Sex Education Should Start with Consent | Kaz | TED

Translator: Tường Vy Dương Thị Reviewer: Duy Le

Seems like only yesterday my mother said to me,

Như chỉ mới hôm qua, mẹ bảo tôi rằng

"The ugliest thing in the world

“Thứ xấu xí nhất trên đời chính là

is a naked man with socks on."

một người đàn ông trần truồng đi tất.”

(Laughter)

(Tiếng cười)

Can you believe that was the first piece of sex advice I ever received?

Các bạn tin được không, đó là lời khuyên về tình dục đầu tiên của tôi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I was 11 years old, growing up in Kenya,

Khi đó tôi 11 tuổi, đang sống tại Kenya

and I believe this might have been my mother's way of trying to scare me

Và tôi cho rằng đấy là cách mẹ doạ tôi

out of having intimate relationships with men.

để tôi không dây vào các mối quan hệ thân mật với đàn ông.

It didn't.

Không hề nhé!

(Laughter)

(Tiếng cười)

Instead, I became fascinated by sex.

Thay vào đó, tôi lại “mê mẩn” với tình dục.

I wanted to hear other people's stories about sex

Tôi muốn nghe những câu chuyện của người khác về tình dục,

and watch all the movies with all the sex scenes.

và xem tất cả những bộ phim có cảnh “nóng”.

Everything about this very taboo subject was so intriguing to me.

Mọi thứ về chủ đề cấm kỵ này lại làm tôi rất tò mò.

Giờ thì mẹ tôi đã lên thiên đường rồi.

Well, now my mum's gone.

Nine years this year.

Năm nay là chín năm.

And true to her word,

Và lời bà nói chẳng sai,

thứ xấu xí nhất trên đời là một người đàn ông trần truồng đi tất.

the ugliest thing in the world is a naked man with socks on.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But over time, I have found things to be far much uglier.

Nhưng dần theo thời gian, tôi còn thấy những thứ xấu xí hơn nhiều.

It took me a ton of therapy

Phải trải qua hàng trăm buổi trị liệu tâm lí,

to realize that my fixation with sex was due to a traumatized childhood.

tôi mới nhận ra tôi ám ảnh với tình dục là do tuổi thơ chấn thương về mặt tâm lý.

See, I was sexually assaulted when I was eight years old.

Tôi bị tấn công tình dục lúc 8 tuổi.

And I never told anybody,

Và tôi chẳng kể lại với ai,

because even in my comedic-sex-advice household,

vì trong một gia đình có những bài học giáo dục giới tính hài hước như nhà tôi

I still didn't learn about consent.

mà tôi còn chẳng học được điều gì về sự đồng ý.

And I was afraid.

Tôi đã rất lo sợ.

Afraid that I would get into trouble.

Tôi sợ rằng mình sẽ gặp phải rắc rối.

Afraid that it was my fault or that nobody would believe me.

Sợ rằng đó là lỗi của tôi, hoặc chẳng ai thèm tin tôi cả.

Or, worse still,

Hoặc tệ hơn,

afraid that my parents would ground me forever.

tôi sợ bố mẹ sẽ cấm túc tôi mãi mãi.

Và không chỉ có mình tôi.

And I'm not alone.

Men sexually assault women and girls on a massive rate in Kenya,

Có vô số phụ nữ và trẻ em gái bị tấn công tình dục ở Kenya,

where 45 percent of women aged between 15 and 49

đây cũng là nơi mà 45 phần trăm nữ giới từ 15 đến 49 tuổi

have reported either physical or sexual violence.

từng trình báo về việc bị bạo hành thể chất hoặc tình dục.

Actually, only 14 percent have reported sexual violence.

Thực tế, chỉ 14 phần trăm trong số đó báo rằng họ bị bạo hành tình dục.

And this is possibly because most of this violence

Nguyên nhân rất có thể là vì hầu hết các trường hợp tấn công tình dục

happens in domestic partnerships,

đều đến từ những người thân quen trong gia đình,

where the perpetrator is known by the victim.

nơi mà thủ phạm quen biết rõ nạn nhân.

And these patterns play out all around the world.

Tình trạng này diễn ra khắp nơi trên thế giới,

And I truly believe

Và tôi thực sự tin rằng

that it's a lack of sex education in schools

sự thiếu hụt về giáo dục giới tính ở trường học.

that is partially to blame.

cũng là một phần của nguyên nhân.

Back home,

Ở nhà,

the education system is one of destroying your relationship with self,

lối giáo dục đó lại huỷ hoại mối quan hệ của bạn với chính bản thân,

shaming you for your discovery

làm bạn xấu hổ vì sự tìm tòi của mình,

and then praising you for how much you conform.

rồi lại khen ngợi bạn vì bạn biết vâng lời.

This, coupled with disturbing imagery of ailing genitals,

Điều này cùng với các hình ảnh đáng quan ngại về bệnh ở bộ phận sinh dục

is aimed at teaching us one thing:

nhằm dạy chúng ta một điều rằng:

to abstain from all sexual activity.

Hãy tránh xa tình dục.

The perfect puritanical society.

Một xã hội khắc khe về mọi mặt.

But of course, young people are still having sex.

Nhưng thanh thiếu niên vẫn đang quan hệ tình dục đấy thôi.

They just don't understand the consequences

Chỉ là chúng không nhận thức được những hậu quả

of their adult-like choices.

của hành động “người lớn” ấy thôi.

This, too, was my experience.

Như tôi đây chẳng hạn.

I had zero resources growing up

Từ nhỏ đến lớn, tôi không có sự giúp đỡ nào,

and, unfortunately, often found myself in less-than-favorable situations

và thật không may, tôi thường thấy mình ở những tình huống kém thuận lợi

as a teen and a young adult.

cả khi là một thiếu niên hay một thanh niên.

Add on to that coming out as a queer woman in a very homophobic country.

Tôi còn là người đồng tính ở một đất nước kì thị tình yêu đồng giới nữa chứ.

My therapist once jokingly said that I needed to pick a struggle.

Bác sĩ trị liệu của tôi còn đùa rằng tôi nên chọn cho mình một cuộc đấu tranh đi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

All of this is to say,

Tôi muốn nói rằng,

I really want to create a better transition process for young people,

tôi thực sự muốn tạo nên một quá trình trưởng thành tốt hơn cho những người trẻ,

because I truly believe that the more we talk about sex,

bời vì tôi tin rằng chúng ta càng nói nhiều về tình dục,

the safer and the better it'll be for everybody.

thì điều ấy càng tốt và càng an toàn cho tất cả mọi người.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

So in 2016,

Vì vậy, năm 2016,

I started a sex-positive podcast called "The Spread."

tôi đã bắt đầu một kênh podcast về tình dục tích cực mang tên “Sự lan truyền”

(Laughter)

(Tiếng cười)

Targeted at a pan-African audience.

Người châu Phi là đối tượng khán giả mà tôi nhắm đến.

I really wanted to create a safe space

Tôi thực sự muốn tạo nên một không gian an toàn,

where young people could openly talk about different aspects of their sexuality

để những người trẻ có thể cởi mở chia sẻ các khía cạnh về đời sống tình dục của họ.

without feelings of shame or judgment.

mà không cảm thấy xấu hổ hay sợ bị đánh giá.

And it turns out people love to talk about sex.

Hoá ra, người ta lại rất thích nói về tình dục.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And I've had the great pleasure and honor

Tôi rất hân hạnh và vinh dự

of answering a myriad of these questions about sex on my podcast,

khi có cơ hội trả lời vô số những câu hỏi về tình dục trên kênh podcast của mình,

such as, "My boyfriend says

chẳng hạn như, “Bạn trai của tôi nói rằng

that if we have sex and it's my first time and without a condom,

nếu chúng tôi quan hệ, mà đó là lần đầu của tôi và không dùng bao cao su,

that I won't get pregnant.

thì tôi không thể nào có thai.

Is this true?"

Có đúng vậy không?

Of course it's not true.

Đương nhiên là không đúng rồi!

Having sex without a condom poses great risk of not only getting pregnant

Không dùng bao cao su khi quan hệ làm tăng nguy cơ có thai,

và các bệnh STIs.

but contracting STIs.

Or, “I watch too much porn,

Hoặc, “Tôi xem quá nhiều phim khiêu dâm,

and I'm no longer aroused by my partner.

và tôi không còn “phản ứng” được nữa.

Am I broken?"

Tôi bị hỏng rồi ư?”

No, you're not broken.

Không, bạn chẳng hỏng hóc gì đâu.

But too much porn can desensitize you from real-life pleasures.

Nhưng xem nhiều phim đen có thể làm bạn vô cảm với khoái lạc trong đời thực.

Or, "I'm 24 years old

Hay, “Tôi đã 24 tuổi,

and my friends make fun of me because I'm a virgin.

và tôi bị bạn bè trêu chọc vì chưa quan hệ tình dục bao giờ.

Should I have sex just to gain popularity?"

Tôi có nên thử chỉ cho bằng chị bằng em không?”

Absolutely not.

Dĩ nhiên là không nên rồi!

First of all, virginity is a social construct.

Trước hết, trinh tiết là chuẩn mực của xã hội,

And I think you should have your sexual debut --

và tôi nghĩ bạn cũng nên bắt đầu đời sống tình dục của mình đi.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

thank you --

cảm ơn nhé,

when you’re good and ready to.

khi bạn đủ chín chắn và sẵn sàng.

A lot of the time, we have a lot of fun on the podcast, honestly.

Thật sự chúng tôi đã có rất nhiều khoảng thời gian vui vẻ trên kênh podcast.

But sometimes it does get a little bit serious,

Nhưng đôi khi bầu không khí có trở nên nghiêm trọng một chút,

especially when it comes to one topic in particular:

nhất là khi đề cập đến một chủ đề đặc biệt:

consent.

Sự đồng ý.

These are some of the questions I receive.

Đây là những câu hỏi mà tôi từng nhận được.

"My husband insists on having sex with me even when I don't want to.

“Chồng tôi cứ khăng khăng đòi quan hệ ngay cả khi tôi chẳng muốn tí nào.

I've relayed my concerns.

Tôi đáp lại bằng những điều tôi lo lắng,

He always responds with,

thì anh ấy luôn nói rằng,

'You're my wife. It's your place to do so.'

‘Cô là vợ của tôi, cô có nghĩa vụ phải làm điều đó.’

How do I prevent this from happening?"

Tôi phải làm gì để ngăn điều này đây?”

Or, "I went out last night and woke up this morning

Hoặc, “Tối qua tôi ra ngoài, và sáng nay tôi tỉnh dậy

next to the guy that was chatting me up.

ở kế bên anh chàng đã tán tỉnh tôi.

I have no idea what happened, but I think we had sex.

Tôi chẳng nhớ gì, nhưng có lẽ chúng tôi đã quan hệ.

What should I do?"

Tôi nên làm gì đây?”

It's conversations like these

Những câu chuyện trên

that reinforce the fact that people don't have the first clue

cho thấy rằng người ta chẳng biết gì về việc

làm sao để xin sự đồng ý của người khác.

how to talk about consent.

So it's become my life's work

Vậy nên nhiệm vụ của tôi

to create a curriculum to educate young people on consent.

là tổ chức một chương trình giảng dạy cho người trẻ tuổi về sự đồng ý.

Now the inspiration for this might surprise you,

Nguồn cảm hứng của tôi có thể sẽ làm mọi người bất ngờ,

but I got it in my 30s

nhưng, đó là vào những năm tôi ở độ tuổi 30,

after a visit to a BDSM dungeon.

tôi đã tham gia vào một ngục tối BDSM.

(Laughter)

(Tiếng cười)

For those of you that don't know,

Nếu bạn chưa biết, thì

BDSM is a series of practices and erotic role play

BDSM là một chuỗi thực hành và đóng vai trong các hoạt động gợi tình,

that involve bondage, discipline,

bao gồm bó buộc, kỷ luật,

dominance and submission and sadomasochism.

thống trị, quy phục, bạo dâm và khổ dâm.

Now I know, a lot of people have a lot of misleading information

Tôi biết có nhiều người đang hiểu sai lệch

about the BDSM community,

về cộng đồng BDSM,

but more often than not,

thông thường

we create and curate safe spaces

chúng tôi tạo ra và quản lí các không gian an toàn

with an array of toys and items for the kinky community to play with,

với đầy đủ đồ chơi và dụng cụ cho cộng đồng “lập dị” này

if they so please.

nếu họ hài lòng.

It's like a playground.

Nó như một sân chơi vậy,

For adults.

cho người lớn thôi nhé!

(Laughter)

(Tiếng cười)

In BDSM, everything is negotiated before it happens.

Trong BDSM mọi thứ đều được thoả thuận từ trước.

And these are some of the rules and regulations

Sau đây là một số nguyên tắc và quy định

that would greet you upon entry.

bạn cần biết trước khi tham gia.

One:

Một:

Do not touch anyone without asking.

Đừng chạm vào ai khi chưa có sự cho phép.

Even a hug,

Dù chỉ là cái ôm,

if you don't know somebody, is a bad move without permission.

bạn cũng không nên làm với người khác khi chưa được phép.

Two:

Hai:

Do not touch anyone's toys without permission.

Đừng chạm vào đồ chơi của bất kì ai khi họ chưa đồng ý.

If you're not sure if something is a toy, ask.

Nếu bạn không chắc thứ đó có phải đồ chơi không, cứ hỏi thôi.

Three:

Ba:

Consent can be withdrawn at any time during an activity.

Có thể rút lại lời đồng ý bất kì lúc nào trong cuộc chơi.

And my personal favorite:

Và điều tôi thích nhất là,

if consent is not given,

nếu không được đồng ý,

do not ask again.

đừng hỏi thêm lần nào nữa.

Accept and respect a "no,"

Hãy chấp nhận và tôn trọng câu trả lời “Không”,

as graciously as you would a "yes."

như khi bạn làm với “Có”

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Now, in no way am I interested in teaching children BDSM.

Dĩ nhiên không đời nào tôi lại muốn dạy trẻ con về BDSM.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But BDSM, a community that is created strictly for adults

Nhưng, BDSM, một cộng đồng chỉ dành cho người trưởng thành,

that people view as shameful and dangerous,

mà người ta cho là đáng hổ thẹn và nguy hiểm,

has better guidelines for learning about consent

lại có cách dạy về sự đồng ý tốt hơn

than many homes or schools

nhiều gia đình hay trường học

in many parts of the world.

ở khắp nơi trên thế giới.

And like you've heard, these rules aren't specifically sexual,

Như bạn đã nghe đấy, những quy tắc này không chỉ dành riêng cho tình dục,

but they can apply to sex.

mà là có thể được áp dụng vào hoạt động tình dục.

I truly think that the strategy

Tôi thực sự tin rằng chiến lược

to raising adults with healthy sexual behaviors

xây dựng thái độ tình dục lành mạnh của người lớn

is to first teach kids about consent,

phải bắt đầu bằng việc dạy trẻ con về sự đồng ý,

like, super early,

phải dạy từ thật sớm,

way before sex is even a topic of conversation.

trước khi những cuộc tán gẫu của chúng bắt đầu nói về tình dục.

Can you imagine having conversations with kids

Bạn biết chúng ta có thể trò chuyện với con trẻ

and letting them know that everything about their bodies can be negotiated?

và nói rằng mọi thứ trên cơ thể chúng đều có thể được thương lượng không?

For example,

Chẳng hạn như,

let them decide who they want to help them during bath time.

hãy để chúng tự chọn người giúp chúng khi tắm rửa.

Or tell them

Hoặc nói rằng

that they don't have to accept that kiss on the cheek from grandma.

chúng không cần để bà hôn lên má nếu chúng không muốn.

Or tell them that they have to ask for a permission

Hay dạy chúng rằng chúng phải xin phép

before they play with somebody else's toy truck.

để được chơi xe tải đồ chơi của người khác.

And let them know that they can say,

Và cho chúng biết rằng mình có thể nói,

"Actually my pronouns are they/them,"

“Thực ra đại từ nhân xưng của tôi là they/them,”

without feeling guilty.

mà không cảm thấy có lỗi.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

It's these tools that will help keep our children safe

Những cách này sẽ giúp con cái của chúng ta an toàn

and respect people throughout their lives.

và biết tôn trọng người khác trong suốt cuộc đời của chúng.

We have the power to shape the future.

Chúng ta có đủ khả năng để định hướng tương lai.

The solutions are simple.

Các giải pháp thì lại rất đơn giản.

It's the patriarchy that's so damn difficult.

Chế độ gia trưởng mới là khó ấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

So let's engage five, six or eight-year-olds

Vậy nên hãy để trẻ năm, sáu hoặc bảy tuổi tham gia

on conversation around consent

các cuộc trò chuyện về sự đồng ý

and bodily autonomy

và tự chủ cơ thể,

as a function of affirming their humanity,

như một cách giúp chúng khẳng định tính nhân văn của mình

which in turn can look like adults having safe, healthy,

để chúng có thể làm người lớn với những cuộc giao hoan

an toàn, lành mạnh, thích thú và vui vẻ.

pleasurable and fun sex.

Because consent isn't just about sex.

Bởi lẽ sự đồng ý không chỉ cần thiết trong quan hệ tình dục.

It's first about communication and relationships.

Nó còn là điều đầu tiên cần có trong giao tiếp và các mối quan hệ.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)