Can AI Catch Criminals at Sea? | Dyhia Belhabib | TED

Translator: Nguyen Hue Reviewer: Thùy Dung Đỗ

I am a scientist, and for a living,

Tôi là một nhà khoa học, và để kiếm sống,

I snitch on, profile and investigate ocean crime and its behavior,

tôi phân tích và điều tra tội phạm đại dương và hành vi của nó,

which for someone who A, cannot swim --

mà đối với một người A, không biết bơi --

I sink like a needle,

tôi chìm như kim,

(Laughter)

(Tiếng cười)

and B, was born in a small landlocked Algerian village,

và B, sinh ra ở một ngôi làng nhỏ không giáp biển ở Algeria,

seems unlikely.

dường như không thể xảy ra.

Yet here I was, a few years ago in the port of Dakar in Senegal,

Tuy nhiên, tôi đã ở đây, vài năm trước tại cảng Dakar ở Senegal,

to investigate a Spanish-owned vessel

để điều tra một con tàu

under the name The Asian Warrior.

thuộc sở hữu của Tây Ban Nha với tên Chiến binh Châu Á.

The vessel was on Interpol's radar for illegal fishing

Con tàu này nằm trong tầm ngắm của Interpol vì đánh bắt trái phép

and had escaped Thai custody

và đã thoát khỏi sự giam giữ của Thái Lan

under the very Spanish name: THAICHAN.

dưới cái tên rất Tây Ban Nha: THAICHAN.

The vessel was docked parallel to three other large ships

Con tàu được neo song song với ba con tàu lớn khác

that I needed to cross to board it.

mà tôi cần phải băng qua để lên tàu.

But on the first ship, I already noticed three crewmen

Nhưng trên con tàu đầu tiên, tôi đã nhận thấy ba thủy thủ đoàn

sitting on the floor, eating nothing but rice.

ngồi trên sàn nhà, không ăn gì ngoài cơm.

Behind them, their sleeping chamber with cardboard in lieu of mattresses,

Đằng sau họ, buồng ngủ của họ bằng bìa cứng thay cho nệm,

no blankets, and with a ceiling about as high as a bunch.

không có chăn, và với trần nhà cao bằng một bó.

I could see lots of rust

Tôi có thể thấy rất nhiều rỉ sét

and dead fish piled up in gray water everywhere.

và cá chết chất đống trong nước xám ở khắp mọi nơi.

I have spent time on ships.

Tôi đã dành thời gian trên tàu.

It gets cold at night,

Trời lạnh vào ban đêm,

and if you don't have proper sleep,

và nếu bạn không có giấc ngủ,

nutrition and clean water, you will not make it.

dinh dưỡng và nước sạch thích hợp, bạn sẽ không vượt qua được.

Những gì tôi thấy ở đó là những dấu hiệu của một tội ác mà

What I was seeing there were indicators of a crime

we call modern-day slavery or forced labor.

chúng ta gọi là chế độ nô lệ thời hiện đại hoặc lao động cưỡng bức.

Over the years,

Trong những năm qua,

I've counted nearly 50 different types of ocean crimes like this one,

tôi đã đếm được gần 50 loại tội phạm đại dương khác nhau như thế này,

ranging from drunk driving or navigating

từ lái xe say rượu hoặc điều hướng đến đánh bắt trái phép,

to illegal fishing,

buôn bán ma túy,

drug trafficking, wildlife smuggling,

buôn lậu động vật hoang dã,

terrorism and murder.

khủng bố và giết người.

And most of these crimes happen out of sight of any authorities.

Và hầu hết các tội ác này xảy ra ngoài tầm nhìn của bất kỳ cơ quan chức năng nào.

You can literally take a selfie of yourself

Bạn có thể tự chụp ảnh tự sướng khi

shooting someone in the high seas without any fear.

chụp ai đó trên biển khơi mà không sợ hãi.

This is a photo that I took from a video,

Đây là một bức ảnh mà tôi chụp từ một đoạn video,

a widely circulated video,

một đoạn video được lưu hành rộng rãi,

that was showing people swimming in the ocean,

cho thấy mọi người đang bơi trong đại dương,

being shot at from a boat while trying to escape.

bị bắn từ một chiếc thuyền trong khi cố gắng trốn thoát.

The only reason we know of its existence

Lý do duy nhất chúng ta biết về sự tồn tại của nó

is because the owner of the phone who took the selfie

là vì chủ sở hữu của chiếc điện thoại chụp ảnh tự sướng

forgot it in a cab in Fiji,

đã quên nó trong một chiếc taxi ở Fiji,

and the cab driver gave it to the authorities.

và tài xế taxi đã đưa nó cho chính quyền.

Oceans cover two thirds of the planet's surface.

Đại dương bao phủ 2/3 bề mặt hành tinh.

There are nearly 4.6 million vessels out there, and of that,

Có gần 4,6 triệu tàu ngoài kia, và trong số đó,

we only have visibility into the activity of about two percent.

chúng tôi chỉ có khả năng nhìn thấy hoạt động của khoảng 2%.

This lack of visibility is exploited by criminals

Sự thiếu tầm nhìn này bị bọn tội phạm khai thác

and provides perfect cover for their illicit operations.

và cung cấp sự che chở hoàn hảo cho các hoạt động bất hợp pháp của họ.

These unseen activities, in turn,

Đến lượt mình, những hoạt động vô hình này

have huge impacts on what happens in our own backyards, on land.

có tác động rất lớn đến những gì xảy ra trong sân sau của chúng ta, trên đất liền.

In Vancouver, where I live,

Ở Vancouver, nơi tôi sống,

money laundering from maritime drug trafficking

rửa tiền từ buôn bán ma túy hàng hải

has contributed immensely to increasing the cost of real estate.

đã góp phần rất lớn vào việc tăng chi phí bất động sản.

How?

Làm thế nào?

It's quite simple.

Nó khá đơn giản.

Here's a recipe.

Đây là một công thức.

Gains from drug trafficking have to be laundered somehow

Lợi nhuận từ việc buôn bán ma túy phải được rửa bằng cách nào đó

to be injected into legit markets.

để được đưa vào thị trường hợp pháp.

And one of the best ways of doing that is buying real estate

Và một trong những cách tốt nhất để làm điều đó là mua bất động sản

and inflating the price.

và thổi phồng giá.

That's what the Chinese triads have done in the city,

Đó là những gì bộ ba Trung Quốc đã làm trong thành phố,

by injecting over four billion dollars into our real estate.

bằng cách bơm hơn 4 tỷ đô la vào bất động sản của chúng tôi.

But it's also happening in other places like Missouri and Kansas,

Nhưng nó cũng xảy ra ở những nơi khác như Missouri và Kansas,

and places known for their luxurious lifestyle, such as Dubai.

và những nơi nổi tiếng với lối sống sang trọng, chẳng hạn như Dubai.

And it's not just real estate.

Và nó không chỉ là bất động sản.

Take the drug crisis in the United States, here in our own backyards here,

Hãy xem cuộc khủng hoảng ma túy ở Hoa Kỳ, ở đây trong sân sau của chúng ta ở đây,

where drug overdose is the number one cause of youth death,

nơi quá liều ma túy là nguyên nhân số một gây ra cái chết của thanh thiếu niên,

beating cancer and gun violence.

đánh bại ung thư và bạo lực súng đạn.

In fact, illicit drug users in the United States

Trên thực tế, những người sử dụng ma túy bất hợp pháp ở Hoa Kỳ

spent 150 billion dollars on illicit drugs.

đã chi 150 tỷ đô la cho ma túy bất hợp pháp.

Drugs enter the country by land, by air and by sea.

Thuốc xâm nhập vào đất nước bằng đường bộ, đường hàng không và đường biển.

Over 9.2 million shipping containers filled with narcotics

Hơn 9,2 triệu container vận chuyển chứa đầy ma túy

still reach American coast, beaches and ports

vẫn đến bờ biển, bãi biển và cảng của Mỹ

every single year.

mỗi năm.

From Mexico, yes,

Từ Mexico, vâng,

but also from other places in the world far away,

nhưng cũng từ những nơi khác trên thế giới xa xôi,

like Myanmar in Southeast Asia and even Afghanistan.

như Myanmar ở Đông Nam Á và thậm chí cả Afghanistan.

Current efforts like random patrolling

Những nỗ lực hiện tại như tuần tra ngẫu nhiên

or the opportunistic use of human intelligence

hoặc sử dụng trí thông minh của con người một cách cơ hội

do little to stop the flood of narcotics.

không làm được gì để ngăn chặn lũ ma túy.

We still use these outdated policing techniques --

Chúng tôi vẫn sử dụng những kỹ thuật cảnh sát lỗi thời này -

no, it's not CSI -- and basic enforcement models,

không, đó không phải là CSI - và các mô hình thực thi cơ bản,

while criminals are the ones who are actually using CSI.

trong khi tội phạm là những người thực sự đang sử dụng CSI.

They are adept in using technology to always be ahead.

Họ thành thạo trong việc sử dụng công nghệ để luôn đi trước.

The Spanish mafia uses autonomous submarines

Mafia Tây Ban Nha sử dụng tàu ngầm tự trị

to provide logistical support to drug traffickers.

để cung cấp hỗ trợ hậu cần cho những kẻ buôn ma túy.

Embargo-violating fuel smugglers in the Indian Ocean

Những kẻ buôn lậu nhiên liệu vi phạm lệnh cấm vận ở Ấn Độ Dương

sẽ sử dụng điện thoại vệ tinh để thông báo nơi ở của họ cho khách hàng của họ.

will use sat phones to communicate their whereabouts to their clients.

Cướp biển.

Pirates.

Điều đó khá mỉa mai, vì khi tôi nói tôi là một chiến binh tội phạm,

It's quite ironic, because when I say I'm a crime fighter,

they say, "Do you chase pirates?"

họ nói “Bạn có đuổi theo cướp biển không?”

Actually, pirates use satellite systems to detect vessels,

Trên thực tế, cướp biển sử dụng hệ thống vệ tinh để phát hiện tàu,

chase them down and capture them for ransom.

đuổi theo chúng và bắt chúng để lấy tiền chuộc.

Intercepting drugs on transit before they can even reach our shores

Việc ngăn chặn ma túy đang vận chuyển trước khi chúng có thể đến bờ biển của ta

could help curtail the health crisis in the US

có thể giúp hạn chế cuộc khủng hoảng sức khỏe ở Mỹ

and allow me to maybe one day, hopefully,

và cho phép tôi có thể một ngày nào đó, hy vọng,

buy a house in Vancouver.

mua một ngôi nhà ở Vancouver.

(Laughter)

(Cười)

And in order to do that,

Và để làm được điều đó,

we need to transition from reactive to proactive enforcement.

chúng ta cần chuyển từ việc thực thi phản ứng sang chủ động.

For example, we can create a criminal record for vessels,

Ví dụ, chúng ta có thể tạo một hồ sơ tội phạm cho tàu, chủ sở hữu của chúng,

their owners, their operators.

người vận hành của chúng.

Yes, we still don't have that.

Vâng, chúng ta vẫn không có điều đó.

And strategize enforcement based on that intel.

Và lập chiến lược thực thi dựa trên thông tin đó.

So my business partner Sogol and I, created Hava,

Vì vậy, đối tác kinh doanh của tôi, Sogol và tôi, đã tạo ra Hava,

a powerful artificial intelligence investigator

một nhà điều tra trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ,

that uses 650,000 keyword combinations

sử dụng 650.000 kết hợp từ khóa

in the 23 most spoken languages in the world

trong 23 ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất trên thế giới

to do one single thing:

để làm một việc duy nhất:

bust these criminals.

bắt giữ những tên tội phạm này.

(Applause)

(Vỗ tay)

The program first looks for crimes online in all available databases,

Chương trình đầu tiên tìm kiếm tội phạm trực tuyến ở tất cả cơ sở dữ liệu có sẵn,

ranging from simple press releases by coast guards to Interpol notices,

từ thông cáo báo chí đơn giản của bảo vệ bờ biển đến thông báo của Interpol,

figures out who's involved,

tìm ra ai liên quan,

identifies their location, ship routes, identities

xác định vị trí, tuyến tàu, danh tính

and criminal networks.

và mạng lưới tội phạm.

To build the system or the tech,

Để xây dựng hệ thống hoặc công nghệ,

we spoke to ethicists to reduce bias.

chúng tôi đã nói chuyện với các nhà đạo đức học để giảm sự thiên vị.

We consulted with law enforcement to understand the gaps.

Chúng tôi đã tham khảo ý kiến của cơ quan thực thi pháp luật để hiểu những lỗ hổng.

We even, I was going to say partnered,

Chúng tôi thậm chí, tôi định nói là hợp tác,

we spoke to criminals to --

chúng tôi đã nói chuyện với bọn tội phạm -

(Laughter)

(Cười)

Tìm hiểu làm thế nào họ có thể thoát khỏi tội phạm.

Learn how they can get away with crime.

Nếu tôi muốn trở thành 1 tên tội phạm, giờ tôi sẽ là 1 kẻ thực sự tuyệt vời.

If I wanted to be a criminal, I would be a really great one now.

(Laughter)

(Cười)

The whole idea is to adopt a vessel of concern approach.

Toàn bộ ý tưởng là áp dụng một cách tiếp cận quan tâm.

Nó có nghĩa là ta nhìn thấy nó khi một con tàu nguy hiểm,

It means we see it when a dangerous,

potentially criminal vessel is entering our waters,

có khả năng phạm tội đang xâm nhập vào vùng biển của chúng ta,

or when a shady company wants to do business with us.

hoặc khi một công ty mờ ám muốn làm ăn với chúng ta.

Ngay bây giờ chúng ta có thể thấy một số tàu này,

Right now we can see some of these ships,

what they're doing, where they're going.

những gì chúng đang làm, chúng đang đi đâu.

But we don't know what's happening on these ships

Nhưng ta không biết chuyện gì đang xảy ra trên những con tàu này

or what they may be up to,

hoặc chúng có thể làm gì,

much like profiling a known person of interest --

giống như việc lập hồ sơ về một người được quan tâm

now that's CSI --

bây giờ đó là CSI -

or knowing when a dangerous,

hoặc biết khi nào một tội phạm tình dục nguy hiểm,

potentially and repeat sex offender is back in town.

có khả năng và lặp lại sẽ trở lại thị trấn.

Hava gives us the ability to see, on a map, high-risk ships,

Hava cho ta khả năng nhìn thấy, trên bản đồ, những con tàu nguy hiểm cao,

even when they look innocent on the surface.

ngay cả khi chúng trông vô tội trên bề mặt.

Using this approach in 2022,

Sử dụng cách tiếp cận này vào năm 2022,

Madagascar refused fishing licenses to Chinese vessels with a criminal record.

Madagascar đã từ chối giấy phép đánh cá cho các tàu Trung Quốc có tiền án.

A number of Spanish companies are now in murky waters,

Một số công ty Tây Ban Nha hiện đang ở vùng biển âm u,

no pun intended,

không có ý định chơi chữ,

after their illegal fishing activities and labor offenses

sau khi các hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp và vi phạm lao động của họ

were uncovered earlier this year in Senegal.

đã được phát hiện hồi đầu năm nay ở Senegal.

Hava also gives us information on networks

Hava cũng cung cấp cho chúng tôi thông tin về

or criminal networks who did not have before.

các mạng hoặc mạng lưới tội phạm mà trước đây không có.

And boy, we need them.

Và con trai, chúng ta cần chúng.

Take the vessel Fu Yuan Yu 831,

Lấy tàu Fu Yuan Yu 831,

which was caught in Indonesia on multiple charges

bị bắt ở Indonesia với nhiều lần tấn công

and was flying multiple flags.

và đang treo nhiều lá cờ.

The owner of the vessel, who was a Chinese elected congressman,

Chủ tàu, là một nghị sĩ được bầu của Trung Quốc,

đã cố gắng hết sức để che đậy sự tham gia của mình

did his best to cover his involvement

by creating a very complicated ownership network for the vessel.

bằng cách tạo ra một mạng lưới sở hữu rất phức tạp cho con tàu.

The Fu Yuan Yu 831, which came all the way from China,

Chiếc Fu Yuan Yu 831, xuất phát từ Trung Quốc,

was apparently owned by a shell company based in Timor-Leste,

dường như thuộc sở hữu của một công ty vỏ bọc

which in turn was partly owned by a Chinese state-owned company.

có trụ sở tại Timor-Leste, 1 phần thuộc sở hữu của 1 công ty nhà nước Trung Quốc.

And that's when that congressman comes into play.

Và đó là khi nghị sĩ đó tham gia.

Convoluted, right?

Rắc rối, phải không?

But it's very common to use complicated networks to get away with crimes.

Nhưng việc sử dụng các mạng phức tạp để thoát khỏi tội phạm là điều rất phổ biến.

We have been navigating solutions to maritime crimes for decades now,

Chúng tôi đã tìm ra các giải pháp cho tội phạm hàng hải trong nhiều thập kỷ nay,

and they tend to be one-size-fits-all.

và chúng có xu hướng phù hợp với tất cả mọi người.

Stop eating fish to save the ocean.

Ngừng ăn cá để cứu đại dương

Send more boats at sea to stop the flow of migrations.

Gửi thêm thuyền ra biển để ngăn chặn dòng di cư.

Close down the borders and build walls to reduce drug trafficking.

Đóng cửa biên giới và xây tường để giảm nạn buôn bán ma túy.

Yeah, they won't work.

Vâng, chúng sẽ không hoạt động.

In fact,

Trên thực tế, các tội phạm hàng hải

maritime crimes such as illegal fishing and drug trafficking

như đánh bắt trái phép và buôn bán ma túy

have tripled in the past 10 years.

đã tăng gấp ba lần trong 10 năm qua.

Over the 15 years that I've been doing this work

Trong 15 năm tôi đã làm công việc này

with agencies, fishermen, criminals and many others,

với các cơ quan, ngư dân, tội phạm và nhiều người khác,

technology helps to tackle crime to save time, save money,

công nghệ giúp giải quyết tội phạm để tiết kiệm thời gian, tiết kiệm tiền bạc,

but also share knowledge and build bridges

nhưng cũng chia sẻ kiến thức và xây cầu

to achieve the common goal of protecting our oceans,

để đạt được mục tiêu chung là bảo vệ đại dương,

our youth and our backyards.

thanh niên và sân sau của chúng ta.

But it only ever worked when people were fully involved in the process.

Nhưng nó chỉ hoạt động khi mọi người tham gia đầy đủ vào quá trình này.

Technology is powerful,

Công nghệ rất mạnh mẽ,

but it lacks the nuanced understanding,

nhưng nó thiếu sự hiểu biết sắc thái,

knowledge and networks stored in our individual human minds.

kiến thức và mạng lưới được lưu trữ trong tâm trí cá nhân con người của chúng ta.

In the case of the investigation on the Spanish companies

Trong trường hợp điều tra về các công ty Tây Ban Nha

operating in Senegal,

hoạt động ở Senegal,

technology showed us where the vessels were,

công nghệ cho chúng ta thấy các tàu đang ở đâu,

at what speed they were operating,

tốc độ hoạt động của chúng,

their identities.

danh tính của chúng.

But we still needed to talk to fishermen

Nhưng chúng tôi vẫn cần nói chuyện với ngư dân

to understand the unspoken political context

để hiểu bối cảnh chính trị bất thành văn

in order for us to make sense of that.

để chúng tôi hiểu được điều đó.

Technology needs us to fill the gaps and to limit misrepresentations and bias.

Công nghệ cần ta lấp đầy những khoảng trống và hạn chế sự sai lệch và thiên vị.

In Thailand, interviews revealed that 25 percent,

Tại Thái Lan, các cuộc phỏng vấn cho thấy 25%,

that's a quarter,

tức là một phần tư,

of all fishing laborers were worked between 17 to 24 hours a day, nonstop.

tổng số lao động đánh cá làm việc từ 17- 24 giờ một ngày, không ngừng nghỉ.

Vì vậy, khi chúng tôi bắt hoặc nhìn thấy 1 tàu đánh cá bất hợp pháp,

So when we catch an illegal fishing vessel or when we see it,

and we are about to criminalize the crew and arrest them,

và chúng tôi sắp hình sự hóa thủy thủ đoàn và bắt giữ họ,

we always need to remember

chúng tôi luôn cần nhớ rằng

that they may be in a situation of human trafficking

họ có thể đang ở trong tình huống buôn người

or forced labor.

hoặc lao động cưỡng bức.

We always need a human approach

Chúng ta luôn cần một cách tiếp cận của con người

to complement the technology to target the right criminals.

để bổ sung công nghệ để nhắm mục tiêu đúng tội phạm.

Because what we see does not tell the whole story.

Bởi vì những gì chúng ta thấy không kể toàn bộ câu chuyện.

Để phát hiện tội phạm một cách có ý nghĩa và ngăn chặn nó,

To meaningfully detect crime and stop it,

human creativity and technological progress

sự sáng tạo của con người và tiến bộ công nghệ

have to always go hand in hand.

phải luôn song hành với nhau.

Thank you.

Cảm ơn bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)