My Quest to Cure Prion Disease — Before It’s Too Late | Sonia Vallabh | TED

645,943 views ・ 2024-06-03

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Nguyen Hue Reviewer: Trần Thái Hưng
00:04
I'm here because of a letter I got 13 years ago.
0
4501
5088
Tôi đến đây vì một lá thư tôi nhận được 13 năm trước.
00:09
A letter from the future.
1
9631
2502
Một lá thư từ tương lai
00:12
This is it.
2
12175
1251
Đây là nó.
00:13
It's a predictive genetic test report.
3
13468
2669
Đó là một báo cáo xét nghiệm di truyền dự đoán.
00:16
And it's at the heart of this sort of red pill-blue pill moment
4
16179
4129
Và đó là trung tâm của khoảnh khắc viên thuốc màu xanh đỏ này
00:20
when my life forked in two.
5
20350
1668
khi cuộc sống của tôi chia đôi.
00:23
Before I tell you about that,
6
23478
1877
Trước khi tôi nói với bạn về điều đó,
00:25
I want to show you two moments from my life back then.
7
25355
3670
tôi muốn cho bạn thấy hai khoảnh khắc trong cuộc sống của tôi lúc đó.
00:29
This is moment number one. It's August 2009.
8
29025
3462
Đây là khoảnh khắc số một. Đó là tháng 8 năm 2009.
00:32
I’m marrying this guy, Eric, love of my life.
9
32487
3128
Tôi sẽ kết hôn với anh chàng này, Eric, tình yêu của đời tôi.
00:35
And he gets up there to give his speech
10
35615
2419
Và anh ấy lên đó để đọc bài phát biểu của mình
00:38
and he's holding my diary from when I was 13.
11
38034
3629
và anh ấy đang cầm nhật ký của tôi từ khi tôi 13 tuổi.
00:41
And he starts reading from it, and the guests are looking at me like,
12
41663
3837
Và anh ấy bắt đầu đọc từ đó, và các vị khách đang nhìn tôi như,
00:45
"Did she know he was going to do this?"
13
45542
2544
“Cô ấy có biết anh ấy sẽ làm điều này không?”
00:48
Guys, if you're watching, I knew.
14
48128
2502
Các bạn, nếu các bạn đang xem, tôi biết.
00:50
OK, this is me and my mom.
15
50672
2920
Được rồi, đây là tôi và mẹ tôi.
00:53
You can see how she’s laughing but she’s kind of scandalized.
16
53633
3045
Bạn có thể thấy bà ấy cười như thế nào nhưng bà ấy hơi bối rối.
00:56
(Laughter)
17
56720
1251
(Cười)
00:59
She’s 51 years old and on this day, she is glowing.
18
59431
5881
Bà ấy 51 tuổi và vào ngày này, bà ấy đang rạng rỡ.
01:07
I wish I could stay here with you.
19
67188
2545
Tôi ước gì tôi có thể ở lại đây với bạn.
01:09
But now I have to take you to moment number two.
20
69733
2544
Nhưng bây giờ tôi phải đưa bạn đến khoảnh khắc số hai.
01:13
It's only six months later,
21
73570
2794
Chỉ sáu tháng sau,
01:16
and suddenly there's this tear in the universe,
22
76364
4505
và đột nhiên có một giọt nước mắt trong vũ trụ,
01:20
and my mom is being sucked through it.
23
80869
3211
và mẹ tôi đang bị hút qua nó.
01:24
No one can tell us what's wrong, but something is really, really wrong.
24
84122
5714
Không ai có thể cho ta biết điều gì sai, nhưng có điều gì đó thực sự, thực sự sai.
01:29
And it is snowballing. And it is everything.
25
89878
3211
Và đó là quả cầu tuyết. Và nó là tất cả.
01:33
She's confused about who she is,
26
93131
2753
Bà ấy bối rối về bà ấy là ai,
01:35
where she is.
27
95925
1293
bà ấy đang ở đâu.
01:37
She's scared. She's hallucinating.
28
97260
2294
Bà ấy sợ hãi. Bà ấy đang bị ảo giác.
01:39
She is too weak to walk.
29
99596
2210
Bà ấy quá yếu để đi bộ.
01:41
This is happening on a timescale of weeks.
30
101848
3045
Điều này đang xảy ra trong khoảng thời gian hàng tuần.
01:46
I’m looking into her eyes, and they are these black holes,
31
106311
4921
Tôi đang nhìn vào mắt bà ấy, và chúng là những lỗ đen này,
01:51
and I am begging her to come back, but it's like I'm shouting into the void.
32
111232
4630
và tôi đang cầu xin bà ấy quay lại, nhưng giống như tôi đang hét vào khoảng trống.
01:57
That summer, she goes into the hospital, and she doesn’t come out.
33
117656
4004
Mùa hè năm đó, bà ấy vào bệnh viện, và bà ấy không ra ngoài.
02:02
By the time she dies,
34
122702
1377
Vào thời điểm bà ấy qua đời,
02:05
it has been months since she was really there.
35
125955
2628
đã nhiều tháng kể từ khi bà ấy thực sự ở đó.
02:09
We don't get a present tense goodbye.
36
129584
2586
Chúng tôi không nhận được lời tạm biệt trong thì hiện tại.
02:12
Dementia has robbed us of that.
37
132212
2586
Chứng mất trí nhớ đã cướp đi điều đó của chúng tôi.
02:14
And we still have no idea what happened.
38
134839
3379
Và chúng tôi vẫn không biết chuyện gì đã xảy ra.
02:20
And then we get the results of my mom's autopsy.
39
140929
4880
Và sau đó chúng tôi nhận được kết quả khám nghiệm tử thi của mẹ tôi.
02:25
And this is where we reach the red pill and the blue pill.
40
145850
2753
Và đây là nơi chúng tôi đến viên thuốc màu đỏ và viên thuốc màu xanh.
02:29
The report tells us that my mom died of genetic prion disease.
41
149813
4963
Báo cáo cho chúng tôi biết rằng mẹ tôi đã chết vì bệnh prion di truyền.
02:36
And that I am at 50-50 risk
42
156194
3337
Và rằng tôi có nguy cơ
02:39
of having inherited the single-letter DNA typo that caused it.
43
159531
5881
50-50 bị thừa hưởng lỗi đánh máy DNA, một chữ cái gây ra nó.
02:46
Prion disease kills about 1 in 6,000 people.
44
166705
3795
Bệnh Prion giết chết khoảng 1 trong 6.000 người.
02:50
But most cases aren't genetic.
45
170542
2043
Nhưng hầu hết các trường hợp không phải là di truyền.
02:52
They're random.
46
172627
1376
Chúng là ngẫu nhiên.
02:54
So it's maybe 1 in 50,000 people
47
174045
2878
Vì vậy, có thể 1 trong 50.000 người
02:56
that has a high-risk mutation like this one.
48
176965
3211
có đột biến nguy cơ cao như thế này.
03:01
I stand at this fork in the road with Eric.
49
181720
4045
Tôi đứng ở ngã ba này trên đường với Eric.
03:05
And sometimes in life you know yourself.
50
185807
3295
Và đôi khi trong cuộc sống, bạn biết chính mình.
03:09
We realize there is no fork.
51
189936
1919
Chúng tôi nhận ra không có ngã ba.
03:12
We want to know.
52
192897
1335
Chúng tôi muốn biết.
Tôi được đào tạo như một luật sư. Anh ấy được đào tạo như một kỹ sư vận tải.
03:15
I'm trained as a lawyer. He's trained as a transportation engineer.
53
195191
3504
03:18
We are not biomedical people,
54
198695
2419
Chúng tôi không phải là những người y sinh,
03:21
but we know that for us, this limbo isn't life.
55
201114
5172
nhưng chúng tôi biết đối với chúng tôi, điều lờ mờ này không phải là cuộc sống.
03:26
I can't control what happens next,
56
206286
2461
Tôi không thể kiểm soát những gì xảy ra tiếp theo,
03:28
but I can control whether something happens next.
57
208747
3712
nhưng tôi có thể kiểm soát xem có điều gì đó xảy ra tiếp theo hay không.
03:32
And my choice is yes.
58
212500
2169
Và sự lựa chọn của tôi là có.
03:36
So I get tested, and we learn that I have the mutation.
59
216504
4255
Vì vậy, tôi được kiểm tra, và chúng tôi biết rằng tôi có đột biến.
03:44
(Sighs)
60
224929
1293
(Thở dài)
03:46
What does this mean for me? For us?
61
226264
3295
Điều này có ý nghĩa gì đối với tôi? Đối với chúng tôi?
03:49
Genetic prion disease is always fatal.
62
229601
4796
Bệnh prion di truyền luôn gây tử vong.
Chúng ta không thể nói khi nào nó sẽ xảy ra,
03:54
We can't say when it will strike,
63
234397
2002
03:56
only that it will be some point in adulthood,
64
236399
2211
chỉ có một thời điểm nào đó ở tuổi trưởng thành,
03:58
and once it does, you die in months.
65
238610
3211
và một khi nó xảy ra, bạn sẽ chết trong nhiều tháng.
04:01
We have just watched it happen.
66
241821
2378
Chúng tôi vừa chứng kiến nó xảy ra.
04:07
There's so much I want to tell you about what happens next,
67
247035
3754
Có rất nhiều điều tôi muốn nói với bạn về những gì sẽ xảy ra tiếp theo,
04:10
but the main thing to say
68
250830
2044
nhưng điều chính cần nói
04:12
is that it's not like we hatch some master plan
69
252916
3670
là không phải là chúng tôi ấp ủ một kế hoạch tổng thể nào đó
04:16
to remake our lives overnight.
70
256628
2210
để làm lại cuộc sống của chúng tôi chỉ sau một đêm.
04:18
It's not that dramatic.
71
258880
2002
Nó không kịch tính như vậy.
04:20
It's more plantlike.
72
260924
1751
Nó giống thực vật hơn.
04:22
We’re in the dark, and we find ourselves growing towards the light.
73
262717
4213
Chúng tôi đang ở trong bóng tối,
và chúng tôi thấy mình đang phát triển về phía ánh sáng.
04:26
And unexpectedly the light is coming
74
266971
4296
Và bất ngờ ánh sáng đến
04:31
from the science of prion disease.
75
271309
2586
từ khoa học về bệnh prion.
04:33
Understanding what is known, that anything is known --
76
273937
4796
Hiểu được những gì đã biết, rằng bất cứ điều gì đều được biết -
04:38
we are drawn to it.
77
278733
2002
chúng tôi bị thu hút bởi nó.
04:40
And this is really humble at first,
78
280735
3087
Và điều này thực sự khiêm tốn lúc đầu,
04:43
like we're reading Wikipedia pages and we're doing Google searches,
79
283822
4087
giống như chúng tôi đang đọc các trang Wikipedia
và chúng tôi đang tìm kiếm trên Google,
04:47
and the momentum is powerful and strange.
80
287909
4671
và động lực rất mạnh mẽ và kỳ lạ.
04:52
We invite scientist friends over to teach us stuff,
81
292622
3420
Chúng tôi mời bạn bè nhà khoa học đến dạy chúng tôi nhiều thứ,
và chúng tôi đăng ký các lớp học ban đêm,
04:56
and we sign up for night classes,
82
296084
1626
04:57
and we leave our careers for entry level lab jobs.
83
297752
4296
và chúng tôi rời khỏi sự nghiệp của mình
để làm việc trong phòng thí nghiệm cấp độ đầu vào.
05:02
And we go back to school to get our PhDs in biological and biomedical sciences.
84
302090
5714
Chúng tôi trở lại trường học để lấy bằng tiến sĩ về khoa học sinh học và y sinh.
05:07
And today, we're leading this lab of twelve people
85
307846
4462
Và hôm nay, chúng tôi đang dẫn đầu phòng thí nghiệm gồm 12 người
05:12
at the Broad Institute in Cambridge, Massachusetts,
86
312350
3003
tại Viện Broad ở Cambridge, Massachusetts,
05:15
devoted to developing a therapy for prion disease in our lifetimes.
87
315395
3920
chuyên phát triển một liệu pháp điều trị bệnh prion trong cuộc đời của chúng tôi.
05:19
(Applause)
88
319315
6799
(Vỗ tay)
05:27
Thank you.
89
327949
1793
Cảm ơn.
05:29
That's our life.
90
329742
2044
Đó là cuộc sống của chúng tôi.
05:31
And --
91
331786
1502
Và -
05:33
Leading this life has certain liabilities.
92
333288
2711
Dẫn dắt cuộc sống này có những trách nhiệm nhất định.
05:36
Like ...
93
336040
1377
Giống như...
05:37
things can get macabre if you Google search my name.
94
337458
3879
Mọi thứ có thể trở nên rùng rợn nếu bạn tìm kiếm tên của tôi trên Google.
05:41
And if you click on "obituary," dang.
95
341379
3587
Và nếu bạn nhấp vào “cáo phó”, quỷ thật.
05:47
Bottom line, rumors of my death have been greatly exaggerated.
96
347343
4463
Tóm lại, tin đồn về cái chết của tôi đã được phóng đại rất nhiều.
05:51
(Laughter)
97
351848
2669
(Cười)
05:54
OK, but let's talk about how prion disease works
98
354559
5547
Được rồi, nhưng hãy nói về cách bệnh prion hoạt động
06:00
and what we need to do about it.
99
360106
1543
và chúng ta cần làm gì để giải quyết nó.
06:03
Prion disease is unique in all of biology.
100
363526
3337
Bệnh Prion là duy nhất trong tất cả các ngành sinh học.
06:06
The causal pathogen isn’t a virus, and it’s not a bacterium.
101
366863
4921
Tác nhân gây bệnh không phải là virus, và nó không phải là vi khuẩn.
06:11
It's this one normal protein called PrP that you normally have in your body.
102
371784
5798
Đó là 1 loại protein bình thường được gọi là PrP mà bạn thường có trong cơ thể.
06:17
And it's normally not a problem, but it is capable of going rogue.
103
377624
5046
Và nó thường không phải là một vấn đề, nhưng nó có khả năng trở thành kẻ lừa đảo.
06:22
And when it does, it changes shape.
104
382712
1710
Và khi nó xảy ra, nó thay đổi hình dạng.
06:24
And then it goes around grabbing other copies of PrP,
105
384464
3128
Và sau đó nó đi vòng quanh lấy các bản sao khác của PrP,
06:27
and it corrupts those.
106
387634
1543
và nó làm hỏng những tế bào đó.
06:29
And this spreads through your brain and kills your neurons.
107
389218
4213
Và điều này lan truyền qua não của bạn và giết chết các tế bào thần kinh của bạn.
06:35
Until recently, this was a process we could only infer.
108
395350
4337
Cho đến gần đây, đây là một quá trình mà chúng tôi chỉ có thể suy ra.
06:41
But now, thanks to state-of-the-art single-molecule imaging,
109
401314
5339
Nhưng bây giờ, nhờ hình ảnh đơn phân tử hiện đại,
06:46
we can observe it directly.
110
406653
1584
chúng ta có thể quan sát trực tiếp nó.
06:49
Shown here at TED for the first time,
111
409614
3045
Lần đầu tiên được trình chiếu ở đây tại TED,
06:52
I am so pleased to present to you the prion misfolding cascade in action.
112
412659
6423
tôi rất vui mừng giới thiệu với các bạn dòng thác gập sai prion đang hoạt động.
07:00
(Laughter)
113
420458
1877
(Cười)
Họ thích trò đùa. ĐƯỢC RỒI. Tôi biết chúng tôi sẽ hòa hợp với nhau. ĐƯỢC RỒI.
07:05
They like the joke. OK. I knew we were going to get along. OK.
114
425129
3212
07:09
I swear I have a point, though.
115
429592
2044
Nhưng tôi thề là tôi có một quan điểm.
07:11
When you look at the biology of this disease, any disease,
116
431678
5213
Khi bạn nhìn vào sinh học của căn bệnh này, bất kỳ bệnh nào,
07:16
where do your eyes go?
117
436933
2294
mắt bạn đi đâu?
07:19
They go to the train wreck. Right?
118
439268
2545
Chúng đi đến chỗ đắm tàu. Phải không?
07:21
Look at those scary rogue proteins.
119
441813
2711
Hãy nhìn vào những protein giả mạo đáng sợ đó.
07:24
And if we think about how to treat this disease,
120
444524
4379
Và nếu chúng ta nghĩ về cách điều trị căn bệnh này,
07:28
we might think, go get those bad guys.
121
448903
3378
chúng ta có thể nghĩ, hãy bắt những kẻ xấu đó.
07:32
Pew, pew! Yeah. Like that.
122
452281
2712
Vâng. Như thế.
07:36
But Eric and I have come to see our mission differently.
123
456285
4880
Nhưng Eric và tôi đã nhìn nhận nhiệm vụ của chúng tôi theo một cách khác biệt.
07:41
What if we can do the most good
124
461207
2795
Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi có thể làm điều tốt nhất
07:44
not by going after
125
464043
4755
không phải bằng cách truy đuổi
07:48
the big scary pathogens
126
468840
2085
những mầm bệnh đáng sợ lớn
07:50
and lobbing fireballs at them,
127
470967
2461
và bắn những quả cầu lửa vào chúng,
07:53
but instead by doing something much more understated and subtle,
128
473469
4755
mà thay vào đó bằng cách làm điều gì đó nhẹ nhàng và tinh tế hơn nhiều,
07:58
and less sexy and less conventional.
129
478266
2377
và ít gợi cảm hơn và ít thông thường hơn.
08:00
What if what we really need to do is this?
130
480685
2836
Điều gì sẽ xảy ra nếu những gì chúng ta thực sự cần làm là điều này?
08:05
Long before disease begins,
131
485231
2586
Rất lâu trước khi bệnh bắt đầu,
08:07
we use a drug to ask this not-yet-pathogenic protein
132
487817
5297
chúng tôi sử dụng một loại thuốc để yêu cầu loại protein
08:13
to please go away.
133
493114
1585
chưa gây bệnh này biến mất.
08:16
We're lucky to have the series of clues from nature
134
496075
3379
Chúng tôi may mắn có hàng loạt manh mối từ thiên nhiên cho thấy
08:19
that indicate you can live a healthy life without PrP.
135
499454
4588
bạn có thể sống một cuộc sống lành mạnh mà không cần PrP.
08:24
So we’re scouring the globe for tools to dial it down.
136
504083
4338
Vì vậy, chúng tôi đang lùng sục khắp thế giới để tìm các công cụ để giảm nó.
08:28
And brilliant ideas are an awesome start,
137
508463
3670
Và những ý tưởng tuyệt vời là một khởi đầu tuyệt vời,
08:32
but they also have to be wrangleable into actual, practical medicines
138
512175
5839
nhưng chúng cũng phải được biến thành những loại thuốc thực tế,
08:38
that stay in the body long enough to be useful
139
518056
3086
tồn tại trong cơ thể đủ lâu để có ích, an toàn
08:41
and are safe and manufacturable and -- very tricky for the brain --
140
521184
5797
và có thể sản xuất được và - rất khó khăn cho não -
08:46
get to the cells we need to reach.
141
526981
2920
đi đến các tế bào chúng ta cần tiếp cận.
08:49
It's a complicated search.
142
529901
2794
Đó là một cuộc tìm kiếm phức tạp.
08:52
But I do just want to assure you,
143
532695
2795
Nhưng tôi chỉ muốn đảm bảo với bạn,
08:55
because I see you twitching, wanting to ask me,
144
535490
2419
bởi vì tôi thấy bạn co giật, muốn hỏi tôi, tôi hứa rằng
08:57
I promise we most definitely have heard of CRISPR.
145
537909
3962
chúng ta chắc chắn đã nghe nói về CRISPR.
09:01
OK.
146
541871
1251
ĐƯỢC RỒI.
09:03
(Laughter)
147
543164
2085
(Cười)
09:05
So you take the molecule, right? We find the molecule.
148
545291
3587
Vì vậy, bạn lấy phân tử, phải không? Chúng tôi tìm thấy phân tử.
09:08
And then we deploy it to deplete the fuel before the fire.
149
548920
6298
Và sau đó chúng tôi triển khai nó để cạn kiệt nhiên liệu trước đám cháy.
09:17
Why get hung up on timing?
150
557345
2085
Tại sao lại gò bó với thời gian?
09:20
Because your brain isn't any other organ.
151
560640
5922
Bởi vì bộ não của bạn không phải là bất kỳ cơ quan nào khác.
09:26
Your brain is what makes you you.
152
566562
2461
Bộ não của bạn là thứ tạo nên bạn.
09:30
Our greatest good isn't a drug that will stabilize me or anyone else
153
570399
6215
Lợi ích lớn nhất của chúng tôi
không phải là 1 loại thuốc có thể ổn định tôi hay bất cứ ai khác
09:36
mid-train wreck, one foot in the void.
154
576614
3712
giữa đống tàu đắm, một chân trong khoảng trống.
09:40
Where we have letters from the future to guide us,
155
580326
3462
Nơi chúng ta có những lá thư từ tương lai để hướng dẫn chúng ta,
09:43
where what's at stake is irreplaceable human brains,
156
583788
4504
nơi mà những gì đang bị đe dọa là bộ não con người không thể thay thế,
09:48
we have to aim higher.
157
588334
2419
chúng ta phải nhắm mục tiêu cao hơn.
09:50
We have to prevent.
158
590795
1835
Chúng ta phải ngăn chặn.
09:54
Come to find out, prevention isn't business as usual.
159
594173
4463
Hãy đến để tìm hiểu, phòng ngừa không phải là công việc kinh doanh như bình thường.
09:58
Clinical trials are basically always done in sick patients post-train wreck.
160
598678
6840
Các thử nghiệm lâm sàng về cơ bản luôn được thực hiện
ở những bệnh nhân bị bệnh sau khi bị đắm tàu.
10:05
This is what's comfortable.
161
605560
1876
Đây là điều thoải mái.
10:08
But we all know if you're having a heart attack
162
608938
3962
Nhưng tất cả chúng ta đều biết nếu bạn bị đau tim
10:12
and you walk into the ER at that moment
163
612900
2211
và bạn bước vào phòng cấp cứu vào lúc đó
10:15
and they give you a statin, it won't help.
164
615111
4087
và họ cho bạn một statin, điều đó sẽ không giúp được gì.
10:19
Prevention and treatment are different goals.
165
619198
2503
Phòng ngừa và điều trị là những mục tiêu khác nhau.
10:22
And some of us don't have the luxury of doing only what's comfortable.
166
622702
5589
Và một số người trong chúng ta không có sự xa hoa để chỉ làm những gì thoải mái.
10:30
I see this paradox at the heart of our mission.
167
630960
3754
Tôi thấy nghịch lý này là trung tâm sứ mệnh của chúng tôi.
10:34
For sure, we are being summoned to be audacious.
168
634755
4422
Chắc chắn, chúng tôi đang được triệu tập để tỏ ra táo bạo.
10:39
We know so much more about the brain and how to get drugs there
169
639218
4380
Chúng ta biết rất nhiều về não bộ và cách đưa thuốc ở đó
10:43
than we did even a few years ago.
170
643639
1835
hơn so với vài năm trước.
10:45
We know so much about prion disease.
171
645516
2795
Chúng ta biết rất nhiều về bệnh prion.
10:48
Not everything, but we have enough bricks in the wall
172
648352
3462
Không phải tất cả mọi thứ, nhưng chúng ta có đủ gạch trong tường
10:51
that we can stand on them and reach for a rational therapy.
173
651814
3796
để chúng ta có thể đứng trên chúng và tìm đến một liệu pháp hợp lý.
10:55
We have to be the people to say the biotechnological moment is ripe.
174
655610
5839
Chúng ta phải là những người nói rằng thời điểm công nghệ sinh học đã chín muồi.
11:01
It's time to dare greatly.
175
661449
1877
Đã đến lúc phải dám thật nhiều.
11:05
And ...
176
665453
1251
Và...
11:07
equally ...
177
667622
1251
như nhau...
11:10
we have to respect the vastly larger universe
178
670082
4588
chúng ta phải tôn trọng vũ trụ rộng lớn hơn rất nhiều
11:14
of everything we don't know about the brain.
179
674712
4046
của mọi thứ chúng ta không biết về bộ não.
11:18
We have to heed the call to protect what we can't rebuild.
180
678799
3587
Chúng ta phải chú ý đến lời kêu gọi bảo vệ những gì chúng ta không thể xây dựng lại.
11:25
The hutzpah and the humility.
181
685514
1919
Hutzpah và sự khiêm nhường.
11:28
Our quest requires this kind of extreme form of both.
182
688351
3670
Nhiệm vụ của chúng tôi đòi hỏi loại hình cực đoan này của cả hai.
11:34
So what is daily life like in the trenches?
183
694982
2586
Vậy cuộc sống hàng ngày trong chiến hào như thế nào?
11:37
A decade ago, if you had asked me,
184
697568
2169
Một thập kỷ trước, nếu bạn hỏi tôi,
11:39
"Sonia, what's the holy grail of your quest?"
185
699737
3629
“Sonia, Chén Thánh trong nhiệm vụ của bạn là gì?”
11:43
I would have said it's that molecule I told you about.
186
703366
2836
Tôi sẽ nói đó là phân tử mà tôi đã nói với bạn.
11:46
We need the structure of the molecule.
187
706202
2044
Chúng ta cần cấu trúc của phân tử.
11:49
But what if finding the molecule isn't enough?
188
709872
3629
Nhưng nếu tìm ra phân tử là không đủ thì sao?
11:54
It turns out to meaningfully test a new medicine in humans,
189
714877
4755
Hóa ra để thử nghiệm một loại thuốc mới có ý nghĩa ở người,
11:59
especially for rare disease and especially for prevention,
190
719674
4462
đặc biệt là đối với bệnh hiếm gặp và đặc biệt là để phòng ngừa,
12:04
you need more, you need a lot more.
191
724178
2795
bạn cần nhiều hơn, bạn cần nhiều hơn nữa.
Và nếu bạn là chúng tôi, bạn cần phải xây dựng tất cả song song
12:07
And if you're us, you need to be building it all in parallel
192
727014
2836
12:09
because you are racing against the clock you can't see.
193
729892
3545
bởi vì bạn đang đua với đồng hồ mà bạn không thể nhìn thấy.
12:14
So before our eyes, our scope has expanded from this ...
194
734522
3837
Vì vậy, trước mắt chúng tôi, phạm vi của chúng tôi đã mở rộng từ điều này...
12:19
to this.
195
739652
1251
cho cái này.
12:21
It's a lot.
196
741779
1293
Nó rất nhiều.
12:23
(Laughs)
197
743072
1293
(Cười)
12:24
And maybe you're wondering how it's all going.
198
744365
3253
Và có lẽ bạn đang tự hỏi mọi thứ diễn ra như thế nào.
12:27
Here's what I can say.
199
747618
1460
Đây là những gì tôi có thể nói.
Sẽ có cuộc đua đến loại thuốc đầu tiên và cuộc đua đến loại thuốc tốt nhất.
12:30
There will be the race to the first drug and the race to the best drug.
200
750037
3337
12:34
We’re far from the end of this quest, but we’re far from the beginning.
201
754417
4504
Ta còn lâu mới kết thúc nhiệm vụ này, nhưng chúng tôi còn lâu mới bắt đầu.
12:40
We don't have any guarantees.
202
760673
2919
Chúng tôi không có bất kỳ sự đảm bảo nào.
12:43
Darn.
203
763634
1251
Chết tiệt.
12:44
But what we do have,
204
764927
2169
Nhưng những gì chúng tôi có,
12:47
and gosh, are we lucky to have it,
205
767138
3211
và trời ơi, chúng tôi có may mắn có nó không,
12:50
is jeopardy!
206
770391
1251
thật là nguy hiểm!
12:54
There's more to say
207
774812
2127
Có nhiều điều để nói
12:56
about what it's like to live with jeopardy,
208
776939
2336
về việc sống với nguy hiểm là như thế nào,
12:59
but as far as I can tell, at least, you all are human,
209
779275
4963
nhưng theo như tôi có thể nói, ít nhất, tất cả các bạn đều là con người,
13:04
and so I think on some level, you know.
210
784238
3087
Vì vậy, tôi nghĩ ở một mức độ nào đó, bạn biết đấy.
13:10
Recently, I told a friend that I consider myself lucky,
211
790328
4796
Gần đây, tôi đã nói với một người bạn rằng tôi coi mình là người may mắn,
13:15
and he gets all surprised.
212
795166
1501
và anh ấy rất ngạc nhiên.
13:16
He's like, "Even with the mutation?"
213
796709
3420
Anh ấy nói, “Ngay cả với đột biến?”
13:20
And my mind was kind of blown because this is me.
214
800171
4504
Và tâm trí tôi hơi choáng váng vì đây là tôi.
13:25
There's no version of my life where you subtract the mutation
215
805801
3045
Không có phiên bản nào của cuộc đời tôi mà bạn trừ đi đột biến
13:28
and hold the rest constant.
216
808888
1710
và giữ phần còn lại không đổi.
13:32
On the one hand, I got dealt a bad card.
217
812308
2753
Một mặt, tôi nhận được một lá bài xấu.
13:35
And don't get me wrong, I really don't want to die young.
218
815102
5172
Và đừng hiểu lầm tôi, tôi thực sự không muốn chết trẻ.
13:42
At the same time,
219
822193
2002
Đồng thời, lá bài xấu này
13:44
this bad card has launched me on a quest with a team.
220
824195
5172
đã đưa tôi vào một nhiệm vụ với một đội.
13:49
And the wonder of this exact life
221
829367
4170
Và điều kỳ diệu của cuộc sống chính xác này
13:53
is that I am constantly getting to meet people's best selves,
222
833537
4755
là tôi liên tục gặp gỡ bản thân tốt nhất của mọi người,
13:58
including versions of Eric and me,
223
838334
2919
bao gồm cả những phiên bản của Eric và tôi,
14:01
that I wouldn't have encountered any other way.
224
841295
2836
mà tôi sẽ không gặp bất kỳ cách nào khác.
14:06
(Sighs)
225
846675
1585
(Thở dài)
14:08
Does everything happen for a reason?
226
848302
3003
Mọi thứ xảy ra có lý do không?
14:11
I don't know, guys. Probably not.
227
851347
2252
Tôi không biết, các bạn. Có lẽ là không.
14:13
And yet here we all are making our own grace
228
853641
5338
Tuy nhiên, ở đây tất cả chúng ta đều đang tạo ra ân sủng của riêng mình
14:18
out of the darndest raw materials.
229
858979
2253
từ những nguyên liệu thô đen tối nhất.
14:22
It is not such a bad thing to be called to notice.
230
862358
2419
Nó không phải là một điều tồi tệ khi được kêu gọi để chú ý.
14:27
Speaking of grace,
231
867363
3378
Nói về ân sủng,
14:30
I want you to meet these guys.
232
870741
2378
tôi muốn bạn gặp những người này.
Đây là những đứa trẻ của chúng tôi.
14:33
These are our kids.
233
873119
1668
14:34
Daruka is the big one, Kavari is the also big one.
234
874787
4129
Daruka là đứa mập mạp, Kavari cũng là một đứa mập mạp.
14:40
We had them through IVF with preimplantation genetic testing
235
880000
4213
Chúng tôi đã có được chúng thông qua IVF với xét nghiệm di truyền tiền cấy ghép
14:44
to avoid passing on my mutation.
236
884255
2419
để tránh truyền đột biến của tôi.
14:46
The slogan says it all.
237
886715
1377
Slogan nói lên tất cả.
14:48
(Laughter)
238
888134
2043
(Cười)
14:50
My mom never got to meet these kids,
239
890219
3378
Mẹ tôi chưa bao giờ gặp những đứa trẻ này,
14:53
and she would have been a luminous grandma.
240
893639
2878
và bà ấy sẽ là một bà ngoại sáng giá.
14:58
But if she had, we wouldn't have known about my risk in time
241
898144
4212
Nhưng nếu bà ấy còn đây, chúng tôi sẽ không biết về rủi ro của tôi kịp thời
15:02
to avoid passing it on.
242
902356
2461
để tránh truyền nó đi.
15:04
So somewhere wrapped up in the grief of having lost her so young
243
904817
3795
Vì vậy, ở đâu đó bị bao bọc trong nỗi đau vì mất đi bà ấy quá trẻ
15:08
is this other thing, this transgenerational gift.
244
908612
3337
là một thứ khác, món quà xuyên thế hệ này.
15:15
I'm walking alongside these kids on their own journeys as best I can.
245
915453
5088
Tôi đang đi cùng với những đứa trẻ này trên hành trình của riêng chúng
tốt nhất có thể.
15:20
And you know how it is with kids.
246
920583
2669
Và bạn biết nó như thế nào với trẻ em.
15:23
Sometimes the shape of the future begs to be assumed.
247
923294
3920
Đôi khi hình dạng của tương lai đòi hỏi phải được giả định.
15:27
X number of years until Y.
248
927256
2169
X số năm cho đến Y.
15:29
This parade of milestones. This storyboard.
249
929467
3795
Cuộc diễu hành của các cột mốc này. Bảng phân cảnh này.
15:34
But here again is a luxury not all of us have.
250
934722
5172
Nhưng ở đây một lần nữa là một thứ xa xỉ không phải tất cả chúng ta đều có.
15:41
And perhaps, in ways large and small,
251
941604
3753
Và có lẽ, theo cách lớn và nhỏ,
15:45
it's a luxury none of us have.
252
945357
1752
đó là một thứ xa xỉ mà không ai trong chúng tôi có.
15:50
What would it mean to do all of this less narratively?
253
950237
5839
Sẽ có ý nghĩa gì nếu làm tất cả những điều này ít tường thuật hơn?
15:57
What if our lives, our lives together,
254
957328
2961
Điều gì sẽ xảy ra nếu cuộc sống của chúng tôi cùng nhau,
16:00
are best lived not as prose, but as poetry?
255
960331
4212
được sống tốt nhất không phải như văn xuôi, mà là như thơ?
16:07
I'm still living into this question, but I'm glad to have it with me.
256
967755
4588
Tôi vẫn đang sống với câu hỏi này, nhưng tôi rất vui khi có nó bên mình.
16:13
Folks, thank you and wish us luck.
257
973719
1960
Mọi người, cảm ơn bạn và chúc chúng tôi may mắn.
16:15
We need it.
258
975721
1251
Chúng ta cần nó.
16:17
(Applause)
259
977014
6924
(Vỗ tay)
16:29
Chris Anderson: That’s, um --
260
989735
2711
Chris Anderson: Thật, um --
16:34
That's extraordinary. I've got a question.
261
994031
3837
Thật phi thường. Tôi có một câu hỏi.
16:37
This is a rare disease,
262
997868
1460
Đây là một căn bệnh hiếm gặp,
16:40
but it feels as if some of what you're learning
263
1000412
2419
nhưng có cảm giác như một số điều bạn
16:42
is going to end up applicable to other diseases.
264
1002873
3420
đang học sẽ áp dụng cho các bệnh khác.
16:46
Are you already seeing signs of that?
265
1006335
2711
Bạn đã thấy dấu hiệu của điều đó chưa?
Sonia Vallabh: Tôi nhìn nó theo đủ mọi cách.
16:50
Sonia Vallabh: I see it in all sorts of ways.
266
1010130
2670
16:52
And this is how it goes with science, right?
267
1012841
2086
Và đây là cách nó diễn ra với khoa học, phải không?
16:54
And I see it on many levels.
268
1014969
1918
Và tôi thấy nó ở nhiều cấp độ.
16:56
And, you know, the thing that I would highlight is that --
269
1016929
3587
Và, bạn biết đấy, điều tôi muốn nhấn mạnh là -- Chúng ta đang ở đây
17:03
Here we are with this disease that is in some ways very black and white.
270
1023018
5256
với căn bệnh này mà theo một số khía cạnh rất đen và trắng.
17:08
You develop symptoms, and then you die three or six months later.
271
1028274
5547
Bạn phát triển các triệu chứng, và sau đó bạn chết ba hoặc sáu tháng sau đó.
17:13
And what's happening?
272
1033821
1501
Và chuyện gì đang xảy ra?
17:15
Irreplaceable neurons are dying at an unbelievable rate.
273
1035322
3295
Các tế bào thần kinh không thể thay thế đang chết với tốc độ không thể tin được.
17:19
So I think we have a case, you know,
274
1039410
2919
Vì vậy, tôi nghĩ chúng tôi có một trường hợp, bạn biết đấy,
17:22
here is a monogenic disease, one gene, one protein.
275
1042329
4088
đây là một bệnh đơn gen, một protein.
Chúng tôi biết những gì chúng tôi phải làm.
17:26
We know what we have to do.
276
1046458
1418
17:27
I think we have a strong case to go in and say we need to prevent,
277
1047918
6215
Tôi nghĩ chúng tôi có một lý do mạnh mẽ để nói chúng tôi cần phải ngăn chặn,
và chúng tôi có các công cụ để làm điều đó.
17:34
and we have the tools to do it.
278
1054174
1502
17:35
But this is not the only disease where that is what we need to do.
279
1055718
3670
Nhưng đây không phải là căn bệnh duy nhất mà đó là những gì chúng ta cần làm.
17:39
I just think we are in a position to lead the charge.
280
1059430
3086
Tôi chỉ nghĩ rằng chúng ta đang ở vị trí dẫn đầu cuộc tấn công.
17:42
CA: The idea that there are other proteins in the body
281
1062558
2794
CA: Ý tưởng rằng có những protein khác trong cơ thể
17:45
that may be subject to a disease,
282
1065394
1585
có thể bị bệnh,
17:47
and that it may be that the better thing to do is to take them out
283
1067021
3253
và có lẽ điều tốt hơn nên làm là lấy chúng ra
và tìm ra cách sống mà không có chúng, hơn là mạo hiểm
17:50
and figure out how to live without them, than to risk --
284
1070274
2669
17:52
that that could be applied in other circumstances.
285
1072943
2378
điều đó có thể được áp dụng trong các trường hợp khác.
Chắc chắn rồi.
17:55
Absolutely.
286
1075321
1293
Đó là một ý tưởng phi thường. Bạn là một người phi thường, nếu tôi có thể.
17:56
It's an extraordinary idea. You're an extraordinary person, if I may.
287
1076614
3294
17:59
Thank you so much for coming. Thank you.
288
1079908
1961
Cảm ơn bạn rất nhiều vì đã đến. Cảm ơn bạn.
18:01
(Applause)
289
1081869
4171
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7