6 big ethical questions about the future of AI | Genevieve Bell

Gözden geçirme: Ramazan Şen

Size yapay zekâ hakkında bir hikâye anlatayım.

Sidney’de 1 Bligh Caddesi’nde bir bina var.

Çok sayıda hükûmet dairesine ve meşgul insana

Let me tell you a story about artificial intelligence.

ev sahipliği yapıyor.

Dışarıdan Amerikan bilim kurgusundan çıkan bir şeye benziyor:

There's a building in Sydney at 1 Bligh Street.

Parıltılı camlar ve kıvrımlı çizgiler

It houses lots of government apartments

and busy people.

ve bir parça turuncu heykel.

From the outside, it looks like something out of American science fiction:

İçeride, zemin katta mükemmel bir kahveci

ve Sidney'deki en sevdiğim asansörler var.

all gleaming glass and curved lines,

Çok güzeller,

and a piece of orange sculpture.

neredeyse canlı görünüyorlar.

On the inside, it has excellent coffee on the ground floor

Asansörler beni büyülüyor.

Birçok sebepten dolayı.

and my favorite lifts in Sydney.

Çünkü asansörler geleceği görebileceğiniz yerlerden biri.

They're beautiful;

they look almost alive.

21.yüzyılda asansörler ilgi çekici

And it turns out I'm fascinated with lifts.

çünkü yapay zekânın siz farkında olmadan

For lots of reasons.

But because lifts are one of the places you can see the future.

size dokunacağı ilk yerlerden biri.

In the 21st century, lifts are interesting

Dünyanın dört bir yanındaki birçok binada,

because they're one of the first places that AI will touch you

asansörler bir dizi algoritma çalıştırıyor.

Bir tür proto-yapay zekâ.

without you even knowing it happened.

In many buildings all around the world,

Bu, düğmeye basmak için asansöre yaklaşmadan önce orada olmanın

the lifts are running a set of algorithms.

beklenildiği anlamına gelir.

A form of protoartificial intelligence.

Şimdiden tüm taşımayı yeniden düzenliyor.

That means before you even walk up to the lift to press the button,

Enerji tasarrufu yapmak

ve yoğunluğa doğru her zaman aşağı iner.

it's anticipated you being there.

Düğmeye gerçekten bastığınız zaman,

It's already rearranging all the carriages.

insanları, çevreyi, binayı

ve inşa edilmiş dünyayı anlamlandıran

Always going down, to save energy,

and to know where the traffic is going to be.

bütün bir sistemin parçasısınız demek.

By the time you've actually pressed the button,

AI dendiğinde, çoğu zaman robotların dünyasından bahsettiğimizi biliyorum.

you're already part of an entire system

that's making sense of people and the environment

Son 100 yılda hayal gücümüzün bilim kurgu ile

and the building and the built world.

meşgul olması çok kolay.

I know when we talk about AI, we often talk about a world of robots.

Ben AI diyorum ve siz “Terminatör”ü düşünüyorsunuz.

It's easy for our imaginations to be occupied with science fiction,

Bir yerlerde, bizim için yapay zekâ ile yerleşik dünya arasında bağlantı kurmak,

well, over the last 100 years.

anlatması daha zor bir hikâye.

I say AI and you think "The Terminator."

Ancak gerçek şu ki, AI zaten çevremizdeki her yerde.

Somewhere, for us, making the connection between AI and the built world,

Birçok yerde.

Binalarda ve sistemlerde.

that's a harder story to tell.

200 yılı aşkın sanayileşme,

But the reality is AI is already everywhere around us.

AI’nın sistem düzeyinde ölçeklendirme yolunu kolayca bulacağını gösteriyor.

And in many places.

It's in buildings and in systems.

Sonuçta, bu tarihin anlatılması, yapmanız gereken tek şeyin

More than 200 years of industrialization

bir teknoloji bulmak, ölçeğe ulaşmak olduğunu

suggest that AI will find its way to systems-level scale relatively easily.

ve devrimin geleceğini gösteriyor.

Mekanizasyon, otomasyon ve dijitalleşme hikâyesi,

After all, one telling of that history

suggests that all you have to do is find a technology,

teknolojinin rolüne ve önemine işaret ediyor.

achieve scale and revolution will follow.

The story of mechanization, automation and digitization

Bu teknolojik dönüşüm hikâyeleri,

ölçeği normal gösteriyor.

all point to the role of technology and its importance.

Veya beklenilen.

Veya durağan.

Hatta bazen öngörülebilir.

Those stories of technological transformation

make scale seem, well, normal.

Ama ayrıca odak noktasını doğrudan teknoloji ve değişikliğine koyar.

Or expected.

And stable.

Ama bir teknolojiyi ölçeklendirmenin ve bir sistem kurmanın

And sometimes even predictable.

daha fazlasını gerektirdiğine inanıyorum.

But it also puts the focus squarely on technology and technology change.

3Ai Enstitüsü'nü Eylül 2017'de Avustralya Ulusal Üniversitesi'nde

But I believe that scaling a technology and building a system

kurduk.

requires something more.

Yanıltıcı derecede basit bir misyonu var:

We founded the 3Ai Institute at the Australian National University

AI’yı güvenli, sürdürülebilir ve sorumlu bir şekilde

ölçeklendirmek için yeni bir mühendislik dalı kurmak.

in September 2017.

It has one deceptively simple mission:

Peki 21. yüzyılda yeni bir mühendislik dalı nasıl inşa edilir?

to establish a new branch of engineering

Şöyle ki, varoluşu için deneysel bir

to take AI safely, sustainably and responsibly to scale.

eğitim programı aracılığıyla öğretiyoruz.

But how do you build a new branch of engineering in the 21st century?

Avustralya'nın en büyük

otonom madenlerinden biri olan Shakespeare’in doğum yeri,

Well, we're teaching it into existence

through an experimental education program.

Büyük Set Resifi gibi

çok çeşitli konumlarda varlığını araştırıyoruz.

We're researching it into existence

with locations as diverse as Shakespeare's birthplace,

Sibernetik sistemlerin karmaşıklığına dikkat ederek,

the Great Barrier Reef,

varoluşu için teorileştiriyoruz.

not to mention one of Australia's largest autonomous mines.

Yeni ve faydalı bir şey inşa etmeye çalışıyoruz.

And we're theorizing it into existence,

Yeni nesil eleştirel düşünürler ve eleştirmenler yaratacak bir şey.

paying attention to the complexities of cybernetic systems.

Tüm bunları, AI’nın birçok geçmişini

We're working to build something new and something useful.

ve hikâyesini daha zengin bir şekilde anlayarak yapıyoruz.

Something to create the next generation of critical thinkers and critical doers.

Öğretim, araştırma ve katılım yoluyla işbirliği içinde

And we're doing all of that

through a richer understanding of AI's many pasts and many stories.

ve kolektif olarak çalışarak

ve sorunların çözümü kadar

And by working collaboratively and collectively

soruların çerçevesine odaklanarak.

through teaching and research and engagement,

Tek bir yapay zekâ yapmıyoruz,

birçoğu için olanaklar yaratıyoruz.

and by focusing as much on the framing of the questions

Hayal gücümüzü yeniden bağımsızlaştırmak

as the solving of the problems.

ve bir dizi farklı konuşma ve olasılığa yer bırakan

We're not making a single AI,

we're making the possibilities for many.

bir müfredat ve pedagoji oluşturmak için aktif olarak çalışıyoruz.

And we're actively working to decolonize our imaginations

Yapıyoruz ve yeniden yapıyoruz.

and to build a curriculum and a pedagogy

Her zaman devam eden bir iş olduğumuzu biliyorum.

that leaves room for a range of different conversations and possibilities.

Ama işte bir geleceği

ölçeklendirme sorununa nasıl yaklaştığımıza dair küçük bir bakış.

We are making and remaking.

And I know we're always a work in progress.

Kendi tarihimize bağlı olduğumuzdan emin olarak başlıyoruz.

But here's a little glimpse

into how we're approaching that problem of scaling a future.

Aralık 2018'de

New South Wales-Queensland sınırındaki

Brewarrina kasabasına gittim.

We start by making sure we're grounded in our own history.

Burası Aborijin halkının, farklı grupların bir araya gelmeleri,

In December of 2018,

I took myself up to the town of Brewarrina

törenleri yapmaları,

buluşmaları, birlikte olmaları için bir buluşma yeriydi.

on the New South Wales-Queensland border.

Orada, Barwon Nehri üzerinde, Avustralya'daki en eski

This place was a meeting place for Aboriginal people,

ve en büyük Aborjin balık tuzakları sistemlerinden biri olan

for different groups,

to gather, have ceremonies, meet, to be together.

bir dizi balık savağı var.

Bu sistem, bir dizi balık ağına benzeyen 1,8 kilometrelik,

There, on the Barwon River, there's a set of fish weirs

that are one of the oldest and largest systems

taş duvardan oluşuyor

ve "Us" nehrin aşağısına işaret ediyor

of Aboriginal fish traps in Australia.

ve balıkların suyun farklı yüksekliklerinde yakalanmasını sağlıyor.

This system is comprised of 1.8 kilometers of stone walls

Ayrıca, suyun hareket şeklini değiştirmek ve büyük balıkları

shaped like a series of fishnets

ve küçük balıkları depolamak

with the "Us" pointing down the river,

ve bu balıkları serin, temiz akan suda tutmak için tasarlanmış,

allowing fish to be trapped at different heights of the water.

depolama için farklı yükseklikte duvarları olan balık tutma kafesleri.

They're also fish holding pens with different-height walls for storage,

designed to change the way the water moves

Bu balık tuzağı sistemi, hem nehirlerin buluştuğu

and to be able to store big fish and little fish

hem de kültürlerin buluştuğu bir yerde toplanan insanları

and to keep those fish in cool, clear running water.

beslemenizi sağlamanın bir yoluydu.

Bizzat kayalarla veya tuzaklarla ilgili değil.

This fish-trap system was a way to ensure that you could feed people

as they gathered there in a place that was both a meeting of rivers

Bu tuzakların yarattığı sistemle ilgili.

and a meeting of cultures.

Teknik bilgi, kültürel bilgi

It isn't about the rocks or even the traps per se.

ve ekolojik bilgiyi

içeren bir program.

It is about the system that those traps created.

Bu sistem eski.

Bazı arkeologlar bunun 40.000 yıl kadar eski olduğunu düşünüyor.

One that involves technical knowledge,

cultural knowledge

Kayıtara göre bunları en son 1910′larda kullanmışız.

and ecological knowledge.

This system is old.

Olağanüstü uzun ömürlü ve inanılmaz bir ölçeği vardı.

Some archaeologists think it's as old as 40,000 years.

The last time we have its recorded uses is in the nineteen teens.

Benim için bir ilham.

Bize anlamlı bir şey inşa etmenin vaadini

It's had remarkable longevity and incredible scale.

ve zorluğunu hatırlatması için,

burada Enstitü'de duvarlarımızda savağın bir fotoğrafı var.

And it's an inspiration to me.

Ayrıca bize, insanların sistemler kurduğu

And a photo of the weir is on our walls here at the Institute,

ve aynı sistemleri nesiller boyu sürdürdüğü bir yerde

to remind us of the promise and the challenge

sistemler inşa ettiğimizi hatırlatması için.

of building something meaningful.

Bu sadece tarihimiz değil,

And to remind us that we're building systems

yeni bir mühendislik dalı kurmaya çalışırken mirasımız.

in a place where people have built systems

and sustained those same systems for generations.

Bu mirası ve amaç duygumuzu geliştirmek

It isn't just our history,

ve gelecek hakkında sorular sormak için net bir çerçeveye ihtiyacımız var.

it's our legacy as we seek to establish a new branch of engineering.

Hazır veya kolay cevabı olmayan sorular.

To build on that legacy and our sense of purpose,

Burada mesele soru sormak.

I think we need a clear framework for asking questions about the future.

Geleneksel problem çözme yaklaşımının ötesine,

Questions for which there aren't ready or easy answers.

daha karmaşık olan soru sorma

Here, the point is the asking of the questions.

ve soru çerçeveleme yaklaşımına

geçmeniz gerektiğine inanıyoruz.

We believe you need to go beyond the traditional approach

Çünkü bunu yaparken her türden yeni olasılık ve yeni zorluklar

of problem-solving,

to the more complicated one of question asking

ortaya çıkarırsınız.

Benim için şu anda yapay zekâyı güvenli,

and question framing.

sürdürülebilir ve sorumlu bir şekilde ölçeklendirmeye yönelik

Because in so doing, you open up all kinds of new possibilities

yaklaşımımızı çerçeveleyen altı büyük soru var.

and new challenges.

For me, right now,

Özerklik, aracı, güvence,

there are six big questions that frame our approach

göstergeler, arayüzler

ve amaçlılık ile ilgili sorular.

for taking AI safely, sustainably and responsibly to scale.

Sorduğumuz ilk soru basit bir soru.

Questions about autonomy,

agency, assurance,

Sistem otonom mu?

indicators, interfaces and intentionality.

Bligh Caddesi'ndeki şu asansörü düşünün.

Gerçek şu ki, bir gün bu asansör otonom olabilir.

The first question we ask is a simple one.

Harekete geçmesi söylenmeden hareket edebilecek.

Is the system autonomous?

Think back to that lift on Bligh Street.

Ama tamamen otonom değil, değil mi?

The reality is, one day, that lift may be autonomous.

O Bligh Street binasından çıkıp

Which is to say it will be able to act without being told to act.

bir bira içmek için Circular Quay'e inemez.

Aşağı yukarı hareket eder, o kadar.

But it isn't fully autonomous, right?

Ama bunu kendi yapar.

It can't leave that Bligh Street building

and wonder down to Circular Quay for a beer.

Bu yönden otonom.

Sorduğumuz ikinci soru şu:

It goes up and down, that's all.

Sistemin aracısı var mı?

But it does it by itself.

It's autonomous in that sense.

Bu sistemin, belirli koşullar altında belirli türden şeyler yapmasını engelleyen

The second question we ask:

bir yerde olan kontrolleri ve sınırları var mı?

does this system have agency?

Does this system have controls and limits that live somewhere

Asansörlerin gerçekliği, kesinlikle durum bu.

İçinde bulunduğunuz herhangi bir asansör düşünün.

that prevent it from doing certain kinds of things under certain conditions.

Asansör kafesinde, bir acil servis görevlisinin

bir anahtarı tüm sisteme sokup geçersiz kılabileceği

The reality with lifts, that's absolutely the case.

kırmızı bir anahtar yuvası olur.

Think of any lift you've been in.

Peki bu sistem AI güdümlü olduğunda ne olur?

There's a red keyslot in the elevator carriage

Anahtar nerede olur?

that an emergency services person can stick a key into

Fiziksel bir anahtar mı, dijital bir anahtar mı?

and override the whole system.

Kim kullanacak?

Acil servis çalışanları mı?

But what happens when that system is AI-driven?

Bunun olup olmadığını nasıl anlarsınız?

Where does the key live?

Bunların hepsi asansörde size nasıl tezahür edecekti?

Is it a physical key, is it a digital key?

Who gets to use it?

Is that the emergency services people?

Sorduğumuz üçüncü soru, güvence hakkında nasıl düşündüğümüz.

And how would you know if that was happening?

How would all of that be manifested to you in the lift?

Tüm parçaları hakkında nasıl düşünüyoruz:

Emniyet, güvenlik, güven, risk, sorumluluk, yönetilebilirlik,

The third question we ask is how do we think about assurance.

açıklanabilirlik, etik, kamu politikası, hukuk, düzenleme?

How do we think about all of its pieces:

safety, security, trust, risk, liability, manageability,

Size sistemin güvenli ve işliyor olduğunu nasıl söylerdik?

explicability, ethics, public policy, law, regulation?

Sorduğumuz dördüncü soru,

bu AI güdümlü sistemlerde arayüzlerimizin ne olacağı.

And how would we tell you that the system was safe and functioning?

Onlarla konuşacak mıyız?

Bizimle veya birbirleriyle konuşacaklar mı?

Bildiğimiz bir dizi teknolojiye sahip olmak, bazılarımız için,

The fourth question we ask

is what would be our interfaces with these AI-driven systems.

tüm yaşamlarımız için, şimdi birdenbire

tamamen farklı şekillerde davranmak ne anlama gelecek?

Will we talk to them?

Will they talk to us, will they talk to each other?

Asansörler, arabalar, elektrik şebekesi, trafik ışıkları, evinizdeki şeyler.

And what will it mean to have a series of technologies we've known,

for some of us, all our lives,

Bu yapay zekâ destekli sistemler için beşinci soru:

now suddenly behave in entirely different ways?

Lifts, cars, the electrical grid, traffic lights, things in your home.

İyi çalıştıklarını gösteren göstergeler ne olacak?

İki yüz yıllık sanayi devrimi bize

The fifth question for these AI-driven systems:

iyi bir sistem hakkında düşünmenin en önemli iki yolunun

What will the indicators be to show that they're working well?

üretkenlik ve verimlilik olduğunu söylüyor.

Two hundred years of the industrial revolution

21. yüzyılda

bunu biraz daha genişletmek isteyebilirsiniz.

tells us that the two most important ways to think about a good system

Sistem sürdürülebilir mi,

güvenli mi, sorumlu mu?

are productivity and efficiency.

Bunları bizim için kim yargılayacak?

In the 21st century,

you might want to expand that just a little bit.

Sistemlerin kullanıcıları, bunların nasıl düzenlendiğini,

Is the system sustainable,

yönetildiğini ve inşa edildiğini anlamak isteyecek.

is it safe, is it responsible?

Who gets to judge those things for us?

Sonra bu yeni AI sistemleriyle ilgili sormanız gereken son,

Users of the systems would want to understand

belki de en kritik soru var.

how these things are regulated, managed and built.

Niyeti ne?

Sistem ne yapmak için tasarlandı

And then there's the final, perhaps most critical question

ve bunun iyi bir fikir olduğunu kim söyledi?

that you need to ask of these new AI systems.

Ya da başka bir deyişle,

bu sistemin inşa ettiği dünya ne,

What's its intent?

What's the system designed to do

bu dünya nasıl hayal ediliyor

ve bugün yaşadığımız dünyayla ilişkisi ne?

and who said that was a good idea?

Or put another way,

what is the world that this system is building,

Kim bu konuşmanın parçası olacak?

Bunu kim ifade edecek?

how is that world imagined,

Nasıl çerçevelenir ve hayal edilir?

and what is its relationship to the world we live in today?

Bu soruların basit cevapları yok.

Who gets to be part of that conversation?

Who gets to articulate it?

Bunun yerine, neyin mümkün olduğunu ve neyi hayal etmemiz,

How does it get framed and imagined?

tasarlama, inşa etme, düzenleme

ve hatta kullanımdan kaldırmamız için gerekenleri çerçevelerler.

There are no simple answers to these questions.

Bize doğru yönleri gösteriyor

Instead, they frame what's possible

ve yeni bir mühendislik dalı kurma yolunda bize yardımcı oluyorlar.

and what we need to imagine,

design, build, regulate and even decommission.

Ancak kritik sorular yeterli değil.

They point us in the right directions

Ayrıca tüm bu soruları bir arada tutmanın bir yolunu da bulmalısınız.

and help us on a path to establish a new branch of engineering.

But critical questions aren't enough.

Enstitü'de biz de,

yapay zekâyı bir sistem olarak nasıl düşüneceğimizi ve bu sistemin sınırlarını

You also need a way of holding all those questions together.

nerede ve nasıl çizeceğimizi gerçekten merak ediyoruz.

For us at the Institute,

we're also really interested in how to think about AI as a system,

Bunlar şu anda özellikle önemli şeyler gibi geliyor.

Burada, 1940'larda başlayan çalışmalardan etkilendik.

and where and how to draw the boundaries of that system.

And those feel like especially important things right now.

1944'te, antropolog Gregory Bateson ve Margaret Mead ile birlikte

Here, we're influenced by the work that was started way back in the 1940s.

matematikçi Norbert Wiener, Sibernetik üzerine

Macy Konferansları olarak bilinen bir dizi konuşma düzenledi.

In 1944, along with anthropologists Gregory Bateson and Margaret Mead,

Nihayetinde, 1946 ile 1953 arasında,

mathematician Norbert Wiener convened a series of conversations

sibernetik bayrağı altında on konferans düzenlendi.

that would become known as the Macy Conferences on Cybernetics.

Norbert Wiener tarafından tanımlandığı gibi,

Ultimately, between 1946 and 1953,

sibernetik "gelişmiş bilgi işlem teknolojilerindeki kontrol

ten conferences were held under the banner of cybernetics.

ve iletişim sorununa gerçekten hamle yapmamızı sağlayacak

As defined by Norbert Wiener,

cybernetics sought to "develop a language and techniques

bir dil ve teknikler geliştirmeye" çalıştı.

that will enable us to indeed attack the problem of control and communication

Sibernetik, insanlar, bilgisayarlar

ve daha geniş ekolojik dünya arasındaki ilişkiyi

düşünmek zorunda olduğunu

in advanced computing technologies."

ikna edici bir şekilde savundu.

Cybernetics argued persuasively

Onları bütünsel bir sistem olarak düşünmek zorundaydınız.

that one had to think about the relationship

Macy Konferanslarına katılanlar, zihnin nasıl çalıştığı,

between humans, computers

and the broader ecological world.

zekâ ve öğrenme hakkındaki fikirlerle

You had to think about them as a holistic system.

ve teknolojinin geleceğimizdeki rolü ile ilgileniyorlardı.

Participants in the Macy Conferences were concerned with how the mind worked,

Ne yazık ki, Macy Konferansı ile başlayan sohbetler,

konuşma AI ile ilgili olduğunda genellikle unutulur.

with ideas about intelligence and learning,

and about the role of technology in our future.

Ama benim için, kültürü, teknolojiyi ve çevreyi barındırması gereken

Sadly, the conversations that started with the Macy Conference

bir sistem fikri hakkında burada geri kazanılması gereken

are often forgotten when the talk is about AI.

gerçekten önemli bir şey var.

But for me, there's something really important to reclaim here

Enstitüde, bu tür sistem düşüncesi işimizin temelini oluşturuyor.

about the idea of a system that has to accommodate culture,

Son üç yıldır,

technology and the environment.

bu işi yapmak için yaptığım bu çılgın yolculukta

harika insanlardan oluşan bir topluluk bana burada katıldı.

At the Institute, that sort of systems thinking is core to our work.

Ekibimizde antropologlar,

Over the last three years,

sistem ve çevre mühendisleri ve bilgisayar bilimcileri ile

a whole collection of amazing people have joined me here

on this crazy journey to do this work.

bir nükleer fizikçi,

Our staff includes anthropologists,

ödüllü bir foto muhabiri

ve en az bir politika ve standartlar uzmanı yer alıyor.

systems and environmental engineers, and computer scientists

Bu çarpıcı bir karışım.

as well as a nuclear physicist,

Çatışmalar ve zorluklar kadar deneyim

an award-winning photo journalist,

ve uzmanlık yelpazesi de güçlü.

and at least one policy and standards expert.

Çeşitlilik sağlamak, insanları sohbet içinde tutmanın

It's a heady mix.

And the range of experience and expertise is powerful,

yollarını bulmak için sürekli isteklilik gerektirir.

Çatışma ile biraz uğraşmak da.

as are the conflicts and the challenges.

Being diverse requires a constant willingness

Ayrıca, işleri yapmanın

to find ways to hold people in conversation.

yeni bir şeklini inşa etme yönteminin, başkalarını da aynı yolculuğa

And to dwell just a little bit with the conflict.

bizimle birlikte getirme taahhüdü gerektireceğini erken anladık.

We also worked out early

Bu yüzden kapılarımızı hızlı bir şekilde bir eğitim programına açtık

that the way to build a new way of doing things

ve ilk yüksek lisans programımızı 2018 yılında başlattık.

would require a commitment to bringing others along on that same journey with us.

O zamandan beri, iki yüksek lisans öğrencisi

So we opened our doors to an education program very quickly,

ve bir doktora öğrencisi grubumuz oldu.

and we launched our first master's program in 2018.

Öğrencilerimiz dünyanın her yerinden ve

hayatın her kesiminden geliyor.

Since then, we've had two cohorts of master's students

Avustralya, Yeni Zelanda, Nijerya, Nepal,

and one cohort of PhD students.

Meksika, Hindistan, ABD.

Our students come from all over the world

Yaşları 23 ile 60 arasında değişiyor.

and all over life.

Australia, New Zealand, Nigeria, Nepal,

Matematik ve müzik, politika ve performans,

Mexico, India, the United States.

sistemler ve standartlar,

mimari ve sanat alanlarında

And they range in age from 23 to 60.

çeşitli geçmişlere sahiplerdi.

They variously had backgrounds in maths and music,

Enstitü'de aramıza katılmadan önce şirketler yönettiler,

hükümette çalıştılar, orduda görev yaptılar,

policy and performance,

systems and standards,

lisede öğretmenlik yaptılar

architecture and arts.

ve sanat organizasyonlarını yönettiler.

Before they joined us at the Institute,

Maceraperestlerdi

they ran companies, they worked for government,

ve birbirlerine bağlı olmaya

ve yeni bir şeyler inşa etmeye adadılar.

served in the army, taught high school,

and managed arts organizations.

Daha ne isteyebilirsiniz ki?

They were adventurers

Çünkü Silikon Vadisi'nde 20 yılımı geçirmeme

and committed to each other,

ve yalnız mucit ve kahramanın yolculuğu hakkındaki

and to building something new.

And really, what more could you ask for?

hikâyeleri bilmeme rağmen

gerçeği de biliyorum.

Because although I've spent 20 years in Silicon Valley

Asla bir kahramanın yolculuğu olmadığı.

Her zaman dünyayı değiştirebilecek ortak bir amaç duygusuna sahip

and I know the stories about the lone inventor

and the hero's journey,

insanlardan oluşan bir koleksiyon.

I also know the reality.

That it's never just a hero's journey.

Peki nereden başlıyorsunuz?

It's always a collection of people who have a shared sense of purpose

Sanırım durduğunuz yerden başlıyorsunuz.

Benim için bu, üzerinde durduğum toprağın

who can change the world.

asıl sahiplerini tanımak istediğim anlamına geliyor.

So where do you start?

Ngunnawal ve Ngambri halkı,

Well, I think you start where you stand.

burası onların toprağı,

asla devredilmemiş, her zaman kutsal.

And for me, that means I want to acknowledge

Bu yerin eski ve şimdiki yaşlılarına saygılarımı sunuyorum.

the traditional owners of the land upon which I'm standing.

The Ngunnawal and Ngambri people,

Ayrıca bugün birçok yerde toplandığımızı

this is their land,

kabul ediyorum

never ceded, always sacred.

ve tüm bu yerlerin asıl sahiplerine

And I pay my respects to the elders, past and present, of this place.

ve büyüklerine de saygılarımı sunuyorum.

I also acknowledge that we're gathering today

Bu kelimeleri söyleyebilmek, anlamlarına

in many other places,

ve işaret ettiklerine odaklanmak benim için çok şey ifade ediyor.

and I pay my respects to the traditional owners and elders

En az 60.000 yıldır sürekli olarak

of all those places too.

işgal edilmiş bir ülkede yaşadığımızı hatırlamak.

It means a lot to me to get to say those words

and to dwell on what they mean and signal.

Aborijin halkı burada dünyalar inşa etti,

And to remember that we live in a country

sosyal sistemler kurdular, teknolojiler inşa ettiler.

that has been continuously occupied for at least 60,000 years.

Bu yeri yönetmek ve uzun bir süre boyunca

dikkate değer şekilde yönetmek için yollar inşa ettiler.

Aboriginal people built worlds here,

they built social systems, they built technologies.

Herhangi birimiz Avustralyalı olarak sahneye çıktığımız her an,

They built ways to manage this place

burada veya yurt dışında,

and to manage it remarkably over a protracted period of time.

bu tarihten dolayı yanımızda bir ayrıcalık

ve sorumluluk taşıyoruz.

And every moment any one of us stands on a stage as Australians,

Bu sadece bir tarih değil.

Aynı zamanda inanılmaz derecede zengin bir kaynak,

here or abroad,

we carry with us a privilege and a responsibility

dünya görüşleri ve bilgi kümesi.

Tüm damarlarımızda dolaşmalı

because of that history.

And it's not just a history.

ve her zaman anlattığımız hikâye bu olmalı.

It's also an incredibly rich set of resources,

Sonuçta mesele, farklı düşünmek,

worldviews and knowledge.

farklı türde sorular sormak,

And it should run through all of our bones

and it should be the story we always tell.

dünyaya ve sistemlere bütünsel olarak bakmak

ve sizinle o yolculukta olmak isteyen diğer insanları bulmak.

Ultimately, it's about thinking differently,

asking different kinds of questions,

Çünkü benim için

gelecek ve ölçek hakkında düşünmenin tek yolu

looking holistically at the world and the systems,

bunu her zaman kolektif olarak yapmak.

and finding other people who want to be on that journey with you.

Benim için,

Because for me,

insan kavramı, sorumluluk sahibi, güvenli

the only way to actually think about the future and scale

ve nihayetinde sürdürülebilir olan

is to always be doing it collectively.

şeyler hakkında düşünmenin

And because for me,

yollarından biri.

the notion of humans in it together

Teşekkürler.

is one of the ways we get to think about things

that are responsible, safe

and ultimately, sustainable.

Thank you.