How to See the Future Coming — and Prepare for It | Jane McGonigal | TED

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

As a futurist,

အနာဂတ်ဝါဒီတစ်ယောက်အနေနဲ့

I think the two most dangerous words in the English language

အင်္ဂလိပ်စဘာသာစကားမှာ အန္တရာယ်အရှိဆုံး စကားလုံးနှစ်လုံးက

are “unimaginable” and “unthinkable.”

“မစဉ်းစားဝံ့ဘူး” နဲ့ “စိတ်မကူးဝံ့ဘူး” လို့ ကျွန်မ ထင်တယ်။

So I want to invite you to think creatively and courageously

ဒီတော့ စိတ်ကူးရခက်တဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေတချို့ကို ထွင်ဉာဏ်ရှိရှိ၊

about some hard-to-imagine possibilities.

သတ္တိရှိရှိ တွေးကြည့်ဖို့ ကျွန်မ ဖိတ်ခေါ်ချင်တယ်။

Let’s play a game of “What if?”

“ဆိုရင်ကော” ဆိုတဲ့ ဂိမ်းလေး ကစားကြည့်ရအောင်။

I'll describe three hypothetical future scenarios.

စိတ်ကူးယဉ် အနာဂတ် ဖြစ်နိုင်ခြေ သုံး ခုကို ဖော်ပြပါမယ်။

You try to imagine how you would feel

ဒီထူးဆန်းတဲ့ ကမ္ဘာသစ်တွေမှာ

and what you would do

ရှင်တို့ နိုးထလာရင်၊

if you woke up in these strange new worlds.

ဘယ်လိုခံစားရပြီး ဘာလုပ်မလဲဆိုတာကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

Future number one.

အနာဂတ် နံပါတ် ၁ ။

It's 2033.

ဒါက ၂၀၃၃ ခုနှစ်ပါ။

Extreme heat, wildfire and droughts have been worse

ပြင်းထန်တဲ့ အပူချိန်၊ တောမီးနဲ့ မိုးခေါင်မှုတွေက

than even the most dire climate predictions.

အဆိုးဝါးဆုံး ရာသီဥတု ခန့်မှန်းချက်တွေထက်တောင် ပိုဆိုးတယ်။

So now geoengineering is up for a global vote.

ဒါကြောင့် အခု ဘူမိအင်ဂျင်နီယာပညာကို တစ်ကမ္ဘာလုံးက မဲပေးတယ်။

9 billion people are eligible to vote yes or no

လူ ၉ ဘီလီယံက နေရောင်ခြည်တချို့ကို ပိတ်ဆို့ဖို့

on a 10-year plan of aggressive solar radiation management,

လေထုထဲကို ဆာလဖိတ် အမှုန်တွေ ထိုးသွင်းတဲ့

injecting sulfate particles into the atmosphere

၁၀ နှစ်ကြာ ပြင်းထန်တဲ့ နေရောင်ခြည်  စီမံမှုအစီအစဉ်ကို

to block some of the Sun’s rays.

လက်ခံလားဆိုတာကို မဲပေးခွင့်ရှိတယ်။

The election is called Sun Exit.

ရွေးကောက်ပွဲကို Sun Exit လို့ခေါ်တယ်။

They’re saying a yes on Sun Exit could bring about a 10-year winter,

Sun Exit က ၁၀ နှစ်ကြာ ဆောင်းရာသီကို ယူဆောင်လာနိုင်ရုံမက၊  အကြီးဆုံး ရာသီဥတု

but it could also solve some of our biggest climate challenges.

စိန်ခေါ်မှုတချို့ကိုလည်း ဖြေရှင်းနိုင်တယ်လို့ ပြောနေကြတယ်။

Is it worth the risks, the unintended consequences?

အန္တရာယ်တွေ၊ မလိုလားအပ်တဲ့ အကျိုးဆက်တွေနဲ့ ထိုက်တန်လား။

How would you vote?

ဘယ်လို မဲပေးကြမလဲ။

How would you educate yourself to be ready to vote?

မဲပေးတာ အသင့်ဖြစ်ဖို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဘယ်လိုပညာပေးမလဲ။  

နောက်ဆုံးအခြေအနေ။ Sun Exit ကို အတည်ပြုလိုက်ပြီ၊

Scenario update, Sun Exit passed,

we're doing it,

ဒါကို လုပ်နေတယ်၊

solar radiation management starts in 10 days.

နေရောင် ဓာတ်ရောင်ခြည် စီမံမှုကို ၁၀ ရက်အတွင်း စတင်မယ်။

Now how do you feel?

ကဲ၊ ဘယ်လိုခံစားရလဲ။

What do you do in the next 10 days to get ready?

အသင့်ဖြစ်ဖို့ နောက် ၁၀ ရက်မှာ ဘာလုပ်မလဲ။

OK, it's one year later.

ကောင်းပြီ၊ ဒါက တစ်နှစ်အကြာမှာပါ။

The geoengineering is working, yes!

ဘူမီအင်ဂျင်နီယာာပညာက အလုပ်လုပ်နေတယ်၊ ​​ဟုတ်တယ်။

But paradoxically, trust in science is now at an all-time low.

ဒါပေမဲ့၊ ရှေ့နောက်မညီဘဲ၊ သိပ္ပံပညာအပေါ် ယုံကြည်မှုက အခုအချိန်မှာ နိမ့်နေတယ်။

People are saying there are mental and physical side effects.

စိတ်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်း ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးတွေရှိတယ်လို့ ပြောနေကြတယ်။

Is it just misinformation?

ဒါက သတင်းမှားသက်သက်လား။

What do you do to stay healthy?

ကျန်းမာနေဖို့ ဘာလုပ်ကြမလဲ။

New future.

အနာဂတ်သစ်။

OK, it's 2029 now

ကောင်းပြီ၊ အခု ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊

and your federal government has gone full-blown zero-waste authoritarian style.

ဖက်ဒရယ်အစိုးရဟာ လုံးဝ စွန့်ပစ် ပစ္စည်းမရှိတဲ့ အာဏာရှင်ပုံစံ ဖြစ်သွားပြီ။

It is now illegal to throw anything away.

အခု  စွန့်ပစ်တာတစ်ခုမှ တရားမဝင်ဘူး။

They literally took everyone's garbage cans.

သူတို့က လူတိုင်းရဲ့ အမှိုက်ပုံးတွေကို တကယ် သိမ်းသွားတယ်။

Now composting's still allowed, recycling never worked.

မြေဆွေးလုပ်တာကို ခွင့်ပြုဆဲဖြစ်ပြီး ပြန်သုံးတာက လုံးဝအလုပ်မဖြစ်ဘူး။

And garbage, you can't make any of it.

ပြီးတော့ အမှိုက်လည်း လုပ်လို့မရဘူး။

Nothing.

ဘာမှ မရတာပါ။

But there's some good news.

ဒါပေမဲ့ သတင်းကောင်းရှိတယ်။

Psychologists have invented a new word to capture the positive emotion

စိတ်ပညာရှင်တွေက အမှိုက်ကင်းတဲ့ ခေတ်မှာ ဘဝကို သတ်မှတ်တဲ့ အပြုသဘော

that defines life in a zero-waste age.

စိတ်ခံစားမှုကို ဆွဲဆောင်ဖို့ စကားလုံးအသစ်ကို တီထွင်ခဲ့တယ်။

Zerophoria.

Zerophoria ပါ။

It's a combination of joy, pride and resourcefulness.

 ဒါက ပျော်ရွှင်မှု၊ ဂုဏ်ယူမှုနဲ့ လုပ်ရည်ကြံရည်ရဲ့ ပေါင်းစပ်မှုတစ်ခုပါ။

A lightness of being that comes from wasting nothing

ဘာကိုမှ မဖြုန်းတီး၊ ခြေရာမချန်တာကနေ

and leaving no trace behind.

ဆင်းသက်လာတဲ့ ပေါ့ပါးမှုတစ်ခုပါ။

How do you react to these changes?

ဒီပြောင်းလဲမှုတွေကို ဘယ်လို တုံ့ပြန်ကြလဲ ။

Do you learn new habits, help others adapt?

အလေ့အကျင့်သစ်တွေ သင်ယူပြီး အခြားသူတွေ လိုက်ဖက်အောင်ကူညီလား။

Or do you rise up and join the pro-trash resistance?

ဒါမှမဟုတ် ထပြီး အမှိုက် ဆန့်ကျင်ရေးမှာ ပါဝင်လား။

Or become a reformer,

ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားဖြစ်ကာ

propose ways to make zero-waste society better?

အမှိုက်ကင်းတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပိုကောင်းစေဖို့ နည်းလမ်းတွေ အဆိုပြုလား။

OK, let's imagine one final future.

ကောင်းပြီ၊ နောက်ဆုံး အနာဂတ်တစ်ခုကို စိတ်ကူးကြည့်ရအောင်။

It's 2031.

ဒါက ၂၀၃၁ ခုနှစ်ပါ။

Climate migration is on the rise.

ရာသီဥတု ရွှေ့ပြောင်းမှုက မြင့်တက်လာနေတယ်။

Countries with low fertility rates

မွေးဖွားနှုန်းနိမ့်တဲ့ နိုင်ငံတွေက

are competing with each other for immigrants.

ရွှေ့ပြောင်းသူတွေအတွက် အချင်းချင်း ပြိုင်နေကြတယ်။

Governments are building climate-resilient welcome cities

အစိုးရတွေက ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်တဲ့ ကြိုဆိုရေးမြို့တွေ ဆောက်နေပြီး

and paying people to move there.

အဲဒီကို ပြောင်းဖို့ လူတွေကို ငွေပေးနေတယ်။

It's part of a new geopolitical movement called the Welcome Party.

ဒါက ကြိုဆိုရေး ပါတီဆိုတဲ့ ပထဝီ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုအသစ်ရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါ။

Up to one billion people are expected to climate-relocate

လူတစ်ဘီလီယံအထိက လာမယ့် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အကူအညီနဲ့

with assistance over the next decade.

ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ရတယ်။

You have been asked to take a personal survey

ရာသီဥတုအန္တရာယ်နဲ့ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်တွေကို

of climate risk and intention to migrate.

ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ စစ်တမ်းကောက်ယူဖို့ တောင်းဆိုထားတယ်။

The Welcome Party is collecting data

ကြိုဆိုရေး ပါတီက ဘေးကင်း၊ ညီမျှတဲ့ အစုလိုက်

to simulate and plan a safe and equitable mass climate migration.

ရာသီဥတု ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုကို တုပ၊   စီစဉ်ဖို့ အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းနေတယ်။

You have to name three climate-resilient cities

လူမှုရေးနဲ့ စီးပွားရေး အထောက်အပံ့ပေးတဲ့ ပြောင်းရွှေ့လိုတဲ့

you would be willing to move to,

ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်တဲ့

given social and economic support.

မြို့သုံးမြို့ကို အမည်ပေးရမယ်။

Which three cities do you name?

ဘယ်သုံးမြို့ နာမည်ကိုပေးမလဲ။

How prepared do you feel to consider this question?

ဒီမေးခွန်းကို စဉ်းစားဖို့ ဘယ်လို ပြင်ဆင်ထားလဲ။

ကျွန်မ ဘာလို့ ဒီစိတ်မှန်းတွေကို တင်ပြနေတာလဲ။

Why am I posing these hypotheticals?

Well, take a look at this data.

ကောင်းပြီ၊ ဒီဒေတာကိုကြည့်ပါ။

These two charts show

ဒီဇယားနှစ်ခုက သတင်းစာပညာမှာ

how often we use the words “unimaginable” and “unthinkable”

“စိတ်မကူးဝံ့ဘူး” နဲ့ “မစဉ်းစားဝံ့ဘူး” ဆိုတဲ့ စကားလုံးတွေကို ဘယ်လောက်

in our journalism.

အသုံးပြုလေ့ရှိတာကို ပြသတာပါ။

Look how common they've become.

ဒါတွေ ဘယ်လို အတွေ့များလာတာကို ကြည့်ပါ။

We are so often shocked and blindsided by how the future unfolds.

အနာဂတ်ကို မသိနိုင်တာက ကျွန်မတို့ကို   တုန်လှုပ်ပြီး မမြင်နိုင်ဖြစ်လေ့ရှိတယ်။

But it doesn't have to be that way.

ဒါပေမဲ့၊ ဒီလို ဖြစ်စရာမလိုဘူး။

At the nonprofit Institute for the Future

ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ Palo Alto က အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့

in Palo Alto, California,

Future အဖွဲ့အစည်းမှာ၊  

I help people build imagination leadership skills

ဒီနေ့ ရှင်တို့ တွေးမိတဲ့ စိတ်ကူးဖို့ ခက်တဲ့ အနာဂတ်တွေကို အသွင်တုရင်း၊

by simulating hard-to-imagine futures like you've thought about today.

စိတ်ကူး ခေါင်းဆောင်မှုစွမ်းရည်တွေ တည်ဆောက်ဖို့ လူတွေကို ကူညီပေးတယ်။

Our goal is to improve everyone's scores

ရည်ရွယ်ချက်က စိတ်ပိုင်း ပြောင်းလွယ်နိုင်စွမ်းလို

on three measures of future imagination,

အနာဂတ် စိတ်ကူးရဲ့ အတိုင်းအတာ သုံးခုအတွက်

like mental flexibility.

လူတိုင်းရဲ့ ရမှတ်တွေ တိုးစေဖို့ပါ။

On a scale of one to 10,

၁ မှတ်ကနေ ၁၀ မှတ်အထိ၊

how plausible or realistic is this future scenario?

ဒီအနာဂတ် ဖြစ်နိုင်ခြေက ဘယ်လောက် ဖြစ်နိုင်လဲ ဒါမှမဟုတ် လက်တွေ့ကျလဲ။

In other words, is it thinkable to you?

တစ်နည်းပြောရရင်၊ ကိုယ့်အတွက် စဉ်းစားဝံ့လား။

Also, realistic hope.

ဒါ့အပြင် လက်တွေ့ကျတဲ့ မျှော်လင့်ချက်ပါ။

On a scale of one to 10,

၁ မှတ်ကနေ ၁၀ မှတ်မှာ၊

how worried or excited would you be to wake up in this future?

အနာဂတ်မှာ နိုးထလာဖို့ ဘယ်လောက် စိုးရိမ် ဒါမှမဟုတ် စိတ်လှုပ်ရှားနေလဲ။

We want you to anticipate new risks,

 စွန့်စားမှုအသစ်တွေကိုသာမက၊ အပြုသဘော ကူးပြောင်းမှုအတွက်

but also opportunities for positive transformation.

အခွင့်အလမ်းတွေကိုလည်း မျှော်လင့်စေချင်တာပါ။

And finally, future power.

နောက်ဆုံးတော့ အနာဂတ် စွမ်းအားပါ။

On a scale of one to 10,

၁ မှတ်ကနေ ၁၀  မှတ်အထိ၊

how ready do you feel to help yourself and others

ဒီအနာဂတ် တကယ်ဖြစ်လာရင်၊ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်နဲ့ အခြားသူတွေကို

if this future were really to happen?

ကူညီဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်ပြီလို့ ခံစားရလား။

This is the number we see go up the most

စိတ်ကူးကို အခြေခံတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုမှာ လူတွေ

after people imagine themselves taking action in a hypothetical world.

ကိုယ်တိုင်လုပ်တာကို မြင်ယောင်ပြီးနောက်မှာ ဒါက မြင်ရတဲ့ အများဆုံးတက်နေတဲ့အရေအတွက်ပါ။

So the next time you have an instinct

ဒီတော့ နောက်တစ်ခါ “မစဉ်းစားဝံ့ဘူး”

to describe a possibility as “unthinkable” or “unimaginable,”

ဒါမှမဟုတ် “စိတ်မကူးဝံ့ဘူး”အဖြစ် ဖြစ်နိုင်ခြေကို ဖော်ပြဖို့ ဗီဇရှိတဲ့အခါ

wait.

စောင့်ပါ။

Play with that possibility instead.

ဒါအစား ဖြစ်နိုင်ခြေနဲ့ ကစားလိုက်ပါ။

Help us become a community,

ကျွန်မတို့ ရင်ဆိုင်နိုင်တယ်၊

a society that can confidently say

အရင်က စိတ်မကူးဝံ့တဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို

we can face and we can solve

အတူ ဖြေရှင်းနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်စိတ်ချစွာ

previously unimaginable challenges together.

ပြောဆိုနိုင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ အသိုက်အဝန်းဖြစ်လာဖို့ ကူညီပါ။

For us, there are no unthinkable futures.

ကျွန်မတို့အတွက်၊ မစဉ်းစားဝံ့စရာ အနာဂတ်မရှိပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)