10 Lessons I Learned From Being a Nerd | Jordan Dinwiddie | TED

Tłumaczenie: Barbara Dzięcioł Korekta: Łukasz Izmaiłowski

Do you all want to know what my favorite word is?

Czy chcecie wiedzieć, jakie jest moje ulubione słowo?

(Laughter)

(Śmiech)

It's the F word.

To słowo na “F”.

(Audience: Yeah!)

(Publiczność: Tak!)

Some people think it's a little dirty.

Niektórzy uważają, że jest brzydkie.

Others really like to throw it around.

Inni lubią nim rzucać wokół.

Oh, y’all thought I meant “fuck”?

Myśleliście, że mówię o “fiucie“?

(Laughter)

(Śmiech)

No, no, no, no, no.

O nie, nie, nie.

My favorite word is “fandom.”

Moim ulubionym słowem jest „fandom”.

This talk is about fandom

Będę mówić o fandomie

and how fandom can enrich your life

i tym, jak może on wzbogacić wasze życia

and build a community of people

i zbudować społeczność ludzi,

that you might not have always talked to, right?

z którymi być może nie zawsze rozmawialiście.

But I'm sure when you all think of fandom,

Ale jestem pewna, że kiedy myślisz o fandomie,

y'all think nerds and cosplay and fan fiction and neck beards

widzisz nerdów, przebierańców, fikcje fanowską,

and people in dark basements and stuff.

ludzi siedzących w piwnicach i tak dalej.

And all that is true.

I to wszystko to prawda.

(Laughter)

(Śmiech)

But you also probably think about America's ass.

Ale pewnie widzicie też tyłek Ameryki.

(Laughter)

(Śmiech)

I do.

Ja tak.

(Laughter and cheers)

(Śmiech i wiwaty)

And yes, fandom is all of this stuff,

I tak, fandom jest tym wszystkim,

but it is actually a community of people that share a passion.

ale w rzeczywistości jest to społeczność ludzi ze wspólną pasją.

Fandom is a community of people that share a passion.

Fandom to społeczność ludzi, którzy podzielają pasję.

Right?

Ale tak, jak wszędzie, istnieje pewne spektrum.

But like all things, a there's a spectrum, right?

You have your casual fans, your fans, your hardcore fans,

Są fani okazjonalni, zwykli, hardkorowi,

and then you have your fanatics.

a także fanatycy.

And it can get really ugly, just like that ugly thing.

I może stać się coś okropnego.

Every time I see it, I run scared.

Coś, co przeraża mnie za każdym razem, gdy to widzę.

Sorry to all my Phillies fans, it's ugly, right?

Przepraszam wszystkich fanów Phillies, to brzydkie, prawda?

But I want to talk about the difference between being a fan

Przejdźmy do różnicy między byciem fanem, a fanatykiem.

and being a fanatic, right?

Fans want to bring in joy.

Fani chcą wnieść radość.

They want to share stuff as much as possible with you, right?

Chcą dzielić się z wami czym tylko mogą.

Fanatics are --

Teraz fanatycy.

And I know I watched Obi-Wan last night, so "Star Wars" is on the brain --

Wiem, że zeszłej nocy oglądałam Obi-Wana, więc mam w głowie “Gwiezdne Wojny”,

But fanatics are those "Star Wars" fans

ale fanatycy to tacy fani “Gwiezdnych Wojen”,

that chased two grown women off of the internet

którzy ścigali dwie dorosłe kobiety z internetu,

because they gave the Millennium Falcon to a girl, right.

ponieważ dały dziewczynie Sokoła Millennium.

They weren't happy about that.

Nie byli z tego zadowoleni.

Those are fanatics.

To są fanatycy.

We want to be fans.

My chcemy być fanami.

We don't want to be fanatics, right?

Nie chcemy być fanatykami, prawda?

Because fans create worlds.

Ponieważ fani tworzą światy.

Once the story is over, once the movie is done,

Gdy historia się kończy, razem z końcem filmu,

they want to keep it going.

chcą go kontynuować.

So they start to create cosplay, fan fiction, video games.

Zaczynają więc tworzyć cosplay, fan fiction, gry wideo.

I mean, I myself have a lot of feelings and fandoms,

Sama mam wiele uczuć i fandomów,

so I have a newsletter that I write whenever I remember to write it.

więc mam biuletyn, który piszę, kiedy tylko pamiętam.

(Laughter)

(Śmiech)

And also, because we're friends here,

A także, ponieważ są tu sami swoi,

I cosplay.

robię cosplay.

(Laughter)

(Śmiech)

I'm not new to this, I'm true to this, right.

Nie jestem w tym nowa, ale jestem temu wierna.

I wanted to still still engage with all of the worlds that I love,

Chciałam nadal angażować się we wszystkie światy, które kocham,

even though the movie was over.

mimo że filmy się skończyły.

Fans aren't gatekeepers.

Fani nie są strażnikami.

Y'all can clap.

Możecie klaskać.

(Applause)

(Brawa)

Wszyscy mamy przyjaciela, który patrzy, jak oglądamy film,

We all have that friend that watches us watch a movie

because they want us to like the same part that they like.

ponieważ chce, abyśmy polubili tę samą część, którą oni lubią.

(Laughter)

(Śmiech)

That is a fan.

To jest fan.

Fanatics are those people who quiz me when I come into a comic book store

Fanatycy to ci ludzie, którzy wypytują mnie, kiedy wchodzę do sklepu z komiksami,

thinking because I look like this,

myśląc, że jeśli tak wyglądam,

that I can't know about comics, right?

nie mogę nic wiedzieć o komiksach.

And fans learn life lessons from some of the nerdiest places, right?

Fani uczą się życia w najbardziej nerdowych miejscach.

So for a quick example, how many Blazers fans are here?

Dla przykładu, ilu jest tutaj fanów Blazers?

(Cheers and applause)

(Wiwaty i brawa)

Right.

Właśnie.

Y'all are really patient people, I'm sure.

Na pewno wszyscy jesteście cierpliwi.

(Laughter)

(Śmiech)

Y'all will continue to be patient.

Nadal będziecie cierpliwi.

With that number seven pick, y’all got, sucks for y’all.

Z tym numerem siedem, który jest do bani dla was wszystkich.

(Laughter)

(Śmiech)

Or if you were an Oregon women's Ducks fan, which we all should be --

Albo gdybyście byli fanami Kaczek z Oregonu, tak jak wszyscy powinniśmy.

(Cheers and applause)

(Wiwaty I oklaski)

You probably understand the importance of women in power,

Pewnie rozumiecie znaczenie kobiet u władzy,

the value of women in sports

wartość kobiet w sporcie

and you're probably just overall a much better person.

i prawdopodobnie jesteście po prostu lepszymi ludźmi.

(Laughter)

(Śmiech)

Because fandom when harnessed is greater than any box office number.

Ponieważ zjednoczony fandom jest wspanialszy, niż jakiekolwiek pieniądze.

Right, fandom when harnessed is greater than any box office number.

Zjednoczony fandom jest wspanialszy, niż jakiekolwiek pieniądze.

You meet people who you might have not necessarily always talk to, right?

Spotykacie ludzi, z którymi niekoniecznie zawsze rozmawialiście.

You learn from so many different people

Uczycie się od tak wielu różnych ludzi

and you learn a lot of things from these things that you love so much.

i dużo się uczycie od rzeczy, które kochacie.

Whether or not you realize it, right?

Czy zdajecie sobie z tego sprawę, czy nie.

Think about what you put on your locker when you were a teenager

Pomyślcie o tym, co chowaliście w szkolnej szafce, segregatorze,

or in your three-ring binder

czy na tapecie w telefonie.

or even on your phone background right now.

Something somewhere has inspired you

Coś was zainspirowało,

or guided you along this journey called life, right?

lub poprowadziło przez tę podróż zwaną życiem.

So I'm going to give you all ten things --

Więc dam wam dziesięć rzeczy,

I have a lot of fandoms, I have a lot of them,

jestem w wielu fandomach,

but I'm going to give you ten things that my fandoms have taught me.

ale wymienię dziesięć rzeczy, których mnie one nauczyły.

Number one, Storm from the "X-Men,"

Numer jeden, Storm z „X-Men”.

y'all should be clapping right now.

Powinniście teraz klaskać.

(Applause and cheers)

(Brawa i okrzyki)

She is the leader of the X-Men.

Jest liderką X-Menów.

As a young Black girl seeing this tall,

Jako młoda czarnoskóra dziewczynka widząca tę wysoką,

beautiful Black woman with all this white hair

piękną czarnoskórą kobietę z białymi włosami

and a very operatic voice leading the way,

i operowym głosem prowadzącym innych,

it was very impactful for a Fox Kids Saturday morning.

robiło to wrażenie w sobotni poranek dla dzieci na Foxie.

That's my son.

To mój syn.

(Applause and laughter)

(Brawa i śmiech)

“Star Wars” taught me that my world can be as big as a galaxy far, far away.

„Gwiezdne wojny” pokazały mi, że mój świat może być tak duży jak galaktyka.

Whether that is real or fake.

Czy jest prawdziwa, czy fałszywa.

My world can be much bigger than just the six blocks that I call my home.

Mój świat może być znacznie większy niż tylko sześć bloków, które nazywam domem.

Wonder Woman --

Wonder Woman

(Cheers and applause)

(Wiwaty i oklaski)

Taught me that my body at any sculpt, at any shape is beautiful, right?

Nauczyła mnie, że moje ciało o każdym kształcie i rozmiarze jest piękne.

Wonder Woman spent her entire life --

Wonder Woman spędziła całe życie,

Y'all can clap.

możecie klaskać.

(Applause)

(Brawa)

Wonder Woman spent her entire life training for battle.

Wonder Woman spędziła całe życie trenując do walki.

She was not going to be a size zero.

Nie zamierzała mieć rozmiaru XXS.

She was going to have quadriceps and deltoids.

Chciała mieć mięśnie czworogłowe i naramienne.

I learned that word a couple of weeks ago, deltoid.

Nauczyłam się tego słowa kilka tygodni temu.

(Laughter)

(Śmiech)

And she was going to look strong

Miała wyglądać na silną i piękną jednocześnie.

and look beautiful while doing it.

Alright, the fourth one.

Punkt czwarty.

(Cheers and applause)

(Wiwaty i brawa)

Venus and Serena, as any Black girl, specifically --

Wenus i Serena, jak każda czarnoskóra dziewczyna,

We were forced to watch them,

Musiałyśmy je oglądać,

whether or not we liked tennis or not.

czy lubiłyśmy tenisa, czy nie.

(Laughter)

(Śmiech)

It's also because it came on cable so you didn't have to, like, look for it.

To również dlatego, że były w telewizji.

But my North Star as a big sister has always been these two.

Ale moja Gwiazda Północna jako starsza siostra zawsze była tymi dwoma.

Because when the world was against them, they always had each other.

Ponieważ kiedy świat był przeciwko nim, zawsze miały siebie nawzajem.

So whether or not I am being a good sister in the moment,

Więc niezależnie od tego, czy jestem w tej chwili dobrą siostrą,

that is what I always look towards.

zawsze na to czekam.

(Applause)

(Brawa)

All right.

W porządku.

Sneakers taught me the importance of quality and detail, and nerds --

Sneakersy nauczyły mnie znaczenia jakości I szczegółów, a frajerzy,

Sneaker heads, you all are nerds.

sneaker heads - jesteście frajerami.

Nobody cares about quality leather from 1987 to 2022 except y'all.

Nikogo oprócz was nie obchodzi wysokiej jakości skóra od 1987 do 2022 roku.

Y'all need to just accept it.

Musicie to zaakceptować.

(Laughter)

(Śmiech)

"Harry Potter" fan fiction --

Fikcja fanów „Harrego Pottera”.

(Cheers and applause)

(Wiwaty i oklaski)

Taught me that I could write myself into any story.

Nauczyła mnie dostrzegać siebie w każdej historii.

Those books are about this big

Te książki są tak duże,

and Black people had about what, eight words?

a o czarnoskórych ludziach było może osiem słów.

(Laughter)

(Śmiech)

So I wanted to fill in those gaps and I was very good at it too.

Chciałam wypełnić te luki i byłam w tym bardzo dobra.

Also wrote some smut, you can look for that later.

Napisałam też trochę smut, możecie ich później poszukać.

(Laughter)

(Śmiech)

“Sailor Moon” ...

„Czarodziejka z Księżyca”

(Cheers and applause)

(Wiwaty i brawa)

Taught me the power of female friendships.

Nauczyła mnie siły kobiecych przyjaźni.

That's it.

To wszystko.

(Applause)

(Brawa)

And now, this isn't really a lesson,

A teraz, to nie jest lekcja,

but my father is a massive nerd

ale mój ojciec jest ogromnym nerdem

and he would see me glomming on to these superheroes, Storm,

widząc, jak wpadam na tych superbohaterów, Storm,

and he would be like, "Well, what about Black Panther?

powiedziałby: „A co z Czarną Panterą?

What about Luke Cage? What about Misty Knight?"

Co z Luke’em Cage’em? Co z Misty Knight?”

And in doing that, he was trying to teach me, yes,

Robiąc to, próbował mnie nauczyć,

you can love everything that is current, but you have to know about your past.

że mogę kochać wszystko, co jest aktualne, ale muszę wiedzieć o swojej przeszłości.

And so showing me all of these Black superheroes from the '70s,

Pokazanie mi tych czaroskórych superbohaterów z lat 70. i 60.,

from the '60s,

kind of led me through life.

jakby prowadziło mine przez życie

And now I'm a nerd here talking to you all here, so blame him.

A teraz jestem nerdem I gadam tu do was, więc obwiniajcie ego.

Boy bands.

Chłopięce zespoły.

(Applause)

(Brawa)

B2K specifically, taught me to scream really loud.

Konkretnie B2K nauczył mnie naprawdę głośno krzyczeć.

(Laughter)

(Śmiech)

Then Chyna ...

Potem Chyna...

(Cheers and applause)

(Wiwaty I oklaski)

Taught me that I can be the ninth wonder of the world,

Pokazała mi, że mogę być dziewiątym cudem świata,

that I can stand in a ring or an office room

stać w ringu lub w biurze, albo tutaj na czerwonym dywanie

or here on this red carpet

and take command, right?

i przejąć dowodzenie.

Because in a lot of rooms,

Ponieważ w wielu miejscach będę pewnie jedyną kobietą.

I will probably be the only woman.

I will probably be the only Black person.

A także jedyną czarnoskórą osobą.

I'm for damn sure probably going to be the only Black woman.

Jestem pewna, że prawdopodobnie będę jedyną czarną kobietą.

So people are going to look at me anyway.

Więc ludzie i tak będą na mnie patrzeć.

I should have something to say.

Powinnam mieć coś do powiedzenia.

I should be able to take center stage.

Powinnam być w stanie stanąć w centrum.

(Applause)

(Brawa)

So listen, don't be afraid of the F word.

Więc nie bójcie się słowa na “F”.

Because when you love what you love out loud,

Ponieważ kiedy jawnie coś kochacie, wykazujecie się odwagą.

that is audacious.

When you love what you love unapologetically,

Okazywanie czemuś bezwzględnej miłości jest piękne.

it is beautiful.

All right, so fuck it, y'all, be a fan.

Pieprzyć to, bądźcie fanami.

(Cheers and applause)

(Wiwaty i oklaski)