governmental control,

en niet dat de overheid het bepaalt,

access to Indigenous education and environmental protections

inheemse vorming en milieubescherming

to protect a lot of this natural food that surround us.

om de natuurlijke voedingsbronnen om ons heen veilig te stellen.

We need to be better connected to our nature around us

We moeten meer verbonden zijn met de natuur om ons heen

and really, truly understand how it's a symbiotic relationship.

en beseffen dat het een symbiotische relatie is.

We're not above it, right?

We staan er niet boven.

If we can control our food, we can control our future.

Als we ons voedsel in handen hebben, hebben we ook onze toekomst in handen.

And for us, it's an exciting time to be Indigenous

Dit is een boeiende tijd voor ons als inheemsen,

because we are taking all of these lessons from our ancestors

nu we de lessen van onze voorouders die aan ons moesten worden doorgegeven

that should have been passed down to us,

relearning them and utilizing the world today

alsnog leren en de huidige wereld benutten met alles wat deze te bieden heeft

with everything it has to offer

and becoming something different.

en nieuwe mensen worden.

We're at the stage where we're ready to evolve.

We zijn er klaar voor om ons te ontwikkelen.

Dit is een inheemse evolutie én revolutie.

This is an Indigenous evolution and revolution at the same time.

So I hope someday that you can drive across this nation,

Ik hoop dat jullie ooit nog eens door de VS rijden,

stop at Indigenous-run food businesses

kunnen stoppen bij restaurants van inheemsen

and see this amazing amount of diversity out there

en de gigantische diversiteit zullen zien.

Stel je eens voor!

and just think about it, you know.