Parkour! How the Sport Keeps Your Body and Mind Fit | Taylor Lynn Carpenter | TED

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce

(Upbeat music)

(Canlı müzik)

(Cheers and applause)

(Alkış ve tezahürat)

Parkour is a method of movement

Parkur, engelleri aşmak için

in which we train our bodies and minds to overcome obstacles.

bedenlerimizi ve zihinlerimizi eğittiğimiz bir hareket yöntemidir.

When most people think of parkour,

Çoğu insanın aklına parkur denildiğinde

they often think one of two things:

genellikle iki şeyden biri gelir:

young men jumping across rooftops

Çatılardan atlayan genç adamlar

or that episode of the American TV show "The Office,"

ya da Amerikan TV dizisi “The Office’in,

where they pretend to do "parkour" all over their office and parking lot.

her yerde “parkur” yapıyormuş gibi davrandıkları bölümü.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But despite its mainstream reputation, parkour is much more than that.

Ancak yaygın ününe rağmen parkur bundan çok daha fazlasıdır.

At its highest and most competitive levels,

En yüksek ve en rekabetçi seviyelerinde,

parkour is not for everyone.

parkur herkes için değildir.

But when you break parkour down to its basic movements,

Ancak parkuru temel hareketlerine indirgediğinizde,

herkes için ömür boyu sürecek bir değere sahip olabilir.

it can have lifelong value for anyone.

Parkour is a life skill that helps you to navigate your environments more easily.

Parkur, çevrenizde daha kolay gezinmenize yardımcı olan bir yaşam becerisidir.

I'm a professional parkour athlete and coach from Hawaii.

Ben Hawaii’den profesyonel bir parkur sporcusu ve koçuyum.

My parkour journey started when I was 21 years old.

Parkur yolculuğum 21 yaşındayken başladı.

Having just recovered from a broken elbow and rib,

Kırık bir dirsek ve kaburgadan yeni kurtulmuştum,

I was feeling weak and incapable.

kendimi güçsüz ve yetersiz hissediyordum.

I wanted to build upper body strength and confidence in my body

Tırmanmayı öğrenerek üst vücut gücü

ve vücuduma güven oluşturmak istedim.

by learning to climb-up.

Before parkour, I did sports like track, cheerleading, basketball, judo, swimming,

Parkurdan önce atletizm, amigoluk, basketbol, judo, yüzme gibi sporlar yaptım

ama dövüş sanatları ve eksen dışı taklaların bir kombinasyonu olan

but nothing really stuck until I found tricking:

a combination of martial arts kicks and off-axis flips.

tricking’i bulana kadar hiçbir şey gerçekten tutmadı.

After a few years of training,

Birkaç yıl eğitim aldıktan sonra

I started teaching tricking at Apex School of Movement,

Apex School of Movement’ta tricking öğretmeye başladım

which eventually led me to start training parkour.

ve bu da beni parkur eğitimi vermeye yöneltti.

A question I get a lot is: Why did you start doing parkour?

Bana çok sorulan bir soru var: Neden parkur yapmaya başladın?

And I say, why did you stop?

Ben de diyorum ki, neden bıraktınız?

What I mean is we were all natural athletes when we were kids.

Demek istediğim, çocukken hepimiz doğal sporculardık.

Remember the days where you jumped puddles, climbed trees,

Su birikintilerinden atladığınız, ağaçlara tırmandığınız

balanced on curbs and played floor is lava?

ve yerden yüksek oynadığınız günleri hatırlıyor musunuz?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Those are the fundamental movements and mindsets that lead to parkour.

Bunlar parkura yol açan temel hareketler ve zihniyetlerdir.

Somewhere along our way, we lost our sense of adventure and play.

Yolumuzun bir yerinde macera ve oyun duygumuzu kaybettik.

But the good news is, it's never too late to rediscover.

Ama iyi haber şu ki, yeniden keşfetmek için asla geç değil.

One key benefit of parkour

Parkurun en önemli faydalarından biri,

is that it builds functional fitness,

günlük yaşamı iyileştiren ve aynı zamanda

movements that enhance daily life

bizi yaralanmalardan korumaya yardımcı olan

and also help protect us from injury.

fonksiyonel fitness hareketleri oluşturmasıdır.

As we age, maintaining mobility and mitigating injuries

Yaşlandıkça, hareketliliği korumak ve yaralanmaları azaltmak

becomes increasingly important.

giderek daha önemli hâle geliyor.

Parkour provides a fun, effective way to keep our bodies strong and agile.

Parkur, vücudumuzu güçlü ve çevik tutmak için eğlenceli ve etkili bir yol sağlar.

It's not about recklessly pushing limits,

Bu, pervasızca sınırları zorlamakla ilgili değil,

it's about understanding and respecting your body's capabilities.

vücudunuzun yeteneklerini anlamak ve onlara saygı duymakla ilgilidir.

This means training our bodies in a way that improves our ability

Bu, vücudumuzu günlük aktiviteleri gerçekleştirme becerimizi

to perform everyday activities.

geliştirecek şekilde eğitmek anlamına gelir.

Whether it's bending over to tie your shoe,

Bu ister ayakkabınızı bağlamak için eğilmek,

squatting down to pick something up,

ister bir şey almak için çömelmek,

simply getting up off the floor

ister yerden kalkmak veya

or climbing up to reach a high shelf.

yüksek bir rafa ulaşmak için tırmanmak olsun.

All my shorties out there know this struggle.

Dışarıdaki tüm kısalarım bu mücadeleyi bilir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Parkour helps us move better in daily life.

Parkur günlük hayatta daha iyi hareket etmemize yardımcı olur.

To show how some of these simple movements progress in parkour,

Bu basit hareketlerin parkurda nasıl ilerlediğini göstermek için

let's add some obstacles.

bazı engeller ekleyelim.

An extension of the squat is a jump or drop to landing.

Squat’ın bir uzantısı da zıplama ya da iniş için düşmedir.

Good landings are key for anyone who does sports,

İyi inişler spor yapan, çocuklarıyla oynayan,

plays with their kids, hops out of a truck bed

kamyon kasasından atlayan veya yürüyüş yaparken

or drops off of a rock while hiking.

bir kayadan düşen herkes için çok önemlidir.

If you need to take a bigger drop,

Daha büyük bir düşüş yapmanız,

fall off your bike, or trip over a curb ...

bisikletinizden düşmeniz veya kaldırıma takılmanız gerekiyorsa...

the roll is a key skill to know.

yuvarlanma, bilinmesi gereken önemli bir beceridir.

Rolls allow you to absorb impact over more time and distance,

Yuvarlanma, darbeyi daha fazla zaman

ve mesafe boyunca absorbe etmenizi sağlar,

which may lead to less fall damage and better flow.

bu da daha az hasara ve daha iyi akışa yol açabilir.

While everyone encounters hip-high barriers,

Herkes kalça yüksekliğindeki bariyerlerle karşılaşsa da,

most people walk around them.

çoğu insan bunların etrafından dolaşır.

But what if you knew you could easily vault over?

Peki ya kolayca üzerinden atlayabileceğinizi bilseydiniz?

Vaults save time, build confidence, and they look pretty cool.

Tonozlar zaman kazandırır güven oluşturur ve oldukça havalı görünürler.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And lastly, the move that started my parkour journey,

Son olarak, parkur yolculuğumu başlatan hareket,

the climb-up.

tırmanma.

Tırmanma, baş yüksekliğinde veya daha uzun bir şeye çıkmak için kullanılır.

Climb-ups are used to get up something head high or taller.

Maybe you need to scale a building to help someone

Belki birine yardım etmek için bir binaya tırmanmanız

or get over a gate, wall or fence to escape danger.

ya da tehlikeden kaçmak için kapı, duvar veya çit aşmanız gerekiyordur.

Or more likely, you forgot your keys

Ya da daha büyük ihtimalle anahtarınızı unuttunuz

and have to climb up to an open window or balcony.

ve açık bir pencereye veya balkona tırmanmanız gerekiyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I've had to do this before,

Daha önce yapmak zorunda kaldım

and it's pretty awkward when your neighbors come out

ve komşularınız ne olduğunu görmek için dışarı çıktığında

to see what's going on.

oldukça garip oluyor.

While it's unlikely that we'll ever need to use these skills.

Bu becerileri kullanmamız gerekmeyecek olsa da,

learning movements like this help to empower me and build my confidence.

bu gibi hareketleri öğrenmek beni güçlendiriyor ve özgüvenimi artırıyor

There's a big mental aspect to training parkour.

Parkur eğitiminin büyük bir zihinsel yönü var.

Rather than avoiding obstacles, parkour teaches you to embrace challenge.

Engellerden kaçınmak yerine, parkur size zorlukları kucaklamayı öğretir

The obstacle becomes the way.

Engel, yol hâline gelir.

For example --

Örneğin --

(Applause)

(Alkışlar)

Parkour helps me with my anxiety in cities.

Parkur şehirdeki anksiyetemle ilgili bana yardımcı oluyor.

Coming from an island lifestyle,

Bir ada yaşam tarzından geldiğim için,

urban environments felt confining and stressful.

kentsel ortamlarda kendimi sınırlayıcı ve stresli hissediyordum.

Cities are designed to funnel you into certain pathways,

Şehirler sizi belirli yollara yönlendirecek şekilde tasarlanmıştır

often blocking the most direct routes with walls and handrails.

ve genellikle en doğrudan yolları duvarlar ve korkuluklarla engeller.

By always taking the sidewalks and stairs,

Her zaman kaldırımları ve merdivenleri kullanarak,

you end up moving in autopilot without even noticing.

farkına bile varmadan otomatik pilotta hareket etmeye başlarsınız.

Parkour changes this.

Parkur bunu değiştirir.

You get to reinvent your environment and move with more meaning.

Çevrenizi yeniden keşfeder ve daha anlamlı hareket edersiniz.

What once appeared as obstacles

Bir zamanlar engel olarak görünen şeyler

now appear as opportunities for movement and play.

artık hareket ve oyun için fırsat olarak görünür.

This paradigm shift allows you to approach life

Bu paradigma değişimi hayata daha olumlu

in a more positive and proactive way.

ve proaktif bir şekilde yaklaşmanızı sağlar.

(Applause)

(Alkışlar)

In our busy, structured adult lives,

Yoğun, yapılandırılmış

we often forget the joy

yetişkin yaşamlarımızda,

of the spontaneous movement and exploration

çocukken deneyimlediğimiz spontane hareket

that we experienced as kids.

ve keşfin keyfini sık sık unutuyoruz.

With parkour, everyday objects start to seem like a playground again.

Parkur ile günlük nesneler yeniden bir oyun alanı gibi görünmeye başlar.

A park bench is an obstacle to vault over,

Bir park bankı üzerinden atlayabileceğiniz bir engel,

a low wall is a challenge to balance on,

duvar üzerinde dengede durabileceğiniz bir meydan okuma,

and a tree branch is something to swing on.

bir ağaç dalı ise üzerinde sallanabileceğiniz bir şeydir.

While parkour has evolved

Parkur bazıları için ekstrem

into an extreme and competitive sport for some,

ve rekabetçi bir spora dönüşmüş olsa da,

at its roots, parkour is for everyone,

köklerinde parkur herkes içindir

and it can enhance our physical fitness,

ve fiziksel zindeliğimizi, zihinsel esnekliğimizi

mental resilience, and overall well-being.

ve genel refahımızı artırabilir.

So the next time you walk around your city or town,

Bir dahaki sefere şehrinizde veya kasabanızda dolaşırken

nasıl hareket edebileceğinizi, oynayabileceğinizi

think of how you can move, play

and rediscover the joy of overcoming obstacles.

ve engelleri aşmanın keyfini yeniden keşfedebileceğinizi düşünün.

(Applause)

(Alkışlar)

(Cheers and applause)

(Alkışlar ve tezahüratlar)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)