Nature, Art and Magical Blocks of Flying Concrete | Lonneke Gordijn | TED

Translator: Trieu Hoa Ly Reviewer: Duy Le

When I look at a flower,

Khi tôi nhìn một bông hoa,

I don't see just a beautiful object to put in a vase.

tôi không chỉ thấy một vật đẹp để đặt trong một chiếc bình hoa.

I see an intelligent organism that is not still.

Tôi thấy một chủng loài thông minh chưa được công nhận.

Perhaps it just opened its petals to discover light for the first time.

Có lẽ nó chỉ nở hoa để khám phá ánh sáng lần đầu tiên trong dời.

Or maybe it's at the end of its period,

Hoặc có thể nó đang trong giai đoạn cuối của vòng đời,

desperately blossoming to attract a bee and get pollinated.

nở một cách tuyệt vọng để thu hút ong và đễ được thụ phấn.

As humans, we innately respond to the blooming of a flower.

Là con người, bẩm sinh chúng ta đã có phản ứng về sự nở rộ của một bông hoa.

But how do we design this exact feeling?

Nhưng làm thế nào để ta biết chính xác cảm giác này?

How can we capture this visceral response in people?

Làm sao để chúng ta có thể ghi lại sự phản ứng nội tại này của con người?

I co-founded an artistic practice to tap the mysteries of this world,

Tôi, đồng sáng lập của một thực hành nghệ thuật để khám phá những bí ẩn của thế giới

not by studying, but by making.

không chỉ với việc học, mà còn thông qua thực hành.

We called our studio "Drift"

Chúng tôi gọi văn phòng của mình là “Drift”

and wondered why almost everything that is made by people is static.

và thắc mắc rằng tạo sao tất cả những thứ tạo ra bởi con người đều là tĩnh.

Because nature is never static.

Bởi vì thiên nhiên không bao giờ là tĩnh cả

Our mission is informed by nature,

Sứ mệnh của chúng tôi được thấm nhuần bởi thiên nhiên

and evolution is our process.

và tiến hóa là quá trình của chúng tôi.

That means we try and fail,

Điều đó có nghĩa là chúng tôi thử và thất bại

make thousands of iterations before we succeed.

lặp đi lặp lại hàng nghìn lần trước khi chúng tôi thành công.

In 2006,

Vào năm 2006,

when the studio was still the two of us,

Khi văn phòng chỉ có 2 chúng tôi,

I had an idea.

tôi đã nãy ra 1 ý tưởng.

How cool would it be

Sẽ rất là tuyệt đến thế nào

if suddenly little lights would flow down from the ceiling,

nếu đột nhiên một tia sáng nhỏ sẽ gieo mình từ trên trần nhà xuống,

opening and closing, interacting with us like flowers?

đóng và mở, tương tác với chúng tôi như những bông hoa?

I was longing for this feeling to feel present and in the moment,

Tôi đã khao khát cảm giác này để cảm nhận thực tại ở thời điểm đó,

the way how I feel when I walk in a forest.

cảm nhận của tôi khi dạo bước trong một khu rừng.

The idea was maybe impractical

Ý tưởng có thể đã không thể thành sự thật

because to make movement, we probably had to work with motors and software

bởi vì để bắt đầu, chúng tôi có thể sẽ phải làm việc với các máy móc và phần mềm

and other tools and knowledge that we didn't have.

và nhiều công cụ khác với những kiến thức mà chúng tôi không có.

So we decided to start this project.

Nên chúng tôi quyết định bắt tay vào dự án này.

In two weeks of kit bashing vacuum cleaner parts

Sau 2 tuần miệt mài nghiên cứu về các linh kiện của máy hút bụi

and folding paper patterns,

và gấp các mẫu giấy,

we have barely something moving, but it was our deadline,

cuối cùng chúng tôi cũng đã có tiến triển, nhưng đó đến hạn của chúng tôi,

so we brought our drafts to a local exhibition.

nên chúng tôi đã mang mẫu thử của mình đến một phòng triển lãm địa phương.

To our surprise,

Thật bất ngờ,

the shy opening and proudly descending creatures

sự mở đầu ngại ngùng và số lượng ít ỏi của sinh vật

immediately drew attention.

ngay lập tức thu hút được sự chú ý.

People responded to them with wonder and a smile on their face,

Mọi người phản ứng với chúng bằng sự hiếu kỳ và nụ cười trên gương mặt,

almost as if there was a puppy in the room.

giống như là có một con rối trong phòng vậy.

And we thought it was quite cool

Và chúng tôi nghĩ cũng khá là hay ho

that with our art we could change people’s behavior.

về việc tác phẩm của chúng tôi có thể thay đổi hành vi của mọi người.

So we decided to explore this further.

Nên chúng tôi quyết định tìm hiểu sâu hơn.

Project "Shylight" became a process of years.

Dự án “Shylight” là kết quả trải qua nhiều năm.

Coming from art school with no technical background,

Xuất thân từ trường nghệ thuật với kiến thức về kỹ thuật bằng không,

we had to learn to build control boards, develop programming software,

chúng tôi phải học để tạo ta các bảng điều khiển,

phát triển các phần mềm,

make mechanics move in an organic way with gravity and complex silk patterns.

làm cho máy móc hoạt động một cách mượt mà với trọng lực và các mẫu lụa.

Basically, we had to become engineers, programmers,

Cơ bản chúng tôi phải trở thành các kỹ sư, lập trình viên,

seamstresses and choreographers at the same time.

thợ may và biên đạo vào thời điểm đó.

But how do you express a motion

Nhưng làm thế nào bạn thể hiện một chuyển động

between an acceleration factor and a coordinate?

giữa một hệ số gia tốc và tọa độ?

Here is where we learned the most important thing.

Đây là nơi chúng tôi đã học được điều quan trọng nhất.

(Music)

(Âm nhạc)

It's not about that it moves.

Đó không phải là về việc nó di chuyển.

It's about how it moves.

Mà là việc việc nó di chuyển như thế nào.

Our body responds automatically to certain types of movement,

Cơ thể chúng ta phản xạ tự nhiên với một số loại chuyển động,

movement we already know from nature.

chuyển động chúng ta đã biết từ tự nhiên.

Rhythms that are programmed deep within us.

Nhịp điệu được lập trình từ sâu thẩm bên trong chúng ta.

We are designed to be in a constant

Chúng ta được thiết kế để tương tác liên tục

and dynamic interaction with our environment.

và sôi nổi với môi trường của chúng ta

There are numerous phenomena in nature that are super inspiring.

Có rất nhiều hiện tượng tự nhiên trong thiên nhiên mang nhiều cảm hứng.

But perhaps the most intriguing

Nhưng có lẻ thứ hấp dẫn

and relevant animal behavior to me is murmuration.

và liên quan đến hành vi của động vật nhất với tôi đó chính là tiếng thì thầm.

Imagine thousands of individuals going places together,

Hãy tưởng tượng xem hàng ngàn cá thể đi nhiều nơi cùng nhau,

with no clear leader,

không có người lãnh đạo rõ ràng,

without fighting,

không có ẩu đả,

still following their impulses and avoiding each other.

vẫn đi theo sự thôi thúc của chính nó và tránh nhau.

Isn't this amazing?

Không phải điều đó rất tuyệt vời sao?

Bởi vì chúng ta không có khả năng làm được điều này.

Because we are not capable of doing this.

So dreaming big, we had this other idea.

Nên là với khát vọng to này, chúng tôi có một ý tưởng khác.

How cool would it be if we could create a murmuration

Sẽ tuyệt vời đến thế nào nếu chúng ta tạo ra được một sự rì rầm

with hundreds of lights flying in the sky,

với hàng trăm tia sáng bay lượn trên không

responding to each other as birds?

phản ứng với nhau như những chú chim?

Well, you would think you could hang a light under a drone.

Vâng, bạn nghĩ ràng bạn có thể treo một ngọn đèn dưới máy bay không người lái.

But back in 2008, drones didn't really exist yet in the way they are today.

Nhưng ngược về năm 2008, máy bay không người lái vẫn chưa hiện hữu như bây giờ.

Universities were testing, in an early stage, quadcopters.

Các trường đại học đã tiến hành thử nghiệm máy bay đa năng vào thời gian đầu.

And in our search for collaborations and technologies

Và trong lúc chúng tôi tìm kiếm sự hợp tác và các công nghệ

to help get all these objects in the sky at the same time,

để có thể đồng loạt khởi động tất cả chúng bay cùng một lúc

we didn't find anything.

nhưng chúng tôi không tìm được gì cả.

We were just way too early.

Do chúng tôi còn quá sớm.

But we were so excited about this idea.

Nhưng chúng tôi đã rất háo hức với ý tưởng này.

We just had to do this project.

Chúng tôi đã thực hiện dự án này.

Not knowing that we would plant a seed

Mà không biết rằng chúng tôi đã gieo mầm

for what almost ten years later is becoming an industry.

cho thứ mà 10 năm sau chúng đã trở thành một nền công nghiệp

In our software development,

Trong quá trình phát triển phần mềm,

I think this was quite a unique process.

tôi nghĩ đây là quá trình độc đáo nhất.

Different engineers basing their code on scientific data,

Nhiều kỹ sư khác nhau dựa vào mã trên dữ liệu nghiên cứu của họ,

we developed our software as artists

đã phát triển phần mềm của chúng tôi thành những nghệ sĩ

by observing swarms for hours and hours.

bằng cách quan sát các đàn chim trong nhiều giờ liền.

Not calculating but relating to the behavior of these birds.

Không tính toán nhưng liên quan đến hành vi của những con chim này.

It was incredible how many uncontrollable factors were influencing their choices.

Thật không thể tin được bao nhiêu nhân tố không kiểm soát được

lại ảnh hưởng đến sự lựa chọn của nó

But it also made me realize, and it was eye-opening actually,

Nhưng đồng thời chúng khiến tôi mở mang tầm mắt thật sự.

that also this happens to me.

nó cũng xảy ra với tôi.

I don't have control over my life.

Tôi không kiểm soát được cuộc sống của mình.

With a computer, of course,

Tất nhiên, với một cái máy tính,

you can test multiple scenarios without big consequences.

bạn có thể thử nghiệm hàng ngàn kịch bản mà chẳng lo hậu quả to lớn nào

But of course, this was not the physical reality.

Nhưng dĩ nhiên, đây không phải là thực tại

Vâng, hãy tưởng tưởng xem chúng tôi đã háo hức như thế nào

Well, imagine how excited we were

when almost ten years later this was no longer software.

khi mà 10 năm sau đây không chỉ là phần mềm nữa.

(Video) Ralph Nauta: OK, this is a test one.

(Video) Ralph Nauta: Vâng, đây là lần thử đầu tiên.

Lonneke Gordijn: There they were, drones,

Lonneka Gordijn: Xin giới thiệu, máy bay không người lái,

one by one, appearing in the sky.

từng cái một, xuất hiện trên bầu trời.

Slowly starting to swarm.

Dần dần kết thành đàn

We were observing it.

Chúng tôi đã quan sát nó.

We were feeling it.

Chúng tôi đã cảm nhận nó.

And we felt nothing.

Và chúng tôi chẳng thấy gì cả.

Nothing.

Hoàn toàn không có gì

(Laughter)

(Tiếng cười)

No emotional response.

Không có phản ứng cảm xúc.

We remained blanco.

Chúng tôi trắng tay.

What?

Cái gì cơ?

On a computer, it looked great.

Trên máy tính, nó trông rất tuyệt.

But this swarm looked way too technical.

Nhưng trông đàn này lại quá cứng nhắc.

And we had to go back and let nature be our teacher

Và chúng tôi lại quay về và để thiên nhiên làm người thấy của chúng tôi

because we were fighting the nature of our technology.

bởi vì chúng tôi đang tìm kiếm sự tự nhiên trong công nghệ của chúng tôi.

Well, in a creative process, you try, you fail, you start over again.

Vâng, quá trình sáng tạo là bạn thử, bạn thất lại và làm lại từ đầu.

You change direction.

Bạn đổi hướng

Like evolution and like murmuration.

Giống như sự tiến hóa và sự thì thầm.

And you're not in control,

Và bạn đang ngoài tầm kiểm soát.

but you have to pave the road

nhưng bạn vẫn phải mở đường

in this constant and dynamic relationship with whatever that happens.

trong mối quan hệ liên tục và sôi nổi này với tất cả các tình huống xảy ra.

You know when it's right, when you feel it.

Bạn biết nó đúng khi bản cảm nhận được nó.

You feel when the connection is made.

Bạn cảm nhận khi sự kết nối được tạo ra.

So in 2018, we finally took our artwork to Burning Man.

Nên đến năm 2018, cuối cùng chúng tôi cũng mang tác phẩm của mình đến Burning Man.

(Music)

(Âm nhạc)

The drones took off.

Những chiếc máy bay cất cánh.

And it was magic.

Nó thật kỳ diệu.

The swarm, larger than a building, was murmuring over the desert.

Trông chúng to hơn cả một tòa nhà, tiếng thì thầm trải dài cả sa mạc

It wasn't a sculpture or a performance.

Nó không phải là một tác phẩm điêu khắc hay một buổi biểu diễn.

It was something bigger.

Nó là một cái gì đó to lớn hơn.

It became an environment that impacted the audience

Nó đã trở thành một môi trường tác động đến khán giả

all at once in the same way.

cùng một lúc theo cùng một cách.

And together with the music,

Và cùng với âm nhạc

everyone melted into one energy.

mọi người hòa vào cùng một năng lượng.

People were crying.

Mọi người đang khóc.

I was crying.

Tôi cũng khóc.

It was powerful.

Nó thật hùng vĩ.

And this experience connected all the present elements

Và trải nhiệm này kết nối tất cả các yếu tố hiện tại

in that one moment.

trong khoảnh khắc đó.

And it felt like a collective memory that came from deep within our DNA.

Và nó cảm giác giống như bạn đang khơi dậy những ký ức nằm sâu trong DNA của chúng ta

(Music)

(Âm nhạc)

In nature, every environment --

Trong tự nhiên, tất cả các môi trường --

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

In nature, every environment is constantly moving.

Trong tự nhiên, mọi môi trường đều chuyển động không ngừng.

And an animal doesn't know what it will eat tonight or at what time,

Và các loài động vật không biết rằng nó sẽ ăn gì vào tối nay hay vào lúc nào,

but it will be present in the moment,

nhưng nó sẽ có mặt trong thời điểm đó,

ready to adapt to whatever is happening.

sẵn sàng đón nhận điều sắp xảy ra.

So why are human-built environments static?

Vậy tại sao con người lại xây dựng môi trường tĩnh?

Nothing moves.

Không có gì chuyển động.

Do we realize that this also stops us from moving?

Liệu chúng ta có nhận ra rằng chúng cũng ngăn cản chúng ta chuyển động?

Did we unlearn to deal with change?

Liệu chúng ta đã học cách đối phó với thay đổi hay chưa?

Is this why we stopped noticing our environment?

Có phải đây là lý do chúng ta ngừng chú ý đến môi trường của mình?

And is this maybe why we don't respond to climate change,

Và có thể đây là lý do chúng ta không ứng phó với thay đổi khí hậu,

and we feel numb while this is actually happening?

Và chúng ta cảm thấy bất lực khi điều này đang thật sự diễn ra?

Behind me, you'll see a block of concrete.

Đằng sau tôi, bạn sẽ thấy một khối bê tông

I don't know if you noticed it before.

Tôi không biết rằng bạn có nhận ra nó từ trước chưa.

But how do you feel about a block of concrete?

Nhưng bạn thấy như thế nào về khối bê tông này?

Is it necessary to feel anything at all?

Bạn có cảm thấy nó cần thiết không?

Because it's just a block of concrete.

Bởi vì nó chỉ là một khối bê tông.

We are so used to be part of a static world

Chúng ta đã từng là một phần của thế giới tĩnh

with concrete as its main character.

với khối bê tông là nhân vật chính.

But this shouldn't be our world.

Nhưng đây không nên là thế giới của chúng ta.

This is how we used to think,

Đây là cách chúng ta từng nghĩ,

but this cannot be our future.

nhưng đây không thể là tương lai của chúng ta được

What can we learn if the world is not in our control?

Chúng ta có thể học được gì nếu thế giới không nằm trong tầm kiểm soát của mình?

What can we learn if we disrupt our expectations?

Chúng ta có thể học được gì nếu chúng ta phá vỡ mong đợi của mình?

Well, at the moment the reality is just changing here in front of you.

Vâng, ngay bây giờ thực thế đang thay đổi ngay trước mặt bạn.

Can you accept what you see?

Bạn có chấp nhận thứ mình thấy không?

And how does this feel?

Và nó cảm giác như thế nào?

Is it frightening?

Có đáng sợ không?

Or can you feel a sense of wonder for a block of concrete?

Hay bạn có cảm giác ngạc nhiên trước một khối bê tông?

Can you imagine there would be a moment

Bạn có thể tưởng tượng ràng sẽ có mốt lúc

that you feel open

mà bạn cảm giác mở lòng

to have a connection with a block of concrete?

để có sự kết nối với một khối bê tông không?

(Cheers and applause)

(Tán thưởng và vỗ tay)

How can we deal with a changing world?

Chúng ta sẽ đối mặt thế nào với một thế giới đang thay đổi?

Are we in control?

Chúng ta có kiểm soát được không?

I never felt at home in the static world.

Tôi chưa bao giờ thấy cảm giác như ở nhà trong cái thế giới tĩnh này.

And since my childhood,

Từ lúc còn nhỏ,

I felt that animal behavior and plant behavior

tôi đã cảm thấy hành vi của động vật và hành vi của thực vật

is way more logical than the way people behave.

luôn hợp lý hơn so với hành vi của con người.

(Laughter)

(Tiếng cười)

As artists, we develop artworks

Là nghệ sĩ, chúng tôi phát triển các tác phẩm nghệ thuật

that use movement to open us up

dùng sự chuyển động để khiến chúng tôi mở lòng

and make us feel safe to embrace change.

và làm chúng tôi cảm thấy an toàn để đón nhận sự thay đổi.

Because there is one fact.

Bởi vì có một sự thật là.

Change is coming.

Sự thay đổi đang đến gần.

And we are not in control.

Và chúng ta đang không kiểm soát được.

We are murmuring.

Chúng ta đang thì thầm.

We are drifting.

Chúng ta đang trôi dạt.

Thank you.

Xin cảm ơn!

(Cheers and applause)

(Tiếng tán thưởng và vỗ tay)

Tiếp theo: Hỏi đáp với Lonneke Gordijn

Helen Walters: So don't worry, it'll be here all session.

Helen Walters: Nên đừng lo, nó sẽ ở đây xuyên suốt buổi thuyết trình.

But just ...

Nhưng chỉ ...

(Laughter)

(Tiếng cười)

Lonneke, that was amazing.

Lonneke, bài phát biểu thật tuyệt vời.

I'm really sorry, you guys.

Tôi rất xin lỗi mọi người.

It's on its way out, it's fine.

Khối bê tông đang được di dời ra ngoài, không sao đâu.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Okay, so come over here.

Được rồi, đến đây nào.

Just as long as we're fine, that's fine.

Chỉ cần chúng ta ổn thì nó ổn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

LG: We're safe.

LG: Chúng ta an toàn.

HW: What's happening?

HW: Điều gì đang diễn ra vậy?

LG: Well ...

LG: Vâng...

This drifter tries to find its way out.

Thứ trôi dạt này đang tìm đường ra.

HW: It's trying to find its way out.

HW: Nó đang tìm đường ra sao?

Is it sentient?

Nó có tri giác không?

LG: Well, it should know where it goes.

LG: Vâng, nó nên biết nơi để đi.

So let's see.

Nên, hãy xem nào.

HW: Không, nhưng thật sự, điều gì đang diễn ra vậy?

HW: No, but really, what's happening?

What is going on?

(Laughter)

(Tiếng cười)

LG: I mean,

LG: Ý tôi là,

this is kind of magic, I would say,

Thứ phép thuật này, tôi gọi nó là

and a big piece of engineering for my colleagues

một công trình kỹ thuật lớn của đồng nghiệp tôi

and amazing engineers that are making this happen.

và những kỹ sư tuyệt vời đã hiện thực hóa nó.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Yeah.

Vâng.

HW: OK, so, with this,

HW: Được rồi, với công trình này,

you basically just came to the TED stage

về cơ bản bạn đến với sân khấu của TED

and told a whole bunch of type-A people to cede control,

và nói với một nhóm người thuộc loại A nhường lại quyền kiểm soát,

to like, give up control.

hãy từ bỏ quyền kiểm soát,

Like, do you have any advice for how we should do that,

ví dụ, bạn cho tôi lời khuyên về cách chúng ta từ bỏ nó được không,

especially when there's something concrete floating over our heads?

đặc biệt là khi có khối bê tông đang lơ lửng trên đầu chúng ta?

No, but like, seriously, like, your work is about trial and error.

Không, nghiêm túc thì công việc của bạn xoay quanh các phép thử và lỗi sai.

It's about experimentation.

Nó xoay quanh về sự trải nghiệm

Do you have any tips for the rest of us?

Bạn có lời khuyên nào cho chúng tôi không?

I mean, not me, but these guys.

Ý tôi là không phải tôi, những khán giả cơ

LG: (Laughs)

LG: (Cười)

Well, I think it's an illusion that we have control.

Vâng, tôi nghĩ nó là một ảo giác mà chúng ta có quyền kiểm soát.

And if you look at nature, you see that it's also not there.

Và nếu bạn nhìn vào thiên nhiên, bạn sẽ thấy nó không tồn tại.

And I think we have to accept who we are,

Và tôi nghĩ chúng ta phải chấp nhận bản thân mình,

rằng chúng ta không kiểm soát và chúng ta cần phải thay đổi.

that we are not in control and that we need to change.

You know, our bodies are made to change,

Bạn biết đấy, cơ thể chúng ta được tạo ra để thay đổi,

but we kind of forgot about it.

nhưng chúng ta dường như quên nó.

We built our safety structure around us, and we need to learn to go with it

Chúng ta xây dựng cấu trúc an toàn quanh mình và phải học cách đi đôi với nó

and change with it as we are changing

và thay đổi với nó như cách chúng ta đang thay đổi

and this world is changing.

và thế giới này đang thay đổi.

HW: Lonneke, thank you so much.

HW: Lonneke, Cảm ơn rất nhiều.

LG: Thank you very much.

LG: Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

Tiếng vỗ tay