Learn about the UK political system & elections

Hello. I'm Gill at engVid,

Cześć. Jestem Gill z engVid,

and today's lesson is on the British political system.

a dzisiejsza lekcja dotyczy brytyjskiego systemu politycznego.

So, this may be of interest to you if you're interested in politics or... And interested in this country.

To może cię zainteresować, jeśli interesujesz się polityką lub... I interesujesz się tym krajem.

Maybe you're living here in the UK and would like to understand a little bit more about

Być może mieszkasz tutaj, w Wielkiej Brytanii i chciałbyś dowiedzieć się trochę więcej o

the system, about how the system works, and what all the terminology is, all the vocabulary

systemie, o tym, jak on działa i jaka jest cała terminologia, całe słownictwo

connected with it. So this is just a general introduction to that, and also maybe you're

z nim związane. Więc to jest tylko ogólne wprowadzenie do tego, a może jesteś

a native English speaker and you're just interested in the subject and would like to hear something

native speakerem języka angielskiego i po prostu interesuje Cię ten temat i chciałbyś coś

about it, a sort of general summary. So, here it is.

na ten temat usłyszeć, coś w rodzaju ogólnego podsumowania. Więc, oto jest. A

So, first of all, to begin with the main, big organization that runs the country, who

więc przede wszystkim zacznijmy od głównej, dużej organizacji rządzącej krajem, która

make all of the political decisions, the national parliament and the government. Okay? So, there

podejmuje wszystkie decyzje polityczne, parlamentu narodowego i rządu. Dobra? Tak więc

are 650 MPs all representing different what are called constituencies. Difficult word

jest 650 posłów reprezentujących różne tak zwane okręgi wyborcze. Trudno

to say, constituency. So the whole country is divided up into these parliamentary constituencies,

powiedzieć, okręg wyborczy. Więc cały kraj jest podzielony na te okręgi parlamentarne,

and the people who live there register to vote, so everyone has a vote. So depending

a ludzie, którzy tam mieszkają, rejestrują się do głosowania, więc każdy ma głos. Zatem w zależności

on which constituency you live in, you get an opportunity to vote for one of the candidates

od tego, w jakim okręgu wyborczym mieszkasz, masz możliwość oddania głosu na jednego z kandydatów

in each election. Okay, so a candidate is when the elections are held and there may

w każdych wyborach. OK, więc kandydat jest wtedy, gdy odbywają się wybory i może

be five, or six, or seven, or more candidates all wanting you to vote for them and they

być pięciu, sześciu, siedmiu lub więcej kandydatów, wszyscy chcą, abyś na nich głosował i

all represent different political parties, like these which I've written here in different

wszyscy reprezentują różne partie polityczne, takie jak te, które napisałem tutaj w różne

colours because those are the colours associated with those parties. So you get to vote every...

kolory, ponieważ są to kolory związane z tymi stronami. Więc możesz głosować co...

Usually every five years you can vote for the person you want to have as your local

Zwykle co pięć lat możesz głosować na osobę, którą chcesz mieć jako swojego lokalnego

MP, Member of Parliament. Okay.

posła, członka parlamentu. Dobra.

So there are 650 altogether MPs, members of parliament representing 650 constituencies,

Jest więc razem 650 posłów, posłów reprezentujących 650 okręgów wyborczych,

which is a lot of people, millions of people. Okay. So, out of all of those MPs they are

czyli bardzo dużo, miliony ludzi. Dobra. Tak więc spośród wszystkich tych posłów

all representing different parties. They're not all from the same party. So, usually these

wszyscy reprezentują różne partie. Nie wszyscy są z tej samej partii. Tak więc zazwyczaj

are the main parties, the ones who actually have MPs in parliament. This party, they only

są to główne partie, które faktycznie mają posłów w parlamencie. Ta partia

have one MP, so it's quite small. They're a fairly recent political party compared with

ma tylko jednego posła, więc jest dość mała. Są stosunkowo nową partią polityczną w porównaniu z

the other ones. They only have one MP. The Green Party, I think maybe only have one MP.

innymi. Mają tylko jednego posła. Partia Zielonych, myślę, że może mieć tylko jednego posła.

This depends. I mean, we're in 2017 at the moment, so things can change in politics so

To zależy. To znaczy, jesteśmy w tej chwili w 2017 roku, więc sprawy w polityce mogą się zmienić, więc

it may be different by the time you're watching this lesson.

może być inaczej, kiedy oglądasz tę lekcję.

So anyway, the main parties are the ones in the middle here, really.

Tak czy inaczej, główne partie to te pośrodku, naprawdę.

The Liberal Democrats don't have quite so many MPs at the moment,

Liberalni Demokraci nie mają w tej chwili tak wielu posłów,

but I've put them here because they're a fairly

ale umieściłem ich tutaj, ponieważ są

central party in political terms. What I've done, you've probably heard of the term

partią dość centralną pod względem politycznym. To, co zrobiłem, prawdopodobnie słyszałeś o terminach

"left wing" and "right wing", so I've put them in the position, where they belong in terms of

„lewica” i „prawica”, więc umieściłem ich w miejscu, do którego należą pod względem tego,

how... How their policies, their opinions relate to left-wing and right-wing views.

jak… Jak ich polityka, ich opinie odnoszą się do poglądów lewicowych i prawicowych.

So UKIP are quite right wing; Labour or Socialist, and Green are quite left wing; and then you

Więc UKIP są raczej prawicowe; Partia Pracy lub Socjalistyczna i Zieloni są dość lewicowi; a potem

have people who are in the middle, Liberal Democrats are fairly middle;

masz ludzi, którzy są pośrodku, Liberalni Demokraci są dość pośrodku;

Conservatives are a little bit more right wing. And these things do change from time to time. You could

Konserwatyści są trochę bardziej prawicowi. A te rzeczy co jakiś czas się zmieniają.

have a Labour government a few years ago which was actually quite right-wing in the way it...

Kilka lat temu mogłeś mieć laburzystowski rząd, który był właściwie dość prawicowy na swój sposób…

In the things that it did. But at the moment the Labour leader is quite a left-wing person.

W tym, co robił. Ale w tej chwili lider Partii Pracy jest osobą dość lewicową.

So you have the same name for the party, but their ideas can change or their interests,

Więc masz tę samą nazwę dla partii, ale ich pomysły mogą się zmienić, ich zainteresowania

or what they want to do can change.

lub to, co chcą zrobić, mogą się zmienić.

So, the 650 MPs could come from any of those, as well as national parties because the countries

Tak więc 650 posłów mogłoby pochodzić z dowolnej z nich, jak również z partii krajowych, ponieważ

involved, it's not just England; it's Wales as well, Scotland, and Northern Ireland. Okay?

zaangażowane kraje to nie tylko Anglia; to także Walia , Szkocja i Irlandia Północna. Dobra?

So, there are national parties from Wales, Scotland, and Northern Ireland specific to

Tak więc istnieją partie krajowe z Walii, Szkocji i Irlandii Północnej charakterystyczne dla

that country who are MPs for their national party related to that country. And there are

tego kraju, które są posłami do swojej partii narodowej powiązanej z tym krajem. Jest

also a few independent MPs who don't belong to a party, but they have been a candidate,

też kilku niezależnych posłów, którzy nie należą do partii, ale byli kandydatami,

an independent candidate, and they were popular enough to be voted for and become an MP. So,

niezależnymi kandydatami i byli na tyle popularni, że głosowano na nich i zostali posłami.

there are other parties, as well as the ones I've written here, the national parties mostly.

Są więc inne partie, jak również te, które tu napisałem, głównie partie narodowe.

So, these four countries: England, Wales, Scotland, Northern Ireland... Not the rest

Więc te cztery kraje: Anglia, Walia, Szkocja, Irlandia Północna... Ani reszta

of Ireland, not the Republic of Ireland because they are separate, they're a republic, they're

Irlandii, ani Republika Irlandii, ponieważ są odrębne, są republiką,

not part of the UK so they have their own system, their own political system. Okay.

nie są częścią Wielkiej Brytanii, więc mają własny system, własny system polityczny. Dobra.

Right, so the six... 650 MPs all belong to different parties, but you have to form a

Tak, więc sześciu... 650 posłów należy do różnych partii, ale

government from that. Usually it's based on who has the majority. At the moment, at the

z tego trzeba utworzyć rząd. Zwykle opiera się to na tym, kto ma większość. W tej chwili, w tym

time... The time speaking now in 2017, the Conservative party has... Is... Is the government

czasie… Mówiąc teraz w 2017 roku, Partia Konserwatywna ma… Jest… Jest rządem,

because they have the majority. Majority of... Of seats. These I'll call seats because they sit.

ponieważ mają większość. Większość... miejsc. Nazwę je siedzeniami, ponieważ siedzą.

They sit down in their seat, so it's called a seat. But it means their... Their

Siadają na swoim miejscu, więc nazywa się to siedzeniem. Ale to oznacza ich... Ich

position as an MP. They're called seats.

pozycję jako posła. Nazywają się siedzenia.

So the Conservatives had a majority of seats, so they formed a government in 2015 when we

Tak więc konserwatyści mieli większość mandatów, więc utworzyli rząd w 2015 r., kiedy

had the last general election when the whole country all on one day was voting for their

mieliśmy ostatnie wybory powszechne, kiedy cały kraj jednego dnia głosował na swojego

MP, 2015. The one before that was 2010, so the general elections are usually every five years.

posła, 2015 r. Poprzedni był w 2010 r., więc wybory powszechne odbywają się zwykle co pięć lat. W

2010, no party had a majority in 2010. So the Conservatives and the Liberal Democrats

2010 r. żadna partia nie miała większości w 2010 r. Konserwatyści i Liberalni Demokraci

got together, and they formed a coalition. So I'll write it here, coalition, meaning

zebrali się i utworzyli koalicję. Więc napiszę to tutaj, koalicja, co oznacza, że

they had to work together to form a government, and to run the country basically. So that

musieli współpracować, aby utworzyć rząd i zasadniczo rządzić krajem. Więc to

was a coalition in 2010, but then the general election 2015 the Conservatives got more seats

była koalicja w 2010 roku, ale potem w wyborach powszechnych w 2015 roku konserwatyści zdobyli więcej mandatów

and they formed... Had a majority, so they could form a government without the help of

i utworzyli… Mieli większość, więc mogli utworzyć rząd bez pomocy

the Liberal Democrats who lost a lot of seats. They lost a lot of popularity. Okay.

Liberalnych Demokratów, którzy stracili wiele mandatów. Stracili dużą popularność. Dobra.

So, there's the Conservative government, and then the Labour Party because they are the

Jest więc konserwatywny rząd, a potem Partia Pracy, ponieważ są

next biggest party, they are seen and they're called the opposition.

kolejną co do wielkości partią, są widziani i nazywani opozycją.

They are called the opposition party because in a democracy you have your government who are doing things,

Nazywa się ich partią opozycyjną, ponieważ w demokracji masz swój rząd, który coś robi,

but you need the balance of a party to criticize them and to question everything, and sometimes

ale potrzebujesz równowagi partii, aby ich krytykować i kwestionować wszystko, a czasem

to try to stop them from doing things. So you might wonder:

próbować powstrzymać ich przed robieniem rzeczy. Możesz więc zastanawiać się:

"Does anything ever get done when you've got people trying to do something and other people trying to stop them?"

„Czy cokolwiek się udaje, kiedy ludzie próbują coś zrobić, a inni próbują ich powstrzymać?”

So that's the democratic system. It's a bit sort of aggressive, really, but it means everybody's

Taki jest system demokratyczny. To trochę agresywne, naprawdę, ale oznacza, że

opinion is heard that way.

opinia każdego jest słyszana w ten sposób.

Okay, so you can imagine the Green Party is very interested in the environment, that's

Dobra, więc możesz sobie wyobrazić, że Partia Zielonych jest bardzo zainteresowana środowiskiem,

why they're called Green. So, Labour traditionally are more interested, really, in what they

dlatego nazywają się Zielonymi. Tak więc Partia Pracy jest tradycyjnie bardziej zainteresowana tym, co

call "working people", except lots and lots of people are working people, but they have

nazywają „ludźmi pracy”, z tym wyjątkiem, że wielu ludzi to ludzie pracy, ale mają

kind of a class view of that which is perhaps a bit out of date nowadays. We're not divided

klasowe spojrzenie na to, co być może jest obecnie trochę nieaktualne. Nie jesteśmy już podzieleni

into three classes anymore, so it's rather difficult to... And they're in a lot of confusion

na trzy klasy, więc raczej trudno... A oni są

at the moment because of their new leader. Not everybody is happy with him. Some people

w tej chwili bardzo zdezorientowani z powodu swojego nowego lidera. Nie wszyscy są z niego zadowoleni. Niektórzy ludzie

love him, some people hate him, so there we are.

go kochają, niektórzy go nienawidzą, więc oto jesteśmy.

Liberal Democrats, as I say, lost a lot of seats, so they don't have a lot of power at

Liberalni Demokraci, jak mówię, stracili wiele mandatów, więc w tej chwili nie mają zbyt dużej władzy

the moment. Conservatives have a small majority, so they can do things but with a lot of people

. Konserwatyści mają niewielką większość, więc mogą robić różne rzeczy, ale wielu ludzi

trying to stop them, and so it goes on.

próbuje ich powstrzymać, i tak to trwa.

U-K-I-P, UKIP as they're called, United Kingdom Independence Party, they were set up specifically

U-K-I-P, UKIP, jak się ich nazywa, Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa, zostały utworzone specjalnie

to try to persuade people, the country to leave the European Union. So they were set

po to, by przekonać ludzi, kraj do opuszczenia Unii Europejskiej. Powstały więc

up years ago, and people at first thought:

lata temu i ludzie na początku myśleli:

"This was crazy. Why would we want to leave the European Union?"

„To było szaleństwo. Dlaczego mielibyśmy chcieć opuścić Unię Europejską?”.

but gradually they got more and more, you know, people listening

ale stopniowo zdobywali coraz więcej ludzi, którzy

to them, and eventually there was a referendum. So, referendum, where people were given an

ich słuchali, aż w końcu odbyło się referendum. A więc referendum, w którym ludzie mieli

opportunity to vote: Did they want to stay in the European Union

możliwość zagłosowania: czy chcieli zostać w Unii Europejskiej,

or did they want to leave? And it was very close,

czy chcieli ją opuścić? I było bardzo blisko,

but the people who voted to leave was slightly higher than

ale liczba ludzi, którzy głosowali za wyjściem, była nieco wyższa niż

the number who wanted to stay, so we are now going through what's called Brexit, which

liczba tych, którzy chcieli zostać, więc przechodzimy teraz przez tak zwany Brexit, czyli

is British exit, the British exit from the EU.

wyjście Wielkiej Brytanii, wyjście Wielkiej Brytanii z UE. Dla wygody

It's called Brexit for convenience. So

nazywa się to Brexitem .

we're now going through a process of Brexit where we are gradually being extracted from

Przechodzimy teraz przez proces Brexitu, w którym stopniowo jesteśmy wyciągani z

the European Union, taken out of the European Union, but I think it's going to be a very

Unii Europejskiej, wyprowadzani z Unii Europejskiej, ale myślę, że będzie to bardzo

long, slow, complicated process with a lot of negotiations going on. But that's a result

długi, powolny, skomplikowany proces z wieloma negocjacjami NA. Ale to wynik

of the referendum when everybody who wanted to voted one way or the other, and the majority

referendum, kiedy każdy, kto chciał, głosował tak czy inaczej, a większość

wanted to leave so that's what's being done now at the moment. Okay, so...

chciała wyjść, więc tak się teraz robi. Dobra, więc...

So UKIP set themselves up especially for this purpose, and now they have succeeded, that

Więc UKIP ustawili się specjalnie w tym celu, a teraz im się udało, czyli

is going ahead, people wonder:

idzie do przodu, ludzie zastanawiają się:

"What do they do now? Can they continue as a party?"

"Co oni teraz robią? Czy mogą dalej być partią?"

It's not very clear, because one, their main leader has stopped being leader and they've had two

Nie jest to do końca jasne, ponieważ jeden, ich główny lider przestał być liderem, a

new leaders so far who have not been all that successful, so people wonder now whether the

do tej pory mieli dwóch nowych liderów, którzy nie odnieśli aż takiego sukcesu, więc ludzie zastanawiają się teraz, czy

UKIP party will continue or whether it will just disappear gradually. Okay, so that's

partia UKIP będzie kontynuowana, czy też po prostu zniknie stopniowo . Ok, więc to jest

the main national system there.

główny system krajowy.

We also have local political systems called local councils. So the area where you live

Mamy też lokalne systemy polityczne zwane radami lokalnymi.

in London, for example, there are more than 30 local councils because London is so big.

Na przykład w okolicy, w której mieszkasz w Londynie, jest ponad 30 lokalnych rad, ponieważ Londyn jest tak duży.

London is divided up into council areas. And elections are every four years for councils.

Londyn jest podzielony na obszary miejskie. A wybory do rad odbywają się co cztery lata.

The people who are voted for are called councillors. They... Again, each council is divided up

Osoby, na które głosuje się, nazywane są radnymi. Oni... Ponownie, każda rada jest podzielona

into smaller areas called wards, so wherever you live in London you are in a ward which

na mniejsze obszary zwane okręgami, więc gdziekolwiek mieszkasz w Londynie, znajdujesz się w okręgu, który

is in a bigger council area, and each ward might have two or three councillors for that ward.

znajduje się na większym obszarze rady, a każdy okręg może mieć dwóch lub trzech radnych dla tego okręgu.

So there may be 20 wards in a council area, so there are quite a lot of wards. They're

Tak więc na obszarze rady może być 20 okręgów, więc okręgów jest całkiem sporo. Są to

just smaller areas to help administration to make it easier to deal with. And then with

po prostu mniejsze obszary, które pomagają administracji w ułatwieniu obsługi. A potem, w przypadku

a council there is often a Mayor as well, the Mayor who is either just chosen by the

rady, często jest też burmistrz, burmistrz, który jest albo wybierany przez

councillors or some local councils' people can elect the Mayor as well. They have a paper,

radnych, albo przez ludzi z niektórych rad lokalnych, może również wybrać burmistrza. Mają papier,

voting paper where they can choose their Mayor. And London itself has a much bigger...

papier do głosowania, w którym mogą wybrać swojego burmistrza. A sam Londyn ma znacznie większe...

The London assembly,

zgromadzenie londyńskie

and we have a Mayor for London, an overall Mayor of London for the whole London

i mamy burmistrza Londynu, ogólnego burmistrza Londynu dla całego

area, as well as having mayors in different smaller councils. So there are lots of political

obszaru Londynu, jak również mamy burmistrzów w różnych mniejszych radach. Istnieje więc wiele

systems, all one on top of another. Okay.

systemów politycznych, jeden na drugim. Dobra.

So, finally, just for fun I thought I'd tell you about a party, a political party who have

Więc na koniec, tak dla zabawy, pomyślałem, że opowiem o partii, partii politycznej, która

never had an MP, but they have had a few councillors and mayors. They're called the Official Monster

nigdy nie miała posła, ale miała kilku radnych i burmistrzów. Nazywają się Oficjalną

Raving Loony Party. A raving loony is a crazy person, so they were... They were called that

Imprezą Szaleńców Potworów. Szalony szaleniec to szaleniec, więc byli... Nazywano ich tak,

because they wanted to appear crazy, like very eccentric. Eccentric.

ponieważ chcieli wyglądać na szalonych, bardzo ekscentrycznych. Ekscentryczny.

So, somebody in

Więc ktoś w

1963, a long time ago, started this party. And his name, it wasn't his real name, but

1963 roku, dawno temu, założył tę imprezę. A jego imię, to nie było jego prawdziwe imię, ale

he called himself Screaming Lord Sutch, and he used to dress in very strange clothes,

nazywał siebie Wrzeszczącym Lordem Sutch i ubierał się w bardzo dziwne ubrania,

and it was just to make people laugh, really. But it was also as a kind of a protest, and

a tak naprawdę to tylko po to, by rozśmieszyć ludzi. Ale to był też rodzaj protestu, a

people would vote for them, what's called a protest vote. If people don't like all the

ludzie na nich głosowali, to się nazywa głosowanie protestacyjne. Jeśli ludzie nie lubią wszystkich

other candidates and they don't like what all the main political parties are doing,

innych kandydatów i nie podoba im się to, co robią wszystkie główne partie polityczne,

they might vote for a crazy party like this as a protest vote to say:

mogą głosować na taką szaloną partię jak ta w ramach protestu, mówiąc: „

"Well, we prefer that crazy person in the funny clothes to these serious political people

Cóż, wolimy tego szaleńca w śmieszne ubrania tym poważnym politykom,

who don't seem to be helping us very much."

którzy nie wydają się nam zbytnio pomagać”.

So that's sometimes what has happened. So they've never had an

Więc czasami tak się działo. Więc nigdy nie mieli

MP in parliament, they've never had enough votes for that, but sometimes in a local council

posła w parlamencie, nigdy nie mieli na to wystarczającej liczby głosów, ale czasami w lokalnej radzie

people disliked the local councillors so much that they decided to vote for the Official

ludzie nie lubili lokalnych radnych tak bardzo, że decydowali się zamiast tego głosować na Oficjalną

Monster Raving Loony Party instead, and a few councillors were actually elected, and

Partię Szalonych Potworów i faktycznie wybrano kilku radnych, a

one of them, maybe one or two even became the Mayor of their local council, and perhaps

jeden z nich, może jeden lub dwóch, został nawet burmistrzem swojej rady lokalnej i być może

they did a good job. So when you see on television sometimes when there has been an election

wykonali dobrą robotę. Więc kiedy czasami widzi się w telewizji, jak są wybory,

and then people stay up very late at night and into the early hours of the morning counting

a potem ludzie siedzą bardzo późno w nocy i do wczesnych godzin porannych, licząc

the votes, and then eventually all the candidates are standing on a stage, and somebody from

głosy, a potem w końcu wszyscy kandydaci stoją na scenie i ktoś z

the local council is announcing how many votes each candidate received. One of those candidates

Rada gminy ogłasza, ile głosów otrzymał każdy z kandydatów. Jeden z tych kandydatów

may be from this party, and they're very easy to spot, to notice because they are dressed

może być z tej partii i bardzo łatwo ich zauważyć, ponieważ są ubrani

in a very colourful costume usually of some sort or another, very colourful and maybe

w bardzo kolorowe kostiumy, zazwyczaj takie czy inne, bardzo kolorowe i może

with a big, funny hat or something. So, you can spot the Raving Monster Loony candidate

z dużym, śmiesznym kapeluszem czy czymś takim. Możesz więc rozpoznać kandydata Raving Monster Loony

just by looking, and they stand there waiting to hear how many votes they've received. So

po prostu patrząc, a oni stoją tam i czekają, aby usłyszeć, ile głosów otrzymali. Więc to

that sort of brightens things up when people are a bit tired of politics, which is going

trochę rozjaśnia sytuację, gdy ludzie są trochę zmęczeni polityką, która

on all the time, so it's easy to get tired of it because there's always something happening.

dzieje się cały czas, więc łatwo się nią znudzić, ponieważ zawsze coś się dzieje.

So, okay, so that's just a very simple overview, really, but I hope... I hope it's been useful

Więc dobrze, więc to tylko bardzo prosty przegląd, naprawdę, ale mam nadzieję... Mam nadzieję, że był

for you with a bit of vocabulary and a bit of information you may not have known about before.

dla ciebie przydatny z odrobiną słownictwa i odrobiną informacji, o których być może wcześniej nie wiedziałeś.

So, do go to the website: www.engvid.com where there's a quiz on this subject.

Wejdź więc na stronę: www.engvid.com, gdzie znajduje się quiz na ten temat.

Thanks for watching, and see you again soon.

Dzięki za oglądanie i do zobaczenia wkrótce. Do

Bye.

widzenia.