What You Can Do to Stop Economic Crime | Hanjo Seibert | TED

Translator: Thu Hường Reviewer: Nguyen Hue

Imagine any movie like "James Bond,"

Hãy tưởng tượng bất kỳ bộ phim nào giống với “Điệp viên 007”,

"Mission Impossible" or "Jack Ryan."

“Nhiệm vụ bất khả thi”, “Siêu điệp viên”.

Every [one] of these movies has this one moment:

Từng bộ phim đó đều có một khoảnh khắc này

the villain is planning to buy illegal weapons,

tên tội phạm đang lên kế hoạch mua vũ khí trái phép

take out a national energy grid

phá lưới năng lượng quốc gia

or hijack a satellite.

hoặc cướp vệ tinh.

And that undertaking requires an insane amount of money.

Và công việc đó đòi hỏi một lượng tiền khổng lồ.

That always happens in either of two ways.

Hai kịch bản có thể xảy ra.

Scenario one:

Kịch bản một:

three black SUVs driving up a dusty desert road.

Lái 3 chiếc SUV màu đen trên một con đường sa mạc đầy bụi bặm.

Three other SUVs already waiting at the exchange spot,

Ba chiếc SUV khác đã chờ sẵn tại điểm trao đổi,

where suitcases full of cash are being exchanged for weapons

nơi đổi những chiếc vali đầy tiền mặt để lấy vũ khí

between criminals.

giữa bọn tội phạm.

Or scenario number two:

Hoặc kịch bản số hai:

abandoned old warehouse.

Tại một nhà kho cũ bị bỏ hoang

A hacker in a hoodie asking the villain where to transfer the money,

Một hacker mặc áo hoodie hỏi tên tội phạm chuyển tiền ở đâu,

and within seconds, hundreds of millions are being transferred

và chỉ trong vài giây, hàng trăm triệu được chuyển

from accounts all over the world.

từ các tài khoản trên thế giới.

This is a very exciting movie plot.

Đây là một cốt phim rất thú vị.

Good versus evil.

Thiện đối đầu với ác.

Loads of money, exotic locations

Một lượng tiền khổng lồ, địa điểm kỳ lạ

and a superhero who saves the world in the last second.

và một siêu anh hùng đã cứu thế giới trong phút chót.

And now imagine this was the real life.

Hãy tưởng tượng việc đó xảy ra ngoài đời thực.

We all know that the one superhero does not exist.

Chúng ta đều biết rằng siêu anh hùng không tồn tại.

But through my work in combating economic crime,

Nhưng công việc của tôi là chống lại tội phạm kinh tế,

I can assure you that the suitcases with cash and the hackers,

tôi có thể đảm bảo với bạn rằng những chiếc vali có tiền mặt và tin tặc,

they are reality.

chúng đều có thật.

And they are on the loose every single day.

Và chúng vẫn đang diễn ra hàng ngày.

For over a decade, I'm advising banks and companies

Hơn một thập kỷ, tôi đã tư vấn cho các ngân hàng và công ty

in how to turn off the money tap for criminals.

cách ngăn nguồn tiền cho các tên tội phạm.

I get to see the underground economies created by gangsters

Tôi thấy nền kinh tế ngầm được tạo dựng bởi băng đảng xã hội đen

and how they finance their operations.

và cách chúng tài trợ cho hoạt động ra sao

But that doesn't make me the next James Bond.

Nhưng điều đó không khiến tôi thành James Bond kế tiếp.

Even if you may have hoped, yeah.

Ngay cả khi bạn có thể đã hy vọng, vâng.

Sorry.

Xin lỗi mọi người.

Unfortunately, to master this challenge,

Thật không may, để làm chủ thách thức này

we all need to understand what economic crime is.

tất cả chúng ta cần hiểu tội phạm kinh tế là gì.

And economic crime is a wide field.

Tội phạm kinh tế là một lĩnh vực lớn.

It includes money proceeds from drug trafficking.

Nó bao gồm tiền thu được từ buôn bán ma túy.

Human trafficking and sexual exploitation.

Buôn người và bóc lột tình dục.

Fraud and cyber crimes.

Gian lận và tội phạm mạng.

Tax evasion and all those offshore tax havens.

Trốn thuế và tất cả “thiên đường thuế” ở nước ngoài.

Piracy, corruption, terrorism.

Cướp biển, tham nhũng, khủng bố.

And what all these scenarios have in common

Và điểm chung của tất cả mọi việc

is that they need their profits laundered.

là họ cần phải hợp thức hóa lợi nhuận.

And money laundering is complex.

Và việc hợp thức hóa tiền rất phức tạp.

Criminals want to make it complex to hide the connection between the money

Tội phạm muốn làm cho việc đó phức tạp để che giấu mối liên quan giữa tiền

and the underlying crime.

và tội ác của chúng.

And that disconnection between money

Và sự mất kết nối giữa tiền

and its dirty source,

và nguồn gốc phi pháp của nó,

that's called money laundering.

được gọi là rửa tiền.

And money laundering is big.

Lượng tiền được rửa là rất lớn.

According to the United Nations,

Theo Liên Hợp Quốc,

the amount of money laundered every year

số tiền rửa mỗi năm

can be as high as two trillion US dollars.

có thể lên tới hai nghìn tỷ đô la Mỹ.

In stacked one-dollar notes,

Xếp chồng các tờ tiền 1 đô la lên

this is 57 percent of the way to the moon.

thì chiều cao là 57% khoảng cách từ đây đến mặt trăng.

Or in other words, that's more money than Apple,

Hay nói cách khác, số tiền đó nhiều hơn doanh thu của Apple,

Amazon, Google, Microsoft,

Amazon, Google, Microsoft,

Facebook, Tesla and JPMorgan generate in revenues together

Facebook, Tesla và JPMorgan cộng lại

every year.

mỗi năm.

So ...

Vậy thì...

What can we do?

Chúng ta có thể làm gì ?

Let me take you on a journey of scenarios

Cùng khám phá những tình huống

that I've come across in my work.

mà tôi đã trải qua trong công việc.

Through those scenarios, you can learn to identify places

Qua những tình huống đó, bạn có thể học cách xác định những nơi

where criminal activity might be hiding.

ẩn giấu các hoạt động tội phạm

Let's consider you're at a sports event, say, a soccer match.

Hãy xem xét bạn đang ở một sự kiện thể thao, ví dụ, một trận bóng đá.

You pay the entry tickets and food in cash.

Bạn thanh toán vé vào cửa và đồ ăn bằng tiền mặt.

Did you know that in the past,

Bạn có biết rằng trong quá khứ,

authorities have found that criminals have had ownership stakes

các nhà chức trách đã phát hiện ra rằng tội phạm đã sở hữu cổ phần

in some sports clubs?

ở các câu lạc bộ thể thao chứ?

Remember our criminal from before, who just sold illegal weapons

Bạn còn nhớ tên tội phạm trước đó không, người bán vũ khí bất hợp pháp

and now sits on suitcases full of cash?

và bây giờ ngồi trên vali đầy ắp tiền?

If he or she owned a sports club,

Nếu chúng sở hữu câu lạc bộ thể thao,

it would be easy for him or her to bring in the money

chúng sẽ dễ dàng kiếm tiền phi pháp

and record unexpected ticket sales

và ghi nhận doanh số bán vé bất ngờ

and invent any reason for it.

bịa ra lý do cho số tiền đó.

Let's say, the good weather today.

Giả sử, thời tiết hôm nay rất đẹp.

And I get to see similar examples when working for banks,

Và tôi thấy những trường hợp tương tự khi làm việc cho các ngân hàng,

who often finance sports clubs

họ tài trợ cho câu lạc bộ thể thao

but need to make sure to not support criminals.

nhưng họ cần đảm bảo không hỗ trợ tội phạm.

And fraud in sports has been investigated by Europol.

Và gian lận trong thể thao đã bị Europol điều tra.

However, criminal activity in sports has not gone away.

Tuy nhiên, hoạt động tội phạm trong thể thao vẫn chưa hề biến mất.

So what can you do to make it harder for criminals to abuse sports clubs?

Vậy bạn có thể làm gì để tội phạm khó khăn hơn khi lạm dụng các câu lạc bộ thể thao?

As a concrete action,

Một hành động cụ thể là,

pay with a debit or credit card to reduce cash ratios.

thanh toán bằng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng để giảm tỷ lệ tiền mặt.

Cash doesn't leave a trace.

Tiền mặt không có dấu vết.

A credit card does, and hence creates transparency.

Nhưng thẻ tín dụng thì có, và do đó sẽ tạo ra sự minh bạch.

And if you really want to step it up,

Và nếu bạn thực sự muốn thúc đẩy hiệu quả,

you request an official receipt

hãy yêu cầu một biên lai chính thức

for every purchase which you now made by card.

cho mỗi lần mua hàng chi trả bằng thẻ.

Yes, even the single hot dog.

Ngay cả khi mua một cái bánh mì xúc xích.

The funny thing is, you don't even need to keep the receipt.

Điều buồn cười là, bạn thậm chí không cần phải giữ biên lai.

Its only purpose is to ensure that the sale is officially recorded.

Mục đích duy nhất là đảm bảo rằng việc bán hàng được ghi lại chính thức.

And by the way, the same can happen in your favorite restaurant,

Điều tương tự có thể xảy ra trong nhà hàng yêu thích của bạn,

just around the corner,

ngay gần đó,

or any other cash-intensive business.

hay những doanh nghiệp giao dịch bằng tiền mặt.

Let's move to luxury products.

Hãy chuyển sang sử dụng sản phẩm xa xỉ.

Those are often sold at a good discount, especially online.

Chúng được bán với mức giảm giá tốt, nhất là bán qua mạng.

And come on, hey, we're all excited about good bargains, aren't we?

Thành thật nào, ai cũng đều mê mẩn với những món hời tốt, đúng chứ?

It's commonly known that the fashion industry is flooded with fake products,

Người ta thường biết rằng công nghiệp thời trang tràn ngập các sản phẩm giả,

but did you know that counterfeits often have profit margins

nhưng bạn có biết rằng hàng giả thường có tỷ suất lợi nhuận

of up to 2,000 percent?

lên tới 2,000% hay không?

And this even gets worse

Điều này còn tệ hơn

if the beneficiary of those 2,000 percent

khi người hưởng lợi từ 2,000% đó

is a criminal organization or even a terrorist.

là một tổ chức tội phạm hoặc thậm chí là một kẻ khủng bố.

In 2015, the Charlie Hebdo headquarters here in Paris was attacked,

Năm 2015, trụ sở Charlie Hebdo ở Paris đã bị tấn công,

leaving 12 people dead and 11 injured.

khiến 12 người chết và 11 người bị thương.

The attack was partially financed through the sale of fake products,

Vụ tấn công đó một phần được tài trợ từ việc bán các sản phẩm giả,

and I get to see similar examples when working for banks

và tôi thấy những trường hợp tương tự khi làm việc với các ngân

who are required to monitor their clients' transactions

Khi được yêu cầu giám sát các giao dịch của khách hàng

and spot irregularities, like the sale of fake products.

và phát hiện các bất thường, như bán sản phẩm giả.

So what can you do to make it harder for criminals to sell fake products?

Vậy bạn có thể làm gì để khiến tội phạm khó khăn trong việc bán sản phẩm giả hơn?

First,

Đầu tiên,

be conscious on where you buy your luxury goods and clothes.

hãy ý thức về nơi bạn mua những món đồ, quần áo xa xỉ.

Online, look for legit websites, like “https,”

Còn trên mạng, hãy tìm kiếm các trang web hợp pháp, như “https”,

and safe payment methods like credit cards with additional security questions.

và phương thức thanh toán an toàn như thẻ tín dụng với các câu hỏi bảo mật bổ sung.

Offline, go to official retail stores.

Còn ngoài đời thực, hãy đi đến các cửa hàng bán lẻ chính thức.

Second, if discounts sound too good to be true, well,

Thứ hai, giảm giá nghe có vẻ hấp dẫn thật đấy,

they probably are too good to be true.

thì có lẽ chúng vẫn ẩn giấu nhiều nguy cơ.

And third, if there isn't an instant return policy,

Và thứ ba, nếu không có chính sách hoàn trả tức thì

it's a red flag.

đó là dấu hiệu cảnh báo.

And by the way, the same can happen in fast fashion

Điều tương tự xảy ra trong ngành thời trang nhanh

or even with counterfeit medicine.

hoặc thậm chí đối với thuốc giả.

And all those examples are just out of our ordinary life.

Tất cả những ví dụ trên chỉ là trường hợp bên lề đời sống ngoài kia.

Money laundering can happen in the corporate world as well, at scale.

Rửa tiền cũng có thể xảy ra trong thế giới doanh nghiệp, trên quy mô lớn.

So money laundering can happen in any industry.

Rửa tiền có thể xảy ra ở bất kỳ lĩnh vực nào.

But let's consider seamlessly harmless household appliances

Nhưng hãy xem xét các thiết bị gia dụng vô hại

like washing machines or refrigerators.

như máy giặt hoặc tủ lạnh.

Did you know that those household appliances contain microchips

Bạn có biết rằng những thiết bị gia dụng đó chứa vi mạch

and other control electronics,

và thiết bị điện tử điều khiển,

which are being used to manufacture or repair weapons?

chúng đang được sử dụng để sản xuất hoặc sửa chữa vũ khí ?

For example, Kazakhstan.

Ví dụ, ở Kazakhstan.

Kazakhstan's import of electric breast pumps,

Lượng nhập khẩu máy hút sữa điện của Kazakhstan,

which include microchips,

có chứa vi mạch,

went up by 600 percent in the second half of 2022,

đã tăng 600% trong nửa cuối năm 2022,

while Kazakhstan's birth rate went down by five percent in the same period.

trong khi tỷ lệ sinh của đất nước này giảm 5% trong cùng thời kỳ.

And that's the kind of thing that might indicate

Điều đó có thể chỉ ra

that something fishy is going on.

rằng có điều gì đó đáng ngờ đang xảy ra.

And I'm supporting clients in understanding

Và tôi đang hỗ trợ khách hàng hiểu về

where their products are being sold and used,

nơi mà những sản phẩm của họ đang được bán và sử dụng,

especially so-called dual-use goods,

đặc biệt thứ được gọi là hàng hóa lưỡng dụng,

which are products that can be used for private but also for military purposes

là những sản phẩm có thể được sử dụng cho mục đích tư nhân và quân sự

like, say, medical probes, batteries, lasers,

ví dụ, đầu dò nội soi pin, laser

nuclear materials, avionics,

vật liệu hạt nhân, điện tử hàng không,

navigation and many, many more.

định vị và nhiều thứ khác nữa.

So...

Vậy nên...

What can any company do

Các công ty có thể làm gì để

to make it harder for criminals to abuse their products?

khiến tội phạm gặp khó khăn trong việc lạm dụng các sản phẩm đó?

Understand your supply chain.

Hiểu được chuỗi cung ứng của bạn

Who are your suppliers, and suppliers of suppliers?

Nhà cung cấp của bạn và nhà cung cấp của các nhà cung cấp là ai?

And who are your customers, and customers of customers?

Khách hàng của bạn là ai, và khách hàng của khách hàng là ?

Also, introduce data-driven monitoring on key business debts

Hãy giới thiệu việc giám sát dựa trên dữ liệu cho các khoản nợ kinh doanh chính

and understand why, for example, sales in certain regions are skyrocketing.

hiểu lý do tại sao, ví dụ, doanh số bán hàng một số khu vực đang tăng vọt.

For over a decade, I've been seeing companies take less action than needed

Hơn một thập kỷ, tôi đã thấy các công ty thực hiện hành động dưới mức cần thiết

to combat economic crime.

khi chống lại tội phạm kinh tế.

And we have discussed how terrible the consequences of not acting can be.

Chúng tôi đã thảo luận về hậu quả của việc không hành động có thể khủng khiếp ra sao.

And we know that "the company" does not exist.

Và chúng tôi biết rằng “công ty” không hề tồn tại.

It's us as employees, as managers, as customers,

Chính là chúng tôi với tư cách nhân viên, quản lý, khách hàng,

and we have the power to challenge and change the status quo,

và chúng tôi có khả năng để thách thức và thay đổi hiện trạng,

which means to stop saying, "I don't care,"

Có nghĩa là ngừng nói “Tôi không quan tâm”

or, “What difference do I make?”

hoặc “Tôi tạo ra sự khác biệt gì cơ ?”

No, we need to scratch beneath the surface,

Không, chúng ta cần nhìn sâu hơn vào vấn đề

like we did in the examples before,

như khi làm trong các ví dụ trước,

and hence demand transparency.

và do đó đòi hỏi sự minh bạch.

We live in difficult times.

Chúng ta sống trong thời kỳ khó khăn.

The question we need to ask ourselves is,

Câu hỏi chúng ta cần tự hỏi chính mình là,

in what kind of world do we want to live?

chúng ta muốn sống trong thế giới nào?

And how much room is there for this underground economy

Và còn bao nhiêu chỗ cho nền kinh tế ngầm này,

which is ruled by criminals, gangsters, terrorists?

một nền kinh tế được cai trị bởi tội phạm, xã hội đen, khủng bố?

So it's on us as consumers, as investors, as individuals,

Chúng ta, với tư cách là người tiêu dùng, nhà đầu tư, với tư cách cá nhân

as law-abiding citizens

là những công dân tuân thủ luật pháp

to raise our voice individually and collectively,

Hãy cất lên tiếng nói của mình, dù là tập thể hay cá nhân riêng lẻ

to jointly become that superhero

để trở thành vị siêu anh hùng

who ensures that the suitcases are empty

đảm bảo rằng những vali sẽ trống rỗng

and the criminal bank accounts show red zeros.

và tài khoản ngân hàng tội phạm sẽ không còn tiền.

This message will hopefully not self-destruct in three, two, one.

Hi vọng thông điệp này sẽ không biến mất trong ... ba, hai, một.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)