How we teach computers to understand pictures | Fei Fei Li

1,159,394 views ・ 2015-03-23

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Alba Xhani Reviewer: Helena Bedalli
00:14
Let me show you something.
0
14366
3738
Më lejoni t'ju tregoj dicka.
00:18
(Video) Girl: Okay, that's a cat sitting in a bed.
1
18104
4156
(Video) Vajza: Kjo është një mace e ulur në krevat.
00:22
The boy is petting the elephant.
2
22260
4040
Djali po përkëdhel elefantin.
00:26
Those are people that are going on an airplane.
3
26300
4354
Janë njerëz që po shkojnë drejt një aeroplani.
00:30
That's a big airplane.
4
30654
2810
Eshtë një aeroplan i madh.
00:33
Fei-Fei Li: This is a three-year-old child
5
33464
2206
Fei-Fei Li: Ky është një fëmijë tre-vjeçar
00:35
describing what she sees in a series of photos.
6
35670
3679
duke përshkruar atë që sheh në një seri fotosh.
00:39
She might still have a lot to learn about this world,
7
39349
2845
Ajo mund të ketë ende shumë për të mësuar rreth botës,
00:42
but she's already an expert at one very important task:
8
42194
4549
por ajo është tashmë mjeshtre në një detyrë shumë të rëndësishme:
00:46
to make sense of what she sees.
9
46743
2846
të kuptojë se çfarë po sheh.
00:50
Our society is more technologically advanced than ever.
10
50229
4226
Shoqëria jonë është më shumë se kurrë e avancuar teknologjikisht.
00:54
We send people to the moon, we make phones that talk to us
11
54455
3629
Ne dërgojmë njerëz në hënë, i bëjmë telefonat të komunikojnë me ne
00:58
or customize radio stations that can play only music we like.
12
58084
4946
apo i përshtasim stacionet e radios të luajnë muzikën që na pëlqen.
01:03
Yet, our most advanced machines and computers
13
63030
4055
Prapë, makinat dhe kompjuterët tanë më të avancuar
01:07
still struggle at this task.
14
67085
2903
e kanë të vështirë këtë punë.
01:09
So I'm here today to give you a progress report
15
69988
3459
Jam sot këtu t'ju jap një raport të ecurisë
01:13
on the latest advances in our research in computer vision,
16
73447
4047
mbi zhvillimet më të fundit në kërkimet tona në vizionin kompjuterik,
01:17
one of the most frontier and potentially revolutionary
17
77494
4161
një nga teknologjitë më të reja dhe potencialisht revolucionare
01:21
technologies in computer science.
18
81655
3206
në shkencat kompjuterike.
01:24
Yes, we have prototyped cars that can drive by themselves,
19
84861
4551
Po, kemi krijuar prototipe të makinave që vetë-drejtohen
01:29
but without smart vision, they cannot really tell the difference
20
89412
3853
por pa një vizion inteligjent, ato nuk mund ta gjejnë ndryshimin
01:33
between a crumpled paper bag on the road, which can be run over,
21
93265
3970
midis një qese letre të zhubrosur në rrugë, mbi të cilën mund të kalosh,
01:37
and a rock that size, which should be avoided.
22
97235
3340
dhe një guri po të të njejtave përmasa, i cili duhet shmangur.
01:41
We have made fabulous megapixel cameras,
23
101415
3390
Ne kemi krijuar kamera me rezolucion të lartë,
01:44
but we have not delivered sight to the blind.
24
104805
3135
por nuk i kemi dhënë shikim të verbërve.
01:48
Drones can fly over massive land,
25
108420
3305
Avionët e telekomanduar fluturojnë gjatë dhe mbi hapsira masive toke,
01:51
but don't have enough vision technology
26
111725
2134
por teknologjia vizive nuk është e mjaftueshme
01:53
to help us to track the changes of the rainforests.
27
113859
3461
për të monitoruar ndryshimet e pyjeve tropikale.
01:57
Security cameras are everywhere,
28
117320
2950
Kamerat e sigurisë janë kudo,
02:00
but they do not alert us when a child is drowning in a swimming pool.
29
120270
5067
por nuk na lajmërojnë kur një fëmijë është duke u mbytur në pishinë.
02:06
Photos and videos are becoming an integral part of global life.
30
126167
5595
Fotot dhe videot po bëhen një pjesë e pandashme e jetës globale.
02:11
They're being generated at a pace that's far beyond what any human,
31
131762
4087
Ata po gjenerohen me një ritëm aq të shpejtë, sa është e pamundur që
02:15
or teams of humans, could hope to view,
32
135849
2783
një individ, apo një grup individësh t'i shohë të gjitha,
02:18
and you and I are contributing to that at this TED.
33
138632
3921
dhe unë bashkë me ju po kontribojmë për këtë qëllim në TED.
02:22
Yet our most advanced software is still struggling at understanding
34
142553
5232
Megjithatë, programet tona më të avancuara e kanë të vështirë ta kuptojnë
02:27
and managing this enormous content.
35
147785
3876
dhe menaxhojnë këtë sasi kaq të madhe informacioni.
02:31
So in other words, collectively as a society,
36
151661
5272
Pra, me fjalë të tjera, bashkarisht si shoqëri,
02:36
we're very much blind,
37
156933
1746
ne jemi disi të verbër,
02:38
because our smartest machines are still blind.
38
158679
3387
pasi makinat tona më inteligjente janë akoma të verbra.
02:43
"Why is this so hard?" you may ask.
39
163526
2926
"Pse është kaq e vështirë?" do të pyesnit ju.
02:46
Cameras can take pictures like this one
40
166452
2693
Kamerat mund të kapin foto si kjo këtu
02:49
by converting lights into a two-dimensional array of numbers
41
169145
3994
duke i shndërruar dritat në një matricë numrash
02:53
known as pixels,
42
173139
1650
të njohura si piksela,
02:54
but these are just lifeless numbers.
43
174789
2251
por këto janë thjesht numra pa jetë.
02:57
They do not carry meaning in themselves.
44
177040
3111
Nuk mbartin ndonjë kuptim në vetvete.
03:00
Just like to hear is not the same as to listen,
45
180151
4343
Njësoj si të dëgjuarit nuk është njësoj si ta kuptosh atë që dëgjon,
03:04
to take pictures is not the same as to see,
46
184494
4040
ashtu dhe të kapësh foto nuk është njësoj si të shohësh,
03:08
and by seeing, we really mean understanding.
47
188534
3829
dhe me shikimin, ne nënkuptojmë dhe të kuptuarin e asaj që shohim.
03:13
In fact, it took Mother Nature 540 million years of hard work
48
193293
6177
Në fakt, Nënës Natyrë iu deshën 540 milionë vjet
03:19
to do this task,
49
199470
1973
për ta bërë këtë gjë,
03:21
and much of that effort
50
201443
1881
dhe pjesa më e madhe e mundit
03:23
went into developing the visual processing apparatus of our brains,
51
203324
5271
shkoi për zhvillimin e aparatit të përpunimit vizual në trurin tonë,
03:28
not the eyes themselves.
52
208595
2647
e jo vetëm për sytë.
03:31
So vision begins with the eyes,
53
211242
2747
Pra shikimi fillon me sytë,
03:33
but it truly takes place in the brain.
54
213989
3518
por në të vërtetë zhvillohet në tru.
03:38
So for 15 years now, starting from my Ph.D. at Caltech
55
218287
5060
Kështu për 15 vjet, duke filluar me doktoraturën në Caltech
03:43
and then leading Stanford's Vision Lab,
56
223347
2926
dhe më pas në krye të Vision Lab në Stanford,
03:46
I've been working with my mentors, collaborators and students
57
226273
4396
kam punuar me mentorët, bashkëpunuesit dhe studentët e mi
03:50
to teach computers to see.
58
230669
2889
për t'i mësuar kompjuterat të shohin.
03:54
Our research field is called computer vision and machine learning.
59
234658
3294
Fusha jonë kërkimore quhet computer vision dhe machine learning.
03:57
It's part of the general field of artificial intelligence.
60
237952
3878
Është pjesë e fushës së përgjithshme të inteligjencës artificiale.
04:03
So ultimately, we want to teach the machines to see just like we do:
61
243000
5493
Përfundimisht, ne duam t'i bëjmë kompjuterat të shohin ashtu si vetë ne:
04:08
naming objects, identifying people, inferring 3D geometry of things,
62
248493
5387
të emërtojnë objekte, të identifikojnë njerëz, t'i shohin gjërat me 3 dimensione,
04:13
understanding relations, emotions, actions and intentions.
63
253880
5688
të kuptojnë marrdhëniet, emocionet, veprimet dhe qëllimet.
04:19
You and I weave together entire stories of people, places and things
64
259568
6153
Ne thurim së bashku histori të tëra mbi njerëz, vende dhe sende
04:25
the moment we lay our gaze on them.
65
265721
2164
momentin e parë kur i hedhim një vështrim.
04:28
The first step towards this goal is to teach a computer to see objects,
66
268955
5583
Hapi i parë drejt këtij qëllimi është t'i mësojmë kompjuterat të shohin objekte,
04:34
the building block of the visual world.
67
274538
3368
baza për ndërtimin e botës vizuale.
04:37
In its simplest terms, imagine this teaching process
68
277906
4434
Në kushtet më të thjeshta, imagjinojeni këtë proces
04:42
as showing the computers some training images
69
282340
2995
si t'i tregosh kompjuterave disa imazhe të një objekti të caktuar
04:45
of a particular object, let's say cats,
70
285335
3321
për shembull, imazhe te maceve,
04:48
and designing a model that learns from these training images.
71
288656
4737
dhe të ndërtosh një model që trajnohet dhe mëson nga këto imazhe.
04:53
How hard can this be?
72
293393
2044
Sa e vështirë mund të jetë?
04:55
After all, a cat is just a collection of shapes and colors,
73
295437
4052
Në fund të fundit, një mace është thjesht një grumbull formash dhe ngjyrash,
04:59
and this is what we did in the early days of object modeling.
74
299489
4086
dhe me këtë mendim ecëm në ditët e hershme të modelimit të objekteve.
05:03
We'd tell the computer algorithm in a mathematical language
75
303575
3622
Ne do të përdornim matematikën për t'i treguar algoritmit kompjuterik
05:07
that a cat has a round face, a chubby body,
76
307197
3343
se një mace ka fytyrë të rrumbullakët, një trup topolak,
05:10
two pointy ears, and a long tail,
77
310540
2299
dy veshë me majë, dhe një bisht të gjatë,
05:12
and that looked all fine.
78
312839
1410
dhe çdo gjë dukej mirë.
05:14
But what about this cat?
79
314859
2113
Po a do të funksiononte me këtë mace?
05:16
(Laughter)
80
316972
1091
(Të qeshura)
05:18
It's all curled up.
81
318063
1626
Është komplet e ngatërruar.
05:19
Now you have to add another shape and viewpoint to the object model.
82
319689
4719
Në këtë rast duhet t'i shtojmë një formë dhe këndvështrim tjetër modelit të objektit.
05:24
But what if cats are hidden?
83
324408
1715
Po nëqoftëse macet janë të fshehura?
05:27
What about these silly cats?
84
327143
2219
Po këto mace qesharake? (Të qeshura)
05:31
Now you get my point.
85
331112
2417
Tani besoj se e kuptoni ku e kam fjalën.
05:33
Even something as simple as a household pet
86
333529
3367
Edhe diçka kaq e thjeshtë sa një kafshë shtëpiake
05:36
can present an infinite number of variations to the object model,
87
336896
4504
përfaqësohet nga variacione të panumërta për të krijuar modelin e objektit,
05:41
and that's just one object.
88
341400
2233
dhe ky është vetëm një rast.
05:44
So about eight years ago,
89
344573
2492
Pra rreth tetë vjet më parë,
05:47
a very simple and profound observation changed my thinking.
90
347065
5030
një vrojtim mjaft i thjeshtë dhe i thellë ndryshoi mënyrën time të të menduarit.
05:53
No one tells a child how to see,
91
353425
2685
Një fëmije askush nuk i mëson si të shohë,
05:56
especially in the early years.
92
356110
2261
veçanërisht në vitet e para të jetës.
05:58
They learn this through real-world experiences and examples.
93
358371
5000
Ato mësojnë përmes eksperiencave dhe shembujve.
06:03
If you consider a child's eyes
94
363371
2740
Nëse i mendojmë sytë e një fëmije
06:06
as a pair of biological cameras,
95
366111
2554
si aparate fotografike biologjike,
06:08
they take one picture about every 200 milliseconds,
96
368665
4180
ato kapin një foto çdo 200 millisekonda,
06:12
the average time an eye movement is made.
97
372845
3134
që është shpejtësia mesatare e lëvizjes së syrit.
06:15
So by age three, a child would have seen hundreds of millions of pictures
98
375979
5550
Kështu deri në moshën tre-vjeçare, një fëmijë ka parë qindra miliona foto
06:21
of the real world.
99
381529
1834
të botës reale.
06:23
That's a lot of training examples.
100
383363
2280
Këto janë shumë shembuj trajnues.
06:26
So instead of focusing solely on better and better algorithms,
101
386383
5989
Pra, në vënd që të fokusohemi vetëm te përmirësimi i algoritmave,
06:32
my insight was to give the algorithms the kind of training data
102
392372
5272
ideja ime ishte t'i ushqenim dhe trajnonim algoritmat me atë tip të dhënash
06:37
that a child was given through experiences
103
397644
3319
që një fëmijë merr përmes eksperiences
06:40
in both quantity and quality.
104
400963
3878
në cilësi dhe sasi.
06:44
Once we know this,
105
404841
1858
Me këtë ide,
06:46
we knew we needed to collect a data set
106
406699
2971
e dinim se na duhej të mblidhnim një grup të dhënash
06:49
that has far more images than we have ever had before,
107
409670
4459
që përmban shumë më tepër imazhe seç mund të kemi patur ndonjëherë,
06:54
perhaps thousands of times more,
108
414129
2577
ndoshta njëmijë herë më shumë,
06:56
and together with Professor Kai Li at Princeton University,
109
416706
4111
dhe së bashku me Profesorin Kai Li të Universitetit Princeton,
07:00
we launched the ImageNet project in 2007.
110
420817
4752
ne nisëm projektin ImageNet në 2007.
07:05
Luckily, we didn't have to mount a camera on our head
111
425569
3838
Për fat të mirë, nuk na u desh të montonim një aparat fotografik në kokë
07:09
and wait for many years.
112
429407
1764
dhe të prisnim për shumë vite.
07:11
We went to the Internet,
113
431171
1463
Ne iu drejtuam internetit,
07:12
the biggest treasure trove of pictures that humans have ever created.
114
432634
4436
thesari më i madh i fotove që njerëzit kanë krijuar ndonjëherë.
07:17
We downloaded nearly a billion images
115
437070
3041
Shkarkuam rreth një bilion imazhe
07:20
and used crowdsourcing technology like the Amazon Mechanical Turk platform
116
440111
5880
dhe përdorëm crowdsourcing, teknologjinë e kontributit të përbashkët online
07:25
to help us to label these images.
117
445991
2339
si platformën Amazon Mechanical Turk, për të na ndihmuar në etiketimin e imazheve.
07:28
At its peak, ImageNet was one of the biggest employers
118
448330
4900
Në majat e veta, ImageNet ishte një nga punëdhënësit më të mëdhenj
07:33
of the Amazon Mechanical Turk workers:
119
453230
2996
të punonjësve të Amazon Mechanical Turk:
07:36
together, almost 50,000 workers
120
456226
3854
së bashku, gati 50,000 punonjës
07:40
from 167 countries around the world
121
460080
4040
nga 167 shtete nga e gjithë bota
07:44
helped us to clean, sort and label
122
464120
3947
na ndihmuan të përzgjidhnim, të klasifikonim dhe të etiketonim
07:48
nearly a billion candidate images.
123
468067
3575
rreth nje bilion imazhe potenciale.
07:52
That was how much effort it took
124
472612
2653
Kjo ishte puna që u desh
07:55
to capture even a fraction of the imagery
125
475265
3900
për kapjen e çdo fraksioni të shëmbëlltyrës
07:59
a child's mind takes in in the early developmental years.
126
479165
4171
që mendja e një fëmije regjistron në vitet e para të zhvillimit
08:04
In hindsight, this idea of using big data
127
484148
3902
Në retrospektivë, ideja e përdorimit të "big data"
08:08
to train computer algorithms may seem obvious now,
128
488050
4550
për trajnimin e algoritmave kompjuterikë mund të duket e qartë tani,
08:12
but back in 2007, it was not so obvious.
129
492600
4110
por vite më parë, në 2007, nuk ishte kaq e qartë.
08:16
We were fairly alone on this journey for quite a while.
130
496710
3878
Ne ishim vërtet vetëm në këtë rrugëtim për mjaft kohë.
08:20
Some very friendly colleagues advised me to do something more useful for my tenure,
131
500588
5003
Disa kolegë të mitë, miqësisht më këshilluan të bëja diçka më të vlefshme,
08:25
and we were constantly struggling for research funding.
132
505591
4342
dhe vazhdimisht luftonim për financimin e kërkimeve.
08:29
Once, I even joked to my graduate students
133
509933
2485
Njëherë madje, unë bëra shaka me studentët e diplomuar
08:32
that I would just reopen my dry cleaner's shop to fund ImageNet.
134
512418
4063
se do të hapja sërish dyqanin tim të pastrimit kimik për të financuar ImageNet.
08:36
After all, that's how I funded my college years.
135
516481
4761
Në fund të fundit, ashtu arrita të financoj dhe studimet e mia.
08:41
So we carried on.
136
521242
1856
Pra ne vazhduam.
08:43
In 2009, the ImageNet project delivered
137
523098
3715
Në 2009-n, projekti ImageNet paraqiti
08:46
a database of 15 million images
138
526813
4042
një databazë me 15 milion imazhe
08:50
across 22,000 classes of objects and things
139
530855
4805
të klasifikuara në 22,000 klasa objektesh dhe gjërash
08:55
organized by everyday English words.
140
535660
3320
të organizuara sipas fjalëve të përdorura në Anglishten e përditshme.
08:58
In both quantity and quality,
141
538980
2926
Si në cilësi, ashtu dhe në sasi,
09:01
this was an unprecedented scale.
142
541906
2972
kjo ishte një arritje e paparë.
09:04
As an example, in the case of cats,
143
544878
3461
Si shembull, në rastin e maceve,
09:08
we have more than 62,000 cats
144
548339
2809
kemi më shumë se 62,000 mace
09:11
of all kinds of looks and poses
145
551148
4110
të të gjitha pamjeve, pozicioneve
09:15
and across all species of domestic and wild cats.
146
555258
5223
dhe llojeve të maceve shtëpiake apo të egra.
09:20
We were thrilled to have put together ImageNet,
147
560481
3344
Ne ishim të ngazëllyer nga puna e bërë me ImageNet,
09:23
and we wanted the whole research world to benefit from it,
148
563825
3738
dhe donim që e gjithë bota kërkimore të përfitonte nga rezultatet,
09:27
so in the TED fashion, we opened up the entire data set
149
567563
4041
kështu në një mënyrë të ngjashme me TED, ne ia ofruam të dhënat falas
09:31
to the worldwide research community for free.
150
571604
3592
komunitetit kërkimor në të gjithë botën.
09:36
(Applause)
151
576636
4000
(Duartrokitje)
09:41
Now that we have the data to nourish our computer brain,
152
581416
4538
Tani që i kemi të dhënat për të ushqyer trurin e kompjuterit,
09:45
we're ready to come back to the algorithms themselves.
153
585954
3737
jemi gati t'i rikthehemi algoritmeve.
09:49
As it turned out, the wealth of information provided by ImageNet
154
589691
5178
Rezultoi se, pasuria informative e ofruar nga ImageNet
09:54
was a perfect match to a particular class of machine learning algorithms
155
594869
4806
përkonte në mënyrë të përkryer me një kategori të veçantë algoritmesh
09:59
called convolutional neural network,
156
599675
2415
të machine learning, që quhen convolutional neural network,
10:02
pioneered by Kunihiko Fukushima, Geoff Hinton, and Yann LeCun
157
602090
5248
të aplikuar fillimisht nga Kunihiko Fukushima, Geoff Hinton, dhe Yann LeCun
10:07
back in the 1970s and '80s.
158
607338
3645
ne vitet '70 dhe '80.
10:10
Just like the brain consists of billions of highly connected neurons,
159
610983
5619
Ashtu si truri që përbëhet nga miliarda neurone të lidhura ngushtë,
10:16
a basic operating unit in a neural network
160
616602
3854
njësia baze operative e një rrjeti neuronesh (neural network)
10:20
is a neuron-like node.
161
620456
2415
është një nyje e ngjashme me neuronin.
10:22
It takes input from other nodes
162
622871
2554
Ajo merr të dhëna nga nyjet e tjera
10:25
and sends output to others.
163
625425
2718
dhe i dërgon rezultatin e përpunimit të tjerave.
10:28
Moreover, these hundreds of thousands or even millions of nodes
164
628143
4713
Për më tepër, këto qindra mijra madje edhe miliona nyje
10:32
are organized in hierarchical layers,
165
632856
3227
janë të organizuara në shtresa hierarkike,
10:36
also similar to the brain.
166
636083
2554
gjithashtu të ngjashme me trurin.
10:38
In a typical neural network we use to train our object recognition model,
167
638637
4783
Në një rrjet tipik neuronesh për të trajnuar modelin për njohjen e objekteve,
10:43
it has 24 million nodes,
168
643420
3181
ndodhen 24 milion nyje,
10:46
140 million parameters,
169
646601
3297
140 milion parametra,
10:49
and 15 billion connections.
170
649898
2763
dhe 15 miliardë lidhje.
10:52
That's an enormous model.
171
652661
2415
Ky është një model gjigand.
10:55
Powered by the massive data from ImageNet
172
655076
3901
Falë të dhënave masive ofruar nga ImageNet
10:58
and the modern CPUs and GPUs to train such a humongous model,
173
658977
5433
dhe CPU-të dhe GPU-të moderne për trajnimin e nje modeli kaq të madh,
11:04
the convolutional neural network
174
664410
2369
rrjeti konvolucional i neuroneve (convolutional neural network)
11:06
blossomed in a way that no one expected.
175
666779
3436
lulëzoi në një mënyrë që askush se priste.
11:10
It became the winning architecture
176
670215
2508
U kthye në një arkitekturë fitimtare
11:12
to generate exciting new results in object recognition.
177
672723
5340
për gjenerimin e rezultateve të reja në identifikimin e objekteve.
11:18
This is a computer telling us
178
678063
2810
Ky është një kompjuter duke na treguar
11:20
this picture contains a cat
179
680873
2300
se ky imazh përmban një mace
11:23
and where the cat is.
180
683173
1903
dhe vendin ku macja ndodhet.
11:25
Of course there are more things than cats,
181
685076
2112
Sigurisht ekzistojnë dhe gjëra të tjera përvec maceve,
11:27
so here's a computer algorithm telling us
182
687188
2438
pra ja një algoritëm komjuterik duke na treguar
11:29
the picture contains a boy and a teddy bear;
183
689626
3274
se imazhi përmban nje djalë dhe një arush teddy;
11:32
a dog, a person, and a small kite in the background;
184
692900
4366
një qen, një person, dhe një balonë të vogël në sfond;
11:37
or a picture of very busy things
185
697266
3135
apo një imazh shumë i ngarkuar me objekte
11:40
like a man, a skateboard, railings, a lampost, and so on.
186
700401
4644
si një burrë, një skateboard, kangjella, e kështu me rradhë.
11:45
Sometimes, when the computer is not so confident about what it sees,
187
705045
5293
Ndonjëherë, kur kompjuteri nuk është mjaft i sigurt për atë që sheh,
11:51
we have taught it to be smart enough
188
711498
2276
ne e kemi mësuar të tregohet i zgjuar
11:53
to give us a safe answer instead of committing too much,
189
713774
3878
e të na jap nje përgjigje të vagët por më të sigurt, në vend që t'ia fusë kot
11:57
just like we would do,
190
717652
2811
sic bëjmë ne,
12:00
but other times our computer algorithm is remarkable at telling us
191
720463
4666
por në raste të tjera, algoritmi ynë është i jashtëzakonshëm kur na tregon
12:05
what exactly the objects are,
192
725129
2253
saktësisht se me cilin objekt kemi të bëjmë,
12:07
like the make, model, year of the cars.
193
727382
3436
si përbërjen, modelin, vitin e prodhimit të makinave.
12:10
We applied this algorithm to millions of Google Street View images
194
730818
5386
Ne e aplikuam këtë algoritëm në miliona imazhe të Google Street View
12:16
across hundreds of American cities,
195
736204
3135
të qindra qyteteve amerikane,
12:19
and we have learned something really interesting:
196
739339
2926
dhe mësuam dicka shumë interesante:
12:22
first, it confirmed our common wisdom
197
742265
3320
së pari, konfirmoi atë qe na thotë dhe logjika
12:25
that car prices correlate very well
198
745585
3290
cmimet e makinave janë në përpjestim të drejtë
12:28
with household incomes.
199
748875
2345
me të ardhurat familjare.
12:31
But surprisingly, car prices also correlate well
200
751220
4527
Por per cudi, ato lidhen
12:35
with crime rates in cities,
201
755747
2300
dhe me shkallën e krimit në qytete,
12:39
or voting patterns by zip codes.
202
759007
3963
apo mënyrën e votimit sipas kodeve postare.
12:44
So wait a minute. Is that it?
203
764060
2206
Prit një minutë. Kaq ishte?
12:46
Has the computer already matched or even surpassed human capabilities?
204
766266
5153
Arriti kompjuteri tashmë në të njejtin nivel madje dhe më lart se njeriu?
12:51
Not so fast.
205
771419
2138
Jo kaq shpejt.
12:53
So far, we have just taught the computer to see objects.
206
773557
4923
Deri tani, i kemi mësuar kompjuterit të shohë objekte.
12:58
This is like a small child learning to utter a few nouns.
207
778480
4644
Si të jetë një fëmijë i vogël duke mësuar ca emra.
13:03
It's an incredible accomplishment,
208
783124
2670
është një arritje e pabesueshme,
13:05
but it's only the first step.
209
785794
2460
por është vetëm hapi i parë.
13:08
Soon, another developmental milestone will be hit,
210
788254
3762
Së shpejti do të hidhet një hap tjetër i madh zhvillimi,
13:12
and children begin to communicate in sentences.
211
792016
3461
dhe fëmijët do të fillojnë të flasin me fjali.
13:15
So instead of saying this is a cat in the picture,
212
795477
4224
Kështu në vënd që të thonë se këtu në foto është një mace,
13:19
you already heard the little girl telling us this is a cat lying on a bed.
213
799701
5202
ju e dëgjuat tashmë vajzën e vogël duke na treguar se macja është shtrirë në krevat.
13:24
So to teach a computer to see a picture and generate sentences,
214
804903
5595
Pra, për t'i mësuar kompjuterit të shohë një foto dhe të gjenerojë fjali,
13:30
the marriage between big data and machine learning algorithm
215
810498
3948
bashkimi i ngushtë mes të dhënave dhe algoritmit
13:34
has to take another step.
216
814446
2275
duhet të hedhë një hap tjetër.
13:36
Now, the computer has to learn from both pictures
217
816721
4156
Tani, kompjuteri duhet të mësojë edhe nga imazhet
13:40
as well as natural language sentences
218
820877
2856
edhe nga gjuha natyrore
13:43
generated by humans.
219
823733
3322
e folur nga njerëzit.
13:47
Just like the brain integrates vision and language,
220
827055
3853
Ashtu sic truri integron shikimin me gjuhën,
13:50
we developed a model that connects parts of visual things
221
830908
5201
ne zhvilluam një model që lidh pjesë vizuale të objekteve
13:56
like visual snippets
222
836109
1904
si copëza vizuale
13:58
with words and phrases in sentences.
223
838013
4203
me fjalë dhe shprehje në fjali.
14:02
About four months ago,
224
842216
2763
Rreth katër muaj më parë,
14:04
we finally tied all this together
225
844979
2647
më në fund i bashkuam të gjitha
14:07
and produced one of the first computer vision models
226
847626
3784
dhe prodhuam një nga modelet e para të vizionit kompjuterik
14:11
that is capable of generating a human-like sentence
227
851410
3994
që bën të mundur gjenerimin e fjalive të ngjashme me ato që thonë njerëzit
14:15
when it sees a picture for the first time.
228
855404
3506
kur shohin një foto për herë të parë.
14:18
Now, I'm ready to show you what the computer says
229
858910
4644
Tani, jam gati t'ju tregoj se cfare thotë kompjuteri
14:23
when it sees the picture
230
863554
1975
kur sheh të njëjtën foto
14:25
that the little girl saw at the beginning of this talk.
231
865529
3830
që vajza e vogël po shihte në fillim të kësaj bisede.
14:31
(Video) Computer: A man is standing next to an elephant.
232
871519
3344
(Video) Kompjuteri: Një njeri po qëndron pranë një elefanti.
14:36
A large airplane sitting on top of an airport runway.
233
876393
3634
Një avjon i madh duke qëndruar në një pistë aeroporti.
14:41
FFL: Of course, we're still working hard to improve our algorithms,
234
881057
4212
FFL: Patjeter, ne po punojmë ende fort për përmirësimin e algoritmave tanë,
14:45
and it still has a lot to learn.
235
885269
2596
dhe kemi ende shumë për t'i mësuar.
14:47
(Applause)
236
887865
2291
(Duartrokitje)
14:51
And the computer still makes mistakes.
237
891556
3321
Dhe kompjuteri prapë bën gabime.
14:54
(Video) Computer: A cat lying on a bed in a blanket.
238
894877
3391
(Video) Kompjuteri: Një mace e shtrirë në një krevat në një batanije.
14:58
FFL: So of course, when it sees too many cats,
239
898268
2553
FFL: Sigurisht, kur sheh kaq shumë mace,
15:00
it thinks everything might look like a cat.
240
900821
2926
mendon pastaj që cdo gjë mund të duket si mace.
15:05
(Video) Computer: A young boy is holding a baseball bat.
241
905317
2864
(Video) Kompjuteri: Një djalë i vogël duke mbajtur një shkop bejzbolli.
15:08
(Laughter)
242
908181
1765
(Të qeshura)
15:09
FFL: Or, if it hasn't seen a toothbrush, it confuses it with a baseball bat.
243
909946
4583
FFL: Nëse s'ka parë kurrë furcë dhëmbësh, e ngatërron atë me një shkop bejzbolli
15:15
(Video) Computer: A man riding a horse down a street next to a building.
244
915309
3434
(Video) Kompjuteri: Një burrë hipur mbi kalë në një rrugë pranë një ndërtese.
15:18
(Laughter)
245
918743
2023
(Të qeshura)
15:20
FFL: We haven't taught Art 101 to the computers.
246
920766
3552
FFL: Ende nuk i kemi mësuar art kompjuterave.
15:25
(Video) Computer: A zebra standing in a field of grass.
247
925768
2884
(Video) Kompjuteri: Një zebra duke qëndruar në një fushë me bar
15:28
FFL: And it hasn't learned to appreciate the stunning beauty of nature
248
928652
3367
FFL: Dhe ende nuk ka mësuar të çmojë bukurinë mahnitëse të natyrës
15:32
like you and I do.
249
932019
2438
ashtu siç bëjmë ne.
15:34
So it has been a long journey.
250
934457
2832
Pra ka qenë një udhëtim i gjatë.
15:37
To get from age zero to three was hard.
251
937289
4226
Ishte mjaft vështirë të shkonim nga mosha zero në tre.
15:41
The real challenge is to go from three to 13 and far beyond.
252
941515
5596
Sfida e vërtetë është të shkojmë nga tre në 13 e më tej.
15:47
Let me remind you with this picture of the boy and the cake again.
253
947111
4365
Më lini t'ju risjell këtë foto të djalit me tortën.
15:51
So far, we have taught the computer to see objects
254
951476
4064
Deri tani, ne i kemi mësuar kompjuterave të shohin sende
15:55
or even tell us a simple story when seeing a picture.
255
955540
4458
madje dhe të na tregojnë histori të thjeshta duke parë një foto.
15:59
(Video) Computer: A person sitting at a table with a cake.
256
959998
3576
(Video) Kompjuteri: Nje person i ulur pranë tavolinës me një tortë.
16:03
FFL: But there's so much more to this picture
257
963574
2630
FFL: Por ka shumë më tepër në këtë foto
16:06
than just a person and a cake.
258
966204
2270
sesa thjesht një person dhe një tortë.
16:08
What the computer doesn't see is that this is a special Italian cake
259
968474
4467
Kompjuteri nuk mund të shohë se kjo është një tortë e vecantë italiane
16:12
that's only served during Easter time.
260
972941
3217
që shërbehet vetëm në kohën e Pashkëve.
16:16
The boy is wearing his favorite t-shirt
261
976158
3205
Djali ka veshur bluzën e tij të preferuar
16:19
given to him as a gift by his father after a trip to Sydney,
262
979363
3970
të cilën ia ka dhuruar i ati, pas një udhëtimi ne Sidney,
16:23
and you and I can all tell how happy he is
263
983333
3808
dhe ne mund ta shohim se sa i lumtur është ai
16:27
and what's exactly on his mind at that moment.
264
987141
3203
dhe cfarë i kalon nëpër mend në ato momente.
16:31
This is my son Leo.
265
991214
3125
Ky është im bir, Leo.
16:34
On my quest for visual intelligence,
266
994339
2624
Në kërkimin tim për inteligjencë vizuale,
16:36
I think of Leo constantly
267
996963
2391
mendoj për Leon vazhdimisht
16:39
and the future world he will live in.
268
999354
2903
dhe për botën e së ardhmes ku ai do të jetojë.
16:42
When machines can see,
269
1002257
2021
Kur një makineri do të mund të shohë,
16:44
doctors and nurses will have extra pairs of tireless eyes
270
1004278
4712
doktorët dhe infermjerët do të kenë një palë sy të palodhur shtesë
16:48
to help them to diagnose and take care of patients.
271
1008990
4092
për t'i ndihmuar të përcaktojnë diagnoza dhe të kujdesen për pacientët.
16:53
Cars will run smarter and safer on the road.
272
1013082
4383
Makinat do të vozitin në mënyrë më inteligjente dhe më të sigurtë
16:57
Robots, not just humans,
273
1017465
2694
Robotët, jo vetëm njerëzit,
17:00
will help us to brave the disaster zones to save the trapped and wounded.
274
1020159
4849
do të na ndihmojnë të deportojmë në zonat e fatkeqësive, të shpëtojmë të plagosurit
17:05
We will discover new species, better materials,
275
1025798
3796
Ne do të zbulojmë specie të reja, materiale më të mira,
17:09
and explore unseen frontiers with the help of the machines.
276
1029594
4509
dhe do të eksplorojmë kufij të padukshëm me ndihmën e kompjuterave
17:15
Little by little, we're giving sight to the machines.
277
1035113
4167
Dalë ngadalë, po i japim kompjuterit aftësinë për të parë.
17:19
First, we teach them to see.
278
1039280
2798
Në fillim i mësojmë të shohin.
17:22
Then, they help us to see better.
279
1042078
2763
Më pas, ata na ndihmojnë ne të shohim më mirë.
17:24
For the first time, human eyes won't be the only ones
280
1044841
4165
Për herë të parë, sytë njerëzorë, nuk do të jenë të vetmit
17:29
pondering and exploring our world.
281
1049006
2934
që do të shohin dhe eksplorojnë botën.
17:31
We will not only use the machines for their intelligence,
282
1051940
3460
Nuk do t'i përdorim kompjuterat vetëm për inteligjencën,
17:35
we will also collaborate with them in ways that we cannot even imagine.
283
1055400
6179
por do të bashkëpunojmë me to në mënyra që as nuk mund t'i imagjinojmë.
17:41
This is my quest:
284
1061579
2161
Ky është qëllimi im:
17:43
to give computers visual intelligence
285
1063740
2712
t'i japim kompjuterave inteligjencë vizuale
17:46
and to create a better future for Leo and for the world.
286
1066452
5131
dhe të krijojmë një të ardhme më të mirë për Leon dhe botën.
17:51
Thank you.
287
1071583
1811
Faleminderit.
17:53
(Applause)
288
1073394
3785
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7