How Play Helps a Kid’s Brain Grow | Jesse Ilhardt | TED

73,193 views ・ 2022-12-28

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma
00:05
Fifteen years ago,
0
5001
1752
လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၅ တုန်းက
00:06
I walked into a classroom as a first-year preschool teacher.
1
6795
4504
ပထမနှစ် မူကြို ဆရာတစ်ယောက်အနေနဲ့ စာသင်ခန်းထဲကို ဝင်သွားခဲ့တယ်။
00:11
Ambitious and eager to impress,
2
11341
2502
ရည်မှန်းချက်ကြီးပြီး အထင်ကြီးဖို့ စိတ်ထက်သန်နေတဲ့
00:13
I created this Excel document
3
13885
2419
ကျွန်မက ကျောင်းသားတွေအတွက် အရေးပါဆုံးလို့
00:16
to track the things I thought mattered most for my students:
4
16346
4421
ကျွန်မ ယူဆတဲ့ စာလုံးတွေ၊ နံပါတ်တွေ၊ ပုံသဏ္ဍာန်တွေနဲ့ အရောင်တွေကို
00:20
letters, numbers, shapes and colors.
5
20767
3837
ခြေရာခံဖို့ ဒီ Excel စာရွက်စာတမ်းကို ဖန်တီးခဲ့တယ်။
00:25
Looking back, though, with what I know now,
6
25313
2753
ဒါပေမဲ့၊ ပြန်ကြည့်ရင်တော့၊ အခု ကျွန် သိထားတာနဲ့ဆို၊
00:28
I wish I wouldn't have bothered with Excel or rote memorization.
7
28108
3962
Excel ဒါမှမဟုတ် အလွတ်ကျက်မှတ်တာနဲ့ ဒုက္ခပေးခဲ့မိမှာ မဟုတ်ဘူး။
00:32
I wish instead I had leveraged the power of brain-building interactive play.
8
32654
5881
ဒါအစား ဦးနှောက် တည်ဆောက် အပြန်လှန်ဆက်သွယ် ကစားတာရဲ့ အစွမ်းကို အားပေးခဲ့မိမှာပါ။
00:40
For years, we’ve known
9
40412
1668
ကစားနည်း အခြေပြု သင်ယူရေးက
00:42
that play-based learning is far superior to rote memorization.
10
42080
4755
အလွတ်ကျက်မှတ်တညထက် ပိုကောင်းတာကို ကျွန်မတို့ သိထားတာ နှစ်များစွာရှိပါပြီ။
00:47
Harvard's Center on the Developing Child tells us,
11
47460
2920
မရေနိုင်တဲ့ အခြားအဖွဲ့အစည်းတွေအပြင်၊ ဟားဗတ်ရဲ့
00:50
as well as countless other institutions,
12
50422
2752
ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ကလေး ဗဟိုက ကျွန်မ တို့ကို ပြောပြတာက၊
00:53
that play, and especially the back and forth interactions,
13
53216
4338
ကစားတာ၊ အထူးသဖြင့်၊ အတူ ကစားတဲ့အခါ၊ ကလေးတွေနဲ့ လူကြီးတွေကြား
00:57
the serve and return,
14
57554
1752
ရှေ့၊ နောက် တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်တာတွေ၊
00:59
the alternating comments, questions, gestures
15
59347
3420
အပေး အယူလုပ်တာတွေ၊ တစ်လှည့်စီ မှတ်ချက်ပေးတာတွေ၊
01:02
between children and adults when they play together,
16
62809
3462
မေးခွန်းတွေ ကိုယ်ဟန်အမူအရာတွေက ကလေးဦးနှောက်မှာ
01:06
that's what helps build neural connections in the child's brain.
17
66313
3670
အာရုံကြော ဆက်သွယ်မှုတွေကို တည်ဆောက်ဖို့ အထောက်အကူပြုတယ်ဆိုတာပါ။
01:10
And in particular, they build the brain's prefrontal cortex.
18
70567
4046
အထူးသဖြင့်၊ ဒါတွေက ဦးနှောက်ရဲ့ အရှေ့ပိုင်း အလွှာကို တည်ဆောက်တာပါ။
01:15
That's the executive control center of the brain.
19
75030
2794
ဒါက ဦးနှောက်ရဲ့ စီမံခန့်ခွဲရေး ထိန်းချုပ်မှု ဗဟိုပါ။
01:18
The part that manages emotions, solves problems, makes plans --
20
78116
5130
စိတ်ခံစာ’မှုတွေကို စီမံတဲ့ ဒီအပိုင်းက ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းတယ်၊ အစီအစဉ်တွေ ချတယ်၊
01:23
all things that children have to do when they play.
21
83288
3337
ကလေးတွေ ကစားတဲ့အခါ လုပ်ရမယ့် အရာအားလုံးဆိုပါတော့။
01:27
So when we think of it that way, play is actually hard work.
22
87375
4421
ဒီတော့ ဒီလို တွေးလိုက်ရင်၊ ကစားတာဟာ တကယ့်ကို ခက်ခဲတဲ့ အလုပ်ပါ။
01:32
If learning is like a workout for the brain,
23
92631
3044
သင်ယူတာက ဦးနှောက်အတွက် လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုလိုဆိုရင်၊
01:35
then play-based learning is the heavy lifting.
24
95675
3587
ကစားတာ အခြေပြု သင်ယူတာက အလေးမတာပါ။
01:39
And just as heavy lifting builds muscle,
25
99262
2961
အလေးမတာက ကြွက်သားကို တည်ဆောက်သလိုပဲ၊
01:42
play-based learning builds the brain's architecture.
26
102265
3253
ကစားတာ အခြေပြု သင်ယူတာက ဦးနှောက်ရဲ့ ဗိသုကာပုံစံကို တည်ဆောက်ပေးတယ်။
01:46
So then where do us as grown-ups come in?
27
106519
2586
ဒီတော့ အရွယ်ရောက်သူတွေအနေနဲ့ ဘယ်မှာ ပါဝင်လာသလဲ။
01:49
It's those interactions when a child says something
28
109439
3212
ဒါက ကလေးတစ်ယောက်က တစ်ခုခု ပြောပြီး မိဘ ဒါမှမဟုတ် ဆရာတစ်ယောက်က
01:52
and a parent or teacher says something back,
29
112692
2711
တစ်ခုခု ပြန်ပြောတဲ့အခါ၊ အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုတွေပါ၊
01:55
those interactions help the child to persist, to stick with their plan,
30
115445
4463
ဒီအပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုတွေ ကလေးကို ဇွဲမလျှော့ဖို့၊ အစီအစဉ်ကို စွဲမြဲနေဖို့၊
01:59
to keep rebuilding the block tower each time it falls.
31
119949
3838
လဲကျသွားတိုင်း၊ မျှော်စင်ကို ဆက်ပြီးပြန်တည်ဆောက်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။
02:04
So it's the play paired with the adult interactions.
32
124621
3879
ဒီတော့ ဒါက လူကြီး အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်မှုတွေနဲ့ တွဲဖက်ထားတဲ့ ကစားနည်းပါ။
02:08
It's like superfood for the brain.
33
128541
2670
ဒါက ဦးနှောက်အတွက် အကောင်းစား အစာလိုပါ။
02:12
The research community in supportive play is so resounding,
34
132170
3837
ထောက်ပံ့ပေးတဲ့ ကစားမှုထဲက သုတေသန အသိုင်းအဝိုင်းက ထူးကဲလွန်းတော့
02:16
I would expect to see children in nearly every household,
35
136007
3796
အိမ်ထောင်စုတိုင်းနီးပါး၊ မူကြိုကျောင်းနဲ့ သူငယ်တန်းကျောင်း စာသင်ခန်းတိုင်းမှာ
02:19
every preschool and kindergarten classroom
36
139844
2086
နိုးနေတဲ့ အချိန်အများစုမှာ ကလေးတွေ
02:21
playing for most of their waking hours.
37
141930
2836
ကစားနေကြတာကို တွေ့ရမယ်လို့ ကျွန်မ မျှော်လင့်မိတယ်။
02:24
But that's far from reality.
38
144808
2002
ဒါပေမဲ့ ဒါက တကယ့်အဖြစ်နဲ့ တစ်ခြားစီပါ။
02:26
We don't see widespread uptake of play among parents or teachers,
39
146810
5171
မိဘတွေ ဒါမှမဟုတ် ဆရာတွေကြားမှာ ကစားတာကို ကျယ်ကျယ်ပြန့် လက်ခံတာကို မတွေ့ရဘဲ၊
02:32
and sometimes we even see resistance.
40
152023
2836
တစ်ခါတလေ ခုခံမှုကိုတောင် တွေ့ရပါတယ်။
02:35
So what's going on?
41
155610
1502
ဒီတော့ ဘာတွေ ဖြစ်နေတာလဲ။
02:37
What's driving us as parents and teachers to ignore the overwhelming research
42
157487
5547
ကစားတာနဲ့ပတ်သက်ရင် သောင်းသောင်းဖြဖြရှိတဲ့ သုသေသနကို လျစ်လျူရှုဖို့ မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေ
02:43
when it comes to play?
43
163076
1710
အနေနဲ့ ကျွန်မတို့ကို ဘာက လှုံ့ဆော်ပေးနေတာလဲ။
02:46
After years of teaching preschool, coaching teachers, coaching parents
44
166037
5089
မူကြိုကျောင်းမှာ သင်တာ၊ ဆရာတွေ၊ မိဘတွေကို နည်းပြပေးတာနဲ့ ကိုယ့်တိုင်အုပ်ထိန်းတာကို
02:51
and analyzing my own parenting,
45
171167
2461
ဆန်းစစ်ပြီးနောက် နှစ်များစွာအကြာမှာ
02:53
I've realized our best intentions are getting in the way.
46
173670
3837
ကျွန်မတို့ရဲ့ အကောင်းဆုံး ရည်ရွယ်ချက်တွေက အဟန့်အတားဖြစ်နေတာကို သိလာရတယ်။
02:58
We live in a comparison culture,
47
178508
3003
ကျွန်မတို့ဟာ နှိုင်းယှဉ်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမှာ နေထိုင်ကြတာပါ၊
03:01
and we worry that our child won't be good enough.
48
181553
3211
ကျွန်မတို့ရဲ့ ကလေးဟာ တော်သင့်သလောက် တော်မှာမဟုတ်ဘူး၊
03:04
Won't be good enough for the soccer team,
49
184806
2336
ဘောလုံးအသင်းအတွက် တော်သင့်သလောက် တော်မှာမဟုတ်ဘူး။
03:07
won't be ready for kindergarten,
50
187183
2002
သူငယ်တန်းအတွက် အဆင်သင့်မဖြစ်ဘူး၊
03:09
won't be as smart as their classmates.
51
189227
2294
အတန်းဖော်တွေလောက် တော်မှာမဟုတ်ဘူးလို့စိုးရိမ်နေကြတယ်။
03:12
And we worry that if our child doesn't measure up,
52
192313
4004
ကျွန်မတို့ကလေးက သူများတွေလို မတော်ဘူးဆိုရင်၊
03:16
it will be our fault.
53
196317
1710
ကျွန်မတို့ရဲ့အပြစ်ဖြစ်မယ်လို့ စိုးရိမ်ကြတယ်။
03:19
Our hyperfocus on our children and our students’s success is backfiring.
54
199279
5714
ကလေးတွေနဲ့ ကျောင်းသားတွေရဲ့အောင်မြင်မှုကို အာရုံစိုက်လွန်တာက မျှော်လင့်သလိုမဖြစ်တာပါ။
03:25
And it's exacerbated by two forces I see impacting
55
205452
4087
ဒါက မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေရဲ့ အများစုကို သက်ရောက်နေတယ်လို့
03:29
the large majority of parents and teachers.
56
209581
2836
ကျွန်မ မြင်တဲ့ အင်အား နှစ်ခုကြောင့် ပိုဆိုးလာတယ်။
03:33
First, the need for immediate gratification
57
213084
3462
ပထမအချက်က၊ လက်ငင်း အားရကျေနပ်မှုနဲ့
03:36
and quick results.
58
216588
1293
အမြန် ရလဒ်တွေအတွက် လိုအပ်မှုပါ။
03:38
And second, our own discomfort with play,
59
218465
3211
ဒုတိယအချက်က၊ ကစားတာနဲ့ စိတ်မသက်မသာဖြစ်တာက၊
03:41
either because we don't have the time or energy,
60
221676
3087
ကျွန်မတို့မှာ အချိန် ဒါမှမဟုတ် စွမ်းအား မရှိလို့
03:44
or because we just don't know how to play anymore.
61
224804
2503
ဒါမှမဟုတ် ဘယ်လိုကစားရမယ်ဆိုတာ မသိတော့လို့ပါ။
03:48
On the topic of immediate gratification,
62
228349
2002
လက်ငင်း အားရနပ်မှုအကြောင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး
03:50
I think back to that Excel document I created as a first-year teacher.
63
230393
4213
ပထမနှစ် ဆရာအဖြစ် ကျွန်မဖန်တီးခဲ့တဲ့ Excel စာရွက်စာတမ်းကို ပြန်သတိရမိတယ်။
03:55
That document was the manifestation of my anxiety,
64
235356
4672
အဲဒီစာရွက်စာတမ်းက ကျွန်မ ပူပန်မှုရဲ့ သရုပ်သကန်ဖြစ်ခဲ့တယ်၊
04:00
because often when we feel anxious or out of control,
65
240069
3337
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပူပန်တာ ဒါမှမဟုတ် ထိန်းချုပ်လို့မရတော့တဲ့အခါ၊
04:03
we revert back to what we can control.
66
243448
2669
ကျွန်မတို့ဟာ ကိုယ်ထိန်းချုပ်နိုင်တာဆီ ပြန်လှည့်ကြတယ်။
04:06
For parents and teachers,
67
246743
1501
မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေအတွက်တော့
04:08
we often revert to fact-based teaching
68
248286
3045
ကျွန်မတို့ရဲ့ အားထုတ်မှုတွေကို အတည်ပြုပေးတဲ့ လက်ငင်းရလဒ်
04:11
because we see pretty immediate results that affirm our efforts.
69
251372
3921
အတော်အတန်ကို မြင်ရတာကြောင့် အချက်အလက် အခြေုပြု သင်ကြားရေးဆီ ပြန်လှည့်လေ့ရှိတယ်။
04:15
Whereas we can't see the connections in the child's brain
70
255752
3378
တကယ်တော့ နောက်ဆုံး လှုပ်နေတဲ့မျှော်စင်ကို ပြိုမသွားအောင် သူတို့ လုပ်တဲ့အခါ၊
04:19
that fire when they finally get that wobbly block tower to stay standing.
71
259172
4838
နိုးကြွနေတဲ့ ကလေး ရဲ့ ဦးနှောက်ထဲက ဆက်သွယ်မှုတွေကို ကျွန်မတို့ မမြင်ရဘူးပေါ့။
04:25
The immediate result of something like our child learning a new letter,
72
265094
4463
စာလုံးအသစ်တစ်ခု သင်ယူနေတဲ့ ကလေးလို တစ်ခုခုရဲ့ လက်ငင်း ရလဒ်က
04:29
it gives us this dopamine rush that then sets off a flywheel effect
73
269557
4296
ဒိုပါမင် ဆောင့်တက်လာစေပြီး ဟန်ချက်ဘီး သက်ရောက်မှု စတင်စေတာတာ
04:33
because as we see and feel the results of our work more and more,
74
273895
5047
ကျွန်မတို့ဟာ လုပ်ဆောင်မှု ရလဒ်တွေကို ပိုပြီး တွေ့မြင်၊ ခံစားရတော့၊
04:38
we subconsciously begin to prioritize that type of teaching.
75
278983
4213
ဒီသင်ကြားမှုမျိုးကို သတိမထားမိဘဲ စတင်ဦးစားပေးကြတာကြောင့်ပါ။
04:44
Recently, my staff was coaching a group of school principals
76
284364
3712
မကြာသေးခင်က ကျွန်မရဲ့ ဝန်ထမ်းတွေက ကစားတာရဲ့ အရေးပါမှုအကြောင်း
ကျောင်းအုပ်ကြီး တစ်ဖွဲ့ကို လေ့ကျင့်ပေးနေခဲ့တယ်။
04:48
on the importance of play.
77
288117
1544
04:50
And one of the principals said
78
290203
2461
ကျောင်းအုပ်ကြီး တစ်ယောက်က
04:52
that his teachers just weren't on board.
79
292664
3003
သူ့ဆရာတွေက သဘောမတူကြဘူးလို့ ပြောတယ်။
04:55
They said their students are too far behind to play.
80
295708
3587
သူတို့က ကျောင်းသားတွေဟာ ကစားဖို့ နောက်ကျလွန်းနေပြီလို့ ပြောခဲ့ကြတယ်။
05:00
And those well-intentioned teachers,
81
300213
2169
ဒီစိတ်ရင်းကောင်းတဲ့ ဆရာတွေက
05:02
they were equating academic learning that their students needed
82
302423
4130
သူတို့ရဲ့ ကျောင်းသားတွေ လိုအပ်တဲ့ ပညာရေးဆိုင်ရာ သင်ယူမှုကို လျင်မြန်၊
05:06
with methods that would show quick, concrete results.
83
306594
3420
ခိုင်မာတဲ့ ရလဒ်တွေ ပြသမယ့် နည်းလမ်းတွေနဲ့ တန်းတူပြုနေတာပါ။
05:10
They felt really proud and accomplished
84
310723
2044
သူတို့က ကျောင်းသား မိဘတွေနဲ့ စကားပြောတဲ့အခါ၊
05:12
when they could talk to the students' parents
85
312767
2127
ဒီလမှာ ကလေးတွေက စာလုံးတွေနဲ့ နံပါတ်တွေ ဘယ်လောက်
05:14
and say how many letters and numbers they learned that month.
86
314936
3295
သင်ယူခဲ့တာကို ပြောနိုင်တဲ့အခါ ဂုဏ်ယူပြီး ပြီးမြောက်တယ်လို့ ခံစားရတယ်။
05:18
Because we as parents and teachers,
87
318731
2044
ဘာလို့လဲဆိုတော့ မိဘတွေ၊ ဆရာတွေအနေနဲ့
05:20
we share this universal desire for our kids to do well.
88
320775
4838
ကလေးတွေ စာကောင်းကောင်းလုပ်ဖို့ ဒီအများလက်ခံတဲ့ ဆန္ဒက တူညီနေလို့ပါ။
05:25
And we will pour our energy and resources into making that happen.
89
325655
3921
ဒီလိုဖြစ်အောင် ကျွန်မတို့ရဲ့ စွမ်းအင်နဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို သွန်ချပေးမှာပါ။
05:29
And that's showing up in our spending habits.
90
329617
2503
ဒါက ကျွန်မတို့ရဲ့ သုံးစွဲမှု အလေ့အထတွေထဲမှာ ပေါ်နေတာပါ။
05:32
Marketers are preying on it as they advertise the latest and greatest toys,
91
332662
5255
စျေးကွက်ဖော်သူတွေက သင့်ကလေး စာဖတ်တတ်အောင် သင်ပေးဖို့ဆိုတဲ့ နောက်ဆုံးပေါ် အကောင်းဆုံး
05:37
flashcards, iPad apps for brain development,
92
337959
3295
ကစားစရာတွေ၊ သင်ထောက်ကူတွေ၊ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် iPad အက်ပ်တွေ၊
05:41
even kits that claim to teach your baby to read.
93
341296
4254
ပစ္စည်းကိရိယာတွေကိုတောင် ကြော်ငြာရင်း ဒါကို အမြတ်ထုတ်နေတာပါ။
05:45
Seriously, babies.
94
345592
1501
ကလေးငယ်တွေအတွက် စိုးရိမ်စရာပါ။
05:47
And because we worry that our kids won't measure up, we fall prey to that.
95
347510
4421
ကလေးတွေ သူများလို မတော်မှာကို စိုးရိမ်တာ ကြောင့်၊ ဒါရဲ့ သားကောင် ဖြစ်သွားတာပါ။
05:52
The global market for educational toys surpassed 68 billion dollars in 2021
96
352640
6590
ပညာရေးဆိုင်ရာ ကစားစရာတွေအတွက် ကမ္ဘာ့ ဈေးကွက်က ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ဒေါ်လာ ၆၈ ဘီလီယံ
05:59
and is projected to reach 132 billion by 2028.
97
359272
4671
ကျော်လွန်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၈ ခုနှစ်မှာ ၁၃၂ ဘီလီယံအထိ ရောက်ရှိဖို့ ခန့်မှန်းထားတယ်။
06:04
But those smart toys,
98
364861
1626
ဒါပေမဲ့ ဒီစမတ် ကစားစရာတွေက
06:06
they're a far cry from the interactive,
99
366487
2628
အစောပိုင်းက ကျွန်မပြောခဲ့တဲ့
06:09
playful learning that I was talking about earlier.
100
369157
3003
အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်ရေး၊ ဆော့တတ်တဲ့ သင်ယူမှုနဲ့ တစ်ခြားစီပါ။
06:12
That type of learning, the real gold standard of early education,
101
372577
4379
ဒီလို သင်ယူမှုမျိုး၊ အစောပိုင်း ပညာရေးရဲ့ ရွှေစံနှုန်းက
06:16
it's not immediate.
102
376998
1376
လက်ငင်း မဟုတ်ဘူး။
06:18
It takes time and it doesn't lend itself to a checklist or an Excel document.
103
378374
5339
ဒါက အချိန်ယူပြီး စစ်ဆေးစရာစာရင်း ဒါမှမဟုတ် Excel စာရွက်စာတမ်း တစ်ခုနဲ့ မသင့်တော်ဘူး။
06:25
The second force I see negatively impacting play-based learning
104
385298
4212
ကစားနည်း အခြေပြု သင်ယူမှုကို အပျက်သဘော သက်ရောက်စေတဲ့ ဒုတိယ အင်အားကတော့
06:29
is that we, as grown ups, parents and teachers,
105
389510
3671
ကျွန်မတို့၊ အရွယ်ရောက်သူတွေ၊ မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေအနေနဲ့၊ ကစားနည်း အခြေပြု သင်ယူမှုက
06:33
just don't always like hearing that play-based learning
106
393181
3962
ကျွန်မတို့တချို့ကို လိုအပ်နိုင်တာကို အမြဲတမ်းတော့
06:37
might require some of us.
107
397143
1835
မကြားချင်ကြဘူးလို့ဆိုတာပါ။
06:39
Because that means it will take time,
108
399520
2211
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒါက ကျွန်မတို့မှာ ရှိတယ်လို့
06:41
energy and skills that we don't think we have.
109
401773
3795
မထင်တဲ့အချိန်၊ စွမ်းအင်နဲ့ကျွမ်းကျင်မှုတွေ လိုလိမ့်မယ်လို့ ဆိုလိုတာကြောင့်ပါ။
06:46
But not only is it worth our time, it can be done in really small doses.
110
406152
4755
ဒါပေမဲ့ အချိန်နဲ့ ထိုက်တန်ရုံမက၊ သေးငယ်တဲ့ ပမာဏလေးတွေနဲ့ လုပ်နိုင်ပါတယ်။
06:51
So take this simple example of bath time.
111
411491
2586
ဒါကြောင့် ရေချိုးချိန်ရဲ့ ရိုးရှင်းတဲ့ ဥပမာကို ကြည့်ပါ။
06:54
If I'm a busy mom who has a few extra dollars to spend,
112
414452
4004
သုံးဖို့ ဒေါ်လာအနည်းငယ် ပိုရှိတဲ့ အလုပ်များတဲ့ မိခင်ဖြစ်တဲ့ ကျွန်မဆိုရင်၊
06:58
I might pop my kiddo into the tub,
113
418498
2335
ကျွန်မရဲ့ကလေးကို ရေချိုးကန်ထဲမှာ ထည့်တယ်၊
07:00
remember that buying bath toys has been on my never-ending mental to-do list
114
420875
4880
ရေချိုး ကစားစရာတွေ ဝယ်တာက သီတင်းပတ်တွေချီ ကျွန်မရဲ့ မဆုံးတဲ့ စိတ်အလုပ်စာရင်းမှာ
07:05
for weeks,
115
425797
1126
ရှိနေတာကိုတော့ သတိရပါ၊
07:06
so I whip out my phone
116
426965
1251
ဒီတော့ ဖုန်းကို ဆတ်ခနဲထုတ်၊
07:08
and I use that five minutes to go over to Amazon
117
428257
2878
အမေဇုန်ကိုသွားကာ ထိပ်တန်း ရေချိုး ကစားစရာတွေ ဝယ်ဖို့
07:11
and buy the top-rated bath toys.
118
431177
2211
အချိန် ငါးမိနစ်ကြာတယ်။
ဒီရေချိုး ကစားစရာတွေက ကလေးအတွက် အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ ပြောဖို့ လာတာမဟုတ်ဘူး။
07:14
And I'm not here to say that those bath toys are harmful for your child.
119
434055
4338
07:18
They're not.
120
438768
1168
အန္တရာယ်မရှိပါဘူး။
07:19
But you're busy.
121
439978
1167
ဒါပေမဲ့ ရှင်တို့က အလုပ်များတယ်လေ။
07:21
So what you do with that five to 10 minutes, it matters.
122
441187
4379
ဒီတော့ ငါးမိနစ်ကနေ ၁၀ မိနစ်အထိ ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတာက အရေးကြီးတာပါ။
07:25
And you know what would be way better than scrolling Amazon
123
445608
3879
အမေဇုန်မှာ ထက်အောက်ရွှေ့တာထက် ပိုကောင်း ပြီး ရေချိုး ကစားစရာတွေထက်တောင်
07:29
and even better than those bath toys?
124
449529
2169
ပိုကောင်းမယ့် နည်းလမ်း သိကြလား။
07:32
Three things that I can almost guarantee you have in your home.
125
452073
3337
ရှင်တို့အိမ်မှာ ရှိတယ်လို့ ကျွန်မ အာမခံနိုင်သလောက်ဖြစ်တဲ့ အရာသုံးခုပါ။
07:36
Measuring cups,
126
456035
1418
ခြင်တွယ်တဲ့ ခွက်တွေ၊
07:37
kitchen sponges and you.
127
457495
2336
မီးဖိုချောင် ရေမြှုပ်တွေနဲ့ ရှင်တို့ပါ။
07:40
Because a couple household materials dropped into the bathtub,
128
460415
5255
ဘာလို့လဲဆိုတော့ အိမ်သုံးပစ္စည်း တစ်ခုနှစ်ခုက ရေချိုးကန်ထဲ ကျသွားပြီး
07:45
and this mundane routine
129
465712
2460
ဒီသာမန် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်က ပျော်စရာဖြစ်လာကာ
07:48
becomes fun and surprisingly energizing bonding time
130
468214
4630
ရှင်နဲ့ ရှင့်ကလေးအတွက် အံ့ဩလောက်အောင် အားရှိတဲ့ ပေါင်းစည်းချိန်
07:52
for you and your child.
131
472885
1752
ဖြစ်လာတာကြောင့်ပါ။
07:54
And bonus,
132
474637
1210
အပိုဆုက
07:55
instead of the manufacturer-designed toy telling your child how to play,
133
475888
5381
ကလေးကို ကစားနည်း ပြောပြတဲ့ ထုတ်လုပ်သူ ဒီဇိုင်းဆွဲထားတဲ့ ကစားစရာအစား၊
08:01
your child's brain has to do the heavy lifting.
134
481310
2962
ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်က အလေးမတာကို လုပ်ဖို့လိုတာပါ။
08:04
And that's that superfood for the brain.
135
484772
2503
ဒါက ဦးနှောက်အတွက် အကောင်းစား အစာပါ။
08:08
Now, over the past 10 years coaching parents,
136
488526
3378
ကဲ၊ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်ကျော်တုန်းက မိဘတွေကို နည်းပြပေးနေရင်း၊
08:11
I have heard over and over again
137
491946
2795
မိဘတွေဟာ သူတို့အလုပ်၊ အုပ်ထိန်းမှုမှာ
08:14
that parents don't feel good enough at their job, at parenting.
138
494741
3878
တော်သင့်သလောက် မတော်ဘူးလို့ ထပ်တလဲလဲ ကြားခဲ့ရတယ်။
နောက်ပြီး ကျွန်မတို့အပေါ် ဖိအားတွေက အများကြီးပါ၊
08:19
And there's so much pressure on us,
139
499495
1877
08:21
and sometimes it feels like we're supposed to innately know
140
501372
3253
တစ်ခါတလေ ကြမ်းပြင်ပေါ် လှဲချပြီး ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်ကို ဘယ်လို
08:24
how to get down on the floor and build our baby's brains.
141
504625
3003
တည်ဆောက်ရမလဲဆိုတာကို အလိုလို သိသင့်လို့ ခံစားရတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ
08:28
And over the past few years,
142
508171
1376
08:29
the social media world has exploded
143
509547
2419
လူမှု မီဒီယာ လောကက မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေအတွက်
08:32
with even more advice for parents and teachers.
144
512008
3670
ပိုများတဲ့အကြံဉာဏ်တွေနဲ့တောင် တစ်ဟုန်ထိုးဖြစ်ခဲ့တယ်။
08:35
How to affirm children's feelings but still set clear boundaries.
145
515720
3628
ကလေးတွေရဲ့ ခံစားချက်တွေကို အတည်ပြုပုံက ရှင်းလင်းတဲ့ နယ်နိမိတ်တွေ သတ်မှတ်တုန်းပါ။
08:39
15 ways to use a cardboard box in your classroom.
146
519390
3462
စာသင်ခန်းထဲက ကတ်ထူဘူးကို အသုံးပြုနိုင်တဲ့ နည်းလမ်း ၁၅ ခုပါ။
08:42
And DIY Halloween costumes that are sure to win the school costume contest.
147
522894
4713
ကျောင်းဝတ်စုံပြိုင်ပွဲမှာ ဆုရမှာ သေချာတဲ့ ကိုယ်တိုင်လုပ် Halloween ဝတ်စုံတွေ။
ကျွန်မက ဒါတွေကို သွက်သွက်လက်လက် ရွတ်ပြတဲ့အခါ၊
08:48
And as I rattle those off,
148
528316
1626
08:49
I could just imagine the rolling eyes from parents and teachers,
149
529984
4505
မျက်လုံး အဝိုင်းသားဖြစ်နေတဲ့ မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေကို စိတ်ကူးကြည့်ရုံဖြစ်ပြီး
08:54
and I share that frustration.
150
534530
2419
ဒီစိတ်ပျက်မှုကို ကျွန်မ မျှဝေလိုက်တယ်။
08:56
Because sometimes all the chatter
151
536991
2544
ဘာလို့လဲဆိုတော့ တစ်ခါတစ်ရံ စကားစမြည်ပြောတာအားလုံးက
08:59
only makes us feel more pressured to get it right.
152
539577
4046
တိတိကျကျ နားလည်ဖို့ ပိုဖိအားပေးခံရတယ်လို့ပဲခံစားစေတာကြောင့်ပါ။
09:04
When it comes to our children's learning, though,
153
544665
2378
ကလေးတွေရဲ့ သင်ယူမှုနဲ့ပတ်သက်လာတဲ့အခါ
09:07
we don't have to be the perfect Etsy parent
154
547085
2919
ကျွန်မတို့ဟာ ခြောက်ပစ်ကင်း Etsy မိဘ ဒါမှမဟုတ်
09:10
or the perfect Pinterest teacher.
155
550004
2211
ခြောက်ပစ်ကင်း Pinterest ဆရာ ဖြစ်စရာမလိုဘူး။
09:12
We have to prioritize interactions and be OK with them being imperfect.
156
552548
5172
အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုတွေကို ဦးစားပေးပြီး၊ အပြစ်အနာအဆာဖြစ်နေသူတွေနဲ့ အဆင်ပြေရမှာပါ။
09:18
Because it may seem silly to admit that we don't feel good
157
558346
3503
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကလေးတွေနဲ့ ကစားရတာ အားရကျေနပ်မှု မရှိဘူးဆိုတာကို
09:21
at playing with our kids,
158
561891
1919
ဝန်ခံတာက ကလေးကလားဆန်ပုံရပေမဲ့
09:23
but as adults, it's not always intuitive.
159
563810
2585
လူကြီးတွေအနေနဲ့၊ ဒါဟာ အမြဲတမ်း အလိုလိုသိနေတာ မဟုတ်လို့ပါ။
09:26
Sure, most of us played a lot when we were little.
160
566938
2752
အများစုဟာ ငယ်ငယ်က အတော်များများ ကစားခဲ့ကြတာ သေချာပါတယ်။
09:29
We'd tie the blankets around their neck
161
569732
1877
လည်ပင်းမှာ စောင်တွေကို ချည်ပြီး
09:31
and bound around the house like superheroes.
162
571609
2586
စူပါဟီးရိုးတွေလို အိမ်ပတ်လည်မှာ ခုန်ပေါက်ပြေးလွှားကြတယ်။
09:34
But as we grew up, that type of play wasn't encouraged anymore.
163
574737
4338
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ ကြီးပြင်းလာတော့၊ ဒီကစားနည်းမျိုးကို အားမပေးတော့ဘူး။
09:39
And just as with any skill that we don't use,
164
579117
2961
ကျွန်မတို့ မသုံးတဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတစ်ခုခုလိုပဲ
09:42
we risk losing it.
165
582078
1460
ဒါကို ဆုံးၡုံးခံလိုက်ကြတယ်။
09:45
A couple months ago, my colleague and I,
166
585039
3545
လွန်ခဲ့တဲ့လ အနည်းငယ်က ကျွန်မရဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်နဲ့ ကျွန်မဟာ
09:48
we were leading a workshop for parents and teachers.
167
588626
3420
မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေအတွက် အလုပ်ခွင် ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို ဦးဆောင်နေခဲ့ကြတယ်။
09:52
And we brought materials like shaving cream
168
592380
2878
ကျွန်မတို့က မုတ်ဆိတ်ရိတ် အမြှုပ်၊ ပလတ်စတစ် စုပ်တံတွေ၊
09:55
and plastic straws and buttons
169
595299
3379
ကြယ်သီးတွေ၊
09:58
and pipe cleaners
170
598719
1377
ပိုက်သန့်ရှင်းရေးပစ္စည်းတွေ ယူလာပြီး
10:00
and just asked the parents and teachers to play,
171
600096
2878
မိဘတွေနဲ့ ဆရာတွေကို
10:03
to create.
172
603015
1293
ကစားဖို့ ဖန်တီးခိုင်းတယ်။
10:04
Everyone froze.
173
604642
1668
လူတိုင်း မှင်တက်သွားကြတယ်။
10:06
Then, slowly but surely, people started to create.
174
606894
3671
ဒီနောက် ဖြည်းဖြည်းဆိုပေမဲ့၊ တကယ့်ကိုပဲ လူတွေက စတင်ဖန်တီးလာခဲ့ကြတယ်။
10:10
And by the end of the session,
175
610606
1752
အစီအစဉ် အဆုံးပိုင်းမှာ
10:12
their faces were lighting up as they shared their creations
176
612400
4296
သူတို့ရဲ့ ဖန်ဆင်းတီးထားတာတွေကို အုပ်စုရဲ့ ကျန်တဲ့လူတွေနဲ့ ဝေမျှတဲ့အခါ
10:16
with the rest of the group.
177
616696
1501
မျက်နှာတွေက ရွှင်ပျသွားခဲ့တယ်။
10:18
And it reminded me that as adults,
178
618739
2420
လူကြီးတွေအနေနဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ တိတိကျကျ
10:21
we have to let go of our expectation that we get it right.
179
621200
4588
နားလည်ရမယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်ကို စွန့်လွှတ်ဖို့လိုတာကို ဒါက သတိရစေတာပါ။
10:26
Because if we opt out of play,
180
626873
4671
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကလေးတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်
10:31
based on what we know about how important our interactions are
181
631586
4337
ကျွန်မတို့ရဲ့ အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုတွေက အရေးကြီးပုံကို အခြေခံပြီး
10:35
to children's development,
182
635965
2085
ကစားဖို့ ရွေးချယ်မယ်ဆိုရင်၊
10:38
if we opt out of play,
183
638050
2044
ဒီမှာ သူတို့ရဲ့ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်
10:40
it has major implications for their brain development.
184
640136
3670
အဓိက ဂယက်ရိုက်မှုတွေ ရှိတာကြောင့်ပါ။
10:45
Now I know that finding the energy
185
645641
2503
ကလေးတွေနဲ့ ကျောင်းသားတွေနဲ့အတူ ကစားဖို့
10:48
to play with our kids and students can be hard.
186
648144
3170
စွမ်းအင်ရှာတာက ခက်နိုင်တာ ကျွန်မ သိပါတယ်။
10:51
Even in small doses,
187
651314
1793
သေးငယ်တဲ့ ပမာဏလေးတွေမှာတောင်၊
10:53
it takes our undivided attention.
188
653107
2211
ကျွန်မတို့ရဲ့ အပြည့်အဝ အာရုံစိုက်မှု လိုအပ်ပါတယ်။
10:55
But it’s so worth it.
189
655818
2252
ဒါပေမဲ့ ဒါက သိပ်ကိုထိုက်တန်ပါတယ်။
10:58
Because in all my experience and research,
190
658070
2753
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မရဲ့ အတွေ့အကြုံနဲ့ သုတေသနအားလုံးမှာ၊
11:00
I haven't found any evidence
191
660865
2169
ကျောင်းမုန့် ရောင်းဖို့အတွက်
11:03
that making the homemade cookies for the school bake sale
192
663075
3754
အိမ်လုပ် ကွတ်ကီးတွေ လုပ်တာက ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်
11:06
matters for your child's brain development.
193
666829
2586
အရေးပါတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတစ်ခုမှ မတွေ့ရလို့ပါ
11:10
I haven't found any evidence that sewing that winning Halloween costume
194
670249
4505
ဆုရ Halloween ဝတ်စုံက သူတို့ ကျောင်းမှာ စာကောင်းကောင်းလုပ်မယ်ဆိုတဲ့
11:14
means they'll do well in school.
195
674795
1836
အထောက်အထားတစ်ခုမှ ကျွန်မ မတွေ့ရလို့ပါ။
11:17
But what does matter
196
677798
1919
ဒါပေမဲ့ အရေးပါတာက
11:19
is that the interactions leave space
197
679759
3086
အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုတွေက ကလေးကို
11:22
for your child to learn, to persist, to play, to experiment.
198
682887
5714
သင်ယူဖို့၊ ဇွဲရှိဖို့၊ ကစားဖို့၊ လက်တွေ့စမ်းသပ်ဖို့ နေရာ ချန်ထားပေးတာပါ။
11:29
You have the power to have an enormous impact on their brain development.
199
689393
5214
ကလေးတွေရဲ့ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုအပေါ် ဧရာမ သက်ရောက်နိုင်စွမ်း ရှင်တို့မှာရှိတယ်။
11:34
You are helping build the network of neural connections
200
694649
3420
သူတို့ရဲ့ အနာဂတ် သင်ယူမှု အားလုံးအတွက် အုတ်မြစ်ချပေးတဲ့
11:38
that lay the foundation for all of their future learning.
201
698110
3295
အာရုံကြော ဆက်သွယ်မှုကွန်ရက် တည်ဆောက်ဖို့ ရှင်တို့က ကူညီပေးနေတာပါ။
11:42
So this week at bath time,
202
702114
2086
ဒီတော့ ဒီတစ်ပတ် ရေချိုးချိန်မှာ
11:44
I hope that you'll put aside the top-rated toys,
203
704242
3670
ရှင်တို့ဟာ ထိပ်တန်း ကစားစရာတွေကို ဘေးဖယ်၊ စိတ်အလုပ် စာရင်းကို ခဏ မေ့၊
11:47
forget that mental to-do list for a moment,
204
707954
3044
ခြင်တွယ်တဲ့ ခွက်တချို့၊
မီးဖိုချောင် ရေမြှုပ်တချို့ကို ယူပြီး
11:51
grab some measuring cups,
205
711040
1627
11:52
some kitchen sponges, and give it a try.
206
712708
3045
စမ်းကြည့်ကြမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
11:55
Thank you.
207
715795
1168
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
11:56
(Applause)
208
716963
2585
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7