6 big ethical questions about the future of AI | Genevieve Bell

Translator: long xe Reviewer: Nguyen Hue

Để tôi kể cho các bạn nghe về trí tuệ nhân tạo.

Có một tòa nhà tại số 1 đường Bligh, Sydney, Úc.

Ở đây có nhiều nhân viên và các cơ quan chính phủ.

Let me tell you a story about artificial intelligence.

Nhìn từ bên ngoài trông toà nhà giống như phim viễn tưởng của Mỹ vậy.

There's a building in Sydney at 1 Bligh Street.

cửa kính sáng loáng, kiến trúc cong

It houses lots of government apartments

and busy people.

còn có một mô hình lớn màu cam

From the outside, it looks like something out of American science fiction:

bên trong tòa nhà có 1 quán cà phê rất ngon

all gleaming glass and curved lines,

và những chiếc thang máy ưa thích của tôi ở Sydney.

and a piece of orange sculpture.

chúng cực kì sống động

On the inside, it has excellent coffee on the ground floor

Và hóa ra tôi bị cuốn hút bởi những chiếc thang máy này

Có khá là nhiều lý do.

and my favorite lifts in Sydney.

Nhưng vì thang máy là một trong những nơi bạn có thể thấy trong tương lai

They're beautiful;

they look almost alive.

Trong thể kỷ 21, có những thang máy thú vị

And it turns out I'm fascinated with lifts.

vì chúng là một trong những nơi đầu tiên AI sẽ chạm vào bạn

For lots of reasons.

But because lifts are one of the places you can see the future.

mà bạn không hề biết điều đó đã xảy ra.

In the 21st century, lifts are interesting

Trong nhiều tòa nhà trên khắp thế giới

because they're one of the first places that AI will touch you

những thang máy được cài đặt vận hành theo quy luật.

Đó là một dạng quy trình trí tuệ nhân tạo.

without you even knowing it happened.

In many buildings all around the world,

Nghĩa là ngay cả trước khi bạn bước đến bấm nút,

the lifts are running a set of algorithms.

thang máy đã nhận diện ra bạn.

A form of protoartificial intelligence.

Và thang máy bắt đầu sắp xếp lại các buồng

That means before you even walk up to the lift to press the button,

Chúng luôn đi xuống để tiết kiệm nhiên liệu

và nhận biết hướng đi ra sao.

it's anticipated you being there.

Ngay khi bạn ấn nút,

It's already rearranging all the carriages.

bạn đã là một phần của toàn bộ hệ thống

giống như quan hệ giữa con người và tự nhiên

Always going down, to save energy,

and to know where the traffic is going to be.

như giữa tòa nhà với thế giới nhân tạo.

By the time you've actually pressed the button,

Tôi biết, khi chúng ta nói về AI, chúng ta thường nghĩ về robot.

you're already part of an entire system

that's making sense of people and the environment

Đầu óc chúng ta rất dễ liên tưởng đến khoa học viễn tưởng.

and the building and the built world.

đúng vậy, từ hơn trăm năm trước.

I know when we talk about AI, we often talk about a world of robots.

Khi tôi nói đến AI và bạn sẽ nghĩ đến phim “Kẻ Hủy Diệt”

It's easy for our imaginations to be occupied with science fiction,

Có vài nơi, đối với chúng ta thật khó để hình thành nên mối liên hệ

well, over the last 100 years.

giữa AI và xã hội con người

I say AI and you think "The Terminator."

Nhưng thực tế là AI có khắp xung quanh chúng ta.

Somewhere, for us, making the connection between AI and the built world,

Và ở nhiều nơi.

AI ở trong các tòa nhà và trong cả các hệ thống.

that's a harder story to tell.

Hơn 200 năm công nghiệp hóa cho thấy rằng

But the reality is AI is already everywhere around us.

AI sẽ tương đối dễ dàng mở rộng cấp độ hệ thống.

And in many places.

It's in buildings and in systems.

Rốt cuộc, câu chuyện kể về lịch sử đó gợi ý rằng

More than 200 years of industrialization

những gì chúng ta phải làm là tìm ra một công nghệ,

suggest that AI will find its way to systems-level scale relatively easily.

đạt được quy mô thì cuộc cách mạng ắt sẽ xảy ra.

Câu chuyện cơ giới hóa, tự động hóa và số hóa

After all, one telling of that history

suggests that all you have to do is find a technology,

tất cả chỉ ra vai trò và tầm quan trọng của công nghệ

achieve scale and revolution will follow.

The story of mechanization, automation and digitization

Những câu chuyện về chuyển đổi công nghệ bây giờ

dường như, có quy mô cũng bình thường.

all point to the role of technology and its importance.

hoặc trong kỳ vọng

Và ổn định.

Và đôi khi thậm chí dự đoán trước được.

Those stories of technological transformation

make scale seem, well, normal.

Nhưng nó cũng đặt trọng tâm vào công nghệ và thay đổi công nghệ.

Or expected.

And stable.

Tôi tin rằng nhân rộng một công nghệ và xây dựng hệ thống

And sometimes even predictable.

đòi hỏi một cái gì đó nhiều hơn nữa.

But it also puts the focus squarely on technology and technology change.

Chúng tôi đã thành lập Viện 3AI tại Đại học Quốc gia Úc

But I believe that scaling a technology and building a system

vào tháng 9 năm 2017.

requires something more.

Nó có một nhiệm vụ tưởng chừng đơn giản là

We founded the 3Ai Institute at the Australian National University

thành lập một ngành kỹ thuật mới

để sử dụng AI một cách an toàn, bền vững và phù hợp với quy mô.

in September 2017.

It has one deceptively simple mission:

Nhưng làm thế nào để xây dựng một hướng mới của kỹ thuật trong thế kỷ 21?

to establish a new branch of engineering

to take AI safely, sustainably and responsibly to scale.

Chúng tôi đang triển khai hoạt động

thông qua 1 chương trình giáo dục thực nghiệm.

But how do you build a new branch of engineering in the 21st century?

Chúng tôi đang nghiên cứu về tính thực tiễn

tại các địa điểm đa dạng như nơi sinh của Shakespeare,

Well, we're teaching it into existence

through an experimental education program.

rạn san hô Great Barrier,

chưa kể đến một trong những mỏ tự trị lớn nhất của Úc.

We're researching it into existence

with locations as diverse as Shakespeare's birthplace,

Và chúng tôi đang đưa ra giả thuyết về tình thực tiễn của AI,

the Great Barrier Reef,

chú ý đến sự phức tạp của các hệ thống điều khiển học.

not to mention one of Australia's largest autonomous mines.

Chúng tôi đang làm việc để xây dựng một thứ mới và hữu ích.

And we're theorizing it into existence,

Một sản phẩm tạo ra thế hệ tiếp theo của những người có tư duy phản biện.

paying attention to the complexities of cybernetic systems.

Và chúng tôi đang làm tất cả

We're working to build something new and something useful.

thông qua sự kiến thức phong phú hơn về lịch sử và nhiều câu chuyện của AI.

Something to create the next generation of critical thinkers and critical doers.

Và bằng cách cộng tác và làm việc tập thể

And we're doing all of that

thông qua việc giảng dạy, nghiên cứu và tham gia,

through a richer understanding of AI's many pasts and many stories.

và bằng cách tập trung nhiều vào việc đặt câu hỏi

And by working collaboratively and collectively

cũng như giải quyết vấn đề.

through teaching and research and engagement,

Chúng tôi không đơn thuần tạo ra một AI,

mà đang tạo ra nhiều chức năng cho nhiều AI

and by focusing as much on the framing of the questions

Và chúng tôi đang tích cực làm việc

để giải mã nhiều ý tưởng

as the solving of the problems.

và thiết kế bài giảng cũng như phương pháp sư phạm

We're not making a single AI,

we're making the possibilities for many.

mà đa phần là các cuộc trò chuyện và các khả năng khác nhau xảy ra

And we're actively working to decolonize our imaginations

Chúng tôi đang thực hiện nhiều lần.

and to build a curriculum and a pedagogy

Và tôi biết chúng tôi luôn còn thiếu sót.

that leaves room for a range of different conversations and possibilities.

Nhưng chúng ta đã có cái nhìn bước đầu

về cách tiếp cận về mở rộng quy mô tương lai.

We are making and remaking.

And I know we're always a work in progress.

Chúng tôi bắt đầu bằng cách đảm bảo dựa vào lịch sử của chính chúng ta.

But here's a little glimpse

into how we're approaching that problem of scaling a future.

Vào tháng 12 năm 2018, tôi đã đích thân đến thị trấn Brewarrina

ở biên giới New South Wales-Queensland, tại đây tôi đã gặp gỡ thổ dân châu Úc,

We start by making sure we're grounded in our own history.

In December of 2018,

nơi có nhiều dân tộc khác nhau đã cùng nhau tụ hội và tổ chức nghi lễ.

I took myself up to the town of Brewarrina

on the New South Wales-Queensland border.

Trên sônh Barwon ở đó có khu vực đập cá

This place was a meeting place for Aboriginal people,

đây là một trong những hệ thống bẫy cá lâu đời nhất và lớn nhất của thổ dân ở Úc.

for different groups,

to gather, have ceremonies, meet, to be together.

Hệ thống này bao gồm 1,8 km tường đá có hình dạng giống như các lưới đánh cá

There, on the Barwon River, there's a set of fish weirs

that are one of the oldest and largest systems

có hình chữ “U” cắm xuống dòng sông,

of Aboriginal fish traps in Australia.

khiến cá bị mắc bẫy ở các độ cao khác nhau ở sông.

This system is comprised of 1.8 kilometers of stone walls

Chúng cũng là chiếc lồng với kích thước khác nhau để cất giữ cá,

shaped like a series of fishnets

with the "Us" pointing down the river,

và được thiết kế để thay đổi hướng nước chảy

allowing fish to be trapped at different heights of the water.

và để có thể lưu trữ cá lớn và cá bé

và để giữ những con cá đó trong làn nước mát sạch.

They're also fish holding pens with different-height walls for storage,

designed to change the way the water moves

Hệ thống bẫy cá này là một cách để đảm bảo có thể nuôi sống mọi người

and to be able to store big fish and little fish

Nơi họ tụ tập không chỉ là sự gặp gỡ của những dòng sông

and to keep those fish in cool, clear running water.

mà còn là sự giao lưu của các nền văn hóa.

Nó không phải là về những tảng đá hoặc thậm chí là những cái bẫy.

This fish-trap system was a way to ensure that you could feed people

as they gathered there in a place that was both a meeting of rivers

Mà là văn hoá về hệ thống do những cái bẫy đó đã tạo ra.

and a meeting of cultures.

Điều này bao gồm:

kiến ​​thức kỹ thuật, Kiến thức văn hoá và sinh thái.

It isn't about the rocks or even the traps per se.

It is about the system that those traps created.

Hệ thống này đã cổ xưa.

Một số nhà khảo cổ học cho rằng hệ thống này đã 40.000 năm tuổi.

One that involves technical knowledge,

cultural knowledge

Lần cuối chúng ta ghi nhận hoạt động của chúng là vào những năm 1910.

and ecological knowledge.

This system is old.

Hệ thống có tuổi thọ và quy mô đáng kinh ngạc.

Some archaeologists think it's as old as 40,000 years.

The last time we have its recorded uses is in the nineteen teens.

Và đó là một nguồn cảm hứng cho tôi.

Và có một bức ảnh đập nước được treo tại Học viện của chúng tôi,

It's had remarkable longevity and incredible scale.

để nhắc nhở chúng tôi về lời hứa và thách thức

And it's an inspiration to me.

về xây dựng những gì có ý nghĩa.

Và nhắc nhở chúng tôi đang xây dựng hệ thống

And a photo of the weir is on our walls here at the Institute,

tại nơi mà con người xây dựng và duy trì các hệ thống đó qua các thế hệ.

to remind us of the promise and the challenge

of building something meaningful.

Đó không chỉ là lịch sử,

And to remind us that we're building systems

mà còn là di sản để chúng tôi tìm cách thiết lập một ngành kỹ thuật mới.

in a place where people have built systems

and sustained those same systems for generations.

Để xây dựng từ di sản đó có mục đích,

It isn't just our history,

Tôi nghĩ ta cần một khuôn khổ rõ ràng về những câu hỏi đặt ra cho tương lai.

it's our legacy as we seek to establish a new branch of engineering.

Những câu hỏi này không dễ gì để trả lời.

To build on that legacy and our sense of purpose,

Vấn đề ở đây là cách đặt câu hỏi.

I think we need a clear framework for asking questions about the future.

Chúng tôi tin rằng bạn cần phải thoát khỏi cách tiếp cận giải quyết vấn đề cũ,

Questions for which there aren't ready or easy answers.

để tiếp cận cách đặt câu hỏi và khung câu hỏi phức tạp hơn.

Here, the point is the asking of the questions.

We believe you need to go beyond the traditional approach

Vì làm như vậy, bạn sẽ mở ra nhiều loại khả năng và thách thức mới.

of problem-solving,

to the more complicated one of question asking

Hiện tôi có sáu câu hỏi lớn định hình cách tiếp cận của chúng tôi

and question framing.

Because in so doing, you open up all kinds of new possibilities

để đưa AI vào quy mô một cách an toàn, bền vững và có trách nhiệm.

and new challenges.

For me, right now,

Các câu hỏi về tự chủ, tự quyết, đảm bảo, chỉ số, giao diện và chủ định.

there are six big questions that frame our approach

for taking AI safely, sustainably and responsibly to scale.

Câu hỏi đầu tiên khá đơn giản.

Questions about autonomy,

agency, assurance,

Hệ thống đó có tự chủ không?

indicators, interfaces and intentionality.

Quay trở lại thang máy tại Phố Bligh.

Sẽ có ngày thang máy đó có thể tự chủ.

The first question we ask is a simple one.

Có nghĩa là nó có thể tự hành động mà không cần ấn nút.

Is the system autonomous?

Nhưng thang máy có hoàn toàn tự chủ không?

Think back to that lift on Bligh Street.

The reality is, one day, that lift may be autonomous.

Nó không thể rời khỏi tòa nhà đường Bligh

Which is to say it will be able to act without being told to act.

đến và uống bia ở bến cảng Circular được.

Thang máy đó chỉ lên và xuống được thôi.

But it isn't fully autonomous, right?

Nhưng nó tự thực hiện nhiệm vụ.

It can't leave that Bligh Street building

and wonder down to Circular Quay for a beer.

Thang máy tự chủ theo nghĩa đó.

Câu hỏi thứ hai là hệ thống này có tự quyết không?

It goes up and down, that's all.

But it does it by itself.

It's autonomous in that sense.

Hệ thống này có kiểm soát và giới hạn vận hành

The second question we ask:

để ngăn chặn những hành động vượt qua các điều kiện nhất định không?

does this system have agency?

Does this system have controls and limits that live somewhere

Điều này hoàn toàn chính xác trong trường hợp thang máy.

Bạn hãy thử nghĩ về thang máy từng đi.

that prevent it from doing certain kinds of things under certain conditions.

Buồng thang máy có một khe cắm chìa khóa màu đỏ

mà nhân viên dịch vụ khẩn cấp có thể cắm chìa khóa vào

The reality with lifts, that's absolutely the case.

và điều khiển toàn bộ hệ thống.

Think of any lift you've been in.

Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra khi AI điều khiển hệ thống này?

There's a red keyslot in the elevator carriage

Chìa khóa nằm ở đâu?

that an emergency services person can stick a key into

Nó là chìa khóa vật lý hay kỹ thuật số?

and override the whole system.

Ai được sử dụng nó?

Đó có phải là những nhân viên khẩn cấp không?

But what happens when that system is AI-driven?

Và làm sao bạn biết nếu điều đó đang xảy ra?

Where does the key live?

Những điều đó sẽ được thể hiện như thế nào trong thang máy?

Is it a physical key, is it a digital key?

Who gets to use it?

Is that the emergency services people?

Câu hỏi thứ ba là về sự đảm bảo.

And how would you know if that was happening?

How would all of that be manifested to you in the lift?

Tất cả các phần của sự đảm bảo bao gồm:

an toàn, bảo mật, tin cậy, rủi ro, trách nhiệm pháp lý, khả năng quản lý,

The third question we ask is how do we think about assurance.

khả năng giải thích, đạo đức, chính sách công, pháp luật, quy định?

How do we think about all of its pieces:

Chúng tôi sẽ nói với bạn như thể nào về tính an toàn và hoạt động của hệ thống?

safety, security, trust, risk, liability, manageability,

explicability, ethics, public policy, law, regulation?

Câu hỏi thứ tư là ta trao đổi với AI như thế nào?

And how would we tell you that the system was safe and functioning?

Ta có trao đổi với AI không?

AI có trao đổi với ta hay chúng có nói với nhau chứ?

The fourth question we ask

Ta có hiểu gì về ý nghĩa của một loạt công nghệ không?

is what would be our interfaces with these AI-driven systems.

Với 1 số chúng ta, cả cuộc đời ta

Bây giờ đột nhiên cư xử theo những cách hoàn toàn khác?

Will we talk to them?

Will they talk to us, will they talk to each other?

Thang máy, ô tô, điện, đèn giao thông, những thứ trong nhà bạn.

And what will it mean to have a series of technologies we've known,

for some of us, all our lives,

Câu hỏi thứ năm là về:

now suddenly behave in entirely different ways?

Lifts, cars, the electrical grid, traffic lights, things in your home.

AI biểu hiện hoạt động tốt với những chỉ số như thế nào?

Cách mạng công nghiệp 200 năm cho ta biết hai cách quan trọng nhất

The fifth question for these AI-driven systems:

để hiểu về một hệ thống tốt là năng suất và hiệu quả.

What will the indicators be to show that they're working well?

Two hundred years of the industrial revolution

Trong thế kỷ 21, bạn có thể mở rộng điều đó thêm một chút.

tells us that the two most important ways to think about a good system

Đó là hệ thống có bền vững, an toàn và có trách nhiệm không?

are productivity and efficiency.

Ai có quyền xem xét những điều đó?

In the 21st century,

you might want to expand that just a little bit.

Người dùng của hệ thống muốn biết cách để quy định, quản lý và xây dựng các điều đó.

Is the system sustainable,

is it safe, is it responsible?

Who gets to judge those things for us?

Tiếp theo đây là câu hỏi cuối cùng, nhưng quan trọng nhất

Users of the systems would want to understand

mà bạn cần các hệ thống AI mới này đáp ứng được.

how these things are regulated, managed and built.

Tính chủ định của hệ thống là gì?

And then there's the final, perhaps most critical question

Thiết kế hệ thống để làm gì, Và ai quyết định đó là một ý tưởng hay?

that you need to ask of these new AI systems.

Hoặc nói cách khác, hệ thống này đang xây dựng thế giới gì?

What's its intent?

Thế giới đó được hình dung ra sao?

What's the system designed to do

Và mối quan hệ của hệ thống với thế giới chúng ta đang sống là gì?

and who said that was a good idea?

Or put another way,

what is the world that this system is building,

Ai sẽ nằm trong mối quan hệ đó?

Ai có thể nắm rõ điều đó?

how is that world imagined,

Làm thế nào để ta định hình và hình dung ra?

and what is its relationship to the world we live in today?

Ta không thể trả lời đơn giản cho những câu hỏi vừa rồi.

Who gets to be part of that conversation?

Who gets to articulate it?

Thay vào đó, hệ thống đóng khung những gì có thể

How does it get framed and imagined?

và điều chúng ta cần làm là tưởng tượng,

thiết kế, xây dựng, điều tiết và thậm chí ngừng hoạt động chúng.

There are no simple answers to these questions.

Hệ thống chỉ cho chúng ta đi đúng hướng

Instead, they frame what's possible

và giúp chúng tôi trên con đường tạo dựng một ngành kỹ thuật mới.

and what we need to imagine,

design, build, regulate and even decommission.

Nhưng những câu hỏi quan trọng là chưa đủ.

They point us in the right directions

Bạn cũng cần một cách để liên kết tất cả những câu hỏi đó lại với nhau.

and help us on a path to establish a new branch of engineering.

But critical questions aren't enough.

Đối với chúng tôi tại Viện,

chúng tôi cũng thực sự quan tâm đến cách nghĩ về AI như một hệ thống,

You also need a way of holding all those questions together.

và vạch ra ranh giới của hệ thống đó nằm ở đâu và như thế nào.

For us at the Institute,

we're also really interested in how to think about AI as a system,

Và đó là những điều đặc biệt quan trọng ngay bây giờ.

Ở đây, chúng tôi bị ảnh hưởng từ công việc đã bắt đầu từ những năm 1940.

and where and how to draw the boundaries of that system.

And those feel like especially important things right now.

Năm 1944, cùng với các nhà nhân chủng học Gregory Bateson và Margaret Mead,

Here, we're influenced by the work that was started way back in the 1940s.

Nhà toán học Norbert Wiener được triệu tập tại nhiều cuộc đàm luận

mà sau này được gọi là Hội nghị Macy về Điều khiển học.

In 1944, along with anthropologists Gregory Bateson and Margaret Mead,

Cuối cùng, từ năm 1946 đến năm 1953,

mathematician Norbert Wiener convened a series of conversations

có 10 hội nghị đã được tổ chức dưới biểu ngữ về điều khiển học.

that would become known as the Macy Conferences on Cybernetics.

Theo định nghĩa của Norbert Wiener,

Ultimately, between 1946 and 1953,

Điều khiển học tìm cách “phát triển một ngôn ngữ và kỹ thuật

ten conferences were held under the banner of cybernetics.

Điều đó thực sự cho phép chúng ta tấn công vấn đề về kiểm soát và giao tiếp

As defined by Norbert Wiener,

cybernetics sought to "develop a language and techniques

trong các công nghệ điện toán tiên tiến”.

that will enable us to indeed attack the problem of control and communication

Điều khiển học lập luận thuyết phục rằng người ta phải suy nghĩ

giữa con người, máy tính và thế giới sinh thái rộng lớn hơn.

in advanced computing technologies."

Cybernetics argued persuasively

Bạn phải nghĩ về chúng như một hệ thống toàn diện.

that one had to think about the relationship

Người tham gia Hội nghị Macy quan tâm đến cách thức tâm lý hoạt động,

between humans, computers

and the broader ecological world.

với những ý tưởng về thông minh và học tập,

You had to think about them as a holistic system.

và về vai trò của công nghệ trong tương lai.

Participants in the Macy Conferences were concerned with how the mind worked,

Đáng buồn thay, các cuộc đàm luận tại Hội nghị Macy

thường bị không nói về AI.

with ideas about intelligence and learning,

and about the role of technology in our future.

Nhưng đối với tôi, có một thứ thực sự quan trọng cần đòi lại ở đây

Sadly, the conversations that started with the Macy Conference

ý tưởng về một hệ thống phải phù hợp với văn hóa,

are often forgotten when the talk is about AI.

công nghệ và môi trường.

But for me, there's something really important to reclaim here

Tại Viện, tư duy hệ thống này là cốt lõi trong công việc.

about the idea of a system that has to accommodate culture,

Ba năm qua, một tập hợp những con người tuyệt vời đã cùng tôi ở đây

technology and the environment.

At the Institute, that sort of systems thinking is core to our work.

làm việc này trên hành trình điên rồ này.

Nhân viên của chúng tôi bao gồm các nhà nhân chủng học,

Over the last three years,

Kỹ sư hệ thống và môi trường, và các nhà khoa học máy tính

a whole collection of amazing people have joined me here

on this crazy journey to do this work.

cũng như là một nhà vật lý hạt nhân, một nhà báo ảnh từng đoạt giải thưởng,

Our staff includes anthropologists,

và có một chuyên gia về chính sách và tiêu chuẩn.

systems and environmental engineers, and computer scientists

Đó là một sự kết hợp bá đạo.

as well as a nuclear physicist,

Sức mạnh là phạm vi kinh nghiệm và chuyên môn,

an award-winning photo journalist,

cũng như về những xung đột và thách thức.

and at least one policy and standards expert.

chúng phát sinh đa dạng nên đòi hỏi bạn phải luôn sẵn sàng

It's a heady mix.

tìm cách duy trì cuộc thảo luận giữa mọi người.

And the range of experience and expertise is powerful,

Và cần thích nghi một chút với xung đột.

as are the conflicts and the challenges.

Being diverse requires a constant willingness

Chúng tôi cũng đã nhanh chóng triển khai

to find ways to hold people in conversation.

Đó là cách để xây dựng một cách làm việc mới

sẽ cần một cam kết để đưa

And to dwell just a little bit with the conflict.

nhiều người khác nhau đi chung hành trình này.

We also worked out early

Vì vậy, chúng tôi rất nhanh đã mở một chương trình về giáo dục,

that the way to build a new way of doing things

Và chúng tôi đã ra mắt chương trình thạc sĩ đầu tiên năm 2018.

would require a commitment to bringing others along on that same journey with us.

Kể từ đó, chúng tôi đã có hai nhóm sinh viên thạc sĩ

So we opened our doors to an education program very quickly,

và một nhóm nghiên cứu sinh.

and we launched our first master's program in 2018.

Sinh viên đến từ khắp nơi trên thế giới với hoàn cảnh sống khác nhau.

Since then, we've had two cohorts of master's students

Úc, New Zealand, Nigeria, Nepal, Mexico, Ấn Độ, Hoa Kỳ.

and one cohort of PhD students.

Our students come from all over the world

Và sinh viên có độ tuổi từ 23 đến 60.

and all over life.

Australia, New Zealand, Nigeria, Nepal,

Họ có nhiều nền tảng về toán học và âm nhạc,

Mexico, India, the United States.

chính sách và hiệu suất,

hệ thống và tiêu chuẩn,

And they range in age from 23 to 60.

kiến trúc và nghệ thuật

They variously had backgrounds in maths and music,

Trước khi họ tham gia Viện của chúng tôi,

họ vận hành công ty, làm việc cho chính phủ,

policy and performance,

systems and standards,

phục vụ trong quân đội, dạy trung học,

architecture and arts.

và quản lý các tổ chức nghệ thuật.

Before they joined us at the Institute,

Họ là nhà thám hiểm cùng nhau cam kết xây dựng một thứ gì đó mới.

they ran companies, they worked for government,

served in the army, taught high school,

and managed arts organizations.

Và thực sự, bạn có thể yêu cầu gì hơn nữa?

They were adventurers

Bởi vì mặc dù tôi mới chỉ có 20 năm ở Thung lũng Silicon

and committed to each other,

nhưng tôi rất rõ về nhà phát minh cô độc và hành trình anh hùng.

and to building something new.

And really, what more could you ask for?

Tôi cũng biết một thực tế rằng đó không chỉ là hành trình của một anh hùng.

Because although I've spent 20 years in Silicon Valley

mà còn là của một tập thể những con người có ý thức chung về mục đích

and I know the stories about the lone inventor

and the hero's journey,

của những ai muốn thay đổi thế giới.

I also know the reality.

That it's never just a hero's journey.

Vậy nên bạn nên bắt đầu từ đâu?

It's always a collection of people who have a shared sense of purpose

Tôi nghĩ rằng bạn hãy bắt đầu từ nơi bạn đứng.

Với tôi, tôi thấy rằng

who can change the world.

những Người Ngunnawal và Ngambri bản địa là chủ mảnh đất nơi tôi đứng,

So where do you start?

Well, I think you start where you stand.

Đây là vùng đất thiêng liêng của họ, họ không bao giờ nhượng bộ.

And for me, that means I want to acknowledge

Và tôi kính trọng người lớn tuổi nơi đây trong quá khứ và hiện tại.

the traditional owners of the land upon which I'm standing.

The Ngunnawal and Ngambri people,

Tôi cũng biết rằng chúng ta đang quy tụ hôm nay tại nhiều nơi,

this is their land,

never ceded, always sacred.

và tôi luôn kính trọng với người bản địa truyền thống và người già

And I pay my respects to the elders, past and present, of this place.

của tất cả mọi nơi.

I also acknowledge that we're gathering today

Thật ý nghĩa khi tôi được nói những lời này

in many other places,

và hiểu rõ ý nghĩa và tín hiệu của chúng.

and I pay my respects to the traditional owners and elders

Để ghi nhớ rằng chúng tôi đến từ đất nước

of all those places too.

đã liên tục bị chiếm đóng trong ít nhất 60.000 năm.

It means a lot to me to get to say those words

and to dwell on what they mean and signal.

Thổ dân đã xây dựng thế giới ở đây,

And to remember that we live in a country

Họ xây dựng hệ thống xã hội, họ xây dựng công nghệ.

that has been continuously occupied for at least 60,000 years.

Họ đã xây dựng và quản lý vùng đất một cách chặt chẽ trong một thời kỳ dài.

Aboriginal people built worlds here,

they built social systems, they built technologies.

Bất kỳ ai trong chúng tôi luôn muốn là người Úc trong mọi khoảng khắc,

They built ways to manage this place

ở trong nước hay xa quê,

and to manage it remarkably over a protracted period of time.

Chúng tôi mang theo bên mình một đặc ân và trách nhiệm vì lịch sử đó

And every moment any one of us stands on a stage as Australians,

Và đó không chỉ là lịch sử.

Mà còn là nguồn tài nguyên rất phong phú về thế giới quan và kiến thức.

here or abroad,

we carry with us a privilege and a responsibility

Thứ ấy chạy dọc khắp xương tuỷ chúng tôi.

because of that history.

And it's not just a history.

Đây là câu chuyện mà chúng tôi luôn kể.

It's also an incredibly rich set of resources,

Cuối cùng, về một vài suy nghĩ suy nghĩ khác nữa,

worldviews and knowledge.

bạn hãy đặt các loại câu hỏi khác nhau,

And it should run through all of our bones

hãy nhìn một cách toàn diện vào thế giới và các hệ thống,

and it should be the story we always tell.

và tìm kiếm những người tham gia cuộc hành trình đó với bạn.

Ultimately, it's about thinking differently,

asking different kinds of questions,

Đối với tôi, cách duy nhất để thực sự nghĩ về tương lai và quy mô

looking holistically at the world and the systems,

là luôn luôn làm điều đó với tập thể.

and finding other people who want to be on that journey with you.

Đối với tôi, khái niệm về con người là cùng với nhau

Because for me,

the only way to actually think about the future and scale

là một trong những cách chúng ta suy nghĩ

is to always be doing it collectively.

có trách nhiệm, an toàn, và cuối cùng là bền vững.

And because for me,

the notion of humans in it together

Cảm ơn bạn.

is one of the ways we get to think about things

that are responsible, safe

and ultimately, sustainable.

Thank you.